1969 May 13
Ҳодисаи 13 май
Kuala Lumpur, MalaysiaҲодисаи рӯзи 13 май як эпизоди хушунатҳои мазҳабии Чину Малай буд, ки 13 майи соли 1969 дар Куала-Лумпур, пойтахти Малайзия ба вуқӯъ пайваст. Ин ошӯб дар пайи интихоботи умумии Малайзия дар соли 1969, вақте ки аҳзоби мухолиф ба мисли Ҳаракати демократӣ ба амал омад, рух дод. Партия ва Геракан аз хисоби коали-цияи хукмрон — партияи иттифокй музаффариятхо ба даст оварданд.Гузоришҳои расмии ҳукумат шумори кушташудагон бар асари ошӯбҳоро 196 нафар арзёбӣ кардаанд, ҳарчанд манобеъи дипломатӣ ва нозирони байналмилалӣ дар он замон теъдоди қурбониёнро наздик ба 600 нафар гуфта буданд, дар ҳоле ки иддаои дигар рақамҳои хеле бештарро пешниҳод карданд, ки аксари қурбониён чиниҳо буданд.[87] Бетартибиҳои нажодӣ боиси эълони вазъияти фавқулоддаи миллӣ аз ҷониби Янг ди-Пертуан Агонг (подшоҳ) гардид, ки дар натиҷа кори парлумон боздошт.Совета Миллии Операционй (НОК) хамчун хукумати муваккатй барои муваккатан рохбарии мамлакат дар байни солхои 1969—1971 ташкил карда шуд.Ин рӯйдод дар сиёсати Малайзия муҳим буд, зеро он нахуствазир Тунку Абдураҳмонро маҷбур кард, ки аз мақомаш истеъфо диҳад ва қудратро ба Тун Абдул Разоқ вогузор кунад.Ҳукумати Разоқ сиёсати дохилии худро ба манфиати Малайзияҳо бо татбиқи Сиёсати нави иқтисодӣ (NEP) тағйир дод ва ҳизби Малайя UMNO системаи сиёсиро барои пешбурди бартарияти Малайзӣ мувофиқи идеологияи Кетуанан Мелайу (афзуд. "Бартарияти Малайя") аз нав сохт. .[88]
▲
●