Historia ya Taiwan

viambatisho

wahusika

maelezo ya chini

marejeleo


Play button

6000 BCE - 2023

Historia ya Taiwan



Historia ya Taiwan ina makumi ya maelfu ya miaka, [1] ikianza na ushahidi wa mapema zaidi wa makazi ya binadamu na kuibuka kwa utamaduni wa kilimo karibu 3000 BCE, unaohusishwa na mababu wa watu wa leo wa Taiwan.[2] Kisiwa kiliona mawasiliano kutoka kwaWachina wa Han mwishoni mwa karne ya 13 na makazi yaliyofuata katika karne ya 17.Ugunduzi wa Ulaya ulipelekea kisiwa hicho kukiita Formosa na Wareno , huku Waholanzi wakikoloni kusini naUhispania kaskazini.Uwepo wa Ulaya ulifuatiwa na kufurika kwa wahamiaji wa Hoklo na Hakka wa China.Kufikia 1662, Koxinga aliwashinda Waholanzi, na kuanzisha ngome ambayo baadaye ilitwaliwa na nasaba ya Qing mnamo 1683. Chini ya utawala wa Qing, idadi ya watu wa Taiwan iliongezeka na kuwa Wachina wa Han kutokana na uhamiaji kutoka China Bara.Mnamo 1895, baada ya Qing kushindwa Vita vya Kwanza vya Sino-Kijapani, Taiwan na Penghu zilikabidhiwa kwaJapan .Chini ya utawala wa Kijapani, Taiwan ilipitia ukuaji wa viwanda, na kuwa muuzaji mkubwa wa mchele na sukari nje.Pia ilitumika kama msingi wa kimkakati wakati wa Vita vya Pili vya Sino-Japan, kuwezesha uvamizi wa Uchina na maeneo mengine wakati wa Vita vya Kidunia vya pili .Baada ya vita, mnamo 1945, Taiwan ilikuwa chini ya udhibiti wa Jamhuri ya Uchina (ROC) ikiongozwa na Kuomintang (KMT) kufuatia kusitishwa kwa uhasama wa Vita vya Kidunia vya pili.Hata hivyo, uhalali na asili ya udhibiti wa ROC, ikiwa ni pamoja na uhamisho wa uhuru, bado ni mada ya mjadala.[3]Kufikia 1949, ROC, ikiwa imepoteza Uchina Bara katika Vita vya wenyewe kwa wenyewe vya Uchina , ilirejea Taiwan, ambapo Chiang Kai-shek alitangaza sheria ya kijeshi na KMT ikaanzisha serikali ya chama kimoja.Hii ilidumu kwa miongo minne hadi mageuzi ya kidemokrasia yalifanyika katika miaka ya 1980, na kufikia kilele cha uchaguzi wa kwanza wa moja kwa moja wa rais mnamo 1996. Katika miaka ya baada ya vita, Taiwan ilishuhudia ukuaji wa ajabu wa kiviwanda na maendeleo ya kiuchumi, ambayo ilijulikana kama "Muujiza wa Taiwan", ikiiweka kama moja ya "Tigers nne za Asia".
HistoryMaps Shop

Tembelea Duka

Play button
3000 BCE Jan 1

Wakazi wa kwanza wa kibinadamu wa Taiwan

Taiwan
Katika Marehemu Pleistocene, viwango vya bahari vilikuwa chini sana, ambavyo vilifichua sakafu ya Mlango-Bahari wa Taiwan kama daraja la nchi kavu.[4] Mabaki makubwa ya wanyama wa uti wa mgongo yaligunduliwa kati ya Taiwan na Visiwa vya Penghu, haswa taya ya spishi isiyojulikana ya jenasi ya Homo, inayokadiriwa kuwa kati ya miaka 450,000 na 190,000.[5] Ushahidi wa kisasa wa kibinadamu nchini Taiwan ulianza kati ya miaka 20,000 na 30,000 iliyopita, [1] huku vibaki vya zamani zaidi vikiwa zana za kokoto zilizochimbwa kutoka kwa utamaduni wa Paleolithic Changbin.Utamaduni huu ulikuwepo hadi miaka 5,000 iliyopita, [6] kama inavyothibitishwa na tovuti za Eluanbi.Zaidi ya hayo, uchanganuzi wa mchanga kutoka kwa Ziwa la Sun Moon unaonyesha kilimo cha kufyeka na kuchoma kilianza miaka 11,000 iliyopita, kikikoma miaka 4,200 iliyopita kwa kupanda kwa kilimo cha mpunga.[7] Maangamizi ya Holocene yalipoanza miaka 10,000 iliyopita, viwango vya bahari vilipanda, na kutengeneza Mlango-Bahari wa Taiwan na kuitenga Taiwan kutoka bara.[4]Takriban mwaka wa 3,000 KK, utamaduni wa Dapenkeng wa Neolithic uliibuka, ukienea kwa haraka kuzunguka pwani ya Taiwan.Ukitofautishwa na vyombo vya udongo vilivyo na waya na zana za mawe yaliyong'olewa, utamaduni huu ulilima mpunga na mtama lakini ulitegemea sana rasilimali za baharini.Inaaminika sana kwamba utamaduni wa Dapenkeng ulianzishwa kwa Taiwan na mababu wa waaborigines wa sasa wa Taiwan, ambao walizungumza lugha za awali za Austronesian.[2] Wazao wa watu hawa walihama kutoka Taiwan hadi maeneo mbalimbali ya Kusini-mashariki mwa Asia, Pasifiki, na Bahari ya Hindi.Hasa, lugha za Kimalayo-Polynesia, ambazo sasa zinazungumzwa kotekote katika maeneo makubwa, zinafanyiza tawi moja tu la familia ya Waaustronesia, na matawi yaliyosalia yakiwa ya Taiwan pekee.[8] Zaidi ya hayo, biashara na visiwa vya Ufilipino ilianza kutoka mwanzoni mwa milenia ya 2 KK, ikijumuisha matumizi ya jade ya Taiwani katika utamaduni wa jade wa Ufilipino .[9] Tamaduni kadhaa zilifuata Dapenkeng, kwa kuanzishwa kwa chuma katika tamaduni kama vile Niaosung, [10] na karibu 400 CE, maua ya ndani yalizalisha chuma cha chuma, teknolojia ambayo inaweza kupatikana kutoka Ufilipino.[11]
▲
●
1292 Jan 1

Han Kichina kuwasiliana na Taiwan

Taiwan
Wakati wanasaba ya Yuan (1271-1368), Wachina wa Han walianza kuchunguza Taiwan.[12] Mfalme wa Yuan, Kublai Khan, alituma maofisa kwa Ufalme wa Ryukyu mwaka wa 1292 ili kuthibitisha utawala wa Yuan, lakini walifika Taiwan kimakosa.Baada ya mzozo uliosababisha vifo vya wanajeshi watatu, walirudi mara moja Quanzhou, Uchina.Wang Dayuan alitembelea Taiwan mwaka wa 1349, akiona kwamba wakazi wake walikuwa na desturi tofauti na zile za Penghu.Hakuwataja walowezi wengine wa Kichina lakini aliangazia mitindo tofauti ya maisha katika mikoa inayoitwa Liuqiu na Pisheye.[13] Ugunduzi wa ufinyanzi wa Chuhou kutoka Zhejiang unaonyesha wafanyabiashara wa China walikuwa wametembelea Taiwan kufikia miaka ya 1340.[14]
▲
●
Akaunti ya Kwanza iliyoandikwa ya Taiwan
Makabila ya asili ya Taiwan ©HistoryMaps
1349 Jan 1

Akaunti ya Kwanza iliyoandikwa ya Taiwan

Taiwan
Mnamo 1349, Wang Dayuan aliandika ziara yake nchini Taiwan, [15] akibainisha kutokuwepo kwa walowezi wa Kichina kwenye kisiwa hicho, lakini uwepo wao huko Penghu.[16] Alitofautisha mikoa tofauti ya Taiwan kama Liuqiu na Pisheye.Liuqiu ilielezewa kuwa nchi yenye misitu mikubwa na milima yenye hali ya hewa ya joto kuliko Penghu.Wakaaji wake walikuwa na desturi za kipekee, walitegemea mashua kwa usafiri, walivaa mavazi ya rangi, na chumvi iliyotokana na maji ya bahari na pombe kutoka kwa miwa.Walikula nyama dhidi ya maadui na walikuwa na bidhaa mbalimbali za ndani na bidhaa za biashara.[17] Kwa upande mwingine, Pisheye, iliyoko mashariki, ilikuwa na sifa ya ardhi yake ya milima na kilimo kidogo.Wakazi wake walikuwa na tattoos tofauti, walivaa nywele kwenye manyoya, na walihusika katika uvamizi na utekaji nyara.[18] Mwanahistoria Efren B. Isorena aligundua kwamba watu wa Pisheye wa Taiwan na Wavisaya kutoka Ufilipino walikuwa na uhusiano wa karibu, kwani Wasayan walijulikana kusafiri hadi Taiwan kabla ya kuvamia Uchina.[19]
▲
●
Biashara ya Awali ya Taiwan na Enzi ya Maharamia
Askari wa Anti-wokou Ming wakiwa na panga na ngao. ©Anonymous
1550 Jan 1

Biashara ya Awali ya Taiwan na Enzi ya Maharamia

Taiwan
Kufikia mapema karne ya 16, kulikuwa na ongezeko kubwa la idadi ya wavuvi, wafanyabiashara, na maharamiaWachina waliokuwa wakitembelea sehemu ya kusini-magharibi ya Taiwan.Wafanyabiashara fulani wa Fuji walikuwa wanajua hata lugha za Formosan.Karne iliposonga mbele, Taiwan ikawa mahali pa kimkakati kwa wafanyabiashara na maharamia wa China kukwepa mamlaka ya Ming , huku wengine wakianzisha makazi mafupi kwenye kisiwa hicho.Majina kama vile Xiaodong dao na Dahui guo yalitumiwa kurejelea Taiwan katika kipindi hiki, huku "Taiwan" ikitokana na kabila la Tayouan.Maharamia mashuhuri kama Lin Daoqian na Lin Feng pia walitumia Taiwan kama kituo cha muda kabla ya kukabiliwa na upinzani kutoka kwa vikundi vya asili na jeshi la wanamaji la Ming.Mnamo mwaka wa 1593, maofisa wa Ming walianza kukiri rasmi biashara haramu iliyopo kaskazini mwa Taiwan kwa kutoa leseni kwa wafanyabiashara wa Kichina kufanya biashara huko.[20]Wafanyabiashara wa China hapo awali walifanya biashara ya chuma na nguo na watu asilia wa kaskazini mwa Taiwan ili kubadilishana na rasilimali kama vile makaa ya mawe, salfa, dhahabu na mawindo.Hata hivyo, kadiri muda ulivyosonga, eneo la kusini-magharibi mwa Taiwan likawa lengo kuu la wafanyabiashara wa China kutokana na wingi wa samaki wa mullet na ngozi za kulungu.Mwisho huo ulikuwa wa faida kubwa, kwani waliuzwa kwaWajapani kwa faida kubwa.[21] Biashara hii ilishamiri baada ya 1567, ikitumika kama njia isiyo ya moja kwa moja kwa Wachina kushiriki katika biashara ya Sino-Kijapani licha ya marufuku.Mnamo mwaka wa 1603, Chen Di aliongoza msafara wa kwenda Taiwan ili kupambana na maharamia wa Wokou, [20] ambapo alikumbana na kuandika kumbukumbu za makabila ya wenyeji na mitindo yao ya maisha katika "Dongfanji (Akaunti ya Wenyeji wa Mashariki)."
▲
●
Wazungu wa kwanza huko Taiwan
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1582 Jan 1

Wazungu wa kwanza huko Taiwan

Tainan, Taiwan
Mabaharia Wareno , wakipita Taiwan mwaka wa 1544, waliandika kwa mara ya kwanza katika logi ya meli jina la kisiwa Ilha Formosa, linalomaanisha "Kisiwa Kizuri".Mnamo mwaka wa 1582, manusura wa ajali ya meli ya Ureno walitumia wiki kumi (siku 45) wakipambana na malaria na watu wa asili kabla ya kurudi Macau kwa raft.
▲
●
1603 Jan 1

Hesabu ya Wenyeji wa Mashariki

Taiwan
Mwanzoni mwa karne ya 17, Chen Di alitembelea Taiwan wakati wa msafara dhidi yamaharamia wa Wokou .[21] Kufuatia makabiliano, Jenerali Shen wa Wuyu aliwashinda maharamia, na chifu wa kiasili Damila alitoa zawadi kwa shukrani.[22] Chen aliandika kwa uangalifu uchunguzi wake katika Dongfanji (Akaunti ya Wenyeji wa Mashariki), [23] akitoa maarifa kuhusu wakazi wa kiasili wa Taiwan na mtindo wao wa maisha.Chen alielezea watu wa kiasili, wanaojulikana kama Wenyeji wa Mashariki, kama wanaoishi katika maeneo mbalimbali ya Taiwan kama vile Wanggang, Dayuan, na Yaogang.Jumuiya hizi, kuanzia watu 500 hadi 1000, zilikosa uongozi wa kati, mara nyingi kuheshimu na kufuata mtu aliye na watoto wengi zaidi.Wakazi hao walikuwa wanariadha na wepesi, wenye uwezo wa kukimbia umbali mrefu kwa mwendo wa farasi.Walisuluhisha mizozo kupitia mapigano yaliyokubaliwa, kufanya mazoezi ya kuwinda watu vichwa, [24] na kushughulika na wezi kupitia kuuawa hadharani.[25]Hali ya hewa ya eneo hilo ilikuwa ya joto, na hivyo kuwafanya wenyeji wa eneo hilo kuvaa nguo ndogo.Wanaume walicheza nywele fupi na masikio yaliyotobolewa, wakati wanawake waliweka nywele zao ndefu na kupamba meno yao.Hasa, wanawake walikuwa wachapakazi na walezi wa kimsingi, huku wanaume wakielekea kuwa wavivu.[25] Watu wa kiasili hawakuwa na mfumo rasmi wa kalenda, na kusababisha kupoteza wimbo wa wakati na umri wao.[24]Makao yao yalijengwa kwa mianzi na nyasi, nyenzo nyingi katika eneo hilo.Jumuiya za kikabila zilikuwa na "nyumba ya kawaida" kwa wanaume ambao hawajaoa, ambayo pia ilitumika kama sehemu ya mikutano ya majadiliano.Desturi za ndoa zilikuwa za kipekee;wakati wa kuchagua mpenzi, mvulana angempa msichana anayependa shanga za agate.Kukubali zawadi hiyo kungeongoza kwenye uchumba wa muziki, ikifuatiwa na mvulana kuhamia familia ya msichana baada ya kuolewa, sababu kwa nini mabinti walipendelewa zaidi.Kilimo, wenyeji walifanya kilimo cha kufyeka na kuchoma.Walilima mazao kama vile maharagwe ya soya, dengu, na ufuta, na walifurahia mboga na matunda mbalimbali, kutia ndani viazi vitamu, machungwa, na miwa.Mchele wao ulielezewa kuwa bora kwa ladha na urefu ukilinganisha na kile Chen alichofahamu.Karamu zilihusisha kunywa pombe iliyotengenezwa kwa wali na mimea iliyochacha, ikisindikizwa na wimbo na dansi.[26] Mlo wao ulijumuisha kulungu na nyama ya nguruwe lakini hawakujumuisha kuku, [27] na walijishughulisha na kuwinda kwa kutumia mianzi na mikuki ya chuma.Kwa kupendeza, licha ya kuwa wakaaji wa kisiwa hicho, hawakujitosa baharini, wakipunguza uvuvi wao kwenye vijito vidogo.Kihistoria, wakati wa kipindi cha Yongle, mvumbuzi maarufu Zheng He alijaribu kuanzisha mawasiliano na makabila hayo ya kiasili, lakini yalibakia vigumu.Kufikia miaka ya 1560, baada ya mashambulizi kutoka kwa maharamia wa Wokou, makabila ya kiasili yalianza kuingiliana na Uchina.Wafanyabiashara wa China kutoka bandari mbalimbali walianzisha viungo vya biashara, kubadilishana bidhaa kwa bidhaa za kulungu.Wenyeji walithamini vitu kama vile mavazi ya Kichina, wakivaa tu wakati wa mwingiliano wa kibiashara.Chen, akitafakari juu ya mtindo wao wa maisha, alithamini urahisi na kutosheka kwao.
▲
●
Uvamizi wa Tokugawa Shogunate wa Taiwan
Meli ya Kijapani Red Sea ©Anonymous
1616 Jan 1

Uvamizi wa Tokugawa Shogunate wa Taiwan

Nagasaki, Japan
Mnamo 1616, Murayama Toan alielekezwa na Shogunate wa Tokugawa kuivamia Taiwan.[28] Hii ilifuata misheni ya kwanza ya uchunguzi na Arima Harunobu mnamo 1609. Lengo lilikuwa kuanzisha msingi wa usambazaji wa moja kwa moja wa hariri kutokaUchina , [29] badala ya kulazimika kuisambaza kutoka kwa Macao inayodhibitiwa na Ureno au Manila inayodhibitiwa naUhispania . .Murayama alikuwa na kundi la meli 13 na karibu watu 4,000, chini ya uongozi wa mmoja wa wanawe.Waliondoka Nagasaki tarehe 15 Mei 1616. Jaribio la uvamizi liliisha bila kushindwa.Kimbunga kilitawanya meli na kukomesha mapema juhudi za uvamizi.[30] Mfalme wa Ryukyu Sho Nei alikuwa ameonya Ming China juu ya nia ya Wajapani kukamata kisiwa na kukitumia kama kituo cha biashara na Uchina, [29] lakini kwa vyovyote vile ni meli moja tu iliyoweza kufika kisiwani na ilikuwa. inakabiliwa na nguvu za mitaa.Meli hiyo moja ilishambuliwa kwenye mkondo wa Formosan, na wafanyakazi wake wote walijiua ("seppuku") ili kuepuka kukamatwa.[28] Meli kadhaa zilijielekeza kupora pwani ya Uchina na zinaripotiwa "kuwaua Wachina zaidi ya 1,200, na kuchukua magome au takataka walizokutana nazo, na kuwatupa watu baharini".[31]
▲
●
1624 - 1668
makoloni ya Uholanzi na Uhispaniaornament
Formosa ya Uholanzi
Kampuni ya Uholanzi Mashariki ya India ©Anonymous
1624 Jan 2 - 1662

Formosa ya Uholanzi

Tainan, Taiwan
Kuanzia 1624 hadi 1662 na tena kutoka 1664 hadi 1668, kisiwa cha Taiwan, ambacho mara nyingi hujulikana kama Formosa, kilikuwa chini ya udhibiti wa kikoloni wa Jamhuri ya Uholanzi .Wakati wa Enzi ya Ugunduzi, Kampuni ya Uholanzi ya India Mashariki ilianzisha msingi wake kwenye Formosa ili kuwezesha biashara na maeneo jirani kama vile Milki ya Ming nchiniUchina na shogunate wa Tokugawa nchiniJapani .Zaidi ya hayo, walilenga kukabiliana na biashara na juhudi za kikoloni za Wareno naWahispania katika Asia ya Mashariki.Hata hivyo, Waholanzi walikabiliana na upinzani na ilibidi wazuie maasi kutoka kwa watu wa kiasili na walowezi wa hivi majuzi wa Han.Enzi ya Qing ilipoibuka katika karne ya 17, Kampuni ya Uholanzi ya Uhindi Mashariki ilihamisha uaminifu wake kutoka kwa Ming hadi Qing, kwa malipo ya ufikiaji usio na kikomo wa njia za biashara.Sura hii ya kikoloni ilihitimishwa baada ya majeshi ya Koxinga kuizingira Fort Zeelandia mwaka wa 1662, na kusababisha kufukuzwa kwa Uholanzi na kuanzishwa kwa Ming-loyalist, Ufalme wa kupambana na Qing wa Tungning.
▲
●
Formosa ya Uhispania
Formosa ya Uhispania. ©Andrew Howat
1626 Jan 1 - 1642

Formosa ya Uhispania

Keelung, Taiwan
Formosa ya Kihispania ilikuwa koloni la Milki ya Uhispania iliyokuwa kaskazini mwa Taiwan kuanzia 1626 hadi 1642. Ilianzishwa ili kulinda biashara ya kikanda na Ufilipino dhidi ya kuingiliwa na Uholanzi , ilikuwa sehemu ya Indies Mashariki ya Uhispania yenye makao yake Manila.Walakini, umuhimu wa koloni ulipungua, na viongozi wa Uhispania huko Manila walisita kuwekeza zaidi katika ulinzi wake.Baada ya miaka 17, Waholanzi walizingira na kuteka ngome ya mwisho ya Uhispania, na kupata udhibiti juu ya sehemu kubwa ya Taiwan.Eneo hilo hatimaye lilikabidhiwa kwa Jamhuri ya Uholanzi wakati wa Vita vya Miaka Themanini.
▲
●
Ilianza Taiwan
Mwanamke wa Hakka huko Taiwan. ©HistoryMaps
1630 Jan 1

Ilianza Taiwan

Taoyuan, Taiwan
Hakkas walikuwa wakiishi katika majimbo ya Honan na Shantung kaskazini mwaUchina yapata karne ya tatu KK.Kisha walilazimishwa kuhamia kusini mwa mto Yangtze ili kutoroka kundi la wahamaji kutoka kaskazini.Hatimaye waliishi Kiangsi, Fukien, Kwangtung, Kwangsi, na Hainan.Waliitwa "wageni" na watu wa asili.Msafara wa kwanza wa Hakkas kwenda Taiwan ulifanyika karibu 1630 wakati njaa kali iliikumba bara.[33] Kufikia wakati wa kuwasili kwa Hakkas, ardhi bora ilikuwa imechukuliwa na Hoklos na miji ilikuwa tayari imeanzishwa.Zaidi ya hayo, watu hao wawili walizungumza lahaja tofauti."Wageni" walipata shida kupata nafasi katika jamii za Hoklo.Wahakka wengi walihamishwa hadi maeneo ya vijijini, ambako walilima ardhi ya pembezoni.Wengi wa Wahakka bado wanaishi katika kaunti za kilimo kama vile Taoyuan, Hsinchu, Miaoli, na Pingtung.Wale wa Chiayi, Hualien, na Taitung walihamia huko kutoka maeneo mengine wakati wa utawala wa Wajapani.Uhamiaji wa pili wa Hakkas kwenda Taiwan ulikuwa katika miaka tu baada ya 1662, wakati Cheng Cheng-kung, jenerali wa mahakama ya Ming na aliyejulikana kama Koxinga huko Magharibi, alipowafukuza Waholanzi kutoka kisiwa hicho.Wanahistoria fulani wanadai kwamba Cheng, mzaliwa wa Amoy, alikuwa Mhakka.Kwa hivyo Hakkas kwa mara nyingine tena wakawa "wageni", kwa sababu wengi wa wale waliohamia Taiwan walikuja baada ya karne ya 16.
▲
●
Vita vya Liaoluo Bay
©Anonymous
1633 Jul 7 - Oct 19

Vita vya Liaoluo Bay

Fujian, China
Katika karne ya 17, pwani ya Uchina ilipata ongezeko la biashara ya baharini, lakini jeshi la wanamaji la Ming lililo dhaifu liliruhusu maharamia kudhibiti biashara hii.Kiongozi mashuhuri wa maharamia, Zheng Zhilong, kwa kutumia teknolojia ya Ulaya, alitawala pwani ya Fujian.Mnamo 1628, nasaba ya Ming iliyopungua iliamua kumsajili.Wakati huo huo, Uholanzi , kwa lengo la biashara huria nchiniChina , awali ilianzisha msimamo juu ya Pescadores.Walakini, baada ya kushindwa na Ming, walihamia Taiwan.Zheng, ambaye sasa ni amiri wa Ming, akishirikiana na gavana wa Uholanzi wa Taiwan, Hans Putmans, ili kupambana na uharamia.Bado, mvutano uliibuka juu ya ahadi za biashara ambazo hazijatekelezwa na Zheng, na kusababisha shambulio la kushangaza la Uholanzi kwenye msingi wa Zheng mnamo 1633.Meli za Zheng, zilizoathiriwa sana na muundo wa Ulaya, zilinaswa na mashambulizi ya Uholanzi, zikiwafikiria washirika.Meli nyingi ziliharibiwa, kukiwa na wafanyikazi wachache tu, ambao walikimbia eneo la tukio.Baada ya shambulio hili, Waholanzi walitawala bahari, wakipora vijiji na kukamata meli.Waliunda hata muungano wa maharamia.Hata hivyo, mbinu zao za uchokozi zilimuunganisha Zheng na wapinzani wake wa kisiasa.Akijitayarisha kulipiza kisasi, Zheng alijenga upya meli yake na, kwa kutumia mbinu za kukwama, akangoja fursa nzuri ya kushambulia.Mnamo Oktoba 1633, vita vikubwa vya majini vilianza huko Liaoluo Bay.Meli za Ming, kwa kutumia meli za moto, zilisababisha uharibifu mkubwa kwa Uholanzi.Teknolojia ya hali ya juu ya meli iliruhusu wengine kutoroka, lakini ushindi wa jumla ulikwenda kwa Ming.Ushindi wa Ming katika Ghuba ya Liaoluo ulirejesha mamlaka ya Uchina katika Mlango-Bahari wa Taiwan, na kusababisha Waholanzi kusitisha uharamia wao kwenye pwani ya Uchina.Wakati Waholanzi waliamini kuwa wameonyesha nguvu zao, Ming walihisi wamepata ushindi muhimu.Nafasi ya Zheng Zhilong iliinuliwa baada ya vita, na alitumia ushawishi wake kuwapa Waholanzi mapendeleo ya kibiashara waliyotafuta.Kama matokeo, wakati Zheng alichagua kutojenga tena meli zilizoitwa Uropa zilizopotea katika shambulio la 1633, aliimarisha nguvu juu ya biashara ya nje ya nchi ya Uchina, na kuwa mmoja wa watu tajiri zaidi nchini Uchina.
▲
●
Kampeni ya Uholanzi Pacification
Robert Junius, mmoja wa viongozi wa msafara wa Matau ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1635 Jan 1 - 1636 Feb

Kampeni ya Uholanzi Pacification

Tainan, Taiwan
Katika miaka ya 1630, Kampuni ya Uholanzi ya Uhindi Mashariki (VOC) ililenga kupanua udhibiti wake juu ya kusini-magharibi mwa Taiwan, ambapo walikuwa wameanzisha eneo la Tayouan lakini walikabiliwa na upinzani kutoka kwa vijiji vya asili vya asili.Kijiji cha Mattau kilikuwa na uadui hasa, baada ya kuvizia na kuwaua askari sitini wa Uholanzi mwaka wa 1629. Mnamo mwaka wa 1635, baada ya kupokea uimarishaji kutoka Batavia , Waholanzi walianzisha kampeni dhidi ya vijiji hivi.Onyesho dhabiti la uwezo wa kijeshi wa Uholanzi lilisababisha kutiishwa kwa haraka kwa vijiji muhimu kama Mattau na Soulang.Kwa kushuhudia hilo, vijiji vingi vilivyozunguka vilitafuta kwa hiari amani na Waholanzi, vikipendelea kusalimu amri badala ya migogoro.Kuimarishwa kwa utawala wa Uholanzi huko kusini-magharibi kulifungua njia kwa mafanikio ya baadaye ya koloni hilo.Maeneo mapya yaliyopatikana yalifungua fursa katika biashara ya kulungu, ambayo ikawa faida kubwa kwa Uholanzi.Zaidi ya hayo, mashamba yenye rutuba yaliwavutia vibarua Wachina, ambao waliletwa ili kuyalima.Vijiji washirika wa asili ya asili sio tu kuwa washirika wa biashara lakini pia walitoa wapiganaji kusaidia Waholanzi katika migogoro mbalimbali.Isitoshe, eneo hilo lenye utulivu liliruhusu wamishonari Waholanzi kueneza imani zao za kidini, na hivyo kuanzisha msingi wa koloni hilo.Enzi hii ya uthabiti wa jamaa wakati mwingine hujulikana kama Pax Hollandica (Amani ya Uholanzi) na wasomi na wanahistoria, wakichora ulinganifu na Pax Romana.[39]
▲
●
1652 Sep 7 - Sep 11

Uasi wa Guo Huaiyi

Tainan, Taiwan
Katikati ya karne ya 17, Waholanzi walihimiza uhamiaji mkubwawa Wachina wa Han kwenda Taiwan, haswa kutoka kusini mwa Fujian.Wahamiaji hawa, hasa vijana wa kiume wasio na waume, walisitasita kukaa katika kisiwa hicho, ambacho kilikuwa kimejizolea sifa mbaya miongoni mwa mabaharia na wavumbuzi.Mvutano uliongezeka kutokana na kupanda kwa bei ya mchele, kodi dhalimu za Uholanzi, na maafisa wafisadi, na kufikia kilele cha uasi wa Guo Huaiyi wa 1652. Uasi huo ulikuwa jibu la moja kwa moja kwa mambo haya na ulikandamizwa kikatili na Waholanzi, na 25% ya waasi waliuawa. kwa muda mfupi.[32]Kufikia mwishoni mwa miaka ya 1640, changamoto mbalimbali zikiwemo ongezeko la watu, kodi zilizowekwa na Uholanzi, na vikwazo vilisababisha kutoridhika zaidi miongoni mwa walowezi wa Kichina.Mnamo mwaka wa 1643, maharamia aitwaye Kinwang alianza kushambulia vijiji vya asili, na kuharibu zaidi eneo hilo.Hatimaye alitekwa na wenyeji na kukabidhiwa kwa Waholanzi ili auawe.Hata hivyo, urithi wake uliendelea wakati hati ilipogunduliwa kuwachochea Wachina kuwaasi Waholanzi.Uasi ulioongozwa na Guo Huaiyi mwaka 1652 ulishuhudia jeshi kubwa la wakulima wa China likishambulia Sakam.Licha ya idadi yao, walizidiwa na mchanganyiko wa vikosi vya moto vya Uholanzi na wapiganaji asilia.Matokeo hayo yalishuhudia mauaji makubwa ya waasi wa China, huku maelfu wakipoteza maisha.Baada ya uasi, Taiwan ilikabiliwa na mzozo wa kilimo kutokana na kupoteza nguvu kazi yake ya vijijini, kwani waasi wengi walikuwa wakulima.Mavuno yaliyofuata mnamo 1653 yalikuwa duni sana kwa sababu ya uhaba wa wafanyikazi.Hata hivyo, kuhama kwa Wachina zaidi kwenda Taiwan kwa sababu ya machafuko ya bara kulisababisha kilimo cha hali ya juu mwaka uliofuata.Uhusiano kati ya Wachina na Waholanzi ulizorota zaidi, na Waholanzi wakijiweka kama walinzi wa ardhi ya asili dhidi ya upanuzi wa Wachina.Kipindi hiki pia kilishuhudia ongezeko la chuki dhidi ya Wachina, huku wenyeji wakishauriwa kudumisha umbali kutoka kwa walowezi wa Kichina.Licha ya uasi mkubwa, Waholanzi walifanya maandalizi madogo ya kijeshi, wakitegemea ukweli kwamba wengi wa Wachina matajiri walikuwa wamebakia waaminifu kwao.
▲
●
Mwisho wa Ushawishi wa Uholanzi nchini Taiwan
Kujisalimisha kwa Fort Zeelandia. ©Jan van Baden
1661 Mar 30 - 1662 Feb 1

Mwisho wa Ushawishi wa Uholanzi nchini Taiwan

Fort Zeelandia, Guosheng Road,
Kuzingirwa kwa Fort Zeelandia (1661-1662) kuliashiria wakati muhimu katika historia ya Taiwan, kukomesha utawala wa Kampuni ya Uholanzi Mashariki ya India na kuanzisha utawala wa Ufalme wa Tungning.Waholanzi walikuwa wameanzisha uwepo wao nchini Taiwan, hasa katika Fort Zeelandia na Fort Provintia.Hata hivyo, katikati ya miaka ya 1660, Koxinga, mwaminifu wa Ming , aliona umuhimu wa kimkakati wa Taiwan.Akiwa na ujuzi wa kina kutoka kwa mtu aliyeasi na akiwa na meli na jeshi la kutisha, Koxinga alianzisha uvamizi.Licha ya upinzani wa awali, Waholanzi walizidiwa ujanja na kuzidiwa nguvu.Baada ya kuzingirwa kwa muda mrefu, vifaa vinavyopungua, na kutokuwa na tumaini la kuimarishwa, Waholanzi, wakiongozwa na Gavana Frederick Coyett, walisalimisha Fort Zeelandia kwa Koxinga.Pande zote mbili zilitumia mbinu za kikatili wakati wa mzozo huo.Wachina waliwakamata wafungwa wengi Waholanzi, na kufuatia majaribio yasiyofanikiwa ya mazungumzo, waliwaua kadhaa, kutia ndani mmishonari Antonius Hambroek.Wanawake na watoto wa Uholanzi walifanywa watumwa, na baadhi ya wanawake walilazimishwa kuwa masuria.Waholanzi pia walikuwa na makabiliano na jamii za wenyeji wa Taiwani, ambao kwa nyakati tofauti walishirikiana na Waholanzi na Wachina.Kufuatia kuzingirwa, Waholanzi walijaribu kurejesha maeneo yao yaliyopotea lakini walikabiliwa na changamoto zinazoendelea.Waliunda muungano na nasaba ya Qing dhidi ya vikosi vya Zheng, na kusababisha vita vya mara kwa mara vya majini.Kufikia 1668, upinzani wa Waaborigini na changamoto za kimkakati ziliwalazimu Waholanzi kuacha ngome yao ya mwisho huko Keelung, kuashiria kuondoka kwao kabisa kutoka Taiwan.Hata hivyo, mapigano ya majini kati ya Waholanzi na warithi wa Koxinga yaliendelea, huku Waholanzi wakipata kushindwa zaidi.
▲
●
Play button
1661 Jun 14 - 1683

Ufalme wa Tungning

Tainan, Taiwan
Ufalme wa Tungning ulikuwa jimbo la nasaba la bahari ambalo lilitawala sehemu za kusini-magharibi mwa Taiwan na visiwa vya Penghu kuanzia 1661 hadi 1683. Ulianzishwa na Koxinga (Zheng Chenggong) ambaye alibadilisha jina la Zeelandia kuwa Anping na Provintia hadi Chikan [40] baada ya kunyakua udhibiti wa Taiwan. kutoka Uholanzi .Tarehe 29 Mei 1662, Chikan ilibadilishwa jina na kuwa "Mji Mkuu wa Mashariki wa Ming" (Dongdu Mingjing).Baadaye "Mji mkuu wa Mashariki" (Dongdu) iliitwa jina Dongning (Tungning), ambayo inamaanisha "Pasifiki ya Mashariki," [41]Inatambulika kuwa jimbo la kwanza katika historia ya Taiwani kuwa na kabila kubwa la Han, ushawishi wake wa baharini ulienea katika njia kuu za baharini katika Bahari zote mbili za Uchina, huku miunganisho ya kibiashara ikifika kutokaJapan hadi Kusini-mashariki mwa Asia.Ufalme huo ulitumika kama msingi wa waaminifu wa nasaba ya Ming , ambayo ilikuwa ikizidiwa na nasaba ya Qing hukoChina Bara.Wakati wa utawala wake, Taiwan ilikumbwa na dhambi kwani nasaba ya Zheng ililenga kuimarisha upinzani wao dhidi ya Qing.Ufalme huo ulikuwepo hadi kuingizwa kwake katika nasaba ya Qing mnamo 1683.
▲
●
Sinicization
Zheng Jing ©HistoryMaps
1665 Jan 1

Sinicization

Taiwan
Zheng Jing aliendeleza urithi wa utawala wa Ming nchini Taiwan, akipata kuungwa mkono na watiifu wa Ming .Utawala wake, ukiongozwa na familia yake na maafisa, ulizingatia maendeleo ya kilimo na miundombinu.Kufikia 1666, Taiwan ilikuwa inajitosheleza katika suala la mavuno ya nafaka.[42] Chini ya utawala wake, taasisi mbalimbali za kitamaduni na elimu zilianzishwa, ikiwa ni pamoja na Chuo cha Imperial na Shrine ya Confucian, pamoja na utekelezaji wa mitihani ya kawaida ya utumishi wa umma.[43] Zheng Jing pia alijaribu kuelimisha makabila ya asili, kuwajulisha mbinu za juu za kilimo na lugha ya Kichina.[44]Licha ya juhudi za kuwaiga watu wa asili, upanuzi wa makazi ya Wachina ulisababisha mvutano na uasi.Utawala wa Zheng Jing ulikuwa mkali kwa wale waliopinga sera zake;kwa mfano, mamia ya watu wa kabila la Shalu waliuawa wakati wa kampeni moja.Wakati huo huo, idadi ya watu wa China katika Taiwan zaidi ya mara mbili, [45] na askari wa kijeshi walikuwa mpito katika makoloni ya kijeshi.Kufikia 1684, ardhi iliyolimwa ya Taiwan ilikuwa imeongezeka mara tatu ikilinganishwa na ilivyokuwa mwishoni mwa enzi ya Uholanzi mnamo 1660. [46] Meli za wafanyabiashara za Zheng ziliweza kudumisha uhusiano wa kibiashara na Japani na Asia ya Kusini-mashariki, kupata faida kupitia Mlango-Bahari wa Taiwan.Taiwan chini ya Zheng Jing sio tu ilishikilia ukiritimba wa bidhaa fulani kama ngozi ya kulungu na miwa lakini pia ilipata mseto mkubwa wa kiuchumi kuliko koloni ya Uholanzi ambayo ilibadilisha.Zaidi ya hayo, kufikia mwisho wa utawala wa Zheng mnamo 1683, serikali ilikuwa inazalisha zaidi ya 30% ya mapato ya kila mwaka ya fedha kuliko chini ya utawala wa Uholanzi mnamo 1655.
▲
●
Ushindi wa Qing wa Taiwan
Nasaba ya Qing Navy ©Anonymous
1683 Jul 1

Ushindi wa Qing wa Taiwan

Penghu, Taiwan
Shi Lang, ambaye hapo awali alikuwa kiongozi wa kijeshi chini ya Zheng Zhilong, baadaye alijitenga na nasaba ya Qing baada ya migogoro na Zheng Chenggong.Kama sehemu ya Qing, Shi alichukua jukumu muhimu katika kampeni dhidi ya vikosi vya Zheng, akitumia ujuzi wake wa ndani wa kazi za ndani za Zheng.Alipanda vyeo na kuteuliwa kuwa kamanda wa jeshi la majini la Fujian mwaka wa 1662. Kwa miaka mingi, alitetea na kuongoza vitendo vya kichokozi dhidi ya akina Zheng, hata akapambana na vikosi vya Uholanzi katika harakati zake.Kufikia 1664, licha ya mafanikio fulani, Shi hakuweza kuondoa kabisa ngome ya Zheng huko China Bara.Shi Lang alipendekeza uvamizi wa kimkakati wa Taiwan, akisisitiza haja ya mgomo wa awali wa Zhengs.Hata hivyo, kutoelewana kuhusu mbinu hiyo na maafisa kama vile Yao Qisheng kulisababisha mivutano ya urasimu.Mpango wa Shi ulilenga kukamata Penghu kwanza, lakini Yao alipendekeza mashambulizi ya wakati mmoja kwenye nyanja nyingi.Mfalme wa Kangxi hapo awali hakumpa Shi udhibiti kamili juu ya uvamizi huo.Wakati huo huo, huko Taiwan, migogoro ya ndani na shinikizo la nje lilidhoofisha nafasi ya Zheng, na kusababisha kasoro na kukosekana kwa utulivu.Kufikia 1683, Shi, ambaye sasa akiwa na meli kubwa na jeshi, alianzisha uvamizi wa Taiwan.Baada ya vikwazo vya awali na kujipanga upya kwa mbinu, majeshi ya Shi yalishinda meli za Zheng katika ghuba ya Magong, na kusababisha vifo vingi vya Zheng.Kufuatia ushindi huu, vikosi vya Qing viliteka haraka Penghu na baadaye Taiwan.Uongozi wa kisiwa hicho, ikiwa ni pamoja na Zheng Keshuang, ulijisalimisha rasmi, ukafuata desturi za Qing na kumaliza vyema utawala wa Zheng nchini Taiwan.
▲
●
1683 - 1895
Kanuni ya Qingornament
1684 Jan 1 - 1795

Qing Taiwan: Wanaume, Uhamiaji, na Ndoa

Taiwan
Wakati wa utawala wa nasaba ya Qing juu ya Taiwan, serikali hapo awali ilizuia uhamaji kutoka bara hadi Taiwan kutokana na hofu ya kuongezeka kwa idadi ya watu na kusababisha migogoro.Licha ya hayo, uhamiaji haramu ulistawi, kwani uhaba wa wafanyakazi wa eneo hilo uliwafanya maafisa kuangalia upande mwingine au hata kuwaleta watu kwa bidii.Katika karne ya 18, serikali ya Qing ilipindua sera za uhamiaji, wakati fulani iliruhusu familia kuingia Taiwan na wakati mwingine kuwazuia.Kutoendana huku kulisababisha idadi kubwa ya wahamiaji wanaume ambao mara nyingi walifunga ndoa ndani ya nchi, na kusababisha nahau "ana baba wa Tangshan, hakuna mama wa Tangshan."Serikali ya Qing ilikuwa makini katika mbinu yake ya kiutawala kwa Taiwan, hasa kuhusu upanuzi wa eneo na mwingiliano na wakazi wa asili wa kisiwa hicho.Hapo awali walidhibiti udhibiti wa kiutawala kwa bandari kuu na baadhi ya maeneo tambarare, na kuhitaji vibali kwa walowezi kupanua zaidi ya maeneo haya.Baada ya muda, kutokana na kuendelea kumiliki ardhi kinyume cha sheria na uhamiaji, Qing ilipanua udhibiti juu ya tambarare zote za magharibi.Watu wa asili waliwekwa katika kundi la wale ambao walikuwa wamekuza (shufan) na wale ambao hawakuwa (shengfan), lakini juhudi za kusimamia vikundi hivi zilikuwa ndogo.Mipaka ilianzishwa ili kutenganisha watu wa asili kutoka kwa walowezi na iliimarishwa mara kadhaa kwa miaka.Walakini, utekelezaji ulikuwa dhaifu, na kusababisha uvamizi unaoendelea wa walowezi katika maeneo ya asili.Licha ya msimamo wa tahadhari wa utawala wa Qing na juhudi za kusimamia masuala ya asili, walowezi mara nyingi walitumia ndoa na wanawake wa asili kama njia ya kudai ardhi, na kusababisha marufuku ya 1737 dhidi ya vyama hivyo.Mwishoni mwa karne ya 18, serikali ya Qing ilianza kulegeza kanuni zake kali kuhusu uhamiaji wa njia panda na hatimaye ikaacha kuingilia kati kikamilifu, na hatimaye kufuta vikwazo vyote vya kuingia Taiwan mwaka wa 1875.
▲
●
Maasi ya Waaboriginal
Kutekwa kwa Zhuang Datian. ©Anonymous
1720 Jan 1 - 1786

Maasi ya Waaboriginal

Taiwan
Wakati wa utawala wa Enzi ya Qing juu ya Taiwan, maasi mbalimbali yalizuka, yakionyesha mienendo tata kati ya makabila mbalimbali na serikali.Mnamo 1723, makabila ya asili kwenye uwanda wa pwani ya kati na walowezi wa Han katika kaunti ya Fengshan waliasi tofauti, na hivyo kusisitiza mvutano kati ya wenyeji na utawala wa Qing.Mnamo 1720, uasi wa Zhu Yigui uliibuka kama jibu la kuongezeka kwa ushuru, ikionyesha shinikizo la kiuchumi lililohisiwa na wakazi wa eneo hilo.Zhu Yigui na kiongozi wa Hakka Lin Junying waliongoza waasi katika ushindi mkubwa dhidi ya vikosi vya Qing kote Taiwan.Hata hivyo, muungano wao ulikuwa wa muda mfupi, na meli ya Qing chini ya Shibian ilitumwa ili kukomesha uasi.Zhu Yigui alitekwa na kuuawa, na kuzima mojawapo ya maasi muhimu zaidi dhidi ya Qing nchini Taiwan katika kipindi hiki.Mnamo 1786, uasi mpya ulizuka ukiongozwa na Lin Shuangwen wa jamii ya Tiandihui, uliochochewa na kukamatwa kwa wanajamii kwa kukwepa kulipa ushuru.Hapo awali uasi huo ulishika kasi, huku waasi wengi wakijumuisha wahamiaji wapya kutoka China Bara ambao walitatizika kupata ardhi.Licha ya majaribio ya kutafuta msaada kutoka kwa watu wa Hakka, Qing iliweza kukandamiza uasi huo mnamo 1788 na askari 50,000 wakiongozwa na Li Shiyao, na baadaye, vikosi vya ziada vikiongozwa na Fuk'anggan na Hailanqa.Tofauti na uasi wa hapo awali, uasi wa Tiandihui haukuchochewa hasa na manung'uniko ya kitaifa au kikabila bali ilikuwa ni ishara ya machafuko makubwa ya kijamii.Lin Shuangwen alinyongwa, na hivyo kuashiria mwisho wa changamoto nyingine kubwa kwa mamlaka ya Qing nchini Taiwan.Katika kipindi chote cha miaka 200 ya utawala wa Qing, imebainika kuwa wenyeji wa tambarare walikuwa wengi wasio waasi na wenyeji wa milimani waliachwa peke yao hadi miongo ya mwisho ya utawala wa Qing.Maasi mengi yalianzishwa na walowezi wa Han, mara nyingi kwa sababu kama vile kodi au mifarakano ya kijamii badala ya maslahi ya kikabila au kitaifa.
▲
●
Waingereza Wameshindwa Kuvamia Taiwan
Meli ya Kampuni ya Mashariki ya India (karne ya 19) ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1840 Jan 1 - 1841

Waingereza Wameshindwa Kuvamia Taiwan

Keelung, Taiwan
Kufikia 1831, Kampuni ya East India iliamua kuwa haitaki tena kufanya biashara naWachina kwa masharti yao na ilipanga hatua kali zaidi.Kwa kuzingatia thamani ya kimkakati na kibiashara ya Taiwan, kulikuwa na mapendekezo ya Uingereza mnamo 1840 na 1841 ya kukamata kisiwa hicho.William Huttman alimwandikia Lord Palmerston akionyesha "utawala mbovu wa China juu ya Taiwan na umuhimu wa kimkakati na kibiashara wa kisiwa hicho."[47] Alipendekeza kwamba Taiwan inaweza kukaliwa na meli ya kivita tu na chini ya wanajeshi 1,500, na Waingereza wangeweza kueneza Ukristo miongoni mwa wenyeji pamoja na kuendeleza biashara.[48] ​​Mnamo 1841, wakati wa Vita vya Kwanza vya Afyuni, Waingereza walijaribu kuongeza urefu kuzunguka bandari ya Keelung mara tatu lakini walishindwa.[49] Hatimaye, Waingereza hawakuweza kuweka msingi imara, na msafara huo unachukuliwa kuwa umeshindwa.
▲
●
Msafara wa Formosa
Shambulio la Wanamaji na Wanamaji wa Merikani kwenye maharamia wa kisiwa cha Formosa, East Indies, Harper's Weekly. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1867 Jun 1

Msafara wa Formosa

Hengchun, Hengchun Township, P
Msafara wa Formosa ulikuwa msafara wa adhabu ulioanzishwa na Marekani dhidi ya Paiwan, kabila asilia la Taiwani.Msafara huo ulifanyika kulipiza kisasi kwa tukio la Rover, ambapo Rover, gome la Kimarekani, lilivunjwa na wafanyakazi wake kuuawa kinyama na wapiganaji wa Paiwan mnamo Machi 1867. Kampuni ya Jeshi la Wanamaji na Wanamaji la Marekani ilitua kusini mwa Taiwan na kujaribu kusonga mbele hadi kwenye Kijiji cha Paiwan.Wapaiwan walijibu kwa vita vya msituni, wakivizia mara kwa mara, kurushiana risasi, kujitenga na kurudi nyuma.Hatimaye, kamanda wa Wanamaji aliuawa na wakarudi kwenye meli yao kutokana na uchovu na uchovu wa joto, na Paiwan walitawanyika na kurudi msituni.Hatua hiyo inachukuliwa kama kushindwa kwa Marekani.
▲
●
Tukio la Mudan
Ryūjō ilikuwa kinara wa safari ya Taiwan. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1874 May 6 - Dec 3

Tukio la Mudan

Taiwan
Mnamo Desemba 1871, meli ya Ryukyuan ilianguka kwenye pwani ya Taiwan, na kusababisha kifo cha mabaharia 54 mikononi mwa wenyeji wa Paiwan.Tukio hili, linalojulikana kama Tukio la Mudan, hatimaye lilipata usikivu wa kimataifa.Hapo awali, Enzi ya Qing , ambayo ilikuwa na historia ndefu ya kuwarejesha nyumbani manusura wa ajali ya meli ya Ryukyuan, ilishughulikia hali hiyo kwa kuwezesha kurejea kwa mabaharia walionusurika.Hata hivyo, tukio hilo lilizua mvutano wa kisiasa, hasa wakati Jenerali wa Japani Sukenori Kabayama alipotetea hatua ya kijeshi dhidi ya Taiwan, naJapan ikamng’oa mfalme wa Ryukyuan.Mazungumzo ya kidiplomasia kati ya Japani na Qing China yalizidi kuongezeka, na kufikia kilele cha safari ya kijeshi ya Japani kwenda Taiwan mnamo 1874. Licha ya mafanikio ya awali, safari hiyo ilikabiliwa na vikwazo, ikiwa ni pamoja na vita vya msituni kutoka kwa makabila ya asili na mlipuko wa ugonjwa wa malaria ambao uliathiri sana wanajeshi.Wawakilishi wa Qing na makabila ya wenyeji walilalamikia uvamizi wa Wajapani lakini kwa kiasi kikubwa walipuuzwa.Wajapani waliweka kambi na bendera, wakisisitiza mamlaka yao juu ya maeneo waliyokutana nayo.Hatimaye, shinikizo la kimataifa na kuzorota kwa afya ya kikosi cha safari ya Japani kulisababisha mazungumzo ya kidiplomasia kati ya Japan na Qing China, na kusababisha Mkataba wa Peking.Japani ilipata utambuzi wa Ryukyu kama jimbo lake kibaraka na kupokea malipo ya fidia kutoka kwa Uchina, na hatimaye kuwaondoa wanajeshi kutoka Taiwan mnamo Desemba 1874. Tukio la Mudan na matokeo yake yaliashiria hatua muhimu katika uhusiano wa Sino-Japan, ikionyesha uthubutu unaokua wa Japani katika mkoa. mambo na kuweka kielelezo cha migogoro ya siku zijazo kati ya mataifa hayo mawili.
▲
●
Utamaduni na Upinzani: Waaborigini wa Taiwan chini ya Utawala wa Qing
©Anonymous
1875 Jan 1 - 1895

Utamaduni na Upinzani: Waaborigini wa Taiwan chini ya Utawala wa Qing

Taiwan
Kipindi cha kuanzia 1874 hadi mwisho wa utawala wa Qing nchini Taiwan kiligubikwa na juhudi kubwa za kudhibiti kisiwa hicho na kukifanya kiwe cha kisasa.Kufuatia uvamizi wa mudawa Japan mwaka 1874, utawala wa Qing ulilenga kuimarisha umiliki wake juu ya Taiwan, hasa katika maeneo yanayokaliwa na watu wa asili.Miradi ya miundombinu, ikijumuisha barabara za milimani na laini za telegrafu, ilianzishwa, na makabila ya asili yaliletwa rasmi chini ya utawala wa Qing.Licha ya juhudi hizi, Qing ilikabiliwa na changamoto kama vile Vita vya Sino-Wafaransa, ambavyo vilisababisha Wafaransa kuteka sehemu za Taiwan kwa muda.Taiwan ilipitia mabadiliko mbalimbali katika utawala na miundombinu chini ya utawala wa Qing.Liu Mingchuan, kamishna wa ulinzi wa Taiwan, alihusika sana katika juhudi za kisasa, ikiwa ni pamoja na kuanzishwa kwa taa za umeme, reli, na mashine za viwanda.Hata hivyo, juhudi hizi hazikufanikiwa na zilikosolewa kwa gharama zao za juu ikilinganishwa na faida zao.Liu hatimaye alijiuzulu mnamo 1891, na juhudi za ukoloni zilikoma.Kufikia mwisho wa enzi ya Qing, kisiwa hicho kilikuwa na karibu wakaaji milioni 2.5 wa Kichina waliojilimbikizia katika tambarare za magharibi, wakati maeneo ya milimani yalisalia kujitawala na kukaliwa na watu wa asili.Ingawa juhudi zilifanywa kuwaweka Waaborigini chini ya udhibiti wa Qing, na takriban 148,479 waliwasilisha rasmi, gharama ya juhudi hizi ilikuwa kubwa na haikuwa na ufanisi kabisa.Zaidi ya hayo, ukuzaji wa tamaduni ulikuwa umeingia kwa kiasi kikubwa, na kudhoofisha hadhi ya kitamaduni na umiliki wa ardhi ya watu wa asili ya tambarare.
▲
●
Kampeni ya Keelung
La Galissonnière alishambulia ulinzi wa Wachina huko Keelung, 5 Agosti 1884 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1884 Aug 1 - 1885 Mar

Kampeni ya Keelung

Taiwan, Northern Taiwan
Wakati wa Vita vya Sino-Wafaransa, Wafaransa walilenga Taiwan katika Kampeni ya Keelung ya 1884. Hapo awali, majeshi ya Ufaransa yakiongozwa na Sébastien Lespès yalishambulia kwa mabomu bandari ya Keelung lakini yalikabili upinzani kutoka kwa kikosi kikubwacha China chini ya Liu Mingchuan, na kuwalazimisha kuondoka.Hata hivyo, mnamo Oktoba 1, Amédée Courbet aliongoza wanajeshi 2,250 wa Ufaransa kufanikiwa kukamata Keelung, licha ya kushindwa kuichukua Tamsui.Kisha Wafaransa waliweka kizuizi kwa Taiwan, lakini ilikuwa na ufanisi kidogo.Meli za Ufaransa zilikamata takataka kuzunguka pwani ya China bara ili kuwatumia wakaaji hao kujenga kazi za ulinzi huko Keelung, lakini kampuni za usambazaji bidhaa ziliendelea kufika Takau na Anping, na hivyo kudhoofisha kizuizi.Mwishoni mwa Januari 1885, majeshi ya China yalipata kushindwa kwa kiasi kikubwa karibu na Keelung.Licha ya kuuteka mji huo, Wafaransa hawakuweza kupanua udhibiti wao zaidi ya mipaka yake.Majaribio ya kumkamata Tamsui yalishindikana tena mwezi wa Machi, na shambulio la bomu la wanamaji la Ufaransa lilipelekea kujisalimisha kwa Penghu.Walakini, wanajeshi wengi wa Ufaransa waliugua muda mfupi baadaye, na kudhoofisha uwezo wao wa kupigana.Mapigano ya kijeshi yalifikiwa mnamo Aprili 15, 1885, kuashiria mwisho wa uhasama.Wafaransa walikamilisha uhamisho wao kutoka Keelung kufikia Juni 21, na Penghu ilisalia chini ya udhibiti wa Wachina.Licha ya mafanikio yao ya mapema na kuweka kizuizi, kampeni ya Ufaransa nchini Taiwan hatimaye ilipata mafanikio machache ya kimkakati.
▲
●
1895 - 1945
Ufalme wa Kijapaniornament
Nasaba ya Qing yaikabidhi Taiwan kwa Japani
Woodblock Print ya Mkataba wa mazungumzo ya Shimonoseki ©Courtesy of Freer Gallery of Art, Smithsonian Institution, Washington, D.C.
1895 Apr 17

Nasaba ya Qing yaikabidhi Taiwan kwa Japani

Shimonoseki, Yamaguchi, Japan
Mkataba wa Shimonoseki ulikuwa ni mkataba uliotiwa saini katika hoteli ya Shunpanrō, Shimonoseki, Japani tarehe 17 Aprili 1895, kati ya Milki yaJapani na Qing China, na hivyo kuhitimisha Vita vya Kwanza vya Sino-Japan.Miongoni mwa masharti ya mkataba,Ibara ya 2 & 3: Uchina inakabidhi Japani kwa kudumu na mamlaka kamili ya kundi la Pescadores, Formosa (Taiwan) na sehemu ya mashariki ya ghuba ya Liaodong Peninsula (Dalian) pamoja na ngome zote, ghala, na mali ya umma.Wakati wa mkutano wa kilele kati ya wawakilishi wa Kijapani na Qing mwezi Machi na Aprili 1895, Waziri Mkuu Hirobumi Ito na Waziri wa Mambo ya Nje Munemitsu Mutsu walitaka kupunguza nguvu ya Nasaba ya Qing kwenye Peninsula ya Korea tu bali pia visiwa vya Taiwan.Zaidi ya hayo, Mutsu alikuwa tayari ameona umuhimu wake ili kupanua nguvu za kijeshi za Kijapani kuelekea Uchina Kusini na Kusini-mashariki mwa Asia.Ilikuwa pia enzi ya ubeberu, kwa hivyo Japani ilitamani kuiga kile ambacho mataifa ya Magharibi yalikuwa yakifanya.Imperial Japan ilikuwa ikitafuta makoloni na rasilimali katika Peninsula ya Korea na China Bara ili kushindana na uwepo wa madola ya Magharibi wakati huo.Hii ndiyo njia ambayo uongozi wa Kijapani ulichagua kuonyesha jinsi Ufalme wa Japani ulivyosonga mbele kwa kasi ikilinganishwa na Magharibi tangu Marejesho ya Meiji ya 1867, na kiwango ambacho ulitaka kurekebisha mikataba isiyo na usawa ambayo ilifanywa Mashariki ya Mbali na mataifa ya Magharibi.Katika mkutano wa amani kati ya Imperial Japan na Enzi ya Qing, Li Hongzhang na Li Jingfang, mabalozi katika dawati la mazungumzo la Enzi ya Qing, awali hawakupanga kuachia Taiwan kwa sababu pia walitambua eneo kubwa la Taiwan kwa ajili ya biashara na nchi za Magharibi.Kwa hiyo, ingawa Qing ilikuwa imepoteza vita dhidi ya Uingereza na Ufaransa katika karne ya 19, Mfalme wa Qing alikuwa makini kuweka Taiwan chini ya utawala wake, ambao ulianza mwaka wa 1683.Katika nusu ya kwanza ya mkutano huo, Ito na Mutsu walidai kwamba kutoa mamlaka kamili ya Taiwan lilikuwa ni sharti kamilifu na wakamwomba Li kukabidhi mamlaka kamili ya Visiwa vya Penghu na sehemu ya mashariki ya ghuba ya Liaotung (Dalian).Li Hongzhang alikataa kwa misingi kwamba Taiwan haijawahi kuwa uwanja wa vita wakati wa Vita vya kwanza vya Sino-Japan kati ya 1894 na 1895. Hadi hatua ya mwisho ya mkutano huo, wakati Li Hongzhang alikubali uhamisho wa uhuru kamili wa visiwa vya Penghu na mashariki. sehemu ya ghuba ya Peninsula ya Liaotung kwa Imperial Japan, bado alikataa kukabidhi Taiwan.Kama Taiwan imekuwa mkoa tangu 1885, Li alisema, "Taiwan tayari ni mkoa, na kwa hivyo haupaswi kutolewa."Walakini, kwa kuwa Imperial Japan ilikuwa na faida ya kijeshi, na mwishowe Li aliitoa Taiwan.Mnamo Aprili 17, 1895, mkataba wa amani kati ya Imperial Japan na nasaba ya Qing ulitiwa saini na kufuatiwa na uvamizi wa Wajapani uliofanikiwa huko Taiwan.Hii ilikuwa na athari kubwa na ya kudumu kwa Taiwan, kugeuza kisiwa hicho kuwa Imperial Japan kuashiria mwisho wa miaka 200 ya utawala wa Qing licha ya upinzani wa ndani wa Wachina dhidi ya unyakuzi, ambao ulikomeshwa haraka na Wajapani.
▲
●
Play button
1895 Apr 17 - 1945

Taiwan chini ya utawala wa Kijapani

Taiwan
Taiwan ilikuja chini ya utawala wa Kijapani mnamo 1895 kufuatia Mkataba wa Shimonoseki, ambao ulihitimishaVita vya Kwanza vya Sino-Japan .Nasaba ya Qing ilikabidhi eneo hilo kwaJapani , na kusababisha miongo mitano ya utawala wa Japani.Kisiwa hicho kilitumika kama koloni la kwanza la Japan na kilikusudiwa kuwa "koloni la mfano," na uwekezaji mkubwa katika maendeleo yake ya kiuchumi na ya umma.Japani pia ililenga kuingiza Taiwan kitamaduni na kuanzisha ukiritimba mbalimbali wa bidhaa muhimu kama vile kasumba, chumvi na mafuta ya petroli.Mwisho wa Vita vya Kidunia vya pili uliashiria kufungwa kwa udhibiti wa utawala wa Kijapani juu ya Taiwan.Japani ilijisalimisha mnamo Septemba 1945, na Jamhuri ya Uchina (ROC) ilichukua udhibiti wa eneo hilo, kufuatia kutolewa kwa Amri ya Jumla Na. 1952.Kipindi cha utawala wa Kijapani kimeacha urithi mgumu nchini Taiwan.Majadiliano ya baada ya WWII nchini Taiwan yana maoni tofauti juu ya masuala kadhaa yanayohusiana na enzi hii, ikiwa ni pamoja na mauaji ya Februari 28 ya 1947, Siku ya Kurudi kwa Uchumi wa Taiwan, na hali mbaya ya Taiwan kuwafariji wanawake.Uzoefu huo pia una jukumu katika mijadala inayoendelea kuhusu utambulisho wa kitaifa na kikabila wa Taiwan, pamoja na harakati zake rasmi za uhuru.
▲
●
Uvamizi wa Kijapani wa Taiwan
Wanajeshi wa Kijapani wanachukua Taipei, 7 Juni 1895 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1895 May 29 - Oct 18

Uvamizi wa Kijapani wa Taiwan

Tainan, Taiwan
Uvamizi wa Wajapani dhidi ya Taiwan ulikuwa mzozo kati ya Milki yaJapani na vikosi vya jeshi vya Jamhuri ya muda mfupi ya Formosa kufuatia ukoo wa Qing kujitoa kwa Taiwan kwa Japan mnamo Aprili 1895 mwishoni mwa Vita vya Kwanza vya Sino-Japan .Wajapani walitaka kuchukua udhibiti wa milki yao mpya, wakati vikosi vya Republican vilipigana kupinga uvamizi wa Wajapani.Wajapani walitua karibu na Keelung kwenye pwani ya kaskazini ya Taiwan tarehe 29 Mei 1895, na katika kampeni ya miezi mitano ilisonga kuelekea kusini hadi Tainan.Ingawa maendeleo yao yalipunguzwa na shughuli za msituni, Wajapani waliwashinda vikosi vya Formosan (mchanganyiko wa vitengo vya kawaida vya Wachina na wanamgambo wa ndani wa Hakka) kila walipojaribu kusimama.Ushindi wa Wajapani huko Baguashan tarehe 27 Agosti, vita kubwa zaidi kuwahi kupigana katika ardhi ya Taiwan, ulisababisha upinzani wa Formosan kushindwa mapema.Kuanguka kwa Tainan tarehe 21 Oktoba kulimaliza upinzani uliopangwa dhidi ya kukaliwa na Wajapani, na kuzindua miongo mitano ya utawala wa Kijapani huko Taiwan.
▲
●
Upinzani wa Silaha kwa Utawala wa Kijapani
Maasi ya Musha (Wushe) mwaka 1930, yakiongozwa na watu wa Seediq. ©Seediq Bale (2011)
1895 Nov 1 - 1930 Jan

Upinzani wa Silaha kwa Utawala wa Kijapani

Taiwan
Utawala wa kikoloniwa Kijapani huko Taiwan, ambao ulianza mnamo 1895, ulikabiliwa na upinzani mkubwa wa silaha ambao ulidumu hadi mwanzoni mwa karne ya 20.Upinzani wa awali uliongozwa na Jamhuri ya Formosa, maafisa wa Qing , na wanamgambo wa ndani.Maasi ya kutumia silaha yaliendelea hata baada ya kuanguka kwa Taipei, huku wanakijiji wa Hakka na wazalendo wa China mara nyingi wakiongoza maasi hayo.Kwa hakika, maelfu waliuawa katika mauaji na maasi mbalimbali kama vile Mauaji ya Yunlin na vita vya awali vya upinzani vya 1895. Maasi makubwa yalishindwa kufikia 1902, lakini matukio kama vile maasi ya Beipu mwaka 1907 na Tukio la Tapani mwaka 1915 yalionyesha mvutano unaoendelea. upinzani dhidi ya utawala wa Kijapani.Jamii za kiasili pia zilipinga vikali udhibiti wa Wajapani hadi miaka ya 1930.Kampeni za kijeshi za serikali katika maeneo ya milimani ya Taiwan zilisababisha uharibifu wa vijiji vingi vya asili, haswa kuathiri makabila ya Atayal na Bunun.Machafuko makubwa ya mwisho ya Waaboriginal yalikuwa Maasi ya Musha (Wushe) mnamo 1930, yaliyoongozwa na watu wa Seediq.Uasi huu ulisababisha mamia ya majeruhi na ulihitimishwa kwa kujiua kwa viongozi wa Seediq.Upinzani mkali dhidi ya utawala wa Kijapani ulisababisha mabadiliko katika sera ya kikoloni, ikiwa ni pamoja na msimamo wa maridhiano zaidi kwa watu wa kiasili baada ya Tukio la Musha.Walakini, urithi wa upinzani umekuwa na athari kubwa kwa historia ya Taiwan na kumbukumbu ya pamoja, ikisisitiza uhusiano changamano na mara nyingi wa kikatili kati ya wakoloni na wakoloni.Matukio ya kipindi hiki yamejikita zaidi katika tasnia ya kijamii na kisiasa ya Taiwan, yakiendelea kuathiri mijadala na mitazamo juu ya utambulisho wa kitaifa na kiwewe cha kihistoria.
▲
●
Play button
1927 Aug 1 - 1949 Dec 7

Vita vya wenyewe kwa wenyewe vya China

China
Vita vya wenyewe kwa wenyewe vya Uchina vilipiganwa kati ya serikali inayoongozwa na Kuomintang (KMT) ya Jamhuri ya Uchina (ROC) na vikosi vya Chama cha Kikomunisti cha China (CCP), vilivyodumu mara kwa mara baada ya 1927.Vita kwa ujumla vimegawanywa katika awamu mbili na mwingiliano: kuanzia Agosti 1927 hadi 1937, Muungano wa KMT-CCP ​​ulivunjika wakati wa Msafara wa Kaskazini, na Wazalendo walidhibiti sehemu kubwa ya Uchina.Kuanzia 1937 hadi 1945, uhasama ulisitishwa zaidi wakati Muungano wa Pili wa Front ulipigana na uvamizi wa Wajapani wa China kwa msaada wa Washirika wa Vita vya Kidunia vya pili , lakini hata hivyo ushirikiano kati ya KMT na CCP ulikuwa mdogo na mapigano ya silaha kati ya Wajapani. walikuwa wa kawaida.Kilichozidisha mgawanyiko ndani ya Uchina zaidi ni kwamba serikali ya vibaraka, iliyofadhiliwa na Japani na ikiongozwa kwa jina na Wang Jingwei, ilianzishwa kwa jina la kutawala sehemu za China chini ya ukaliaji wa Wajapani.Vita vya wenyewe kwa wenyewe vilianza tena mara tu ilipodhihirika kwamba kushindwa kwa Wajapani kulikuwa karibu, na CCP ilipata mkono wa juu katika awamu ya pili ya vita kutoka 1945 hadi 1949, ambayo kwa ujumla inajulikana kama Mapinduzi ya Kikomunisti ya China.Wakomunisti walipata udhibiti wa China bara na kuanzisha Jamhuri ya Watu wa China (PRC) mwaka wa 1949, na kulazimisha uongozi wa Jamhuri ya China kurudi kisiwa cha Taiwan.Kuanzia miaka ya 1950, mzozo wa kudumu wa kisiasa na kijeshi kati ya pande mbili za Mlango-Bahari wa Taiwan umeibuka, na ROC ya Taiwan na PRC ya China Bara zote zikidai rasmi kuwa serikali halali ya China yote.Baada ya Mgogoro wa Pili wa Mlango-Bahari wa Taiwan, wote wawili walizima moto kimya kimya mwaka 1979;hata hivyo, hakuna mkataba wa kusitisha mapigano au wa amani ambao umewahi kutiwa saini.
▲
●
Play button
1937 Jan 1 - 1945

Mahali pa moto

Taiwan
Wakati wa ukoloniwa Kijapani nchini Taiwan, serikali ya Meiji ilitekeleza mchanganyiko wa sera za nguvu na za kufananisha ili kuanzisha udhibiti.Count Kodama Gentarō, Gavana Mkuu wa nne, na Gotō Shinpei, Mkuu wake wa Masuala ya Ndani, walianzisha mbinu ya "karoti na fimbo" kuhusu utawala.[34] Mojawapo ya mageuzi muhimu ya Gotō ilikuwa mfumo wa Hoko, uliochukuliwa kutoka kwa mfumo wa baojia wa nasaba ya Qing , ili kudhibiti jamii.Mfumo huu ulihusisha kupanga jumuiya katika vikundi vya kaya kumi, zinazoitwa Ko, kwa ajili ya kazi kama vile ukusanyaji wa kodi na ufuatiliaji wa idadi ya watu.Gotō pia alianzisha vituo vya polisi kote kisiwani, ambavyo vilichukua majukumu ya ziada kama elimu na kudumisha uchumi mdogo wa kubadilishana vitu katika maeneo ya vijijini na asili.Mnamo 1914, vuguvugu la uigaji la Taiwan, lililoongozwa na Itagaki Taisuke, lilitaka kuunganisha Taiwan na Japan, kujibu rufaa kutoka kwa wasomi wa Taiwan.Jumuiya ya Dokakai ya Taiwan iliundwa kwa madhumuni haya na ilipata kuungwa mkono haraka na Wajapani na Taiwani.Hata hivyo, jumuiya hiyo hatimaye ilisambaratishwa, na viongozi wake kukamatwa.Uigaji kamili haukupatikana, na sera ya utengano mkali kati ya Wajapani na WaTaiwani ilidumishwa hadi 1922. [35] WaTaiwani waliohamia Japani kwa masomo waliweza kujumuika kwa uhuru zaidi lakini walisalia kufahamu utambulisho wao tofauti.Mnamo 1937, Japan ilipoingia vitani naUchina , serikali ya kikoloni ilitekeleza sera za kōminka zilizolenga Japani kuifanya jamii ya Taiwani kabisa.Hii ilihusisha kutokomeza utamaduni wa Taiwani, ikiwa ni pamoja na kupiga marufuku lugha ya Kichina kutoka kwa magazeti na elimu, [36] kufuta historia ya Uchina na Taiwan, [37] na kuchukua nafasi ya mila za Taiwani na desturi za Kijapani.Licha ya juhudi hizi, matokeo yalikuwa mchanganyiko;ni 7% tu ya WaTaiwan walioasili majina ya Kijapani, [38] na familia nyingi zilizosoma vizuri zilishindwa kujifunza lugha ya Kijapani.Sera hizi ziliacha athari ya kudumu kwa mandhari ya kitamaduni ya Taiwan, zikisisitiza asili changamano ya historia yake ya kikoloni.
▲
●
1945
Jamhuri ya Chinaornament
Siku ya Marejesho ya Uchumi ya Taiwan
Chen (kulia) akikubali kupokea Agizo Na. 1 lililotiwa saini na Rikichi Andō (kushoto), Gavana Mkuu wa mwisho wa Japani wa Taiwan, katika Ukumbi wa Jiji la Taipei. ©Anonymous
1945 Oct 25

Siku ya Marejesho ya Uchumi ya Taiwan

Taiwan
Mnamo Septemba 1945, Jamhuri ya Uchina ilianzisha Serikali ya Mkoa wa Taiwan [50] na kutangaza Oktoba 25, 1945 kama "Siku ya Urejeshaji wa Uchumi wa Taiwan," kuashiria siku ambayo wanajeshi wa Japan walijisalimisha.Walakini, unyakuzi huu wa upande mmoja wa Taiwan haukutambuliwa na Washirika wa Vita vya Kidunia vya pili , kwaniJapan ilikuwa bado haijatoa mamlaka rasmi juu ya kisiwa hicho.Wakati wa miaka ya mapema baada ya vita, utawala wa Kuomintang (KMT) ukiongozwa na Chen Yi ulikumbwa na ufisadi na kuvunjika kwa nidhamu ya kijeshi, ambayo ilihatarisha pakubwa mlolongo wa amri.Uchumi wa kisiwa hicho pia ulikabiliwa na changamoto kubwa, kuingia katika mdororo wa kiuchumi na kusababisha ugumu wa kifedha ulioenea.Kabla ya mwisho wa vita, takriban wakazi 309,000 wa Japani waliishi Taiwan.[51] Baada ya Wajapani kujisalimisha mwaka wa 1945 hadi Aprili 25, 1946, vikosi vya Jamhuri ya Uchina vilirudisha 90% ya wakazi hawa wa Japani.[52] Kando na urejeshaji huu, sera ya "De-Japanization" ilitekelezwa, na kusababisha mpasuko wa kitamaduni.Kipindi cha mpito pia kilizua mvutano kati ya watu wanaoingia kutoka China Bara na wakaazi wa kisiwa hicho kabla ya vita.Uhodhi wa madaraka wa Chen Yi ulizidisha masuala haya, na kusababisha mazingira yasiyo imara yenye matatizo ya kiuchumi na mivutano ya kijamii.
▲
●
Play button
1947 Feb 28 - May 16

Tukio la Februari 28

Taiwan
Tukio la Februari 28 mwaka 1947 liliashiria mabadiliko muhimu katika historia ya kisasa ya Taiwan, na kuwasha harakati za uhuru wa Taiwan.Uasi dhidi ya serikali ulianza wakati maafisa wa Ukiritimba wa Tumbaku walipopambana na raia, na kusababisha mtu kupigwa risasi na kuuawa.Tukio hilo liliongezeka haraka huku umati wa watu huko Taipei na hatimaye kote Taiwan wakiandamana dhidi ya serikali inayoongozwa na Kuomintang (KMT) ya Jamhuri ya Uchina.Malalamiko yao ni pamoja na ufisadi, mfumuko wa bei na ukosefu wa ajira.Licha ya udhibiti wa awali wa raia wa Taiwan ambao waliwasilisha orodha ya madai 32 ya mageuzi, serikali, chini ya gavana wa mkoa Chen Yi, ilisubiri kuimarishwa kutoka China Bara.Baada ya kuwasili kwa uimarishaji, ukandamizaji wa kikatili ulizinduliwa.Ripoti zilieleza kwa kina mauaji ya kiholela na kukamatwa kwa wanajeshi hao.Waandalizi wakuu wa Taiwani walifungwa au kunyongwa kimfumo, huku makadirio ya jumla ya vifo yakianzia 18,000 hadi 28,000.[53] Baadhi ya vikundi vya Taiwan vilitangazwa kuwa "kikomunisti," na kusababisha kukamatwa na kuuawa kwa wanachama wao.Tukio hilo lilikuwa la kuumiza sana kwa WaTaiwani ambao hapo awali walihudumu katika Jeshi la Imperial Japan, kwani walilengwa haswa wakati wa kulipiza kisasi kwa serikali.Tukio la Februari 28 lilikuwa na athari za kudumu za kisiasa.Licha ya "ukatili usio na huruma" ulioonyeshwa katika kukandamiza uasi huo, Chen Yi aliachiliwa tu na majukumu yake ya ugavana mkuu zaidi ya mwaka mmoja baadaye.Hatimaye aliuawa mwaka wa 1950 kwa kujaribu kukihama Chama cha Kikomunisti cha China.Matukio hayo yalichochea sana harakati za uhuru wa Taiwan na kubaki sura ya giza katika uhusiano wa Taiwan-ROC.
▲
●
Sheria ya kijeshi nchini Taiwan
Kuinua Sheria ya Kivita na Ufunguzi wa Taiwan ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1949 May 20 - 1987 Jul 15

Sheria ya kijeshi nchini Taiwan

Taiwan
Sheria ya kijeshi ilitangazwa nchini Taiwan na Chen Cheng, mwenyekiti wa Serikali ya Mkoa wa Taiwan, Mei 19, 1949, katikati ya Vita vya wenyewe kwa wenyewe vya Uchina .Tamko hili la mkoa baadaye lilibadilishwa na tamko la sheria ya kijeshi ya nchi nzima kutoka kwa Serikali kuu ya Jamhuri ya Uchina, iliyoidhinishwa na Yuan ya Kibunge mnamo Machi 14, 1950. Kipindi cha sheria ya kijeshi, ambacho kilisimamiwa na Jeshi la Jamhuri ya China na serikali iliyoongozwa na Kuomintang, ilidumu hadi ilipoondolewa na Rais Chiang Ching-kuo mnamo Julai 15, 1987. Muda wa sheria ya kijeshi nchini Taiwan uliongezeka kwa zaidi ya miaka 38, na kukifanya kuwa kipindi kirefu zaidi cha sheria ya kijeshi iliyowekwa na serikali yoyote katika dunia wakati huo.Rekodi hii baadaye ilizidiwa na Syria.
▲
●
Ugaidi Mweupe
Ukaguzi wa Kutisha wa mtengenezaji wa uchapishaji wa Taiwan Li Jun. Unaelezea mazingira ya uhasama nchini Taiwan muda mfupi baada ya tukio la Februari 28, ambalo liliashiria kuanza kwa kipindi cha Ugaidi Mweupe. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1949 May 20 00:01 - 1990

Ugaidi Mweupe

Taiwan
Nchini Taiwan, Ugaidi Mweupe unatumika kuelezea ukandamizaji wa kisiasa dhidi ya raia wanaoishi katika kisiwa hicho na maeneo ya jirani chini ya udhibiti wake na serikali chini ya utawala wa Kuomintang (KMT, yaani, China Nationalist Party).Kipindi cha Ugaidi Mweupe kwa ujumla kinachukuliwa kuwa kilianza wakati sheria ya kijeshi ilipotangazwa nchini Taiwan tarehe 19 Mei 1949, ambayo iliwezeshwa na Masharti ya Muda ya 1948 dhidi ya Uasi wa Kikomunisti, na kumalizika mnamo 21 Septemba 1992 kwa kufutwa kwa Kifungu cha 100 cha Kanuni ya Jinai, ambayo iliruhusu kushtakiwa kwa watu kwa shughuli za "kupambana na serikali";Masharti ya Muda yalifutwa mwaka mmoja mapema tarehe 22 Aprili 1991 na sheria ya kijeshi iliondolewa tarehe 15 Julai 1987.
▲
●
Play button
1949 Oct 25 - Oct 27

Vita Vilivyookoa Taiwan: Vita vya Guningtou

Jinning, Jinning Township, Kin
Vita vya Kuningtou, pia vinajulikana kama Vita vya Kinmen, vilifanyika mnamo 1949 wakati wa Vita vya wenyewe kwa wenyewe vya Uchina .Ilikuwa vita muhimu iliyopiganwa juu ya kisiwa cha Kinmen katika Mlango-Bahari wa Taiwan.Jeshi la Ukombozi la Watu wa Kikomunisti (PLA) lilipanga kukamata visiwa vya Kinmen na Matsu kama mawe ya kukanyaga kwa uvamizi mkubwa wa Taiwan, ambayo ilidhibitiwa na Jamhuri ya Uchina (ROC) chini ya Chiang Kai-shek.PLA ilidharau vikosi vya ROC kwa Kinmen, wakifikiri wangewashinda kwa urahisi na askari wao 19,000.Jeshi la askari wa jeshi la ROC, hata hivyo, lilikuwa limetayarishwa vyema na kulimarishwa sana, na kuzuia mashambulizi ya PLA na kusababisha hasara kubwa.Vita vilianza Oktoba 25 wakati vikosi vya PLA vilipoonekana na kupata upinzani mkali.Upangaji duni, kutothaminiwa kwa uwezo wa ROC, na ugumu wa upangaji ulisababisha kutua bila mpangilio na kushindwa kupata vichwa vya ufuo kwa PLA.Vikosi vya ROC vilipambana vilivyo, kwa kutumia ulinzi wao uliojengwa vizuri, mabomu ya ardhini na silaha.PLA ilipata hasara kubwa, na ufundi wao wa kutua ulikwama kwa sababu ya mabadiliko ya mawimbi, na kuwafanya kuwa katika hatari ya kushambuliwa kutoka kwa vyombo vya Jeshi la Wanamaji la ROC na vikosi vya ardhini.Kushindwa kwa PLA kukamata Kinmen kulikuwa na matokeo makubwa.Kwa ROC, ulikuwa ushindi wa kuongeza ari ambao ulisimamisha mipango ya Kikomunisti ya kuivamia Taiwan.Kuzuka kwa Vita vya Korea mnamo 1950 na kutiwa saini kwa Mkataba wa Ulinzi wa Pamoja wa Sino-American mnamo 1954 vilizuia zaidi mipango ya uvamizi wa Wakomunisti.Vita hivyo havijatangazwa kwa kiasi kikubwa nchini China bara lakini vinachukuliwa kuwa muhimu nchini Taiwan, kwani viliweka mazingira ya hali ya kisiasa inayoendelea kati ya Taiwan na China Bara.
▲
●
Play button
1949 Dec 7

Mafungo ya Kuomintang hadi Taiwan

Taiwan
Kurudi kwa Kuomintang kwenda Taiwan kunarejelea kuhama kwa mabaki ya serikali inayotambuliwa kimataifa inayotawaliwa na Kuomintang ya Jamhuri ya Uchina (ROC) hadi kisiwa cha Taiwan (Formosa) mnamo Desemba 7, 1949, baada ya kushindwa katika Vita vya wenyewe kwa wenyewe vya Uchina huko bara.Kuomintang (Chama cha Kitaifa cha Uchina), maafisa wake, na takriban wanajeshi milioni 2 wa ROC walishiriki katika mafungo hayo, pamoja na raia na wakimbizi wengi, waliokimbia mbele ya Jeshi la Ukombozi la Watu wa Chama cha Kikomunisti cha China (CCP).Wanajeshi wa ROC wengi walikimbilia Taiwan kutoka majimbo ya kusini mwa Uchina, haswa Mkoa wa Sichuan, ambapo msimamo wa mwisho wa jeshi kuu la ROC ulifanyika.Safari ya ndege kuelekea Taiwan ilifanyika zaidi ya miezi minne baada ya Mao Zedong kutangaza kuanzishwa kwa Jamhuri ya Watu wa Uchina (PRC) huko Beijing mnamo Oktoba 1, 1949. Kisiwa cha Taiwan kiliendelea kuwa sehemu ya Japan wakati wa kukaliwa kwa mabavu hadi Japan ilipokata madai yake ya eneo. katika Mkataba wa San Francisco, ambao ulianza kutumika mnamo 1952.Baada ya mafungo hayo, uongozi wa ROC, hasa Generalissimo na Rais Chiang Kai-shek, walipanga kufanya mafungo hayo kuwa ya muda tu, wakitarajia kujipanga upya, kuimarisha, na kuiteka tena Bara.[54] Mpango huu, ambao haujazaa matunda, ulijulikana kama "Utukufu wa Kitaifa wa Mradi", na ukapewa kipaumbele cha kitaifa cha ROC nchini Taiwan.Mara tu ilipodhihirika kuwa mpango kama huo haungeweza kutekelezwa, mwelekeo wa kitaifa wa ROC ulihamia katika uboreshaji wa kisasa na maendeleo ya kiuchumi ya Taiwan.
▲
●
Maendeleo ya kiuchumi
Duka la mboga huko Taiwan miaka ya 1950 ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1950 Jan 1

Maendeleo ya kiuchumi

Taiwan
Katika miaka iliyofuata Vita vya Kidunia vya pili na wakati wa Vita vya wenyewe kwa wenyewe vya Uchina , Taiwan ilipata changamoto kubwa za kiuchumi, zikiwemo mfumuko wa bei uliokithiri na uhaba wa bidhaa.Chama cha Kuomintang (KMT) kilichukua udhibiti wa Taiwan na kutaifisha mali zilizokuwa zikimilikiwa naWajapani .Kwa kuzingatia kilimo hapo awali, uchumi wa Taiwan uliongezeka hadi viwango vyake vya kabla ya vita ifikapo 1953. Ikiungwa mkono na misaada ya Marekani na sera za ndani kama vile "Kukuza sekta na kilimo," serikali ilianza kufanya uchumi wa mseto kuelekea ukuaji wa viwanda.Sera za uingizwaji wa bidhaa zilipitishwa ili kusaidia viwanda vya ndani, na kufikia miaka ya 1960, Taiwan ilianza kuelekeza mkazo wake kuelekea ukuaji unaozingatia mauzo ya nje, kuvutia uwekezaji wa kigeni na kuanzisha eneo la kwanza la Asia la usindikaji wa bidhaa nje huko Kaohsiung.Juhudi hizo zilizaa matunda, kwani Taiwan ilidumisha ukuaji wa wastani wa wastani wa uchumi kutoka 1968 hadi shida ya mafuta ya 1973.Katika kipindi hiki cha ufufuaji na ukuaji, serikali ya KMT ilitekeleza sera muhimu za mageuzi ya ardhi ambazo zilikuwa na matokeo chanya makubwa.Sheria ya 375 ya Kupunguza Kodi ilipunguza mzigo wa kodi kwa wakulima, wakati kitendo kingine kiligawa upya ardhi kati ya wakulima wadogo na kuwalipa wamiliki wa ardhi kubwa kwa bidhaa na hisa katika viwanda vinavyomilikiwa na serikali.Mtazamo huu wa pande mbili sio tu ulipunguza mzigo wa kifedha kwa jumuiya ya kilimo lakini pia ulitoa kizazi cha kwanza cha mabepari wa viwanda wa Taiwan.Sera za busara za serikali za kifedha, kama vile kuhamisha hazina ya dhahabu ya Uchina hadi Taiwan, zilisaidia kuleta utulivu wa dola Mpya ya Taiwan iliyotolewa hivi karibuni na kukabiliana na mfumuko wa bei.Mali isiyohamishika, iliyotaifishwa kutoka Japani, pamoja na misaada ya Marekani kama vile Sheria ya Misaada ya China na Tume ya Pamoja ya Sino-Amerika ya Ujenzi Mpya wa Vijijini, pia ilichangia ahueni ya haraka ya Taiwan baada ya vita.Kwa kutumia juhudi hizi na misaada ya kigeni, Taiwan ilifanikiwa kuvuka kutoka uchumi wa kilimo hadi kuwa nchi yenye nguvu kubwa ya kibiashara na viwanda.
▲
●
Marekebisho ya ardhi nchini Taiwan
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1950 Jan 1

Marekebisho ya ardhi nchini Taiwan

Taiwan
Katika miaka ya 1950 na 1960, Taiwan ilipitia mageuzi makubwa ya ardhi ambayo yalitekelezwa katika awamu tatu za msingi.Awamu ya kwanza mnamo 1949 ilihusisha kupunguza kodi ya kilimo kwa 37.5% ya mavuno.Awamu ya pili ilianza mwaka 1951 na ililenga kuuza ardhi ya umma kwa wakulima wapangaji.Hatua ya tatu na ya mwisho ilianza mwaka wa 1953 na ilijikita katika kuvunja umiliki mkubwa wa ardhi ili kuzigawa upya kwa wakulima wapangaji, mbinu inayojulikana kama "ardhi-kwa-mkulima."Baada ya serikali ya Kitaifa kurejea Taiwan, Tume ya Pamoja ya Sino-Amerika ya Ujenzi mpya wa Vijijini ilisimamia mageuzi ya ardhi na maendeleo ya jamii.Sababu moja iliyofanya mageuzi haya kuwa ya kupendeza zaidi ni kwamba wamiliki wengi wa ardhi walikuwa Wajapani ambao tayari walikuwa wameondoka kisiwani.Wamiliki wa ardhi wakubwa waliosalia walilipwa fidia ya mali ya kibiashara na viwanda ya Japani ambayo ilikuwa imetwaliwa baada ya Taiwan kurudi kwa utawala wa China mwaka wa 1945.Zaidi ya hayo, mpango wa mageuzi ya ardhi ulinufaika kutokana na ukweli kwamba wengi wa uongozi wa Kuomintang walitoka China Bara na, kwa hiyo, walikuwa na uhusiano mdogo na wamiliki wa ardhi wa Taiwan.Ukosefu huu wa uhusiano wa ndani ulifanya iwe rahisi kwa serikali kutekeleza mageuzi ya ardhi kwa ufanisi.
▲
●
Msaada wa Marekani
Kando ya Rais Chiang Kai-shek, Rais wa Marekani Dwight D. Eisenhower aliwapungia mkono umati wa watu wakati wa ziara yake huko Taipei mnamo Juni 1960. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1950 Jan 1 - 1962

Msaada wa Marekani

United States
Kati ya 1950 na 1965, Taiwan ilipokea msaada mkubwa wa kifedha kutoka Merika , jumla ya $ 1.5 bilioni kama msaada wa kiuchumi na $ 2.4 bilioni zaidi katika msaada wa kijeshi.[55] Msaada huu ulikamilika mwaka wa 1965 wakati Taiwan ilipofanikiwa kuanzisha msingi thabiti wa kifedha.Kufuatia kipindi hiki cha utulivu wa kifedha, Rais wa ROC Chiang Ching-kuo, mwana wa Chiang Kai-shek, alianzisha juhudi zinazoongozwa na serikali kama vile Miradi Kumi Mikuu ya Ujenzi.[56] Miradi hii iliweka msingi wa maendeleo ya uchumi wenye nguvu unaoendeshwa na mauzo ya nje.
▲
●
Mkataba wa San Francisco
Yoshida na wajumbe wa ujumbe wa Japan wakitia saini Mkataba huo. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1951 Sep 8

Mkataba wa San Francisco

San Francisco, CA, USA
Mkataba wa San Francisco ulitiwa saini mnamo Septemba 8, 1951, na ulianza kutekelezwa Aprili 28, 1952, ukimaliza rasmi hali ya vita kati yaJapani na Mataifa ya Muungano na kutumika kama mkataba wa amani wa Japan baada ya Vita vya Kidunia vya pili .Hasa,China haikualikwa kushiriki katika majadiliano ya mkataba huo kutokana na mizozo kuhusu ni serikali gani—Jamhuri ya Uchina (ROC) au Jamhuri ya Watu wa China (PRC)—iliwakilisha watu wa China kihalali.Mkataba huo ulifanya Japan ikanushe madai yote kwa Taiwan, Pescadores, Visiwa vya Spratly, na Visiwa vya Paracel.Maneno yenye utata ya mkataba huo kuhusu hali ya kisiasa ya Taiwan yamesababisha Nadharia ya Hali Isiyoamuliwa ya Taiwan.Nadharia hii inapendekeza kwamba mamlaka ya ROC au PRC juu ya Taiwan inaweza kuwa isiyo halali au ya muda na inasisitiza kuwa suala hilo linapaswa kutatuliwa kupitia kanuni ya kujiamulia.Nadharia kwa ujumla inaegemea upande wa uhuru wa Taiwani na kwa kawaida haidai kwamba Japani bado inapaswa kuwa na mamlaka juu ya Taiwan, ingawa kuna vighairi fulani.
▲
●
Play button
1954 Sep 3 - 1955 May 1

Mgogoro wa Kwanza wa Mlango-Bahari wa Taiwan

Penghu County, Taiwan
Mgogoro wa Kwanza wa Mlango-Bahari wa Taiwan ulianza mnamo Septemba 3, 1954, wakati Jeshi la Ukombozi la Watu (PLA) la Jamhuri ya Watu wa Kikomunisti wa Uchina (PRC) lilipoanza kushambulia kwa mabomu Kisiwa cha Quemoy kinachodhibitiwa na Jamhuri ya Uchina (ROC), kilichoko maili chache tu kutoka. China bara.Mzozo huo uliongezeka baadaye na kujumuisha visiwa vingine vya karibu vinavyoshikiliwa na ROC kama vile Matsu na Dachen.Licha ya Marekani kuviona visiwa hivi kuwa havina umuhimu wa kijeshi, vilikuwa na umuhimu mkubwa kwa ROC kwa kampeni yoyote inayoweza kutekelezwa siku za usoni ya kurejesha Uchina Bara.Kwa kujibu hatua za PLA, Bunge la Marekani lilipitisha Azimio la Formosa Januari 24, 1955, likimuidhinisha Rais kuilinda Taiwan na visiwa vyake vya pwani.Shughuli za kijeshi za PLA zilifikia kilele chake katika kutekwa kwa Kisiwa cha Yijiangshan mnamo Januari 1955, ambapo wanajeshi 720 wa ROC waliuawa au kujeruhiwa.Hii ilisababisha Marekani na ROC kurasimisha Mkataba wa Ulinzi wa Kuheshimiana wa Sino-American mnamo Desemba 1954, ambao uliruhusu usaidizi wa Wanamaji wa Marekani kwa ajili ya kuwahamisha wanajeshi wa Kitaifa kutoka katika nafasi hatarishi kama vile Visiwa vya Dachen.Mgogoro huo ulipungua kwa muda mnamo Machi 1955 wakati PLA ilipoacha shughuli zake za kupiga makombora.Mgogoro wa Kwanza wa Mlango wa Bahari wa Taiwan ulimalizika rasmi Aprili 1955 wakati wa Mkutano wa Bandung, wakati Waziri Mkuu Zhou Enlai alitangaza nia ya China ya kufanya mazungumzo na Marekani.Majadiliano yaliyofuata ya ngazi ya mabalozi yalianza huko Geneva mnamo Agosti 1955, ingawa masuala ya msingi yaliyosababisha mzozo huo yalibakia bila kushughulikiwa, na kuweka msingi wa mgogoro mwingine miaka mitatu baadaye.
▲
●
Play button
1958 Aug 23 - Dec 1

Mgogoro wa Pili wa Mlango wa Taiwan

Penghu, Magong City, Penghu Co
Mgogoro wa Pili wa Mlango-Bahari wa Taiwan ulianza tarehe 23 Agosti 1958, ukihusisha ushirikiano wa kijeshi wa anga na majini kati ya Jamhuri ya Watu wa China (PRC) na Jamhuri ya China (ROC).PRC ilianzisha mashambulizi ya risasi kwenye visiwa vinavyodhibitiwa na ROC vya Kinmen (Quemoy) na Visiwa vya Matsu, huku ROC ikilipiza kisasi kwa kumpiga makombora Amoy upande wa bara.Marekani iliingilia kati kwa kusambaza ndege za kivita, makombora ya kutungulia ndege, na meli za mashambulizi ya amphibious kwa ROC lakini ilisita kutimiza ombi la Chiang Kai-shek la kulipua China bara.Usitishaji vita usio rasmi ulianza wakati PRC ilipotangaza mnamo Oktoba 25 kwamba wangeambulia tu jamaa za Kinmen kwa siku zisizo za kawaida, na kuruhusu ROC kurudisha jeshi lao kwa siku zilizohesabiwa.Mgogoro huo ulikuwa mkubwa kwani ulisababisha mvutano mkubwa na kuhatarisha kuivuta Marekani katika mzozo mpana, unaoweza kuwa hata wa nyuklia.Marekani ilikabiliwa na changamoto za kidiplomasia, ikiwa ni pamoja na hatari ya kuwatenga washirika wakuu kama vile Ufaransa na Japan.Ongezeko moja mashuhuri lilitokea Juni 1960 wakati Rais Eisenhower alipotembelea Taipei;PRC ilijibu kwa kuzidisha mashambulizi yao ya mabomu, na kusababisha hasara kwa pande zote mbili.Walakini, baada ya ziara ya Eisenhower, hali ilirejea katika hali yake ya awali ya mvutano usio na utulivu.Mgogoro huo hatimaye ulipungua mnamo Desemba 2, wakati Merika iliondoa kwa busara mali yake ya ziada ya majini kutoka Mlango-Bahari wa Taiwan, na kuruhusu Jeshi la Wanamaji la ROC kuanza tena majukumu yake ya mapigano na kusindikiza.Wakati mgogoro huo ukizingatiwa kuwa matokeo ya hali ilivyo sasa, ilisababisha Waziri wa Mambo ya Nje wa Marekani John Foster Dulles kuhitimisha kwamba hali hiyo haipaswi kuruhusiwa kutokea tena.Mgogoro huu ulifuatiwa na mgogoro mwingine katika Mlango-Bahari wa Taiwan mwaka 1995-1996 tu, lakini hakuna mgogoro mwingine unaohusisha Marekani ambao umetokea katika eneo hilo tangu 1958.
▲
●
Taiwan yafukuzwa kutoka Umoja wa Mataifa
Taiwan kufukuzwa kutoka Umoja wa Mataifa. ©Anonymous
1971 Oct 25

Taiwan yafukuzwa kutoka Umoja wa Mataifa

United Nations Headquarters, E
Mnamo 1971, serikali ya Jamhuri ya Uchina (ROC) iliondoka kwenye Umoja wa Mataifa kabla tu ya shirika hilo kukiri Jamhuri ya Watu wa Uchina (PRC) kama mwakilishi halali wa kiti cha Uchina katika UN.Wakati pendekezo la uwakilishi wa pande mbili likiwa mezani, Chiang Kai-shek, kiongozi wa ROC, alisisitiza kuweka kiti katika Baraza la Usalama la Umoja wa Mataifa, hali ambayo PRC haitakubali.Chiang alielezea msimamo wake katika hotuba mashuhuri, akitangaza "anga sio kubwa vya kutosha kwa jua mbili."Kwa hiyo, Baraza Kuu la Umoja wa Mataifa lilipitisha Azimio nambari 2758 mnamo Oktoba 1971, likiwaondoa "wawakilishi wa Chiang Kai-shek" na hivyo ROC, na kuteua PRC kama "China" rasmi ndani ya Umoja wa Mataifa.Mnamo 1979, Merika pia ilihamisha utambuzi wake wa kidiplomasia kutoka Taipei hadi Beijing.
▲
●
Miradi Kumi Mikuu ya Ujenzi
Bandari ya Taichung, moja ya Miradi Kumi Mikuu ya Ujenzi ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1974 Jan 1

Miradi Kumi Mikuu ya Ujenzi

Taiwan
Miradi Kumi Mikuu ya Ujenzi ilikuwa miradi ya miundombinu ya kitaifa katika miaka ya 1970 nchini Taiwan.Serikali ya Jamhuri ya Uchina iliamini kuwa nchi hiyo haikuwa na huduma muhimu kama vile barabara kuu, bandari, viwanja vya ndege na mitambo ya kuzalisha umeme.Zaidi ya hayo, Taiwan ilikuwa inakabiliwa na athari kubwa kutoka kwa mgogoro wa mafuta wa 1973.Kwa hivyo, ili kuboresha tasnia na maendeleo ya nchi, serikali ilipanga kuchukua miradi kumi kubwa ya ujenzi.Ilipendekezwa na Waziri Mkuu Chiang Ching-kuo, kuanzia mwaka wa 1974, na kukamilika kwa mipango kufikia 1979. Kulikuwa na miradi sita ya usafirishaji, miradi mitatu ya viwanda, na mradi mmoja wa ujenzi wa mitambo ya kuzalisha umeme, ambayo hatimaye iligharimu zaidi ya NT $300 bilioni kwa jumla.Miradi Kumi:Barabara kuu ya Kaskazini-Kusini (Barabara kuu ya Kitaifa Na. 1)Umeme wa reli ya West Coast LineReli ya North-Link LineUwanja wa Ndege wa Kimataifa wa Chiang Kai-shek (baadaye uliitwa Uwanja wa Ndege wa Kimataifa wa Taoyuan)Bandari ya TaichungBandari ya Su-aoSehemu Kubwa ya Meli (Kaohsiung Shipyard of China Shipbuilding Corporation)Kinu cha chuma kilichojumuishwa (Shirika la chuma la China)Hifadhi ya kusafishia mafuta na viwanda (Kaohsiung kusafishia mafuta ya CPC Corporation)Kiwanda cha nguvu za nyuklia (Kiwanda cha Nguvu za Nyuklia cha Jinshan)
▲
●
1979 Apr 10

Sheria ya Mahusiano ya Taiwan

United States
Sheria ya Mahusiano ya Taiwan (TRA) ilitungwa na Bunge la Marekani mwaka 1979 ili kudhibiti mahusiano yasiyo rasmi lakini makubwa kati ya Marekani na Taiwan, kufuatia Marekani kuitambua rasmi Jamhuri ya Watu wa China (PRC).Kitendo hicho kilikuja kufuatia kuvunjwa kwa Mkataba wa Kulinda Pamoja wa China na Marekani na Jamhuri ya Uchina (ROC), mamlaka inayoongoza Taiwan.Ikipitishwa na nyumba zote mbili na kutiwa saini na Rais Jimmy Carter, TRA ilianzisha Taasisi ya Marekani nchini Taiwan (AIT) kama shirika lisilo la faida ili kushughulikia mawasiliano ya kibiashara, kitamaduni na mengine bila uwakilishi rasmi wa kidiplomasia.Kitendo hiki kilianza kutumika tena Januari 1, 1979, na kinashikilia kuwa makubaliano ya kimataifa ya kabla ya 1979 kati ya Marekani na ROC bado ni halali isipokuwa yamekomeshwa waziwazi.TRA inatoa mfumo wa ushirikiano wa kijeshi na ulinzi.Haihakikishii uingiliaji kati wa kijeshi wa Marekani ikiwa Taiwan itashambuliwa na PRC lakini inaamuru Marekani kutoa makala na huduma za ulinzi za Taiwan "kwa wingi iwezekanavyo ili kuwezesha Taiwan kudumisha uwezo wa kutosha wa kujilinda."Sheria hiyo inasisitiza kwamba juhudi zozote zisizo za amani za kuamua mustakabali wa Taiwan zitakuwa "wasiwasi mkubwa" kwa Marekani, na inahitaji Marekani kuwa na uwezo wa kupinga nguvu yoyote inayohatarisha mfumo wa usalama, kijamii au kiuchumi wa Taiwan.Kwa miaka mingi, licha ya matakwa kutoka kwa PRC na sera ya Marekani ya Uchina Moja, tawala zinazofuatana za Marekani zimeendeleza mauzo ya silaha kwa Taiwan chini ya masharti ya TRA.Sheria hiyo inatumika kama hati ya msingi inayoelezea sera ya Marekani kuelekea Taiwan, ikijumuisha msimamo wa "utata wa kimkakati" unaolenga kuwazuia Taiwan kutangaza uhuru na PRC kutoka kwa kuunganisha kwa nguvu Taiwan na China Bara.
▲
●
Play button
1987 Feb 1

Kupanda kwa Taiwan katika tasnia muhimu ya semiconductor

Hsinchu, Hsinchu City, Taiwan
Mnamo 1986, Morris Chang alialikwa na Li Kwoh-ting, anayewakilisha Yuan Mtendaji wa Taiwan, kuongoza Taasisi ya Utafiti wa Teknolojia ya Viwanda (ITRI) kwa lengo la kuimarisha tasnia ya semiconductor ya Taiwan.Wakati huo, gharama kubwa na hatari zinazohusiana na sekta ya semiconductor ilifanya iwe changamoto kupata wawekezaji.Hatimaye, Philips alikubali ubia, kuchangia $58 milioni na uhamisho wa teknolojia kwa hisa 27.5% katika Kampuni mpya ya Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC).Serikali ya Taiwan ilitoa 48% ya mtaji wa kuanzia, wakati wengine walitoka kwa familia tajiri za Taiwan, na kuifanya TSMC kuwa mradi wa hali ya kawaida tangu kuanzishwa kwake.TSMC tangu wakati huo imekuwa na ukuaji mkubwa, pamoja na kushuka kwa thamani kwa sababu ya mahitaji ya soko.Mnamo 2011, kampuni ililenga kuongeza matumizi yake ya utafiti na maendeleo kwa karibu 39% hadi NT $ 50 bilioni ili kukabiliana na ushindani unaoongezeka.Pia ilipanga kupanua uwezo wake wa utengenezaji kwa 30% ili kukidhi mahitaji thabiti ya soko.Miaka iliyofuata ilishuhudia kampuni hiyo ikiongeza uwekezaji wake wa mtaji, ikijumuisha dola milioni 568 zilizoidhinishwa na bodi mnamo 2014 ili kuongeza uwezo wa utengenezaji na dola bilioni 3.05 za ziada baadaye mwaka huo.Leo, TSMC ni kampuni ya kimataifa ya utengenezaji na usanifu ya semiconductor ya Taiwani, na inashikilia utofauti wa kuwa mwanzilishi wa kwanza wa semicondukta wakfu duniani.Ni kampuni ya semiconductor yenye thamani zaidi duniani na kampuni kubwa zaidi nchini Taiwan.Ingawa ina wawekezaji wengi wa kigeni, serikali kuu ya Taiwan inasalia kuwa mbia mkubwa zaidi.TSMC inaendelea kuwa kiongozi katika uwanja wake, na makao yake makuu na shughuli za msingi ziko katika Hifadhi ya Sayansi ya Hsinchu huko Hsinchu, Taiwan.
▲
●
Play button
1990 Mar 16 - Mar 22

Harakati za Mwanafunzi wa Wild Lily

Liberty Square, Zhongshan Sout
Harakati ya Mwanafunzi wa Wild Lily ilikuwa maandamano ya siku sita mnamo Machi 1990 yenye lengo la kukuza demokrasia nchini Taiwan.Mkutano huo ulioanzishwa na wanafunzi kutoka Chuo Kikuu cha Kitaifa cha Taiwan, ulifanyika katika Uwanja wa Ukumbusho huko Taipei (baadaye ulipewa jina la Liberty Square kwa heshima ya vuguvugu) na kushuhudia ushiriki ukiongezeka hadi kufikia waandamanaji 22,000.Waandamanaji hao waliopambwa na maua meupe aina ya Formosa kama ishara ya demokrasia, walidai uchaguzi wa moja kwa moja wa rais na makamu wa rais wa Taiwan, pamoja na uchaguzi mpya maarufu kwa wawakilishi wote katika Bunge la Kitaifa.Maandamano hayo yalienda sambamba na kuapishwa kwa Lee Teng-hui, ambaye alikuwa amechaguliwa chini ya mfumo wa utawala wa chama kimoja wa Kuomintang.Katika siku ya kwanza ya muhula wake, Rais Lee Teng-hui alikutana na wawakilishi hamsini wa wanafunzi na kueleza kuunga mkono matakwa yao ya kidemokrasia, na kuahidi kuanzisha mageuzi ya kidemokrasia majira hayo ya kiangazi.Vuguvugu hili lililoongozwa na wanafunzi liliashiria mabadiliko makubwa katika hali ya kisiasa ya Taiwan, na kuweka msingi wa mageuzi ya kidemokrasia.Miaka sita baada ya vuguvugu hilo, Lee alikua kiongozi wa kwanza wa Taiwan aliyechaguliwa na watu wengi katika uchaguzi wenye zaidi ya 95% ya wapiga kura waliojitokeza.Maadhimisho ya baadaye ya vuguvugu yanaendelea kufanywa kila Machi 21, na kumekuwa na wito wa kusogeza Siku ya Vijana ya Taiwan hadi tarehe hii kwa kutambua michango ya wanafunzi katika demokrasia.Athari za Harakati ya Wanafunzi wa Wild Lily ni ya kushangaza hasa inapolinganishwa na jibu la serikali ya China kwa maandamano ya Tiananmen Square, ambayo yalifanyika mwaka mmoja tu kabla ya vuguvugu la Taiwan.Chen Shui-bian, mrithi wa Lee, alidokeza tofauti kubwa katika jinsi serikali hizo mbili zinavyoshughulikia maandamano ya wanafunzi.Wakati maandamano ya Tiananmen yalimalizika kwa ukandamizaji mkali, vuguvugu la Taiwan lilisababisha mageuzi yanayoonekana ya kidemokrasia, ikiwa ni pamoja na Bunge la Kitaifa kupiga kura ya kujivunja mwaka 2005.
▲
●
Play button
1996 Mar 23

1996 Uchaguzi wa Rais wa Taiwan

Taiwan
Uchaguzi wa rais uliofanyika Taiwan Machi 23, 1996, uliashiria hatua ya kihistoria kama uchaguzi wa kwanza wa moja kwa moja wa rais nchini humo.Hapo awali, rais na makamu wa rais walichaguliwa na manaibu wa Bunge la Kitaifa.Lee Teng-hui, aliyemaliza muda wake na mgombea wa chama tawala cha Kuomintang, alishinda uchaguzi kwa 54% ya kura.Ushindi wake ulikuja licha ya majaribio ya Jamhuri ya Watu wa China (PRC) kuwatisha wapiga kura wa Taiwan kupitia majaribio ya makombora, mbinu ambayo hatimaye ilifeli.Idadi ya wapiga kura ilikuwa 76.0%.Katika maandalizi ya uchaguzi huo, Jeshi la Ukombozi la Watu wa China lilirusha makombora ya balestiki kwenye maji karibu na bandari za Taiwan za Keelung na Kaohsiung kati ya Machi 8 na Machi 15. Hatua hiyo ilikusudiwa kuwazuia wapiga kura wa Taiwan kumuunga mkono Lee na mgombea mwenza wake. Peng, ambaye Beijing alimshutumu kwa kutaka "kugawanya nchi mama."Viongozi wengine wa kisiasa, kama Chen Li-an, hata alionya kwamba kupiga kura kwa Lee itakuwa kuchagua vita.Mgogoro huo ulipunguzwa wakati Merika ilipotuma vikundi viwili vya vita vya kubeba ndege karibu na Taiwan.Uchaguzi huo haukuwakilisha tu ushindi kwa Lee lakini pia ulimdhihirisha kama kiongozi shupavu anayeweza kusimama dhidi ya PRC.Tukio hilo liliwashawishi wapiga kura wengi, wakiwemo wale kutoka kusini mwa Taiwan waliopendelea uhuru, kumpigia kura Lee.Kulingana na United Daily News, gazeti la Taipei, hadi 14 hadi 15% ya kura 54% za Lee zilichangiwa na wafuasi wa Chama cha Demokrasia na Maendeleo (DPP), kuonyesha rufaa kubwa aliyopata kutokana na kushughulikia mgogoro huo. .
▲
●
Play button
2000 Jan 1

Mwisho wa sheria ya Kuomintang (KMT).

Taiwan
Uchaguzi wa urais wa 2000 uliashiria mwisho wa sheria ya Kuomintang (KMT).Mgombea wa DPP Chen Shui-bian alishinda kinyang'anyiro cha njia tatu ambapo kura ya Pan-Blue iligawanywa na James Soong huru (zamani wa Kuomintang) na mgombea wa Kuomintang Lien Chan.Chen alipata 39% ya kura.
▲
●
2005 Mar 14

Sheria ya Kupinga Kujitenga

China
Sheria ya Kupinga Kujitenga ilitungwa na Bunge la Jamhuri ya Watu wa China tarehe 14 Machi 2005, na kuanza kutumika mara moja.Sheria hiyo iliyoidhinishwa rasmi na Rais Hu Jintao, ina vifungu kumi na hasa inaweka wazi kuwa China inaweza kutumia nguvu za kijeshi dhidi ya Taiwan ikiwa njia za amani za kuzuia uhuru wa Taiwan zitakwisha.Ingawa sheria haifafanui "China" kama Jamhuri ya Watu wa Uchina, ni ya kipekee kwa kuwa sheria pekee iliyopitishwa na Bunge la Wananchi bila kiambishi awali "Jamhuri ya Watu wa Uchina" au jina kama "Uamuzi/Azimio." ."Sheria hiyo ilisababisha maandamano makubwa nchini Taiwan, huku mamia ya maelfu wakiingia kwenye mitaa ya Taipei mnamo Machi 26, 2005, kueleza kutoridhika kwao.Wakati baadhi ya mazungumzo ya kisiasa kati ya China na Taiwan yametokea tangu kupitishwa kwa sheria hiyo, uhusiano wa pande zote bado umejaa kutokuwa na uhakika.
▲
●
Play button
2014 Mar 18 - Apr 10

Harakati za Wanafunzi wa Alizeti

Legislative Yuan, Zhongshan So
Harakati za Wanafunzi wa Alizeti nchini Taiwan zilianza kati ya Machi 18 na Aprili 10, 2014, lililochochewa na kupitishwa kwa Makubaliano ya Biashara ya Huduma kwa Njia Mlango (CSSTA) na Uchina na chama tawala cha Kuomintang (KMT) bila ukaguzi wa kina.Waandamanaji hao, hasa wanafunzi na makundi ya kiraia, walikalia Yuan ya Kibunge na baadaye Yuan Mtendaji, wakipinga mkataba wa kibiashara ambao waliamini ungeathiri uchumi wa Taiwan na kuongeza uwezekano wake wa kukabiliwa na shinikizo la kisiasa kutoka China.Madai yao ya awali ya mapitio ya kifungu baada ya kifungu ya mkataba huo hatimaye yalibadilika na kuwa wito wa kukataliwa kabisa, kuanzishwa kwa sheria ya ufuatiliaji wa karibu wa mikataba ya siku zijazo na China, na mijadala inayoongozwa na raia juu ya marekebisho ya katiba.Licha ya uwazi kutoka kwa KMT kupitia upya mkataba huo kwa mstari, mhusika alikataa kuurudisha kwa mapitio ya kamati.Chama cha upinzani cha Democratic Progressive Party (DPP) pia kilikataa pendekezo la baadaye la KMT la kuunda kamati ya pamoja ya mapitio, kikisisitiza kwamba mikataba yote mtambuka inapaswa kupitiwa upya, ikitoa mfano wa maoni ya umma.Pendekezo la DPP lilikataliwa na KMT.Mkutano wa Machi 30 ulishuhudia mamia kwa maelfu, kulingana na waandaaji, wakikusanyika kuunga mkono Harakati ya Alizeti, wakati wanaharakati wanaoiunga mkono China na vikundi pia walifanya mikutano ya upinzani.Spika wa Bunge Wang Jin-pyng hatimaye aliahidi kuahirisha mapitio yoyote ya mkataba wa biashara hadi sheria itakapowekwa kwa ajili ya kufuatilia makubaliano yote ya njia mtambuka, na kusababisha waandamanaji kutangaza kuondoka katika majengo yanayokaliwa Aprili 10. Wakati KMT ilionyesha kutoridhika na Wang. uamuzi wa upande mmoja, DPP aliunga mkono.Rais Ma Ying-jeou, ambaye hakufahamu hatua za Wang hapo awali, aliendelea kutoa wito wa kupitishwa mapema kwa mkataba wa kibiashara, akitaja makubaliano hayo kuwa yasiyo ya kweli.Waandamanaji hatimaye waliondoka kwenye bunge, na kuahidi kuendeleza harakati zao katika jamii pana ya Taiwan, na wakasafisha chumba cha kutunga sheria kabla ya kuondoka.
▲
●
2020 Jan 11

Uchaguzi wa Urais wa Taiwan 2020

Taiwan
Uchaguzi wa urais nchini Taiwan ulifanyika Januari 11, 2020, pamoja na uchaguzi wa 10 wa Yuan.Rais aliye madarakani Tsai Ing-wen na mgombea mwenza wake, waziri mkuu wa zamani Lai Ching-te, wote kutoka chama cha Democratic Progressive Party (DPP), waliibuka washindi.Walimshinda meya wa Kaohsiung Han Kuo-yu wa Kuomintang (KMT) na mgombea mwenza wake Chang San-cheng, pamoja na mgombea wa chama cha tatu James Soong.Ushindi huo ulikuja baada ya Tsai kujiuzulu uenyekiti wa chama chake kufuatia hasara kubwa katika uchaguzi wa mashinani wa 2018 na kukabiliwa na changamoto kuu kutoka kwa Lai Ching-te.Kwa upande wa KMT, Han Kuo-yu aliwashinda aliyekuwa mgombea urais Eric Chu na Mkurugenzi Mtendaji wa Foxconn Terry Gou katika mchujo wa ushindani.Kampeni ilihusu masuala ya ndani kama vile mageuzi ya kazi na usimamizi wa uchumi pamoja na mahusiano ya Mlango Mlango.Han alimkosoa Tsai kwa kuonekana kushindwa katika maeneo mbalimbali ya sera, lakini msimamo thabiti wa Tsai dhidi ya shinikizo la Beijing la kuungana uliguswa na wapiga kura.Hii ilikuwa kweli hasa wakati wa maandamano ya kupinga uasi yaliyofuatiliwa sana huko Hong Kong.Uchaguzi huo ulikuwa na idadi kubwa ya wapiga kura waliojitokeza kufikia 74.9%, idadi ya juu zaidi katika chaguzi za nchi nzima tangu 2008. Tsai alipata kura zilizovunja rekodi milioni 8.17, sawa na asilimia 57.1 ya kura zilizopigwa, na hivyo kuashiria mgao wa juu zaidi wa kura kwa mgombea wa DPP katika uchaguzi wa urais.DPP aliweza kubadilisha bahati ya KMT katika maeneo makuu ya miji mikuu, hasa Kaohsiung.Wakati huo huo, KMT iliendelea kuonyesha nguvu katika baadhi ya mikoa ya mashariki na maeneo bunge ya nje ya visiwa.Tsai Ing-wen na Lai Ching-te walizinduliwa mnamo Mei 20, 2020, kuashiria mwanzo wa muhula wao.
▲
●

Appendices



APPENDIX 1

Taiwan's Indigenous Peoples, Briefly Explained


Play button




APPENDIX 2

Sun Yunsuan, Taiwan’s Economic Mastermind


Play button




APPENDIX

From China to Taiwan: On Taiwan's Han Majority


Play button




APPENDIX 4

Original geographic distributions of Taiwanese aboriginal peoples


Original geographic distributions of Taiwanese aboriginal peoples
Original geographic distributions of Taiwanese aboriginal peoples ©Bstlee

Characters



Chiang Kai-shek

Chiang Kai-shek

Chinese Nationalist Leader

Tsai Ing-wen

Tsai Ing-wen

President of the Republic of China

Koxinga

Koxinga

King of Tungning

Yen Chia-kan

Yen Chia-kan

President of the Republic of China

Sun Yat-sen

Sun Yat-sen

Chinese Revolutionary Statesman

Zheng Zhilong

Zheng Zhilong

Chinese Admiral

Chiang Ching-kuo

Chiang Ching-kuo

President of the Republic of China

Sun Yun-suan

Sun Yun-suan

Premier of the Republic of China

Zheng Jing

Zheng Jing

King of Tungning

Lee Teng-hui

Lee Teng-hui

President of the Republic of China

Zheng Keshuang

Zheng Keshuang

King of Tungning

Gotō Shinpei

Gotō Shinpei

Japanese Politician

Seediq people

Seediq people

Taiwanese Indigenous People

Chen Shui-bian

Chen Shui-bian

President of the Republic of China

Morris Chang

Morris Chang

CEO of TSMC

Footnotes



  1. Olsen, John W.; Miller-Antonio, Sari (1992), "The Palaeolithic in Southern China", Asian Perspectives, 31 (2): 129–160, hdl:10125/17011.
  2. Jiao, Tianlong (2007), The neolithic of southeast China: cultural transformation and regional interaction on the coast, Cambria Press, ISBN 978-1-934043-16-5, pp. 91–94.
  3. "Foreign Relations of the United States". US Dept. of State. January 6, 1951. The Cairo declaration manifested our intention. It did not itself constitute a cession of territory.
  4. Chang, K.C. (1989), translated by W. Tsao, ed. by B. Gordon, "The Neolithic Taiwan Strait" (PDF), Kaogu, 6: 541–550, 569.
  5. Chang, Chun-Hsiang; Kaifu, Yousuke; Takai, Masanaru; Kono, Reiko T.; Grün, Rainer; Matsu'ura, Shuji; Kinsley, Les; Lin, Liang-Kong (2015). "The first archaic Homo from Taiwan". Nature Communications. 6 (6037): 6037.
  6. Jiao (2007), pp. 89–90.
  7. 李壬癸 [ Li, Paul Jen-kuei ] (Jan 2011). 1. 台灣土著民族的來源 [1. Origins of Taiwan Aborigines]. 台灣南島民族的族群與遷徙 [The Ethnic Groups and Dispersal of the Austronesian in Taiwan] (Revised ed.). Taipei: 前衛出版社 [Avanguard Publishing House]. pp. 46, 48. ISBN 978-957-801-660-6.
  8. Blust, Robert (1999), "Subgrouping, circularity and extinction: some issues in Austronesian comparative linguistics", in E. Zeitoun; P.J.K Li (eds.), Selected papers from the Eighth International Conference on Austronesian Linguistics, Taipei: Academia Sinica, pp. 31–94.
  9. Bellwood, Peter; Hung, Hsiao-Chun; Iizuka, Yoshiyuki (2011), "Taiwan Jade in the Philippines: 3,000 Years of Trade and Long-distance Interaction" (PDF), in Benitez-Johannot, Purissima (ed.), Paths of Origins: The Austronesian Heritage in the Collections of the National Museum of the Philippines, the Museum Nasional Indaonesia, and the Netherlands Rijksmuseum voor Volkenkunde, Singapore: ArtPostAsia, pp. 31–41, hdl:1885/32545, ISBN 9789719429203, pp. 35–37, 41.
  10. Jiao (2007), pp. 94–103.
  11. Tsang, Cheng-hwa (2000), "Recent advances in the Iron Age archaeology of Taiwan", Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association, 20: 153–158.
  12. Andrade, Tonio (2008f), "Chapter 6: The Birth of Co-colonization", How Taiwan Became Chinese: Dutch, Spanish, and Han Colonization in the Seventeenth Century, Columbia University Press.
  13. Thompson, Lawrence G. (1964). "The earliest eyewitness accounts of the Formosan aborigines". Monumenta Serica. 23: 163–204. doi:10.1080/02549948.1964.11731044. JSTOR 40726116, p. 168–169.
  14. Knapp, Ronald G. (1980), China's Island Frontier: Studies in the Historical Geography of Taiwan, The University of Hawaii, p. 7–8.
  15. Rubinstein, Murray A. (1999), Taiwan: A New History, East Gate Books, p. 86.
  16. Wong, Young-tsu (2017), China's Conquest of Taiwan in the Seventeenth Century: Victory at Full Moon, Springer, p. 82.
  17. Thompson, Lawrence G. (1964). "The earliest eyewitness accounts of the Formosan aborigines". Monumenta Serica. 23: 163–204. doi:10.1080/02549948.1964.11731044. JSTOR 40726116, p. 168–169.
  18. Thompson 1964, p. 169–170.
  19. Isorena, Efren B. (2004). "The Visayan Raiders of the China Coast, 1174–1190 Ad". Philippine Quarterly of Culture and Society. 32 (2): 73–95. JSTOR 29792550.
  20. Andrade, Tonio (2008), How Taiwan Became Chinese: Dutch, Spanish, and Han Colonization in the Seventeenth Century, Columbia University Press.
  21. Jenco, Leigh K. (2020). "Chen Di's Record of Formosa (1603) and an Alternative Chinese Imaginary of Otherness". The Historical Journal. 64: 17–42. doi:10.1017/S0018246X1900061X. S2CID 225283565.
  22. Thompson 1964, p. 178.
  23. Thompson 1964, p. 170–171.
  24. Thompson 1964, p. 172.
  25. Thompson 1964, p. 175.
  26. Thompson 1964, p. 173.
  27. Thompson 1964, p. 176.
  28. Jansen, Marius B. (1992). China in the Tokugawa World. Cambridge: Harvard University Press. ISBN 978-06-7411-75-32.
  29. Recent Trends in Scholarship on the History of Ryukyu's Relations with China and Japan Gregory Smits, Pennsylvania State University, p.13.
  30. Frei, Henry P.,Japan's Southward Advance and Australia, Univ of Hawaii Press, Honolulu, ç1991. p.34.
  31. Boxer, Charles. R. (1951). The Christian Century in Japan. Berkeley: University of California Press. OCLC 318190 p. 298.
  32. Andrade (2008), chapter 9.
  33. Strangers in Taiwan, Taiwan Today, published April 01, 1967.
  34. Huang, Fu-san (2005). "Chapter 6: Colonization and Modernization under Japanese Rule (1895–1945)". A Brief History of Taiwan. ROC Government Information Office.
  35. Rubinstein, Murray A. (1999). Taiwan: A New History. Armonk, NY [u.a.]: Sharpe. ISBN 9781563248153, p. 220–221.
  36. Rubinstein 1999, p. 240.
  37. Chen, Yingzhen (2001), Imperial Army Betrayed, p. 181.
  38. Rubinstein 1999, p. 240.
  39. Andrade (2008), chapter 3.
  40. Wong, Young-tsu (2017), China's Conquest of Taiwan in the Seventeenth Century: Victory at Full Moon, Springer, p. 105–106.
  41. Hang, Xing (2010), Between Trade and Legitimacy, Maritime and Continent, p. 209.
  42. Wong 2017, p. 115.
  43. Hang 2010, p. 209.
  44. Hang 2010, p. 210.
  45. Hang 2010, p. 195–196.
  46. Hang 2015, p. 160.
  47. Shih-Shan Henry Tsai (2009). Maritime Taiwan: Historical Encounters with the East and the West. Routledge. pp. 66–67. ISBN 978-1-317-46517-1.
  48. Leonard H. D. Gordon (2007). Confrontation Over Taiwan: Nineteenth-Century China and the Powers. Lexington Books. p. 32. ISBN 978-0-7391-1869-6.
  49. Elliott, Jane E. (2002), Some Did it for Civilisation, Some Did it for Their Country: A Revised View of the Boxer War, Chinese University Press, p. 197.
  50. 去日本化「再中國化」：戰後台灣文化重建（1945–1947）,Chapter 1. Archived 2011-07-22 at the Wayback Machine publisher: 麥田出版社, author: 黃英哲, December 19, 2007.
  51. Grajdanzev, A. J. (1942). "Formosa (Taiwan) Under Japanese Rule". Pacific Affairs. 15 (3): 311–324. doi:10.2307/2752241. JSTOR 2752241.
  52. "Taiwan history: Chronology of important events". Archived from the original on 2016-04-16. Retrieved 2016-04-20.
  53. Forsythe, Michael (July 14, 2015). "Taiwan Turns Light on 1947 Slaughter by Chiang Kai-shek's Troops". The New York Times.
  54. Han, Cheung. "Taiwan in Time: The great retreat". Taipei Times.
  55. Chan (1997), "Taiwan as an Emerging Foreign Aid Donor: Developments, Problems, and Prospects", Pacific Affairs, 70 (1): 37–56, doi:10.2307/2761227, JSTOR 2761227.
  56. "Ten Major Construction Projects - 台灣大百科全書 Encyclopedia of Taiwan".

References



  • Andrade, Tonio (2008f), "Chapter 6: The Birth of Co-colonization", How Taiwan Became Chinese: Dutch, Spanish, and Han Colonization in the Seventeenth Century, Columbia University Press
  • Bellwood, Peter; Hung, Hsiao-Chun; Iizuka, Yoshiyuki (2011), "Taiwan Jade in the Philippines: 3,000 Years of Trade and Long-distance Interaction" (PDF), in Benitez-Johannot, Purissima (ed.), Paths of Origins: The Austronesian Heritage in the Collections of the National Museum of the Philippines, the Museum Nasional Indonesia, and the Netherlands Rijksmuseum voor Volkenkunde, Singapore: ArtPostAsia, pp. 31–41, hdl:1885/32545, ISBN 9789719429203.
  • Bird, Michael I.; Hope, Geoffrey; Taylor, David (2004), "Populating PEP II: the dispersal of humans and agriculture through Austral-Asia and Oceania" (PDF), Quaternary International, 118–119: 145–163, Bibcode:2004QuInt.118..145B, doi:10.1016/s1040-6182(03)00135-6, archived from the original (PDF) on 2014-02-12, retrieved 2007-04-12.
  • Blusse, Leonard; Everts, Natalie (2000), The Formosan Encounter: Notes on Formosa's Aboriginal Society – A selection of Documents from Dutch Archival Sources Vol. I & II, Taipei: Shung Ye Museum of Formosan Aborigines, ISBN 957-99767-2-4 and ISBN 957-99767-7-5.
  • Blust, Robert (1999), "Subgrouping, circularity and extinction: some issues in Austronesian comparative linguistics", in E. Zeitoun; P.J.K Li (eds.), Selected papers from the Eighth International Conference on Austronesian Linguistics, Taipei: Academia Sinica, pp. 31–94.
  • Borao Mateo, Jose Eugenio (2002), Spaniards in Taiwan Vol. II:1642–1682, Taipei: SMC Publishing, ISBN 978-957-638-589-6.
  • Campbell, Rev. William (1915), Sketches of Formosa, London, Edinburgh, New York: Marshall Brothers Ltd. reprinted by SMC Publishing Inc 1996, ISBN 957-638-377-3, OL 7051071M.
  • Chan (1997), "Taiwan as an Emerging Foreign Aid Donor: Developments, Problems, and Prospects", Pacific Affairs, 70 (1): 37–56, doi:10.2307/2761227, JSTOR 2761227.
  • Chang, K.C. (1989), translated by W. Tsao, ed. by B. Gordon, "The Neolithic Taiwan Strait" (PDF), Kaogu, 6: 541–550, 569, archived from the original (PDF) on 2012-04-18.
  • Ching, Leo T.S. (2001), Becoming "Japanese" – Colonial Taiwan and The Politics of Identity Formation, Berkeley: University of California Press., ISBN 978-0-520-22551-0.
  • Chiu, Hsin-hui (2008), The Colonial 'Civilizing Process' in Dutch Formosa, 1624–1662, BRILL, ISBN 978-90-0416507-6.
  • Clements, Jonathan (2004), Pirate King: Coxinga and the Fall of the Ming Dynasty, United Kingdom: Muramasa Industries Limited, ISBN 978-0-7509-3269-1.
  • Diamond, Jared M. (2000), "Taiwan's gift to the world", Nature, 403 (6771): 709–710, Bibcode:2000Natur.403..709D, doi:10.1038/35001685, PMID 10693781, S2CID 4379227.
  • Everts, Natalie (2000), "Jacob Lamay van Taywan: An Indigenous Formosan Who Became an Amsterdam Citizen", Ed. David Blundell; Austronesian Taiwan:Linguistics' History, Ethnology, Prehistory, Berkeley, CA: University of California Press.
  • Gates, Hill (1981), "Ethnicity and Social Class", in Emily Martin Ahern; Hill Gates (eds.), The Anthropology of Taiwanese Society, Stanford University Press, ISBN 978-0-8047-1043-5.
  • Guo, Hongbin (2003), "Keeping or abandoning Taiwan", Taiwanese History for the Taiwanese, Taiwan Overseas Net.
  • Hill, Catherine; Soares, Pedro; Mormina, Maru; Macaulay, Vincent; Clarke, Dougie; Blumbach, Petya B.; Vizuete-Forster, Matthieu; Forster, Peter; Bulbeck, David; Oppenheimer, Stephen; Richards, Martin (2007), "A Mitochondrial Stratigraphy for Island Southeast Asia", The American Journal of Human Genetics, 80 (1): 29–43, doi:10.1086/510412, PMC 1876738, PMID 17160892.
  • Hsu, Wen-hsiung (1980), "From Aboriginal Island to Chinese Frontier: The Development of Taiwan before 1683", in Knapp, Ronald G. (ed.), China's Island Frontier: Studies in the historical geography of Taiwan, University Press of Hawaii, pp. 3–29, ISBN 978-0-8248-0743-6.
  • Hu, Ching-fen (2005), "Taiwan's geopolitics and Chiang Ching-Kuo's decision to democratize Taiwan" (PDF), Stanford Journal of East Asian Affairs, 1 (1): 26–44, archived from the original (PDF) on 2012-10-15.
  • Jiao, Tianlong (2007), The neolithic of southeast China: cultural transformation and regional interaction on the coast, Cambria Press, ISBN 978-1-934043-16-5.
  • Katz, Paul (2005), When The Valleys Turned Blood Red: The Ta-pa-ni Incident in Colonial Taiwan, Honolulu, HA: University of Hawaii Press, ISBN 978-0-8248-2915-5.
  • Keliher, Macabe (2003), Out of China or Yu Yonghe's Tales of Formosa: A History of 17th Century Taiwan, Taipei: SMC Publishing, ISBN 978-957-638-608-4.
  • Kerr, George H (1966), Formosa Betrayed, London: Eyre and Spottiswoode, archived from the original on March 9, 2007.
  • Knapp, Ronald G. (1980), China's Island Frontier: Studies in the Historical Geography of Taiwan, The University of Hawaii
  • Leung, Edwin Pak-Wah (1983), "The Quasi-War in East Asia: Japan's Expedition to Taiwan and the Ryūkyū Controversy", Modern Asian Studies, 17 (2): 257–281, doi:10.1017/s0026749x00015638, S2CID 144573801.
  • Morris, Andrew (2002), "The Taiwan Republic of 1895 and the Failure of the Qing Modernizing Project", in Stephane Corcuff (ed.), Memories of the Future: National Identity issues and the Search for a New Taiwan, New York: M.E. Sharpe, ISBN 978-0-7656-0791-1.
  • Olsen, John W.; Miller-Antonio, Sari (1992), "The Palaeolithic in Southern China", Asian Perspectives, 31 (2): 129–160, hdl:10125/17011.
  • Rubinstein, Murray A. (1999), Taiwan: A New History, East Gate Books
  • Shepherd, John R. (1993), Statecraft and Political Economy on the Taiwan Frontier, 1600–1800, Stanford, California: Stanford University Press., ISBN 978-0-8047-2066-3. Reprinted 1995, SMC Publishing, Taipei. ISBN 957-638-311-0
  • Spence, Jonathan D. (1999), The Search for Modern China (Second Edition), USA: W.W. Norton and Company, ISBN 978-0-393-97351-8.
  • Singh, Gunjan (2010), "Kuomintang, Democratization and the One-China Principle", in Sharma, Anita; Chakrabarti, Sreemati (eds.), Taiwan Today, Anthem Press, pp. 42–65, doi:10.7135/UPO9781843313847.006, ISBN 978-0-85728-966-7.
  • Takekoshi, Yosaburō (1907), Japanese rule in Formosa, London, New York, Bombay and Calcutta: Longmans, Green, and co., OCLC 753129, OL 6986981M.
  • Teng, Emma Jinhua (2004), Taiwan's Imagined Geography: Chinese Colonial Travel Writing and Pictures, 1683–1895, Cambridge MA: Harvard University Press, ISBN 978-0-674-01451-0.
  • Tsang, Cheng-hwa (2000), "Recent advances in the Iron Age archaeology of Taiwan", Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association, 20: 153–158, doi:10.7152/bippa.v20i0.11751, archived from the original on 2012-03-25, retrieved 2012-06-07.
  • Wills, John E., Jr. (2006), "The Seventeenth-century Transformation: Taiwan under the Dutch and the Cheng Regime", in Rubinstein, Murray A. (ed.), Taiwan: A New History, M.E. Sharpe, pp. 84–106, ISBN 978-0-7656-1495-7.
  • Wong, Young-tsu (2017), China's Conquest of Taiwan in the Seventeenth Century: Victory at Full Moon, Springer
  • Xiong, Victor Cunrui (2012), Emperor Yang of the Sui Dynasty: His Life, Times, and Legacy, SUNY Press, ISBN 978-0-7914-8268-1.
  • Zhang, Yufa (1998), Zhonghua Minguo shigao 中華民國史稿, Taipei, Taiwan: Lian jing (聯經), ISBN 957-08-1826-3.