De ontbinding van het Heilige Roomse Rijk vond de facto plaats op 6 augustus 1806, toen de laatste Heilige Roomse keizer, Frans II van het Huis van Habsburg-Lotharingen, afstand deed van zijn titel en alle keizerlijke staten en functionarissen ontheven van hun eden en verplichtingen jegens het rijk. .Sinds de middeleeuwen werd het Heilige Roomse Rijk door West-Europeanen erkend als de legitieme voortzetting van het oude Romeinse rijk, omdat de keizers door het pausdom tot Romeinse keizers waren uitgeroepen.Door deze Romeinse erfenis beweerden de heilige Romeinse keizers universele vorsten te zijn wiens jurisdictie zich uitstrekte buiten de formele grenzen van hun rijk tot heel christelijk Europa en daarbuiten.Het verval van het Heilige Roomse Rijk was een lang en langdurig proces dat eeuwen duurde.De vorming van de eerste moderne soevereine territoriale staten in de 16e en 17e eeuw, die het idee met zich meebracht dat de jurisdictie overeenkwam met het feitelijk bestuurde grondgebied, bedreigde het universele karakter van het Heilige Roomse Rijk.Het Heilige Roomse Rijk begon eindelijk aan zijn ware terminale neergang tijdens en na zijn betrokkenheid bij de Franse Revolutionaire Oorlogen en de Napoleontische oorlogen.Hoewel het rijk zich aanvankelijk vrij goed verdedigde, bleek de oorlog met Frankrijk en Napoleon catastrofaal.In 1804 riep Napoleon zichzelf uit tot keizer van de Fransen, waarop Frans II reageerde door zichzelf uit te roepen tot keizer van Oostenrijk, naast dat hij al keizer van het Heilige Roomse Rijk was, een poging om de gelijkheid tussen Frankrijk en Oostenrijk te handhaven en tegelijkertijd te illustreren dat de De titel van het Heilige Roomse Rijk overtrof ze allebei.De nederlaag van Oostenrijk bij de Slag bij Austerlitz in december 1805 en de afscheiding van een groot aantal Duitse vazallen van Frans II in juli 1806 om de Confederatie van de Rijn te vormen, een Franse satellietstaat, betekende in feite het einde van het Heilige Roomse Rijk.De troonsafstand in augustus 1806, gecombineerd met een ontbinding van de hele keizerlijke hiërarchie en haar instellingen, werd als noodzakelijk beschouwd om te voorkomen dat Napoleon zichzelf tot keizer van het Heilige Roomse Rijk zou uitroepen, iets dat Frans II tot Napoleons vazal zou hebben teruggebracht.Reacties op de ontbinding van het rijk varieerden van onverschilligheid tot wanhoop.De bevolking van Wenen, de hoofdstad van de Habsburgse monarchie, was geschokt door het verlies van het rijk.Veel van de voormalige onderdanen van Francis II trokken de wettigheid van zijn acties in twijfel;hoewel men het erover eens was dat zijn troonsafstand volkomen legaal was, werden de ontbinding van het rijk en de vrijlating van al zijn vazallen gezien als buiten het gezag van de keizer.Als zodanig weigerden veel van de prinsen en onderdanen van het rijk te accepteren dat het rijk verdwenen was, en sommige gewone mensen gingen zelfs zo ver dat ze geloofden dat het nieuws over de ontbinding ervan een complot was van hun lokale autoriteiten.In Duitsland werd de ontbinding algemeen vergeleken met de oude en semi-legendarische val van Troje en sommigen associeerden het einde van wat zij zagen als het Romeinse rijk met de eindtijd en de apocalyps.