د کوریا تاریخ

ضمیمه

کرکټرونه

فوټ نوټونه

حوالې


Play button

8000 BCE - 2023

د کوریا تاریخ



د کوریا تاریخ د ټیټ پیلیولیتیک دورې پورې اړه لري ، د کوریا ټاپو وزمه او منچوریا کې د لومړني پیژندل شوي انساني فعالیت سره نږدې نیم ملیون کاله دمخه پیښ شوي.د نوولیتیک دوره د 6000 BCE وروسته پیل شوه، چې د 8000 BCE په شاوخوا کې د لوښو د راتګ له امله روښانه شوې.په 2000 BCE کې، د برونزو دوره پیل شوه، وروسته د اوسپنې دوره شاوخوا 700 BCE پیل شوه.[۲] په زړه پورې خبره داده چې د کوریا د تاریخ له مخې، د پیلولوتیک خلک د اوسني کوریا د خلکو مستقیم پلرونه ندي، مګر د دوی مستقیم پلرونه اټکل کیږي چې د 2000 BCE په اړه د نیولیتیک خلک دي.[3]افسانوي سمګوک یوسا په شمالي کوریا او سویلي منچوریا کې د ګوجوزون سلطنت رامینځته کولو یادونه کوي.[4] پداسې حال کې چې د ګوجوزون دقیق اصل قیاس پاتې دی، لرغون پېژندنې شواهد لږترلږه د څلورم پیړۍ وړاندې د کوریا په ټاپو وزمه او منچوریا کې شتون تاییدوي.په جنوبي کوریا کې د جین ایالت په دریمه پیړۍ کې د BC لخوا راڅرګند شو.د دویمې پیړۍ په پای کې، ویمان جوزون د ګیجا جوزون ځای په ځای کړ او بیا وروسته د چین هان کورنۍ ته تسلیم شو.دا د پروټو – درې سلطنتونو دورې لامل شو، یو ګډوډي دوره چې د دوامداره جګړو لخوا نښه شوې.د کوریا درې سلطنتونه ، چې ګوګوریو ، بایکجي او سیلا پکې شامل دي ، د لومړۍ پیړۍ دمخه په ټاپو وزمه او مانچوریا باندې تسلط پیل کړ.په 676 CE کې د سیلا یووالي د دې درې اړخیزه واکمنۍ پای نښه کړه.سمدلاسه وروسته ، په 698 کې ، پاچا ګو د ګوګوریو په پخوانیو سیمو کې بالهای تاسیس کړ ، چې د شمالي او سویلي ایالتونو دورې (698-926) پیل شو چیرې چې بالاها او سیلا ګډ شتون درلود.د 9مې پیړۍ په وروستیو کې د سیلا په وروستیو دریو سلطنتونو (892-936) کې د سیلا منحل کیدل ولیدل چې په پای کې د وانګ جیون د ګوریو سلطنت لاندې متحد شول.په ورته وخت کې، بالهای د خیتان په مشرۍ د لیاو کورنۍ ته راښکته شو، پاتې پاتې شوي، د وروستي ولیعهد په ګډون، په ګوریو کې مدغم شول.د ګوریو دوره د قوانینو د تدوین، د ملکي خدمتونو د یو منظم سیستم، او د بودایانو تر نفوذ لاندې کلتور په نښه شوې وه.په هرصورت، په 13 پیړۍ کې، د منگول یرغلونو گوریو د منگول امپراتورۍ او د چیند یوان کورنۍ تر نفوذ لاندې راوست.[6]جنرال یی سیونګ-ګی په 1392 کې د ګوریو سلطنت په وړاندې د یوې بریالۍ کودتا وروسته د جوزون کورنۍ تاسیس کړه.د جوزون دوره د پام وړ پرمختګونو شاهده وه ، په ځانګړي توګه د پاچا سیجونګ لوی (1418-1450) لاندې چې ډیری اصلاحات یې معرفي کړل او هنګول یې رامینځته کړ ، د کوریا الفبا.په هرصورت، د 16 پیړۍ په وروستیو او د 17 پیړۍ په پیل کې د بهرنیو یرغلونو او داخلي اختلافونو، په ځانګړې توګه په کوریا باندې د جاپاني یرغلونو له امله زیانمن شوي.سره له دې چې د مينګ چين په مرسته دغه يرغلونه په برياليتوب سره په شا وتمبول شول، دواړو هېوادونو ته پراخ زيانونه واوښتل.په تعقیب ، د جوزون کورنۍ په زیاتیدونکي ډول انزوا کونکي شوه ، په 19 پیړۍ کې پای ته ورسیده کله چې کوریا ، د عصري کولو لپاره زړه نازړه ، د اروپایی قدرتونو سره غیر مساوي تړونونو لاسلیک کولو ته اړ شو.د زوال دا دوره په نهایت کې د کوریا امپراتورۍ (1897-1910) رامینځته کیدو لامل شوه ، د ګړندي عصري کیدو او ټولنیز اصلاحاتو لنډه دوره.سره له دې، په 1910 کې، کوریا د جاپاني استعمار په توګه بدل شو، یو داسې حالت چې دا به تر 1945 پورې وساتي.د جاپاني واکمنۍ پر وړاندې د کوریا مقاومت د ۱۹۱۹ کال د مارچ د لومړۍ نیټې له پراخ خوځښت سره اوج ته ورسېد. له دویمې نړیوالې جګړې وروسته، په ۱۹۴۵ کې متحدینو کوریا په یوه شمالي سیمه چې د شوروي اتحاد تر څارنې لاندې وه، او جنوبي سیمه یې د متحده ایالاتو تر څارنې لاندې ووېشله.دا ویش په 1948 کې د شمالي او سویلي کوریا په تاسیس سره ټینګ شو.د کوریا جګړه ، چې په 1950 کې د شمالي کوریا د کیم ایل سونګ لخوا پیل شوه، د کمونیستي حکومتولۍ لاندې د ټاپووزمې د بیا یوځای کولو په لټه کې وه.سره له دې چې د 1953 اوربند پای ته ورسید، د جګړې اغیزې تر نن ورځې پورې دوام لري.سویلي کوریا د پام وړ ډیموکراسۍ او اقتصادي وده سره مخ شوه، د پرمختللي لویدیځ هیوادونو سره د پرتلې وړ دریځ ترلاسه کړ.برعکس، شمالي کوریا، د کیم د کورنۍ د مطلق حاکمیت لاندې، له اقتصادي پلوه ننګونې او په بهرنیو مرستو تکیه کړې ده.
HistoryMaps Shop

دوکان ته ورشه

د کوریا پیالویتیک دوره
د کوریا په ټاپو وزمه کې د پیلولیتیک دورې هنري تفسیر. ©HistoryMaps
500000 BCE Jan 1 - 8000 BCE

د کوریا پیالویتیک دوره

Korea
د کوریا د پیلولوتیک دوره د کوریا ټاپو وزمې تر ټولو لرغونې پیژندل شوې دوره ده، چې شاوخوا 500,000 څخه تر 10,000 کاله وړاندې پورې اړه لري.دا دوره د لومړنیو انسانانو د پلرونو لخوا د تیږو د وسیلو د راڅرګندیدو او کارولو لخوا مشخص کیږي.د کوریا ټاپووزمې په اوږدو کې سایټونو لومړني چورلکې، لاسي بکسونه او نور د تیږو تجهیزات ترلاسه کړي چې د ابتدايي انسانانو د استوګنې او چاپیریال سره د دوی د تطبیق ثبوت وړاندې کوي.د وخت په تیریدو سره، د دې دورې وسیلې او هنري اثار په پیچلتیا کې رامینځته شوي، د وسیلې جوړولو تخنیکونو کې پرمختګ منعکس کوي.د پیلولویتیک لومړني سایټونه ډیری وختونه د سیند د تیږو څخه جوړ شوي اوزار څرګندوي، پداسې حال کې چې وروسته د پیلولویتیک سایټونه د لویو ډبرو یا آتش فشاني موادو څخه جوړ شوي وسایلو شواهد ښیي.دا وسایل په ابتدايي توګه د ښکار، راټولولو او نورو ورځني ژوندي پاتې کیدو فعالیتونو لپاره کارول شوي.برسېره پردې، په کوریا کې د پیلولوتیک دوره د لومړنیو انسانانو د مهاجرت او د اوسیدو نمونو په اړه د دې بصیرت لپاره د پام وړ ده.فوسیل شواهد وړاندیز کوي چې لومړني انسانان د آسیا له نورو برخو څخه د کوریا ټاپووزمې ته مهاجر شوي.لکه څنګه چې اقلیم بدل شو او ډیر میلمه پالنه شوه، دا نفوس آباد شو، او د سیمه ایزو کلتورونو جلا کول پیل شول.د پیلولیتیک دورې پای د نوولیتیک دورې ته د لیږد نښه وه، چیرې چې لوښي او کرنې په ورځني ژوند کې ډیر مرکزي رول لوبولو پیل وکړ.
د کوریا نیولیتیک
د نوولیتیک دوره. ©HistoryMaps
8000 BCE Jan 1 - 1503 BCE

د کوریا نیولیتیک

Korean Peninsula
د جیولمون لوښي دوره، چې د 8000-1500 BCE پورې اړه لري، په کوریا کې د میسولیتیک او نیولیتیک کلتوري پړاوونه شاملوي.[دا] دوره، کله ناکله د "کورین نیولیتیک" په نامه یادېږي، د هغې د سینګار شوي لوښو لوښو لپاره مشهوره ده، په ځانګړې توګه د 4000-2000 BCE څخه مشهور.د "جیولمون" اصطلاح د "کمبۍ نمونه" ته ژباړه کوي.دا دوره د ژوند طرز منعکس کوي چې د ښکار کولو، راټولولو، او د کوچنیو پیمانه نباتاتو کښت لخوا تسلط لري.د دې دورې د پام وړ ځایونه، لکه د جیجو-دو ټاپو کې ګوسان-ني، وړاندیز کوي [چې] د جیولمون اصلیت تر 10,000 BCE پورې بیرته موندل کیدی شي.[10] د دې دورې څخه د لوښو اهمیت د دې احتمال په ګوته کوي چې د نړۍ ترټولو پخوانی پوټکي ډولونه دي.د ژولمون لومړنۍ زمانه، د نږدې 6000-3500 BCE څخه، د ښکار کولو، ژورو سمندرونو کب نیولو، او د نیم دایمي کندې په کور کې د استوګنې د جوړولو ځانګړتیا وه.[11] د دې دورې کلیدي سایټونه، لکه سیپوهانګ، امسا-ډونګ، او اوسان-ري، د اوسیدونکو ورځني ژوند او د ژوند طرزالعملونو بصیرت وړاندې کوي.په زړه پورې خبره دا ده چې د ساحلي سیمو څخه شواهد لکه السان سیجوک-ري او دونګسام ډونګ د شیلفش راټولولو تمرکز په ګوته کوي ، که څه هم ډیری لرغون پوهان پدې باور دي چې د شیل مانډ ځایونه وروسته د جولمون په لومړیو کې راپورته شوي.[۱۲]د منځني جولمون دوره (c. 3500-2000 BCE) د کرنې د دودونو شواهد وړاندې کوي.[۱۳] د پام وړ، د دونګسام-ډونګ شیل میډن سایټ په دې دور کې د کورني فاکسټیل جوار تخم مستقیم AMS نیټه تولید کړې.[14] په هرصورت، د کښت د راڅرګندیدو سره سره، په ژور سمندر کې کب نیول، ښکار کول، او د شیلفش راټولول د ژوند مهم اړخونه پاتې دي.د دې دورې لوښي چې د "کلاسیک جیولمون" یا Bitsalmunui پوټکي په نوم پیژندل کیږي، د هغې د پیچلي کنگھي نمونې او د تار د پوښلو سینګارونو سره توپیر لري، کوم چې د برتن ټوله سطحه پوښي.د ژولمون دوره د 2000-1500 BCE په شاوخوا کې، د شیلفش په استخراج باندې د کم ټینګار سره، د بقا په نمونو کې د بدلون شاهد و.[15] د استوګنې ځایونه د ځمکې دننه څرګندیدل پیل کړل، لکه سنګچون-ري او امبول-ري، د کښت شوي نباتاتو تکیه کولو په لور د حرکت وړاندیز کوي.دا دوره د چين په لياو نينګ ښار کې دژياجيايي کلتور له کمې سره موازي ده.لکه څنګه چې د ژولمون دوره پای ته ورسیده، اوسیدونکي د نوي راغلو خلکو لخوا د سلیش او سوځولو په کرلو کې د سیالۍ سره مخ شول او د مامون لوښي په کارولو سره د نه جوړ شوي.د دې ډلې پرمختللي کرهنیز عملونه د جیولمون خلکو دودیز ښکار ځای ته ننوتل ، چې د سیمې کلتوري او ژوندي منظرې کې د پام وړ بدلون په ګوته کوي.
د کوریا د برونزو عمر
د کوریا د برونزو د عمر د تصفیې هنرمند استازیتوب کوي. ©HistoryMaps
1500 BCE Jan 1 - 303 BCE

د کوریا د برونزو عمر

Korea
د مومون لوښي دوره، چې نږدې 1500-300 BCE پورې اړه لري، د کوریا په تاریخ کې د پام وړ دوره ده.دا دوره په ابتدايي توګه د هغې د نه سینګار شوي یا ساده پخلي او ذخیره کولو رګونو لخوا پیژندل شوې چې په ځانګړي توګه د 850-550 BCE تر مینځ مهمې وې.د مومون دورې د ژورې کرنې پیل او د کوریا ټاپو وزمه او جاپاني ټاپوګانو دواړو کې د پیچلو ټولنو پرمختګ په نښه کړ.سره له دې چې کله ناکله د "کوریا د برونزو دوره" په توګه لیبل شوی، دا طبقه بندي کیدای شي ګمراه کونکی وي ځکه چې د محلي برونزو تولید ډیر وروسته، د 8 پیړۍ د BC په وروستیو کې پیل شو، او د برونزو آثار په دې دوره کې لږ موندل شوي.د 1990 لسیزې له نیمایي راهیسې د لرغون پېژندنې په اکتشافاتو کې زیاتوالی د ختیځ آسیا د مخکیني تاریخ د دې مهمې دورې په اړه زموږ پوهه بډایه کړې.[16]د جیولمون د لوښو د دورې څخه مخکې (c. 8000-1500 BCE)، چې د ښکار، راټولولو، او لږ تر لږه کښت لخوا مشخص شوی و، د مومون دورې سرچینې یو څه پټې دي.د 1800-1500 BCE په شاوخوا کې د لیاو سیند حوزې او شمالي کوریا څخه د پام وړ موندنې، لکه د میګالیتیک قبرونه، د مومون لوښي، او لوی استوګنځي، ممکن په جنوبي کوریا کې د مومون دورې پیل ته اشاره وکړي.د دې مرحلې په جریان کې، هغه کسان چې د مومون لوښي په کارولو سره د سلیش او سوځولو کښت تمرین کوي ​​داسې بریښي چې هغه کسان چې د جیولمون دورې د ژوند طرزالعمل تعقیبوي بې ځایه شوي دي.[17]د ممون لومړنۍ زمانه (م. 1500-850 BCE) د کرنې، کب نیولو، ښکار، او د مستطیل نیم نیمه ځمکې لاندې کندې کورونو سره د جلا استوګنځایونو د راڅرګندیدو له امله نښه شوې وه.د دې دورې استوګنې په عمده توګه د لویدیځ - مرکزي کوریا د سیند په دره کې موقعیت درلود.د دې فرعي دورې په پای کې، لوی استوګنځایونه راڅرګند شول، او د مومون د مراسمو او مړو سیسټمونو پورې اړوند اوږدمهاله دودونه، لکه د میګالیتیک تدفین او سور سوځول شوي لوښي تولید، شکل اخیستل پیل کړل.منځنی مومون (c. 850-550 BCE) د ژورې کرنې وده ولیدله، په دایپیونګ کې د پراخو وچو ځمکو پاتې شوني موندل شوي، چې د استوګنې یو مهم ځای دی.دا دوره د ټولنیز نابرابرۍ د ودې او د لومړیو سردارانو د پراختیا شاهد هم وه.[18]مرحوم مامون (550-300 BCE) د جګړو د زیاتوالي، د غونډۍ پر سر جوړو ودانیو او په جنوبي ساحلي سیمو کې د نفوسو د زیاتوالي له امله مشخص شوی و.په دې دوره کې د استوګنې په شمیر کې د پام وړ کمښت شتون درلود، ممکن د جګړو زیاتوالی یا د اقلیم بدلونونو له امله چې د فصلونو د ناکامۍ المل کیږي.په شاوخوا 300 BCE کې، د مومون دوره پای ته ورسیده، چې د اوسپنې معرفي کول او د داخلي جامع چوغۍ تنورونو سره د کندې کورونه د تاریخي دورې یادونه کوي.[۱۹]د مامون دورې کلتوري ځانګړتیاوې متنوع وې.پداسې حال کې چې د دې دورې ژبني منظره د جاپاني او کوریایی ژبو اغیزې وړاندیز کوي، اقتصاد په لویه کچه د کورني تولید پر بنسټ د ځانګړو صنایعو تولید ځینې مثالونو سره و.د مومون د ژوند بڼه پراخه وه، چې ښکار، کب نیول او کرنه پکې شامله وه.د جوړیدو نمونې په لومړیو مومون کې د لوی څو نسلونو کورنیو څخه د مینځني مومون لخوا په جلا کندې کورونو کې کوچني اټومي کورنۍ واحدونو ته وده ورکړه.د مړو د ښخولو طریقې مختلفې وې، د میګالیتیک دفن کولو سره، د تیږو د ډبرو ښخول، او د جار دفن کول عام وو.[20]
1100 BCE
لرغونی کوریاornament
ګوجوسون
د ډنګون تخلیق افسانه. ©HistoryMaps
1100 BCE Jan 2 - 108 BCE

ګوجوسون

Pyongyang, North Korea
ګوجوزون، چې د جوزون په نوم هم یادیږي، د کوریا په ټاپو وزمه کې لومړنی سلطنت و، چې باور کیږي په 2333 BCE کې د افسانوي پاچا ډنګون لخوا تاسیس شوی.د دريو سلطنتونو د يادونې له مخې، دانګون د آسماني شهزاده هواننګ اولاده وه او د يونګنييو په نوم د ږيرې ښځه وه.پداسې حال کې چې د ډینګون شتون نا تایید شوی، د هغه کیسه د کوریا د هویت په جوړولو کې د پام وړ اهمیت لري، دواړه شمالي او سویلي کوریا د ګوجوسن تاسیس د ملي بنسټ د ورځې په توګه لمانځي.د ګوجوزون تاریخ بهرني تاثیرات لیدلي لکه جیزي، دشینګ د کورنۍ یو بابا، چې ویل کیږي په 12 پیړۍ کې د شمالي کوریا ټاپو وزمې ته مهاجرت کړی، چې د ګیجا جوزون بنسټ ایښودلو المل شو.په هرصورت، د ګیجا جوزون د شتون او د ګوجوزون په تاریخ کې د هغې د رول د اعتبار او تفسیر په اړه بحثونه دوام لري.[21] په 194 BCE کې ، د ګوجوزون کورنۍ د وای مین لخوا نسکوره شوه ، د یان څخه یو کډوال ، د ویمان جوزون دور پیل شو.په 108 BCE کې، ویمان جوزون د وو امپراتور په مشرۍ د هان کورنۍ له فتح سره مخ شو، چې د ګوجوزون په پخوانیو سیمو کې د څلورو چینایي قوماندانانو د تاسیس لامل شو.دا چینایي واکمني په دریمه پیړۍ کې له منځه لاړه، او په 313 میلادي کال کې، سیمه د ګوګوریو لخوا ونیول شوه.وانګګیوم، چې اوس عصري پیونګ یانګ دی، د دویمې پیړۍ څخه د ګوجوزون د پلازمینې په توګه دنده ترسره کوله، پداسې حال کې چې د جین ایالت په دریمه پیړۍ کې د ټاپووزمې په جنوبي برخو کې راڅرګند شو.[۲۲]
د جين کنفدراسیون
©Anonymous
300 BCE Jan 1 - 100 BCE

د جين کنفدراسیون

South Korea
د جین ایالت، چې د څلورم څخه تر دویمې پیړۍ پورې د قبل مسیح په منځ کې شتون درلود، د کوریا ټاپووزمې په سویلي برخه کې د دولتونو کنفدراسیون و، په شمال کې د ګوجوزون سلطنت ګاونډی و.[23] پلازمېنه یې د هان سیند په جنوب کې موقعیت درلود.پداسې حال کې چې د رسمي سیاسي ادارې په توګه د جین دقیق تنظیمي جوړښت ناڅرګنده پاتې دی، داسې ښکاري چې دا د وړو ایالتونو فدراسیون و، د سمان د وروستیو کنفدراسیونو په څیر.د ناڅرګندتیا سره سره، د ویمان جوزون سره د جین متقابل عمل او دلویدیځ هان کورنۍ سره د ډیپلوماتیکو اړیکو د جوړولو هڅې د یو څه ثبات مرکزي واک په ګوته کوي.د پام وړ، وروسته له هغه چې ویمان خپل تخت غصب کړ، ویل کیږي چې د ګوجوسن پاچا جون په جین کې پناه غوښتې وه.سربیره پردې، ځینې پوهان په دې باور دي چې د ګاګوک یا ګیماګوک چینایي حوالې ممکن د جین پورې اړه ولري.[۲۴]د جین سقوط د تاریخ پوهانو ترمنځ د بحث موضوع ده.[25] ځینې ریکارډونه وړاندیز کوي چې دا د جیهان کنفدراسیون ته وده ورکړه، په داسې حال کې چې نور استدلال کوي چې دا د پراخ سامهان د جوړولو لپاره شاخ شوی، چې ماهان، جینهان او بیونان پکې شامل دي.د جين اړوند لرغون پېژندنې په عمده توګه په هغو سيمو کې کشف شوي چې وروسته د ماهان برخه شوه.د چین تاریخي متن، د دریو سلطنتونو ریکارډونه، ادعا کوي چې جین هان د جین مستقیم جانشین و.په مقابل کې، د هان د وروستیو کتابونو په اړه ویل شوي چې ماهان، جینهان او بیون هان، د 78 نورو قومونو سره، ټول د جین ایالت څخه دي.[۲۶]د دې تحلیل سره سره، د جین میراث په راتلونکو دورو کې دوام لري.د "جین" نوم د جیهان په کنفدراسیون کې دوام درلود او د "بیونجین" اصطلاح د بایون هان لپاره بدیل نوم دی.برسېره پردې، د یوې ټاکلې مودې لپاره، د مهان مشر د "جن پاچا" لقب غوره کړ، چې د سمان په قومونو باندې د نامتو برتري نښه کوي.
د هان څلور قوماندانان
د هان څلور قوماندانان ©Anonymous
108 BCE Jan 1 - 300

د هان څلور قوماندانان

Liaotung Peninsula, Gaizhou, Y
د هان څلور قوماندې دچینايي قوماندې څخه وې چې د شمالي کوریا په ټاپو وزمه کې او د لیاوډونګ ټاپو په برخه کې د دوهمې پیړۍ له پای څخه د څلورمې پیړۍ تر پیل پورې تاسیس شوې.دوی د هان کورنۍ د امپراتور وو لخوا د دوهمې پیړۍ په لومړیو کې د ویمان جوزون له فتح کولو وروسته رامینځته شوي ، او د پخوانۍ ګوجوزون سیمه کې د چینایي مستعمرو په توګه لیدل کیده ، چې د هان سیند پورې سویل ته رسي.لیلانګ، لینګ، لینتون، ژینفان او ژونتو هغه قومانده وه چې رامینځته شوي، لینګ د چینایي سلطنتونو سره د کلتوري او اقتصادي تبادلې خورا اوږدمهاله او د پام وړ مرکز و.د وخت په تیریدو سره، درې قوماندانان راوتلي یا شاته شول، مګر لینګ د څلورو پیړیو لپاره پاتې شو، په اصلي نفوس یې اغیزه وکړه او د ګوجوزون ټولنې جوړښت یې له منځه یوړل.ګوګوریو، چې په 37 BCE کې تاسیس شوی، د پنځمې پیړۍ په لومړیو کې د دې قوماندانانو جذبول پیل کړل.په پیل کې، په 108 BCE کې د ګوجوزون له ماتې وروسته، د لینګ، لینټون او ژینفان درې قوماندانان تاسیس شول، د Xuantu قومانداني سره په 107 BCE کې تاسیس شو.په لومړۍ پیړۍ کې، لینټون په Xuantu، او Zhenfan په لینګ کې یوځای شو.په 75 BCE کې، Xuantu د محلي مقاومت له امله خپله پلازمینه بدله کړه.قوماندانانو، په ځانګړې توګه لینګ، د کوریا د ګاونډیو هیوادونو لکه جین هان او بیون هان سره سوداګریزې اړیکې ټینګې کړې.لکه څنګه چې اصلي ډلې د هان کلتور سره مدغم شوي ، د لینګ ځانګړی کلتور په لومړۍ او دوهمه پیړۍ کې راڅرګند شو.ګونګسون دو، د لیاوډونګ قوماندې یو مهم شخصیت، د ګوګوریو سیمو ته پراختیا ورکړه او په شمال ختیځ کې یې واکمني وکړه.د هغه واکمنۍ د ګوګوریو سره ټکرونه ولیدل او خپلو ځمکو ته یې پراختیا ورکړه.په 204 کې د هغه له مړینې وروسته، د هغه جانشینانو خپل نفوذ ته دوام ورکړ، د ګونګسن کانګ حتی د دریمې پیړۍ په لومړیو کې د ګوګوریو ځینې برخې یوځای کړې.په هرصورت، د دریمې پیړۍ په وروستیو کې، د کاو وی سیما یی یرغل وکړ او د دوی سیمې یې ونیولې.د هان کمانډرانو له رانسکوریدو وروسته، ګوګوریو پیاوړې شو، په نهایت کې د 300 لسیزې په لومړیو کې د لینګ، دایفنګ، او زوانتو قومانداني فتحه کړه.
د سامحان کنفدراسیون
د سامحان کنفدراسیون. ©HistoryMaps
108 BCE Jan 2 - 280

د سامحان کنفدراسیون

Korean Peninsula
سامهان، چې د درې هان په نوم هم یادیږي، د بایون هان، جینهان او ماهان کنفدراسیونونو ته اشاره کوي چې په لومړۍ پیړۍ کې د کوریا د پروټو – درې سلطنتونو په جریان کې رامینځته شوي.دا کنفدراسیون چې د کوریا ټاپو وزمې په مرکزي او سویلي برخو کې موقعیت لري، وروسته د بایکجي، ګیا او سیلا سلطنتونو ته وده ورکړه.د "سمان" اصطلاح د چین-کوریایي کلمې "سام" څخه اخیستل شوې چې معنی یې "درې" او د کوریا کلمه "هان" ده چې د "لوی" یا "لوی" معنی لري.د "سمان" نوم هم د کوریا د دریو سلطنتونو تشریح کولو لپاره کارول شوی و، او د "هان" اصطلاح اوس هم د کوریا په مختلفو شرایطو کې شتون لري.په هرصورت، دا په هان چینایي کې د هان څخه توپیر لري او د چین سلطنتونه او سلطنتونه هم د هان په نوم یادیږي.داسې انګیرل کیږي چې د سامحان کنفدراسیون په 108 BCE کې د ګوجوزون له سقوط وروسته راپورته شوی.دوی عموما د دیوالونو ښارګوټو ایالتونو د نرم ګروپونو په توګه پیژندل کیږي.ماهان، په دریو کې ترټولو لوی او لومړنی، په سویل لویدیز کې موقعیت درلود او وروسته د بایکجي سلطنت بنسټ شو.جين هان، چې 12 رياستونه لري، د سيلا سلطنت ته وده ورکړه او داسې انګیرل کیږي چې د ناکډونګ سیند په ختیځ کې موقعیت لري.بایون هان ، چې د 12 ریاستونو څخه هم جوړ دی ، د ګیا کنفدراسیون رامینځته کولو لامل شو ، کوم چې وروسته په سیلا کې شامل شو.د سمان د کنفدراسیو دقیقې سیمې د بحث موضوع ده، او د دوی سرحدونه د وخت په تیریدو سره بدل شوي.استوګنځایونه عموما په خوندي غرونو دره کې جوړ شوي، او ټرانسپورټ او تجارت په عمده توګه د سیند او سمندري لارو له لارې اسانه شوی.د سامهان دورې د سویلي کوریا ټاپو وزمې ته د اوسپنې سیسټمیک معرفي کول ولیدل چې د کرنې په برخه کې پرمختګ او د اوسپنې محصولاتو تولید او صادرولو لامل شو ، په ځانګړي توګه د بایون هان ایالتونو لخوا.دا موده د نړیوالې سوداګرۍ د ودې شاهده وه، په ځانګړې توګه د چینایي قوماندانانو سره چې د ګوجوزون په پخوانیو سیمو کې تاسیس شوي.د راڅرګندېدو جاپاني دولتونو سره تجارت د کوریا د اوسپنې لپاره د جاپاني زینتي برونزو تبادله کې شامله وه.په دریمه پیړۍ کې، د سوداګرۍ تحرک بدل شو ځکه چې په کیوشو کې د یاماتای ​​فدراسیون له بایون هان سره د جاپاني سوداګرۍ کنټرول ترلاسه کړ.
خریدو
خریدو. ©Angus McBride
100 BCE Jan 1 - 494

خریدو

Nong'an County, Changchun, Jil
بویو، [27] چې د Puyŏ یا Fuyu په نوم هم پیژندل کیږي، [28] یو لرغونی سلطنت و چې په شمالي منچوریا او د عصري ورځې په شمال ختیځ چین کې د دویمې پیړۍ څخه تر 494 میلادي کال پورې موقعیت درلود.دا ځینې وختونه د کوریا د سلطنت په توګه پیژندل کیږي د یمن د خلکو سره د خپلو اړیکو له امله، چې د عصري کوریایانو لپاره مخکښ ګڼل کیږي.[29] بویو د کوریا د ګوګوریو او بایکجي سلطنتونو ته د پام وړ مخکیني په توګه کتل کیږي.په پیل کې، د لویدیځ هان دورې په وروستیو کې (202 BCE - 9 CE)، بویو د Xuantu قوماندې تر واک لاندې و، د هان د څلورو قوماندانانو څخه یو.په هرصورت، د لومړۍ پیړۍ په نیمایي کې، بویو د ختیځ هان کورنۍ د یو مهم متحد [په] توګه راڅرګند شو، چې د ژیانبي او ګوګوریو د ګواښونو په وړاندې یې د بفر په توګه کار کاوه.د یرغلونو او سیاسي ننګونو سره سره، بویو د چین د مختلفو سلطنتونو سره ستراتیژیک اتحاد ساتلی، په سیمه کې د هغې اهمیت منعکس کوي.[۳۱]د خپل موجودیت په جریان کې، بویو د ډیری بهرنیو ګواښونو سره مخ شو.په 285 کې د ژیانبي قبیلې لخوا برید د دې لامل شو چې خپله محکمه اوکجیو ته واړوي.د جين کورنۍ وروسته د بویو په بیا رغونه کې مرسته وکړه، مګر سلطنت د ګوګوریو د بریدونو او په 346 کې د ژیانبي د بل برید له امله نور هم له زوال سره مخ شو. ګوګوریو ته، د پای نښه کول.د پام وړ ، تاریخي متنونه لکه د دریو سلطنتونو ریکارډونه د بویو او د هغې سویلي ګاونډیو ، ګوګوریو او یی ترمینځ ژبني او کلتوري اړیکې په ګوته کوي.د بویو میراث په راتلونکو کوریایی سلطنتونو کې دوام لري.دواړه ګوګوریو او بایکجي ، د کوریا دوه درې سلطنتونه ، ځانونه د بویو جانشینان ګڼي.د بایکجي پاچا اونجو په دې باور و چې د ګوګوریو بنسټ ایښودونکی د پاچا دونګمیونګ اولاد دی.سربیره پردې، بایکجي په رسمي ډول په 538 کې خپل نوم نومبویو (جنوبي بویو) بدل کړ. د ګوریو کورنۍ هم د بویو، ګوګوریو او بایکجي سره د خپلو پلرونو اړیکې ومنلې، چې د کوریا د هویت او تاریخ په جوړولو کې د بویو د تلپاتې نفوذ او میراث نښه کوي.
سمه ده
د اوکجیو ایالت هنري استازیتوب. ©HistoryMaps
100 BCE Jan 1 - 400

سمه ده

Korean Peninsula
اوکجیو، د کوریا یو لرغونی قبیلوی دولت، د شمالي کوریا په ټاپو وزمه کې په احتمالي توګه د دویمې پیړۍ څخه تر پنځمې پیړۍ پورې شتون درلود.دا په دوه اصلي سیمو ویشل شوی و: ډونګ اوکجیو (ختیځ اوکیجیو) ، په شمالي کوریا کې د اوسني هامګیانګ والیتونو ساحه پوښي ، او بوک-اوکیو (شمالي اوکجیو) چې د دومان سیند په شاوخوا کې موقعیت لري.پداسې حال کې چې ډونګ اوکیو اکثرا په ساده ډول د اوکجیو په نوم پیژندل کیده ، بوک اوکیو بدیل نومونه درلودل لکه چیګورو یا ګورو ، وروستنۍ د ګوګوریو نوم هم و.[32] اوکجیو د دې په سویل کې د ډونګی کوچني ایالت ګاونډی و او تاریخ یې د لوی ګاونډیو قدرتونو لکه ګوجوزین ، ګوګوریو او مختلف چینایي قوماندانانو سره تړلی و.[۳۳]د خپل موجودیت په جریان کې، اوکیو د چینایي قوماندانانو او ګوګوریو لخوا د واکمنۍ بدیل دورې تجربه کړې.د دریمې پیړۍ څخه تر 108 قبل مسیح پورې، دا د ګوجوزون تر کنټرول لاندې و.په 107 BCE کې، د Xuantu قومانداني په اوکیو باندې خپل نفوذ وټاکه.وروسته، لکه څنګه چې ګوګوریو پراخ شو، اوکجیو د ختیځ لینګ قوماندې برخه شوه.دولت، د خپل ستراتیژیک موقعیت له امله، ډیری وختونه د ګاونډیو سلطنتونو لپاره د پناه ځای په توګه کار کاوه؛د مثال په توګه، د ګوګوریو پاچا دونګچیون او د بویو محکمې په ترتیب سره په 244 او 285 کې د یرغلونو پرمهال په اوکیو کې پناه غوښتې وه.په هرصورت، د پنځمې پیړۍ په پیل کې، د ګوګوریو لوی لوی ګوانګګیتو اوکجیو په بشپړه توګه فتح کړی و.د اوکجیو په اړه کلتوري معلومات، که څه هم لږ دي، وړاندیز کوي چې د دې خلک او عملونه د ګوګوریو سره ورته والی لري."سامګوک ساګي" ختیځ اوکجیو د بحر او غرونو په مینځ کې د حاصلخیزې ځمکې په توګه تشریح کوي ، او د هغې اوسیدونکي د زړور او ماهر پیاده عسکرو په توګه.د دوی د ژوند طرز، ژبه او دودونه - په شمول د ودونو او دفن کولو دودونه - د ګوګوریو سره ورته ورته والی لري.د اوکجیو خلکو د کورنۍ غړي په یوه تابوت کې مداخله کوله او د ماشوم ناوې یې د خپل زوم له کورنۍ سره تر بلوغ پورې ژوند کاوه.
57 BCE - 668
د کوریا درې سلطنتونهornament
Play button
57 BCE Jan 1 - 668

د کوریا درې سلطنتونه

Korean Peninsula
د کوریا درې سلطنتونه ، چې ګوګوریو ، بایکجي او سیلا پکې شامل دي ، د لرغونې دورې په جریان کې د کوریا ټاپو وزمه د واکمنۍ لپاره سیالي کوله.دا سلطنتونه د ویمان جوزون له سقوط وروسته راڅرګند شول، کوچني دولتونه او کنفدراسیون یې جذب کړل.د دریو سلطنتونو د دورې په پای کې، یوازې ګوګوریو، بایکجي او سیلا پاتې وو، په 494 کې د بویوو او په 562 کې ګیا سره ضمیمه شوي ایالتونه درلودل. دوی په ګډه د منچوریا ټوله ټاپو وزمه او د منچوریا برخه ونیوله، ورته کلتور او ژبه یې شریکه کړه.بودیزم ، چې په دریمه پیړۍ کې معرفي شو، د ټولو دریو سلطنتونو دولتي دین شو، چې په 372 عیسوي کې د ګوګوریو سره پیل شو.[۳۴]د دریو سلطنتونو دوره په اوومه پیړۍ کې پای ته ورسیده کله چې سیلا،د چین د تانګ سلطنت سره متحد شو، ټاپووزمه یې متحد کړه.دا یووالي په 562 کې د ګیا ، په 660 کې بایکجي او په 668 کې د ګوګوریو له فتحو وروسته پیل شو. په هرصورت ، له یووالي وروسته د کوریا په ځینو برخو کې د تانګ کورنۍ لنډ نظامي حکومت رامینځته شو.سیلا، د ګوګوریو او بایکجي وفادارانو لخوا ملاتړ شوی، د تانګ واکمنۍ په وړاندې مقاومت وکړ، چې بالاخره د وروستیو دریو سلطنتونو او د ګوریو ایالت لخوا د سیلا د الحاق لامل شو.د دې دورې په اوږدو کې، هر سلطنت خپل ځانګړي کلتوري اغیزې ساتلي دي: د شمالي چین څخه ګوګوریو، د سویلي چین څخه بایکجي، او سیلا د یوریشیا سټیپ او محلي دودونو څخه.[۳۵]د خپلو ګډو کلتوري او ژبنیو ریښو سره سره، هر سلطنت جلا جلا شناخت او تاریخ درلود.لکه څنګه چې د سوی په کتاب کې ثبت شوي، "د ګوګوریو، بایکجي او سیلا دودونه، قوانین او جامې عموما یو شان دي".[36] په پیل کې د شمنیستي عملونو ریښې درلودې، دوی په زیاتیدونکې توګه د چینایي فلسفې لکه کنفیوشیزم او تاوزم لخوا اغیزمن شوي.په څلورمه پیړۍ کې، بودیزم په ټوله ټاپووزمه کې خپور شو، په لنډه توګه د ټولو دریو سلطنتونو اصلي دین شو.یوازې د ګوریو سلطنت په جریان کې د کوریا ټاپو وزمې ټولیز تاریخ تالیف شوی و.[۳۷]
Play button
57 BCE Jan 1 - 933

د سیلا سلطنت

Gyeongju, Gyeongsangbuk-do, So
سیلا، چې د شیلا په نوم هم پیژندل کیږي، د کوریا یو له پخوانیو سلطنتونو څخه و چې له 57 BCE څخه تر 935 CE پورې شتون درلود، په عمده توګه د کوریا ټاپو وزمې په جنوبي او مرکزي برخو کې موقعیت لري.د بایکجي او ګوګوریو سره یوځای، دوی د کوریا تاریخي درې سلطنتونه جوړ کړل.له دې څخه، سیلا ترټولو کوچنی نفوس درلود، نږدې 850,000 خلک، چې د پام وړ د بایکجي له 3,800,000 او د ګوګوریو له 3,500,000 څخه کم وو.[38] د پارک کورنۍ څخه د سیلا د هایوکجیوس لخوا رامینځته شوی ، سلطنت د 586 کلونو لپاره د ګیونګجو کیم قبیلې لخوا ، د میریانګ پارک کلا د 232 کلونو لپاره ، او د وولسینګ سیوک قبیله 172 کاله واکمني درلوده.سیلا په پیل کې د سامهان کنفدراسیو د یوې برخې په توګه پیل شو او وروسته یې د چین سوی او تانګ سلطنتونو سره ملګرتیا وکړه.دا په نهایت کې په 660 کې د بایکجي او په 668 کې د ګوګوریو په فتح کولو سره د کوریا ټاپو وزمه متحد کړه. له دې وروسته متحد سیلا د ټاپوګانو ډیری برخه اداره کړه ، پداسې حال کې چې شمال د ګوګوریو د ځای ناستي دولت بالهې رامینځته کیدل ولیدل.د یو زریزې وروسته، سیلا په وروستیو دریو سلطنتونو وویشل شو، چې وروسته یې په 935 کې ګوریو ته واک انتقال کړ [39]د سیلا لومړنی تاریخ د پروټو – درې سلطنتونو دورې ته اشاره کوي، په کوم کې چې کوریا د سمان په نوم په دریو کنفدراسیونو ویشل شوی و.سیلا د "سرو ګوک" په نوم رامینځته شوی ، د 12 غړو کنفدراسیون دننه یو ایالت چې د جیهان په نوم یادیږي.د وخت په تیریدو سره ، سارو ګوک د ګوجوزون له میراث څخه د جیهان شپږ کلاګانو ته وده ورکړه.د [کوریا] تاریخي ریکارډونه، په ځانګړې توګه د سیلا د بنسټ ایښودلو په اړه افسانه، د باک هایوکجیوس په اړه وايي چې په 57 BCE کې د اوسني ګیونګجو په شاوخوا کې سلطنت تاسیس کړ.یو په زړه پورې کیسه بیانوي چې هایوکجیوس د سپینې آس لخوا ایښودل شوې هګۍ څخه زیږیدلی او په 13 کلنۍ کې پاچا شو. داسې لیکنې شتون لري چې د سیلا شاهي نسب د کیم ایل جی یا جین په نوم د یو شهزاده له لارې له ژینګنو سره اړیکې درلودې. Midi په چینایي سرچینو کې.[41] ځینې تاریخپوهان اټکل کوي چې دا قبیله ممکن د کوریا اصلي ټاټوبی وي او د Xiongnu کنفدراسیون سره یوځای شوی و، وروسته بیرته کوریا ته راستون شو او د سیلا شاهي کورنۍ سره یوځای شو.د سیلا ټولنه، په ځانګړې توګه وروسته له هغه چې دا یو مرکزي دولت شو، په ښکاره ډول اشرافي وه.د سیلا شاهي کورنۍ د هډوکو رتبه سیسټم چلاوه، د یو چا ټولنیز دریځ، امتیازات، او حتی رسمي پوستونه ټاکي.د شاهي ملکیت دوه لومړني ټولګي شتون درلود: "مقدس هډوکي" او "ریښتیني هډوکي".دا تقسیم په 654 کې د وروستۍ "مقدس هډوکي" واکمن ملکې جیندیوک د واکمنۍ سره پای ته ورسید [. 42] پداسې حال کې چې پاچا یا ملکه په تیوریکي لحاظ یو مطلق پاچا و، اشرافیانو د پام وړ نفوذ درلود، د "هوابیک" د شاهي شورا په توګه یې دنده ترسره کوله. مهمې پریکړې کول، لکه د دولتي مذهبونو غوره کول.[43] د یووالي وروسته، د سیلا حکومتولۍد چینایي بیوروکراټیک ماډلونو څخه الهام اخیستی.دا د پخوانیو وختونو څخه یو بدلون و کله چې د سیلا پاچاهانو په بودیزم ډیر ټینګار کاوه او ځانونه یې د "بودا پاچاهانو" په توګه انځورول.د سیلا لومړنی نظامي جوړښت د شاهي ساتونکو په شاوخوا کې وګرځید، کوم چې د شاهي او شرافت ساتنه کوله.د بهرنیو ګواښونو له امله، په ځانګړې توګه د بایکجي، ګوګوریو او یاماتو جاپان څخه، سیلا په هره ولسوالۍ کې محلي ګارنیزیونونه جوړ کړل.د وخت په تیریدو سره، دا ګارنیزون وده وکړه، چې د "قسم بینر" واحدونو رامینځته کولو المل شو.هوارنګ، د لویدیځ شورویران سره برابر، د پام وړ پوځي مشرانو په توګه راڅرګند شو او د سیلا په فتحو کې یې مهم رول لوبولی، په ځانګړې توګه د کوریا ټاپوزول په یووالي کې.د سیلا پوځي ټیکنالوژي، په شمول د چیونبونو کراسبوز، د خپل موثریت او دوام لپاره مشهور و.برسیره پردې، نهه لښکر، د سیلا مرکزي اردو، د سیلا، ګوګوریو، بایکجي او موه څخه مختلف ګروپونه لري.[۴۴] د سیلا سمندري وړتیاوې هم د پام وړ وې، چې سمندري ځواک یې د پیاوړې کښتۍ جوړونې او سمندري ځواک ملاتړ کاوه.د سیلا کلتوري میراث یوه مهمه برخه په ګیونګجو کې میشته ده ، د سیلا ډیری قبرونه لاهم پاتې دي.د سیلا کلتوري اثار، په ځانګړې توګه د سرو زرو تاجونه او ګاڼې، د سلطنت هنري او هنري مهارتونو ته بصیرت وړاندې کوي.د معمارۍ یوه کلیدي معجزه چیومسیونګډای دی ، په ختیځ آسیا کې ترټولو زوړ ژوندی پاتې ستورپوهنه.په نړیواله کچه، سیلا د ورېښمو لارې له لارې اړیکې ټینګې کړې، د سیلا ریکارډونه چې د کوشنام په څیر په فارسي افسانوي شعرونو کې موندل شوي.سوداګرو او سوداګرو د سیلا او د آسیا د نورو برخو په ځانګړې توګه د فارس ترمنځ د کلتوري او سوداګریزو توکو جریان اسانه کړ.[۴۵]جاپاني متنونه، نیهون شوکي او کوجیکي هم سیلا ته اشاره کوي، د دواړو سیمو ترمنځ د افسانې او تاریخي اړیکو یادونه کوي.
ګوګوریو
Goguryeo Cataphract، د کوریا درنه سپرلۍ. ©Jack Huang
37 BCE Jan 1 - 668

ګوګوریو

Liaoning, China
ګوګوریو ، چې د ګوریو په نوم هم پیژندل کیږي، د کوریا سلطنت و چې د 37 BC څخه تر 668 CE پورې شتون درلود.د کوریا ټاپو وزمې په شمالي او مرکزي برخو کې موقعیت لري، دا خپل نفوذ د نن ورځې شمال ختیځ چین، ختیځ منګولیا، داخلي مغولستان، او د روسیې برخو ته وغزاوه.د بایکجي او سیلا سره د کوریا د دریو سلطنتونو څخه یو په توګه ، ګوګوریو د کوریا ټاپو وزمې د ځواک متحرکاتو کې مهم رول لوبولی او د چین او جاپان ګاونډیو هیوادونو سره یې د پام وړ تعاملات درلودل.د سمګوک ساګي ، د 12 پیړۍ تاریخي ریکارډ وايي چې ګوګوریو په 37 BCE کې د بویو یو شهزاده جومونګ لخوا تاسیس شوی.د "ګوریو" نوم په پنځمه پیړۍ کې د رسمي نوم په توګه منل شوی او د عصري انګلیسي اصطلاح "کوریا" اصل دی.د ګوګوریو ابتدايي حکومتولۍ د پنځو قومونو فدراسیون لخوا مشخص شوی و، کوم چې په زیاتیدونکي مرکزي کولو سره ولسوالیو ته وده ورکړه.په څلورمه پیړۍ کې، سلطنت د سیمه ایزې ادارې سیسټم رامینځته کړ چې د کلا شاوخوا مرکز و.لکه څنګه چې ګوګوریو پراخ شو، دې د ټوپک سیسټم رامینځته کړ، د هیواد میشته ادارې بڼه.سیسټم نور سیمې په سیونګ (قلعه) یا چون (کلیو) کې ویشلې، د سوسا یا نورو چارواکو سره چې د هیواد څارنه کوي.په نظامي لحاظ، ګوګوریو یو ځواک و چې په ختیځ آسیا کې حساب کیدی شي.دولت یو ډیر منظم پوځ درلود، چې د 300,000 سرتیرو د ځای په ځای کولو توان لري.پوځي جوړښت د وخت په تیریدو سره وده وکړه، په څلورم پیړۍ کې د اصلاحاتو سره د پام وړ ځمکنیو فتحو المل شو.هر نارینه وګړی اړ و چې په اردو کې خدمت وکړي، د بدیلونو سره لکه د اضافي غلو مالیه ورکول.د سلطنت نظامي وړتیا د دې په ډیری قبرونو او هنري اثارو کې څرګنده وه، چې ډیری یې د ګوګوریو د جګړې، مراسمو او معمارۍ ښودنه کوي.د ګوګوریو اوسیدونکو یو متحرک ژوند درلود ، د دیوالونو او هنري اثارو سره چې دوی یې د عصري هانبوک په مخکینیو کې انځوروي.دوی په فعالیتونو لکه څښاک، سندرې ویل، نڅا، او غېږ کې بوخت وو.د دونګماینګ فستیوال چې په هر اکتوبر کې ترسره کیږي، یوه مهمه پیښه وه چیرې چې د پلرونو او خدایانو لپاره مراسم ترسره شوي.ښکار هم یو مشهور تفریح ​​و، په ځانګړې توګه د نارینه وو ترمنځ، د تفریح ​​​​او نظامي روزنې په توګه خدمت کول.د تیري کولو سیالۍ معمولې وې، چې د ګوګوریو په ټولنه کې د دې مهارت اهمیت په ګوته کوي.په مذهبي لحاظ، ګوګوریو متنوع وو.خلکو د خپلو پلرونو عبادت کاوه او د افسانوي حیواناتو درناوی یې کاوه.بودیزم په 372 کې ګوګوریو ته معرفي شو او یو اغیزمن دین شو، د سلطنت د واکمنۍ پرمهال ډیری خانقاهونه او زیارتونه جوړ شوي.شمنیزم هم د ګوګوریو کلتور یوه مهمه برخه وه.د ګوګوریو کلتوري میراثونه ، پشمول د دې هنر ، نڅا او معماري نوښتونه لکه آنډول (د پوړ تودوخې سیسټم) ، دوام لري او لاهم د کوریا په عصري کلتور کې لیدل کیدی شي.
Play button
18 BCE Jan 1 - 660

بایکجي

Incheon, South Korea
بایکجي ، چې د پیکچ په نوم هم پیژندل کیږي ، د کوریا ټاپووزمې په سویل لویدیز برخه کې یو مشهور سلطنت و ، چې د 18 BCE څخه تر 660 عیسوي پورې بډایه تاریخ لري.دا د ګوګوریو او سیلا سره یوځای د کوریا له دریو سلطنتونو څخه و.سلطنت د ګوګوریو د بنسټ ایښودونکي جومونګ دریم زوی اونجو او د هغه ملګری سوسیونو لخوا په ویریسیونګ کې رامینځته شوی ، چې دا مهال د سویلي سیول برخه ده.بایکجي د بویو جانشین ګڼل کیږي، یو ایالت چې په اوسني منچوریا کې موقعیت لري.سلطنت د سیمې په تاریخي شرایطو کې مهم رول لوبولی ، په مکرر ډول یې په نظامي او سیاسي اتحادونو او د خپلو ګاونډیو سلطنتونو ، ګوګوریو او سیلا سره په شخړو کې ښکیل وو.د څلورمې پیړۍ په اوږدو کې د خپل ځواک په اوج کې، بایکجي خپله سیمه د پام وړ پراخه کړې وه، د لویدیز کوریا ټاپو وزمې یوه لویه برخه او په احتمالي توګه حتی د چین ځینې برخې یې کنټرولولې، چې شمال ته یې پیونګ یانګ ته رسیږي.سلطنت په ستراتیژیک ډول موقعیت درلود، دا اجازه یې ورکړه چې په ختیځ آسیا کې یو لوی سمندري ځواک شي.بایکجي پهچین اوجاپان کې د سلطنتونو سره پراخه سیاسي او سوداګریزې اړیکې رامینځته کړې.د دې سمندري وړتیاوو نه یوازې سوداګرۍ ته لاره هواره کړه بلکې په ټوله سیمه کې د کلتوري او تخنیکي نوښتونو په خپرولو کې هم مرسته وکړه.بایکجي د خپل کلتوري پیچلتیا او په ختیځ آسیا کې د بودیزم په خپرولو کې د مهم رول لپاره پیژندل شوی و.سلطنت په څلورمه پیړۍ کې بودیجه ومنله، چې د بودا کلتور او هنرونو د ودې لامل شو.بایکجي جاپان ته د بودیزم په معرفي کولو کې مهم رول لوبولی ، د پام وړ د جاپاني کلتور او مذهب اغیزه کړې.سلطنت د ټیکنالوژۍ، هنر او معمارۍ په برخه کې د پرمختګ لپاره هم پیژندل شوی و، چې د کوریا کلتوري میراث کې د پام وړ مرستې کوي.په هرصورت، د بایکجي خوشحالي د تل لپاره پای ته نه وه رسیدلې.سلطنت د خپلو ګاونډیو سلطنتونو او بهرنیو ځواکونو لخوا دوامداره نظامي ګواښونو سره مخ و.د اوومې پیړۍ په نیمایي کې، بایکجي ځان د تانګ کورنۍ او سیلا د ایتلاف تر برید لاندې وموند.د سخت مقاومت سره سره، بایکجی په پای کې په 660 عیسوی کې فتح شو، د خپل خپلواک وجود پای ته ورسید.د بایکجي سقوط د کوریا د دریو سلطنتونو په تاریخ کې یوه مهمه پیښه وه ، چې په سیمه کې د سیاسي بیارغونې دورې لامل شوې.د بایکجي میراث تر نن ورځې پورې دوام لري، سلطنت د خپلو کلتوري لاسته راوړنو، د بودیزم په خپریدو کې د هغې رول او د ختیځ آسیا په تاریخ کې د خپل ځانګړي موقعیت لپاره یاد ساتل کیږي.د بایکجي سره تړلي تاریخي ځایونه ، پشمول د هغې ماڼۍ ، مقبرې او کلاګانې ، د تاریخ پوهانو ، څیړونکو او سیلانیانو لپاره خورا علاقه لري ، د دې لرغوني سلطنت بډایه تاریخ او کلتور باندې رڼا اچوي.
Play button
42 Jan 1 - 532

د ګیا کنفدراسیون

Nakdong River
ګیا، د کوریا کنفدراسیون چې د CE 42-532 په جریان کې شتون درلود، د سویلي کوریا د ناکډونګ سیند په حوزه کې موقعیت درلود، چې د سامهان دورې د بایونان کنفدراسیون څخه راڅرګند شو.دا کنفدراسیون د کوچنیو ښارونو ریاستونو څخه جوړ و، او دا د سیلا سلطنت، د کوریا د دریو سلطنتونو څخه یو له خوا ضمیمه شوی و.د دریمې او څلورمې پیړۍ لرغون پېژندنې شواهد د بایونان کنفدراسیون څخه د ګیا کنفدراسیون ته لیږد په ګوته کوي، په نظامي فعالیتونو او د جنازې دودونو کې د پام وړ بدلونونو سره.د پام وړ لرغون پېژندنې ځایونه د دایسیونګ - ډونګ او بوکچیون - ډونګ د ښخ شوي هدیرې شامل دي، چې د ګیا د سیاستونو د شاهي قبرونو په توګه تشریح شوي.[۴۶]افسانه، لکه څنګه چې په 13 پیړۍ کې په سمګوک یوسا کې ثبت شوي، د ګیا د بنسټ ایښودلو کیسه کوي.دا په CE 42 کې د آسمان څخه د شپږو هګیو د راښکته کیدو خبر ورکوي، چې له هغې څخه شپږ هلکان زیږیدلي او په چټکۍ سره بالغ شوي.یو له دوی څخه، سورو، د جیومګوان ګیا پاچا شو، پداسې حال کې چې نورو پاتې پنځه ګیا تاسیس کړل.د ګیا سیاستونه د بایونان کنفدراسیون له دولسو قبیلو څخه رامینځته شوي ، د دریمې پیړۍ په وروستیو کې یو ډیر نظامي ایډیالوژۍ ته لیږدول شوي ، چې د بویو سلطنت عناصرو لخوا اغیزمن شوي.[۴۷]ګیا د خپل شتون په جریان کې بهرني فشارونه او داخلي بدلونونه تجربه کړل.د سیلا او ګیا ترمنځ د اتو بندرونو سلطنتونو جګړې (209-212) وروسته، د ګیا کنفدراسیون وکولی شو چې د سیلا د مخ په زیاتیدونکي نفوذ سره سره خپله خپلواکي وساتي، په ډیپلوماټیک ډول د جاپان او بایکجي د نفوذ په کارولو سره.په هرصورت، د ګیا خپلواکي د ګوګوریو (391-412) تر فشار لاندې له لاسه ورکول پیل کړل، او دا د سیلا په وړاندې په جګړه کې د بایکجي سره د مرستې وروسته په 562 کې د سیلا لخوا په بشپړه توګه ضمیمه شوه.د پام وړ د ارا ګیا ډیپلوماتیکې هڅې دي، په شمول د انرا کنفرانس کوربه توب، د خپلواکۍ ساتلو او د دې نړیوال حیثیت لوړولو لپاره.[۴۸]د ګیا اقتصاد متنوع و، په کرنه، کب نیولو، فلزي کاسټ کولو، او اوږد واټن سوداګرۍ باندې تکیه کوله، د اوسپنې په کار کې د ځانګړي شهرت سره.د اوسپنې په تولید کې دې تخصص د بایکجي او د وا سلطنت سره سوداګریزې اړیکې اسانه کړې، چې ګیا ته یې د اوسپنې کان، زغره او وسلې صادرولې.د بایونان برعکس، ګیا هڅه وکړه چې د دې سلطنتونو سره قوي سیاسي اړیکې وساتي.په سیاسي توګه، د ګیا کنفدراسیون د جاپان او بایکجي سره ښې اړیکې ساتلې، ډیری وختونه د خپلو ګډو دښمنانو، سیلا او ګوګوریو په وړاندې ایتلافونه جوړوي.د ګیا سیاستونو په دوهمه او دریمه پیړیو کې د جیومګوان ګیا په شاوخوا کې یو کنفدراسیون رامینځته کړ چې وروسته په 5 او 6 پیړیو کې د دایګیا شاوخوا بیا راژوندي شو ، که څه هم دا په نهایت کې د سیلا پراختیا ته راوتلی.[۴۹]له الحاق وروسته، د ګیا اشرافیان د سیلا په ټولنیز جوړښت کې مدغم شول، په شمول د هډوکي درجه سیسټم.دا ادغام د ګیا د شاهي نسب د سلان جنرال کیم یو سین لخوا بیلګه ده چې د کوریا د دریو سلطنتونو په یووالي کې یې مهم رول لوبولی دی.د سیلا په درجه بندۍ کې د کیم لوړ رتبه مقام د سیلا په سلطنت کې د ګیا د شرافت ادغام او نفوذ په ګوته کوي، حتی د ګیا کنفدراسیون له سقوط وروسته.[50]
هانجي: کوریایي کاغذ معرفي شو
هانجي، کوریایي کاغذ معرفي شو. ©HistoryMaps
300 Jan 1

هانجي: کوریایي کاغذ معرفي شو

Korean Peninsula
په کوریا کې، د کاغذ جوړونې پهچین کې د دریمې او شپږمې پیړۍ تر مینځ د هغې د زیږون څخه ډیر وخت نه وروسته پیل شو، په پیل کې د خامو موادو لکه هیمپ او رامی سکریپ څخه کار اخیستل.د دریو سلطنتونو دوره (57 BCE – 668 CE) هر سلطنت ولیدل چې خپل رسمي تاریخونه په کاغذ کې ثبتوي، د کاغذ او رنګ په تولید کې د پام وړ پرمختګ سره.د نړۍ ترټولو زوړ ژوندی لرګی بلاک چاپ، د خالص رڼا دراني سوترا، په 704 کې په هانجي کې چاپ شوی، د دې دورې په جریان کې د کوریا د کاغذ جوړونې د پیچلتیا لپاره د ثبوت په توګه ولاړ دی.د کاغذي صنایعو وده وکړه، او د سیلا سلطنت، په ځانګړې توګه، د کوریا په کلتور کې د کاغذ جوړونې په ژوره توګه مدغم شو، چې دا د ګیریمجي په نوم یادوي.د ګوریو دوره (918-1392) د هانجي طلایی دوره په نښه کړه، د هانجي کیفیت او کارونې کې د پام وړ زیاتوالي سره، په ځانګړې توګه د چاپ جوړولو کې.هانجي د پیسو، بودایي متنونو، طبي کتابونو او تاریخي ریکارډونو په شمول د مختلفو موخو لپاره کارول کیده.د ډاک د کښت لپاره د دولت ملاتړ د دې لامل شو چې پراخه کښت وکرل شي، د هانجي شهرت په ټوله آسیا کې د ځواک او روښانه کولو لپاره لوړ کړي.د دې دورې د پام وړ لاسته راوړنې د تریپتاکا کوریا د نقاشۍ او په 1377 کې د جیکجي چاپ کول شامل دي، چې د نړۍ ترټولو پخوانی کتاب دی چې د فلزي حرکت وړ ډول په کارولو سره چاپ شوی.د جوزون دوره (1392-1910) په ورځني ژوند کې د هانجي دوامداره خپریدل ولیدل چې د هغې کارول په کتابونو، د کورنیو توکو، فینونو او د تمباکو کڅوړو پورې وغځول شول.په نوښتونو کې رنګ شوي کاغذ او کاغذ شامل وو چې د مختلفو فایبرونو څخه جوړ شوي.حکومت د کاغذ تولید لپاره یوه اداري اداره جوړه کړه او حتی د سرتیرو لپاره یې د کاغذ زغره کارولې.په هرصورت، په 1884 کې د لویدیز کاغذ د ډله ایز تولید میتودونو معرفي کول یو مهم بدلون په نښه کړ، چې د دودیز هانجي صنعت ته یې ننګونې رامینځته کړې.
د کوریا بودیزم
د کوریا بودیزم تاسیس شو. ©HistoryMaps
372 Jan 1

د کوریا بودیزم

Korean Peninsula
کوریا ته د بودیزم سفر څو پیړۍ وروسته پههند کې پیل شو.د ورېښمو لارې له لارې، مهایانا بودیزم په لومړۍ پیړۍ کېچین ته ورسید او بیا وروسته په څلورمه پیړۍ کې د دریو سلطنتونو دوره کې کوریا ته ننوتل، په پای کېجاپان ته لیږدول کیده.په کوریا کې، بودیزم د دریو سلطنتونو لخوا د دولتي مذهب په توګه منل شوی و: ګوګوریو په 372 عیسوي کې، سیلا په 528 کې، او بایکجي په 552 عیسوي کې.[51] شمنیزم، د کوریا اصلي مذهب، د بودیزم سره په همغږۍ کې شتون درلود، د دې تعلیماتو ته یې د یوځای کولو اجازه ورکړه.کوریا ته د بودیزم په معرفي کولو کې درې مهم راهبانو مالانتا وه چې په 384 میلادي کال کې یې بایکجي ته راوړه؛سنډو، چې په 372 میلادي کال کې یې ګوګوریو ته معرفي کړ؛او ادو، چا چې دا سیلا ته راوړه.[۵۲]په کوریا کې د خپلو لومړیو کلونو په جریان کې، بودیزم په پراخه کچه منل شوی و او حتی د ګوریو دورې (918-1392 CE) په جریان کې د دولت ایډیالوژۍ بدل شو.په هرصورت، د جوزون دوره (1392-1897 عیسوي) په جریان کې د هغې نفوذ کم شو، کوم چې په پنځو پیړیو کې پراخ شو، ځکه چې نو کنفیوشیزم د غالب فلسفې په توګه راڅرګند شو.دا یوازې هغه وخت و چې بودايي راهبانو د 1592-98 تر منځ د کوریا د جاپاني یرغلونو په مخنیوي کې مهم رول لوبولی و چې د دوی په وړاندې ظلم ودرول شو.سره له دې، بودیزم د جوزون دورې تر پایه پورې نسبتا تابع پاتې شو.د جوزون دورې وروسته، په کوریا کې د بودیزم رول د بیا راژوندي کیدو تجربه وکړه، په ځانګړې توګه د 1910 څخه تر 1945 پورې د استعمار په دوره کې. د بودا راهبانو نه یوازې په 1945 کې د جاپاني واکمنۍ په پای کې مرسته وکړه بلکې د دوی په دودونو او کړنو کې د پام وړ سمونونه هم پیل کړل، په یو ځانګړي مذهبي هویت ټینګار کوي.پدې دوره کې د مینګنګ پلګیو ایډیالوژۍ یا "د خلکو لپاره بودیزم" وده وموندله چې د عامو خلکو ورځني مسلو ته د رسیدو په شاوخوا کې مرکز و.[53] د دویمې نړیوالې جګړې وروسته، د کوریا د بودیزم سیون ښوونځي په کوریایی ټولنه کې خپل شهرت او منل بیرته ترلاسه کړل.
د هډوکي درجه سیسټم
د سیلا په سلطنت کې د هډوکي درجه سیسټم. ©HistoryMaps
520 Jan 1

د هډوکي درجه سیسټم

Korean Peninsula
د سیلا په لرغوني کوریا سلطنت کې د هډوکي درجه سیسټم یو میراثي ذات سیسټم و چې د ټولنې جلا کولو لپاره کارول کیده، په ځانګړې توګه د اشرافو، د تخت او واک کچې ته د دوی د نږدېوالي پراساس.دا سیسټم احتمالا دچین د اداري قوانینو لخوا اغیزمن شوی و، چې په 520 کې د پاچا بیوفیونګ لخوا تاسیس شوی. د سمګوک ساګي، د 12 پیړۍ د کوریا تاریخي متن، د دې سیسټم تفصیلي حساب وړاندې کوي، په شمول د ژوند په اړخونو لکه رسمي حالت، د واده حقونه، جامې، او د ژوند شرایط، که څه هم د سیلا ټولنې انځور د خورا ډیر جامد کیدو له امله نیوکه شوې.[۵۴]د هډوکو - رتبې سیسټم کې ترټولو لوړه رتبه "مقدس هډوکي" (سیونګګول) وه، ورپسې د "ریښتیني هډوکي" (جینګول) سره، د سیلا میویول وروسته پاچا د وروستي کټګورۍ سره تړاو لري، په شاهي نسب کې د بدلون نښه کول. د سیلا تر مړینې پورې د 281 کلونو لپاره.[55] د "ریښتیني هډوکي" لاندې د سر درجې وې، یوازې شپږم، پنځم او څلورم درجې تصدیق شوي، او د دې ټیټ رتبو اصليت او تعریف د علمي بحث یوه موضوع پاتې ده.د شپږمې رتبې غړي کولی شي په اداري سیسټم کې مهم پوستونه ترلاسه کړي، پداسې حال کې چې هغه څوک چې په څلورم او پنځه رتبو کې دي په کوچنیو پوستونو پورې محدود وو.د هډوکو - رتبې سیسټم سختۍ، او هغه محدودیتونه چې دا په افرادو کې ځای پرځای شوي، په ځانګړې توګه د سر رتبه شپږم ټولګي، د وروستي سیلا په سیاست کې د پام وړ رول لوبولی، د بدیل په توګه په کنفیوشیزم یا بودیزم کې ډیری فرصتونه لټوي.د هډوکي درجه سیسټم سختۍ د متحد سیلا دورې پای ته رسیدو سره د سیلا ضعیف کیدو کې مرسته وکړه، سره له دې چې نور عوامل هم په کې دي.د سیلا له سقوط وروسته، سیسټم په بشپړه توګه له منځه یوړل شو، که څه هم په کوریا کې د 19 پیړۍ تر وروستیو پورې د ذات مختلف سیسټمونه دوام لري.د شپږم ټولګي د مشر مایوسه هیلې او د دودیز اداري سیسټم څخه بهر د فرصتونو لټون د دې دورې په جریان کې د سیسټم محدودیت او د کوریا په ټولنه باندې د هغې اغیزې په ګوته کوي.
ګوګوریو-سوی جنګ
ګوګوریو-سوی جنګ ©Angus McBride
598 Jan 1 - 614

ګوګوریو-سوی جنګ

Liaoning, China
د ګوګوریو-سوی جګړه، چې د CE 598 - 614 پورې دوام لري، د پوځي یرغلونو لړۍ وه چېد چین د سوئي سلطنت لخوا د ګوګوریو په وړاندې پیل شوي، د کوریا د دریو سلطنتونو څخه یو.د امپراتور وین او وروسته د هغه د ځای ناستي، امپراتور یانګ په مشرۍ، د سوی کورنۍ موخه دا وه چې ګوګوریو تابع کړي او په سیمه کې خپل واک ټینګ کړي.ګوګوریو، د پاچا پیونګون په مشرۍ او د پاچا یونګ یانګ په مشرۍ، د دې هڅو په وړاندې مقاومت وکړ، د سوی سلطنت سره د مساوي اړیکو په ساتلو ټینګار وکړ.د ګوګوریو د ماتولو لپاره لومړنۍ هڅې د قوي مقاومت سره مخ شوې، په شمول په 598 کې د نامناسب هوا شرایطو او د ګوګوریو سخت دفاع له امله د لومړني خنډ په شمول، چې په پایله کې یې د سوی درانه زیانونه رامنځته شول.ترټولو مهم کمپاین په 612 کې رامینځته شو ، امپراتور یانګ د ګوګوریو فتح کولو لپاره یو لوی اردو ، چې د راپورونو له مخې له یو ملیون څخه ډیر قوي و ، حرکت وکړ.په دې کمپاین کې اوږدې محاصرې او جګړې شاملې وې، چې ګوګوریو د جنرال ایلجي مونډوک تر قوماندې لاندې ستراتیژیک شاتګونه او چریکي تاکتیکونه په کار واچول.د لیاو سیند په تیریدو او د ګوګوریو سیمو ته د پرمختګ په برخه کې د لومړنیو بریالیتوبونو سره سره، د سوی ځواکونه په نهایت کې له منځه یوړل شول، په ځانګړې توګه د سالسو سیند په جګړه کې، چیرې چې د ګوګوریو ځواکونو د سوی اردو ته سخته مرګ ژوبله واړوله.په 613 او 614 کې ورپسې یرغلونو د Sui یرغل ورته نمونې ولیدلې چې د ګوګوریو د قوي دفاع سره مخ شو چې د Sui نورو ناکامیو لامل شو.د ګوګوریو-سوی جنګونو د سوی سلطنت په کمزوری کولو کې مهم رول ولوباوه، دواړه په نظامي او اقتصادي توګه، په 618 کې د هغې د ړنګیدو او د تانګ سلطنت په وده کې مرسته وکړه.د ژوند لوی زیان ، د سرچینو کمیدل ، او د سوی حکومتدارۍ باندې د باور له لاسه ورکولو په ټول چین کې پراخه ناخوښي او بغاوت رامینځته کړ.د پراخو بریدونو او د سوی ځواکونو د لومړني ځواک سره سره، د ګوګوریو انعطاف او ستراتیژیک هوښیارتیا د پاچا یونګ یانګ او جنرال ایلجي مونډوک په څیر مشرانو لاندې دوی ته دا توان ورکړ چې د برید په وړاندې مقاومت وکړي او د خپل حاکمیت ساتنه وکړي ، چې جنګونه یې په کوریا کې د پام وړ فصل په توګه په نښه کړل. تاریخ
ګوګوریو – تانګ جګړه
ګوګوریو – تانګ جګړه ©Anonymous
645 Jan 1 - 668

ګوګوریو – تانګ جګړه

Korean Peninsula
د ګوګوریو – تانګ جګړه (۶۴۵–۶۶۸) د ګوګوریو سلطنت او د تانګ کورنۍ ترمنځ شخړه وه، چې د مختلفو ایالتونو او پوځي ستراتیژیو سره د اتحادونو لخوا په نښه شوې.د جګړې لومړني پړاو (645-648) ولیدل چې ګوګوریو په بریالیتوب سره د تانګ ځواکونو مخه ونیوله.په هرصورت، په 660 کې د بایکجي د تانګ او سیلا د ګډې فتحې وروسته، دوی په 661 کې د ګوګوریو یو همغږي برید پیل کړ، یوازې په 662 کې شاتګ ته اړ شو. ، او بې روحه کول، چې د تانګ – سیلا اتحاد په لاسونو کې لوبیدل.دوی په 667 کې یو نوی یرغل پیل کړ، او د 668 په وروستیو کې، ګوګوریو د تانګ امپراتورۍ او سیلا د شمیر له پلوه غوره لښکرو ته تسلیم شو، د کوریا د دریو سلطنتونو دوره پای ته ورسیده او د سیلا - تانګ جګړې لپاره مرحله یې جوړه کړه.[۵۶]د جګړې پیل د ګوګوریو په وړاندې د تانګ د نظامي ملاتړ لپاره د سیلا غوښتنې او د بایکجي سره د دوی د متقابلې شخړې له امله اغیزمن شو.په 641 او 642 کې، د ګوګوریو او بایکجي سلطنتونو په ترتیب سره د یون ګیسومون او پاچا یویجا له زیاتوالي سره د واک بدلونونه ولیدل چې د تانګ او سیلا په وړاندې د دښمنۍ او دوه اړخیز اتحاد لامل شو.د تانګ امپراتور تایژونګ په 645 کې لومړۍ جګړه پیل کړه ، د پام وړ اردو او بیړۍ یې ځای په ځای کړه ، د ګوګوریو څو مرکزونه یې ونیول ، مګر په نهایت کې د انسي کلا په نیولو کې پاتې راغلل ، په پایله کې د تانګ شاتګ شو.[۵۷]د جګړې په وروستیو پړاوونو کې (654-668)، د امپراتور ګاوزونګ په مشرۍ، د تانګ کورنۍ د سیلا سره پوځي اتحاد جوړ کړ.د لومړنیو خنډونو او په 658 کې د ناکام یرغل سره سره، د تانګ-سیلا اتحاد په 660 کې بایکجي په بریالیتوب سره فتح کړ. بیا تمرکز په 661 کې د ناکام برید او په 667 کې د یون ګیسمون له مړینې او د ګوګوریو بې ثباتۍ په پایله کې د نوي برید سره، ګوګوریو ته وګرځید.جګړه د پیونګ یانګ له سقوط او په 668 کې د ګوګوریو فتح سره پای ته ورسیده، چې د تانګ امپراتورۍ لخوا ختیځ ته د ارامولو لپاره د محافظت جنرال تاسیس شو.په هرصورت، لوژیستیکي ننګونې او د امپراتور وو لخوا د لا زیاتې سولې پالیسي په لور ستراتیژیک بدلون، د امپراتور ګوزونګ د ناکام روغتیا په منځ کې، په نهایت کې د سیلا او تانګ ترمنځ د مقاومت او راتلونکي جګړې لپاره مرحله جوړه کړه.[۵۸]
667 - 926
د شمالي او جنوبي ایالتونو دورهornament
متحد سیلا
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
668 Jan 1 - 935

متحد سیلا

Gyeongju, Gyeongsangbuk-do, So
متحد سیلا، چې د دیر سیلا په نوم هم پیژندل کیږي، د 668 عیسوي څخه تر 935 عیسوي پورې شتون درلود، چې د سیلا سلطنت لاندې د کوریا ټاپووزمې یووالي نښه کوي.دا دوره وروسته له هغه پیل شوه کله چې سیلا د تانګ سلطنت سره اتحاد رامینځته کړ ، چې د بایکجي – تانګ جنګ کې د بایکجي فتح او د ګوګوریو – تانګ جنګ او سیلا – تانګ جګړې وروسته د سویلي ګوګوریو سیمو ضمیمه کیدو لامل شو.د دې فتوحاتو سره سره، متحد سیلا په خپلو شمالي سیمو کې د سیاسي ګډوډۍ او بغاوت سره مخ شو، د بایکجي او ګوګوریو پاتې شوني، چې د 9 پیړۍ په وروستیو کې د وروستیو دریو سلطنتونو دورې ته لار هواره کړه.د متحد سیلا پلازمینه ګیونګجو وه ، او حکومت د واک ساتلو لپاره د "بون کلا کلاس" سیسټم په کار ګمارلی ، د نفوس په اکثریت باندې د کوچني اشرافي واکمنۍ سره.متحد سیلا له کلتوري او اقتصادي پلوه سوکاله وه، د خپل هنر، کلتور او سمندري وړتیا لپاره پیژندل شوی.سلطنت په 8 او 9 پیړۍ کې د ختیځ آسیا سمندرونو اود چین ، کوریا اوجاپان ترمنځ سوداګریزې لارې واکمنې کړې، په لویه کچه د جانګ بوګو په څیر شخصیتونو د نفوذ له امله.بودیزم او کنفیوشیزم د پام وړ ایډیالوژۍ وې، د کوریا ډیری بودایانو په چین کې شهرت ترلاسه کړ.حکومت پراخه سرشمیرنه او د ریکارډ ساتل هم ترسره کړل، او د ستورپوهنې او ټیکنالوژیک پرمختګ په ځانګړې توګه د کرنې په برخه کې د پام وړ ټینګار و.په هرصورت، سلطنت د خپلو ننګونو پرته نه و.سیاسي بې ثباتي او دسیسې دوامدارې مسلې وې او په واک کې د اشرافو لاس وهنه د کورنیو او بهرنیو ځواکونو له خوا له ګواښ سره مخ وه.د دې ننګونو سره سره، متحد سیلا د تانګ سلطنت سره نږدې اړیکې ساتلې، کلتوري تبادلې او زده کړې یې وده کړې.دا دوره په 935 میلادي کال کې پای ته ورسیده کله چې پاچا ګیانګسون ګوریو ته تسلیم شو، د سیلا کورنۍ پای او د ګوریو دورې پیل په نښه کوي.
Play button
698 Jan 1 - 926

باله

Dunhua, Yanbian Korean Autonom
بالهای یو څو توکمیز سلطنت و چې ځمکه یې د نن ورځې شمال ختیځ چین ، د کوریا ټاپو وزمه او د روسیې لرې ختیځ ته غزیدلې ده.دا په 698 کې د دای جویونګ (دا زوورونګ) لخوا رامینځته شوی او په اصل کې د جین (ژین) په نوم پیژندل شوی تر 713 پورې کله چې نوم یې بالهای ته بدل شو.د بالهای په لومړیو تاریخونو کې د تانګ امپراتورۍ سره د ډبرې اړیکې شاملې وې چې نظامي او سیاسي شخړې یې ولیدلې، مګر د اتمې پیړۍ په پای کې دا اړیکې په زړه پورې او دوستانه شوې.د تانګ کورنۍ به بالاخره د "ختیځ د سوکاله هیواد" په توګه پیژني.ډیری کلتوري او سیاسي تبادلې وشوې.بالهای په ۹۲۶ کال کې د خیتان په مشرۍ د لیاو کورنۍ له خوا فتح شو. بالاهای د منګولیانو تر واکمنۍ لاندې له ورکیدو مخکې د لیاو او جین په امپراتوریو کې د نورو دریو پیړیو لپاره د خلکو د جلا ډلې په توګه ژوندی پاتې شو.د دولت د بنسټ ایښودلو تاریخ، د هغې توکمیز جوړښت، د واکمنې کورنۍ ملیت، د نومونو لوستل او د هغې سرحدونه د کوریا، چین او روسیې ترمنځ د تاریخي شخړې موضوع ده.د چین او کوریا دواړو تاریخي سرچینو د بالهای بنسټ ایښودونکی دای جویونګ د موه خلکو او ګوګوریو پورې اړوند بیان کړی دی.
حرکت
ګواګیو، لومړی ملي ازموینې. ©HistoryMaps
788 Jan 1

حرکت

Korea
لومړنۍ ملي ازموینې د سیلا په سلطنت کې په 788 کې پیل شوې، وروسته له دې چې د کنفوسیان عالم چو چیون د هغه وخت د سیلا واکمن ملکې جینسیونګ ته د اصلاحاتو لس عاجل ټکي وړاندې کړل.په هرصورت، د سیلا د داخل شوي هډوکي رتبې سیسټم له امله، کوم چې د زیږون په اساس ټاکل کیږي، دې ازموینو په حکومت باندې قوي اغیزه نه درلوده.
وروسته درې سلطنتونه
وروسته د کوریا درې سلطنتونه. ©HistoryMaps
889 Jan 1 - 935

وروسته درې سلطنتونه

Korean Peninsula
په کوریا کې د درېو سلطنتونو وروستنۍ دوره (889-936 CE) یوه ناکراره دوره په نښه کړه کله چې یو ځل متحد سیلا سلطنت (668-935 CE) د خپل سخت هډوکي رتبه سیسټم او داخلي اختلاف له امله له زوال سره مخ شو، چې د سیمه ایز جنګسالارانو د زیاتوالي لامل شو. او پراخه غلا.دا د واک خلا د وروستیو دریو سلطنتونو د راڅرګندېدو لپاره مرحله جوړه کړه، ځکه چې فرصت پرست مشران لکه ګیوون هون او ګونګ یی د سیلا له پاتې شونو څخه خپل دولتونه جوړ کړل.ګیون هون په سویل لویدیز کې لرغونی بایکجي په 900 CE کې بیا راژوندي کړ، پداسې حال کې چې ګونګ یی په 901 CE کې په شمال کې وروسته ګوګوریو رامینځته کړ، چې د کوریا په ټاپو وزمه کې د ټوټې کیدو او د برتري لپاره مبارزه ښیې.د ګونګ یو ظالمانه واکمنۍ او د میتریه بودا په توګه ځان اعلانول په 918 میلادي کال کې د هغه د سقوط او وژنې لامل شو، د هغه وزیر وانګ جیون ته یې لاره هواره کړه چې د ګوریو ایالت په غاړه واخلي او تاسیس کړي.په ورته وخت کې ، ګیون هوون د خپل بایکجي بیا ژوندي کولو کې د داخلي شخړې سره مخ شو ، په نهایت کې د هغه د زوی لخوا ړنګ شو.د ګډوډۍ په مینځ کې ، سیلا ، ترټولو ضعیف لینک ، د اتحاد په لټه کې شو او د یرغلونو سره مخ شو ، په ځانګړي توګه په 927 عیسوي کې د دې پلازمینې ګیونګجو ګوښه کول.د سیلا وروسته ځان وژنې ګیونګا او د ګوډاګي واکمن نصب یوازې د سیلا بحران لا ژور کړ.د کوریا یووالی په پای کې د وانګ جیون په مشرۍ ترلاسه شو، چا چې د بایکجي او ګوګوریو سیمو کې د ګډوډۍ څخه ګټه پورته کړه.د پام وړ نظامي بریاوو او په 935 میلادي کال کې د سیلا د وروستي واکمن ګیونګسون په خپله خوښه تسلیمیدو وروسته، وانګ خپل کنټرول پیاوړی کړ.په 936 CE کې د بایکجي کورنۍ جګړې باندې د هغه بریا د ګوریو سلطنت رامینځته کولو لامل شو ، کوم چې به د پنځو پیړیو لپاره د کوریا مشري وکړي ، د عصري ملت او د دې نوم بنسټ کېږدي.
918 - 1392
ګوریوornament
Play button
918 Jan 2 - 1392

ګوریو سلطنت

Korean Peninsula
په 918 کې د وروستیو دریو سلطنتونو دورې په جریان کې رامینځته شوی ، ګوریو تر 1392 پورې د کوریا ټاپو وزمه متحد کړه ، دا یوه بریا د کوریا تاریخ پوهانو لخوا د "ریښتیني ملي یووالي" په توګه ولمانځل شوه.دا یووالی د پام وړ و ځکه چې دا د پخوانیو دریو سلطنتونو پیژندنه سره یوځای کړه او د ګوګوریو د ځای ناستي بالهای د واکمنې طبقې عناصر یې یوځای کړل.د "کوریا" نوم پخپله د "ګوریو" څخه سرچینه اخلي، د کوریا په ملي هویت باندې د کورنۍ د تلپاتې نفوذ شاهد دی.ګوریو د وروستي ګوګوریو او لرغوني ګوګوریو سلطنت دواړو ته د مشروع جانشین په توګه پیژندل شوی، په دې توګه د کوریا تاریخ او کلتور ته بڼه ورکوي.د ګوریو دوره، د متحد سیلا سره یوځای شتون لري، په کوریا کې د "بودیزم طلایی دور" په نوم پیژندل کیږي، د دولت مذهب بې ساري لوړوالی ته رسیدلی.په 11 پیړۍ کې، پلازمینې 70 معبدونه ولګول، چې په سلطنت کې د بودیزم ژورې ریښې منعکس کوي.په دې دوره کې یو پرمختللی تجارت هم لیدل شوی، د سوداګرۍ شبکې منځني ختیځ ته غزیدلې، او پلازمینه ښار په عصري وخت کې کیسونګ د سوداګرۍ او صنعت په مرکز کې غوړیدلی.د ګوریو کلتوري منظره د کوریا په هنر او کلتور کې د پام وړ لاسته راوړنو لخوا نښه شوې ، د ملت میراث بډایه کوي.په نظامي لحاظ، ګوریو یو پیاوړی و، د شمالي امپراتوریو لکه لیاو (خیتان) او جین (جورچین) سره په شخړو کې ښکیل وو او د منګول - یوان کورنۍ ننګونه یې کوله لکه څنګه چې دا ورکه شوه.دا هڅې د ګوریو د شمالي توسعې نظریې برخه وه، چې موخه یې د دوی د ګوګوریو پخوانیو ځمکو بیرته ترلاسه کول دي.د دې کلتوري اصالحاتو سره سره، ګوریو وتوانید چې ځواکمن پوځي ځواکونه راټول کړي ترڅو د سرخ پګړۍ یاغیانو او جاپاني سمندري غلو په څیر د ګواښونو په وړاندې مقاومت وکړي.په هرصورت، دا مقاومتي کورنۍ پای ته ورسیده کله چې د مینګ کورنۍ باندې یو پلان شوي برید په 1392 کې د جنرال یی سینګ ګی په مشرۍ کودتا رامینځته کړه چې د کوریا په تاریخ کې د ګوریو فصل پای ته ورسید.
ګوکجګام
ګوکجګام ©HistoryMaps
992 Jan 1

ګوکجګام

Kaesŏng, North Hwanghae, North
په 992 کې د پاچا سیونګ جونګ په مشرۍ رامینځته شوی ، ګوکجاګام د ګوریو سلطنت د تعلیمي سیسټم پای و چې په پلازمینه ګیګیانګ کې موقعیت لري.د خپل تاریخ په اوږدو کې نوم بدل شوی ، دا په پیل کې د ګوخاک او وروسته سیونګګیانګ وان په نوم یاد شو ، چې د چینايي کلاسیکونو د پرمختللي زده کړې مرکز په توګه د دې تکامل منعکس کوي.دا اداره د سیونګ جونګ د کنفوسین اصلاحاتو یوه مهمه برخه وه، چې د ګواګیو ملکي خدماتو ازموینې او د هایانګګیو په نوم د ولایتي ښوونځیو بنسټ ایښودل هم شامل وو.ان هایانګ، د نیو کنفیوشیا مشهور عالم، د ګوریو په وروستیو کلونو کې د خپلو اصلاحاتو هڅو په ترڅ کې د ګوکجاګام اهمیت پیاوړی کړ.د ګوکجګام نصاب په پیل کې په شپږو کورسونو ویشل شوی و، چې درې یې د لوړ پوړو چارواکو ماشومانو ته وقف شوي وو - ګوکجاک، تاهاک، او سموناک - د نهو کلونو په اوږدو کې د کنفوسیان کلاسیک پوښښ لري.نورې درې څانګې، سیهاک، سنهاک او یولاک، د بشپړولو لپاره شپږ کاله وخت ته اړتیا درلوده او د ټیټ رتبه چارواکو ماشومانو لپاره شتون درلود، چې تخنیکي زده کړې یې د کلاسیک زده کړې سره یوځای کړې.په 1104 کې ، د ګنګیجا په نوم نظامي کورس معرفي شو ، چې د کوریا په تاریخ کې لومړۍ رسمي نظامي زده کړې په نښه کوي ، که څه هم دا د اشرافي - نظامي فشارونو له امله لنډمهاله و او په 1133 کې لرې شو.د ګوکجګام لپاره مالي ملاتړ خورا مهم و.په 992 کې د سیونګ جونګ فرمان د ادارې ساتلو لپاره ځمکې او غلامان چمتو کړل.سره له دې، د ښوونې لګښتونه لوړ وو، په عموم ډول تر 1304 پورې شتمنو ته لاسرسی محدود کړ، کله چې ان هاینګ د زده کونکو د زده کړې سبسایډي کولو لپاره په چارواکو باندې مالیه وضع کړه، چې زده کړې یې د لاسرسي وړ ګرځولې.د دې نوم په 1275 کې په ګوخاک، بیا په 1298 کې سیونګګیونګام او په 1308 کې سیونګګیونګوان ته بدل شو. دا په 1358 کې د ګونګمین پاچا د واکمنۍ پرمهال په لنډ وخت کې ګوکجاګام ته راستون شو او په پای کې په 1362 کې په سیونګیونګوان کې میشت شو تر دې چې د ګوریستینا پای ته ورسید. .
ګوریو – خیتان جګړه
د سنتو جنګیالیو ©HistoryMaps
993 Jan 1 - 1019

ګوریو – خیتان جګړه

Korean Peninsula
د ګوریو – خیتان جګړه، د کوریا د ګوریو کورنۍ او دچین د خیتان په مشرۍ د لیاو کورنۍ ترمنځ جګړه شوې، د نن ورځې چین او شمالي کوریا پولې ته نږدې د 10 او 11 پیړیو په اوږدو کې ډیری شخړې شاملې وې.د دې جګړو شالید په 668 کې د ګوګوریو له سقوط وروسته په پخوانیو ځمکنیو بدلونونو کې ریښې لري، په واک کې د بدلونونو سره چې ګوکتورک د تانګ کورنۍ له خوا له واکه لیرې شوي، د اویغورانو عروج او د خیتان خلکو راڅرګندېدل چې بنسټ یې کیښود. په 916 کې د لياو کورنۍ ړنګه شوه، د تانګ کورنۍ ړنګه شوه، خيتان پياوړی شو، او د ګوريو او خيتان ترمنځ اړيکې خړې پړې شوې، په ځانګړې توګه په 926 کې د خيتان د بالهای له فتحې وروسته او د تايجو پاچا په مشرۍ د ګوريو د شمالي پراخوالي پاليسۍ.د ګوریو او د لیاو کورنۍ ترمنځ لومړنۍ اړیکې یو څه په زړه پورې وې، د ډالیو تبادله سره.په هرصورت، په 993 کې، تاو تریخوالی په ښکاره شخړه کې وده وکړه کله چې لیو په ګوریو باندې برید وکړ، د 800,000 ځواک ادعا یې وکړه.یو نظامي کړکیچ د خبرو اترو لامل شو او یوه ناکراره سوله رامینځته شوه ، ګوریو د سونګ له کورنۍ سره اړیکې پرې کړې ، لیو ته یې درناوی وکړ او د جورچین قومونو له ایستلو وروسته یې شمال ته د یالو سیند ته خپله سیمه پراخه کړه.سره له دې، ګوریو د سونګ کورنۍ سره اړیکې ساتلې او شمالي سیمې یې قوي کړې.په 1010 کال کې د لياو لخوا ورپسې يرغلونه، د امپراتور شينګ زونګ په مشرۍ، د ګوريو پلازمينه له منځه يوړل شوه او پرله پسې دښمنيو، سره له دې چې لياو د ګوريو په ځمکو کې د پام وړ حضور ساتلو توان نه درلود.په 1018 کې دریم لوی برید د بدلون ټکی په نښه کړ کله چې د ګوریو جنرال کانګ کامچان د لیاو ځواکونو ته د کمین او درنې مرګ ژوبلې اړولو لپاره د ستراتیژیک بند خوشې کول په کار واچول چې د ګویجو د پام وړ جنګ پای ته ورسید چیرې چې د لیاو سرتیري نږدې له منځه تللي وو.دوامداره شخړه او د دې یرغل په جریان کې د لیو لخوا رامینځته شوي ویجاړونکي زیانونه په پای کې د دې لامل شول چې دواړه هیوادونه په 1022 کې د سولې تړون لاسلیک کړي ، د ګوریو - خیتان جګړه پای ته ورسوي او د یوې مودې لپاره سیمه ثبات کړي.
چیولي جانګ سینګ
چیولي جانګ سینګ ©HistoryMaps
1033 Jan 1

چیولي جانګ سینګ

Hamhung, South Hamgyong, North

د کوریا په تاریخ کې چیولي جانګ سیونګ (لټ. "هزار لی وال") معمولا د 11 پیړۍ شمالي دفاعي جوړښت ته اشاره کوي چې په اوسني شمالي کوریا کې د ګوریو سلطنت په جریان کې رامینځته شوی ، که څه هم دا د اوومې پیړۍ د نظامي ګاریشن شبکې ته هم اشاره کوي. اوسنی شمال ختیځ چین، د ګوګوریو لخوا جوړ شوی، د کوریا د دریو سلطنتونو څخه یو.

سمګوک ساګي
سمګوک ساګي. ©HistoryMaps
1145 Jan 1

سمګوک ساګي

Korean Peninsula
سمګوک ساګي د کوریا د دریو سلطنتونو تاریخي ریکارډ دی: ګوګوریو، بایکجي او سیلا.سمګوک ساګي په کلاسیک چینایي ژبه لیکل شوی ، د لرغوني کوریا د ادبیاتو لیکل شوې ژبه ، او د دې تالیف د ګوریو پاچا انجانګ (م. 1122-1146) لخوا امر شوی او د حکومتي چارواکو او تاریخ لیکونکي کیم بسیک او یوې ډلې لخوا ترسره شوی. ځوان پوهانپه 1145 کې بشپړ شوی، دا په کوریا کې د کوریا د تاریخ ترټولو زوړ ژوندي تاریخ په توګه پیژندل شوی.سند د کوریا د تاریخ ملي انسټیټیوټ لخوا ډیجیټل شوی او آنلاین په هنګول کې د عصري کوریا ژباړې سره او په کلاسیک چینایي کې اصلي متن سره شتون لري.
Play button
1170 Jan 1 - 1270

ګوریو پوځي رژیم

Korean Peninsula
د ګوریو پوځي رژیم په 1170 کې د کودتا سره پیل شو، چې مشري یې جنرال جیونګ جونګ بو او د هغه د ملګرو لخوا ترسره شوه، چې د ګوریو د کورنۍ مرکزي حکومت کې د ملکي چارواکو واکمنۍ پای ته ورسیده.دا پیښه په انزوا کې نه وه شوې؛دا د داخلي شخړو او بهرنیو ګواښونو څخه اغیزمن شوی و چې د کلونو راهیسې یې سلطنت مالیه کوله.پوځ د پرله پسې جګړو له امله په ځواک کې وده کړې وه، په ځانګړې توګه شمال ته د جورچین قومونو او د خیتان په مشرۍ د لیاو کورنۍ سره د شخړو له امله.په 1197 کې د Choe Chung-heon د واک نیولو نظامي حاکمیت نور هم پیاوړی کړ.پوځي رژیم د منگول امپراتورۍ د څو یرغلونو په شا کې شتون درلود، چې د 13 پیړۍ په پیل کې پیل شو.د منګولیانو اوږده یرغلونه، چې په 1231 کې پیل شوي، یو مهم بهرنی فکتور و چې دواړه یې د اردو کنټرول توجیه کړ او واک یې ننګولی.د لومړني مقاومت سره سره، د ګوریو کورنۍ د منگول یوان کورنۍ نیمه خودمختاره واکداره دولت شو، چې نظامي مشران یې د خپل واک ساتلو لپاره د منګولیانو سره په پیچلي اړیکو کې ښکیل وو.د پوځي رژیم په اوږدو کې، د ګوریو محکمه د سازشونو او بدلونونو د اتحادونو ځای پاتې شو، د چا کورنۍ د سیاسي چلولو او ستراتیژیکو ودونو له لارې په 1258 کې د پوځي قوماندان کیم جون لخوا د دوی د نسکوریدو پورې په واک کې خپل واک ساتلی و. د دیارلسمې پیړۍ په پای کې او د واک داخلي جګړو د جنرال یی سیونګ ګی د وروستي عروج لپاره مرحله جوړه کړه چې وروسته به په 1392 کې د جوزون کورنۍ جوړه کړي. دا لیږد هم پهچین کې د منگول یوان کورنۍ د کمزوري نفوذ له امله نښه شوی و. او د مینګ کورنۍ وده، چې د ختیځې آسیا جیو پولیټیکل منظره یې بدله کړه.د نظامي رژیم سقوط یو داسې دور پای ته ورساوه چیرې چې نظامي ممکن اکثرا ملکي واک له واکه وغورځاوه ، او دا د جوزون کورنۍ د کنفوسیان میشته حکومتدارۍ سیسټم لپاره لاره پرانستله.
Play button
1231 Jan 1 - 1270

په کوریا د مغول یرغل

Korean Peninsula
د 1231 او 1270 ترمنځ، د منگول امپراتورۍ په کوریا کې د ګوریو سلطنت په وړاندې د اوو لویو کمپاینونو لړۍ ترسره کړه.دې کمپاینونو د ملکي وګړو په ژوند باندې ویجاړونکي اغیزې درلودې او په پایله کې یې ګوریو د نږدې 80 کلونو لپاره د یوان کورنۍ یو واکمن دولت شو.منګولیانو په پیل کې په 1231 کې د اوګدي خان په امر یرغل وکړ، چې د ګوریو پلازمینه، ګیسونګ تسلیم کړه، او د پام وړ ارزښتونو او سرچینو غوښتنه یې وکړه، په شمول د اوتر پوستکي، اسونه، ورېښمو، جامې او حتی ماشومان او کارګران د غلامانو په توګه.ګوریو دې ته اړ شو چې د سولې لپاره دعوا وکړي، او منګولیان شاته شول، خو په شمال لوېدیځ ګوریو کې یې چارواکي ځای پر ځای کړل چې خپل شرایط پلي کړي.دوهم برید په 1232 کې ولیدل چې ګوریو خپله پلازمینه ګنګواډو ته واړوله او قوي دفاع یې جوړه کړه ، د بحر په اړه د مغولانو له ویرې ګټه پورته کړه.که څه هم منګولیانو د شمالي کوریا ځینې برخې ونیولې، دوی د ګانګوا ټاپو په نیولو کې پاتې راغلل او په ګوانګجو کې یې شاتګ وکړ.دریم یرغل، چې له 1235 څخه تر 1239 پورې یې دوام درلود، د منګولیانو کمپاینونه پکې شامل وو چې د ګیونګ سنګ او جیولا ولایتونو برخې یې ویجاړې کړې.ګوریو په کلکه مقاومت وکړ، مګر منګولیانو د خلکو د لوږې لپاره د کرنې ځمکې سوځولو ته لاره هواره کړه.بالاخره، ګوریو بیا د سولې لپاره دعوه وکړه، یرغمل واستول او د منګولیانو شرایطو سره موافقه وکړه.ورپسې کمپاینونه پیل شول، خو په ۱۲۵۷ کال کې نهم یرغل د خبرو اترو او سولې تړون پیل کړ.په پایله کې، د ګوریو ډیره برخه ویجاړه شوه، کلتوري ویجاړتیا او د پام وړ زیانونو سره.ګوریو د شاوخوا 80 کلونو لپاره دیوان کورنۍ یو باصلاحیته دولت او اجباري متحد پاتې شو ، په شاهي محکمه کې داخلي جګړې دوام درلود.د مغول تسلط د کوریا د نظریاتو او ټیکنالوژۍ د لیږد په شمول کلتوري تبادله اسانه کړه.ګوریو په 1350 لسیزه کې په تدریجي ډول ځینې شمالي سیمې بیرته ترلاسه کړې کله چې د یوان کورنۍ په چین کې د بغاوتونو له امله کمزورې شوه.
د حرکت وړ فلزي ډول چاپ کول اختراع شول
©HistoryMaps
1234 Jan 1

د حرکت وړ فلزي ډول چاپ کول اختراع شول

Korea
په 1234 کې لومړني کتابونه چې پیژندل شوي په فلزي ډوله سیټ کې چاپ شوي د کوریا په ګوریو سلطنت کې خپاره شول.دوی د دودیزو کتابونو یوه مجموعه جوړوي، سنګجیونګ ګوګیم یمون، د Choe Yun-ui لخوا ترتیب شوی.په داسې حال کې چې دا کتابونه ژوندي پاتې شوي نه دي، په نړۍ کې تر ټولو زوړ کتاب چې په فلزي حرکتي ډولونو کې چاپ شوی، جیکجي دی، چې په 1377 کې په کوریا کې چاپ شوی. په واشنګټن ډي سي کې د کانګریس د کتابتون د آسیا د لوستلو خونه د دې فلزي ډولونو بیلګې څرګندوي.د کوریایانو لخوا د فلزي ډولونو د اختراع په اړه تبصره کول، فرانسوي پوه هنري ژان مارټین دا د ګوتنبرګ سره "په ورته ډول ورته ورته" تشریح کړ.په هرصورت، د کوریا د حرکت وړ فلزي ډول چاپ کول د اروپایي چاپ څخه توپیر لري په هغه موادو کې چې د ډول، پنچ، میټرکس، مولډ او د تاثیر کولو طریقې لپاره کارول کیږي.A "د چاپ د سوداګریز کولو په اړه د کنفیوشس منع" هم د حرکت ډول ډول خپریدو مخه ونیوله، حکومت ته د نوي میتود په کارولو سره د تولید شویو کتابونو ویش محدود کړ.دا تخنیک یوازې د شاهي فاونډري لخوا د رسمي دولتي خپرونو لپاره کارول محدود و ، چیرې چې تمرکز په 1126 کې له لاسه ورکړل شوي چینایي کلاسیکونو بیا چاپولو باندې و کله چې د کوریا کتابتونونه او ماڼۍ د سلطنتونو ترمینځ په شخړه کې له مینځه تللې وې.
ګوریو د منگول واکمنۍ لاندې
ګوریو د منگول واکمنۍ لاندې ©HistoryMaps
1270 Jan 1 - 1356

ګوریو د منگول واکمنۍ لاندې

Korean Peninsula
د مغول واکمنۍ لاندې د ګوریو په دوره کې، چې شاوخوا 1270 څخه تر 1356 پورې یې دوام درلود، د کوریا ټاپو وزمه په مؤثره توګه د منگول امپراتورۍ او د منگول په مشرۍ د یوان کورنۍ تر واکمنۍ لاندې وه.دا دوره پر کوریا د مغولستانو له یرغلونو سره پیل شوه، چې په کې د ۱۲۳۱ او ۱۲۵۹ کلونو ترمنځ شپږ لوی کمپاینونه شامل وو. دغه یرغلونه د شمالي کوریا د سیمو د منګولیانو له خوا د الحاق سبب شول، چې د شانګهای پریفیکچر او دونګنیونګ پریفیکچر یې تاسیس کړل.د یرغلونو په تعقیب، ګوریو یو نیم خودمختاره واسل دولت او دیوان کورنۍ اجباري متحد شو.د ګوریو شاهي کورنۍ غړو د یوان امپراطوري قبیلې له میرمنو سره واده وکړ ، د امپراتور زامنو په توګه د دوی حیثیت پیاوړی کړ.د ګوریو واکمنانو ته اجازه ورکړل شوې وه چې د واکدارانو په توګه حکومت وکړي، او یوان په کوریا کې د ختیځ کمپاینونو لپاره د څانګې سکرتریت تاسیس کړ ترڅو په سیمه کې د منګول نظارت او سیاسي واک نظارت وکړي.د دې دورې په اوږدو کې، د کوریایانو او منګولیانو ترمنځ ودونه هڅول شوي، چې د دواړو سلطنتونو ترمنځ نږدې اړیکې رامینځته کوي.کوریایی میرمنې د جنګی مال په توګه د منګول امپراتورۍ ته ننوتلې، او د کوریا اشرافو د منگول شهزادګانو سره واده وکړ.د ګوریو پاچاهانو د مغول امپراطورۍ په سلسله کې یو ځانګړی حیثیت درلود، لکه د نورو مهمو کورنیو فتح شویو یا مراجعینو دولتونو په څیر.د شرقي کمپاینونو د څانګې سکرتریت د ګوریو په اداره کولو او د منګولیانو د کنټرول په ساتلو کې مهم رول ولوباوه.په داسې حال کې چې ګوریو د خپل حکومت په ترسره کولو کې یو څه خپلواکي ساتلې، د څانګې سکرتریت د کوریا د حکومتولۍ په مختلفو اړخونو کې د منگول نفوذ ډاډمن کړ، په شمول د امپراتورۍ ازموینې.د وخت په تیریدو سره، د یوان کورنۍ سره د ګوریو اړیکې وده وکړه.د ګوریو پاچا ګونګمین په 1350 لسیزه کې په چین کې د یوان کورنۍ له زوال سره همغږي د منګول لښکرو په وړاندې په شا تګ پیل کړ.په نهایت کې ، ګوریو په 1392 کې له مغولانو سره خپلې اړیکې پرې کړې ، چې د جوزون کورنۍ رامینځته کیدو لامل شو.د منگول واکمنۍ لاندې، د ګوریو شمالي دفاع کمزورې شوې، او ولاړ پوځ له منځه یوړل شو.د منګول پوځي سیسټم چې د تومین په نوم پیژندل شوی، ګوریو ته معرفي شو، د ګوریو سرتیرو او افسرانو سره د دې واحدونو مشري کوله.د کوریا کلتور هم د منګول دودونو څخه د پام وړ نفوذ تجربه کړ، په شمول د جامو، ویښتو سټایل، خواړه او ژبه.په اقتصادي لحاظ، د یوآن کاغذي اسعارو د ګوریو بازارونو ته ننوتل، د انفلاسیون فشار لامل شو.سوداګریزې لارې ګوریو د یوان پلازمینې خانبالق سره نښلوي، د توکو او اسعارو تبادله اسانه کوي.
1392 - 1897
د جوزون سلطنتornament
Play button
1392 Jan 1 - 1897

د جوزون سلطنت

Korean Peninsula
جوزون د 1392 کال د جولای په میاشت کې د ګوریو سلطنت له ړنګیدو وروسته د Yi Seong-gye لخوا تاسیس شو، او تر هغه وخته پورې یې دوام وکړ چې د 1897 په اکتوبر کې د کوریا امپراتورۍ لخوا ځای په ځای شو. په پیل کې تاسیس شو چې نن ورځ Kaesong دی، سلطنت ډیر ژر خپل پلازمینه عصري ته انتقال کړه. - ورځ سیول.جوزون خپله سیمه پراخه کړه ترڅو د جورچین د تسلط له لارې د آمنوک (یالو) او تومین سیندونو پورې شمالي سیمې شاملې کړي، د کوریا په ټاپو وزمه کې یې خپل کنټرول ټینګ کړ.د خپلو پنځو پیړیو په اوږدو کې، جوزون د کنفیوشیزم د ترویج له لارې د دولتي ایډیالوژۍ په توګه مشخص شوی و، کوم چې د پام وړ د کوریا ټولنه بڼه کړې.دا دوره د بودیزم لپاره د زوال نښه وه، کوم چې کله ناکله ځورونې لیدلې.د داخلي ننګونو او بهرنیو ګواښونو سره سره، په 1590 لسیزو کې د ویجاړونکي جاپاني یرغلونو او په 1627 او 1636-1637 کې د وروستیو جین او کینګ سلطنتونو لخوا د یرغلونو په شمول، جوزون د کلتوري ودې یو وخت و، چې د ادب، سوداګرۍ او ساینس په برخه کې د پرمختګونو نښه وه.د جوزون کورنۍ میراث په عصري کوریایی کلتور کې ژور ځای لري، د ژبې او ژبو څخه تر ټولنیز نورمونو او بیوروکراټیک سیسټمونو پورې هرڅه اغیزه کوي.په هرصورت، د 19 پیړۍ په وروستیو کې، داخلي ویش، د ځواک مبارزې، او بهرني فشارونه په چټکۍ سره کم شوي، چې د کورنۍ پای ته رسیدو او د کوریا امپراتورۍ ظهور لامل شو.
هنګول
هنګول د پاچا سیجونګ لوی لخوا رامینځته شوی. ©HistoryMaps
1443 Jan 1

هنګول

Korean Peninsula
د هنګول له جوړېدو مخکې، کوریایانو کلاسیک چینایي او مختلف اصلي فونیټیک رسم الخطونه لکه ایدو، هاینګچل، ګوګیول او ګاکپیل کارول، [59] چې د ژبو د پیچلتیا او پراخ شمیر له امله د نا لوستو ټیټو طبقو لپاره سواد زده کړه یوه ننګونه وه. د چینایي کرکټرونو څخه.دې مسلې ته د رسیدو لپاره ، د جوزون سلطنت لوی پاچا سیجونګ په 15 پیړۍ کې هنګول ایجاد کړ ترڅو د ټولنیز وضعیت په پام کې نیولو پرته د ټولو کوریایانو ترمینځ سواد زده کړې ته وده ورکړي.دا نوی رسم الخط په 1446 کې د "Hunminjeongeum" (د خلکو د زده کړې لپاره مناسب غږونه) په نوم یو سند کې وړاندې شو، چې د سکریپټ کارولو بنسټ یې کېښود.[۶۰]د دې عملي طرحې سره سره، هنګول د ادبي اشرافو له مخالفت سره مخ شو چې د کنفوسیان په دودونو کې ژورې ریښې لري او د چینايي حروفو کارول د لیکلو یوازینۍ قانوني بڼه بولي.دا مقاومت د هغه دورې لامل شو چې الفبا یې ځپلې وه، په ځانګړې توګه په 1504 کې د پاچا یونسنګون لخوا او بیا په 1506 کې د پاچا جونګ جونګ لخوا، چې د هغې پراختیا او معیاري کول یې کم کړل.په هرصورت، د 16 پیړۍ په وروستیو کې، هنګول د بیا راژوندي کیدو تجربه وکړه، په ځانګړې توګه په مشهور ادب لکه ګازا او سیجو شعر کې، او په 17 پیړۍ کې د کوریا د الفبا ناولونو په راتګ سره، سره له دې چې د ارتوګرافیک معیاري کولو نشتوالی.[۶۱]د هنګول بیا رغونه او ساتنه په 18 او 19 پیړیو کې دوام درلود، چې د بهرنیو پوهانو لکه هالنډي اسحاق تیتسینګ پام یې ځانته راواړوه چې لویدیځې نړۍ ته یې د کوریا کتاب معرفي کړ.په رسمي اسنادو کې د هنګول ادغام په 1894 کې د کوریا ملتپالنې ، اصالحاتو حرکتونو ، او لویدیځ مشنریانو لخوا اغیزمن شو ، چې د کوریا په عصري سواد او تعلیم کې یې رامینځته کول په ګوته کړل ، لکه څنګه چې د 1895 څخه په لومړني متنونو کې د هغې شاملول او په دوه ژبو ورځپاڼه کې تونګنیپ سینمون کې د دې ثبوت دی. ۱۸۹۶ ز.
Play button
1592 May 23 - 1598 Dec 16

په کوریا د جاپاني یرغل

Korean Peninsula
د امجین جګړه ، چې د 1592 څخه تر 1598 پورې دوام لري، د جاپان د تویوتومي هیدیوشي لخوا پیل شوې وه چې موخه یې د کوریا ټاپو وزمه او بیاچین په ترتیب سره د جوزون او مینګ سلطنتونو لخوا واکمن وو.په 1592 کې لومړی برید ولیدل چې جاپاني ځواکونو په چټکۍ سره د کوریا لویې سیمې ونیولې، مګر دوی د مینګ د پیاوړتیا [62] او د جوزون سمندري ځواکونو لخوا د دوی په اکمالاتي بیړیو باندې د سخت مقاومت سره مخ شول، [63] چې د شمالي ولایتونو څخه جاپاني وتلو ته اړ شول.د جوزون ملکي ملېشو لخوا گوریلا جګړه [64] او د اکمالاتو مسلې په 1596 کې د جګړې لومړی پړاو پای ته ورساوه او د سولې ناکامې خبرې اترې پای ته ورسیدې.شخړه په 1597 کې د جاپان د دوهم برید سره بیا پیل شوه ، د ګړندۍ لومړني ځمکنۍ لاسته راوړنو نمونې یې تکرار کړې چې وروسته تعطل رامینځته شو.د څو ښارونو او کلاګانو د نیولو سره سره، جاپانیان د مینګ او جوزون ځواکونو لخوا بیرته د کوریا سویلي ساحلونو ته وګرځول شول، چې بیا یې د جاپانیانو د ایستلو توان نه درلود، چې د لسو میاشتو اوږد مهاله کړکیچ لامل شو.[65] جګړه یو بې ثباته حالت ته ورسیده او هیڅ اړخ ونه توانید د پام وړ پرمختګ وکړي.جګړه په 1598 کې د تویوتومي هیدیوشي له مړینې وروسته پای ته ورسیده، کوم چې د محدودو ځمکنیو لاسته راوړنو او د کوریا د سمندري ځواکونو لخوا د جاپاني اکمالاتو لاینونو دوامداره ګډوډۍ سره، د پنځو مشرانو د شورا لخوا د امر سره سم جاپان ته د جاپاني وتلو لامل شو.د سولې وروستۍ خبرې اترې، چې څو کاله یې دوام وکړ، بالاخره د ښکېلو خواوو ترمنځ د اړیکو د عادي کېدو لامل شو.د جاپاني یرغلونو پیمانه، چې له 300,000 څخه ډیر سړي پکې برخه اخیستې [وه] ، دوی په 1944 کې د نورمانډي تر ځمکې لاندې کیدو پورې ترټولو لوی سمندري یرغلونه په نښه کړل.
وروسته په جوزون د جن یرغل
د کوریا یو انځور چې دوه جورچین جنګیالي او د دوی اسونه انځوروي ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1627 Jan 1 - Mar 1

وروسته په جوزون د جن یرغل

Korean Peninsula
د 1627 په لومړیو مرحلو کې، وروسته جین، د شهزاده امین په مشرۍ، په جوزون یرغل پیل کړ، چې د دریو میاشتو وروسته پای ته ورسید چې وروسته جین د جوزون په اړه د یوې برخې اړیکه ټینګه کړه.سره له دې، جوزون د مینګ کورنۍ سره ښکیلتیا ته دوام ورکړ او د وروستي جین په وړاندې یې مقاومت وښود.د یرغل شالید په 1619 کې د وروستي جین په وړاندې د مینګ سره د جوزون نظامي ملاتړ او په جوزون کې سیاسي پاڅون چې په 1623 کې د انجو لخوا پاچا ګوانګایګون ځای په ځای شو او ورپسې په 1624 کې د یی ګوال ناکام بغاوت شامل و. د لویدیځوالو ډله، د مینګ پلوه او د جورچین ضد قوي دریځ په پام کې نیولو سره، انجو د وروستي جین سره د اړیکو د پرې کولو لپاره اغیزمن کړ، پداسې حال کې چې د مینګ جنرال ماو وین لونګ د جورچین په وړاندې نظامي فعالیتونه د جوزون لخوا ملاتړ کیده.[۶۷]وروسته د جین یرغل د امین په مشرۍ د 30,000 قوي ځواک سره پیل شو، د لومړني مقاومت سره مخ شو، مګر په چټکۍ سره یې د جوزون دفاع ته ماتې ورکړه او د پیونګ یانګ په ګډون ډیری مهم ځایونه یې د 1627 کال د جنورۍ په وروستیو کې ونیول. پاچا انجو د سیول څخه په تیښته او د سولې لپاره د خبرو اترو په پیلولو سره ځواب ورکړ.ورپسې تړون له جوزون څخه وغوښتل چې د مینګ دور نوم پریږدي، د یرغمل وړاندیز وکړي، او د دوه اړخیزه ځمکنۍ حاکمیت درناوی وکړي.په هرصورت، موکډن ته د جین پوځ له وتلو سره سره، جوزون د مینګ سره سوداګرۍ ته دوام ورکړ او د تړون شرایط یې په بشپړه توګه نه منل، چې د هانګ تایجي څخه د شکایتونو المل شو.[۶۸]د یرغل وروسته دورې وروسته جین لیدلي چې د جوزون څخه اقتصادي امتیازات استخراج کړي ترڅو د دوی خپل مشکلات کم کړي.د دواړو تر منځ ناکراره اړیکې هغه وخت لا پسې خرابې شوې کله چې مانچوس په 1636 کې د ډیپلوماتیکو شرایطو د بدلون غوښتنه وکړه، کوم چې د جوزون لخوا رد شو، چې د نورو شخړو لامل شو.په شخړه کې د مینګ ښکیلتیا د جنرال یوان چونګوان له استیضاح وروسته کمه شوه، او په 1629 کې د ماو وین لونګ اعدام د هغه د غیرقانوني کړنو له امله اړیکې نورې هم ترینګلې کړې، یوان د اعدام توجیه کولو سره د امپراتورۍ واک پیاوړي کولو لپاره توجیه کړه.[۶۹]
Play button
1636 Dec 9 - 1637 Jan 30

په جوزون د کینګ برید

Korean Peninsula
په 1636 کې د کوریا دوهم مانچو یرغل د ختیځ آسیا په تاریخ کې یو مهم پړاو په نښه کړ، ځکه چې د کینګ کورنۍ هڅه کوله چې په سیمه کې د مینګ کورنۍ نفوذ ځای په ځای کړي، چې په پایله کې یې د مینګ سره تړلې جوزون کوریا سره مستقیمه مقابله وشوه.دا برید د زیاتیدونکي کړکیچ او غلط فهمۍ د پیچلي تعامل له امله رامینځته شوی.په کلیدي پیښو کې سختې جګړې او محاصرې شاملې وې، په ځانګړې توګه د نامهان غرنۍ کلا د پام وړ محاصره، کوم چې د پاچا انجو د سپکاوي تسلیمولو او په جوزون باندې د سختو غوښتنو پلي کول، لکه د شاهي یرغمل نیول.د برید وروسته د جوزون لپاره ژورې اغیزې درلودې، د هغې په کورنیو او بهرنیو پالیسیو اغیزه وکړه.له چينګ سره په ښکاره توګه د اړيکي ټينګښت او د مينګ امپراتورۍ د کلتوري ميراث د ساتلو لپاره د خپګان د پټ احساس او هوډ سره يو ځای شو.دا پیچلي احساس د رسمي تسلیمۍ او شخصي سرغړونې دوه ګونی سیاست لامل شو.د برید صدمې د جوزون په وروستیو نظامي او ډیپلوماتیکو هڅو باندې د پام وړ اغیزه وکړه ، پشمول د پاچا هیوجونګ هوښیار مګر نه عملي شوی پلان چې د کینګ په وړاندې د شمالي سفر پیل کړي ، د حاکمیت او خپلواکۍ لپاره اوږده هیله منعکس کوي.د کینګ د فتحې اغیزې د کوریا له پولو هاخوا پراخې شوې.د جوزون په وړاندې د کینګ بریا په ختیځ آسیا کې د واکمن ځواک په توګه د سلطنت د عروج سمبول و او په پایله کې یې په سیمه کې د مینګ کورنۍ واک کم کړ.دې بدلون تلپاتې پایلې درلودې، د ختیځې اسیا سیاسي منظره یې له سره بدله کړه او د سیمې د ځواک د تحرک لپاره چې د پیړیو لپاره به دوام وکړي، د پام وړ د کوریا د تاریخ په بهیر او په سیمه کې د هغې ستراتیژیک دریځ باندې د پام وړ اغیزه وکړي.
دنګک بغاوت
د دونګاک بغاوت په کوریا کې یو وسله وال بغاوت و چې د بزګرانو او د دونګاک مذهب پیروانو لخوا رهبري کیده. ©HistoryMaps
1894 Jan 11 - 1895 Dec 25

دنګک بغاوت

Korean Peninsula
په کوریا کې د دونګاک بزګر انقلاب چې په 1892 کال کې د محلي مقتدر جو بایونګ - ګپ د ظالمانه سیاستونو له امله رامینځته شو، د 1894 کال د جنورۍ په 11 پیل شو او د 1895 کال د دسمبر تر 25 پورې یې دوام وکړ. په ګوبو-ګن کې او په پیل کې د مشرانو جیون بونګ جون او کیم ګای نام لخوا رهبري کیده.د لومړنیو خنډونو سره سره، لکه د یی یونګ تای لخوا د بغاوت ځپلو او د جیون بونګ جون لنډمهاله شاتګ، یاغیان د پیکتو په غره کې بیا سره راټول شول.دوی د اپریل په میاشت کې ګوبو بیرته ترلاسه کړ، د هوانګتوجا په جګړه او د هوانګرینګ سیند په جګړه کې یې بریا ترلاسه کړه، او د جیونجو کلی یې ونیوله.د می په میاشت کې د جیونجو د تړون وروسته یوه سخته سوله رامنځته شوه، که څه هم د اوړي په اوږدو کې د سیمې ثبات ناامنه پاتې شو.د جوزون حکومت، د مخ په زیاتیدونکي بغاوت له ګواښ سره مخ شو، د کینګ کورنۍ څخه یې مرسته وغوښته، چې د 2,700 کینګ سرتیرو ځای پرځای کولو المل شو.دا مداخله، د تیینسین کنوانسیون سره په ټکر کې او جاپان ته په ناڅرګندتیا سره،د چین-جاپان لومړۍ جګړه پیل کړه.دې شخړې په کوریا کې د چین نفوذ د پام وړ کم کړ او د چین د ځان پیاوړي کولو غورځنګ یې کمزوری کړ.له جګړې وروسته په کوریا کې دجاپان مخ پر ودې حضور او نفوذ د دونګاک یاغیانو اندېښنې زیاتې کړې.په ځواب کې، د یاغیانو مشرانو د سپتمبر څخه تر اکتوبر پورې په سمری کې غونډه وکړه، په پای کې د ګونګجو د برید لپاره د 25,000 څخه تر 200,000 سرتیرو ځواک راټول کړ.بغاوت هغه مهال له سترې ماتې سره مخ شو کله چې یاغیانو ته د یوګیومچي په جګړه کې سخته ماتې ورکړه او ورپسې د تاین په جګړه کې بله ماتې وخوړه.دا زیانونه د انقلاب پای پیل و، چې د 1895 په مارچ کې یې مشران ونیول او ډیری یې په ډله ایزه توګه اعدام کړل، ځکه چې د هغه کال تر پسرلي پورې دښمنۍ دوام درلود.د دونګاک د بزګرانو انقلاب، د کورني ظلم او بهرنۍ مداخلې په وړاندې د خپل ژور مقاومت سره، بالاخره د 19 پیړۍ په پای کې د کوریا ټولنیز-سیاسي منظره بدله کړه.
1897 - 1910
عصري تاریخornament
د کوریا امپراتورۍ
د کوریا د امپراتورۍ ګوجونګ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1897 Jan 1 - 1910

د کوریا امپراتورۍ

Korean Peninsula
د کوریا امپراتورۍ، چې د اکتوبر په 1897 کې د پاچا ګوجونګ لخوا اعلان شوې، د جوزون کورنۍ په یوه عصري دولت کې د لیږد نښه کړه.دې دورې د ګوانګمو اصلاحات ولیدل چې موخه یې د اردو، اقتصاد، ځمکې سیسټم، تعلیم او صنعت عصري کول او لویدیځ کول دي.امپراتورۍ د 1910 کال د اګست په میاشت کېد جاپان لخوا د کوریا له الحاق پورې شتون درلود. د امپراتورۍ رامینځته کول لهچین سره د کوریا د معاون اړیکو او د لویدیځ افکارو نفوذ ته ځواب وو.د روسیې له جلاوطنۍ څخه د ګوجونګ بیرته راستنیدل د امپراتورۍ د اعلان لامل شو، د ګوانګمو کال په 1897 کې د نوي عصر د پیل په توګه. د لومړني بهرني شک سره سره، اعلامیې په تدریجي ډول په نړیواله کچه پیژندل شوی.د خپل لنډ شتون په جریان کې، د کوریا امپراتورۍ د پام وړ اصلاحات ترسره کړل.د ګوانګمو اصالحات، د محافظه کارو او پرمختللو چارواکو د مخلوط لخوا رهبري شوي، د دې بدلونونو تمویل لپاره لږې مالیې بیرته راژوندۍ کړې، د امپراتور حکومت شتمني یې لوړه کړه او نور اصلاحات یې فعال کړل.پوځ تر 1897 پورې د روسیې په مرسته عصري شوی و، او د عصري سمندري ځواکونو د جوړولو او د صنعتي کولو لپاره هڅې پیل شوې.د ځمکې اصالحات چې موخه یې د مالیاتو لپاره د مالکیت ښه تعریف کول دي پیل شوي مګر د داخلي مقاومت سره مخ شوي.د کوریا امپراتورۍ د ډیپلوماتیکو ننګونو سره مخ وه، په ځانګړې توګه د جاپان لخوا.په 1904 کې، د جاپاني نفوذ د ډیریدو په منځ کې، کوریا خپل بې طرفي اعلان کړه، د لویو قدرتونو لخوا پیژندل شوی.په هرصورت، د 1905 ټافت – کټسورا یادداشت د کوریا په اړه د متحده ایالاتو د جاپاني لارښود منلو ته اشاره وکړه.دا د پورټسموت د 1905 تړون وړاندې کوي، کوم چې د روس-جاپان جنګ پای ته ورساوه او په کوریا کې د جاپان نفوذ یې تایید کړ.امپراتور ګوجونګ د حاکمیت د ساتلو لپاره په پټه ډیپلوماسۍ کې نا امیده هڅې وکړې مګر د جاپاني کنټرول او کورني ناکرارۍ سره مخ شو چې په 1907 کې د هغه د استعفا لامل شو [70.]د امپراتور سنجونګ لوړیدل د 1907 تړون سره د کوریا په اړه د جاپان قوي کنټرول لیدلی، چې په حکومتي رولونو کې د جاپان شتون زیات کړی.دا د کوریا د نظامي ځواکونو بې وسلې کولو او منحل کیدو لامل شو او د صالحو لښکرو وسله وال مقاومت یې رامینځته کړ، چې بالاخره د جاپاني ځواکونو لخوا وځپل شو.په 1908 کې، د کوریا د چارواکو د پام وړ سلنه جاپاني وه، د کوریا چارواکي یې بې ځایه کړل او په 1910 کې یې د کوریا سره د جاپان د الحاق لپاره مرحله جوړه کړه.د دې سیاسي ننګونو سره سره، د کوریا امپراتورۍ اقتصادي پرمختګونه اداره کړل.په 1900 کې د سړي سر GDP د پام وړ لوړ و، او دوره د عصري کوریا تصدیو پیل لیدلی، چې ځینې یې تر نن ورځې پورې ژوندي پاتې دي.په هرصورت، اقتصاد د جاپاني محصولاتو د راتګ او یو پرمختللی بانکي سیسټم لخوا ګواښل شوی و.د پام وړ، امپراتور ته نږدې شخصیتونو په دې موده کې د شرکتونو په جوړولو کې کلیدي رول لوبولی دی.[۷۱]
کوریا د جاپاني واکمنۍ لاندې
جاپاني سمندري ځواکونه د یونګجونګ ټاپو ته چې ګنګوا ته نږدې دی له یونیو څخه کښته کوي ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1910 Jan 1 - 1945

کوریا د جاپاني واکمنۍ لاندې

Korean Peninsula
په کوریا کېد جاپاني واکمنۍ په جریان کې، په 1910 کې د جاپان-کوریا د الحاق له تړون سره پیل شو، د کوریا حاکمیت په پراخه کچه سیالي کوله.جاپان ادعا وکړه چې دا تړون قانوني و، خو کوریا د هغې اعتبار رد کړ، او ټینګار یې وکړ چې دا د زور او د کوریا د امپراتورۍ له اړین رضایت پرته لاسلیک شوی.[72] د جاپاني واکمنۍ په وړاندې د کوریا مقاومت د حقیقي اردو په جوړولو کې ښکیل شو.د جاپان د هڅو سره سره چې د کوریا کلتور ودروي او له استعمار څخه اقتصادي ګټه پورته کړي، د دوی ډیری زیربناوې وروسته د کوریا په جګړه کې ویجاړې شوې.[۷۳]د ۱۹۱۹ کال د جنورۍ په میاشت کې د امپراتور ګوجونګ مړینه د مارچ په لومړۍ نیټه د جاپان د واکمنۍ پر ضد د ټول هیواد په کچه د لاریونونو لړۍ پیل کړه.د ووډرو ویلسن د خود ارادیت اصولو لخوا هڅول شوي، اټکل شوي 2 ملیون کوریایانو برخه اخیستې، که څه هم جاپاني ریکارډونه لږ وړاندیز کوي.مظاهرې د جاپانیانو له خوا له وحشیانه فشار سره مخ شوې، چې په پایله کې یې شاوخوا 7000 کوریایان ووژل شول.[۷۴] دغه پاڅون په شانګهای کې د کوريا جمهوريت د موقت حکومت د رامنځته کېدو لامل شو، چې د جنوبي کوريا په اساسي قانون کې له ۱۹۱۹ تر ۱۹۴۸ پورې د خپل مشروع حکومت په توګه په رسميت پېژندل شوی دی [۷۵ .]د جاپاني واکمنۍ لاندې تعلیمي تګلارې د ژبې له مخې جلا شوې وې، کوم چې دواړه جاپاني او کوریایي زده کونکي اغیزمن کړل.په کوریا کې نصاب د بنسټیز بدلونونو سره مخ شو، د کوریا ژبې او تاریخ په تدریس کې محدودیتونه.په 1945 کې، د دې ننګونو سره سره، په کوریا کې د سواد کچه 22٪ ته رسیدلې وه.[برسیره] پردې، جاپاني پالیسیو کلتوري یوځای کول پلي کړل، لکه د کوریایانو لپاره لازمي جاپاني نومونه او د کوریا ژبې ورځپاڼو منع کول.کلتوري اثار هم لوټ شوي، 75,311 توکي جاپان ته وړل شوي.[۷۷]د کوریا د آزادۍ پوځ (KLA) د کوریا د مقاومت سمبول شو، چې په چین او نورو ځایونو کې جلاوطن شوي کوریایان پکې شامل دي.دوی د چین او کوریا د پولې په اوږدو کې د جاپاني ځواکونو په وړاندې په چریکي جګړه کې ښکیل وو او په چین او سویل ختیځ آسیا کې د متحدو عملیاتو برخه وه.KLA د لسګونو زرو کوریایانو لخوا ملاتړ کیده چې د نورو مقاومت لښکرو لکه د خلکو د آزادۍ اردو او ملي انقلابي اردو سره یوځای شول.په 1945 کې د جاپان له تسلیمیدو وروسته، کوریا په اداري او تخنیکي مهارتونو کې د پام وړ خلا سره مخ شوه.جاپاني اتباع چې د نفوس لږه برخه جوړوي خو په ښاري مرکزونو او مسلکي برخو کې د پام وړ واک درلود، وشړل شول.دې کار د کوریا په لویه کچه کرهنیز نفوس د لسیزو استعماري اشغال څخه د بیارغونې او لیږد لپاره پریښود.[۷۸]
د کوریا جګړه
د متحده ایالاتو د لومړۍ سمندري څانګې یوه کالم د چوسین زیرمو څخه د وتلو پرمهال د چینایي لیکو څخه تیریږي. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1950 Jun 25 - 1953 Jul 27

د کوریا جګړه

Korean Peninsula
د کوریا جګړه ، د سړې جګړې په دوره کې د پام وړ شخړه، د 1950 کال د جون په 25 پیل شوه کله چې شمالي کوریا، د چین او شوروي اتحاد په ملاتړ، د متحده ایالاتو او د ملګرو ملتونو د متحدینو په ملاتړ په سویلي کوریا برید پیل کړ.د ۱۹۴۵ کال د اګسټ په ۱۵د جاپان له تسلیمېدو وروسته په ۳۸ موازي کې د امریکا او شوروي ځواکونو د نیواک له لارې د کوریا له وېش څخه دښمني رامنځ ته شوه، چې پر کوریا یې ۳۵ کلنه واکمني پای ته ورسېده.په 1948 کې، دا ویش په دوو متضادو دولتونو بدل شو - د کیم ایل سونګ په مشرۍ کمونیستي شمالي کوریا او د سینګمان ری په مشرۍ پلازمینه سویلي کوریا.دواړو رژیمونو د پولې د دایمي پیژندلو څخه انکار وکړ او په ټوله ټاپو وزمه یې د حاکمیت ادعا وکړه.[۷۹]د 38 موازي سره نښتې او په سویل کې یو بغاوت چې د شمال لخوا یې ملاتړ کیږي، د شمالي کوریا د یرغل لپاره مرحله جوړه کړه چې جګړه یې پیل کړه.ملګرو ملتونو، د شوروي اتحاد د مخالفت نشتوالی، چې د امنیت شورا یې بایکاټ کړی و، د جنوبي کوریا د ملاتړ لپاره د 21 هیوادونو، په ځانګړې توګه د متحده ایالاتو پوځیانو د ځواک په راټولولو سره ځواب ورکړ.دا نړیواله هڅه د ملګرو ملتونو تر څارنې لاندې لومړی لوی پوځي اقدام دی.[80]د شمالي کوریا لومړنیو پرمختګونو د سویلي کوریا او امریکا ځواکونه د پوسان پریمیټ یوه کوچنۍ دفاعي کلا ته اړ کړل.د 1950 په سپتمبر کې په انچیون کې د ملګرو ملتونو زړور ضد برید د شمالي کوریا ځواکونه مات او شاته وغورځول.په هرصورت، د جګړې پیچلتیا بدله شوه کله چې چینایي ځواکونه د اکتوبر په 1950 کې ننوتل، د ملګرو ملتونو ځواکونه یې مجبور کړل چې له شمالي کوریا څخه شاتګ وکړي.د یو لړ بریدونو او ځوابي بریدونو وروسته، لومړۍ کرښې په 38 موازي کې اصلي څانګې ته نږدې ثبات لري.[۸۱]د سختې جګړې سره سره، مخ په پای کې د اصلي ویشلو کرښې ته نږدې ثبات شو، چې په پایله کې یو خنډ رامنځته شو.د 1953 کال د جولای په 27، د کوریا د اوربند تړون لاسلیک شو، د دواړو کوریاګانو د جلا کولو لپاره DMZ رامینځته کړ، که څه هم د سولې رسمي تړون هیڅکله پای ته نه و رسیدلی.تر 2018 پورې، دواړو کوریاګانو په رسمي توګه د جګړې پای ته رسولو کې دلچسپي ښودلې، د جګړې روان طبیعت څرګندوي.[۸۲]د کوریا جګړه د شلمې پیړۍ یو له خورا ویجاړونکو شخړو څخه و، چې ملکي تلفات د دویمې نړیوالې جګړې او د ویتنام جګړې څخه ډیر وو، د دواړو خواوو لخوا د پام وړ ظلمونه ترسره شوي، او په کوریا کې پراخه ویجاړتیا.په شخړه کې شاوخوا 3 ملیونه خلک مړه شوي، او بمباریو شمالي کوریا ته په پراخه کچه زیان رسولی دی.جګړې د 1.5 ملیون شمالي کوریا الوتنې ته هم وهڅول، چې د جګړې په میراث کې د کډوالو مهم بحران اضافه کړ.[۸۳]
د کوریا څانګه
مون او کیم د حد په کرښه کې لاسونه ښکلوي ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1953 Jan 1 - 2022

د کوریا څانګه

Korean Peninsula
په دوو جلا جلا ادارو کې د کوریا ویش د دویمې نړیوالې جګړې له پای ته رسیدو څخه پیل شو کله چېد جاپان تسلیمیدل د اګست په 15 د 1945 د متحدینو قدرتونو ته لارښوونه وکړه چې د کوریا د ځان واکمنۍ راتلونکې په پام کې ونیسي.په پیل کې، کوریا باید د جاپاني نیواک څخه آزاد شي او د نړیوال باور لاندې ځای پرځای شي لکه څنګه چې د متحدینو لخوا موافقه شوې وه.د 38 موازي ویش د متحده ایالاتو لخوا وړاندیز شوی و او د شوروي اتحاد لخوا موافقه شوې وه، د لنډمهاله اقدام په توګه تر هغه وخته پورې چې یو باور جوړ شي.په هرصورت، د سړې جګړې پیل او په خبرو اترو کې ناکامۍ د باور کولو په اړه هر ډول تړون لغوه کړ، او کوریا یې په لیمو کې پریښوده.په 1948 کې، جلا جلا حکومتونه تاسیس شول: د اګست په 15 په سویل کې د کوریا جمهوریت او د سپتمبر په 9 په شمال کې د کوریا د خلکو دیموکراتیک جمهوریت، هر یو په ترتیب سره د متحده ایالاتو او شوروي اتحاد لخوا ملاتړ کیږي.د دواړو کوریاګانو ترمنځ تاوتریخوالی د ۱۹۵۰ کال د جون په ۲۵ د شمالي کوریا له خوا پر سویل د برید په پایله کې پای ته ورسېد، چې د کوریا جګړه پیل شوه چې تر ۱۹۵۳ کال پورې یې دوام وکړ. د ډېرو زیانونو او ویجاړیو سره سره، جګړه په ټپه ولاړه پای ته ورسېده، چې د کوریا د بې وسلې کولو زون د رامنځته کېدو لامل شو. DMZ) چې له هغه وخت راهیسې د شمالي او سویلي کوریا ترمنځ د ویش دوامداره سمبول پاتې شوی.د پخلاینې او بیا یوځای کیدو په لور هڅې په پرله پسې ډول دوام لري، د 2018 د بین المللي کوریا سرمشریزې په جریان کې د پام وړ پرمختګ سره.د ۲۰۱۸ کال د اپریل په ۲۷ مه د دواړو کوریاګانو مشرانو د پانمونجوم اعالمیه لاسلیک کړه، چې د سولې او یووالي په لور د ګامونو په اړه یې موافقه وکړه.په پرمختګ کې د ساتونکو پوستو له منځه وړل او د پوځي تاو تریخوالي کمولو لپاره د بفر زونونو جوړول شامل دي.د ۲۰۱۸ کال د دسمبر په ۱۲ مه په یوه تاریخي اقدام کې، د دواړو غاړو پوځیانو د لومړي ځل لپاره د سولې او همکارۍ د څرګندولو په توګه له پوځي حد څخه تېر شول.[۸۴]

Appendices



APPENDIX 1

THE HISTORY OF KOREAN BBQ


Play button




APPENDIX 2

The Origins of Kimchi and Soju with Michael D. Shin


Play button




APPENDIX 3

HANBOK, Traditional Korean Clothes


Play button




APPENDIX 4

Science in Hanok (The Korean traditional house)


Play button

Characters



Geunchogo of Baekje

Geunchogo of Baekje

13th King of Baekje

Dae Gwang-hyeon

Dae Gwang-hyeon

Last Crown Prince of Balhae

Choe Museon

Choe Museon

Goryeo Military Commander

Gang Gam-chan

Gang Gam-chan

Goryeo Military Commander

Muyeol of Silla

Muyeol of Silla

Unifier of the Korea's Three Kingdoms

Jeongjo of Joseon

Jeongjo of Joseon

22nd monarch of the Joseon dynasty

Empress Myeongseong

Empress Myeongseong

Empress of Korea

Hyeokgeose of Silla

Hyeokgeose of Silla

Founder of Silla

Gwanggaeto the Great

Gwanggaeto the Great

Nineteenth Monarch of Goguryeo

Taejong of Joseon

Taejong of Joseon

Third Ruler of the Joseon Dynasty

Kim Jong-un

Kim Jong-un

Supreme Leader of North Korea

Yeon Gaesomun

Yeon Gaesomun

Goguryeo Dictator

Seon of Balhae

Seon of Balhae

10th King of Balhae

Syngman Rhee

Syngman Rhee

First President of South Korea

Taejodae of Goguryeo

Taejodae of Goguryeo

Sixth Monarch of Goguryeo

Taejo of Goryeo

Taejo of Goryeo

Founder of the Goryeo Dynasty

Gojong of Korea

Gojong of Korea

First Emperor of Korea

Go of Balhae

Go of Balhae

Founder of Balhae

Gongmin of Goryeo

Gongmin of Goryeo

31st Ruler of Goryeo

Kim Jong-il

Kim Jong-il

Supreme Leader of North Korea

Yi Sun-sin

Yi Sun-sin

Korean Admiral

Kim Il-sung

Kim Il-sung

Founder of North Korea

Jizi

Jizi

Semi-legendary Chinese Sage

Choe Je-u

Choe Je-u

Founder of Donghak

Yeongjo of Joseon

Yeongjo of Joseon

21st monarch of the Joseon Dynasty

Gyeongsun of Silla

Gyeongsun of Silla

Final Ruler of Silla

Park Chung-hee

Park Chung-hee

Dictator of South Korea

Onjo of Baekje

Onjo of Baekje

Founder of Baekje

Mun of Balhae

Mun of Balhae

Third Ruler of Balhae

Taejo of Joseon

Taejo of Joseon

Founder of Joseon Dynasty

Sejong the Great

Sejong the Great

Fourth Ruler of the Joseon Dynasty

Empress Gi

Empress Gi

Empress of Toghon Temür

Gim Yu-sin

Gim Yu-sin

Korean Military General

Jang Bogo

Jang Bogo

Sillan Maritime Figure

Footnotes



  1. Eckert, Carter J.; Lee, Ki-Baik (1990). Korea, old and new: a history. Korea Institute Series. Published for the Korea Institute, Harvard University by Ilchokak. ISBN 978-0-9627713-0-9, p. 2.
  2. Eckert & Lee 1990, p. 9.
  3. 金両基監修『韓国の歴史』河出書房新社 2002, p.2.
  4. Sin, Hyong-sik (2005). A Brief History of Korea. The Spirit of Korean Cultural Roots. Vol. 1 (2nd ed.). Seoul: Ewha Womans University Press. ISBN 978-89-7300-619-9, p. 19.
  5. Pratt, Keith (2007). Everlasting Flower: A History of Korea. Reaktion Books. p. 320. ISBN 978-1-86189-335-2, p. 63-64.
  6. Seth, Michael J. (2011). A History of Korea: From Antiquity to the Present. Lanham, MD: Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-7425-6715-3. OCLC 644646716, p. 112.
  7. Kim Jongseo, Jeong Inji, et al. "Goryeosa (The History of Goryeo)", 1451, Article for July 934, 17th year in the Reign of Taejo.
  8. Bale, Martin T. 2001. Archaeology of Early Agriculture in Korea: An Update on Recent Developments. Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association 21(5):77-84. Choe, C.P. and Martin T. Bale 2002. Current Perspectives on Settlement, Subsistence, and Cultivation in Prehistoric Korea. Arctic Anthropology 39(1-2):95-121. Crawford, Gary W. and Gyoung-Ah Lee 2003. Agricultural Origins in the Korean Peninsula. Antiquity 77(295):87-95. Lee, June-Jeong 2001. From Shellfish Gathering to Agriculture in Prehistoric Korea: The Chulmun to Mumun Transition. PhD dissertation, University of Wisconsin-Madison, Madison. Proquest, Ann Arbor. Lee, June-Jeong 2006. From Fisher-Hunter to Farmer: Changing Socioeconomy during the Chulmun Period in Southeastern Korea, In Beyond "Affluent Foragers": The Development of Fisher-Hunter Societies in Temperate Regions, eds. by Grier, Kim, and Uchiyama, Oxbow Books, Oxford.
  9. Lee 2001, 2006.
  10. Choe and Bale 2002.
  11. Im, Hyo-jae 2000. Hanguk Sinseokgi Munhwa [Neolithic Culture in Korea]. Jibmundang, Seoul.
  12. Lee 2001.
  13. Choe and Bale 2002, p.110.
  14. Crawford and Lee 2003, p. 89.
  15. Lee 2001, p.323.
  16. Ahn, Jae-ho (2000). "Hanguk Nonggyeongsahoe-eui Seongnib (The Formation of Agricultural Society in Korea)". Hanguk Kogo-Hakbo (in Korean). 43: 41–66.
  17. Lee, June-Jeong (2001). From Shellfish Gathering to Agriculture in Prehistoric Korea: The Chulmun to Mumun Transition. Madison: University of Wisconsin-Madison Press.
  18. Bale, Martin T. (2001). "Archaeology of Early Agriculture in Korea: An Update on Recent Developments". Bulletin of the Indo-Pacific Prehistory Association. 21 (5): 77–84.
  19. Rhee, S. N.; Choi, M. L. (1992). "Emergence of Complex Society in Prehistoric Korea". Journal of World Prehistory. 6: 51–95. doi:10.1007/BF00997585. S2CID 145722584.
  20. Janhunen, Juha (2010). "Reconstructing the Language Map of Prehistorical Northeast Asia". Studia Orientalia (108): 281–304. ... there are strong indications that the neighbouring Baekje state (in the southwest) was predominantly Japonic-speaking until it was linguistically Koreanized."
  21. Kim, Djun Kil (2014). The History of Korea, 2nd Edition. ABC-CLIO. p. 8. ISBN 9781610695824.
  22. "Timeline of Art and History, Korea, 1000 BC – 1 AD". Metropolitan Museum of Art.
  23. Lee Injae, Owen Miller, Park Jinhoon, Yi Hyun-Hae, 〈Korean History in Maps〉, 2014, pp.18-20.
  24. Records of the Three Kingdomsof the Biographies of the Wuhuan, Xianbei, and Dongyi.
  25. Records of the Three Kingdoms,Han dynasty(韓),"有三種 一曰馬韓 二曰辰韓 三曰弁韓 辰韓者古之辰國也".
  26. Book of the Later Han,Han(韓),"韓有三種 一曰馬韓 二曰辰韓 三曰弁辰 … 凡七十八國 … 皆古之辰國也".
  27. Escher, Julia (2021). "Müller Shing / Thomas O. Höllmann / Sonja Filip: Early Medieval North China: Archaeological and Textual Evidence". Asiatische Studien - Études Asiatiques. 74 (3): 743–752. doi:10.1515/asia-2021-0004. S2CID 233235889.
  28. Pak, Yangjin (1999). "Contested ethnicities and ancient homelands in northeast Chinese archaeology: the case of Koguryo and Puyo archaeology". Antiquity. 73 (281): 613–618. doi:10.1017/S0003598X00065182. S2CID 161205510.
  29. Byington, Mark E. (2016), The Ancient State of Puyŏ in Northeast Asia: Archaeology and Historical Memory, Cambridge (Massachusetts) and London: Harvard University Asia Center, ISBN 978-0-674-73719-8, pp. 20–30.
  30. "夫餘本屬玄菟", Dongyi, Fuyu chapter of the Book of the Later Han.
  31. Lee, Hee Seong (2020). "Renaming of the State of King Seong in Baekjae and His Political Intention". 한국고대사탐구학회. 34: 413–466.
  32. 임기환 (1998). 매구루 (買溝婁 [Maeguru]. 한국민족문화대백과사전 [Encyclopedia of Korean Culture] (in Korean). Academy of Korean Studies.
  33. Byeon, Tae-seop (변태섭) (1999). 韓國史通論 (Hanguksa tongnon) [Outline of Korean history] (4th ed.). Seoul: Samyeongsa. ISBN 978-89-445-9101-3., p. 49.
  34. Lee Injae, Owen Miller, Park Jinhoon, Yi Hyun-Hae, 2014, Korean History in Maps, Cambridge University Press, pp. 44–49, 52–60.
  35. "한국사데이터베이스 비교보기 > 風俗·刑政·衣服은 대략 高[句]麗·百濟와 같다". Db.history.go.kr.
  36. Hong, Wontack (2005). "The Puyeo-Koguryeo Ye-maek the Sushen-Yilou Tungus, and the Xianbei Yan" (PDF). East Asian History: A Korean Perspective. 1 (12): 1–7.
  37. Susan Pares, Jim Hoare (2008). Korea: The Past and the Present (2 vols): Selected Papers From the British Association for Korean Studies Baks Papers Series, 1991–2005. Global Oriental. pp. 363–381. ISBN 9789004217829.
  38. Chosun Education (2016). '[ 기획 ] 역사로 살펴본 한반도 인구 추이'.
  39. '사단법인 신라문화진흥원 – 신라의 역사와 문화'. Archived from the original on 2008-03-21.
  40. '사로국(斯盧國) ─ The State of Saro'.
  41. 김운회 (2005-08-30). 김운회의 '대쥬신을 찾아서' 금관의 나라, 신라. 프레시안. 
  42. "성골 [聖骨]". Empas Encyclopedia. Archived from the original on 2008-06-20.
  43. "The Bone Ranks and Hwabaek". Archived from the original on 2017-06-19.
  44. "구서당 (九誓幢)". e.g. Encyclopedia of Korean Culture.
  45. "Cultural ties put Iran, S Korea closer than ever for cooperation". Tehran Times. 2016-05-05.
  46. (2001). Kaya. In The Penguin Archaeology Guide, edited by Paul Bahn, pp. 228–229. Penguin, London.
  47. Barnes, Gina L. (2001). Introducing Kaya History and Archaeology. In State Formation in Korea: Historical and Archaeological Perspectives, pp. 179–200. Curzon, London, p. 180-182.
  48. 백승옥. 2004, "安羅高堂會議'의 성격과 安羅國의 위상", 지역과 역사, vol.0, no.14 pp.7-39.
  49. Farris, William (1996). "Ancient Japan's Korean Connection". Korean Studies. 20: 6-7. doi:10.1353/ks.1996.0015. S2CID 162644598.
  50. Barnes, Gina (2001). Introducing Kaya History and Archaeology. In State Formation in Korea: Historical and Archaeological Perspectives. London: Curzon. p. 179-200.
  51. Lee Injae, Owen Miller, Park Jinhoon, Yi Hyun-Hae, 2014, Korean History in Maps, Cambridge University Press, pp. 44-49, 52-60.
  52. "Malananta bring Buddhism to Baekje" in Samguk Yusa III, Ha & Mintz translation, pp. 178-179.
  53. Woodhead, Linda; Partridge, Christopher; Kawanami, Hiroko; Cantwell, Cathy (2016). Religion in the Modern World- Traditions and Transformations (3rd ed.). London and New York: Routledge. pp. 96–97. ISBN 978-0-415-85881-6.
  54. Adapted from: Lee, Ki-baik. A New History of Korea (Translated by Edward W. Wagner with Edward J. Shultz), (Cambridge, MA:Harvard University Press, 1984), p. 51. ISBN 0-674-61576-X
  55. "國人謂始祖赫居世至眞德二十八王 謂之聖骨 自武烈至末王 謂之眞骨". 三國史記. 654. Retrieved 2019-06-14.
  56. Shin, Michael D., ed. (2014). Korean History in Maps: From Prehistory to the Twenty-first Century. Cambridge University Press. p. 29. ISBN 978-1-107-09846-6. The Goguryeo-Tang War | 645–668.
  57. Seth, Michael J. (2010). A history of Korea: From antiquity to the present. Lanham: Rowman & Littlefield. ISBN 9780742567177, p. 44.
  58. Lee, Kenneth B. (1997). Korea and East Asia: The story of a phoenix. Westport: Praeger. ISBN 9780275958237, p. 17.
  59. "Different Names for Hangeul". National Institute of Korean Language. 2008. Retrieved 3 December 2017.
  60. Hannas, W[illia]m C. (1997). Asia's Orthographic Dilemma. University of Hawaiʻi Press. ISBN 978-0-8248-1892-0, p. 57.
  61. Pratt, Rutt, Hoare, 1999. Korea: A Historical and Cultural Dictionary. Routledge.
  62. "明史/卷238 – 維基文庫,自由的圖書館". zh.wikisource.org.
  63. Ford, Shawn. "The Failure of the 16th Century Japanese Invasions of Korea" 1997.
  64. Lewis, James (December 5, 2014). The East Asian War, 1592–1598: International Relations, Violence and Memory. Routledge. pp. 160–161. ISBN 978-1317662747.
  65. "Seonjo Sillok, 31년 10월 12일 7번, 1598". Records of the Joseon Dynasty.
  66. Turnbull, Stephen; Samurai Invasions of Korea 1592–1598, pp. 5–7.
  67. Swope, Kenneth (2014), The Military Collapse of China's Ming Dynasty, Routledge, p. 23.
  68. Swope 2014, p. 65.
  69. Swope 2014, p. 65-66.
  70. Hulbert, Homer B. (1904). The Korea Review, p. 77.
  71. Chu, Zin-oh. "독립협회와 대한제국의 경제정책 비 연구" (PDF).
  72. Kawasaki, Yutaka (July 1996). "Was the 1910 Annexation Treaty Between Korea and Japan Concluded Legally?". Murdoch University Journal of Law. 3 (2).
  73. Kim, C. I. Eugene (1962). "Japanese Rule in Korea (1905–1910): A Case Study". Proceedings of the American Philosophical Society. 106 (1): 53–59. ISSN 0003-049X. JSTOR 985211.
  74. Park, Eun-sik (1972). 朝鮮独立運動の血史 1 (The Bloody History of the Korean Independence Movement). Tōyō Bunko. p. 169.
  75. Lee, Ki-baik (1984). A New History of Korea. Cambridge, MA: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-61576-2, pp. 340–344.
  76. The New Korea”, Alleyne Ireland 1926 E.P. Dutton & Company pp.198–199.
  77. Kay Itoi; B. J. Lee (2007-10-17). "Korea: A Tussle over Treasures — Who rightfully owns Korean artifacts looted by Japan?". Newsweek.
  78. Morgan E. Clippinger, “Problems of the Modernization of Korea: the Development of Modernized Elites Under Japanese Occupation” ‘’Asiatic Research Bulletin’’ (1963) 6#6 pp 1–11.
  79. Millett, Allan. "Korean War". britannica.com.
  80. United Nations Security Council Resolution 83.
  81. Devine, Robert A.; Breen, T.H.; Frederickson, George M.; Williams, R. Hal; Gross, Adriela J.; Brands, H.W. (2007). America Past and Present. Vol. II: Since 1865 (8th ed.). Pearson Longman. pp. 819–21. ISBN 978-0321446619.
  82. He, Kai; Feng, Huiyun (2013). Prospect Theory and Foreign Policy Analysis in the Asia Pacific: Rational Leaders and Risky Behavior. Routledge. p. 50. ISBN 978-1135131197.
  83. Fisher, Max (3 August 2015). "Americans have forgotten what we did to North Korea". Vox.
  84. "Troops cross North-South Korea Demilitarized Zone in peace for 1st time ever". Cbsnews.com. 12 December 2018.

References



  • Association of Korean History Teachers (2005a). Korea through the Ages, Vol. 1 Ancient. Seoul: Academy of Korean Studies. ISBN 978-89-7105-545-8.
  • Association of Korean History Teachers (2005b). Korea through the Ages, Vol. 2 Modern. Seoul: Academy of Korean Studies. ISBN 978-89-7105-546-5.
  • Buzo, Adrian (2002). The Making of Modern Korea. Routledge.
  • Cumings, Bruce (2005). Korea's Place in the Sun: A Modern History (2nd ed.). W W Norton.
  • Eckert, Carter J.; Lee, Ki-Baik (1990). Korea, old and new: a history. Korea Institute Series. Published for the Korea Institute, Harvard University by Ilchokak. ISBN 978-0-9627713-0-9.
  • Grayson, James Huntley (1989). Korea: a religious history.
  • Hoare, James; Pares, Susan (1988). Korea: an introduction. New York: Routledge. ISBN 978-0-7103-0299-1.
  • Hwang, Kyung-moon (2010). A History of Korea, An Episodic Narrative. Palgrave Macmillan. p. 328. ISBN 978-0-230-36453-0.
  • Kim, Djun Kil (2005). The History of Korea. Greenwood Press. ISBN 978-0-313-03853-2. Retrieved 20 October 2016. Via Internet Archive
  • Kim, Djun Kil (2014). The History of Korea (2nd ed.). ABC-CLIO. ISBN 978-1-61069-582-4. OCLC 890146633. Retrieved 21 July 2016.
  • Kim, Jinwung (2012). A History of Korea: From "Land of the Morning Calm" to States in Conflict. Indiana University Press. ISBN 978-0-253-00078-1. Retrieved 15 July 2016.
  • Korea National University of Education. Atlas of Korean History (2008)
  • Lee, Kenneth B. (1997). Korea and East Asia: The Story of a Phoenix. Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-275-95823-7. Retrieved 28 July 2016.
  • Lee, Ki-baik (1984). A New History of Korea. Cambridge, MA: Harvard University Press. ISBN 978-0-674-61576-2.
  • Lee, Hyun-hee; Park, Sung-soo; Yoon, Nae-hyun (2005). New History of Korea. Paju: Jimoondang. ISBN 978-89-88095-85-0.
  • Li, Narangoa; Cribb, Robert (2016). Historical Atlas of Northeast Asia, 1590-2010: Korea, Manchuria, Mongolia, Eastern Siberia. ISBN 978-0-231-16070-4.
  • Nahm, Andrew C. (2005). A Panorama of 5000 Years: Korean History (2nd revised ed.). Seoul: Hollym International Corporation. ISBN 978-0-930878-68-9.
  • Nahm, Andrew C.; Hoare, James (2004). Historical dictionary of the Republic of Korea. Lanham: Scarecrow Press. ISBN 978-0-8108-4949-5.
  • Nelson, Sarah M. (1993). The archaeology of Korea. Cambridge, UK: Cambridge University Press. p. 1013. ISBN 978-0-521-40783-0.
  • Park, Eugene Y. (2022). Korea: A History. Stanford: Stanford University Press. p. 432. ISBN 978-1-503-62984-4.
  • Peterson, Mark; Margulies, Phillip (2009). A Brief History of Korea. Infobase Publishing. p. 328. ISBN 978-1-4381-2738-5.
  • Pratt, Keith (2007). Everlasting Flower: A History of Korea. Reaktion Books. p. 320. ISBN 978-1-86189-335-2.
  • Robinson, Michael Edson (2007). Korea's twentieth-century odyssey. Honolulu: U of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-3174-5.
  • Seth, Michael J. (2006). A Concise History of Korea: From the Neolithic Period Through the Nineteenth Century. Lanham, MD: Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-7425-4005-7. Retrieved 21 July 2016.
  • Seth, Michael J. (2010). A History of Korea: From Antiquity to the Present. Lanham, MD: Rowman & Littlefield. p. 520. ISBN 978-0-7425-6716-0.
  • Seth, Michael J. (2011). A History of Korea: From Antiquity to the Present. Lanham, MD: Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-7425-6715-3. OCLC 644646716.
  • Sin, Hyong-sik (2005). A Brief History of Korea. The Spirit of Korean Cultural Roots. Vol. 1 (2nd ed.). Seoul: Ewha Womans University Press. ISBN 978-89-7300-619-9.