Volgens de voorwaarden van de Potsdam-overeenkomst van 1945, ondertekend door de drie zegevierende grootmachten, behield de Sovjet-Unie de meeste gebieden die waren veroverd als gevolg van het Molotov-Ribbentrop-pact van 1939, inclusief West-Oekraïne en West-Wit-Rusland, en kreeg andere.Polen werd gecompenseerd met het grootste deel van Silezië, inclusief Breslau (Wrocław) en Grünberg (Zielona Góra), het grootste deel van Pommeren, inclusief Stettin (Szczecin), en het grotere zuidelijke deel van het voormalige Oost-Pruisen, samen met Danzig (Gdańsk), in afwachting van een laatste vredesconferentie met Duitsland die uiteindelijk nooit heeft plaatsgevonden.Door de Poolse autoriteiten gezamenlijk aangeduid als de "Herstelde Gebieden", werden ze opgenomen in de opnieuw samengestelde Poolse staat.Met de nederlaag van Duitsland werd Polen dus naar het westen verplaatst ten opzichte van zijn vooroorlogse locatie, wat resulteerde in een compacter land en met een veel bredere toegang tot de zee. De Polen verloren 70% van hun vooroorlogse oliecapaciteit aan de Sovjets, maar wonnen van de Duitsers een hoogontwikkelde industriële basis en infrastructuur die voor het eerst in de Poolse geschiedenis een gediversifieerde industriële economie mogelijk maakten.De vlucht en verdrijving van Duitsers uit wat Oost-Duitsland was voorafgaand aan de oorlog, begon vóór en tijdens de Sovjetverovering van die regio's op de nazi's, en het proces ging door in de jaren direct na de oorlog.Tegen 1950 waren 8.030.000 Duitsers geëvacueerd, verdreven of gemigreerd.Vroege verdrijvingen in Polen werden zelfs vóór de Conferentie van Potsdam door de Poolse communistische autoriteiten ondernomen om de oprichting van een etnisch homogeen Polen te verzekeren.Ongeveer 1% (100.000) van de Duitse burgerbevolking ten oosten van de Oder-Neisse-linie kwam om in de gevechten voorafgaand aan de overgave in mei 1945, en daarna werden ongeveer 200.000 Duitsers in Polen als dwangarbeider tewerkgesteld voordat ze werden uitgezet.Veel Duitsers stierven in werkkampen zoals het Zgoda-werkkamp en het Potulice-kamp.Van de Duitsers die binnen de nieuwe grenzen van Polen bleven, kozen velen er later voor om naar het naoorlogse Duitsland te emigreren.Aan de andere kant verhuisden of werden 1,5 à 2 miljoen etnische Polen verdreven uit de voorheen Poolse gebieden die door de Sovjet-Unie waren geannexeerd.De overgrote meerderheid werd hervestigd in de voormalige Duitse gebieden.Minstens een miljoen Polen bleven in wat de Sovjet-Unie was geworden, en minstens een half miljoen kwamen terecht in het Westen of elders buiten Polen.In tegenstelling tot de officiële verklaring dat de voormalige Duitse inwoners van de Herstelde Gebieden snel moesten worden verwijderd om Polen te huisvesten die door de Sovjet-annexatie waren ontheemd, hadden de Herstelde Gebieden aanvankelijk te kampen met een ernstig bevolkingstekort.Veel verbannen Polen konden niet terugkeren naar het land waarvoor ze hadden gevochten omdat ze behoorden tot politieke groeperingen die onverenigbaar waren met de nieuwe communistische regimes, of omdat ze afkomstig waren uit gebieden in het vooroorlogse Oost-Polen die bij de Sovjet-Unie waren ingelijfd.Sommigen werden ervan weerhouden terug te keren, eenvoudigweg op basis van waarschuwingen dat iedereen die in militaire eenheden in het Westen had gediend, gevaar zou lopen.Veel Polen werden achtervolgd, gearresteerd, gemarteld en gevangengezet door de Sovjetautoriteiten omdat ze tot het binnenlandse leger of andere formaties behoorden, of werden vervolgd omdat ze aan het westfront hadden gevochten.Gebieden aan beide zijden van de nieuwe Pools-Oekraïense grens werden ook "etnisch gezuiverd".Van de Oekraïners en Lemko's die binnen de nieuwe grenzen in Polen woonden (ongeveer 700.000), werd bijna 95% gedwongen verplaatst naar de Sovjet-Oekraïne, of (in 1947) naar de nieuwe gebieden in Noord- en West-Polen onder Operatie Vistula.In Wolhynië werd 98% van de Poolse vooroorlogse bevolking vermoord of verdreven;in Oost-Galicië werd de Poolse bevolking met 92% verminderd.Volgens Timothy D. Snyder kwamen ongeveer 70.000 Polen en ongeveer 20.000 Oekraïners om het leven bij het etnisch geweld dat plaatsvond in de jaren veertig, zowel tijdens als na de oorlog.Volgens een schatting van historicus Jan Grabowski overleefden ongeveer 50.000 van de 250.000 Poolse joden die aan de nazi's ontsnapten tijdens de liquidatie van getto's zonder Polen te verlaten (de rest kwam om).Meer werden gerepatrieerd uit de Sovjet-Unie en elders, en de volkstelling van februari 1946 toonde aan dat er ongeveer 300.000 Joden binnen de nieuwe grenzen van Polen waren.Van de overlevende joden kozen velen ervoor om te emigreren of voelden zich daartoe gedwongen vanwege het anti-joodse geweld in Polen.Door veranderende grenzen en de massale verplaatsingen van mensen van verschillende nationaliteiten, kreeg het opkomende communistische Polen een overwegend homogene, etnisch Poolse bevolking (97,6% volgens de volkstelling van december 1950).De overige leden van etnische minderheden werden niet aangemoedigd, door de autoriteiten of door hun buren, om hun etnische identiteit te benadrukken.