Unia lubelska z 1569 r. ustanowiła Rzeczpospolitą Obojga Narodów, państwo federalne ściślej zjednoczone niż wcześniejszy układ polityczny między Polską a Litwą.Polska-Litwa stała się monarchią elekcyjną, w której króla wybierała dziedziczna szlachta.Formalne rządy szlachty, która była proporcjonalnie liczniejsza niż w innych krajach europejskich, stanowiły wczesny system demokratyczny („wyrafinowaną demokrację szlachecką”), w przeciwieństwie do dominujących wówczas w pozostałej części Europy monarchii absolutnych.Początek Rzeczypospolitej zbiegł się z okresem w dziejach Polski, kiedy osiągnięto wielką potęgę polityczną, nastąpił postęp cywilizacyjny i dobrobyt.Unia polsko-litewska stała się wpływowym uczestnikiem spraw europejskich i żywotną jednostką kulturalną, która szerzyła kulturę zachodnią (z cechami polskimi) na wschód.W drugiej połowie XVI i pierwszej połowie XVII wieku Rzeczpospolita była jednym z największych i najbardziej zaludnionych państw ówczesnej Europy, z powierzchnią dochodzącą do miliona kilometrów kwadratowych i liczbą około dziesięciu milionów mieszkańców.Jego gospodarka była zdominowana przez rolnictwo nastawione na eksport.Ogólnokrajowa tolerancja religijna została zagwarantowana w konfederacji warszawskiej w 1573 r.