W okresie zacieśniającej się współpracy aliantów zachodnich ze Związkiem Sowieckim po inwazji hitlerowskiej w 1941 r. wpływy polskiego rządu na uchodźstwie zostały poważnie osłabione przez śmierć premiera Władysława Sikorskiego, jego najzdolniejszego przywódcy , w katastrofie lotniczej 4 lipca 1943 r. Mniej więcej w tym czasie w Związku Sowieckim powstały polsko-komunistyczne cywilne i wojskowe organizacje przeciwne rządowi, kierowane przez Wandę Wasilewską i wspierane przez Stalina.W lipcu 1944 r. sowiecka Armia Czerwona i kontrolowane przez Sowietów Ludowe Wojsko Polskie wkroczyło na teren przyszłej powojennej Polski.W przeciągających się walkach w 1944 i 1945 roku Sowieci i ich polscy sojusznicy pokonali i wyparli armię niemiecką z Polski kosztem ponad 600 000 utraconych żołnierzy radzieckich.Największym pojedynczym przedsięwzięciem polskiego ruchu oporu w czasie II wojny światowej i ważnym wydarzeniem politycznym było Powstanie Warszawskie, które rozpoczęło się 1 sierpnia 1944 r. Powstanie, w którym uczestniczyła większość mieszkańców miasta, zostało zainicjowane przez podziemną Armię Krajową i zatwierdzone przez polski rząd na uchodźstwie w celu ustanowienia niekomunistycznej polskiej administracji przed nadejściem Armii Czerwonej.Powstanie było pierwotnie planowane jako krótkotrwała demonstracja zbrojna w oczekiwaniu, że wojska radzieckie zbliżające się do Warszawy pomogą w każdej bitwie o zdobycie miasta.Sowieci jednak nigdy nie zgodzili się na interwencję i zatrzymali natarcie nad Wisłą.Niemcy wykorzystali okazję do brutalnego stłumienia sił prozachodniego polskiego podziemia.Zaciekle toczone powstanie trwało dwa miesiące i zakończyło się śmiercią lub wypędzeniem z miasta setek tysięcy cywilów.Po kapitulacji pokonanych Polaków 2 października Niemcy dokonali na rozkaz Hitlera planowanego zniszczenia Warszawy, które zniszczyło pozostałą infrastrukturę miasta.1 Armia Wojska Polskiego, walcząca u boku sowieckiej Armii Czerwonej, wkroczyła do zniszczonej Warszawy 17 stycznia 1945 r.