Τριακονταετής Πόλεμος

παραρτήματα

χαρακτήρες

βιβλιογραφικές αναφορές


Play button

1618 - 1648

Τριακονταετής Πόλεμος



Ο Τριακονταετής Πόλεμος ήταν μια από τις μεγαλύτερες και πιο καταστροφικές συγκρούσεις στην ευρωπαϊκή ιστορία, που διήρκεσε από το 1618 έως το 1648. Πολέμησαν κυρίως στην Κεντρική Ευρώπη, υπολογίζεται ότι 4,5 έως 8 εκατομμύρια στρατιώτες και πολίτες πέθαναν ως αποτέλεσμα μάχης, πείνας και ασθενειών , ενώ ορισμένες περιοχές της σημερινής σύγχρονης Γερμανίας παρουσίασαν μείωση πληθυσμού άνω του 50%.Σχετικές συγκρούσεις περιλαμβάνουν τον Ογδονταετή Πόλεμο, τον Πόλεμο της Διαδοχής του Μαντουάν, τον Γαλλο-Ισπανικό Πόλεμο και τον Πορτογαλικό Πόλεμο της Αποκατάστασης.Μέχρι τον 20ο αιώνα, οι ιστορικοί γενικά θεωρούσαν τον πόλεμο ως συνέχεια του θρησκευτικού αγώνα που ξεκίνησε από τη Μεταρρύθμιση του 16ου αιώνα εντός της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.Η Ειρήνη του Άουγκσμπουργκ του 1555 προσπάθησε να το επιλύσει διαιρώντας την Αυτοκρατορία σε Λουθηρανικά και Καθολικά κράτη, αλλά τα επόμενα 50 χρόνια η επέκταση του Προτεσταντισμού πέρα ​​από αυτά τα όρια αποσταθεροποίησε τον οικισμό.Ενώ οι περισσότεροι σύγχρονοι σχολιαστές δέχονται ότι οι διαφορές σχετικά με τη θρησκεία και την αυτοκρατορική εξουσία ήταν σημαντικοί παράγοντες για την πρόκληση του πολέμου, υποστηρίζουν ότι το εύρος και η έκτασή του καθοδηγούνταν από τον διαγωνισμό για την ευρωπαϊκή κυριαρχία μεταξύ της Ισπανίας και της Αυστρίας που διοικούνταν από τα Αψβούργα, ​​και του Γαλλικού Οίκου των Βουρβόνων.Η έξαρσή του εντοπίζεται γενικά στο 1618, όταν ο αυτοκράτορας Φερδινάνδος Β' καθαιρέθηκε από βασιλιάς της Βοημίας και αντικαταστάθηκε από τον Προτεστάντη Φρειδερίκο Ε' του Παλατινάτου.Αν και οι αυτοκρατορικές δυνάμεις κατέστειλαν γρήγορα την εξέγερση της Βοημίας, η συμμετοχή του επέκτεινε τις μάχες στο Παλατινάτο, του οποίου η στρατηγική σημασία προσέλκυσε στην Ολλανδική Δημοκρατία και την Ισπανία, που εν συνεχεία συμμετείχαν στον Ογδονταετή Πόλεμο.Δεδομένου ότι ηγεμόνες όπως ο Christian IV της Δανίας και ο Gustavus Adolphus της Σουηδίας κατείχαν επίσης εδάφη εντός της Αυτοκρατορίας, αυτό έδωσε σε αυτούς και σε άλλες ξένες δυνάμεις τη δικαιολογία να παρέμβουν, μετατρέποντας μια εσωτερική δυναστική διαμάχη σε μια ευρύτερη ευρωπαϊκή σύγκρουση.Η πρώτη φάση από το 1618 έως το 1635 ήταν κυρίως ένας εμφύλιος πόλεμος μεταξύ Γερμανών μελών της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, με υποστήριξη από εξωτερικές δυνάμεις.Μετά το 1635, η Αυτοκρατορία έγινε ένα θέατρο σε έναν ευρύτερο αγώνα μεταξύ της Γαλλίας, υποστηριζόμενης από τη Σουηδία, και του αυτοκράτορα Φερδινάνδου Γ', που συμμάχησε με την Ισπανία.Αυτό ολοκληρώθηκε με την Ειρήνη της Βεστφαλίας του 1648, οι διατάξεις της οποίας περιελάμβαναν μεγαλύτερη αυτονομία εντός της Αυτοκρατορίας για κράτη όπως η Βαυαρία και η Σαξονία, καθώς και την αποδοχή της ολλανδικής ανεξαρτησίας από την Ισπανία.Με την αποδυνάμωση των Αψβούργων σε σχέση με τη Γαλλία, η σύγκρουση άλλαξε την ευρωπαϊκή ισορροπία δυνάμεων και δημιούργησε το έδαφος για τους πολέμους του Λουδοβίκου XIV.
HistoryMaps Shop

Επισκεφθείτε το κατάστημα

1600 Jan 1

Πρόλογος

Central Europe
Η Προτεσταντική Μεταρρύθμιση ξεκίνησε το 1517, αλλά τα αποτελέσματά της επρόκειτο να διαρκέσουν πολύ περισσότερο.Η εξουσία της Καθολικής Εκκλησίας στην Ευρώπη αμφισβητήθηκε για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό και η ήπειρος χωρίστηκε σε Καθολικούς και Προτεστάντες.Ενώ ορισμένες χώρες ήταν πιο ξεκάθαρα προτεσταντικές, όπως η Αγγλία και η Ολλανδία , και άλλες παρέμειναν σταθερά καθολικές όπωςη Ισπανία , άλλες πάλι χαρακτηρίστηκαν από οξεία εσωτερική διαίρεση.Η Μεταρρύθμιση του Μαρτίνου Λούθηρου δίχασε έντονα τους Γερμανούς πρίγκιπες εντός της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας , οδηγώντας σε σύγκρουση μεταξύ των καθολικών αυτοκρατόρων των Αψβούργων και των πριγκίπων (κυρίως στο βόρειο τμήμα της Αυτοκρατορίας) που υιοθέτησαν τον Λουθηρανικό Προτεσταντισμό.Αυτό οδήγησε σε αρκετές συγκρούσεις που έληξαν με την Ειρήνη του Άουγκσμπουργκ (1555), η οποία καθιέρωσε την αρχή του cuius regio, eius religio (όποιος βασιλεύει, η θρησκεία του) εντός της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.Σύμφωνα με τους όρους της Ειρήνης του Άουγκσμπουργκ, ο Αγιος Ρωμαίος Αυτοκράτορας παραιτήθηκε από το δικαίωμα επιβολής μιας ενιαίας θρησκείας σε ολόκληρη την «Αυτοκρατορία» και κάθε πρίγκιπας μπορούσε να επιλέξει μεταξύ της εγκαθίδρυσης του Καθολικισμού ή του Λουθηρανισμού στα εδάφη υπό τον έλεγχο του.
▲
●
1618 - 1623
Φάση Μποέμornament
Play button
1618 May 23

Δεύτερη υπεράσπιση της Πράγας

Hradčany, Prague 1, Czechia
Η δεύτερη υπεράσπιση της Πράγας ήταν ένα σημαντικό γεγονός που οδήγησε στον Τριακονταετή Πόλεμο.Έγινε στις 23 Μαΐου 1618, όταν μια ομάδα προτεσταντών επαναστατών πέταξε δύο καθολικούς αυτοκρατορικούς αντιβασιλείς και τον γραμματέα τους από το παράθυρο της Καγκελαρίας της Βοημίας.Αυτή ήταν μια συμβολική πράξη διαμαρτυρίας ενάντια στην καθολική μοναρχία των Αψβούργων και τις θρησκευτικές της πολιτικές στην περιοχή.Οι αντιβασιλείς επέζησαν από την πτώση, γεγονός που εξόργισε ακόμη περισσότερο τους Προτεστάντες.Αμέσως μετά την άμυνα, τα προτεσταντικά κτήματα και οι Καθολικοί Αψβούργοι άρχισαν να συγκεντρώνουν συμμάχους για πόλεμο.
▲
●
Μάχη του Πίλσεν
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1618 Sep 19 - Nov 21

Μάχη του Πίλσεν

Plzeň, Czechia
Μετά την υπεράσπιση της Πράγας, η νέα κυβέρνηση που σχηματίστηκε από προτεσταντικές ευγενείς και ευγενείς έδωσε στον Ερνστ φον Μάνσφελντ τη διοίκηση όλων των δυνάμεών της.Εν τω μεταξύ, καθολικοί ευγενείς και ιερείς άρχισαν να φεύγουν από τη χώρα.Κάποια από τα μοναστήρια καθώς και ανοχύρωτα φέουδα εκκενώθηκαν και οι καθολικοί πρόσφυγες κατευθύνθηκαν προς την πόλη Πίλσεν, όπου θεώρησαν ότι μπορούσε να οργανωθεί μια επιτυχημένη άμυνα.Η πόλη ήταν καλά προετοιμασμένη για μια μακρά πολιορκία, αλλά οι άμυνες ήταν υποεπάνδρωτες και οι υπερασπιστές δεν είχαν αρκετή πυρίτιδα για το πυροβολικό τους.Ο Μάνσφελντ αποφάσισε να καταλάβει την πόλη προτού οι Καθολικοί μπορέσουν να κερδίσουν υποστήριξη από το εξωτερικό.Στις 19 Σεπτεμβρίου 1618 ο στρατός του Μάνσφελντ έφτασε στα περίχωρα της πόλης.Οι αμυνόμενοι απέκλεισαν δύο πύλες της πόλης και η τρίτη ενισχύθηκε με επιπλέον φρουρούς.Ο προτεσταντικός στρατός ήταν πολύ αδύναμος για να ξεκινήσει μια ολοκληρωτική επίθεση στο κάστρο, έτσι ο Μάνσφελντ αποφάσισε να καταλάβει την πόλη από την πείνα.Στις 2 Οκτωβρίου έφτασε το προτεσταντικό πυροβολικό, αλλά το διαμέτρημα και ο αριθμός των κανονιών ήταν μικρός και ο βομβαρδισμός των τειχών της πόλης έφερε μικρό αποτέλεσμα.Η πολιορκία συνεχίστηκε, με τους Προτεστάντες να δέχονται καθημερινά νέες προμήθειες και νεοσύλλεκτους, ενώ οι υπερασπιστές δεν είχαν τρόφιμα και πολεμοφόδια.Επίσης, το κύριο πηγάδι της πόλης καταστράφηκε και οι αποθήκες πόσιμου νερού σύντομα εξαντλήθηκαν.Τελικά, στις 21 Νοεμβρίου, έγιναν ρωγμές στα τείχη και οι προτεστάντες στρατιώτες ξεχύθηκαν στην πόλη.Μετά από αρκετές ώρες μάχης σώμα με σώμα, όλη η πόλη ήταν στα χέρια του Μάνσφελντ.Η Μάχη του Πίλσεν ήταν η πρώτη μεγάλη μάχη του Τριακονταετούς Πολέμου.
▲
●
Ο Φερδινάνδος γίνεται βασιλιάς της Βοημίας
Αυτοκράτορας Φερδινάνδος Β' ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1619 Mar 20

Ο Φερδινάνδος γίνεται βασιλιάς της Βοημίας

Bohemia Central, Czechia
Στις 20 Μαρτίου 1619 ο Ματίας πέθανε και ο Φερδινάνδος έγινε αυτόματα βασιλιάς της Βοημίας.Ο Φερδινάνδος εξελέγη επίσης στη συνέχεια αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ως Φερδινάνδος Β'.
▲
●
Μάχη του Σαμπλάτ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1619 Jun 10

Μάχη του Σαμπλάτ

Dříteň, Czechia
Η μάχη του Sablat ή Záblatí έλαβε χώρα στις 10 Ιουνίου 1619, κατά την περίοδο της Βοημίας του Τριακονταετούς Πολέμου.Η μάχη διεξήχθη μεταξύ ενός ρωμαιοκαθολικού αυτοκρατορικού στρατού με επικεφαλής τον Charles Bonaventure de Longueval, κόμη του Bucquoy και τον προτεσταντικό στρατό του Ernst von Mansfeld.Όταν ο Mansfeld ήταν καθ' οδόν για να ενισχύσει τον στρατηγό Hohenlohe, ο οποίος πολιορκούσε το Budějovice, ο Buquoy αναχαίτισε τον Mansfeld κοντά στο μικρό χωριό Záblatí, περίπου 25 km (16 μίλια) χλμ ΒΔ του Budějovice, και τον έφερε στη μάχη.Ο Μάνσφελντ υπέστη ήττα, χάνοντας τουλάχιστον 1.500 πεζούς και το τρένο των αποσκευών του.Ως αποτέλεσμα, οι Bohemians έπρεπε να άρουν την πολιορκία του Budějovice.
▲
●
Μάχη του Wisternitz
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1619 Aug 5

Μάχη του Wisternitz

Dolní Věstonice, Czechia
Το Budweis (České Budějovice) ήταν μία από τις τρεις πόλεις που παρέμειναν πιστές στον βασιλιά Φερδινάνδο του Οίκου των Αψβούργων όταν η Βοημία επαναστάτησε.Μετά τη νίκη των Αψβούργων στο Σαμπλάτ, οι Βοέμ αναγκάστηκαν να πολιορκήσουν το Τσέσκε Μπουντεγιόβιτσε.Στις 15 Ιουνίου 1619, ο Georg Friedrich του Hohenlohe-Neuenstein-Weikersheim υποχώρησε στο Soběslav όπου περίμενε την ενίσχυση από τον κόμη Heinrich Matthias von Thurn.Αφού πήρε τον έλεγχο των ισχυρών σημείων της νότιας Βοημίας, ο Φερδινάνδος έστειλε μια δύναμη υπό τον Νταμπιέρ στη Μοραβία, η οποία είχε επιλέξει την πλευρά των ανταρτών της Βοημίας.Ωστόσο, ο Dampierre ηττήθηκε στο Dolní Věstonice (γερμανικά: Wisternitz) από τις δυνάμεις της Μοραβίας υπό τον von Tiefenbach (αδελφό του Rudolf von Tiefenbach) και τον Ladislav Velen ze Žerotína τον Αύγουστο του 1619, που άφησε τη Μοραβία στο στρατόπεδο της Βοημίας.Η μάχη του Wisternitz ή Dolní Věstonice διεξήχθη στις 5 Αυγούστου 1619 μεταξύ μιας δύναμης της Μοραβίας της Βοημικής Συνομοσπονδίας υπό τον Friedrich von Tiefenbach (Teuffenbach) και ενός στρατού των Αψβούργων υπό τον Henri de Dampierre.Η μάχη ήταν μια νίκη της Μοραβίας.
▲
●
Ο Φρειδερίκος Ε' γίνεται βασιλιάς της Βοημίας
Φρειδερίκος Ε' του Παλατινάτου ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1619 Aug 26

Ο Φρειδερίκος Ε' γίνεται βασιλιάς της Βοημίας

Bohemia Central, Czechia

Οι αντάρτες της Βοημίας καθαίρεσαν επίσημα τον Φερδινάνδο ως βασιλιά της Βοημίας και τον αντικατέστησαν με τον Παλατίνο εκλέκτορα Φρειδερίκο Ε΄.

▲
●
Μάχη του Humenné
Πολιορκία της Βιέννης ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1619 Nov 22 - Nov 23

Μάχη του Humenné

Humenné, Slovakia
Πολλά έθνη της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας είδαν τον Τριακονταετή Πόλεμο ως μια τέλεια ευκαιρία να (ξανα)κερδίσουν την ανεξαρτησία τους.Ένας από αυτούς ήταν η Ουγγαρία με επικεφαλής τον Gábor Bethlen, πρίγκιπα της Τρανσυλβανίας.Εντάχθηκε στη Βοημία στην αντι-Αψβούργο Προτεσταντική Ένωση.Σε σύντομο χρονικό διάστημα, κατέκτησε τη βόρεια Ουγγαρία και την Μπρατισλάβα και τον Νοέμβριο ξεκίνησε την πολιορκία της Βιέννης - της πρωτεύουσας της Αυστρίας και της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.Η κατάσταση του αυτοκράτορα Φερδινάνδου Β' ήταν δραματική.Ο αυτοκράτορας έστειλε επιστολή στον Σιγισμόνδο Γ' της Πολωνίας και του ζήτησε να κόψει τις γραμμές ανεφοδιασμού της Βηθλέν από την Τρανσυλβανία.Έστειλε επίσης τον George Drugeth, κόμη του Homonna - πρώην αντίπαλο της Bethlen, νυν Λόρδο Αρχιδικαστή της Βασιλικής Ουγγαρίας - στην Πολωνία, για να προσλάβει δυνάμεις για τους Αψβούργους.Η Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία δεν ήθελε να συμμετάσχει στον πόλεμο, επομένως παρέμεινε ουδέτερη.Όμως ο βασιλιάς όντας ένθερμος συμπαθής της Καθολικής Ένωσης και των Αψβούργων, αποφάσισε να βοηθήσει τον αυτοκράτορα.Αν και δεν ήθελε να στείλει δυνάμεις απευθείας, επέτρεψε στον Drugeth να προσλάβει μισθοφόρους στην Πολωνία.Ο Drugeth προσέλαβε περίπου 8.000 Lisowczycy με επικεφαλής τον Rogawski, ο οποίος ενώθηκε με τους δικούς του 3.000 άνδρες.Ο ενωμένος στρατός περιελάμβανε περίπου 11.000 στρατιώτες, αλλά αυτός ο αριθμός αμφισβητείται.Το Lisowczycy αντιμετώπισε το σώμα του George Rákóczi κοντά στο Humenné στα Καρπάθια Όρη το βράδυ στις 22 Νοεμβρίου.Ο Walenty Rogawski δεν κατάφερε να συγκρατήσει το ιππικό και αυτό χωρίστηκε.Την επόμενη μέρα, στις 23 Νοεμβρίου, ο Rákóczi αποφάσισε να στείλει το πεζικό του για να λεηλατήσει το στρατόπεδο του εχθρού.Ενώ το έκανε, ο Rogawski τελικά συγκέντρωσε τα στρατεύματά του και επιτέθηκε απροσδόκητα στους Τρανσυλβανούς.Σε σύντομο χρονικό διάστημα, ο Rákóczi έπρεπε να ανακοινώσει μια υποχώρηση.Τη μάχη κέρδισαν οι Πολωνοί.Όταν ο Bethlen έμαθε για την ήττα του Rákóczi, έπρεπε να σπάσει την πολιορκία, να συγκεντρώσει τους στρατιώτες του και να επιστρέψει στη Μπρατισλάβα και έστειλε περίπου 12.000 ιππείς στη βόρεια Ουγγαρία με επικεφαλής τον George Széchy, προκειμένου να την εξασφαλίσει ενάντια στους Lisowczycy.Ο Φερδινάνδος Β' τον έβαλε να υπογράψει κατάπαυση του πυρός και στις 16 Ιανουαρίου 1620 υπέγραψαν συνθήκη ειρήνης στο Ποζσόνυ (τώρα Μπρατισλάβα).Η μάχη του Humenné ήταν ένα σημαντικό μέρος του πολέμου καθώς η πολωνική επέμβαση έσωσε τη Βιέννη - την πρωτεύουσα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας - από την Τρανσυλβανία.Γι' αυτό ορισμένες πολωνικές πηγές το αποκαλούν το πρώτο ανάγλυφο της Βιέννης - το δεύτερο είναι η περίφημη Μάχη της Βιέννης το 1683.
▲
●
Play button
1620 Nov 8

Μάχη του Λευκού Όρους

Prague, Czechia
Ένας στρατός 21.000 Βοημίων και μισθοφόρων υπό τον Christian of Anhalt ηττήθηκε από 23.000 άνδρες των συνδυασμένων στρατών του Φερδινάνδου Β΄, αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, με επικεφαλής τον Charles Bonaventure de Longueval, κόμη του Bucquoy, και τη Γερμανική Καθολική Ένωση υπό τον Μαξιμιλιανό Α΄, Εκλέκτορα Βαυαρία και Johann Tserclaes, Count of Tilly, στο Bílá Hora («Λευκό Όρος») κοντά στην Πράγα.Οι απώλειες της Βοημίας δεν ήταν σοβαρές, αλλά το ηθικό τους κατέρρευσε και οι αυτοκρατορικές δυνάμεις κατέλαβαν την Πράγα την επόμενη μέρα.
▲
●
Μάχη του Μινγκολσάιμ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1622 Apr 27

Μάχη του Μινγκολσάιμ

Heidelberg, Germany
Η μάχη του Mingolsheim διεξήχθη στις 27 Απριλίου 1622, κοντά στο γερμανικό χωριό Wiesloch, 23 χλμ. νότια της Χαϊδελβέργης, μεταξύ ενός προτεσταντικού στρατού υπό τον στρατηγό von Mansfeld και του Μαργράβου του Baden-Durlach εναντίον ενός ρωμαιοκαθολικού στρατού υπό τον κόμη Υποκοριστικό της Matilda.Στις αρχές της άνοιξης του 1621, μια μισθοφορική δύναμη υπό τη διοίκηση του Georg Friedrich, Margrave of Baden-Durlach, διέσχισε τον ποταμό Ρήνο από την Αλσατία για να συνδεθεί με μια δύναμη υπό τον Ernst von Mansfeld.Μαζί, οι στρατοί στόχευαν να αποτρέψουν μια σύνδεση μεταξύ του Κόμη Τίλι και του Γκονσάλο Φερνάντες ντε Κόρδοβα, φτάνοντας με στρατό 20.000 ατόμων από την ισπανική Ολλανδία υπό τις διαταγές του στρατηγού Ambrosio Spinola.Ο Τίλι συνάντησε τον προτεσταντικό στρατό στην οπισθοφυλακή του και οδήγησε πάνω του.Αυτή η επίθεση ήταν επιτυχής έως ότου προσέλαβε το κύριο προτεσταντικό σώμα και στη συνέχεια αποκρούστηκε.Ο Tilly υποχώρησε και παρέκαμψε τον ακίνητο προτεσταντικό στρατό για να συνδεθεί με την de Córdoba αργότερα εκείνο τον μήνα.Μετά τη μάχη, ο Mansfeld βρέθηκε σε ευδιάκριτη μειονεκτική θέση έως ότου οι στρατοί του Christian of Brunswick μπορούσαν να φτάσουν από τον βορρά.Οι δύο στρατοί θα εμπλακούν αργότερα μέσα στον μήνα στη μάχη του Wimpfen.
▲
●
1625 - 1629
Δανέζικη Φάσηornament
Play button
1625 Jan 1

Δανέζικη παρέμβαση

Denmark
Μετά την κατάθεση του Φρειδερίκου το 1623, ο Ιωάννης Γεώργιος της Σαξονίας και ο Καλβινιστής Γεώργιος Γουίλιαμ, εκλέκτορας του Βρανδεμβούργου ανησυχούσαν ότι ο Φερδινάνδος σκόπευε να διεκδικήσει εκ νέου τις πρώην Καθολικές επισκοπές που κατείχαν σήμερα οι Προτεστάντες.Ως δούκας του Χολστάιν, ο Christian IV ήταν επίσης μέλος του κύκλου των Κάτω Σαξόνων, ενώ η οικονομία της Δανίας βασιζόταν στο εμπόριο της Βαλτικής και στα διόδια από την κυκλοφορία μέσω του Øresund.Ο Φερδινάνδος είχε πληρώσει τον Άλμπρεχτ φον Βαλενστάιν για την υποστήριξή του ενάντια στον Φρειδερίκο με κτήματα που κατασχέθηκαν από τους αντάρτες της Βοημίας και τώρα είχε συνάψει σύμβαση μαζί του για την κατάκτηση του Βορρά σε παρόμοια βάση.Τον Μάιο του 1625, το Κράις της Κάτω Σαξονίας εξέλεξε τον Χριστιανό στρατιωτικό διοικητή τους, αν και όχι χωρίς αντίσταση.Η Σαξονία και το Βρανδεμβούργο έβλεπαν τη Δανία και τη Σουηδία ως ανταγωνιστές και ήθελαν να αποφύγουν είτε να εμπλακούν στην Αυτοκρατορία.Οι προσπάθειες διαπραγμάτευσης μιας ειρηνικής λύσης απέτυχαν καθώς η σύγκρουση στη Γερμανία έγινε μέρος του ευρύτερου αγώνα μεταξύ της Γαλλίας και των αντιπάλων τους των Αψβούργων στηνΙσπανία και την Αυστρία.Στη Συνθήκη της Κομπιέν του Ιουνίου 1624, η Γαλλία είχε συμφωνήσει να επιδοτήσει τον ολλανδικό πόλεμο κατά της Ισπανίας για τουλάχιστον τρία χρόνια, ενώ στη Συνθήκη της Χάγης του Δεκεμβρίου 1625, οι Ολλανδοί και οι Άγγλοι συμφώνησαν να χρηματοδοτήσουν την επέμβαση της Δανίας στην Αυτοκρατορία.
▲
●
Μάχη της γέφυρας Dessau
Ο Δανικός στρατός επιτίθεται σε μια γέφυρα, Τριακονταετής Πόλεμος- από τον Κρίστιαν Χολμ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1626 Apr 25

Μάχη της γέφυρας Dessau

Saxony-Anhalt, Germany
Η Μάχη του Ντεσάου Γέφυρα ήταν μια σημαντική μάχη του Τριακονταετούς Πολέμου μεταξύ Δανών Προτεσταντών και των Αυτοκρατορικών Γερμανικών Καθολικών δυνάμεων στον ποταμό Έλβα έξω από το Ντεσάου της Γερμανίας στις 25 Απριλίου 1626. Αυτή η μάχη ήταν μια προσπάθεια του Ερνστ φον Μάνσφελντ να διασχίσει το Ντεσάου γέφυρα προκειμένου να εισβάλει στο αρχηγείο του Αυτοκρατορικού Στρατού στο Μαγδεμβούργο της Γερμανίας.Η γέφυρα Dessau ήταν η μόνη χερσαία πρόσβαση μεταξύ Μαγδεμβούργου και Δρέσδης, γεγονός που δυσκόλεψε την προέλαση των Δανών.Ο Κόμης του Τίλι ήθελε τον έλεγχο της γέφυρας προκειμένου να αποτρέψει τον βασιλιά Χριστιανό Δ' της Δανίας να έχει πρόσβαση στο Κάσελ και να προστατεύσει τον Κύκλο της Κάτω Σαξονίας.Οι αυτοκρατορικές γερμανικές δυνάμεις του Άλμπρεχτ φον Βαλενστάιν νίκησαν εύκολα τις προτεσταντικές δυνάμεις του Ερνστ φον Μάνσφελντ σε αυτή τη μάχη.
▲
●
Μάχη του Λούτερ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1626 Aug 27

Μάχη του Λούτερ

Lutter am Barenberge, Lower Sa
Το σχέδιο εκστρατείας του Christian για το 1626 αποτελούνταν από τρία μέρη.ενώ οδήγησε τον κύριο στρατό εναντίον του Τίλι, ο Ερνστ φον Μάνσφελντ θα επιτεθεί στον Βάλενσταϊν, υποστηριζόμενος από τον Κρίστιαν του Μπράνσγουικ.Στην εκδήλωση, ο Mansfeld ηττήθηκε στη Μάχη του Dessau Bridge τον Απρίλιο, ενώ η επίθεση του Christian of Brunswick απέτυχε εντελώς και πέθανε από ασθένεια τον Ιούνιο.Ξεπερασμένος και δυσκολευμένος από την καταρρακτώδη βροχή, ο Christian γύρισε πίσω στη βάση του στο Wolfenbüttel, αλλά αποφάσισε να σταθεί και να πολεμήσει στο Lutter στις 27 Αυγούστου.Μια μη εξουσιοδοτημένη επίθεση από τη δεξιά του πτέρυγα οδήγησε σε γενική προέλαση η οποία αποκρούστηκε με βαριές απώλειες και αργά το απόγευμα, τα στρατεύματα του Κρίστιαν ήταν σε πλήρη υποχώρηση.Μια σειρά από φορτίσεις από το Δανικό ιππικό του επέτρεψαν να δραπετεύσει αλλά με κόστος τουλάχιστον το 30% του στρατού του, όλο το πυροβολικό και το μεγαλύτερο μέρος του τρένου για τις αποσκευές.Πολλοί από τους Γερμανούς συμμάχους του τον εγκατέλειψαν και παρόλο που ο πόλεμος συνεχίστηκε μέχρι τη Συνθήκη του Λίμπεκ τον Ιούνιο του 1629, η ήττα στο Λούτερ ουσιαστικά έβαλε τέλος στις ελπίδες του Κρίστιαν να επεκτείνει τις γερμανικές κτήσεις του.
▲
●
Play button
1628 Jan 1 - 1631

Πόλεμος της διαδοχής του Mantuan

Casale Monferrato, Casale Monf
Ο Πόλεμος της Διαδοχής του Μαντουάν (1628–1631) ήταν μια σχετική σύγκρουση του Τριακονταετούς Πολέμου, που προκλήθηκε από τον θάνατο τον Δεκέμβριο του 1627 του Vincenzo II, τελευταίου άνδρα κληρονόμου στην απευθείας γραμμή του Οίκου των Gonzaga και ηγεμόνα των δουκάτων. της Μάντοβας και του Μονφεράτου.Αυτά τα εδάφη ήταν το κλειδί για τον έλεγχο της Ισπανικής Οδού, μια χερσαία διαδρομή που επέτρεπεστην Ισπανία των Αψβούργων να μεταφέρει νεοσύλλεκτους και προμήθειες από την Ιταλία στον στρατό τους στη Φλάνδρα.Το αποτέλεσμα ήταν ένας πόλεμος αντιπροσώπων μεταξύ της Γαλλίας , που υποστήριξε τον Γαλλικής καταγωγής Δούκα του Νεβέρ, και της Ισπανίας, που υποστήριξε τον μακρινό ξάδερφό του, τον Δούκα της Γκουαστάλλα.Οι μάχες επικεντρώθηκαν στο φρούριο Casale Monferrato, το οποίο οι Ισπανοί πολιόρκησαν δύο φορές, από τον Μάρτιο του 1628 έως τον Απρίλιο του 1629 και από τον Σεπτέμβριο του 1629 έως τον Οκτώβριο του 1630. Η γαλλική επέμβαση για λογαριασμό του Nevers τον Απρίλιο του 1629 οδήγησε τον αυτοκράτορα Φερδινάνδο Β' να υποστηρίξει την Ισπανία μεταφέροντας αυτοκρατορικά στρατεύματα από Η Βόρεια Γερμανία , η οποία κατέλαβε τη Μάντοβα τον Ιούλιο του 1630. Ωστόσο, οι γαλλικές ενισχύσεις επέτρεψαν στον Νεβέρ να διατηρήσει τον Καζάλε, ενώ ο Φερδινάνδος απέσυρε τα στρατεύματά του ως απάντηση στη σουηδική επέμβαση στον Τριακονταετή Πόλεμο και οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε ανακωχή τον Οκτώβριο του 1630.Η Συνθήκη του Τσεράσκο του Ιουνίου 1631 επιβεβαίωσε τον Νεβέρ ως Δούκα της Μάντοβας και του Μονφεράτου, σε αντάλλαγμα για μικρές εδαφικές απώλειες.Το πιο σημαντικό, άφησε τη Γαλλία στην κατοχή του Pinerolo και του Casale, βασικά φρούρια που έλεγχαν την πρόσβαση στα περάσματα μέσω των Άλπεων και προστάτευαν τα νότια σύνορά τους.Η εκτροπή των αυτοκρατορικών και ισπανικών πόρων από τη Γερμανία επέτρεψε στους Σουηδούς να εγκατασταθούν εντός της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και ήταν ένας λόγος για τον Τριακονταετή Πόλεμο που συνεχίστηκε μέχρι το 1648.
▲
●
Πολιορκία του Stralsund
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1628 May 1 - Aug 4

Πολιορκία του Stralsund

Mecklenburg-Vorpommern, German
Η Πολιορκία του Στράλσουντ ήταν μια πολιορκία που τέθηκε στο Στράλσουντ από τον Αυτοκρατορικό Στρατό του Άλμπρεχτ φον Βαλενστάιν κατά τη διάρκεια του Τριακονταετούς Πολέμου, από τον Μάιο έως τις 4 Αυγούστου 1628. Το Στράλσουντ βοηθήθηκε από τη Δανία και τη Σουηδία, με σημαντική συμμετοχή της Σκωτίας.Η άρση της πολιορκίας τερμάτισε τη σειρά νικών του Wallenstein και συνέβαλε στην πτώση του.Η σουηδική φρουρά στο Stralsund ήταν η πρώτη σε γερμανικό έδαφος στην ιστορία.Η μάχη σηματοδότησε την de facto είσοδο της Σουηδίας στον πόλεμο.
▲
●
Μάχη του Βόλγκαστ
Χριστιανός Δ' της Δανίας-Νορβηγίας με το ναυτικό του.Ο πίνακας του Vilhelm Marstrand τον απεικονίζει στη μάχη του Colberger Heide, 1644. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1628 Sep 2

Μάχη του Βόλγκαστ

Mecklenburg-Vorpommern, German
Οι Δανικές δυνάμεις του Christian IV της Δανίας-Νορβηγίας είχαν φτάσει στην ξηρά στο Usedom και την παρακείμενη ηπειρωτική χώρα και εκδίωξαν τις αυτοκρατορικές δυνάμεις κατοχής.Ένας αυτοκρατορικός στρατός με διοικητή τον Άλμπρεχτ φον Βαλενστάιν άφησε την πολιορκημένη Στράλσουντ για να αντιμετωπίσει τον Κρίστιαν Δ'.Τελικά, οι Δανικές δυνάμεις ηττήθηκαν.Ο Christian IV και ένα κλάσμα της αποβατικής του δύναμης μπόρεσαν να διαφύγουν με πλοίο.
▲
●
Συνθήκη του Λίμπεκ
Το στρατόπεδο του Wallenstein ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1629 May 22

Συνθήκη του Λίμπεκ

Lübeck, Germany
Στη Συνθήκη του Lübeck ο Christian IV διατήρησε τη Δανία, αλλά έπρεπε να σταματήσει την υποστήριξή του στα προτεσταντικά γερμανικά κράτη.Αυτό έδωσε στις καθολικές δυνάμεις την ευκαιρία να πάρουν περισσότερη προτεσταντική γη κατά τα επόμενα δύο χρόνια.Αποκατέστησε στη Δανία-Νορβηγία την προπολεμική της επικράτεια με κόστος οριστικής απεμπλοκής από τις αυτοκρατορικές υποθέσεις.
▲
●
1630 - 1634
Σουηδική φάσηornament
Σουηδική παρέμβαση
Γουσταύος Αδόλφος ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1630 Jan 2

Σουηδική παρέμβαση

Sweden
Ο προτεστάντης βασιλιάς της Σουηδίας, Γουστάβος Αδόλφος, αποφάσισε να εμπλακεί στην υπεράσπιση των Προτεσταντών στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία .Ωστόσο, ο καθολικός επικεφαλής υπουργός της Γαλλίας και ο καθολικός καρδινάλιος Ρισελιέ ήταν νευρικοί για την αυξημένη δύναμη των Αψβούργων.Ο Richelieu βοήθησε στη διαπραγμάτευση της εκεχειρίας του Altmark μεταξύ της Σουηδίας και της Πολωνο-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας, απελευθερώνοντας τον Gustavus Adolphus να μπει στον πόλεμο.
▲
●
Σουηδικά στρατεύματα αποβιβάζονται στο Δουκάτο της Πομερανίας
Η απόβαση του Gustavus Adolphus στην Πομερανία, κοντά στο Peenemünde, 1630 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1630 Jun 1

Σουηδικά στρατεύματα αποβιβάζονται στο Δουκάτο της Πομερανίας

Peenemünde, Germany
Ο βασιλιάς δεν έκανε επίσημη κήρυξη πολέμου κατά των καθολικών δυνάμεων.Μετά την επίθεση που είχε γίνει στο Stralsund, σύμμαχό του, ένιωσε ότι είχε επαρκή πρόσχημα για να προσγειωθεί χωρίς να κηρύξει πόλεμο.Χρησιμοποιώντας το Stralsund ως προγεφύρωμα, τον Ιούνιο του 1630 σχεδόν 18.000 Σουηδοί στρατιώτες αποβιβάστηκαν στο Δουκάτο της Πομερανίας.Ο Γουστάβος υπέγραψε συμμαχία με τον Μπογκίσλαβ ΙΔ', Δούκα της Πομερανίας, διασφαλίζοντας τα συμφέροντά του στην Πομερανία ενάντια στην Καθολική Πολωνο-Λιθουανική Κοινοπολιτεία, έναν άλλο ανταγωνιστή της Βαλτικής που συνδέεται με τον Φερδινάνδο από οικογένεια και θρησκεία.Οι προσδοκίες για ευρεία υποστήριξη αποδείχθηκαν μη ρεαλιστικές.μέχρι τα τέλη του 1630, ο μόνος νέος Σουηδός σύμμαχος ήταν το Μαγδεβούργο, το οποίο πολιορκήθηκε από τον Τίλι.
▲
●
Εξασφάλιση της Πομερανίας
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1630 Jul 20

Εξασφάλιση της Πομερανίας

Stettin, Poland
Στη συνέχεια, ο βασιλιάς διέταξε να βελτιωθούν οι άμυνες στον Stettin.Όλοι οι κάτοικοι της πόλης αλλά και χωρικοί συγκεντρώθηκαν και τα αμυντικά έργα ολοκληρώθηκαν γρήγορα.
▲
●
Μάχη της Φρανκφούρτης αν ντερ Όντερ
Μάχη της Φρανκφούρτης αν ντερ Όντερ, 1631 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1631 Apr 13

Μάχη της Φρανκφούρτης αν ντερ Όντερ

Brandenburg, Germany
Η Μάχη της Φρανκφούρτης διεξήχθη μεταξύ της Σουηδικής Αυτοκρατορίας και της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας για το στρατηγικά σημαντικό, οχυρωμένο Όντερ που διέσχιζε τη Φρανκφούρτη αν ντερ Όντερ, στο Βρανδεμβούργο, Γερμανία.Η πόλη ήταν το πρώτο μεγάλο αυτοκρατορικό οχυρό που δέχτηκε επίθεση από τη Σουηδία έξω από το Δουκάτο της Πομερανίας, όπου η Σουηδία είχε δημιουργήσει προγεφύρωμα το 1630. Μετά από μια διήμερη πολιορκία, οι σουηδικές δυνάμεις, υποστηριζόμενες από Σκωτσέζους βοηθούς, εισέβαλαν στην πόλη.Το αποτέλεσμα ήταν μια σουηδική νίκη.Με την επακόλουθη εκκαθάριση του κοντινού Landsberg (Warthe) (τώρα Gorzow), η Φρανκφούρτη χρησίμευσε για την προστασία των μετόπισθεν του σουηδικού στρατού όταν ο Gustavus Adolphus της Σουηδίας προχώρησε περαιτέρω στην Κεντρική Γερμανία.
▲
●
Λεία του Μαγδεμβούργου
Sack of Magdeburg – The Magdeburg maidens, 1866 πίνακας του Eduard Steinbrück ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1631 May 20 - May 24

Λεία του Μαγδεμβούργου

Saxony-Anhalt, Germany
Μετά από δύο μήνες πολιορκίας το Pappenheim έπεισε τελικά τον Tilly, ο οποίος είχε φέρει ενισχύσεις, να εισβάλει στην πόλη στις 20 Μαΐου με 40.000 άνδρες υπό την προσωπική διοίκηση του Pappenheim.Οι πολίτες του Μαγδεμβούργου ήλπιζαν μάταια σε μια σουηδική επίθεση βοήθειας.Την τελευταία μέρα της πολιορκίας, οι δημοτικοί σύμβουλοι αποφάσισαν ότι ήταν καιρός να υποβάλουν μήνυση για ειρήνη, αλλά η είδηση ​​της απόφασής τους δεν έφτασε έγκαιρα στον Tilly.Τα ξημερώματα της 20ης Μαΐου, η επίθεση ξεκίνησε με βαριά πυρά πυροβολικού.Αμέσως μετά, ο Pappenheim και ο Tilly εξαπέλυσαν επιθέσεις πεζικού.Οι οχυρώσεις παραβιάστηκαν και οι αυτοκρατορικές δυνάμεις μπόρεσαν να εξουδετερώσουν τους υπερασπιστές για να ανοίξουν την Πύλη Kröcken, η οποία επέτρεψε σε ολόκληρο τον στρατό να εισέλθει στην πόλη για να τη λεηλατήσει.Η άμυνα της πόλης αποδυναμώθηκε περαιτέρω και αποθαρρύνθηκε όταν ο διοικητής Ντίτριχ φον Φάλκενμπεργκ πυροβολήθηκε από τα καθολικά αυτοκρατορικά στρατεύματα.Η λεηλασία του Μαγδεμβούργου θεωρείται η χειρότερη σφαγή του Τριακονταετούς Πολέμου με αποτέλεσμα περίπου 20.000 θανάτους.Το Μαγδεβούργο, τότε μια από τις μεγαλύτερες πόλεις της Γερμανίας, με περισσότερους από 25.000 κατοίκους το 1630, δεν ανάκτησε τη σημασία του μέχρι τον 18ο αιώνα.
▲
●
Play button
1631 Sep 17

Μάχη του Μπράιτενφελντ

Breitenfeld, Leipzig, Germany
Η Μάχη του Μπράιτενφελντ διεξήχθη σε ένα σταυροδρόμι κοντά στο Μπράιτενφελντ περίπου 8 χλμ βορειοδυτικά της περιτειχισμένης πόλης της Λειψίας στις 17 Σεπτεμβρίου 1631. Ήταν η πρώτη μεγάλη νίκη των Προτεσταντών στον Τριακονταετή Πόλεμο.Η νίκη επιβεβαίωσε τον Σουηδό Gustavus Adolphus του Οίκου των Vasa ως μεγάλο τακτικό ηγέτη και ώθησε πολλά προτεσταντικά γερμανικά κράτη να συμμαχήσουν με τη Σουηδία ενάντια στη Γερμανική Καθολική Ένωση, με επικεφαλής τον Μαξιμιλιανό Α', Εκλέκτορα της Βαυαρίας, και τον Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκράτορα Φερδινάνδο Β'.
▲
●
Σουηδική εισβολή στη Βαυαρία
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1632 Mar 1

Σουηδική εισβολή στη Βαυαρία

Bavaria, Germany
Τον Μάρτιο του 1632 ο βασιλιάς Γουστάβος Αδόλφος της Σουηδίας εισέβαλε στη Βαυαρία, με στρατό Σουηδών στρατιωτών και Γερμανών μισθοφόρων.Ο Αδόλφος σχεδίαζε να μετακινήσει τις δυνάμεις του παράλληλα με τον ποταμό Δούναβη, κινούμενος προς τα ανατολικά για να καταλάβει τις οχυρωμένες πόλεις Ingolstadt, Regensburg και Passau - έτσι ώστε οι Σουηδοί να έχουν καθαρό μονοπάτι για να απειλήσουν τη Βιέννη και τον Αυτοκράτορα.Ωστόσο, αυτές οι οχυρωμένες πόλεις στον Δούναβη ήταν πολύ ισχυρές για να τις καταλάβει ο Αδόλφος.
▲
●
Μάχη της Βροχής
Άποψη πεδίου μάχης από τα ανατολικά: Ο ποταμός Λεχ ρέει από δεξιά προς το κέντρο και μετά ρέει δυτικά (πάνω) στον ποταμό Donau.Town of Rain κεντρική κορυφή?Η πόλη Donauwörth πάνω αριστερά.Το σουηδικό πυροβολικό πυροβολεί κατά μήκος του ποταμού από τα νότια (αριστερά), το σουηδικό ιππικό το διασχίζει κάτω από το κέντρο.Στην άλλη πλευρά του ποταμού ο αυτοκρατορικός στρατός υποχωρεί βόρεια (δεξιά) μέσα σε σύννεφα καπνού από το φράγμα του πυροβολικού. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1632 Apr 5

Μάχη της Βροχής

Rain, Swabia, Bavaria, Germany
Υπεραριθμητικός και με πολλά άπειρα στρατεύματα, ο Τίλι έχτισε αμυντικά έργα κατά μήκος του ποταμού Λεχ, με κέντρο την πόλη Ρέιν, ελπίζοντας να καθυστερήσει τον Γουστάβο για αρκετό καιρό ώστε οι αυτοκρατορικές ενισχύσεις υπό τον Άλμπρεχτ φον Βαλενστάιν να τον φτάσουν.Στις 14 Απριλίου, οι Σουηδοί βομβάρδισαν τις άμυνες με πυροβολικό και στη συνέχεια διέσχισαν τον ποταμό την επόμενη μέρα, προκαλώντας σχεδόν 3.000 απώλειες, συμπεριλαμβανομένου του Τίλι.Στις 16, ο Μαξιμιλιανός της Βαυαρίας διέταξε υποχώρηση, εγκαταλείποντας τις προμήθειες και τα όπλα του.Η Μάχη της Βροχής έλαβε χώρα στις 15 Απριλίου 1632 κοντά στο Rain στη Βαυαρία.Πολεμήθηκε από έναν σουηδο-γερμανικό στρατό υπό τον Γουστάβο Αδόλφο της Σουηδίας και μια δύναμη της Καθολικής Ένωσης με επικεφαλής τον Γιόχαν Τσέρκλες, κόμη του Τίλι.Η μάχη κατέληξε σε μια σουηδική νίκη, ενώ ο Tilly τραυματίστηκε βαριά και αργότερα πέθανε από τα τραύματά του.Παρά τη νίκη αυτή, οι Σουηδοί είχαν απομακρυνθεί από τις βάσεις τους στη Βόρεια Γερμανία και όταν ο Μαξιμιλιανός συνδέθηκε με τον Βαλενστάιν βρέθηκε πολιορκημένος στη Νυρεμβέργη.Αυτό οδήγησε στη μεγαλύτερη μάχη του πολέμου στις 3 Σεπτεμβρίου, όταν μια επίθεση στο αυτοκρατορικό στρατόπεδο έξω από την πόλη αποκρούστηκε αιματηρά.
▲
●
1632 Jul 17 - Sep 18

Πολιορκία της Νυρεμβέργης

Nuremberg, Germany
Τον Ιούλιο του 1632, αντί να αντιμετωπίσει τον αριθμητικά ανώτερο συνδυασμένο στρατό της Αυτοκρατορικής και της Καθολικής Ένωσης υπό τη διοίκηση του Άλμπρεχτ φον Βαλενστάιν και του Βαυαρού εκλέκτορα Μαξιμιλιανού Α', ο Γουστάβος Αδόλφος της Σουηδίας διέταξε μια τακτική υποχώρηση στην πόλη της Νυρεμβέργης.Ο στρατός του Wallenstein άρχισε αμέσως να επενδύει τη Νυρεμβέργη και πολιόρκησε την πόλη, περιμένοντας την πείνα και τις επιδημίες να ακρωτηριάσουν τη σουηδική δύναμη.Αποδείχτηκε δύσκολο για τους πολιορκητές να διατηρήσουν την πολιορκία επειδή η πόλη ήταν μεγάλη και χρειαζόταν μια μεγάλη δύναμη για να επανδρώσει την περικύκλωση.Στο στρατόπεδο του Wallenstein, υπήρχαν 50.000 στρατιώτες, 15.000 άλογα και 25.000 οπαδοί του στρατοπέδου.Η αναζήτηση τροφής για την παροχή μιας τόσο μεγάλης στατικής πολιορκητικής δύναμης αποδείχθηκε εξαιρετικά δύσκολη.Ο στρατός του Gustavus αυξήθηκε μέσω ενισχύσεων από 18.500 σε 45.000 άνδρες με 175 πυροβόλα όπλα, ο μεγαλύτερος στρατός που ηγήθηκε ποτέ προσωπικά.Με κακές συνθήκες υγιεινής και ανεπαρκείς προμήθειες, και οι δύο πλευρές υπέφεραν από πείνα, τύφο και σκορβούτο.Για να προσπαθήσουν να ξεπεράσουν το αδιέξοδο, 25.000 άνδρες υπό τον Γουστάβο επιτέθηκαν στις αυτοκρατορικές περιχαρές στη μάχη του Άλτε Βέστε στις 3 Σεπτεμβρίου, αλλά δεν κατάφεραν να ξεπεράσουν, έχοντας χάσει 2.500 άνδρες σε σύγκριση με 900 Αυτοκρατορικούς.Τελικά, η πολιορκία έληξε μετά από έντεκα εβδομάδες όταν οι Σουηδοί και οι σύμμαχοί τους αποχώρησαν.Η ασθένεια σκότωσε 10.000 Σουηδούς και συμμαχικούς στρατιώτες, με επιπλέον 11.000 λιποτάκτες.Ο Γκουστάβος αποδυναμώθηκε τόσο πολύ από τον αγώνα που έστειλε προτάσεις ειρήνης στον Βαλενστάιν, ο οποίος τις απέρριψε.
▲
●
Play button
1632 Sep 16

Μάχη του Lützen

Lützen, Saxony-Anhalt, Germany
Η μάχη του Lützen (16 Νοεμβρίου 1632) ήταν μια από τις σημαντικότερες μάχες του Τριακονταετούς Πολέμου.Αν και οι απώλειες ήταν περίπου εξίσου βαριές και από τις δύο πλευρές, η μάχη ήταν μια προτεσταντική νίκη, αλλά στοίχισε τη ζωή ενός από τους σημαντικότερους ηγέτες της προτεσταντικής πλευράς, του Σουηδού Βασιλιά Γουστάβου Αδόλφου, που οδήγησε τους Προτεστάντες να χάσουν την κατεύθυνση.Ο αυτοκρατορικός στρατάρχης Pappenheim τραυματίστηκε επίσης θανάσιμα.Η απώλεια του Γουσταύου Αδόλφου άφησε την Καθολική Γαλλία ως την κυρίαρχη δύναμη στην πλευρά των «προτεσταντών» (αντι-Αψβούργων), οδηγώντας τελικά στην ίδρυση της Κοινωνίας του Χάιλμπρον και στην ανοιχτή είσοδο της Γαλλίας στον πόλεμο.Η μάχη χαρακτηρίστηκε από ομίχλη, η οποία βρισκόταν βαριά πάνω από τα χωράφια της Σαξονίας εκείνο το πρωί.Η φράση "Lützendimma" (ομίχλη Lützen) εξακολουθεί να χρησιμοποιείται στη σουηδική γλώσσα για να περιγράψει την ιδιαίτερα βαριά ομίχλη.
▲
●
Σύλληψη και δολοφονία του Wallenstein
Wallenstein ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1634 Feb 5

Σύλληψη και δολοφονία του Wallenstein

Cheb, Czechia
Κυκλοφορούσαν φήμες ότι ο Wallenstein ετοιμαζόταν να αλλάξει πλευρά.Το λουτρό αίματος του Eger ήταν το αποκορύφωμα μιας εσωτερικής εκκαθάρισης στον στρατό της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας .Στις 25 Φεβρουαρίου 1634, μια ομάδα Ιρλανδών και Σκωτσέζων αξιωματικών που ενεργούσαν υπό την έγκριση του Φερδινάνδου Β΄, αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, δολοφόνησαν τον στρατηγό Άλμπρεχτ φον Βαλενστάιν και μια ομάδα συντρόφων του στην πόλη Έγκερ (σήμερα Τσεμπ της Τσεχίας).Οι δολοφόνοι εξισώθηκαν με δήμιους με βασιλικό διάταγμα και ανταμείφθηκαν με περιουσίες που κατασχέθηκαν από τις οικογένειες των θυμάτων τους.Η εκκαθάριση συνεχίστηκε μέσω της δίωξης άλλων υψηλόβαθμων στρατιωτικών που θεωρούνταν υποστηρικτές του Wallenstein.
▲
●
Play button
1634 Sep 6

Μάχη του Nordlingen

Nördlingen, Bavaria, Germany
Μέχρι το 1634, οι Σουηδοί και οι Προτεστάντες Γερμανοί σύμμαχοί τους κατέλαβαν μεγάλο μέρος της νότιας Γερμανίας και απέκλεισαν τον Ισπανικό Δρόμο, μια χερσαία οδό ανεφοδιασμού που χρησιμοποιούσαν οι Ισπανοί για να διοχετεύουν στρατεύματα και προμήθειες από την Ιταλία για να υποστηρίξουν τον συνεχιζόμενο πόλεμο τους εναντίον της Ολλανδικής Δημοκρατίας.Προκειμένου να ανακτήσει τον έλεγχο αυτού, ένας ισπανικός στρατός υπό τον καρδινάλιο-Ινφάντε Φερδινάνδο συνδέθηκε με μια αυτοκρατορική δύναμη με επικεφαλής τον Φερδινάνδο της Ουγγαρίας κοντά στην πόλη Nördlingen, την οποία κατείχε μια σουηδική φρουρά.Ένας σουηδο-γερμανικός στρατός με διοικητή τον Γκούσταβ Χορν και τον Μπέρνχαρντ της Σαξοβαϊμάρης βάδισε προς ανακούφισή του, αλλά υποτίμησαν σημαντικά τον αριθμό και το διαμέτρημα των αυτοκρατορο-ισπανικών στρατευμάτων που τους αντιμετώπιζαν.Στις 6 Σεπτεμβρίου, ο Χορν εξαπέλυσε μια σειρά επιθέσεων κατά των χωματουργικών εργασιών που κατασκευάστηκαν στους λόφους στα νότια του Nördlingen, οι οποίες απωθήθηκαν όλες.Οι ανώτεροι αριθμοί σήμαιναν ότι οι Ισπανο-Αυτοκρατορικοί διοικητές μπορούσαν να ενισχύουν συνεχώς τις θέσεις τους και ο Χορν άρχισε τελικά να υποχωρεί.Καθώς το έκαναν, ξεπεράστηκαν από το αυτοκρατορικό ιππικό και ο προτεσταντικός στρατός κατέρρευσε.Η ήττα είχε εκτεταμένες εδαφικές και στρατηγικές συνέπειες.οι Σουηδοί αποχώρησαν από τη Βαυαρία και με τους όρους της Ειρήνης της Πράγας τον Μάιο του 1635, οι Γερμανοί σύμμαχοί τους έκαναν ειρήνη με τον αυτοκράτορα Φερδινάνδο Β'.Η Γαλλία, η οποία προηγουμένως είχε περιοριστεί στη χρηματοδότηση των Σουηδών και των Ολλανδών, έγινε επίσημα σύμμαχος και μπήκε στον πόλεμο ως ενεργός εμπόλεμος.
▲
●
1635 - 1646
Γαλλική φάσηornament
Η Γαλλία μπαίνει στον πόλεμο
Πορτρέτο του καρδινάλιου Ρισελιέ λίγους μήνες πριν από το θάνατό του ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1635 Apr 1

Η Γαλλία μπαίνει στον πόλεμο

France
Μια σοβαρή σουηδική ήττα στο Nördlingen τον Σεπτέμβριο του 1634 απείλησε τη συμμετοχή τους, με αποτέλεσμα η Γαλλία να επέμβει άμεσα.Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Κομπιέν του Απριλίου 1635 που διαπραγματεύτηκε με τον Axel Oxenstierna, ο Richelieu συμφώνησε νέες επιδοτήσεις για τους Σουηδούς.Προσέλαβε επίσης μισθοφόρους με επικεφαλής τον Μπέρνχαρντ της Σαξ-Βαϊμάρης για μια επίθεση στη Ρηνανία και κήρυξε τον πόλεμο στηνΙσπανία τον Μάιο, ξεκινώντας τον Γαλλο-Ισπανικό Πόλεμο 1635-1659.
▲
●
Η Γαλλία εισβάλλει στην ισπανική Ολλανδία
Γάλλοι στρατιώτες λεηλατούν ένα χωριό ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1635 May 1

Η Γαλλία εισβάλλει στην ισπανική Ολλανδία

Netherlands

Μετά την εισβολή στην ισπανική Ολλανδία τον Μάιο του 1635, ο φτωχά εξοπλισμένος γαλλικός στρατός κατέρρευσε, έχοντας 17.000 απώλειες από ασθένειες και λιποταξία.

▲
●
Ειρήνη της Πράγας
Ειρήνη της Πράγας ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1635 May 30

Ειρήνη της Πράγας

Prague Castle, Masarykova, Rud
Η Ειρήνη της Πράγας τερμάτισε τη συμμετοχή της Σαξονίας στον Τριακονταετή Πόλεμο.Οι όροι θα αποτελέσουν αργότερα τη βάση της Ειρήνης της Βεστφαλίας του 1648.Άλλοι Γερμανοί πρίγκιπες εντάχθηκαν στη συνέχεια στη συνθήκη και παρόλο που ο Τριακονταετής Πόλεμος συνεχίστηκε, είναι γενικά αποδεκτό ότι η Πράγα τον τερμάτισε ως θρησκευτικός εμφύλιος πόλεμος εντός της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.Στη συνέχεια, η σύγκρουση οδηγήθηκε σε μεγάλο βαθμό από ξένες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένηςτης Ισπανίας , της Σουηδίας και της Γαλλίας .
▲
●
Η Ισπανία εισβάλλει στη Βόρεια Γαλλία
Ταξιδιώτες που δέχθηκαν επίθεση από στρατιώτες, Vrancx, 1647. Σημειώστε το κατεστραμμένο τοπίο στο φόντο.Μέχρι τη δεκαετία του 1640, η έλλειψη προμηθειών και τροφής για άλογα περιόρισε δραστικά τις στρατιωτικές εκστρατείες ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1636 Jan 1

Η Ισπανία εισβάλλει στη Βόρεια Γαλλία

Corbie, France
Μια ισπανική επίθεση το 1636 έφτασε στο Corbie στη Βόρεια Γαλλία.αν και προκάλεσε πανικό στοΠαρίσι , η έλλειψη προμηθειών τους ανάγκασε να υποχωρήσουν και δεν επαναλήφθηκε.
▲
●
Η Γαλλία μπαίνει επίσημα στον πόλεμο
Ο Καρδινάλιος Ρισελιέ στην Πολιορκία της Λα Ροσέλ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1636 Mar 1

Η Γαλλία μπαίνει επίσημα στον πόλεμο

Wismar, Germany

Στη Συνθήκη του Βισμάρ του Μαρτίου 1636, η Γαλλία προσχώρησε επίσημα στον Τριακονταετή Πόλεμο σε συμμαχία με τη Σουηδία.

▲
●
Μάχη του Wittstock
Μάχη του Wittstock ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1636 Oct 4

Μάχη του Wittstock

Wittstock/Dosse, Germany
Ο Άγιος Ρωμαίος Αυτοκράτορας, με τους Σάξονες και Ρωμαιοκαθολικούς συμμάχους του, πολεμούσε για τον έλεγχο της βόρειας Γερμανίας ενάντια στους Σουηδούς και μια συμμαχία προτεσταντών πριγκίπων που αντιτίθεντο στην ηγεμονία των Αψβούργων.Ο αυτοκρατορικός στρατός ήταν μεγαλύτερος σε δύναμη από τον σουηδικό στρατό, αλλά τουλάχιστον το ένα τρίτο του αποτελούνταν από σαξονικές μονάδες αμφιβόλου ποιότητας.Το σουηδικό πυροβολικό ήταν σημαντικά ισχυρότερο, οδηγώντας τους αυτοκρατορικούς διοικητές να διατηρούν σε μεγάλο βαθμό αμυντική θέση στις κορυφές των λόφων.Ένας Σουηδικός-συμμαχικός στρατός, με διοικητή από κοινού από τον Johan Banér και τον Alexander Leslie, αργότερα ο 1ος κόμης του Leven νίκησε αποφασιστικά έναν συνδυασμένο αυτοκρατοροσαξονικό στρατό, με επικεφαλής τον κόμη Melchior von Hatzfeld και τον Σάξονα εκλέκτορα John George I.
▲
●
Πρώτη και δεύτερη μάχη του Rheinfelden
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1638 Feb 28

Πρώτη και δεύτερη μάχη του Rheinfelden

near Rheinfelden, Germany
Έχοντας ωθηθεί στη δυτική όχθη του Ρήνου από την αυτοκρατορική προέλαση, ο στρατός του Μπέρνχαρντ είχε εγκατασταθεί στην Αλσατία το 1635 και είχε κάνει ελάχιστα εκτός από τη βοήθεια στην απόκρουση της αυτοκρατορικής εισβολής στη Γαλλία υπό τον Καρδινάλιο-Ινφάντε Φερδινάνδο και τον Ματίας Γκάλας το 1636.Στις αρχές Φεβρουαρίου 1638, έχοντας παρακινηθεί από τη γαλλική κυβέρνηση, ο Bernhard προώθησε τον στρατό του από 6.000 άνδρες και 14 όπλα στον Ρήνο για να βρει μια διάβαση.Φτάνοντας σε ένα σημαντικό σημείο διέλευσης στην πόλη Rheinfelden, ο Bernhard ετοιμάστηκε να επενδύσει την πόλη από το νότο.Για να το αποτρέψουν αυτό, οι ιμπεριαλιστές, υπό τον Ιταλό μισθοφόρο κόμη Φεντερίκο Σαβέλι και τον Γερμανό στρατηγό Johann von Werth, κινήθηκαν μέσω του Μέλανα Δρυμού για να επιτεθούν στον στρατό του Bernhard και να ανακουφίσουν την πόλη.Ο Μπέρνχαρντ ηττήθηκε στην πρώτη μάχη αλλά κατάφερε να νικήσει και να καταλάβει τον Βέρθ και τον Σαβέλι στη δεύτερη.
▲
●
Πολιορκία του Breisach
Death of Gustavus at Lützen του Carl Wahlbom (1855) ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1638 Aug 18

Πολιορκία του Breisach

Breisach am Rhein, Germany
Η Μάχη του Breisach διεξήχθη στις 18 Αυγούστου - 17 Δεκεμβρίου 1638 ως μέρος του Τριακονταετούς Πολέμου.Τελείωσε μετά από πολλές ανεπιτυχείς προσπάθειες ανακούφισης από τις αυτοκρατορικές δυνάμεις με την παράδοση της αυτοκρατορικής φρουράς στους Γάλλους, με διοικητή τον Βερνάρδο της Σαξ-Βαϊμάρης.Εξασφάλισε τον γαλλικό έλεγχο της Αλσατίας και έκοψε τον Ισπανικό Δρόμο.
▲
●
Battle of the Downs
Πριν από τη Μάχη των Downs του Reinier Nooms, περίπου το 1639, που απεικονίζει τον ολλανδικό αποκλεισμό στα ανοικτά των αγγλικών ακτών, το σκάφος που εμφανίζεται είναι το Aemilia, η ναυαρχίδα του Tromp. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1639 Oct 21

Battle of the Downs

near the Downs, English Channe
Η είσοδος της Γαλλίας στον Τριακονταετή Πόλεμο είχε αποκλείσει τον χερσαίο «ισπανικό δρόμο» προς τη Φλάνδρα.Για να υποστηρίξει τον ισπανικό στρατό της Φλάνδρας του Καρδινάλιου-Ινφάντε Φερδινάνδου, το ισπανικό ναυτικό έπρεπε να μεταφέρει προμήθειες δια θαλάσσης μέσω της Δουνκέρκης, του τελευταίου ελεγχόμενου απότην Ισπανία λιμάνι στην ακτή της Βόρειας Θάλασσας.Την άνοιξη του 1639, ο Κόμης-Δούκας του Ολίβαρες διέταξε την κατασκευή και τη συναρμολόγηση ενός νέου στόλου στην Κορούνια για μια νέα εκδρομή για ανακούφιση στη Δουνκέρκη.29 πολεμικά πλοία συγκεντρώθηκαν σε τέσσερις μοίρες, ενώ σύντομα προστέθηκαν επιπλέον 22 πολεμικά πλοία (επίσης σε τέσσερις μοίρες) από τον ισπανικό στόλο της Μεσογείου.Έφτασαν επίσης δώδεκα αγγλικά μεταφορικά πλοία, με συμβόλαιο να μεταφέρουν τον ισπανικό στρατό υπό τη σημαία της αγγλικής ουδετερότητας.Από δίκτυα πληροφοριών, οι Ολλανδοί έμαθαν ότι ο ισπανικός στόλος μπορεί να επιχειρήσει να κάνει το αγκυροβόλιο γνωστό ως The Downs, στα ανοιχτά της αγγλικής ακτής, μεταξύ Ντόβερ και Ντιλ.Η ναυτική μάχη των Downs ήταν μια αποφασιστική ήττα των Ισπανών, από τις Ηνωμένες Επαρχίες της Ολλανδίας , με διοικητή τον υποναύαρχο Maarten Tromp.
▲
●
Μάχη του Wolfenbuttel
Μάχη του Wolfenbuttel ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1641 Jun 29

Μάχη του Wolfenbuttel

Wolfenbüttel, Germany
Η Μάχη του Wolfenbüttel (29 Ιουνίου 1641) έλαβε χώρα κοντά στην πόλη Wolfenbüttel, στη σημερινή Κάτω Σαξονία, κατά τη διάρκεια του Τριακονταετούς Πολέμου.Οι σουηδικές δυνάμεις με επικεφαλής τον Carl Gustaf Wrangel και τον Hans Christoff von Königsmarck και τον Bernardines με επικεφαλής τον Jean-Baptiste Budes, τον Comte de Guébriant άντεξαν σε επίθεση από τις αυτοκρατορικές δυνάμεις με επικεφαλής τον αρχιδούκα Leopold Wilhelm της Αυστρίας, αναγκάζοντας τους Αυτοκρατορικούς να υποχωρήσουν.
▲
●
Μάχη των Εκστρατειών
Μεριανό χαρακτικό της "Μάχης στο Kempener Heide" ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1642 Jan 17

Μάχη των Εκστρατειών

Kempen, Germany

Η μάχη του Kempen ήταν μια μάχη κατά τη διάρκεια του Τριακονταετούς Πολέμου στο Kempen της Βεστφαλίας στις 17 Ιανουαρίου 1642. Είχε ως αποτέλεσμα τη νίκη ενός στρατού Γαλλίας-Βαϊμάρης-Έσσης υπό τον Γάλλο Comte de Guébriant και τον Έσσιο στρατηγό Kaspar Graf von Eberstein εναντίον ο Αυτοκρατορικός Στρατός υπό τον στρατηγό Guillaume de Lamboy, ο οποίος συνελήφθη.

▲
●
Δεύτερη μάχη του Μπράιτενφελντ
Μάχη του Μπράιτενφελντ 1642 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1642 Oct 23

Δεύτερη μάχη του Μπράιτενφελντ

Breitenfeld, Leipzig, Germany

Η δεύτερη μάχη του Breitenfeld ήταν μια αποφασιστική νίκη για τον σουηδικό στρατό υπό τη διοίκηση του στρατάρχη Lennart Torstenson έναντι ενός Αυτοκρατορικού Στρατού της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας υπό τη διοίκηση του αρχιδούκα Leopold Wilhelm της Αυστρίας και του αναπληρωτή του, πρίγκιπα στρατηγού Ottavio Piccolomini, Δούκα. του Αμάλφι.

▲
●
Οι Σουηδοί κατέλαβαν τη Λειψία
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1642 Dec 1

Οι Σουηδοί κατέλαβαν τη Λειψία

Leipzig, Germany

Οι Σουηδοί κατέλαβαν τη Λειψία τον Δεκέμβριο, δίνοντάς τους μια σημαντική νέα βάση στη Γερμανία, και παρόλο που δεν κατάφεραν να καταλάβουν το Φράιμπεργκ τον Φεβρουάριο του 1643, ο σαξονικός στρατός μειώθηκε σε λίγες φρουρές.

▲
●
Play button
1643 May 19

Μάχη του Ροκρόι

Rocroi, France
Η Μάχη του Ροκρόι, που διεξήχθη στις 19 Μαΐου 1643, ήταν μια σημαντική εμπλοκή του Τριακονταετούς Πολέμου.Πολέμησε μεταξύ ενός γαλλικού στρατού με επικεφαλής τον 21χρονο Δούκα του Enghien (αργότερα γνωστό ως Great Condé) και τις ισπανικές δυνάμεις υπό τον στρατηγό Francisco de Melo, μόλις πέντε ημέρες μετά την άνοδο του Λουδοβίκου XIV στο θρόνο της Γαλλίας μετά ο θάνατος του πατέρα του.Ο Ροκρόι κατέρριψε τον μύθο του αήττητου των Ισπανών Tercios, των τρομακτικών μονάδων πεζικού που κυριαρχούσαν στα ευρωπαϊκά πεδία μάχης τα προηγούμενα 120 χρόνια.Ως εκ τούτου, η μάχη θεωρείται συχνά ότι σηματοδοτεί το τέλος του ισπανικού στρατιωτικού μεγαλείου και την αρχή της γαλλικής ηγεμονίας στην Ευρώπη.Μετά τον Rocroi, οι Ισπανοί εγκατέλειψαν το σύστημα Tercio και υιοθέτησαν το δόγμα του πεζικού γραμμής που χρησιμοποιούσαν οι Γάλλοι.Τρεις εβδομάδες μετά τον Ροκρόι, ο Φερδινάνδος κάλεσε τη Σουηδία και τη Γαλλία να παρευρεθούν στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις στις πόλεις Münster και Osnabrück της Βεστφαλίας, αλλά οι συνομιλίες καθυστέρησαν όταν ο Christian της Δανίας απέκλεισε το Αμβούργο και αύξησε τις πληρωμές διοδίων στη Βαλτική.
▲
●
Πόλεμος Τόρστενσον
Η πολιορκία του Μπρνο το 1645, από σουηδικές και τρανσυλβανικές δυνάμεις με επικεφαλής τον Torstenson ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1643 Dec 1

Πόλεμος Τόρστενσον

Denmark-Norway
Η Δανία είχε αποσυρθεί από τον Τριακονταετή Πόλεμο με τη Συνθήκη του Λίμπεκ (1629).Μετά τις νίκες της στον πόλεμο, η Σουηδία θεώρησε ότι έπρεπε να επιτεθεί στη Δανία λόγω της πλεονεκτικής γεωγραφικής της θέσης σε σχέση με τη Σουηδία.Η Σουηδία εισέβαλε σε έναν σύντομο πόλεμο δύο ετών.Στη Δεύτερη Συνθήκη του Brömsebro (1645), η οποία ολοκλήρωσε τον πόλεμο, η Δανία έπρεπε να κάνει τεράστιες εδαφικές παραχωρήσεις και να απαλλάξει τη Σουηδία από τα υγιή τέλη, αναγνωρίζοντας de facto το τέλος του δανικού dominium maris baltici.Οι προσπάθειες της Δανίας να ανατρέψουν αυτό το αποτέλεσμα στον Δεύτερο Βόρειο, Σκανιανό και Μεγάλο Βόρειο πόλεμο απέτυχαν.
▲
●
Play button
1644 Aug 3 - Aug 9

Μάχη του Φράιμπουργκ

Baden-Württemberg, Germany
Η Μάχη του Φράιμπουργκ έλαβε χώρα μεταξύ των Γάλλων, αποτελούμενος από στρατό 20.000 ανδρών, υπό τη διοίκηση του Λουδοβίκου Β' ντε Μπουρμπόν, του Δουκ ντ'Ενγκιέν και του Ανρί ντε Λα Τουρ ντ' Ωβέρν, του Προέδρου ντε Τουρέν, και ενός Βαυαρο-Αυτοκρατορικού στρατού. 16.800 ανδρών υπό τον Στρατάρχη Φραντς φον Μέρσι.Στις 3 και 5 Αυγούστου, οι Γάλλοι υπέστησαν βαριές απώλειες παρά το γεγονός ότι είχαν μεγαλύτερο αριθμό.Την 9η, ο στρατός του Turenne προσπάθησε να πλαισιώσει τους Βαυαρούς κατευθυνόμενοι στο Glottertal μέσω του Betzenhausen και τους έκοψε τις προμήθειες, ενώ ο Mercy μετακόμισε στον Άγιο Πέτρο όπου αντιμετώπισαν ο ένας τον άλλον.Οι Βαυαροί απέκρουσαν την επίθεση της γαλλικής εμπροσθοφυλακής και υποχώρησαν αφήνοντας πίσω τους τμήματα αποσκευών και πυροβολικού.Έχοντας οδηγήσει σε βαριές απώλειες και στις δύο πλευρές, η γαλλική πλευρά κέρδισε λόγω της βαυαρικής υποχώρησης, αλλά η μάχη θεωρείται επίσης συχνά ως ισοπαλία ή μια τακτική νίκη των Βαυαρών, καθώς ο γαλλικός στρατός είχε πολύ βαρύτερες απώλειες και απέτυχε τον στόχο του να ανακουφίσει ή να ανακτήσει Φράιμπουργκ.Ωστόσο, η Γαλλία κέρδισε ένα στρατηγικό πλεονέκτημα στην επόμενη εκστρατεία αφήνοντας το Φράιμπουργκ και φτάνοντας στην αραιά αμυνόμενη περιοχή του Άνω Ρήνου πριν από το Mercy και κατά συνέπεια κατακτώντας μεγάλα τμήματα της.Η σύγκρουση μεταξύ Γαλλίας και Βαυαρίας συνεχίστηκε, οδηγώντας στις επακόλουθες μάχες του Herbsthausen και του Nördlingen το 1645. Αυτή η σειρά μαχών που διήρκεσε από το Tuttlingen το 1643 σηματοδότησε την προσέγγιση του τέλους του Τριακονταετούς Πολέμου.Οι τεράστιες απώλειες που υπέστησαν στο Φράιμπουργκ αποδυνάμωσαν και τις δύο πλευρές και ήταν ένας τεράστιος παράγοντας που οδήγησε στη μάχη στο Nördlingen, όπου σκοτώθηκε ο Von Mercy.Οι διάδοχοι του Mercy δεν ήταν τόσο έμπειροι και αποτελεσματικοί όσο αυτός, γεγονός που οδήγησε στη Βαυαρία να υποστεί πολλαπλές εισβολές τα επόμενα χρόνια.Ο Μαξιμιλιανός, στον απόηχο της καταστροφικής εισβολής του 1646, αποσύρθηκε προσωρινά από τον πόλεμο στην Εκεχειρία του Ουλμ το 1647.
▲
●
Play button
1645 Mar 6

Μάχη του Jankau

Jankov, Czech Republic
Η Μάχη του Γιάνκαου ήταν μια από τις τελευταίες μεγάλες μάχες του Τριακονταετούς Πολέμου 1618-1648, διεξήχθη μεταξύ σουηδικών και αυτοκρατορικών στρατών, με το καθένα να περιέχει περίπου 16.000 άνδρες.Οι πιο κινητικοί και καλύτερα καθοδηγημένοι Σουηδοί υπό τον Lennart Torstensson κατέστρεψαν ουσιαστικά τους αντιπάλους τους, με διοικητή τον Melchior von Hatzfeldt.Ωστόσο, η καταστροφή που προκλήθηκε από δεκαετίες συγκρούσεων σήμαινε ότι οι στρατοί ξόδευαν πλέον μεγάλο μέρος του χρόνου τους για να προμηθευτούν προμήθειες και οι Σουηδοί δεν μπορούσαν να το επωφεληθούν.Οι αυτοκρατορικές δυνάμεις ανέκτησαν τον έλεγχο της Βοημίας το 1646, αλλά οι ατελέσφορες εκστρατείες στη Ρηνανία και τη Σαξονία κατέστησαν σαφές ότι καμία πλευρά δεν είχε τη δύναμη ή τους πόρους να επιβάλει μια στρατιωτική λύση.Αν και οι μάχες συνεχίστηκαν καθώς οι συμμετέχοντες προσπάθησαν να βελτιώσουν τις θέσεις τους, αύξησε τον επείγοντα χαρακτήρα των διαπραγματεύσεων που κορυφώθηκαν με την Ειρήνη της Βεστφαλίας το 1648.
▲
●
Play button
1645 Aug 3

Δεύτερη μάχη του Nördlingen

Alerheim, Germany
Οι Αυτοκρατορικοί και ο κύριος Γερμανός σύμμαχός τους η Βαυαρία αντιμετώπιζαν ολοένα και πιο σοβαρή πίεση στον πόλεμο από τους Γάλλους, τους Σουηδούς και τους Προτεστάντες συμμάχους τους και πάλευαν να αποτρέψουν μια γαλλική απόπειρα να προχωρήσουν στη Βαυαρία.Η δεύτερη μάχη του Nördlingen διεξήχθη στις 3 Αυγούστου 1645 νοτιοανατολικά του Nördlingen κοντά στο χωριό Alerheim.Η Γαλλία και οι προτεστάντες Γερμανοί σύμμαχοί της νίκησαν τις δυνάμεις της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και του Βαυαρού συμμάχου της.
▲
●
Play button
1648 May 17

Μάχη του Ζουσμαρσχάουζεν

Zusmarshausen, Germany
Η Μάχη του Zusmarshausen διεξήχθη στις 17 Μαΐου 1648 μεταξύ των βαυαρικών-αυτοκρατορικών δυνάμεων υπό τον von Holzappel και ενός συμμαχικού γαλλο-σουηδικού στρατού υπό τη διοίκηση του Turenne στη σύγχρονη συνοικία Augsburg της Βαυαρίας, Γερμανία.Η συμμαχική δύναμη βγήκε νικήτρια και ο αυτοκρατορικός στρατός σώθηκε από τον αφανισμό μόνο από τις επίμονες μάχες της οπισθοφυλακής του Raimondo Montecuccoli και του ιππικού του.Το Zusmarshausen ήταν η τελευταία μεγάλη μάχη του πολέμου που διεξήχθη σε γερμανικό έδαφος, και ήταν επίσης η μεγαλύτερη μάχη (από την άποψη του αριθμού των ανδρών που συμμετείχαν, οι απώλειες ήταν σχετικά ελαφριές) που έλαβε χώρα στα τρία τελευταία χρόνια των μαχών.
▲
●
Μάχη της Πράγας
Μάχη στη γέφυρα του Καρόλου ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1648 Jul 25

Μάχη της Πράγας

Prague, Czechia
Η Μάχη της Πράγας, που έλαβε χώρα μεταξύ 25 Ιουλίου και 1ης Νοεμβρίου 1648 ήταν η τελευταία δράση του Τριακονταετούς Πολέμου.Ενώ οι διαπραγματεύσεις για την Ειρήνη της Βεστφαλίας προχωρούσαν, οι Σουηδοί βρήκαν την ευκαιρία να πραγματοποιήσουν μια τελευταία εκστρατεία στη Βοημία.Το κύριο αποτέλεσμα, και πιθανώς ο κύριος στόχος, ήταν να λεηλατηθεί η υπέροχη συλλογή έργων τέχνης που συγκεντρώθηκε στο Κάστρο της Πράγας από τον Ρούντολφο Β', αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (1552–1612), η λαβή της οποίας κατέβηκε από τον Έλβα με φορτηγίδες και στάλθηκε στη Σουηδία.Αφού κατέλαβαν το κάστρο και τη δυτική όχθη του Μολδάβα για μερικούς μήνες, οι Σουηδοί αποσύρθηκαν όταν τους έφτασε η είδηση ​​για την υπογραφή της συνθήκης.Ήταν η τελευταία μεγάλη σύγκρουση του Τριακονταετούς Πολέμου, που έλαβε χώρα στην πόλη της Πράγας, όπου ο πόλεμος ξεκίνησε αρχικά 30 χρόνια νωρίτερα.
▲
●
Play button
1648 Aug 20

Μάχη του φακού

Lens, Pas-de-Calais, France
Κατά τη διάρκεια των τεσσάρων ετών μετά την αποφασιστική γαλλική νίκη στο Rocroi εναντίον τουΙσπανικού Στρατού της Φλάνδρας, οι Γάλλοι κατέλαβαν δεκάδες πόλεις σε όλη τη βόρεια Γαλλία και την ισπανική Ολλανδία .Ο αρχιδούκας Leopold Wilhelm διορίστηκε κυβερνήτης της ισπανικής Ολλανδίας το 1647 για να ενισχύσει τη συμμαχία των Αψβούργων της Ισπανίας με την Αυστρία και ξεκίνησε μια μεγάλη αντεπίθεση την ίδια χρονιά.Ο ισπανικός στρατός βρήκε πρώτα επιτυχία ανακαταλαμβάνοντας τα φρούρια Armentières, Comines και Landrecies.Ο πρίγκιπας ντε Κοντέ ανακλήθηκε από μια αποτυχημένη εκστρατεία στην Καταλονία κατά των Ισπανών και διορίστηκε διοικητής του γαλλικού στρατού των 16.000 ανδρών απέναντι από τον ισπανικό στρατό του Αρχιδούκα και του στρατηγού Ζαν ντε Μπεκ, του κυβερνήτη του Λουξεμβούργου.Ο Κοντέ κατέλαβε την Υπρ, αλλά στη συνέχεια η ισπανογερμανική δύναμη των 18.000 δυνάμεων πολιόρκησε τη Λενς.Ο Κοντέ προχώρησε για να τους συναντήσει.Στη Μάχη του Lens που ακολούθησε, ο Condé προκάλεσε τους Ισπανούς να εγκαταλείψουν μια ισχυρή θέση στην κορυφή ενός λόφου για μια ανοιχτή πεδιάδα, όπου χρησιμοποίησε την πειθαρχία και τις ανώτερες ικανότητες κοντινής μάχης του ιππικού του για να εξοπλίσει και να κατατροπώσει το ιππικό Walloon-Lorrainer στους Ισπανούς. παρασκήνια.Το γαλλικό πεζικό και το ιππικό στο κέντρο δέχθηκαν επίθεση από τον ισχυρό Ισπανό σέντερ, έχοντας μεγάλες απώλειες αλλά κρατώντας το έδαφος.Το γαλλικό ιππικό στα φτερά, απαλλαγμένο από κάθε αντίθεση, περικύκλωσε και επιτέθηκε στον Ισπανό σέντερ, ο οποίος συνθηκολόγησε αμέσως.Οι Ισπανοί έχασαν το ήμισυ του στρατού τους, περίπου 8.000–9.000 άνδρες από τους οποίους 3.000 σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν και 5.000–6.000 αιχμαλωτίστηκαν, 38 όπλα, 100 σημαίες μαζί με τα μποντόνια και τις αποσκευές τους.Οι γαλλικές απώλειες ήταν 1.500 νεκροί και τραυματίες.Η γαλλική νίκη συνέβαλε στην υπογραφή της Ειρήνης της Βεστφαλίας, αλλά το ξέσπασμα της εξέγερσης του Fronde εμπόδισε τους Γάλλους να εκμεταλλευτούν τη νίκη τους κατά των Ισπανών.
▲
●
Συνθήκη της Βεστφαλίας
Ειρήνη της Βεστφαλίας ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1648 Oct 24

Συνθήκη της Βεστφαλίας

Osnabrück, Germany
Η Ειρήνη της Βεστφαλίας είναι η συλλογική ονομασία δύο συνθηκών ειρήνης που υπογράφηκαν τον Οκτώβριο του 1648 στις βεστφαλικές πόλεις Osnabrück και Münster.Τερμάτισαν τον Τριακονταετή Πόλεμο και έφεραν ειρήνη στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, κλείνοντας μια καταστροφική περίοδο της ευρωπαϊκής ιστορίας που σκότωσε περίπου οκτώ εκατομμύρια ανθρώπους.
▲
●
1648 Dec 1

Επίλογος

Central Europe
Έχει προταθεί ότι η κατάρρευση της κοινωνικής τάξης που προκλήθηκε από τον πόλεμο ήταν συχνά πιο σημαντική και πιο μακροχρόνια από την άμεση ζημιά.Η κατάρρευση της τοπικής αυτοδιοίκησης δημιούργησε ακτήμονες αγρότες, οι οποίοι ενώθηκαν για να προστατευτούν από τους στρατιώτες και των δύο πλευρών, και οδήγησε σε εκτεταμένες εξεγέρσεις στην Άνω Αυστρία, τη Βαυαρία και το Βρανδεμβούργο.Οι στρατιώτες κατέστρεψαν μια περιοχή πριν προχωρήσουν, αφήνοντας μεγάλες εκτάσεις γης κενές από ανθρώπους και αλλάζοντας το οικοσύστημα.Οι ελλείψεις τροφίμων επιδεινώθηκαν από μια έκρηξη στον πληθυσμό των τρωκτικών, ενώ η Βαυαρία κατακλύστηκε από λύκους το χειμώνα του 1638 και οι καλλιέργειές της καταστράφηκαν από αγέλες αγριόχοιρων την επόμενη άνοιξη.Η Ειρήνη της Βεστφαλίας επιβεβαίωσε εκ νέου τις «γερμανικές ελευθερίες», τερματίζοντας τις προσπάθειες των Αψβούργων να μετατρέψουν την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία σε ένα πιο συγκεντρωτικό κράτος παρόμοιο μετην Ισπανία .Τα επόμενα 50 χρόνια, η Βαυαρία, το Βρανδεμβούργο-Πρωσία, η Σαξονία και άλλοι ακολούθησαν ολοένα και περισσότερο τις δικές τους πολιτικές, ενώ η Σουηδία κέρδισε μόνιμη βάση στην Αυτοκρατορία.Παρά αυτές τις αποτυχίες, τα εδάφη των Αψβούργων υπέφεραν λιγότερο από τον πόλεμο από πολλά άλλα και έγιναν ένα πολύ πιο συνεκτικό μπλοκ με την απορρόφηση της Βοημίας και την αποκατάσταση του καθολικισμού σε όλα τα εδάφη τους.Η Γαλλία κέρδισε αναμφισβήτητα περισσότερα από τον Τριακονταετή Πόλεμο από οποιαδήποτε άλλη δύναμη.Μέχρι το 1648, οι περισσότεροι από τους στόχους του Richelieu είχαν επιτευχθεί.Αυτά περιελάμβαναν τον διαχωρισμό των Ισπανών και των Αυστριακών Αψβούργων, την επέκταση των γαλλικών συνόρων στην Αυτοκρατορία και τον τερματισμό της ισπανικής στρατιωτικής υπεροχής στη Βόρεια Ευρώπη.Αν και η γαλλο-ισπανική σύγκρουση συνεχίστηκε μέχρι το 1659, η Βεστφαλία επέτρεψε στον Λουδοβίκο ΙΔ' να αρχίσει να αντικαθιστά την Ισπανία ως την κυρίαρχη ευρωπαϊκή δύναμη.Ενώ οι διαφορές σχετικά με τη θρησκεία παρέμειναν ένα ζήτημα καθ' όλη τη διάρκεια του 17ου αιώνα, ήταν ο τελευταίος μεγάλος πόλεμος στην ηπειρωτική Ευρώπη στον οποίο μπορεί να ειπωθεί ότι ήταν η κύρια κινητήρια δύναμη.Δημιούργησε τα περιγράμματα μιας Ευρώπης που παρέμεινε μέχρι το 1815 και μετά.το έθνος-κράτος της Γαλλίας, οι απαρχές μιας ενοποιημένης Γερμανίας και χωριστού αυστροουγγρικού μπλοκ, μια μειωμένη αλλά σημαντική Ισπανία, ανεξάρτητα μικρότερα κράτη όπως η Δανία, η Σουηδία και η Ελβετία, μαζί με μια Χαμηλές Χώρες που διχάστηκαν μεταξύ της Ολλανδικής Δημοκρατίας και αυτού που έγινε Βέλγιο το 1830.
▲
●

Appendices



APPENDIX 1

Gustavus Adolphus: 'The Father Of Modern Warfare


Play button




APPENDIX 2

Why the Thirty Years' War Was So Devastating?


Play button




APPENDIX 3

Field Artillery | Evolution of Warfare 1450-1650


Play button




APPENDIX 4

Europe's Apocalypse: The Shocking Human Cost Of The Thirty Years' War


Play button

Characters



Ottavio Piccolomini

Ottavio Piccolomini

Imperial Field Marshal

Archduke Leopold Wilhelm

Archduke Leopold Wilhelm

Austrian Archduke

Maarten Tromp

Maarten Tromp

Dutch General / Admiral

Ernst von Mansfeld

Ernst von Mansfeld

German Military Commander

Gaspar de Guzmán

Gaspar de Guzmán

Spanish Prime Minister

Gottfried Heinrich Graf zu Pappenheim

Gottfried Heinrich Graf zu Pappenheim

Field Marshal of the Holy Roman Empire

Alexander Leslie

Alexander Leslie

Swedish Field Marshal

Cardinal Richelieu

Cardinal Richelieu

First Minister of State

Gustavus Adolphus

Gustavus Adolphus

King of Sweden

Albrecht von Wallenstein

Albrecht von Wallenstein

Bohemian Military leader

George I Rákóczi

George I Rákóczi

Prince of Transylvania

Melchior von Hatzfeldt Westerwald

Melchior von Hatzfeldt Westerwald

Imperial Field Marshal

Johan Banér

Johan Banér

Swedish Field Marshal

Johann Tserclaes

Johann Tserclaes

Count of Tilly

Ferdinand II

Ferdinand II

Holy Roman Emperor

Martin Luther

Martin Luther

German Priest

John George I

John George I

Elector of Saxony

Louis XIII

Louis XIII

King of France

Bogislaw XIV

Bogislaw XIV

Duke of Pomerania

References



  • Alfani, Guido; Percoco, Marco (2019). "Plague and long-term development: the lasting effects of the 1629–30 epidemic on the Italian cities". The Economic History Review. 72 (4): 1175–1201. doi:10.1111/ehr.12652. ISSN 1468-0289. S2CID 131730725.
  • Baramova, Maria (2014). Asbach, Olaf; Schröder, Peter (eds.). Non-splendid isolation: the Ottoman Empire and the Thirty Years War in The Ashgate Research Companion to the Thirty Years' War. Routledge. ISBN 978-1-4094-0629-7.
  • Bassett, Richard (2015). For God and Kaiser; the Imperial Austrian Army. Yale University Press. ISBN 978-0-300-17858-6.
  • Bely, Lucien (2014). Asbach, Olaf; Schröder, Peter (eds.). France and the Thirty Years War in The Ashgate Research Companion to the Thirty Years' War. Ashgate. ISBN 978-1-4094-0629-7.
  • Bireley, Robert (1976). "The Peace of Prague (1635) and the Counterreformation in Germany". The Journal of Modern History. 48 (1): 31–69. doi:10.1086/241519. S2CID 143376778.
  • Bonney, Richard (2002). The Thirty Years' War 1618–1648. Osprey Publishing.
  • Briggs, Robin (1996). Witches & Neighbors: The Social And Cultural Context of European Witchcraft. Viking. ISBN 978-0-670-83589-8.
  • Brzezinski, Richard (2001). Lützen 1632: Climax of the Thirty Years War: The Clash of Empires. Osprey. ISBN 978-1-85532-552-4.
  • Chandler, David (1990). The Art of Warfare in the Age of Marlborough. Spellmount Publishers Ltd. ISBN 978-0946771424.
  • Clodfelter, Micheal (2008). Warfare and Armed Conflicts: A Statistical Encyclopedia of Casualty and Other Figures, 1492–2015 (2017 ed.). McFarland. ISBN 978-0-7864-7470-7.
  • Costa, Fernando Dores (2005). "Interpreting the Portuguese War of Restoration (1641-1668) in a European Context". Journal of Portuguese History. 3 (1).
  • Cramer, Kevin (2007). The Thirty Years' War & German Memory in the Nineteenth Century. University of Nebraska. ISBN 978-0-8032-1562-7.
  • Croxton, Derek (2013). The Last Christian Peace: The Congress of Westphalia as A Baroque Event. Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-137-33332-2.
  • Croxton, Derek (1998). "A Territorial Imperative? The Military Revolution, Strategy and Peacemaking in the Thirty Years War". War in History. 5 (3): 253–279. doi:10.1177/096834459800500301. JSTOR 26007296. S2CID 159915965.
  • Davenport, Frances Gardiner (1917). European Treaties Bearing on the History of the United States and Its Dependencies (2014 ed.). Literary Licensing. ISBN 978-1-4981-4446-9.
  • Duffy, Christopher (1995). Siege Warfare: The Fortress in the Early Modern World 1494–1660. Routledge. ISBN 978-0415146494.
  • Ferretti, Giuliano (2014). "La politique italienne de la France et le duché de Savoie au temps de Richelieu; Franco-Savoyard Italian policy in the time of Richelieu". Dix-septième Siècle (in French). 1 (262): 7. doi:10.3917/dss.141.0007.
  • Friehs, Julia Teresa. "Art and the Thirty Years' War". Die Welt der Habsburger. Retrieved 8 August 2021.
  • Hays, J. N. (2005). Epidemics and pandemics; their impacts on human history. ABC-CLIO. ISBN 978-1851096589.
  • Gnanaprakasar, Nalloor Swamy (2003). Critical History of Jaffna – The Tamil Era. Asian Educational Services. ISBN 978-81-206-1686-8.
  • Gutmann, Myron P. (1988). "The Origins of the Thirty Years' War". Journal of Interdisciplinary History. 18 (4): 749–770. doi:10.2307/204823. JSTOR 204823.
  • Hanlon, Gregory (2016). The Twilight Of A Military Tradition: Italian Aristocrats And European Conflicts, 1560–1800. Routledge. ISBN 978-1-138-15827-6.
  • Hayden, J. Michael (1973). "Continuity in the France of Henry IV and Louis XIII: French Foreign Policy, 1598–1615". The Journal of Modern History. 45 (1): 1–23. doi:10.1086/240888. JSTOR 1877591. S2CID 144914347.
  • Helfferich, Tryntje (2009). The Thirty Years War: A Documentary History. Hackett Publishing Co, Inc. ISBN 978-0872209398.
  • Heitz, Gerhard; Rischer, Henning (1995). Geschichte in Daten. Mecklenburg-Vorpommern; History in data; Mecklenburg-Western Pomerania (in German). Koehler&Amelang. ISBN 3-7338-0195-4.
  • Israel, Jonathan (1995). Spain in the Low Countries, (1635–1643) in Spain, Europe and the Atlantic: Essays in Honour of John H. Elliott. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-47045-2.
  • Jensen, Gary F. (2007). The Path of the Devil: Early Modern Witch Hunts. Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-7425-4697-4.
  • Kamen, Henry (2003). Spain's Road to Empire. Allen Lane. ISBN 978-0140285284.
  • Kohn, George (1995). Encyclopedia of Plague and Pestilence: From Ancient Times to the Present. Facts on file. ISBN 978-0-8160-2758-3.
  • Lee, Stephen (2001). The Thirty Years War (Lancaster Pamphlets). Routledge. ISBN 978-0-415-26862-2.
  • Lesaffer, Randall (1997). "The Westphalia Peace Treaties and the Development of the Tradition of Great European Peace Settlements prior to 1648". Grotiana. 18 (1): 71–95. doi:10.1163/187607597X00064.
  • Levy, Jack S (1983). War in the Modern Great Power System: 1495 to 1975. University Press of Kentucky.
  • Lockhart, Paul D (2007). Denmark, 1513–1660: the rise and decline of a Renaissance monarchy. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-927121-4.
  • Maland, David (1980). Europe at War, 1600–50. Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-333-23446-4.
  • McMurdie, Justin (2014). The Thirty Years' War: Examining the Origins and Effects of Corpus Christianum's Defining Conflict (MA thesis). George Fox University.
  • Milton, Patrick; Axworthy, Michael; Simms, Brendan (2018). Towards The Peace Congress of Münster and Osnabrück (1643–1648) and the Westphalian Order (1648–1806) in "A Westphalia for the Middle East". C Hurst & Co Publishers Ltd. ISBN 978-1-78738-023-3.
  • Mitchell, Andrew Joseph (2005). Religion, revolt, and creation of regional identity in Catalonia, 1640–1643 (PhD thesis). Ohio State University.
  • Murdoch, Steve (2000). Britain, Denmark-Norway and the House of Stuart 1603–1660. Tuckwell. ISBN 978-1-86232-182-3.
  • Murdoch, S.; Zickerman, K; Marks, H (2012). "The Battle of Wittstock 1636: Conflicting Reports on a Swedish Victory in Germany". Northern Studies. 43.
  • Murdoch, Steve; Grosjean, Alexia (2014). Alexander Leslie and the Scottish generals of the Thirty Years' War, 1618–1648. London: Pickering & Chatto.
  • Nicklisch, Nicole; Ramsthaler, Frank; Meller, Harald; Others (2017). "The face of war: Trauma analysis of a mass grave from the Battle of Lützen (1632)". PLOS ONE. 12 (5): e0178252. Bibcode:2017PLoSO..1278252N. doi:10.1371/journal.pone.0178252. PMC 5439951. PMID 28542491.
  • Norrhem, Svante (2019). Mercenary Swedes; French subsidies to Sweden 1631–1796. Translated by Merton, Charlotte. Nordic Academic Press. ISBN 978-91-88661-82-1.
  • O'Connell, Daniel Patrick (1968). Richelieu. Weidenfeld & Nicolson.
  • O'Connell, Robert L (1990). Of Arms and Men: A History of War, Weapons, and Aggression. OUP. ISBN 978-0195053593.
  • Outram, Quentin (2001). "The Socio-Economic Relations of Warfare and the Military Mortality Crises of the Thirty Years' War" (PDF). Medical History. 45 (2): 151–184. doi:10.1017/S0025727300067703. PMC 1044352. PMID 11373858.
  • Outram, Quentin (2002). "The Demographic impact of early modern warfare". Social Science History. 26 (2): 245–272. doi:10.1215/01455532-26-2-245.
  • Parker, Geoffrey (2008). "Crisis and Catastrophe: The global crisis of the seventeenth century reconsidered". American Historical Review. 113 (4): 1053–1079. doi:10.1086/ahr.113.4.1053.
  • Parker, Geoffrey (1976). "The "Military Revolution," 1560-1660—a Myth?". The Journal of Modern History. 48 (2): 195–214. doi:10.1086/241429. JSTOR 1879826. S2CID 143661971.
  • Parker, Geoffrey (1984). The Thirty Years' War (1997 ed.). Routledge. ISBN 978-0-415-12883-4. (with several contributors)
  • Parker, Geoffrey (1972). Army of Flanders and the Spanish Road, 1567–1659: The Logistics of Spanish Victory and Defeat in the Low Countries' Wars (2004 ed.). CUP. ISBN 978-0-521-54392-7.
  • Parrott, David (2001). Richelieu's Army: War, Government and Society in France, 1624–1642. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-79209-7.
  • Pazos, Conde Miguel (2011). "El tradado de Nápoles. El encierro del príncipe Juan Casimiro y la leva de Polacos de Medina de las Torres (1638–1642): The Treaty of Naples; the imprisonment of John Casimir and the Polish Levy of Medina de las Torres". Studia Histórica, Historia Moderna (in Spanish). 33.
  • Pfister, Ulrich; Riedel, Jana; Uebele, Martin (2012). "Real Wages and the Origins of Modern Economic Growth in Germany, 16th to 19th Centuries" (PDF). European Historical Economics Society. 17. Archived from the original (PDF) on 11 May 2022. Retrieved 6 October 2020.
  • Porshnev, Boris Fedorovich (1995). Dukes, Paul (ed.). Muscovy and Sweden in the Thirty Years' War, 1630–1635. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-45139-0.
  • Pursell, Brennan C. (2003). The Winter King: Frederick V of the Palatinate and the Coming of the Thirty Years' War. Ashgate. ISBN 978-0-7546-3401-0.
  • Ryan, E.A. (1948). "Catholics and the Peace of Westphalia" (PDF). Theological Studies. 9 (4): 590–599. doi:10.1177/004056394800900407. S2CID 170555324. Archived from the original (PDF) on 4 March 2016. Retrieved 7 October 2020.
  • Schmidt, Burghart; Richefort, Isabelle (2006). "Les relations entre la France et les villes hanséatiques de Hambourg, Brême et Lübeck : Moyen Age-XIXe siècle; Relations between France and the Hanseatic ports of Hamburg, Bremen and Lubeck from the Middle Ages to the 19th century". Direction des Archives, Ministère des affaires étrangères (in French).
  • Schulze, Max-Stefan; Volckart, Oliver (2019). "The Long-term Impact of the Thirty Years War: What Grain Price Data Reveal" (PDF). Economic History.
  • Sharman, J.C (2018). "Myths of military revolution: European expansion and Eurocentrism". European Journal of International Relations. 24 (3): 491–513. doi:10.1177/1354066117719992. S2CID 148771791.
  • Spielvogel, Jackson (2017). Western Civilisation. Wadsworth Publishing. ISBN 978-1-305-95231-7.
  • Storrs, Christopher (2006). The Resilience of the Spanish Monarchy 1665–1700. OUP. ISBN 978-0-19-924637-3.
  • Stutler, James Oliver (2014). Lords of War: Maximilian I of Bavaria and the Institutions of Lordship in the Catholic League Army, 1619–1626 (PDF) (PhD thesis). Duke University. hdl:10161/8754. Archived from the original (PDF) on 28 July 2021. Retrieved 21 September 2020.
  • Sutherland, NM (1992). "The Origins of the Thirty Years War and the Structure of European Politics". The English Historical Review. CVII (CCCCXXIV): 587–625. doi:10.1093/ehr/cvii.ccccxxiv.587.
  • Talbott, Siobhan (2021). "'Causing misery and suffering miserably': Representations of the Thirty Years' War in Literature and History". Sage. 30 (1): 3–25. doi:10.1177/03061973211007353. S2CID 234347328.
  • Thion, Stephane (2008). French Armies of the Thirty Years' War. Auzielle: Little Round Top Editions.
  • Thornton, John (2016). "The Kingdom of Kongo and the Thirty Years' War". Journal of World History. 27 (2): 189–213. doi:10.1353/jwh.2016.0100. JSTOR 43901848. S2CID 163706878.
  • Trevor-Roper, Hugh (1967). The Crisis of the Seventeenth Century: Religion, the Reformation and Social Change (2001 ed.). Liberty Fund. ISBN 978-0-86597-278-0.
  • Van Gelderen, Martin (2002). Republicanism and Constitutionalism in Early Modern Europe: A Shared European Heritage Volume I. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-80203-1.
  • Van Groesen, Michiel (2011). "Lessons Learned: The Second Dutch Conquest of Brazil and the Memory of the First". Colonial Latin American Review. 20 (2): 167–193. doi:10.1080/10609164.2011.585770. S2CID 218574377.
  • Van Nimwegen, Olaf (2010). The Dutch Army and the Military Revolutions, 1588–1688. Boydell Press. ISBN 978-1-84383-575-2.
  • Wedgwood, C.V. (1938). The Thirty Years War (2005 ed.). New York Review of Books. ISBN 978-1-59017-146-2.
  • White, Matthew (2012). The Great Big Book of Horrible Things. W.W. Norton & Co. ISBN 978-0-393-08192-3.
  • Wilson, Peter H. (2009). Europe's Tragedy: A History of the Thirty Years War. Allen Lane. ISBN 978-0-7139-9592-3.
  • Wilson, Peter H. (2018). Lützen: Great Battles Series. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199642540.
  • Wilson, Peter (2008). "The Causes of the Thirty Years War 1618–48". The English Historical Review. 123 (502): 554–586. doi:10.1093/ehr/cen160. JSTOR 20108541.
  • Zaller, Robert (1974). "'Interest of State': James I and the Palatinate". Albion: A Quarterly Journal Concerned with British Studies. 6 (2): 144–175. doi:10.2307/4048141. JSTOR 4048141.