ဟန်ဂေရီနိုင်ငံတော် (အလယ်ခေတ်နှောင်းပိုင်း) အချိန်ဇယား

ဇာတ်ကောင်များ

အကိုးအကား


ဟန်ဂေရီနိုင်ငံတော် (အလယ်ခေတ်နှောင်းပိုင်း)
Kingdom of Hungary (Late Medieval) ©Darren Tan

1301 - 1526

ဟန်ဂေရီနိုင်ငံတော် (အလယ်ခေတ်နှောင်းပိုင်း)



အလယ်ပိုင်းခေတ်နှောင်းပိုင်းတွင်၊ ဥရောပအလယ်ပိုင်းရှိနိုင်ငံဖြစ်သည့် ဟန်ဂေရီ နိုင်ငံသည် ၁၄ ရာစုအစောပိုင်းတွင် ကြားဖြတ်ကာလတစ်ခုကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။Charles I (1308-1342) လက်ထက်တွင် တော်ဝင်အာဏာကို Capetian House of Anjou မှ ပြန်လည်ရယူခဲ့သည်။ရွှေနှင့်ငွေတွင်းများသည် 1490 ခုနှစ်များအထိ ကမ္ဘာ့စုစုပေါင်းထုတ်လုပ်မှု၏ သုံးပုံတစ်ပုံကို ထုတ်လုပ်ခဲ့သည်။Louis the Great (1342-1382) လက်ထက်တွင် လစ်သူယေးနီးယား၊ အီတလီတောင်ပိုင်းနှင့် အခြားဝေးလံခေါင်သီသော နယ်မြေများကို ဆန့်ကျင်သည့် စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများကို ဦးဆောင်ခဲ့သော နိုင်ငံတော်သည် ၎င်း၏အာဏာ၏ အထွတ်အထိပ်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။အော်တိုမန်အင်ပါယာ ချဲ့ထွင်မှုသည် လူဇင်ဘတ်၏ Sigismund (1387-1437) လက်အောက်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။လာမည့်ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း အရည်အချင်းရှိသော စစ်ဗိုလ်ကြီး John Hunyadi သည် အော်တိုမန်များကို တိုက်ထုတ်ရန် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။1456 ခုနှစ်တွင် Nándorfehérvár (ယနေ့ခေတ် Belgrade၊ Serbia) တွင် သူ၏အောင်ပွဲသည် ရာစုနှစ်တစ်ဝက်ကျော် တောင်ပိုင်းနယ်စပ်များကို တည်ငြိမ်စေခဲ့သည်။မင်းဆက်မျိုးရိုးမရှိသော ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးဘုရင်မှာ Matthias Corvinus (1458-1490) သည် အောင်မြင်သော စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများကို ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး Bohemia ၏ဘုရင်နှင့် Austria မြို့စားဖြစ်လာခဲ့သည်။သူ၏ သာဓကဖြင့် ဟန်ဂေရီသည်အီတလီ မှ လက်ရာများကို လက်ခံကျင့်သုံးသည့် ပထမဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်လာခဲ့သည်။
1300 Jan 1

စကားချီး

Hungary
၁၀၀၀ သို့မဟုတ် ၁၀၀၁ ခုနှစ်တွင် ဟန်ဂေရီပြည်တွင်းမှ မင်းသားကြီး Stephen I သည် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံတော် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ သူသည် ဗဟိုအာဏာကို အားဖြည့်ပြီး သူ၏လက်အောက်ခံများအား ခရစ်ယာန်ဘာသာကို လက်ခံရန် အတင်းအကြပ် ဖိအားပေးခဲ့သည်။ပြည်တွင်းစစ်များ၊ အယူမှားအုံကြွမှုများနှင့် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံအပေါ် ၎င်းတို့၏အာဏာကို ချဲ့ထွင်ရန် မအောင်မြင်သော ကြိုးပမ်းမှုများသည် ဘုရင်စနစ်သစ်ကို ထိခိုက်စေခဲ့သည်။Ladislaus I (1077–1095) နှင့် Coloman (1095–1116) အောက်တွင် ၎င်း၏ ရပ်တည်ချက် တည်ငြိမ်ခဲ့သည်။ခရိုအေးရှားတွင် ဆက်ခံရေးအကျပ်အတည်းဖြစ်ပြီးနောက် ခရိုအေးရှားနိုင်ငံတော်သည် 1102 ခုနှစ်တွင် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံတော်နှင့် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ပေါင်းစည်းခဲ့သည်။မြေယာမဲ့မြေများနှင့် ငွေ၊ ရွှေ၊ ဆားသိုက်များ ပေါများသဖြင့်၊ ဘုရင့်နိုင်ငံသည် အဓိကအားဖြင့် ဂျာမန်၊ အီတလီနှင့် ပြင်သစ်ကိုလိုနီနယ်ချဲ့တို့၏ စဉ်ဆက်မပြတ် ရွှေ့ပြောင်းအခြေချမှု၏ ဦးစားပေးပစ်မှတ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်း၏ လမ်းဆုံလမ်းခွများတွင် တည်ရှိသော ဟန်ဂေရီသည် ယဉ်ကျေးမှုလမ်းကြောင်းများစွာ၏ သက်ရောက်မှုကို ခံခဲ့ရသည်။Romanesque၊ Gothic နှင့် Renaissance အဆောက်အအုံများနှင့် လက်တင်ဘာသာဖြင့် ရေးသားထားသော စာပေလက်ရာများသည် နိုင်ငံတော်၏ယဉ်ကျေးမှု၏ ရိုမန်ကက်သလစ်ဇာတ်ကောင်အများစုဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြသော်လည်း ရှေးရိုးဒေါက်စ်နှင့် ခရစ်ယာန်မဟုတ်သော တိုင်းရင်းသားလူနည်းစုအသိုင်းအဝိုင်းများပင် ရှိနေပါသည်။လက်တင်ဘာသာစကားသည် ဥပဒေပြုရေး၊ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် တရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာ ဘာသာစကားဖြစ်သော်လည်း၊ "ဘာသာဗေဒ ဗဟုဝါဒ" သည် Slavic ဒေသိယစကားများ အများအပြား အပါအဝင် ဘာသာစကားများစွာ၏ ရှင်သန်မှုကို အထောက်အကူပြုသည်။တော်ဝင်အိမ်ယာများ ကြီးစိုးမှုသည် အစပိုင်းတွင် အချုပ်အခြာအာဏာ၏ ထင်ရှားသော အနေအထားကို အာမခံခဲ့သော်လည်း တော်ဝင်မြေများကို ဖယ်ကြဉ်ခြင်းသည် ကိုယ်ကျိုးနည်းသော မြေယာပိုင်ဆိုင်သူ အုပ်စုတစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာစေသည်။အင်ဒရူး II သည် ၎င်း၏ ရွှေနွားသိုး 1222 ကို ထုတ်ပေးရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်၊ "ဥရောပဘုရင်တစ်ပါး၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုတွင် ချထားခံရသော ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ ကန့်သတ်ချက်များ၏ ပထမဥပမာတစ်ခု" ဖြစ်သည်။1241-1242 မွန်ဂိုတို့၏ ကျူးကျော်မှုမှ ကြီးကြီးမားမား ထိုးနှက်ချက် ခံရသည်။ထို့နောက် Cuman နှင့် Jassic အဖွဲ့များသည် အလယ်ပိုင်းမြေနိမ့်ပိုင်းတွင် အခြေချနေထိုင်ကြပြီး ကိုလိုနီပြုသူများသည် Moravia၊ Poland နှင့် အခြားအနီးနားနိုင်ငံများမှ ရောက်ရှိလာကြသည်။
Interregnum
Interregnum ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1301 Jan 1

Interregnum

Timișoara, Romania
အင်ဒရူး III သည် ဇန်နဝါရီ ၁၄ ရက်၊ ၁၃၀၁ တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ သူ၏သေဆုံးမှုသည် ဘုရင်၏ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ကို ခိုင်ခံ့စေရန်အတွက် ထိုအချိန်က လွတ်လပ်ရေးရခဲ့သော ဒါဇင်တစ်ဒါဇင်ခန့် သခင်များ သို့မဟုတ် "အိုလီဂတ်များ" အတွက် အခွင့်အလမ်းတစ်ခု ဖန်တီးပေးခဲ့သည်။၎င်းတို့သည် လူတိုင်း ၎င်းတို့၏ ရာထူးကို လက်ခံရန် သို့မဟုတ် ထွက်ခွာရန် တာဝန်ရှိသည့် ခရိုင်အများအပြားရှိ တော်ဝင်ရဲတိုက်များအားလုံးကို ရယူခဲ့သည်။Andrew III ကွယ်လွန်သည့်သတင်းတွင် ဘုရင်ခံအဖြစ် ဘုရင်ခံဆက်ခံမည့် Esztergom သို့ အလျင်အမြန် ထီးနန်းဆက်ခံရန် ကွယ်လွန်သူ Charles Martel ၏သား Anjou ၏သား Charles of Anjou ကို ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။သို့သော်လည်း လောကီရှင်သခင်အများစုသည် သူ၏အုပ်ချုပ်မှုကို ဆန့်ကျင်ပြီး Bohemia ၏သားတော်ဖြစ်သော King Wenceslaus II ကို ထီးနန်းတင်ခဲ့သည်။လူငယ် Wenceslaus သည် ၎င်း၏ရာထူးကို ခိုင်ခံ့အောင်မစွမ်းဆောင်နိုင်ဘဲ 1305 ခုနှစ်တွင် Otto III၊ Bavaria မြို့စား၏မျက်နှာသာကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် Ladislaus Kán မှ 1307 ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံမှထွက်ခွာရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။၁၃၁၀ တွင် Anjou ၏အုပ်စိုးမှုမှချားလ်စ်ကိုလက်ခံရန် ပုပ်ရဟန်းမင်းတရားဝင်တစ်ဦးမှ သခင်များအား ဆွဲဆောင်ခဲ့သော်လည်း နယ်မြေအများစုသည် တော်ဝင်ထိန်းချုပ်မှုအောက်၌သာကျန်ရှိတော့သည် ။သံအမတ်ကြီးများနှင့် နည်းပါးသော မှူးမတ်အများအပြား၏ ကူညီပံ့ပိုးမှုဖြင့် Charles I သည် သခင်ကြီးများကို ဆန့်ကျင်သည့် စူးစမ်းလေ့လာမှုများ ဆက်တိုက်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။သူတို့အချင်းချင်း စည်းလုံးမှုမရှိတာကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး တယောက်ပြီးတယောက် အနိုင်ယူခဲ့တယ်။သူသည် 1312 ခုနှစ်တွင် Rozgony (ယနေ့ခေတ် Rozhanovce၊ Slovakia) တိုက်ပွဲတွင် ပထမဆုံးအောင်ပွဲရရှိခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း သြဇာအရှိဆုံး သခင် Matthew Csák သည် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ကို 1321 တွင် သူသေဆုံးသည်အထိ ထိန်းသိမ်းထားခဲ့ပြီး Babonić နှင့် Šubić မိသားစုများသာ လက်အောက်ခံဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၃၂၃။
Angevins' Monarchy- ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ Charles I
ဟန်ဂေရီနိုင်ငံသား Charles I ©Chronica Hungarorum
ဩဂုတ်လ 1300 တွင် ဩဂုတ်လ 1300 တွင် ဩဂုတ်လ 1300 တွင် ဩဂုတ်လ 1300 တွင် သြဇာကြီး ခရိုအေးရှား ဘုရင် Paul Šubić ၏ ဖိတ်ကြားချက်အရ ဟန်ဂေရီနိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာသည်။ Andrew III (Arpád မင်းဆက်၏ နောက်ဆုံးမင်းဆက်) 14 ဇန်နဝါရီ 1301 တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး လေးလအတွင်း Charles သည် သရဖူဆောင်းနိုင်ခဲ့သော်လည်း၊ ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ၏ သန့်ရှင်းသောသရဖူအစား ယာယီသရဖူ။ဟန်ဂေရီ မှူးမတ်အများစုသည် သူ့အား အလျှော့မပေးဘဲ ဘိုဟီးမီးယား ဘုရင် Wenceslaus ကို ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခဲ့ကြသည်။Charles သည် နိုင်ငံတော်၏ တောင်ပိုင်းဒေသများသို့ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး Boniface VIII သည် Charles အား 1303 ခုနှစ်တွင် တရားဝင်ဘုရင်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့သော်လည်း ချားလ်စ်သည် ၎င်း၏ပြိုင်ဘက်ကို ခိုင်ခံ့အောင်မစွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့ပေ။ချားလ်စ်သည် ၁၃၁၂ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် ရိုဇ်ဂိုနီတိုက်ပွဲတွင် ၎င်း၏ ပထမဆုံး ပြတ်ပြတ်သားသား အောင်ပွဲရရှိခဲ့သည်။ ချားလ်စ်သည် ဘုရင့်အာဏာကို အဓိကအားဖြင့် ဘုရင်မင်းမြတ်များနှင့် နိမ့်ကျသော မှူးမတ်များ၏ အကူအညီဖြင့် နိုင်ငံတော်၏ ဒေသအများစုတွင် ပြန်လည်ရရှိခဲ့သည်။ .1321 ခုနှစ်တွင် အာဏာအရှိဆုံး သူဌေးကြီး Matthew Csák ကွယ်လွန်ပြီးနောက်၊ ချားလ်စ်သည် ဒေသဆိုင်ရာ မှူးမတ်များက ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် အခြေအနေကို ထိန်းသိမ်းထားနိုင်သည့် ခရိုအေးရှားမှလွဲ၍ နိုင်ငံတော်တစ်ခုလုံး၏ အငြင်းပွားဖွယ်မရှိသော အုပ်စိုးရှင်ဖြစ်လာခဲ့သည်။1330 တွင် Posada တိုက်ပွဲတွင် သူရှုံးနိမ့်ပြီးနောက် Wallachia ၏ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုကို အမှီအခိုကင်းသော အချုပ်အခြာအဖြစ်သို့ သူ မတားဆီးနိုင်ခဲ့ပေ။Charles သည် ရာသက်ပန်မြေယာ ထောက်ပံ့ကြေးများကို ရှားရှားပါးပါး ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ၎င်း၏ အရာရှိများသည် ထူးထူးခြားခြား ၀င်ငွေများ ရရှိစေသည့် အစား တော်ဝင်ရုံးကို ကိုင်ဆောင်ကာ ၎င်းတို့၏ သစ္စာစောင့်သိမှုကို အာမခံသည့် “ရုံး fiefs” စနစ်ကို မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သည်။သူ၏နန်းစံဒုတိယနှစ်ဝက်တွင် Charles သည် Diet များကိုမကိုင်ဘဲ သူ၏နိုင်ငံကို အကြွင်းမဲ့အာဏာဖြင့် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။သူသည် သူရဲကောင်းများ၏ ပထမဆုံး လောကအမိန့်ဖြစ်သည့် Saint George ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ဟန်ဂေရီသည် ဥရောပတွင် ရွှေအများဆုံး ထုတ်လုပ်သူ ဖြစ်လာစေသည့် ရွှေတွင်းသစ်များ ဖွင့်လှစ်ခြင်းကို မြှင့်တင်ခဲ့သည်။နန်းစဉ်အတွင်း ပထမဆုံး ဟန်ဂေရီရွှေဒင်္ဂါးပြားများကို တူးဖော်ခဲ့သည်။1335 ခုနှစ် Visegrád ကွန်ဂရက်တွင် သူသည် အိမ်နီးချင်း ဘုရင်နှစ်ပါးဖြစ်သည့် Bohemia of John နှင့် Poland of Casimir III တို့ကြား ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးကို ညှိနှိုင်းပေးခဲ့သည်။တူညီသောကွန်ဂရက်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည့် သဘောတူညီချက်များသည် ဟန်ဂေရီနှင့် အနောက်ဥရောပတို့ကို ချိတ်ဆက်ပေးသည့် ကုန်သွယ်မှုလမ်းကြောင်းသစ်များ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်စေရန် အထောက်အကူဖြစ်စေပါသည်။Charles ၏ ဟန်ဂေရီ ပြန်လည် ပေါင်းစည်းရေး ကြိုးပမ်းမှုများသည် သူ၏ အုပ်ချုပ်ရေး နှင့် စီးပွားရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ နှင့်အတူ သူ၏ ဆက်ခံသူ Louis the Great ၏ အောင်မြင်မှုများ အတွက် အခြေခံ အုတ်မြစ် ဖြစ်ခဲ့သည်။
Rozgony ၏တိုက်ပွဲ
Rozgony ၏တိုက်ပွဲ ©Peter Dennis
1312 Jun 15

Rozgony ၏တိုက်ပွဲ

Rozhanovce, Slovakia
1312 ခုနှစ်တွင် Charles သည် Abas မှထိန်းချုပ်ထားသော Sáros ရဲတိုက် (ယခု Slovakia - Šariš Castle) ကိုဝိုင်းရံခဲ့သည်။Abas သည် Máté Csák (Chronicon Pictum ၏အဆိုအရ Máté ၏အင်အားတစ်ခုလုံးနီးပါးနှင့် 1,700 ကြေးစားလှံသမားများ) မှ Máté Csák မှ ထပ်လောင်းအားဖြည့်မှုကို လက်ခံရရှိပြီးနောက်တွင်) Saxon နေထိုင်သော Szepes ခရိုင် (ယနေ့ Spišants ဒေသ) သို့ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့ရသည် ။ နောက်ပိုင်းတွင် မိမိတပ်များကို ပြန်လည်အားဖြည့်ခဲ့သည်။Abas သည် ဆုတ်ခွာခြင်းမှ အကျိုးကျေးဇူး ရရှိခဲ့သည်။၎င်းတို့သည် ၎င်း၏ ဗျူဟာမြောက် အရေးပါမှုကြောင့် Kassa (ယနေ့ Košice) ကို တိုက်ခိုက်ရန် စုစည်းထားသော အတိုက်အခံအင်အားစုများကို အသုံးပြုရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။Charles သည် Kassa ကိုချီတက်ပြီး ရန်သူများနှင့် စေ့စပ်ခဲ့သည်။တိုက်ပွဲသည် Charles အတွက် ပြတ်ပြတ်သားသား အောင်ပွဲရခဲ့သည်။ချက်ခြင်းအကျိုးဆက်မှာ ဟန်ဂေရီနိုင်ငံမှ Charles Robert သည် နိုင်ငံအရှေ့မြောက်ပိုင်းကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ဒါပေမယ့် အောင်ပွဲရဲ့ ရေရှည်အကျိုးဆက်က ပိုလို့တောင် အရေးကြီးတယ်။တိုက်ပွဲက သူ့အပေါ် သူဌေးတွေရဲ့ ဆန့်ကျင်မှုကို သိသိသာသာ လျော့ကျစေတယ်။ဘုရင်သည် သူ၏အာဏာနှင့် ဂုဏ်သိက္ခာကို မြှင့်တင်ခဲ့သည်။ဟန်ဂေရီဘုရင်အဖြစ် Charles Robert ၏ရာထူးသည် ယခုအခါ စစ်ရေးအရ လုံခြုံလာပြီး သူ၏အုပ်စိုးမှုကို ဆန့်ကျင်သည့်အနေဖြင့် အဆုံးသတ်သွားခဲ့သည်။
ရွှေကို ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။
သတ္တုတူးဖော်ခြင်း ငွေ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Charles I သည် ဟန်ဂေရီကိုဥရောပတွင်ရွှေအများဆုံးထုတ်လုပ်သူဖြစ်လာစေသည့်ရွှေတွင်းသစ်များဖွင့်လှစ်ခြင်းကိုမြှင့်တင်ခဲ့သည်။နန်းစဉ်အတွင်း ပထမဆုံး ဟန်ဂေရီရွှေဒင်္ဂါးပြားများကို တူးဖော်ခဲ့သည်။လာမည့်နှစ်အနည်းငယ်တွင်၊ Körmöcbánya (ယခု Slovakia တွင် Kremnica)၊ Nagybánya (ယခုခေတ်ရိုမေးနီးယားရှိ Baia Mare) နှင့် Aranyosbánya (ယခု ရိုမေးနီးယားရှိ Baia de Arieș) တွင် ရွှေတွင်းအသစ်များ ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ဟန်ဂေရီမိုင်းတွင်းများသည် 1330 ဝန်းကျင်တွင် ရွှေ 1,400 ကီလိုဂရမ် (3,100 ပေါင်) ခန့် ထွက်ရှိပြီး ကမ္ဘာ့စုစုပေါင်းထုတ်လုပ်မှု၏ 30% ကျော်ရှိသည်။ဥရောပရှိ အဲလ်ပ်တောင်တန်း၏ မြောက်ဘက်ရှိ ချားလ်စ်၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုအောက်တွင် ရွှေဒင်္ဂါးပြားများ တူးဖော်ခြင်းကို စတင်ခဲ့သည်။ဖလောရန့်စ်၏ ရွှေဒင်္ဂါးများကို ပုံသွင်းထားသည့် သူ၏ florin များကို 1326 ခုနှစ်တွင် စတင်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။
Charles I သည် သူ၏အုပ်ချုပ်မှုကို စုစည်းသည်။
Charles I consolidates his rule ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
သူ၏ ပဋိဉာဉ်များအနက်မှ နိဂုံးချုပ်အနေဖြင့် ချားလ်စ်သည် ၁၃၂၃ ခုနှစ်တွင် သူ၏နိုင်ငံတော်အား အပြည့်အ၀ သိမ်းယူခဲ့သည်။ ပထမနှစ်ဝက်တွင် သူ၏မြို့တော်ကို Temesvár မှ သူ၏နိုင်ငံအလယ်ဗဟိုရှိ Visegrád သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ထိုနှစ်တွင်ပင်၊ သြစတြီးယားမြို့စားများသည် 1322 တွင် Charles IV ၏ Holy Roman Emperor ဘုရင် Louis IV ကိုဆန့်ကျင်သောအားဖြင့် ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာ ထိန်းချုပ်ထားခဲ့သော စလိုဗက်ကီးယားနိုင်ငံ Pressburg (ယခု Slovakia ရှိ Bratislava) ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။တော်ဝင်အာဏာကို 1320 ခုနှစ်များအစောပိုင်းတွင် Basarab ဟုသိကြသော အုတ်ဂူအောက်တွင် ပေါင်းစည်းခဲ့သော Carpathian တောင်များနှင့် Lower Danube တို့ကြားတွင် တော်ဝင်အာဏာကို အမည်ခံပြန်လည်ရရှိခဲ့သည်။Basarab သည် 1324 ခုနှစ်တွင် ချုပ်ဆိုခဲ့သော ငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ်တွင် Charles ၏ အုပ်စိုးမှုကို လက်ခံလိုသော်လည်း၊ သူသိမ်းပိုက်ထားသော Banate of Severin နယ်မြေများကို စွန့်လွှတ်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခဲ့သည်။Charles သည် Croatia နှင့် Slavonia တို့တွင် တော်ဝင်အာဏာကို ပြန်လည်ရယူရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။1325 ခုနှစ်တွင် Mikcs Ákos ဖြင့် အစားထိုးခဲ့သော Slavonia Ban of Slavonia ကို ဖြုတ်ချခဲ့သည်။ Ban Mikcs သည် ဘုရင်၏ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ Mladen Subić ၏ရဲတိုက်ဟောင်းများကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သော ဒေသခံဘုရင်များကို နှိမ်နင်းရန်အတွက် ခရိုအေးရှားဘုရင်များထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်သော Ivan I၊ Nelipac သည် 1326 ခုနှစ်တွင် တားမြစ်ထားသောတပ်များကို ချေမှုန်းခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် Charles နန်းတက်စဉ်အတွင်း ခရိုအေးရှားတွင် တော်ဝင်အာဏာသည် အမည်ခံသာကျန်ရှိခဲ့သည်။Babonići နှင့် Kőszegis တို့သည် 1327 တွင် ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပုန်ကန်ထကြွခဲ့သော်လည်း Ban Mikcs နှင့် Alexander Köcski တို့က ၎င်းတို့ကို အနိုင်ယူခဲ့သည်။လက်တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် Slavonia နှင့် Transdanubia တို့တွင် ပုန်ကန်သော သခင်များ၏ ခံတပ်အနည်းဆုံး ရှစ်ခုကို သိမ်းယူခဲ့သည်။
Wallachia ၏ Principality သည် သီးခြားဖြစ်လာသည်။
Dezső သည် Charles Robert ကို ကာကွယ်ရန် သူ့ကိုယ်သူ စတေးခဲ့သည်။József Molnár မှ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
စက်တင်ဘာလ 1330 တွင် Charles သည် သူ၏အုပ်စိုးမှုကို ဖယ်ရှားရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော Basarab I မှ Wallachia ကိုစစ်ရေးခရီးစတင်ခဲ့သည်။Severin (ယနေ့ခေတ် ရိုမေးနီးယားရှိ Drobeta-Turnu Severin) ၏ခံတပ်ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် Basarab နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးရယူရန် ငြင်းဆန်ခဲ့ပြီး Basarab ၏ထိုင်ခုံဖြစ်သည့် Curtea de Argeș သို့ ချီတက်ခဲ့သည်။Wallachians များသည် မီးလောင်နေသော မြေကြီးအား နည်းဗျူဟာကို အသုံးပြုကာ Basarab နှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရန် Charles အား တွန်းအားပေးကာ Wallachia မှ သူ၏တပ်များကို ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။တော်ဝင်တပ်များသည် နိုဝင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့တွင် တောင်ပိုင်း Carpathians ကိုဖြတ်၍ ကျဉ်းမြောင်းသောလမ်းကိုဖြတ်၍ ချီတက်နေစဉ်တွင် မြင်းတပ်နှင့် ခြေလျင်လေးသမားများဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော Wallachian စစ်တပ်ငယ်သည် အင်အား 30,000 ရှိသော ဟန်ဂေရီစစ်တပ်ကို ခြုံခိုတိုက်ခိုက်အနိုင်ယူနိုင်ခဲ့သည်။နောက်လေးရက်အတွင်းမှာတော့ တော်ဝင်တပ်တွေ ဆုတ်ယုတ်သွားတယ်။ချားလ်စ်သည် ဘုရင်၏လွတ်မြောက်ရန် လွတ်မြောက်ရန်အတွက် သူ၏သူရဲကောင်းတစ်ဦးဖြစ်သော Desiderius Hédervári နှင့် သူ၏အဝတ်အစားများကို ၀တ်ဆင်ပြီးနောက် စစ်မြေပြင်မှလွတ်မြောက်နိုင်ခဲ့သည်။ချားလ်စ်သည် နောက်ပိုင်းတွင် သီးခြားလွတ်လပ်သော အုပ်ထိန်းမှုအဖြစ် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် Wallachia ၏ ကျူးကျော်မှုအသစ်ကို မကြိုးပမ်းခဲ့ပေ။
မဟာမိတ်များနှင့် ရန်သူများ
Teutonic Knight ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
စက်တင်ဘာလ 1331 ခုနှစ်တွင် Charles သည် Bohemia ကိုဆန့်ကျင်သောသြစတြီးယားမြို့စား Otto the Merry နှင့်မဟာမိတ်ဖွဲ့ခဲ့သည်။Teutonic Knights နှင့် Bohemians တို့ကို တိုက်ခိုက်ရန် ပိုလန် သို့ စစ်ကူများ စေလွှတ်ခဲ့သည်။1332 ခုနှစ်တွင်သူသည် Bohemia မှ John နှင့်ငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ်ကိုလက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီး Bohemia နှင့်ပိုလန်နိုင်ငံအကြားအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကိုစေ့စပ်ညှိနှိုင်းခဲ့သည်။နွေရာသီ 1335 တွင်၊ Bohemia မှ John ၏ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ပိုလန်ဘုရင် အသစ် Casimir III တို့သည် Trencsén တွင် နှစ်နိုင်ငံကြားပဋိပက္ခများကိုအဆုံးသတ်ရန် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။Charles ၏ဖျန်ဖြေမှုနှင့်အတူ၊ သြဂုတ်လ 24 ရက်နေ့တွင်အပေးအယူတစ်ခုရောက်ရှိခဲ့သည်- Bohemia မှ John သည် ပိုလန်နိုင်ငံသို့ ၎င်း၏တောင်းဆိုမှုကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီး Silesia တွင် Bohemia မှ John of Poland မှ ဂျွန်ကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။စက်တင်ဘာလ 3 ရက်နေ့တွင် Charles သည် Visegrád ရှိ John of Bohemia နှင့်မဟာမိတ်ဖွဲ့ခဲ့ပြီး၊ အဓိကအားဖြင့်သြစတြီးယားမြို့စားများကိုဆန့်ကျင်သောဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။Charles ၏ ဖိတ်ကြားချက်အရ Bohemia မှ John နှင့် Poland မှ Casimir တို့သည် နိုဝင်ဘာလတွင် Visegrád တွင် တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။Visegrád ကွန်ဂရက်အတွင်း၊ အုပ်ချုပ်သူနှစ်ဦးသည် Trencsénတွင် ၎င်းတို့၏ ကိုယ်စားလှယ်များ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည့် အပေးအယူကို အတည်ပြုခဲ့သည်။အုပ်ချုပ်သူသုံးဦးသည် Habsburgs ကိုဆန့်ကျင်သည့်အပြန်အလှန်ကာကွယ်ရေးသမဂ္ဂကိုသဘောတူခဲ့ပြီးဗီယင်နာကိုကျော်ဖြတ်ရန်ဟန်ဂေရီနှင့်သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာအကြားခရီးသွားကုန်သည်များကိုခွင့်ပြုရန်အတွက်စီးပွားရေးလမ်းကြောင်းအသစ်ကိုတည်ဆောက်ခဲ့သည်။Babonići နှင့် Kőszegis တို့သည် 1336 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် သြစတြီးယားမြို့စားများနှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ခဲ့သည်။ Habsburgs မှ Carinthia မှ Carinthia ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သော John of Bohemia သည် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် သြစတြီးယားကို ကျူးကျော်ခဲ့သည်။ပိုလန်မှ Casimir III သည် ဇွန်လနှောင်းပိုင်းတွင် သူ့ကိုကူညီရန် သြစတြီးယားသို့ ရောက်ရှိလာသည်။မကြာမီတွင် Charles သည် Marchegg တွင် ၎င်းတို့နှင့်ပူးပေါင်းခဲ့သည်။မြို့စားများသည် ပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးကို ကြိုးပမ်းခဲ့ကြပြီး ဇူလိုင်လတွင် Bohemia of John နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။Charles သည် ဒီဇင်ဘာ 13 ရက်နေ့တွင် ၎င်းတို့နှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီး လာမည့်နှစ်အစောပိုင်းတွင် သြစတြီးယားနိုင်ငံကို စူးစမ်းလေ့လာရေးအသစ်တစ်ခု စတင်ခဲ့သည်။သူသည် Babonići နှင့် Kőszegis တို့ကို အလျှော့အတင်းလုပ်ခိုင်းပြီး ဝေးလံသောရဲတိုက်များနှင့် လဲလှယ်ကာ နယ်ခြားတစ်လျှောက်ရှိ ၎င်းတို့၏ခံတပ်များကို သူ့ထံလွှဲပြောင်းပေးရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။1337 ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ 11 ရက်နေ့တွင် ချုပ်ဆိုခဲ့သော သြစတြီးယားနိုင်ငံ Albert နှင့် Otto နှင့် Charles ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ်တွင် မင်းသားများနှင့် Charles တို့သည် အခြားပါတီ၏ ပုန်ကန်သော လက်အောက်ခံများထံ ခိုလှုံခွင့်မပြုရန် တားမြစ်ထားသည်။
ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ လူဝီ ၁ ၏ နန်းစံ
Louis I ကို ဟန်ဂေရီ ရာဇဝင်ချုပ်တွင် သရုပ်ဖော်ထားသည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Louis I သည် ဗဟိုချုပ်ကိုင်သောနိုင်ငံနှင့် သူ၏ဖခင်ထံမှ ကြွယ်ဝသောဘဏ္ဍာတိုက်ကို အမွေဆက်ခံခဲ့သည်။နန်းသက်ပထမနှစ်များအတွင်း လူဝီသည် လစ်သူယေးနီးယန်းများကို စစ်ပွဲဆင်နွှဲပြီး ခရိုအေးရှားတွင် တော်ဝင်အာဏာကို ပြန်လည်ရယူခဲ့သည်။သူ၏တပ်များသည် တာတာစစ်တပ်ကို အနိုင်ယူပြီး ပင်လယ်နက်ဆီသို့ သူ၏အာဏာကို တိုးချဲ့ခဲ့သည်။1345 ခုနှစ်တွင် သူ၏အစ်ကို Andrew၊ Calabria မြို့စား၊ Naples ဘုရင်မကြီး Joanna I ၏ခင်ပွန်း လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခံရသောအခါ လူဝီသည် ဘုရင်မအား သတ်ဖြတ်ခြင်းဟု စွပ်စွဲကာ ပြစ်ဒဏ်ပေးခြင်းသည် သူ၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒ၏ အဓိကပန်းတိုင်ဖြစ်လာခဲ့သည်။သူသည် ၁၃၄၇ နှင့် ၁၃၅၀ အကြား နေပယ်နိုင်ငံတော်သို့ လှုံ့ဆော်မှု နှစ်ခုကို စတင်ခဲ့သည်။ လူဝီ၏ မတရားပြုမူမှုများနှင့် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုများသည် အီတလီတောင်ပိုင်းတွင် သူ၏အုပ်ချုပ်မှုကို လူကြိုက်များစေခဲ့သည်။1351 ခုနှစ်တွင် သူ၏တပ်များအားလုံးကို Naples နိုင်ငံမှ ဆုတ်ခွာခဲ့သည်။သူ၏ဖခင်ကဲ့သို့ပင် လူဝီသည် ဟန်ဂေရီကို အကြွင်းမဲ့အာဏာဖြင့် အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး နန်းတွင်းသူတော်များအား အခွင့်ထူးများပေးရန်အတွက် တော်ဝင်အခွင့်ထူးများကို အသုံးပြုခဲ့သည်။သို့သော်၊ သူသည် 1351 ခုနှစ် Diet of 1351 တွင် ဟန်ဂေရီ ဘုရင်မင်းမြတ်များ၏ လွတ်လပ်ခွင့်ကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး မှူးမတ်အားလုံး၏ တန်းတူညီမျှ အဆင့်အတန်းကို အလေးပေးခဲ့သည်။တစ်ချိန်တည်းမှာပင် သူသည် တောင်သူလယ်သမားများထံ ပေးဆောင်ရမည့် အငှားစနစ်နှင့် တစ်ပြေးညီ ငှားရမ်းခကို မိတ်ဆက်ပေးခဲ့ပြီး တောင်သူအားလုံး လွတ်လပ်စွာ သွားလာခွင့်ကို အတည်ပြုခဲ့သည်။သူသည် 1350 ခုနှစ်များတွင် Lithuanians၊ Serbia နှင့် Golden Horde တို့ကို စစ်ဆင်နွှဲခဲ့ပြီး ယခင်ဆယ်စုနှစ်များအတွင်း ဆုံးရှုံးခဲ့ရသော နယ်နိမိတ်တစ်လျှောက်ရှိ ဟန်ဂေရီဘုရင်များ၏ အခွင့်အာဏာကို ပြန်လည်ရယူခဲ့သည်။သူသည် ၁၃၅၈ ခုနှစ်တွင် ဗင်းနစ်သမ္မတနိုင်ငံအား Dalmatian မြို့များကို စွန့်လွှတ်ရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။ ဘော့စနီးယား၊ မော်လ်ဒါးဗီးယား၊ Wallachia နှင့် ဘူလ်ဂေးရီးယား နှင့် ဆားဘီးယားတို့၏ အစိတ်အပိုင်းများကို အုပ်စိုးသူများအပေါ် သူ၏အုပ်စိုးမှုချဲ့ထွင်ရန် ကြိုးပမ်းမှုများစွာ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ဤအုပ်စိုးရှင်များသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင် ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်မှုအောက်တွင် သို့မဟုတ် ၎င်းတို့၏ပြည်တွင်းပြိုင်ဘက်များကို ထောက်ခံရန်မျှော်လင့်ချက်ဖြင့် သူ့ကိုလက်လျှော့ရန် ဆန္ဒရှိသော်လည်း ဤဒေသများတွင် လူဝီ၏အုပ်ချုပ်မှုမှာ သူ၏စိုးစံချိန်အများစုတွင် အမည်ခံသာဖြစ်သည်။သူ၏ အယူမှား သို့မဟုတ် သြသဒေါက်စ်ဘာသာရပ်များကို ကက်သလစ်ဘာသာသို့ ပြောင်းလဲရန် ကြိုးပမ်းမှုများကြောင့် ဘော်လ်ကန်ပြည်နယ်များတွင် လူကြိုက်များခဲ့သည်။Louis သည် 1367 ခုနှစ်တွင် Pécs တွင် တက္ကသိုလ်တစ်ခုကို တည်ထောင်ခဲ့သော်လည်း ၎င်းအား ထိန်းသိမ်းရန် လုံလောက်သော ၀င်ငွေရရှိရန် မစီစဉ်နိုင်ခဲ့သဖြင့် ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုအတွင်း ပိတ်ခဲ့ရသည်။လူးဝစ်သည် ၎င်း၏ဦးလေးသေဆုံးပြီးနောက် 1370 ခုနှစ်တွင် ပိုလန်ကို အမွေဆက်ခံခဲ့သည်။ ဟန်ဂေရီတွင် သူသည် ဟန်ဂေရီတွင် တော်ဝင်လွတ်လပ်သောမြို့များကို အထက်တရားရုံးတွင် ၎င်းတို့၏အမှုများကို ကြားနာရန် တရားသူကြီးများကို လွှဲအပ်ပြီး အထက်တရားရုံးအသစ်တစ်ခုကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။Western Schism ၏အစတွင် Urban VI ကိုတရားဝင်ပုပ်ရဟန်းမင်းအဖြစ်အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။Urban သည် Joanna ကိုဖြုတ်ချပြီး Louis ၏ဆွေမျိုး Charles of Durazzo ကို Naples ၏ထီးနန်းတင်ပြီးနောက် Louis သည် Charles ၏နိုင်ငံတော်ကိုသိမ်းပိုက်ရန်ကူညီခဲ့သည်။
လစ်သူယေးနီးယန်းတွေအပေါ် ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲ
Crusade against the Lithuanians ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
လူဝီသည် ၁၃၄၄ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် အယူမှားသော လစ်သူယေးနီးယန်းများကို ဆန့်ကျင်သည့် ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ ခရူးဆိတ်များသည် ဘိုဟီးမီးယားမှ ဂျွန်၊ ချားလ်စ် မိုရာဗီယာ၊ ဘူဘွန်ပီတာနှင့် ဟိုင်နက်၏ဝီလျံ၊ ဟိုင်နက်နှင့် ဟော်လန်မှ ခရူးဆိတ်များသည် ဗီလ်နီယက်စ်ကို ဝိုင်းရံထားသည်။သို့သော်၊ Teutonic Knights များ၏နယ်မြေများကို လစ်သူယေးနီးယားမှ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်လာမှုကြောင့် ၎င်းတို့အား ဝိုင်းထားရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။လူဝီသည် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၃၄၅ နှောင်းပိုင်းတွင် ဟန်ဂေရီသို့ ပြန်လာခဲ့သည်။
ဟန်ဂေရီသည် တာတာစစ်တပ်ကို အနိုင်ယူခဲ့သည်။
Hungary defeats Tatar army ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Louis သည် Transylvania နှင့် Szepesség (ယခု Slovakia တွင် Spiš) ကို Tatars များ၏ အစောပိုင်းက လုယူဝင်ရောက်စီးနင်းမှုအတွက် လက်တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် Golden Horde ၏နယ်မြေများကို ကျူးကျော်ရန် Louis မှ Andrew Lackfi ကိုစေလွှတ်ခဲ့သည်။လက်ခ်ဖီနှင့် သူ၏စစ်တပ်သည် အဓိကအားဖြင့် Székely စစ်သည်တော်များ၏စစ်တပ်သည် တာတာစစ်တပ်ကြီးကို ရှုံးနိမ့်စေခဲ့သည်။အဲဒီနောက်မှာတော့ အရှေ့ကာပူတင်းနဲ့ ပင်လယ်နက်ကြားမှာရှိတဲ့ Golden Horde ရဲ့ ထိန်းချုပ်မှုဟာ အားပျော့သွားခဲ့တယ်။
ဇာဒါသည် ဗင်းနစ်ကို ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။
Zadar lost to Venice ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Louis ၏စစ်တပ်များသည် ပိုလန်နှင့် Tatars တို့ကိုတိုက်ခိုက်နေချိန်တွင် Louis သည် 1345 ခုနှစ် ဇွန်လတွင် ခရိုအေးရှားသို့ချီတက်ကာ Louis ၏ဖခင်ကိုအောင်မြင်စွာခုခံနိုင်ခဲ့သော ကွယ်လွန်သူ Ivan Nelipac ၏ထိုင်ခုံဟောင်း Knin ကို ဝိုင်းထားကာ သူ၏မုဆိုးမနှင့်သားကိုလက်နက်ချခိုင်းခဲ့သည်။Corbavia နှင့် အခြားသော ခရိုအေးရှား မှူးမတ်များ၏ အရေအတွက်သည်လည်း ခရိုအေးရှားတွင် နေထိုင်စဉ်အတွင်း သူ့ကို ပေးဆောင်ခဲ့သည်။Zadar ၏နိုင်ငံသားများသည် Venice ၏သမ္မတနိုင်ငံ ကိုပုန်ကန်ပြီးသူ၏အုပ်စိုးမှုကိုလက်ခံခဲ့သည်။သူ၏သံတမန်များသည် အီတလီတွင် ညှိနှိုင်းနေချိန်တွင် Louis သည် Zadar ကိုသက်သာရာရရန် Dalmatia သို့ချီတက်ခဲ့သော်လည်း Venetians များသည် သူ၏တပ်မှူးများကို လာဘ်ထိုးခဲ့သည်။ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့တွင် ပြည်သူများက ဝိုင်းရံသူများကို ဖြိုခွင်းတိုက်ခိုက်သောအခါ တော်ဝင်စစ်တပ်က ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် ပျက်ကွက်ခဲ့ပြီး Venetians များသည် မြို့ရိုးအပြင်ဘက်ရှိ ခံတပ်များကို အနိုင်ယူခဲ့သည်။Venetians များသည် လျော်ကြေးအဖြစ် 320,000 ရွှေရောင်ဖလင်များကို ပေးဆောင်ရန် ကမ်းလှမ်းခဲ့သော်လည်း Louis သည် Dalmatia ကို စွန့်လွှတ်ရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။Louis ထံမှ စစ်ရေးအရ ပံ့ပိုးကူညီမှု ကင်းမဲ့သော Zadar သည် 1346 ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ 21 ရက်နေ့တွင် Venetians ထံ လက်နက်ချခဲ့သည်။
လူဝီ၏အစ်ကို အင်ဒရူး လုပ်ကြံခံရသည်။
သူ့အစ်ကို Andrew, Calabria မြို့စား (Giovanni Boccaccio ၏ De mulieribus claris ၏လက်ရေးစာမူမှ Louis ၏ခယ်မဖြစ်သူ Joanna I) ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Louis ၏အစ်ကို Andrew ကို 18 စက်တင်ဘာ 1345 တွင် Aversa တွင် အသတ်ခံခဲ့ရသည်။ Louis နှင့်သူ၏မိခင်တို့သည် ဘုရင်မကြီး Joanna I၊ Taranto ၏မင်းသား Robert၊ Duke Charles of Durazzo နှင့် Capetian House of Anjou ၏ Neapolitan ဌာနခွဲမှ အခြားအဖွဲ့ဝင်များနှင့် Andrew အား လုပ်ကြံရန် ကြံစည်သည်ဟု Louis နှင့် ၎င်း၏မိခင်က စွပ်စွဲခဲ့သည်။1346 ခုနှစ် ဇန်န၀ါရီလ 15 ရက်နေ့ တွင် Pope Clement VI ထံပေးပို့သောစာတွင် Louis သည် ပုပ်ရဟန်းမင်းအား သူ၏ရင်သွေးငယ်ဖြစ်သော Charles Martel အား ၎င်း၏ရင်သွေးငယ်ဖြစ်သော Charles Martel အား ထောက်ခံကာ ပုပ်ရဟန်းမင်းအား ပုပ်ရဟန်းမင်းအား ထီးနန်းတင်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။Louis သည် သူ၏တူလေး၏ လူနည်းစုအတွင်း နိုင်ငံတော်၏ အုပ်စိုးမှုကိုလည်း တောင်းဆိုခဲ့ပြီး၊ ရောဘတ် the Wise ၏ဖခင် ချားလ်စ် ၂ ၏ သားဦးမှ ၎င်း၏မျိုးရိုးနွယ်ဝင်နွယ်ဖွားများကို ရည်ညွှန်းခဲ့သည်။Naples ဘုရင်များသည် Holy See သို့ ပေးဆောင်မည့် နှစ်စဉ် အခွန်ငွေ ပမာဏကို တိုးမြှင့်ပေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။ပုပ်ရဟန်းမင်းသည် အင်ဒရူး၏ လူသတ်မှုကို အပြည့်အဝ စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် ပျက်ကွက်ပြီးနောက် လူဝီသည် အီတလီတောင်ပိုင်းကို ကျူးကျော်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။၁၃၄၆ ခုနှစ် နွေရာသီမတိုင်မီတွင် အန်ကိုနာနှင့် အခြားအီတလီမြို့များသို့ ၎င်း၏သံတမန်များကို ကျူးကျော်ရန်ပြင်ဆင်ရန် စေလွှတ်ခဲ့သည်။
Louis the Great ၏ Neapolitan လှုပ်ရှားမှုများ
အီတလီသူရဲကောင်းများ ©Graham Turner
1347 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် လူဝီသည် စစ်သား 1,000 (ဟန်ဂေရီနှင့် ဂျာမန်များ) အများစုသော ကြေးစားစစ်သားများနှင့်အတူ နေပယ်မြို့သို့ ထွက်ခွာခဲ့သည်။ဂျိုအန်နာနိုင်ငံ၏ နယ်နိမိတ်သို့ရောက်သောအခါ သူ့တွင် ဟန်ဂေရီ သူရဲကောင်း ၂၀၀၀၊ တပ်သားအကြီးစား မြင်းစီးသူ ၂၀၀၀၊ Cuman မြင်းလေး ၂၀၀၀ နှင့် တပ်သားလေး ခြေလျင်တပ် ၆၀၀၀ ရှိသည်။သူသည် အီတလီမြောက်ပိုင်းတွင် ပဋိပက္ခများကို အောင်မြင်စွာ ရှောင်ရှားနိုင်ခဲ့ပြီး သူ၏စစ်တပ်သည် လစာကောင်းပြီး စည်းကမ်းရှိခဲ့သည်။လူဝီဘုရင်သည် လုယူခြင်းကို တားမြစ်ခဲ့ပြီး ရိက္ခာအားလုံးကို ဒေသခံများထံမှ ဝယ်ယူကာ ရွှေဖြင့် ပေးချေခဲ့သည်။ဟန်ဂေရီဘုရင်သည် အီတလီမြို့ကြီးများနှင့် ပြည်နယ်များကို တိုက်ခိုက်တော့မည်မဟုတ်ကြောင်း ကြေငြာခဲ့ပြီး အများစုမှ ကြိုဆိုခဲ့ကြသည်။ထိုအချိန်တွင် Joanna သည် သူမ၏ဝမ်းကွဲ Louis of Taranto နှင့်လက်ထပ်ခဲ့ပြီး Naples ၏ရိုးရာရန်သူဖြစ်သော Sicily ၏နိုင်ငံတော်နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးလက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။Naples ၏စစ်တပ်ကို 2,700 နှင့် 5,000 ခြေလျင်တပ်သား Taranto Louis မှဦးဆောင်ခဲ့သည်။Foligno တွင် ပုပ်ရဟန်းမင်းတရားဝင်တစ်ဦးမှ Louis သည် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်သူများကို အပြစ်ပေးထားပြီးဖြစ်သောကြောင့်၊ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးအဖြစ် Naples ၏အဆင့်အတန်းကိုလည်း ထည့်သွင်းစဉ်းစားကာ ၎င်း၏လုပ်ငန်းကို စွန့်လွှတ်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။မည်သို့ပင်ဖြစ်စေ သူသည် မဆုတ်မနစ်ဖြစ်ပြီး နှစ်မကုန်မီတွင် ခုခံမှုတစ်စုံတစ်ရာမရှိဘဲ နီပေါလီတန်နယ်စပ်ကို ဖြတ်ကျော်ခဲ့သည်။
Louis သည် Naples ၏နိုင်ငံတော်သို့ ၀င်ရောက်ခဲ့သည်။
Louis enters the Kingdom of Naples ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Louis သည် Joanna ကိုစစ်ပွဲအစတွင်အီတလီသို့အသေးစားလေ့လာရေးခရီးများစေလွှတ်ခဲ့သည်၊ အကြောင်းမှာသူသည်ယခင်နှစ်ကအစာခေါင်းပါးမှုဒဏ်ကိုခံစားခဲ့ရသောအီတလီလူမျိုးများကိုမနှောင့်ယှက်လိုသောကြောင့်ဖြစ်သည်။သူ၏ပထမတပ်များသည် နီကိုလတ်စ် ဗာဆာရီ၊ နီထရာ ဆရာတော် (ယခု ဆလိုဗက်ကီးယားရှိ နီထရာ) ၏ အမိန့်အရ ၁၃၄၇ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် ထွက်ခွာခဲ့သည်။ လူဝီသည်လည်း ဂျာမန်စစ်သားများကို ငှားရမ်းခဲ့သည်။နိုဝင်ဘာလ 11 ရက်နေ့တွင် Visegrad မှထွက်ခွာခဲ့သည်။Udine၊ Verona၊ Modena၊ Bologna၊ Urbino နှင့် Perugia တို့ကိုဖြတ်၍ ချီတက်ပြီးနောက်၊ သူသည် ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ရက်တွင် နေပယ်၏နိုင်ငံတော်သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး L'Aquila အနီးတွင်၊
Capua ၏တိုက်ပွဲ
ဟန်ဂေရီနှင့် မဟာမိတ်တပ်များ၊ ၁၄ ရာစု ©Angus McBride
1348 Jan 11

Capua ၏တိုက်ပွဲ

Capua, Province of Caserta, Ca
ကာပူအာတိုက်ပွဲသည် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ လူဝီ ၁ နှင့် ၁၃၄၈ ခုနှစ် ဇန်န၀ါရီလ ၁၁ ရက်နေ့မှ ၁၅ ရက်နေ့အထိ နေပယ်လ်မြို့ကို ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်စဉ်အတွင်း တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ပြိုကျပြီးနောက် Neapolitan ကြေးစားများသည် Capua မှလွတ်မြောက်လာပြီး Capua ၏တပ်မှူးအား ချုပ်နှောင်ခိုင်းစေခဲ့သည်။ရက်အနည်းငယ်ကြာပြီးနောက် ဘုရင်မကြီး Joan သည် Provence သို့ ရွက်လွှင့်ခဲ့ပြီး သူမ၏ခင်ပွန်းနှင့်အတူ၊နောက်ပိုင်းတွင် နေပယ်၏နိုင်ငံတော်သည် လူဝီဘုရင်ထံ ကျရောက်ခဲ့သည်။
နာကြည်းမှု
Resentment ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1348 Feb 1

နာကြည်းမှု

Naples, Metropolitan City of N
Louis သည် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် နေပယ်မြို့သို့ ချီတက်ခဲ့သည်။နိုင်ငံသားတွေက သူ့ကို အခမ်းအနားနဲ့ ဝင်ခွင့်ပေးဖို့ ကမ်းလှမ်းခဲ့ပေမယ့် စစ်သားတွေက အခွန်မဆောင်ရင် မြို့ကို ထုတ်ပစ်မယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်ပြီး ငြင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။သူသည် Naples ၏ဘုရင်များဖြစ်သော "Sicily and Jerusalem, King of Apulia and Prince of Capua" - ၏အစဉ်အလာဘွဲ့များကိုခံယူပြီး Castel Nuovo မှနိုင်ငံကိုအုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီးအရေးအကြီးဆုံးခံတပ်များတွင်သူ၏တပ်သားများကိုစောင့်ကြပ်ထားသည်။Domenico da Gravina ၏အဆိုအရ သူသည် သူ၏အစ်ကိုသေဆုံးမှုတွင် ကြံရာပါအားလုံးကို ဖမ်းဆီးရန် ပုံမှန်မဟုတ်သော ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုနည်းလမ်းများကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ဒေသခံ မြင့်မြတ်သော မိသားစု အများစု (Balzos နှင့် Sanseverinos အပါအဝင်) သည် သူနှင့် ပူးပေါင်းရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးသည် လူဝီ၏အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် လူဝီ၏အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် အင်အားကြီးနိုင်ငံနှစ်ခုကို စည်းလုံးစေမည့် နေပယ်လ်တွင် လူဝီ၏အုပ်ချုပ်မှုကို အတည်ပြုရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးနှင့် ကာဒီနယ်များသည် ဘုရင်မကြီးဂျိုအန်နာအား ကာဒီနယ်များကောလိပ်၏တရားဝင်အစည်းအဝေးတွင် ခင်ပွန်းဖြစ်သူ၏သတ်ဖြတ်မှုတွင် အပြစ်မရှိကြောင်း ကြေငြာခဲ့သည်။
ဟန်ဂေရီတွင် လူမည်းသေဆုံးမှု
Pieter Bruegel ၏ The Triumph of Death သည် အလယ်ခေတ်ဥရောပကို ပျက်စီးစေသည့် ပလိပ်ရောဂါနောက်ဆက်တွဲဖြစ်ခဲ့သော လူမှုရေးကသောင်းကနင်းနှင့် ထိတ်လန့်မှုကို ထင်ဟပ်စေသည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Black Death သည် 1349 ခုနှစ်တွင် ဟန်ဂေရီသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ကပ်ရောဂါ၏ ပထမလှိုင်းသည် ဇွန်လတွင် ပြီးဆုံးသွားခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာလတွင် ပြန်လည်ရောက်ရှိလာကာ Louis ၏ ပထမဇနီး Margaret ကို သတ်ပစ်ခဲ့သည်။Louis လည်း နာမကျန်းဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ကပ်ရောဂါမှ လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။Black Death သည် ဥရောပ၏ အခြားဒေသများထက် လူဦးရေကျဲပါးသော ဟန်ဂေရီတွင် အပျက်အစီးနည်းသော်လည်း၊ ၁၃၄၉ ခုနှစ်တွင် လူသူနည်းသောဒေသများ ရှိခဲ့ကာ နောက်နှစ်များတွင် လုပ်သားလိုအပ်ချက် တိုးလာခဲ့သည်။အမှန်မှာ၊ 14 ရာစုတွင် ကိုလိုနီပြုခြင်းလည်း ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။အခြေချနေထိုင်သူအသစ်များသည် အဓိကအားဖြင့် Moravia၊ Poland နှင့် အခြားသော အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများမှ လာကြသည်။
လူဝီသည် ဒုတိယ နီယိုပိုလီတန်မဲဆွယ်စည်းရုံးမှု
Louis second Neopolitan campaign ©Osprey Publishing
ကလီးမန့်သည် ဂျိုအန်နာကို ရာထူးမှ ဖြုတ်ချပါက နေပယ်နိုင်ငံကို စွန့်လွှတ်ရန် လူဝီက အဆိုပြုခဲ့သည်။ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ငြင်းဆိုပြီးနောက် လူဝီသည် ၁၃၅၀ ဧပြီလတွင် ၎င်း၏ ဒုတိယအကြိမ် နီပေါလီတန် လှုပ်ရှားမှုအတွက် ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်။ သူနှင့် သူ၏တပ်များသည် ဘာလက်တာတွင် နောက်ထပ်တပ်များ ရောက်ရှိလာခြင်းကို စောင့်ဆိုင်းနေချိန်တွင် ၎င်း၏ ကြေးစားစစ်သားများအကြား ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ပုန်ကန်မှုကို နှိမ်နင်းခဲ့သည်။နေပယ်လ်မြို့သို့ ချီတက်စဉ်တွင် Stephen Lackfi ၏ ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင်ရှိသော သူ၏ ရှေ့တန်းတပ်များသည် ၎င်းတို့၏ ရက်စက်မှုကြောင့် နာမည်ဆိုးဖြင့်ကျော်ကြားလာသောကြောင့် မြို့များစွာတွင် ခုခံမှုကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။စည်းရုံးရေးကာလအတွင်း လူဝီသည် ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ ချေမှုန်းရန် ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး သူ၏စစ်သားများနှင့်အတူ မြို့ရိုးကိုတက်ကာ သူ့အသက်ကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေခဲ့သည်။Canosa di Puglia ကို ဝိုင်းရံထားစဉ် Louis သည် ခံတပ်၏ နောက်ခံလူက သူ့ကို ကျောက်ခဲနှင့် ထိမိသောအခါ လှေခါးမှ ကျုံးထဲသို့ ပြုတ်ကျသွားသည်။သူ့အမိန့်အရ ဖို့ဒ်တစ်ခုကို ရှာဖွေရင်း မျောပါသွားတဲ့ စစ်သားငယ်လေးကို ကယ်တင်ဖို့ မတုံ့ဆိုင်းဘဲ မြစ်ထဲကို ချိုးလိုက်တယ်။Aversa ကိုဝိုင်းထားစဉ် မြှားတစ်စင်းသည် Louis ၏ဘယ်ဘက်ခြေထောက်ကို ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။သြဂုတ်လ 3 ရက်နေ့တွင် Aversa မှဟန်ဂေရီတပ်များကျဆုံးပြီးနောက်, ဘုရင်မကြီး Joanna နှင့်သူမ၏ခင်ပွန်း Naples မှတဖန်ထွက်ပြေးခဲ့သည်။သို့သော် လူဝီသည် ဟန်ဂေရီသို့ ပြန်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ခေတ်ပြိုင်သမိုင်းပညာရှင် Matteo Villani ၏အဆိုအရ Louis သည်ငွေကုန်သွားကာဒေသခံများ၏ခုခံမှုကိုတွေ့ကြုံပြီးနောက်လူဝီသည်“ မျက်နှာမပျက်ဘဲနိုင်ငံတော်မှထွက်သွား” ရန်ကြိုးစားခဲ့သည်။
လစ်သူယေးနီးယားနှင့်စစ်ပွဲ
လစ်သူယေးနီးယား သူရဲကောင်းများ ©Šarūnas Miškinis
ပိုလန်နိုင်ငံ Casimir III မှ Louis သည် Brest၊ Volodymyr-Volynskyi နှင့် ယခင်နှစ်များက Halych နှင့် Lodomeria ရှိ အခြားအရေးကြီးမြို့များကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သော လစ်သူယေးနီးယန်းများနှင့် စစ်ပွဲတွင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။Casimir ကွယ်လွန်ပြီးနောက် Halych နှင့် Lodomeria တို့သည် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံသို့ ပေါင်းစည်းရန် ဘုရင်နှစ်ပါး သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။Louis သည် ၁၃၅၁ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် Cracow သို့ သူ၏စစ်တပ်ကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ Casimir ဖျားသောကြောင့် Louis သည် ညီညွတ်သော ပိုလန်နှင့် ဟန်ဂေရီစစ်တပ်၏ တစ်ဦးတည်းသော တပ်မှူးဖြစ်လာခဲ့သည်။ဇူလိုင်လတွင် သူသည် လစ်သူနီးယန်းမင်းသား Kęstutis ၏နယ်မြေများကို ကျူးကျော်ခဲ့သည်။Kęstutis သည် ဩဂုတ်လ 15 ရက်နေ့တွင် Louis ၏အုပ်စိုးမှုကိုလက်ခံခဲ့ပြီး Buda တွင်သူ၏ညီအစ်ကိုများနှင့်အတူနှစ်ခြင်းခံရန်သဘောတူခဲ့သည်။သို့သော်လည်း Kęstutis သည် ပိုလန်နှင့် ဟန်ဂေရီတပ်များကို ရုပ်သိမ်းပြီးနောက် သူ၏ကတိများကို ဖြည့်ဆည်းပေးရန် ဘာမှမလုပ်ဆောင်ခဲ့ပါ။Kęstutis ကို သိမ်းပိုက်ရန် ကြိုးပမ်းမှုတွင် Louis ပြန်လာခဲ့သော်လည်း တိုက်ပွဲတွင် သူ၏မဟာမိတ် Boleslaus III of Płock ကိုပင် သတ်ခဲ့သည့် လစ်သူယေးနီးယန်းများကို မအနိုင်ယူနိုင်ခဲ့ပေ။Louis သည် စက်တင်ဘာ ၁၃ ရက်မတိုင်မီ Buda သို့ပြန်လာခဲ့သည်။Casimir III သည် Belz အား ဝိုင်းရံထားခဲ့ပြီး Louis သည် ၎င်း၏ ဦးလေးဖြစ်သူနှင့် မတ်လ 1352 ခုနှစ်တွင် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။ ခံတပ်အား လက်နက်ချခြင်းမရှိဘဲ ပြီးဆုံးသွားသော ဝိုင်းရံမှုအတွင်း Louis သည် သူ၏ ဦးခေါင်းတွင် ဒဏ်ရာ ပြင်းထန်စွာ ရရှိခဲ့သည်။လစ်သူယေးနီးယား၏ Grand Duke ဖြစ်သော Algirdas သည် Podolia သို့ ဝင်ရောက်စီးနင်းသော Tatar ကြေးစားများကို ငှားရမ်းခဲ့ပြီး Louis သည် Transylvania ၏ Tatar ကျူးကျော်မှုကို ကြောက်ရွံ့သောကြောင့် ဟန်ဂေရီသို့ ပြန်သွားခဲ့သည်။ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး Clement သည် မေလတွင် Lithuanians နှင့် Tatars တို့ကို ဆန့်ကျင်သည့် စစ်ပွဲတစ်ရပ်ကို ကြေငြာခဲ့ပြီး လူးဝစ်အား လာမည့် လေးနှစ်အတွင်း ခရစ်ယာန်ဘုရားရှိခိုးကျောင်းမှ ဆယ်ဖို့တစ်ဖို့ကို စုဆောင်းရန် အခွင့်အာဏာပေးခဲ့သည်။
Joana သည် တရားသေလွတ်မြောက်ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။
Joana acquited, peace treaty signed ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
ပြင်းထန်သော ဟန်ဂေရီ အုပ်ချုပ်မှုကို လျင်မြန်စွာ မကျေမနပ် ဖြစ်နေသော Neapolitans များသည် သူမ၏ ပြန်လာရေး ခရီးအတွက် (Urslingen ၏ ကြေးစားတပ်သားများ ဝန်ဆောင်မှုများ အပါအဝင်) ကို ပုပ်ရဟန်းမင်းထံ Avignon ထံ ရောင်းချခြင်းဖြင့် သူမ၏ လုပ်ပိုင်ခွင့်များကို ရောင်းချခြင်းဖြင့် Joan ကို ပြန်ခေါ်ခဲ့သည်။သူမသည် Naples အနီးသို့ ဆင်းသက်ကာ အလွယ်တကူ သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သော်လည်း ဟန်ဂေရီတပ်မှူး Ulrich von Wolfurt သည် Apulia တွင် ပြင်းထန်စွာ ခုခံရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။Urslingen သည် ဟန်ဂေရီလူမျိုးများထံ ပြန်သွားသောအခါတွင် သူမသည် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးထံ အကူအညီတောင်းခဲ့သည်။Urslingen နှင့် Wolfurt ညီအစ်ကိုများအား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို စေ့စေ့စပ်စပ် စေ့စပ်ပေးပြီးနောက် အမွေဆက်ခံသူတစ်ဦးကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။Joanna နှင့် Louis တို့သည် Avignon တွင်ကျင်းပမည့် Andrew လုပ်ကြံခံရမှုအသစ်ကိုစောင့်မျှော်ရန်နိုင်ငံတော်မှထွက်ခွာမည်ဖြစ်သည်။ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးနှင့် ကာဒီနယ်များသည် ဘုရင်မကြီးဂျိုအန်နာအား ဇန်နဝါရီ ၁၃၅၂ တွင် ကာဒီနယ်များကောလိပ်၏တရားဝင်အစည်းအဝေးတစ်ခုတွင် ဘုရင်မကြီးဂျိုအန်နာအား အပြစ်မရှိကြောင်း ကြေငြာခဲ့ပြီး မတ်လ ၂၃ ရက်၊ ၁၃၅၂ တွင် ဟန်ဂေရီနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။
Golden Horde ကို ဆန့်ကျင်သော စူးစမ်းလေ့လာခြင်း။
Expedition against the Golden Horde ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

Matteo Villani ၏ အဆိုအရ Louis သည် 1354 ခုနှစ် ဧပြီလတွင် မြင်းစီးသူရဲ 200,000 ရှိသော Golden Horde ကို စူးစမ်းလေ့လာရန် စတင်ခဲ့သည်။ သမိုင်းပညာရှင် Iván Bertényi ဟုခေါ်သော တာတာမင်းသည် ဟန်ဂေရီကို စစ်မတိုက်လိုဘဲ သဘောတူခဲ့သည်။ ငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးရန်။

ဗင်းနစ်စစ်ပွဲ
War with Venice ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1356 Jun 1

ဗင်းနစ်စစ်ပွဲ

Treviso, Province of Treviso,
နွေရာသီ 1356 ခုနှစ်တွင် Louis သည် တရားဝင်စစ်ကြေငြာခြင်းမရှိဘဲ Venetian နယ်မြေများကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ဇူလိုင်လ 27 ရက်နေ့တွင်သူ Treviso ကိုဝိုင်းရံထားသည်။လူးဝစ်သည် စီလီမြစ်ကမ်းနားတွင် နံနက်တိုင်း စာရေးနေစဉ် ဒေသခံ မှူးမတ် Giuliano Baldachino က သတိပြုမိခဲ့သည်။Baldachino က သူ့ကို လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ဖို့ Venetians တွေကို ရွှေရောင် florin 12,000 နဲ့ Castelfranco Veneto နဲ့ လဲလှယ်ဖို့ အဆိုပြုခဲ့ပေမယ့် သူနဲ့ သူ့ရဲ့ အစီအစဉ်အသေးစိတ်တွေကို သူတို့နဲ့ မပြောပြတာကြောင့် သူ့ကမ်းလှမ်းမှုကို ငြင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။Louis သည် ဆောင်းဦးတွင် Buda သို့ပြန်လာခဲ့သော်လည်း သူ၏တပ်များသည် ဝိုင်းရံထားဆဲဖြစ်သည်။Pope Innocent VI က Venetians တွေကို ဟန်ဂေရီနဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
ဟန်ဂေရီသည် Dalmatia ကိုအနိုင်ရသည်။
Venetian တပ်ဖွဲ့များ ©Osprey Publishing
Louis သည် ဇူလိုင်လ 1357 ခုနှစ်တွင် Dalmatia သို့ချီတက်ခဲ့သည်။ ခွဲခြမ်း၊ Trogir နှင့် Šibenik တို့သည် မကြာမီတွင် Venetian မြို့ဝန်များကို ဖယ်ရှားပြီး Louis အား ပေးကမ်းခဲ့သည်။ခဏကြာ ဝိုင်းရံထားပြီးနောက် လူဝီ၏စစ်တပ်သည် မြို့သူမြို့သားများ၏အကူအညီဖြင့် ဇာဒါးကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။1353 ခုနှစ်တွင် Louis ၏ယောက္ခမကို ဆက်ခံခဲ့သော ဘော့စနီးယားနိုင်ငံမှ Tvrtko I သည် အနောက်တိုင်းမှ Hum ကို ဇနီးဖြစ်သူ၏ ခန်းဝင်ပစ္စည်းအဖြစ် Louis အား လက်နက်ချခဲ့သည်။1358 ခုနှစ် ဖေဖေါ်ဝါရီလ 18 ရက်နေ့တွင် ချုပ်ဆိုခဲ့သော Zadar စာချုပ်တွင်၊ ဗင်းနစ်သမ္မတနိုင်ငံသည် Kvarner နှင့် Durazzo ပင်လယ်ကွေ့ကြားရှိ Dalmatian မြို့များနှင့် ကျွန်းများအားလုံးကို Louis ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။Ragusa သမ္မတနိုင်ငံကလည်း Louis ၏ အုပ်စိုးမှုကို လက်ခံခဲ့သည်။Dalmatian မြို့များသည် Venetians အုပ်ချုပ်စဉ်ကာလက စတင်ခဲ့သော ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဆိုင်ရာ ကန့်သတ်ချက်များအားလုံးကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သော Louis အတွက် နှစ်စဉ်အခွန်အခနှင့် ရေတပ်ဝန်ဆောင်မှုကြောင့်သာ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရသည့် အသိုင်းအဝိုင်းအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေခဲ့သည်။Ragusa ၏ကုန်သည်များသည် ဟန်ဂေရီနှင့် ဆားဘီးယားစစ်ပွဲအတွင်း၌ပင် ဆားဘီးယားတွင် လွတ်လပ်စွာကုန်သွယ်မှုကို အတိအလင်း ခံစားခွင့်ရှိသည်။
ယုဒဘာသာသို့ ကူးပြောင်းခြင်း။
Conversion of the Jews ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
ဘာသာရေးအယူဝါဒသည် လူဝီ ၁ နန်းစံ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။သူသည် မအောင်မြင်ဘဲ သူ၏သြသဒေါက်စ်ဘာသာရပ်များစွာကို ကက်သလစ်ဘာသာသို့ အတင်းအကျပ်ပြောင်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။လူဝီသည် ဟန်ဂေရီရှိဂျူးများကို 1360 ခုနှစ်ဝန်းကျင်တွင် ကက်သလစ်ဘာသာသို့ပြောင်းရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ခုခံမှုကို တွေ့ကြုံပြီးနောက် ၎င်းတို့အား သူ၏နယ်ပယ်မှ နှင်ထုတ်ခဲ့သည်။၎င်းတို့၏ မရွှေ့မပြောင်းနိုင်သော ပစ္စည်းများ သိမ်းဆည်းခံရသော်လည်း ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင်ပိုင်ဆိုင်မှုများကို ၎င်းတို့နှင့်အတူ ယူဆောင်ခွင့်နှင့် ချေးငွေများ ပြန်လည်ရယူရန် ခွင့်ပြုခဲ့သည်။သမိုင်းပညာရှင် Raphael Patai ၏ အဆိုအရ ၁၄ ရာစုတွင် ဥရောပတွင် ထူးထူးခြားခြား ဖြစ်မလာခဲ့သည့် ရန်ပွဲများ ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။လူဝီသည် ဂျူးလူမျိုးများကို ဟန်ဂေရီသို့ ၁၃၆၄ ခုနှစ်တွင် ပြန်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ဂျူးများနှင့် ၎င်းတို့၏အိမ်များကို သိမ်းယူထားသူများကြားတွင် တရားစွဲဆိုမှုများသည် နှစ်ပေါင်းများစွာကြာခဲ့သည်။
ဘော့စနီးယားကို ကျူးကျော်သည်။
Invasion of Bosnia ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Louis သည် 1363 နွေဦးတွင် ဘော့စနီးယားကို လမ်းကြောင်းနှစ်ခုမှ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ Palatine Nicholas Kont နှင့် Esztergom ဂိုဏ်းချုပ် Nicholas Apáti တို့၏ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင် စစ်တပ်က Srebrenica ကို ဝိုင်းရံထားသော်လည်း ခံတပ်သည် လက်နက်မချခဲ့ပေ။ဝိုင်းရံထားစဉ်အတွင်း တော်ဝင်တံဆိပ်ကို ခိုးယူခံရသောအခါတွင် တံဆိပ်အသစ်တစ်ခုပြုလုပ်ပြီး Louis ၏ ယခင်စာချုပ်စာတမ်းများအားလုံးကို တံဆိပ်အသစ်ဖြင့် အတည်ပြုရမည်ဖြစ်သည်။Louis ၏ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာကွပ်ကဲမှုအောက်ရှိ စစ်တပ်သည် ဇူလိုင်လတွင် ဆိုကိုလတ်အား ဝိုင်းရံထားသော်လည်း ဖမ်းမမိနိုင်ပေ။ထိုလတွင် ဟန်ဂေရီတပ်များသည် ဟန်ဂေရီသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သည်။
ဘူဂေးရီးယားကို တိုက်ခိုက်သည်။
Fighting Bulgarians ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Louis သည် 1365 ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် Temesvár (ယခု ရိုမေးနီးယား ရှိ Timișoara) တွင် သူ၏တပ်များကို စုရုံးခဲ့သည်။ ထိုနှစ်တွင် တော်ဝင်ပဋိညာဉ်အရ၊ ဗလာဒီဆလပ် ဗလိုင်ကူ (Vladislav Vlaicu) သည် သူ့အား နာခံရန် ငြင်းဆိုသောကြောင့် Wallachia ကို ကျူးကျော်ရန် စီစဉ်နေခြင်းဖြစ်သည်။သို့သော်၊ သူသည် Bulgarian Tsardom of Vidin နှင့် ၎င်း၏အုပ်ချုပ်သူ Ivan Sratsimir ကိုဆန့်ကျင်သည့် လှုပ်ရှားမှုကို ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး၊ ထိုအချိန်တွင် Vladislav Vlaicu သည် သူ့အား ပေးဆောင်ခဲ့သည်ဟု အကြံပြုထားသည်။Louis သည် Vidin ကို သိမ်းပိုက်ပြီး Ivan Stratsimir ကို မေလ သို့မဟုတ် ဇွန်လတွင် ထောင်ချခဲ့သည်။သုံးလအကြာတွင် သူ၏တပ်များသည် ဟန်ဂေရီဘုရင်များကွပ်ကဲမှုအောက်တွင် သီးခြားနယ်ခြားပြည်နယ်တစ်ခု သို့မဟုတ် banate အဖြစ်ဖွဲ့စည်းထားသည့် Ivan Stratsimir ၏နယ်မြေကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။
Byzantine က အကူအညီတောင်းတယ်။
John V Palaiologos ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Byzantine ဧကရာဇ် John V Palaiologos သည် 1366 အစောပိုင်းတွင် Buda တွင် Louis သို့လာရောက်ခဲ့ပြီးဥရောပတွင်ခြေချခဲ့သော အော်တိုမန်တာ့စ်များကို ဆန့်ကျင်ရန်သူ၏အကူအညီကိုရယူခဲ့သည်။ဤသည်မှာ ဘိုင်ဇန်တိုင်း ဧကရာဇ်မင်းတစ်ပါး၏ အကူအညီအတွက် အသနားခံရန် သူ၏အင်ပါယာမှ ထွက်ခွာသွားသည့် ပထမဆုံး အကြိမ်ဖြစ်သည်။Louis ၏သမားတော် Giovanni Conversini ၏အဆိုအရ Louis နှင့်သူ၏ပထမဆုံးတွေ့ဆုံမှုတွင်၊ ဧကရာဇ်မင်းသည် Louis ကိုစိတ်ပျက်စေသည့်သူ၏ဦးထုပ်ကိုချွတ်ရန်ငြင်းဆိုခဲ့သည်။John V သည် Papacy ဖြင့် Byzantine Church ၏ပြည်ထောင်စုကိုမြှင့်တင်မည်ဟု ကတိပြုခဲ့ပြီး Louis သည် သူ့ကိုအကူအညီပေးမည်ဟု ကတိပြုခဲ့သော်လည်း ဧကရာဇ်နှင့် Louis တို့သည် ၎င်းတို့၏ကတိများကို မဖြည့်ဆည်းခဲ့ပေ။ဘုရင်မင်းမြတ်က ချာ့ချ်သမဂ္ဂကို အာမခံချက်မပေးခင် ကွန်စတန်တီနိုပယ်ကို အကူအညီမပို့ဖို့ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး Urban က လူဝီကို တိုက်တွန်းခဲ့ပါတယ်။
ဟန်ဂေရီနှင့် ပိုလန်ပြည်ထောင်စု
ပိုလန်ဘုရင်အဖြစ် ဟန်ဂေရီမှ Louis I နန်းတက်ပွဲ၊ 19 ရာစု သရုပ်ဖော်ခြင်း။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
ပိုလန်နိုင်ငံမှ Casimir III သည် ၁၃၇၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ လူဝီသည် ၎င်း၏ဦးလေး၏ဈာပနအပြီးတွင် ကွယ်လွန်သူဘုရင်အား ခမ်းနားသော Gothic စကျင်ကျောက်ဖြင့် ထုလုပ်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။နိုဝင်ဘာလ 17 ရက်နေ့တွင် Cracow Cathedral ၌ ပိုလန် ဘုရင်၏ သရဖူကို ဆောင်းခဲ့သည်။Casimir III သည် Sieradz၊ Łęczyca နှင့် Dobrzyń အပါအဝင် ၎င်း၏မြေးတော် Casimir IV၊ Pomerania မြို့စားထံသို့ ပေးအပ်ရန် ဆန္ဒရှိခဲ့သည်။သို့သော်လည်း ပိုလန်ဘုရင်ခံများနှင့် ဘုရင်များသည် ပိုလန်နိုင်ငံပြိုကွဲမှုကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြပြီး Casimir III ၏သေတမ်းစာသည် ပျက်ပြယ်ကြောင်း ကြေငြာခဲ့သည်။Louis သည် Gniezno သို့ သွားရောက်လည်ပတ်ခဲ့ပြီး ဒီဇင်ဘာလတွင် ဟန်ဂေရီသို့ မပြန်မီ ၎င်း၏ ပိုလန်မိခင် အဲလိဇဘက်အား အုပ်ထိန်းသူအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။သူ့ဦးလေး၏ အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သော သမီးနှစ်ယောက် (Anna နှင့် Jadwiga) နှင့်အတူ သူနှင့်အတူ ပိုလန်သရဖူ လက်ဝတ်ရတနာများကို Buda သို့ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီး Louis ၏ ဘာသာရပ်အသစ်များကြားတွင် မကျေမနပ်ဖြစ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။Louis ၏ဇနီးသည် 1370 ခုနှစ်တွင် သမီးလေး Catherine ကိုမွေးဖွားခဲ့ပြီး ဆယ့်ခုနစ်နှစ်အကြာတွင်၊ဒုတိယသမီးလေး မေရီကို 1371 ခုနှစ်တွင် မွေးဖွားခဲ့သည်။ ထို့နောက်တွင် Louis's သည် သူ၏သမီးများ၏ ဆက်ခံခွင့်ကို ကာကွယ်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။
Wallachia ၏ကျူးကျော်မှု
Invasion of Wallachia ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1375 မေလတွင် Louis သည် Wallachia ကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး Wallachia ၏မင်းသားအသစ် Radu I သည် Bulgarian အုပ်ချုပ်သူ Ivan Shishman နှင့် Ottoman Sultan Murad I တို့နှင့်မဟာမိတ်ဖွဲ့ခဲ့သည်။ ဟန်ဂေရီစစ်တပ်သည် Wallachians နှင့်၎င်းတို့၏မဟာမိတ်များ၏စည်းလုံးညီညွတ်သောတပ်များကိုဆုတ်ခွာခဲ့သည်။ Louis သည် Severin ၏ Banate ကို သိမ်းပိုက်လိုက်သော်လည်း Radu သည် ကျွန်တော်လက်မလျှော့ခဲ့ပေ။နွေရာသီတွင်၊ Wallachian တပ်ဖွဲ့များသည် Transylvania သို့ ဝင်ရောက်စီးနင်းပြီး အော်တိုမန်တို့သည် Banat ကို ချေမှုန်းခဲ့သည်။
လစ်သူနီးယန်းလူဝီ၏ အုပ်စိုးမှုကို လက်ခံသည်။
လစ်သူယေးနီးယား ©Šarūnas Miškinis
လစ်သူယေးနီးယန်းများသည် Halych၊ Lodomeria နှင့် Poland တို့တွင် ၁၃၇၆ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် Cracow သို့ရောက်ရှိလုနီးပါး စီးနင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ Cracow တွင် လူကြိုက်မများသော မိဖုရား Elizabeth ကို ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက်တွင် ဆန့်ကျင်သည့် အဓိကရုဏ်းတစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။အဓိကရုဏ်းများက ဘုရင်မကြီး၏ ကျွန် ၁၆၀ ခန့်ကို သတ်ဖြတ်ခဲ့ပြီး ဟန်ဂေရီနိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေးခဲ့ရသည်။အခြေအနေကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး တော်ဝင်ပီယတ်မင်းဆက်၏ အမျိုးသားအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်သည့် Gniewkowo မြို့စား Władysław the White က ပိုလန်သရဖူကို လျှောက်ထားကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။သို့သော် လူဝီ၏ မဟာမိတ်များက အယောင်ဆောင်သူကို အနိုင်ယူပြီး လူဝီက သူ့ကို ဟန်ဂေရီရှိ Pannonhalma Archabbey ၏ ဆရာတော်ကြီးအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။လူဝီသည် ပိုလန်နိုင်ငံ၌ ၎င်း၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး အိုပိုလီ၏ Vladislaus II ကို ခန့်အပ်ခဲ့သည်။နွေရာသီ 1377 ခုနှစ်တွင် Louis သည် Lodomeria ရှိ Lithuanian မင်းသား George ၏နယ်မြေများကိုကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။သူ၏ ပိုလန်တပ်များသည် မကြာမီတွင် Chełm ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး လူဝီသည် ဂျော့ခ်ျ၏ထိုင်ခုံ Belz ကို ခုနစ်ပတ်ကြာ ဝိုင်းထားပြီးနောက် သိမ်းယူခဲ့သည်။သူသည် Lodomeria ရှိ သိမ်းပိုက်ထားသော နယ်မြေများကို Galicia နှင့်အတူ ဟန်ဂေရီနိုင်ငံသို့ ပေါင်းထည့်ခဲ့သည်။လစ်သူယေးနီးယားမင်းသားသုံးဦးဖြစ်သည့် Fedor၊ Ratno မင်းသားနှင့် Podolia မင်းသားနှစ်ဦး၊ Alexander နှင့် Boris တို့သည် Louis ၏အုပ်စိုးမှုကို လက်ခံခဲ့သည်။
Western Schism ၊
(၁၄)ရာစုက ကွဲလွဲမှုကို ကိုယ်စားပြုသော ရုပ်သေးရုပ်ကလေး ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1378 Sep 20

Western Schism ၊

Avignon, France
ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး Urban VI ကို ဆန့်ကျင်သော ကာဒီနယ်များသည် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးအသစ် Clement VII ကို စက်တင်ဘာ 20 တွင် ရွေးချယ်ခဲ့ပြီး အနောက်တိုင်းအယူဝါဒကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။Louis သည် Urban VI ကိုတရားဝင်ပုပ်ရဟန်းမင်းအဖြစ်အသိအမှတ်ပြုပြီးအီတလီရှိသူ၏ပြိုင်ဘက်များကိုတိုက်ထုတ်ရန်သူ့ကိုထောက်ခံအားပေးခဲ့သည်။Naples မှ Joanna I သည် Clement VII ၏စခန်းတွင်ပါဝင်ရန်ဆုံးဖြတ်လိုက်သောအခါ Pope Urban သည် 17 June 1380 တွင်သူမအား ရာထူးမှဖြုတ်ချခဲ့သည်။ ပုပ်ရဟန်းမင်းသည် Louis's တရားရုံးတွင်နေထိုင်ခဲ့သော Charles of Durazzo ကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့ပြီး Naples ၏တရားဝင်ဘုရင်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။လူးဝစ်၏သမီးများကို ဟန်ဂေရီအား သိမ်းပိုက်ခြင်းမပြုရန် Durazzo မှ Charles က ကတိပြုပြီးနောက် လူဝီသည် တောင်ပိုင်းအီတလီကို ကျူးကျော်ရန် ကြီးမားသောစစ်တပ်အကြီးအကဲထံ စေလွှတ်ခဲ့သည်။တစ်နှစ်အတွင်း၊ Durazzo ၏ Charles သည် Naples ၏နိုင်ငံတော်ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး ဘုရင်မကြီး Joanna အား ဩဂုတ်လ 26 ရက် 1381 တွင် လက်နက်ချရန် ဖိအားပေးခဲ့သည်။
မေရီ၊ ဟန်ဂေရီဘုရင်မ
Chronica Hungarorum တွင် ဖော်ပြထားသည့် Mary ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
လူးဝစ်သည် ကျန်းမာရေး လျင်မြန်စွာ ဆိုးရွားလာကာ Zólyom တွင် အစည်းအဝေး ပြုလုပ်ရန် ပိုလန် အမတ်များနှင့် သခင်၏ ကိုယ်စားလှယ်များကို ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။၎င်း၏တောင်းဆိုချက်အရ Poles များသည် ၎င်း၏သမီး Mary နှင့် သူမ၏ စေ့စပ်ထားသူ Sigismund of Luxemburg ကို 1382 ခုနှစ် ဇူလိုင်လ 25 ရက်နေ့တွင် သစ္စာစောင့်သိ၍ Louis သည် Nagyszombat ၌ 10 သို့မဟုတ် 11 စက်တင်ဘာ 1382 တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။Louis I ကို 1382 တွင် သူ့သမီး Mary က ဆက်ခံခဲ့သည်။သို့သော်လည်း ဘုရင်မင်းမြတ် အုပ်ချုပ်သော အမျိုးသမီး အများစုသည် ဘုရင်မင်းမြတ်၏ အယူအဆကို ဆန့်ကျင်ကြသည်။အခြေအနေကို အခွင့်ကောင်းယူပြီး နေပယ်မင်းဆက်၏ အမျိုးသားတစ်ဦးဖြစ်သော Charles III သည် သူ့ကိုယ်သူ ထီးနန်းရယူခဲ့သည်။1385 ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ဘုရင့်နိုင်ငံသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ ခရိုအေးရှားဘုရင်များနှင့် ဒယ်လ်မာတီယာမြို့စားအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်စဉ်အတွင်း ခရိုအေးရှားဘုရင်များနှင့် အဆက်အသွယ်များစွာရရှိခဲ့သောကြောင့် အာဏာရယူရန်မှာ မခက်ခဲပေ။The Diet သည် မိဖုရားအား ထီးနန်းစွန့်ခိုင်းပြီး နေပယ်ဘုရင် Charles ကို ရွေးချယ်တင်မြှောက်ခဲ့သည်။သို့သော် ဘော့စနီးယားမှ အဲလိဇဘက်၊ လူးဝစ်နှင့် မေရီ၏မိခင် မုဆိုးမ၊ ချားလ်စ်ကို 1386 ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ 7 ရက်နေ့တွင် လုပ်ကြံရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။ ပေါလ်ဟော့တ်၊ ဇာဂရက်ဘ်၏ ဆရာတော် ပေါလ်ဟော့တ်သည် ပုန်ကန်မှုအသစ်ကို စတင်ခဲ့ပြီး သူ၏ရင်သွေးငယ်ဖြစ်သော နေပယ်လ်ဘုရင် လာဒီစလော့စ် (Ladislaus) ကို ကြေငြာခဲ့သည်။1386 ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် မိဖုရားအား သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သော်လည်း သူမအား ထောက်ခံသူများက ခင်ပွန်းဖြစ်သူ လူဇင်ဘတ်မြို့ Sigismund ထံ သရဖူကို အဆိုပြုခဲ့ကြသည်။ဘုရင်မကြီး Mary ဟာ မကြာခင်မှာ လွတ်မြောက်လာခဲ့ပေမယ့် သူမဟာ အစိုးရကို ဘယ်တော့မှ ထပ်မစွက်ဖက်ခဲ့ပါဘူး။
Sigismund ၏အုပ်ချုပ်မှု၊ သန့်ရှင်းသောရောမဧကရာဇ်
Pisanello လို့သတ်မှတ်ထားတဲ့ Luxemburg of Sigismund ရဲ့ပုံတူ၊ c.၁၄၃၃ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ Sigismund သည် 1385 ခုနှစ်တွင် ဟန်ဂေရီဘုရင်မ Mary နှင့် လက်ထပ်ခဲ့ပြီး မကြာမီတွင် ဟန်ဂေရီဘုရင်၏ သရဖူကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။ထီးနန်းအာဏာကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။Mary သည် 1395 ခုနှစ်တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး Sigismund သည် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ၏ တစ်ဦးတည်းသော အုပ်စိုးရှင်အဖြစ် ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။1396 ခုနှစ်တွင် Sigismund သည် Nicopolis ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲကို ဦးဆောင်ခဲ့သော်လည်း အော်တိုမန်အင်ပါယာ က ပြတ်ပြတ်သားသား ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။ထို့နောက် Turks များကို တိုက်ခိုက်ရန်အတွက် နဂါးအမိန့်ကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး ခရိုအေးရှား၊ ဂျာမနီနှင့် ဘိုဟီးမီးယားတို့၏ ထီးနန်းကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။Sigismund သည် Papal Schism ကိုအဆုံးသတ်သော Council of Constance (1414-1418) ၏နောက်ကွယ်မှမောင်းနှင်အားများထဲမှတစ်ခုဖြစ်ပြီး၎င်းသည်၎င်းသည်သူ၏ဘဝနောက်ပိုင်းကာလကိုလွှမ်းမိုးသော Hussite စစ်ပွဲများဆီသို့ဦးတည်ခဲ့သည်။1433 တွင် Sigismund သည် Holy Roman Emperor သရဖူကိုဆောင်းခဲ့ပြီး 1437 တွင်သူသေဆုံးသည်အထိအုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။သမိုင်းပညာရှင် Thomas Brady Jr. က Sigismund သည် "ဆယ့်သုံးရာစုကတည်းက ဂျာမန်ဘုရင် တစ်ပါးတွင် မမြင်နိုင်သော ခမ်းနားသော အမြင်အာရုံကို ပိုင်ဆိုင်ထားသည်" ဟု မှတ်ချက်ချသည်။အင်ပါယာနှင့် ချာ့ခ်ျကို တစ်ချိန်တည်းတွင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများ လုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်ကြောင်း သူသဘောပေါက်ခဲ့သည်။သို့သော် ပြင်ပအခက်အခဲများ၊ မိမိကိုယ်ကို အမှားအယွင်းများနှင့် လူဇင်ဘတ်အမျိုးသားမျဉ်းများ ဆိတ်သုဉ်းသွားခြင်းကြောင့် ဤအမြင်ကို ပြည့်စုံစေခဲ့သည်။
Sigismund သည် သူ၏အုပ်ချုပ်မှုကို စုစည်းသည်။
လူဇင်ဘတ်နိုင်ငံ Sigismund ©Angus McBride
ဘရန်ဒန်ဘာ့ဂ်သည် ၎င်း၏ဝမ်းကွဲ Jobst၊ Margrave of Moravia (1388) ထံ ကတိပြုခြင်းဖြင့် ငွေကြေးစုဆောင်းပြီး ဤမတည်မငြိမ်သောပလ္လင်ကို ပိုင်ဆိုင်ရေးအတွက် အဆက်မပြတ် ရုန်းကန်ရင်း နောက်ထပ်ကိုးနှစ်ကြာ စေ့စပ်ခဲ့သည်။အင်အားကြီး Czillei-Garai League နှင့် Sigismund ၏ မဟာမိတ်မှသာလျှင် ရာဇပလ္လင်ပေါ်၌ သူ၏ရာထူးကို အာမခံပေးနိုင်သည့် အတိုင်းအတာအထိ ဗဟိုပါဝါသည် အားနည်းသွားခဲ့သည်။Barons များ၏ လိဂ်များထဲမှ တစ်ခုက သူ့ကို အာဏာရရန် ကူညီပေးခဲ့ခြင်းမှာ ကိုယ်ကျိုးမဖက်သော အကြောင်းပြချက်ဖြင့် မဟုတ်ဘဲ Sigismund သည် တော်ဝင်ပိုင်ဆိုင်မှု၏ ကြီးမားသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုကို လွှဲပြောင်းပေးခြင်းဖြင့် သခင်များ၏ ပံ့ပိုးမှုအတွက် ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။(နှစ်အနည်းငယ်ကြာအောင်၊ Baron ၏ကောင်စီသည် Holy Crown ၏အမည်ဖြင့်နိုင်ငံကိုအုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ဗဟိုအုပ်ချုပ်ရေးအာဏာ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးသည် ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာအောင် လုပ်ဆောင်ခဲ့ရသည်။ဂါရိုင်အိမ်က ဦးဆောင်သော လူမျိုးအများစုသည် သူနှင့်အတူရှိနေသည်။သို့သော် Sava နှင့် Drava အကြားတောင်ပိုင်းပြည်နယ်များတွင်၊ ဘော့စနီးယားဘုရင် Tvrtko I ၏ပံ့ပိုးမှုဖြင့် Horvathys တို့သည် Mary ၏မိခင်ဦးလေးဖြစ်သူ၊ ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ Charles II ၏သားဖြစ်သော Ladislaus ၏ဘုရင် Ladislaus အဖြစ်ကြေငြာခဲ့သည်။1395 ခုနှစ်မတိုင်ခင်အထိ Nicholas II Garai က သူတို့ကို နှိမ်နင်းရာမှာ အောင်မြင်ခဲ့ပါတယ်။
Nicopolis တိုက်ပွဲ
Nicopolis တိုက်ပွဲ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1396 Sep 25

Nicopolis တိုက်ပွဲ

Nikopol, Bulgaria
1396 တွင်၊ Sigismund သည် ဟန်ဂေရီ၏ယာယီအကူအညီမဲ့မှုကို အခွင့်ကောင်းယူကာ Danube ကမ်းရိုးတန်းများအထိ ၎င်းတို့၏စိုးမိုးမှုကို ချဲ့ထွင်ရန်အတွက် Turks များကို တိုက်ခိုက်ရန် ခရစ်ယာန်ဘောင်၏ပေါင်းစပ်တပ်များကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်။Pope Boniface IX က ဟောပြောခဲ့သော ဤခရူးဆိတ်စစ်ပွဲသည် ဟန်ဂေရီတွင် အလွန်ရေပန်းစားခဲ့သည်။မှူးမတ်များသည် ထောင်နှင့်ချီသော တော်ဝင်စံနှုန်းသို့ စုရုံးရောက်ရှိကြပြီး ဥရောပ၏ နေရာတိုင်းနီးပါးမှ စေတနာ့ဝန်ထမ်းများဖြင့် အားဖြည့်ခဲ့ကြသည်။အရေးအကြီးဆုံးမှာ Philip II ၏သား John the Fearless ဦးဆောင်သောပြင်သစ်လူမျိုးဖြစ်ပြီး Burgundy မြို့စားဖြစ်သည်။Sigismund သည် အမျိုးသား 90,000 နှင့် Galleys 70 ၏ flotilla များနှင့်အတူထွက်ခွာခဲ့သည်။Vidin ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် နီကိုပိုလစ်၏ ခံတပ်ရှေ့တွင် ဟန်ဂေရီတပ်များနှင့် စခန်းချခဲ့သည်။Sultan Bayezid I သည် Constantinople ၏ ဝိုင်းရံမှုကို မြှင့်တင်ခဲ့ပြီး 140,000 ၏ ဦးခေါင်းတွင် 1396 ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ 25 နှင့် 28 ကြားတွင် တိုက်ခိုက်ခဲ့သော Nicopolis တိုက်ပွဲတွင် ခရစ်ယာန်တပ်များကို လုံးလုံးချေမှုန်းနိုင်ခဲ့သည်။ Sigismund သည် ပင်လယ်နှင့် Zeta ၏ နယ်ပယ်မှတဆင့် ပြန်လာခဲ့သည်။ တာ့ခ်တို့ကို ခုခံရန်အတွက် ဒေသခံမွန်တီနီဂရင်သခင် Đurađ II သည် Hvar နှင့် Korčula ကျွန်းများနှင့်အတူ၊၁၄၀၃ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် Đurađ ကွယ်လွန်ပြီးနောက် Sigismund ကျွန်းများကို ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ဤရှုံးနိမ့်ပြီးနောက် ဘော်လကန်ဒေသတွင် တူရကီတို့၏ တိုးတက်မှုကို ရပ်တန့်ရန် အနောက်ဥရောပမှ လေ့လာရေးခရီးအသစ်များ မစတင်ခဲ့ပေ။
မုခ်ဦးလှုပ်ရှားမှု
တောင်သူလယ်သမား ပြည်သူ့စစ် ©Graham Turner
လယ်သမားပြည်သူ့စစ်ဟုလည်း လူသိများသော ပြည်သူ့စစ်ပေါ်တာလစ်သည် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံတော်ကာကွယ်ရေးတွင် တောင်သူလယ်သမားများ၏ အမြဲတမ်းပါဝင်မှုကို အာမခံသည့် ပထမဆုံးအဖွဲ့အစည်းဖြစ်သည်။၁၃၉၇ ခုနှစ်တွင် တော်ဝင်စစ်တပ်တွင် အမှုထမ်းရန်အတွက် ဟန်ဂေရီအစားအသောက်တွင် မြေပိုင်ရှင်အားလုံးကို လေးပစ်သမားတစ်ဦးအား ၎င်းတို့၏မြေယာပေါ်ရှိ လေးပစ်တစ်ကွက်စီ တပ်ဆင်ပေးရန် ဟန်ဂေရီက အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းမဟုတ်သော စစ်သားများသည် အရေးပေါ်ကာလတွင်သာ ပြည်သူ့စစ်တွင် တာဝန်ထမ်းရမည်ဖြစ်သည်။
Križevci ၏သွေးစွန်းသော Sabor
Bloody Sabor of Križevci ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Nicopolis ၏ဆိုးရွားသောတိုက်ပွဲအပြီးတွင် King Sigismund သည် Križevci မြို့တွင် Sabor ကိုတောင်းဆိုခဲ့ပြီး ပြိုင်ဘက်များအပေါ် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရလက်စားချေရန် သို့မဟုတ် မည်သည့်နည်းဖြင့်မျှ အန္တရာယ်ပြုမည်မဟုတ်ကြောင်း ရေးသားထားသောအာမခံချက် (saluus conductus) ကိုထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။သို့သော်၊ သူသည် ခရိုအေးရှား Ban Stephen Lackfi (Stjepan Lacković) နှင့် ပြိုင်ဘက် Naples ၏ ဘုရင် ကိုယ်စားလှယ်လောင်း Ladislaus ကို ထောက်ခံသည့်အတွက် သူ၏နောက်လိုက်များကို သတ်ဖြတ်ရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။ခရိုအေးရှားဥပဒေက Sabor ကို မည်သူမျှ လက်နက်မကိုင်ရဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသောကြောင့် Ban Lackfi နှင့် ၎င်း၏ထောက်ခံသူများသည် ဘုရားကျောင်းရှေ့တွင် လက်နှစ်ဖက်ကို ချန်ထားခဲ့သည်။လက်ခ်ဖီ၏ ထောက်ပံ့ရေးတပ်များကလည်း မြို့ပြင်တွင် ကျန်ရှိနေသည်။တစ်ဖက်တွင်မူ ဘုရင့်ထောက်ခံသူများသည် ဘုရားကျောင်းတွင် လက်နက်ကိုင်ဆောင်ထားပြီးဖြစ်သည်။နောက်ဆက်တွဲ တုန်လှုပ်ချောက်ချားဖွယ်ရာ စကားစစ်ထိုးပွဲများတွင် ဘုရင်၏ထောက်ခံသူများသည် လပ်ဖီအား နီကိုပိုလစ်တိုက်ပွဲတွင် နိုင်ငံတော်သစ္စာဖောက်မှုဖြင့် စွပ်စွဲခဲ့သည်။ကြမ်းတမ်းသော စကားလုံးများကို အသုံးပြုကာ တိုက်ပွဲစတင်ခဲ့ပြီး ဘုရင့်လက်အောက်ခံတပ်များသည် ဘုရင်ကြီးရှေ့တွင် ၎င်းတို့၏ဓားများကို ဆွဲထုတ်ကာ ဘန်လက်ဖီ၊ ၎င်း၏တူဖြစ်သူ စတီဖင် III လတ်ဖီ၊ ယခင်က မြင်းဆရာအဖြစ် အမှုထမ်းခဲ့သော၊ ဘုရင်ခံမင်းမျိုးမင်းနွယ်တို့ကို ဓားခုတ်ခဲ့သည်။Bloody Sabor သည် Sigismund ၏ Lackfi ၏လူများ၏လက်စားချေခြင်းကိုကြောက်ရွံ့ခြင်း၊ ခရိုအေးရှားနှင့်ဘော့စနီးယားရှိမှူးမတ်များ၏ပုန်ကန်မှုအသစ်များ၊ Sigismund ၏သတ်ဖြတ်ခြင်းခံခဲ့ရသောဘော့စနီးယားမှူးမတ် ၁၇၀ သေဆုံးခြင်းနှင့် Dalmatia မှ Venice သို့ Ducats 100,000 ကိုရောင်းချခဲ့သည်။နောက်ဆုံးတွင်၊ 25 နှစ်ကြာတိုက်ပွဲများအပြီးတွင်၊ Sigismund သည်အာဏာသိမ်းရန်အောင်မြင်ခဲ့ပြီး Croatian မြင့်မြတ်သူများကိုအခွင့်ထူးများပေးခြင်းဖြင့်ဘုရင်အဖြစ်အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။
ခရိုအေးရှားဘုရင်
King of Croatia ©Darren Tan
1406 ခုနှစ်ခန့်တွင် Sigismund သည် Celje ၏ Count Hermann II ၏သမီး Celje မှ Mary ၏ဝမ်းကွဲ Barbara နှင့် လက်ထပ်ခဲ့သည်။Sigismund သည် Slavonia တွင် ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည်။သူသည် ကြမ်းတမ်းသောနည်းလမ်းများကို အသုံးပြုရန် တွန့်ဆုတ်မနေဘဲ (Bloody Sabor of Križevci ကိုကြည့်ပါ) သို့သော် ဆာဗာမြစ်မှ တောင်ဘက်အထိ သူ၏ထိန်းချုပ်မှုမှာ အားနည်းခဲ့သည်။Sigismund သည် ဘော့စနီးယားလူမျိုးများကို တိုက်ထုတ်ရန် "ခရူးဆိတ်စစ်သား 50,000" ကို ကိုယ်တိုင်ကိုယ်ကျ ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး 1408 ခုနှစ်တွင် Dobor တိုက်ပွဲတွင် မြင့်မြတ်သော မိသားစုပေါင်း 200 ခန့်ကို သတ်ဖြတ်မှုဖြင့် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။
Order of the Dragon
Order of the Dragon ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1408 Jan 1

Order of the Dragon

Hungary
Sigismund သည် Dobor တွင် အောင်ပွဲခံပြီးနောက် သူ၏ကိုယ်ပိုင် သူရဲကောင်းများဖြစ်သည့် Order of the Dragon ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။အမိန့်၏ အဓိက ပန်းတိုင်မှာ အော်တိုမန် အင်ပါယာကို တိုက်ခိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။အဆိုပါအမိန့်ကို အဖွဲ့ဝင်အများစုမှာ ၎င်း၏နိုင်ငံရေးမဟာမိတ်များနှင့် ထောက်ခံသူများဖြစ်သည်။အဆိုပါအမိန့်၏အဓိကအဖွဲ့ဝင်များမှာ Sigismund ၏ရင်းနှီးသောမဟာမိတ် Nicholas II Garay၊ Celje မှ Hermann II၊ Stibor of Stiboricz နှင့် Pippo Spano တို့ဖြစ်သည်။အရေးအပါဆုံးသော ဥရောပဘုရင်များသည် အမိန့်တော်၏ အဖွဲ့ဝင်များ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ပြည်တွင်းအခွန်များ ဖျက်သိမ်းခြင်း၊ နိုင်ငံခြား ကုန်ပစ္စည်းများအပေါ် စည်းကြပ်ခွန်များ စည်းကြပ်ခြင်းနှင့် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်း အလေးချိန်နှင့် အစီအမံများကို စံချိန်စံညွှန်းသတ်မှတ်ခြင်းဖြင့် နိုင်ငံတကာကုန်သွယ်မှုကို အားပေးခဲ့သည်။
Constance ကောင်စီ
ဧကရာဇ် Sigismund၊ ၎င်း၏ဒုတိယဇနီး၊ Celje မှ Barbara နှင့် ၎င်းတို့၏သမီးတော် လူဇင်ဘတ်၏ Elizabeth တို့သည် Constance of Constance ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1414 Jan 1

Constance ကောင်စီ

Konstanz, Germany
1412 မှ 1423 ခုနှစ်တွင် Sigismund သည် အီတလီရှိ Venice သမ္မတနိုင်ငံ ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။ဘုရင်သည် အနောက်တိုင်း အယူအဆကို ဖြေရှင်းရန် 1414 ခုနှစ်တွင် Constance တွင် ကောင်စီခေါ်သင့်သည်ဟု ကတိတစ်ခုရရှိရန် Antipope John XXIII ၏အခက်အခဲများကို အခွင့်ကောင်းယူခဲ့သည်။သူသည် ဤစည်းဝေးပွဲများတွင် ဦးဆောင်ပါဝင်ခဲ့ပြီး ပြိုင်ဖက် ပုပ်ရဟန်းမင်း နန်းစွန့်ရန် အချည်းနှီးကြိုးပမ်းမှုဖြင့် ပြင်သစ်၊ အင်္ဂလန်နှင့် Burgundy သို့ သွားရောက်ခဲ့သည်။Schism ကိုဖြေရှင်းပြီးနောက် 1418 ခုနှစ်တွင်အဆုံးသတ်ခဲ့ပြီး - Sigismund ၏အနာဂတ်အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းအတွက်ကြီးမားသောအကျိုးဆက်အနေဖြင့် - ချက်ဘာသာရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးသမား Jan Hus သည် 1415 ခုနှစ်ဇူလိုင်လတွင်အယူမှားမှုအတွက်လောင်းကြေးထပ်မီးရှို့ခံရခြင်းနှင့်အတူ Sigismund ၏နောက်ဆက်တွဲဖြစ်သော Hus သည် အငြင်းပွားမှုကိစ္စ။Hus သည် ဘေးကင်းသော အပြုအမူကို ခွင့်ပြုခဲ့ပြီး ၎င်း၏ ထောင်ချခြင်းကို ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။နှင့် Sigismund ၏မရှိချိန်အတွင်း Hus ကိုမီးရှို့ခဲ့သည်။
Hussite စစ်ပွဲများ
Jan Žižka သည် ၁၅ ရာစုတွင် Radical Hussites၊ Jena Codex ၏ ဦးဆောင်တပ်များ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1419 Jul 30

Hussite စစ်ပွဲများ

Czech Republic
1419 ခုနှစ်တွင် Wenceslaus IV ၏သေဆုံးမှုသည် Sigismund ၏ကျော်ကြားသော Bohemia ဘုရင်မှထွက်ခွာသွားသော်လည်း Czech Estates ကသူ့ကိုအသိအမှတ်ပြုခြင်းမပြုမီ 17 နှစ်ကြာစောင့်ဆိုင်းခဲ့ရသည်။ရောမဘုရင်နှင့် ဘိုဟီးမီးယားဘုရင်တို့၏ ဂုဏ်သိက္ခာနှစ်ရပ်သည် သူ၏အရေးပါမှုကို သိသိသာသာထည့်သွင်းခဲ့ပြီး အမှန်ပင် သူ့ကို ခရစ်ယာန်ဘောင်၏အမည်ခံ ယာယီခေါင်းဆောင်အဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သော်လည်း၊ တန်ခိုးအာဏာတိုးမြင့်ခြင်းမပြုဘဲ ငွေကြေးအရ အရှက်ရစေခဲ့သည်။Bohemia ၏အစိုးရကို Wenceslaus ၏မုဆိုးမ Sofia of Bavaria ထံအပ်နှံပြီး ဟန်ဂေရီသို့ အမြန်သွားခဲ့သည်။Hus ၏သစ္စာဖောက်အဖြစ် သူ့ကိုမယုံသော Bohemians များသည် များမကြာမီတွင် လက်နက်ကိုင်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။Sigismund သည် အယူမှားသူများကို စစ်တိုက်ရန် ကြံရွယ်ကြောင်း ကြေညာသောအခါ မီးတောက်လောင်သွားသည်။Hussites ကိုဆန့်ကျင်သည့် စစ်ဆင်ရေးသုံးကြိမ်သည် ၎င်း၏သစ္စာအရှိဆုံးမဟာမိတ် Stibor of Stiboricz ၏စစ်တပ်နှင့် နောက်ပိုင်းတွင် သူ၏သား Stibor ၏ Beckov သည် Hussite ဘက်ခြမ်းကို နိုင်ငံတော်နယ်နိမိတ်နှင့်ဝေးရာသို့ ထိန်းထားနိုင်သော်လည်း ဘေးဥပဒ်နှင့်အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။တာ့ခ်တို့သည် ဟန်ဂေရီကို ထပ်မံတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။ဘုရင်သည် ဂျာမန်မင်းသားများထံမှ ပံ့ပိုးမှုမရရှိနိုင်ဘဲ ဘိုဟီးမီးယားတွင် အာဏာမရှိခဲ့ပေ။1422 ခုနှစ်တွင် Nuremberg ၏အစားအသောက်တွင်သူ၏ကြိုးစားမှုမှာလူထုခေါင်းဆောင်စစ်တပ်ကိုမြှင့်တင်ရန်မြို့များ၏ခုခံမှုကြောင့်ပျက်စီးသွားခဲ့သည်။1424 ခုနှစ်တွင် Sigismund ၏ ယခင်မဟာမိတ်ဖြစ်သော Hohenzollern မှ Frederick I သည် ဘုရင်၏ အသုံးစရိတ်ဖြင့် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်အာဏာကို ခိုင်ခံ့စေရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။အစီအစဥ်မအောင်မြင်သော်လည်း Hussites များမှ ဂျာမနီအတွက် အန္တရာယ်သည် စစ်ပွဲ၏ခေါင်းဆောင်မှုနှင့် ဂျာမနီ၏ခေါင်းဆောင်မှုကို Sigismund နီးပါးဆုံးရှုံးစေသည့် Bingen ၏သမဂ္ဂဆီသို့ ဦးတည်သွားစေခဲ့သည်။
Kutná Hora တိုက်ပွဲ
Kutná Hora တိုက်ပွဲ ©Darren Tan
1421 Dec 21

Kutná Hora တိုက်ပွဲ

Kutna Hora, Czechia
Kutná Hora တိုက်ပွဲ (Kuttenberg) သည် အစောပိုင်းတိုက်ပွဲတစ်ခုဖြစ်ပြီး Hussite Wars တွင် 1421 ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ 21 ရက်နေ့တွင် သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာ ၏ ဂျာမန်နှင့် ဟန်ဂေရီတပ်များအကြား တိုက်ခိုက်ခဲ့သော အစောပိုင်း ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးအုပ်စုဖြစ်သည့် Hussites ၊ အခု ချက်သမ္မတနိုင်ငံ။1419 ခုနှစ်တွင် Pope Martin V သည် Hussites ကိုဆန့်ကျင်ကြောင်းကြေငြာခဲ့သည်။Taborites ဟုလူသိများသော Hussites ၏ဌာနခွဲတစ်ခုသည် Tábor တွင်ဘာသာရေး-စစ်တပ်အသိုင်းအဝိုင်းကိုဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။အရည်အချင်းရှိသော စစ်ဗိုလ်ချုပ် Jan Žižka ၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင်၊ Taborite များသည် လက်ဆွဲသေနတ်များ၊ ရှည်လျားသော၊ ပါးလွှာသော အမြောက်များ၊ "မြွေများ" နှင့် စစ်ရထားတွဲများ အပါအဝင် နောက်ဆုံးပေါ် လက်နက်များကို အသုံးပြုခဲ့သည်။၎င်းတို့၏နောက်ထပ်မွေးစားမှုသည် လိုက်လျောညီထွေရှိပြီး မိုဘိုင်းစစ်ပွဲပုံစံကို တိုက်ဖျက်နိုင်စွမ်းရှိသည်။မူလက နောက်ဆုံးအားကိုးရာတစ်ခုအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့ပြီး တော်ဝင်မြင်းတပ်အား ၎င်း၏ထိရောက်မှုသည် လယ်ကွင်းအမြောက်များကို Hussite တပ်များ၏ခိုင်မာသောအစိတ်အပိုင်းအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့သည်။
အော်တိုမန်များသည် ဘော်လကန်ကို ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်သည်။
အော်တိုမန်တူရကီစစ်သည်များ ©Angus McBride
အော်တိုမန်တို့သည် 1427 ခုနှစ်တွင် Golubac ခံတပ်အား သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများကို ပုံမှန်လုယူခဲ့သည်။အော်တိုမန်တို့၏ စီးနင်းတိုက်ခိုက်မှုများသည် ဒေသခံအများအပြားကို ပိုမိုကောင်းမွန်သော ကာကွယ်ထားသော ဒေသများသို့ ထွက်ခွာစေခဲ့သည်။၎င်းတို့၏နေရာကို တောင်ပိုင်းစလာဗစ်ဒုက္ခသည်များ (အဓိကအားဖြင့် ဆာ့ဘ်များ) က သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။၎င်းတို့ထဲမှ အများအပြားကို hussars ဟု သိကြသည့် မိုဘိုင်းစစ်တပ်များအဖြစ် ဖွဲ့စည်းထားသည်။
Hussite စစ်ပွဲများအဆုံးသတ်
Lipany တိုက်ပွဲ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1434 ခုနှစ် မေလ 30 ရက်နေ့တွင် ပရိုကို့မဟာပရိုကို့နှင့် ပရိုကို့အနည်းစုတို့ ဦးဆောင်သော တဗောရိစစ်တပ်သည် လီပန်နီတိုက်ပွဲတွင် လုံးဝရှုံးနိမ့်ကာ ပျက်လုနီးပါးဖြစ်ခဲ့သည်။1436 ခုနှစ် ဇူလိုင်လ 5 ရက်နေ့တွင် မိုရာဗီးယားရှိ Jihlava (Iglau)၊ ဘုရင် Sigismund၊ Hussite ကိုယ်စားလှယ်များ၊ ရိုမန်ကက်သလစ်ချာ့ခ်ျကိုယ်စားလှယ်များမှ လက်ခံပြီး လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။
Hunyadi ၏အသက်
John Hunyadi ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1437 Jan 1

Hunyadi ၏အသက်

Hungary
John Hunyadi သည် 15 ရာစုအတွင်း ဥရောပအလယ်ပိုင်းနှင့် အရှေ့တောင်ပိုင်းရှိ ဟန်ဂေရီ စစ်တပ်နှင့် နိုင်ငံရေးခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ခေတ်ပြိုင်သတင်းရင်းမြစ်အများစုအရ၊ သူသည် Wallachian မျိုးရိုး၏မြင့်မြတ်သောမိသားစု၏အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သည်။အော်တိုမန် တိုက်ခိုက်မှုများနှင့် ကြုံတွေ့ရသည့် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ တောင်ပိုင်းနယ်စပ်တွင် ၎င်း၏ စစ်ရေးစွမ်းရည်ကို ကျွမ်းကျင်စွာ တတ်မြောက်ခဲ့သည်။Transylvania ၏ အထီးကျန်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရပြီး တောင်ပိုင်းခရိုင်အများအပြား၏ အကြီးအကဲအဖြစ် ခန့်အပ်ခံရပြီး ၁၄၄၁ ခုနှစ်တွင် နယ်ခြားစောင့်ကာကွယ်ရေးတာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။သူသည် ကြေးစားစစ်သားများကို အလုပ်ခန့်ထားသော်လည်း ကျူးကျော်သူများကို တိုက်ထုတ်ရန် ဒေသခံတောင်သူလယ်သမားများကို စည်းရုံးခဲ့သည်။ဤတီထွင်ဆန်းသစ်မှုများသည် 1440 အစောပိုင်းတွင် တောင်ပိုင်းချီတက်ပွဲများကို လုယူနေသော အော်တိုမန်တပ်များကို ဆန့်ကျင်သည့် ၎င်း၏ အစောဆုံးအောင်မြင်မှုများကို ပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။1444 တွင် Varna တိုက်ပွဲနှင့် 1448 တွင် Kosovo ဒုတိယတိုက်ပွဲတွင် ရှုံးနိမ့်ခဲ့သော်လည်း 1443-44 တွင် Balkan တောင်များကိုဖြတ်ကျော်အောင်မြင်ခဲ့ပြီး 1456 ခုနှစ်တွင် Belgrade (Nándorfehérvár) ၏ ကာကွယ်ရေးတပ်များ၊ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအဖြစ် ဂုဏ်သတင်း ကျော်ကြားခဲ့သည်။John Hunyadi သည် ထင်ရှားသော နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးလည်းဖြစ်သည်။1440 ခုနှစ်များအစောပိုင်းတွင် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ၏ ထီးနန်းကို တောင်းဆိုသူနှစ်ဦးဖြစ်သည့် Wladislas I ၏ အတိုက်အခံများနှင့် အငယ်စား Ladislaus V တို့ကြား ပြည်တွင်းစစ်တွင် တက်ကြွစွာ ပါဝင်ခဲ့သည်။ဟန်ဂေရီအစားအသောက်က ဟွန်ယာဒီကို ဘုရင်ခံရာထူးဖြင့် တစ်ဦးတည်းသော ဘုရင်ခံအဖြစ် ရွေးချယ်ခဲ့သည်။ဟွန်ယာဒီ၏ အောင်ပွဲများသည် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံကို နှစ်ပေါင်း ၆၀ ကျော် ကျူးကျော်ရန် တားဆီးခဲ့သည်။သူ၏ကျော်ကြားမှုသည် 1457 ခုနှစ် Diet ၏ဘုရင်အဖြစ် Matthias Corvinus ကို ရွေးကောက်တင်မြှောက်ရာတွင် အဆုံးအဖြတ်ပေးသည့်အချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ Hunyadi သည် ဟန်ဂေရီ၊ ရိုမေးနီးယား ၊ ဆာ့ဘ်၊ ဘူဂေးရီးယား နှင့် ဒေသတွင်းရှိ အခြားလူမျိုးများကြားတွင် ရေပန်းစားသော သမိုင်းဝင်ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည်။
Buda ၏ Antal Nagy ပုန်ကန်ခဲ့သည်။
Budai Nagy Antal Revolt ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Sigismund ၏တက်ကြွသောနိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒသည် ဝင်ငွေအရင်းအမြစ်အသစ်များကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။ဥပမာအားဖြင့်၊ ဘုရင်သည် ဘုရင်မင်းမြတ်မှ စည်းကြပ်ခွန်များ ချမှတ်ခဲ့ပြီး 1412 ခုနှစ်တွင် Szepesség ရှိ Saxon မြို့ 13 မြို့အား ပိုလန်နိုင်ငံသို့ ပေါင်နှံခဲ့သည်။ 1437 ခုနှစ်တွင် Transylvania ၌ ဟန်ဂေရီနှင့် ရိုမေးနီးယား တောင်သူလယ်သမားတို့၏ ကြီးမားသော ပုန်ကန်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သော ဒင်္ဂါးပြားကို မကြာခဏ ခြွေတာခဲ့သည်။ သူပုန်များကို ဆန့်ကျင်သည့် သဘောတူညီချက်ကို နိဂုံးချုပ်ခဲ့သော ဟန်ဂေရီ မှူးမတ်များ၊ Székelys နှင့် Transylvanian Saxons တို့၏ ပူးပေါင်းတပ်ဖွဲ့များ။
အော်တိုမန်သည် ဆားဘီးယားကို သိမ်းပိုက်သည်။
အော်တိုမန်သည် ဆားဘီးယားကို သိမ်းပိုက်သည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
အော်တိုမန်တို့သည် 1438 ခုနှစ်အကုန်တွင် ဆားဗီးယားနိုင်ငံ၏ ကြီးမားသောအစိတ်အပိုင်းကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်တွင်၊ Wallachia မင်းသား Vlad II Dracul မှပံ့ပိုးသော အော်တိုမန်တပ်များသည် Transylvania သို့ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ကာ Hermannstadt/Nagyszeben, Gyulafehérváday (အယ်လ်ဗေးနီးယား) သို့ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ Iulia၊ Romania) နှင့် အခြားမြို့များ။1439 ခုနှစ် ဇွန်လတွင် အရေးပါသော ဆားဘီးယား အမာခံနယ်မြေ Smederevo အား အော်တိုမန်တို့က ဝိုင်းထားပြီးနောက်၊ Đurađ Branković၊ Despot of Serbia သည် စစ်ရေးအကူအညီရယူရန် ဟန်ဂေရီသို့ ထွက်ပြေးခဲ့သည်။
ဟန်ဂေရီဘုရင်နှစ်ပါး
ဟန်ဂေရီပြည်တွင်းစစ် ©Darren Tan
အဲလ်ဘတ်ဘုရင်သည် သွေးဝမ်းရောဂါဖြင့် ၂၇ အောက်တိုဘာ ၁၄၃၉တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ သူ၏မုဆိုးမ ဧကရာဇ် Sigismund ၏သမီးတော် Elisabeth သည် လွန်လွန်ကဲကဲ သားတော် Ladislaus ကို ဖွားမြင်ခဲ့သည်။The Estates of the Estates သည် ပိုလန်ဘုရင် Vladislaus အား သရဖူကို ပေးအပ်ခဲ့ပြီး Elizabeth သည် ၎င်း၏ရင်သွေးငယ်ကို မေလ 15 ရက်နေ့တွင် 1440 တွင် ဘုရင်အဖြစ် သရဖူပေးအပ်ခဲ့သည်။ သို့သော်၊ Vladislaus သည် Estates ၏ကမ်းလှမ်းမှုကို လက်ခံခဲ့ပြီး ဇူလိုင်လ 17 ရက်နေ့တွင် ဘုရင်အဖြစ်လည်း သရဖူဆောင်းခဲ့သည်။ဘုရင်နှစ်ပါး၏ မဟာမိတ်များကြားတွင် ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသော ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း ဟွန်ယာဒီသည် ဗလာဒီစလော့စ်ကို ထောက်ခံခဲ့သည်။Hunyadi သည် Wallachia ရှိ အော်တိုမန်များကို တော်လှန်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး ဘုရင် Vladislaus သည် ၎င်း၏မိသားစုအိမ်ခြံမြေအနီးတစ်ဝိုက်တွင် ဩဂုတ်လ 9 ရက် 1440 တွင် နယ်မြေငါးခုပေးခဲ့သည်။Hunyadi သည် Ilok ၏ Nicholas နှင့် အတူ 1441 ခုနှစ်အစတွင် Bátaszék တွင် Vladislaus ၏ပြိုင်ဘက်တပ်များကို ချေမှုန်းခဲ့သည်။ ၎င်းတို့၏အောင်ပွဲသည် ပြည်တွင်းစစ်ကို ထိထိရောက်ရောက်အဆုံးသတ်စေခဲ့သည်။ကျေးဇူးသိတတ်သောဘုရင်သည် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် Hunyadi နှင့် သူ၏ရဲဘော်ပူးတွဲဖြစ်သော Transylvania နှင့် Székelys Counts of the Székelys ကို ခန့်အပ်ခဲ့သည်။အတိုချုပ်အားဖြင့်၊ ဘုရင်သည် ၎င်းတို့အား Temes ကောင်တီ၏ Ispáns မှ အမည်စာရင်းတင်သွင်းခဲ့ပြီး Belgrade နှင့် Danube တလျှောက်ရှိ အခြားရဲတိုက်များအားလုံးကို ၎င်းတို့အား အပ်နှင်းခဲ့သည်။
Hunyadi သည် အော်တိုမန်ဆားဗီးယားကို ဝင်ရောက်စီးနင်းသည်။
Hunyadi's raid of Ottoman Serbia ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
အော်တိုမန်တိုက်ခိုက်မှုအတွင်း ပျက်စီးခဲ့သော Belgrade မြို့ရိုးများကို ပြုပြင်ရန် Hunyadi က စီစဉ်ခဲ့သည်။ဆာဗာမြစ်ဒေသတွင် အော်တိုမန်စီးနင်းတိုက်ခိုက်ခြင်းကို လက်တုံ့ပြန်သည့်အနေနှင့် ၁၄၄၁ ခုနှစ် နွေရာသီ သို့မဟုတ် ဆောင်းဦးရာသီတွင် အော်တိုမန်နယ်မြေအတွင်းသို့ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ Smederovo ၏တပ်မှူး Ishak Bey သည် ပြင်းထန်သောတိုက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိခဲ့သည်။
Hermannstadt တိုက်ပွဲ
Hermannstadt တိုက်ပွဲ ©Peter Dennis
1442 Mar 16

Hermannstadt တိုက်ပွဲ

Szeben, Romania
အော်တိုမန်စူလတန်၊ Murad II သည် ၁၄၄၁ ခုနှစ် ဆောင်းဦးပေါက်တွင် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ Transylvania သို့ ဝင်ရောက်စီးနင်းမှုအား မတ်လ ၁၄၄၂ တွင် ပြုလုပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း ကြေငြာခဲ့သည်။ မတ် ၁၄၄၂ အစောပိုင်းတွင် ချီတက်သူသခင် Mezid Bey သည် Akinji မြင်းတပ်သား ၁၆၀၀၀ ကို Transylvania သို့ဖြတ်ကာ ဝေါလ်ဗေးနီးယားသို့ ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ Nicopolis နှင့် ဖွဲ့စည်းပြီး မြောက်ဘက်သို့ ချီတက်သည်။John Hunyadi သည် အံ့အားသင့်သွားပြီး Marosszentimre (Sântimbru၊ Romania) အနီးတွင် ပထမဆုံးတိုက်ပွဲတွင် ကျရှုံးခဲ့သည်။ Bey Mezid သည် Hermannstadt အား ဝိုင်းရံထားသော်လည်း ထိုအချိန်တွင် Transylvania သို့ရောက်ရှိနေသည့် Hunyadi နှင့် Újlaki တို့၏ စည်းလုံးညီညွတ်သောတပ်ဖွဲ့များသည် Transylvania သို့ရောက်ရှိလာပြီး အော်တိုမန်တို့အား ဆုတ်ခွာခိုင်းစေခဲ့သည်။ ဝိုင်းထား။အော်တိုမန်တပ်များ ပျက်သုဉ်းသွားခဲ့သည်။၎င်းသည် ၁၄၃၇ ခုနှစ်တွင် Smederevo ကို သက်သာရာရပြီးနောက် အော်တိုမန်တို့အပေါ် Hunyadi ၏ တတိယမြောက်အောင်ပွဲနှင့် 1441 ခုနှစ်တွင် Semendria နှင့် Belgrade ကြားရှိ Ishak Beg တို့၏ လမ်းခုလတ်တွင် ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။
ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးသည် ငြိမ်းချမ်းရေးကို စီစဉ်ပေးသည်။
Pope arranges peace ©Angus McBride
ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး Eugenius IV သည် အော်တိုမန်များကို ဆန့်ကျင်သည့် ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲအသစ်အတွက် စိတ်အားထက်သန်စွာ ဝါဒဖြန့်သူဖြစ်ပြီး ၎င်း၏တရားဝင်ဖြစ်သော Cardinal Giuliano Cesarini သည် ဟန်ဂေရီသို့ စေလွှတ်ခဲ့သည်။ကာဒီနယ်သည် ၁၄၄၂ ခုနှစ် မေလတွင် ဘုရင်ဗလဒီစလော့နှင့် Dowager ဘုရင်မ Elisabeth တို့ကြား ငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ်ကို ကြားဝင်ဖျန်ဖြေရန် တာဝန်ပေးခဲ့သည်။
Hunyadi သည် အခြားသော အော်တိုမန်စစ်တပ်ကို ချေမှုန်းပစ်သည်။
Hunyadi annihilates another Ottoman army ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
အော်တိုမန်စူလတန်၊ Murad II သည် Rumelia မြို့ဝန် Şihabeddin Pasha—အား အင်အား 70,000 ဖြင့် Transylvania ကို ကျူးကျော်ရန် စေလွှတ်ခဲ့သည်။ပါရှာက သူ့ရဲ့ ဗေါင်းကို မြင်ရုံနဲ့ ရန်သူတွေ အဝေးကို ပြေးဖို့ တွန်းအားပေးတယ်လို့ ပြောခဲ့တယ်။Hunyadi သည် အင်အား ၁၅,၀၀၀ သာ စုဆောင်းနိုင်ခဲ့သော်လည်း စက်တင်ဘာလတွင် Ialomița မြစ်တွင် အော်တိုမန်များကို ချေမှုန်းနိုင်ခဲ့သည်။Hunyadi သည် Basarab II ကို Wallachia ၏အဓိကရာဇပလ္လင်ပေါ်တွင်တင်ထားသော်လည်း Basarab ၏ပြိုင်ဘက် Vlad Dracul သည်ပြန်လာပြီး Basarab ကို 1443 အစောပိုင်းတွင်ထွက်ပြေးစေခဲ့သည်။
ဗာနာ၏ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲ
Crusade of Varna ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
ဧပြီလ 1443 တွင် Vladislaus နှင့် သူ၏ အုပ်ထိန်းသူများသည် အော်တိုမန်အင်ပါယာ ကို ဆန့်ကျင်သည့် အဓိက စစ်ဆင်ရေးတစ်ရပ်ကို ဆင်နွှဲရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြသည်။Cardinal Cesarini ၏ဖျန်ဖြေမှုဖြင့်၊ Vladislaus သည် ကလေး Ladislaus V ၏အုပ်ထိန်းသူ ဂျာမနီနိုင်ငံမှ Frederick III နှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အဆိုပါအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသည် ဆယ့်နှစ်လအတွင်း ဟန်ဂေရီကိုတိုက်ခိုက်မည်မဟုတ်ကြောင်း အာမခံခဲ့သည်။သူ့ကိုယ်ပိုင်ဘဏ္ဍာတိုက်မှ ရွှေဖလင်ပေါင်း ၃၂,၀၀၀ ခန့်ကို သုံးစွဲခဲ့ပြီး Hunyadi သည် အလုပ်သမား ၁၀,၀၀၀ ကျော်ကို ငှားရမ်းခဲ့သည်။ဘုရင်သည် တပ်များကို စုဆောင်းပြီး ပိုလန်နှင့် မော်လ်ဒါဗီးယားတို့မှ စစ်ကူများ ရောက်လာသည်။ဘုရင်နှင့် Hunyadi တို့သည် 1443 ဆောင်းဦးပေါက်တွင် လူ 25 မှ 27,000 ပါသော တပ်၏ခေါင်းဆောင်တွင် မဲဆွယ်စည်းရုံးရန်အတွက် ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်။ သီအိုရီအရ Vladislaus သည် စစ်တပ်ကို အမိန့်ပေးခဲ့သော်လည်း စစ်ဆင်ရေး၏ခေါင်းဆောင်အစစ်မှာ Hunyadi ဖြစ်သည်။Despot Đurađ Branković သည် အင်အား ၈၀၀၀ ဖြင့် ၎င်းတို့နှင့်ပူးပေါင်းခဲ့သည်။Hunyadi သည် ရှေ့တန်းတပ်များကို အမိန့်ပေးကာ သေးငယ်သော အော်တိုမန်တပ်ဖွဲ့လေးခုကို ဖြတ်တောက်ကာ ၎င်းတို့၏ ပေါင်းစည်းမှုကို အဟန့်အတား ဖြစ်စေခဲ့သည်။သူသည် Kruševac၊ Niš နှင့် Sofia ကိုဖမ်းဆီးခဲ့သည်။သို့သော် ဟန်ဂေရီတပ်များသည် ဘော်လ်ကန်တောင်များ ဖြတ်သန်းရာ Edirne သို့ ဦးတည်သွားသောလမ်းများကို မဖြတ်ကျော်နိုင်ပေ။ရာသီဥတုအေးပြီး ရိက္ခာပြတ်လပ်မှုကြောင့် ခရစ်ယာန်တပ်များသည် Zlatitsa တွင် လှုပ်ရှားမှုကို ရပ်တန့်စေခဲ့သည်။Kunovica တိုက်ပွဲတွင် အောင်ပွဲခံပြီးနောက် ၎င်းတို့သည် ဇန်နဝါရီလတွင် Belgrade နှင့် Buda သို့ 1444 ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သည်။
Nish ၏တိုက်ပွဲ
Battle of Nish ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1443 Nov 1

Nish ၏တိုက်ပွဲ

Niš, Serbia
Niš တိုက်ပွဲ (နို၀င်ဘာ အစောပိုင်း၊ ၁၄၄၃) တွင် John Hunyadi နှင့် Đurađ Branković ဦးဆောင်သော ခရူးဆိတ်များသည် ဆားဘီးယားရှိ အော်တိုမန်၏ အမာခံနယ်မြေကို သိမ်းပိုက်ပြီး အော်တိုမန်အင်ပါယာ ၏ တပ်သုံးခုကို အနိုင်ယူခဲ့သည်။The Battle of Niš သည် ရှည်လျားသော စစ်ဆင်ရေးဟု လူသိများသော Hunyadi ၏ လေ့လာရေးခရီး၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။ရှေ့တန်းတပ်မှူး Hunyadi သည် Trajan ဂိတ်မှတဆင့် Balkans ကိုဖြတ်ကျော်ပြီး Niš ကိုသိမ်းပိုက်ပြီးတူရကီပါရှ် ၃ ယောက်ကိုအနိုင်ယူကာဆိုဖီယာကိုသိမ်းပိုက်ပြီးနောက်တော်ဝင်စစ်တပ်နှင့်စည်းလုံးပြီး Sultan Murad II ကို Snaim (Kustinitza) တွင်အနိုင်ယူခဲ့သည်။ဘုရင်ကြီး၏ စိတ်မရှည်မှုနှင့် ဆောင်းရာသီ၏ ပြင်းထန်မှုတို့က သူ့ကို (၁၄၄၄ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ) တွင် အိမ်ပြန်ရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။
Zlatitsa တိုက်ပွဲ
Battle of Zlatitsa ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1443 Dec 12

Zlatitsa တိုက်ပွဲ

Zlatitsa, Bulgaria
Zlatitsa တိုက်ပွဲသည် ဘော်လကန်ဒေသရှိ အော်တိုမန်အင်ပါယာ နှင့် ဆားဘီးယား ဟန်ဂေရီတပ်များကြား 12 ဒီဇင်ဘာ 1443 တွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သည်။အော်တိုမန်အင်ပါယာ (ခေတ်သစ် ဘူလ်ဂေးရီးယား )၊ Balkan တောင်တန်းများရှိ Zlatitsa မြို့အနီး Zlatitsa Pass တွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ပိုလန်ဘုရင်၏ စိတ်မရှည်မှုနှင့် ဆောင်းရာသီ၏ပြင်းထန်မှုတို့သည် ဟွန်ယာဒီ (ဖေဖော်ဝါရီ ၁၄၄၄) ကို အိမ်ပြန်ရန် အတင်းအကြပ်ခိုင်းစေခဲ့သော်လည်း ဘော့စနီးယား၊ ဟာဇီဂိုဗီးနား၊ ဆားဗီးယား၊ ဘူလ်ဂေးရီးယားနှင့် အယ်လ်ဘေးနီးယားတို့တွင် စူလတန်၏အာဏာကို ရှင်းရှင်းမဖျက်ဆီးမီတွင်ပင်။
Kunovica တိုက်ပွဲ
Battle of Kunovica ©Angus McBride
1444 Jan 2

Kunovica တိုက်ပွဲ

Kunovica, Serbia
ခရစ်ယာန်တပ်များသည် Zlatica တိုက်ပွဲအပြီး ၁၄၄၃ ဒီဇင်ဘာ ၂၄ ရက်တွင် ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။အော်တိုမန်တပ်ဖွဲ့များသည် Iskar နှင့် Nišava မြစ်များကိုဖြတ်ကျော်ပြီး Kunorica လမ်းကြောင်းတွင် Đurađ Branković ၏ကွပ်ကဲမှုအောက်ရှိ Serbian Despotate တပ်များဖွဲ့စည်းထားသည့် ဆုတ်ခွာသွားသောတပ်များ၏ နောက်ဘက်ခြမ်းများကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ကဆုန်လပြည့်နေ့ညတွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ခဲ့သည်။ဟွန်ယာဒီနှင့် ဝါဒီစလောတို့သည် ခြေလျင်တပ်များက စောင့်ကြပ်ထားသော ရိက္ခာများကို ချန်ထားခဲ့ကာ တောင်၏အရှေ့ဘက်ခြမ်းရှိ မြစ်အနီးရှိ အော်တိုမန်တပ်များကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။အော်တိုမန်တို့ အရေးနိမ့်ပြီး Çandarlı မိသားစုမှ Mahmud Çelebi အပါအဝင် အော်တိုမန်တပ်မှူး အများအပြား (အစောပိုင်းသတင်းရင်းမြစ်အချို့တွင် Karambeg ဟုရည်ညွှန်းထားသော) ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။Kunovica တိုက်ပွဲတွင် အော်တိုမန်တို့ ရှုံးနိမ့်ပြီး စူလတန်၏သားမက် မဟမ္မဒ်ဘီကို သိမ်းပိုက်လိုက်ခြင်းသည် အလုံးစုံအောင်ပွဲခံသည့် လှုပ်ရှားမှုတစ်ခု၏ အထင်ကြီးမှုကို ဖန်တီးပေးခဲ့သည်။သတင်းရင်းမြစ်အချို့အရ Skanderbeg သည် အော်တိုမန်ဘက်ခြမ်းတွင် ဤတိုက်ပွဲတွင် ပါဝင်ခဲ့ပြီး ပဋိပက္ခအတွင်း အော်တိုမန်တပ်များကို စွန့်ခွာခဲ့သည်။
Varna တိုက်ပွဲ
Varna တိုက်ပွဲ ©Stanislaw Chlebowski
1444 Nov 10

Varna တိုက်ပွဲ

Varna, Bulgaria
ငယ်ရွယ်ပြီး အတွေ့အကြုံမရှိသော အော်တိုမန်စူလတန်အသစ်က အားပေးသည့် အော်တိုမန်ကျူးကျော်မှုကို ဟန်ဂေရီက ကြိုတင်မျှော်လင့်ခြင်းဖြင့် Hunyadi နှင့် Władysław III ဦးဆောင်သော ခရူးဆိတ်စစ်တပ်အသစ်ကို စုစည်းရန် Venice နှင့် Pope Eugene IV နှင့် ဟန်ဂေရီတို့ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ဤသတင်းကိုလက်ခံရရှိသောအခါတွင်၊ Mehmet II သည် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့အား အောင်မြင်စွာတိုက်ခိုက်ရန် ငယ်ရွယ်လွန်းပြီး အတွေ့အကြုံမရှိသူဖြစ်ကြောင်း နားလည်ခဲ့သည်။စစ်တပ်ကို စစ်တိုက်ဖို့အတွက် Murad II ကို ထီးနန်းကိုပြန်ခေါ်ခဲ့ပေမယ့် Murad II က ငြင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။အနောက်တောင်ပိုင်း Anatolia တွင် ကာလရှည်ကြာ အငြိမ်းစားယူခဲ့သော ဖခင်ဖြစ်သူ Mehmed II က "အကယ်၍ မင်းသာ စူလတန်ဖြစ်ရင် မင်းရဲ့တပ်တွေကို လာဦးဆောင်ပါ။ ငါက စူလတန်ဖြစ်ရင် မင်းကို ငါ့ရဲ့တပ်တွေကို ဦးဆောင်ဖို့ ငါအမိန့်ပေးခဲ့တယ်။ ."ဤစာကိုရရှိပြီးမှသာ Murad II သည် အော်တိုမန်စစ်တပ်ကို ဦးဆောင်ရန် သဘောတူခဲ့သည်။တိုက်ပွဲအတွင်း ဘုရင်ငယ်သည် Hunyadi ၏ အကြံဉာဏ်ကို လျစ်လျူရှုကာ ၎င်း၏ ပိုလန်တပ်သား ၅၀၀ ကို အော်တိုမန်ဗဟိုသို့ တွန်းပို့ခဲ့သည်။သူတို့သည် Janissary ခြေလျင်တပ်ကို သိမ်းပိုက်ပြီး Murad အကျဉ်းသားကို ဖမ်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း အောင်မြင်လုနီးပါးဖြစ်သော်လည်း Murad ၏တဲရှေ့တွင် Władysław ၏မြင်းသည် ထောင်ချောက်ထဲသို့ ကျသွားသည် သို့မဟုတ် ဓားဖြင့်ထိုးခံရကာ ဘုရင်သည် ၎င်းအား ခေါင်းဖြတ်သတ်ခဲ့သော တပ်သား Kodja Hazar ၏ လုပ်ကြံခြင်းကို ခံခဲ့ရသည်။ကျန်တပ်ပေါင်းစုတပ်သားများကို အော်တိုမန်တို့က ဆုတ်ယုတ်ပျက်စီးစေခဲ့သည်။Hunyadi သည် စစ်မြေပြင်မှ ကျဉ်းမြောင်းစွာ လွတ်မြောက်ခဲ့သော်လည်း Wallachian စစ်သားများက ဖမ်းဆီး ထောင်ချခြင်း ခံခဲ့ရသည်။ဒါပေမယ့် Vlad Dracul က သူ့ကို မကြာခင်မှာ လွှတ်ပေးလိုက်တယ်။
Ladislaus V၊ မှန်ကန်သော ဘုရင်
Postumous မှ Ladislaus ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
ဧပြီလ 1445 တွင်စုရုံးခဲ့သော ဟန်ဂေရီ၏နောက်ထပ် Diet of Hungary တွင် Estates သည် Ladislaus V ၏ကံကြမ္မာမသေချာသေးသော King Vladislaus သည်မေလကုန်တွင်ဟန်ဂေရီသို့မရောက်ပါက Estates မှသူတို့တညီတညွတ်တည်းအသိအမှတ်ပြုရန်ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။အိမ်ယာများသည် ၎င်းတို့အား ခွဲဝေပေးထားသည့် နယ်မြေအတွင်း ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအတွက် တာဝန်ရှိသော Hunyadi အပါအဝင် "ဗိုလ်ကြီး" ခုနစ်ဦးကိုလည်း ရွေးချယ်ခဲ့သည်။Hunyadi သည် တိဇမြစ်အရှေ့ဘက်ရှိ နယ်မြေများကို အုပ်ချုပ်ရန် တာဝန်ပေးခဲ့သည်။ဤနေရာတွင် သူသည် အနည်းဆုံး ရဲတိုက်ခြောက်ခုနှင့် ခရိုင်ဆယ်ခုခန့်တွင် ပိုင်နက်နယ်မြေများ ပိုင်ဆိုင်ထားပြီး ၎င်းသည် ၎င်းအား သူ၏အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ဒေသအတွင်း သြဇာအရှိဆုံး ဘားရွန်ဖြစ်လာစေခဲ့သည်။
Hunyadi သည် Vlad Dracul ကို ဖြုတ်ချခဲ့သည်။
Vlad II the Devil၊ Wallachia ၏ Voivode ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

Hunyadi သည် Wallachia ကိုကျူးကျော်ပြီး Vlad Dracul ကို 1447 ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ သူသည် ၎င်း၏ဝမ်းကွဲ Vladislav ကို ထီးနန်းတင်ခဲ့သည်။

ကိုဆိုဗိုတိုက်ပွဲ
ကိုဆိုဗိုတိုက်ပွဲ ©Pavel Ryzhenko
ကိုဆိုဗို၏ဒုတိယတိုက်ပွဲသည် လွန်ခဲ့သည့်လေးနှစ်က ဗာနာကို လက်စားချေရန် ဟန်ဂေရီထိုးစစ်၏ အထွတ်အထိပ်ဖြစ်သည်။သုံးရက်ကြာတိုက်ပွဲတွင် Sultan Murad II ၏ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင် အော်တိုမန် စစ်တပ်သည် ဘုရင်ခံ John Hunyadi ၏ ခရူးဆိတ်စစ်တပ်ကို အနိုင်ယူခဲ့သည်။ထိုတိုက်ပွဲအပြီးတွင် တာ့တို့သည် ဆားဘီးယားနှင့် အခြားသော ဘော်လကန်ပြည်နယ်များကို သိမ်းပိုက်ရန် လမ်းကြောင်းရှင်းသွားခဲ့ပြီး ကွန်စတန်တီနိုပယ်ကို ကယ်တင်ရန် မျှော်လင့်ချက်များကိုလည်း အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ဟန်ဂေရီနိုင်ငံသည် အော်တိုမန်များကို ထိုးစစ်ဆင်ရန် စစ်တပ်နှင့် ငွေကြေးအရင်းအမြစ်များ မရှိတော့ပါ။၎င်းတို့၏ဥရောပနယ်နိမိတ်ကို ရာစုနှစ်ဝက်ကြာ ခရူးဆိတ်မင်းများက ခြိမ်းခြောက်မှုအဆုံးသတ်ခြင်းဖြင့် Murad ၏သား Mehmed II သည် 1453 ခုနှစ်တွင် Constantinople အား လွတ်လွတ်လပ်လပ် ဝိုင်းရံထားနိုင်ခဲ့သည်။
Belgrade ၏ဝိုင်းရံ
Belgrade 1456 ကိုဝိုင်းရံထားသောအော်တိုမန်အသေးစား ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1456 Jul 22

Belgrade ၏ဝိုင်းရံ

Belgrade, Serbia
1453 ခုနှစ်တွင် Constantinople ပြုတ်ကျပြီးနောက် Ottoman Sultan Mehmed the Conqueror သည် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံကို အုပ်စိုးရန် သူ၏အရင်းအမြစ်များကို စုဆောင်းခဲ့သည်။သူ၏ ချက်ခြင်းရည်ရွယ်ချက်မှာ Belgrade မြို့၏ နယ်နိမိတ်ခံတပ်ဖြစ်သည်။လွန်ခဲ့သည့်ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုအတွင်း တာ့စ်တို့နှင့် တိုက်ပွဲများစွာဆင်နွှဲခဲ့သော ဟန်ဂေရီနိုင်ငံမှ တေမစ်စစ်ဗိုလ်နှင့် ကပ္ပတိန် ဂျွန်ဟွန်ယာဒီသည် ခံတပ်၏ကာကွယ်ရေးကို ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ဝိုင်းရံထားမှုသည် ကြီးမားသောတိုက်ပွဲတစ်ခုအဖြစ်သို့ တိုးလာခဲ့ပြီး Hunyadi သည် အော်တိုမန်စခန်းကို ကျော်လွန်သွားသော ရုတ်တရက် တန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှုကို ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးတွင် ဒဏ်ရာရရှိသော Mehmed II ကို ဝိုင်းထားကာ ဆုတ်ခွာရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။ဟန်ဂေရီနိုင်ငံတော်၏ တောင်ဘက်နယ်နိမိတ်များကို ရာစုနှစ်တစ်ဝက်ကျော် တည်ငြိမ်စေခဲ့သောကြောင့် အဆိုပါတိုက်ပွဲသည် သိသာထင်ရှားသောအကျိုးဆက်များ ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး ဥရောပတွင် အော်တိုမန်တို့၏ တိုးတက်မှုကို သိသိသာသာ နှောင့်နှေးစေခဲ့သည်။ကက်သလစ်နိုင်ငံအားလုံးသည် Belgrade ၏ခုခံကာကွယ်သူများ၏အောင်ပွဲအတွက်ဆုတောင်းရန်ယခင်ကအမိန့်ပေးခဲ့သကဲ့သို့ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးသည်ထိုနေ့ကိုအထိမ်းအမှတ်အဖြစ်အတည်ပြုပြဌာန်းခြင်းဖြင့်အောင်ပွဲကိုကျင်းပခဲ့သည်။ယင်းကြောင့် ကက်သလစ်နှင့် ပရိုတက်စတင့်အသင်းတော်များတွင် မွန်းတည့်ချိန်ခေါင်းလောင်းကို တိုက်ပွဲမစမီ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးက ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သော ဒဏ္ဍာရီအရ အောင်ပွဲခံခြင်းအထိမ်းအမှတ်အဖြစ် တည်ထောင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ဇူလိုင်လ 22 ရက်နေ့သည် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံတွင် အောင်ပွဲခံသည့်နေ့ဖြစ်ခဲ့သည်။
Hunyadi သေဆုံးခြင်း
Death of Hunyadi ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1456 Aug 11

Hunyadi သေဆုံးခြင်း

Zemun, Belgrade, Serbia
ကွန်စတန်တီနိုပယ်ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သော စူလတန်အား Belgrade တွင် ခရူးဆိတ်တို့၏ အောင်ပွဲသည် ဥရောပတစ်ခွင်လုံး စိတ်အားထက်သန်မှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။Hunyadi ၏အောင်ပွဲအား ဂုဏ်ပြုရန် စီတန်းလှည့်လည်ခြင်းကို Venice နှင့် Oxford တို့တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။သို့သော်လည်း ခရူးဆိတ်စခန်းများတွင် မငြိမ်မသက်မှုများ ကြီးထွားလာနေသဖြင့် လယ်သမားများက အောင်ပွဲခံရာတွင် မည်သည့်အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့ခြင်းမရှိကြောင်း လယ်သမားများက ငြင်းဆိုသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ပုန်ကန်မှုကို ရှောင်ရှားရန်အတွက် Hunyadi နှင့် Capistrano တို့သည် ခရူးဆိတ်စစ်တပ်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။တစ်ချိန်တည်းတွင်၊ ကရူးဆိတ်စခန်းရှိ လူများစွာကို ပလိပ်ရောဂါဖြစ်ပွားပြီး သေဆုံးစေခဲ့သည်။Hunyadi လည်းဖျားနာပြီး ဩဂုတ်လ 11 ရက်နေ့တွင် ဇိုင်မိုနီ (ယခုခေတ် Zemun၊ ဆားဗီးယား) အနီးတွင် သေဆုံးသွားခဲ့သည်။
ဟန်ဂေရီ လူမည်းတပ်မတော်
1480s ရဲတိုက်ရှိ Black Army ခြေလျင်တပ် ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Black Army သည် ဟန်ဂေရီ ဘုရင် Matthias Corvinus လက်ထက်တွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော စစ်တပ်များအတွက် ဘုံအမည်တစ်ခုဖြစ်သည်။ဤအစောပိုင်း တပ်သားတပ်သားများ၏ ဘိုးဘေးနှင့် အမာခံသည် ဖခင်ဖြစ်သူ John Hunyadi ၏ အစောပိုင်း 1440 ခုနှစ်များတွင် ပေါ်ထွန်းခဲ့သည်။ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ရပ်တည်နေတဲ့ ကြေးစားတပ်သားတွေရဲ့ အယူအဆဟာ Julius Caesar ရဲ့ ဘဝအကြောင်း Matthias ရဲ့ ငယ်ရွယ်စဉ် စာဖတ်ခြင်းကနေ ဆင်းသက်လာတာ ဖြစ်ပါတယ်။ဟန်ဂေရီ၏ လူမည်းတပ်မတော်သည် အစဉ်အလာအားဖြင့် ၁၄၅၈ ခုနှစ်မှ ၁၄၉၄ ခုနှစ်အထိ နှစ်များကို လွှမ်းခြုံထားသည်။ ခေတ်ကာလရှိ အခြားနိုင်ငံများ၏ ကြေးစားစစ်သားများသည် အကျပ်အတည်းကာလတွင် သာမန်လူများထံမှ စစ်မှုထမ်းခဲ့ကြပြီး စစ်သားအများစုအတွက် မုန့်ဖုတ်သူ၊ လယ်သမားများ၊ အုတ်လုပ်သူများ၊ စသည်ဖြင့်၊ တစ်နှစ်။ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့်၊ Black Army မှ အမျိုးသားများသည် အခကြေးငွေကောင်းပြီး အချိန်ပြည့် ကြေးစားစစ်သားများအဖြစ် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ပြီး စစ်ပညာကို လုံးလုံးလျားလျား မြှုပ်နှံထားကြသည်။၎င်းသည် ဩစတြီးယား၏ အစိတ်အပိုင်းအများအပြား (၁၄၈၅ တွင် ဗီယင်နာမြို့တော်အပါအဝင်) နှင့် ဘိုဟီးမီးယားသရဖူ၏ ထက်ဝက်ကျော် ( Moravia ၊ Silesia နှင့် Lusatias ) တို့ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သော ရပ်မိရပ်ဖတပ်သားတစ်ဦးဖြစ်ပြီး စစ်တပ်၏ အခြားအရေးကြီးသော အောင်ပွဲမှာ အော်တိုမန်တို့အပေါ် အနိုင်ယူခဲ့သည်။ 1479 ခုနှစ်တွင် Breadfield တိုက်ပွဲတွင်။
Matthias Corvinus ၏အုပ်စိုးမှု
ဟန်ဂေရီဘုရင် Matthias Corvinus ©Andrea Mantegna
ဘုရင် Matthias သည် အထက်ဟန်ဂေရီ (ယနေ့ ဆလိုဗက်ကီးယားနှင့် ဟန်ဂေရီမြောက်ပိုင်းဒေသများ) ကို လွှမ်းမိုးထားသည့် ချက်နိုင်ငံမှ ကြေးစားစစ်သားများနှင့် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံအတွက် တောင်းဆိုထားသည့် Holy Roman Emperor ဖရက်ဒရစ် (၃) တို့ကို စစ်ဆင်နွှဲခဲ့သည်။ဤကာလတွင် အော်တိုမန်အင်ပါယာသည် ဆားဘီးယားနှင့် ဘော့စနီးယားတို့ကို သိမ်းပိုက်ပြီး ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ တောင်ပိုင်းနယ်နိမိတ်တစ်လျှောက် ကြားခံပြည်နယ်များဇုန်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။Matthias သည် 1463 ခုနှစ်တွင် Frederick III နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီး ဟန်ဂေရီဧကရာဇ်၏ သူ့ကိုယ်သူ ပုံစံချပိုင်ခွင့်ကို အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။Matthias သည် အခွန်အသစ်များကို မိတ်ဆက်ခဲ့ပြီး ထူးထူးခြားခြားအဆင့်များတွင် အခွန်ကောက်ခံမှုကို ပုံမှန်သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ဤအစီအမံများသည် 1467 ခုနှစ်တွင် Transylvania တွင်ပုန်ကန်မှုဖြစ်စေခဲ့သော်လည်းသူပုန်များကိုနှိမ်နင်းခဲ့သည်။နောက်နှစ်တွင် Matthias သည် Bohemia ၏ Hussite ဘုရင် Poděbrady ၏ George of Poděbrady ကို စစ်ကြေငြာခဲ့ပြီး Moravia၊ Silesia နှင့် Lausitz တို့ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သော်လည်း Bohemia ကို ကောင်းစွာ မသိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပေ။ကက်သလစ်အိမ်ယာများသည် 1469 ခုနှစ် မေလ 3 ရက်နေ့တွင် သူ့ကို Bohemia ၏ဘုရင်အဖြစ် ကြေငြာခဲ့သော်လည်း Hussite သခင်များသည် 1471 ခုနှစ်တွင် ၎င်းတို့၏ခေါင်းဆောင် George of Poděbrady သေဆုံးပြီးနောက်တွင်ပင် သူ့ကို ပေးကမ်းရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။Matthias သည် အလယ်ခေတ်ဥရောပ၏ အစောဆုံးအသက်မွေးဝမ်းကျောင်းတပ်များ (ဟန်ဂေရီလူမည်းစစ်တပ်) ကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး တရားမျှတမှုဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲကာ အမတ်များ၏ ပါဝါကို လျှော့ချကာ ၎င်းတို့၏ လူမှုအဆင့်အတန်းထက် ၎င်းတို့၏ အရည်အချင်းများအတွက် ရွေးချယ်ထားသော အရည်အချင်းရှိသူများ၏ အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းများကို မြှင့်တင်ခဲ့သည်။Matthias သည် အနုပညာနှင့် သိပ္ပံပညာကို ထောက်ခံခဲ့သည်။သူ၏တော်ဝင်စာကြည့်တိုက်ဖြစ်သည့် Bibliotheca Corviiana သည် ဥရောပရှိ စာအုပ်များစုစည်းမှုတွင် အကြီးဆုံးဖြစ်သည်။၎င်း၏ ထောက်ပံ့မှုဖြင့် ဟန်ဂေရီသည် အီတလီမှ လက်ရာများကို လက်ခံယုံကြည်သည့် ပထမဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်လာခဲ့သည်။Matthias the Just သည် ဟန်ဂေရီနှင့် စလိုဗက် ရိုးရာပုံပြင်များ ၏ ထင်ရှားကျော်ကြားသော သူရဲကောင်းတစ်ဦးအဖြစ် သူ၏ လက်အောက်ခံများကြားတွင် လှည့်လည်သွားလာနေသော ဘုရင်ဖြစ်သည်။
မဿိက သူ့အုပ်စိုးမှုကို စုစည်းတယ်။
Matthias Corvinus ၏ အာဏာရလာသည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
အချိန်တိုအတွင်း ဘုရင်ငယ်သည် တန်ခိုးကြီးသော Ladislaus Garay အား နန်းတွင်းဌာနမှ သူ၏ ဦးလေး Michael Szilágyi မှ ဖယ်ရှားခဲ့သည်။Garay ဦးဆောင်သော ပြိုင်ဘက်များက Frederick III အား သရဖူကို ပေးအပ်ခဲ့သော်လည်း Matthias က ၎င်းတို့ကို အနိုင်ယူပြီး 1464 ခုနှစ်တွင် ဧကရာဇ်မင်းမြတ်နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး စာချုပ်ကို ချုပ်ဆိုခဲ့သည်။
Transylvania တွင် ပုန်ကန်မှု
Rebellion in Transylvania ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
မတ်လ 1467 ၏အစားအသောက်တွင်၊ ရိုးရာအခွန်နှစ်ခုကိုအမည်ပြောင်းခဲ့သည်။ထို့နောက် အခန်း၏အမြတ်ကို တော်ဝင်ဘဏ္ဍာတိုက်၏အခွန်အဖြစ် ကောက်ခံပြီး သုံးဆယ်မြောက်ကို အိမ်ရှေ့စံအကောက်ခွန်အဖြစ် ကောက်ခံခဲ့သည်။ဤပြောင်းလဲမှုကြောင့် ယခင်အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့်များအားလုံး ပျက်ပြယ်သွားခဲ့ပြီး နိုင်ငံတော်ဝင်ငွေများ တိုးလာခဲ့သည်။Matthias သည် တော်ဝင်အခွန်ဘဏ္ဍာများကို စီမံခန့်ခွဲရာတွင် ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုနှင့်ပတ်သက်၍ သတ်မှတ်ခဲ့သည်။သူသည် သရဖူ၏ ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို စီမံခန့်ခွဲရန် ဂျူးလူမျိုး ကုန်သည်တစ်ဦးဖြစ်သော John Ernuszt အား အပ်နှင်းခဲ့သည်။နှစ်နှစ်အတွင်းတွင်၊ Ernuszt သည် သာမန်ထက်ထူးကဲသော အခွန်များ ကောက်ခံခြင်းနှင့် ဆားတွင်းများကို စီမံခန့်ခွဲခြင်းအတွက် တာဝန်ယူခဲ့သည်။Matthias ၏ အခွန်ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုသည် Transylvania တွင် ပုန်ကန်မှုဖြစ်စေခဲ့သည်။ပြည်နယ်၏ "လူမျိုးသုံးမျိုး" ၏ကိုယ်စားလှယ်များဖြစ်သည့် မှူးမတ်များ၊ Saxons နှင့် Székelys တို့သည် ဘုရင်အား မဟာမိတ်ဖွဲ့ကာ Kolozsmonostor (ယခု Mănăștur ခရိုင်၊ Cluj-Napoca၊ Romania) တွင် ဩဂုတ်လ (၁၈) ရက်နေ့တွင် ဆန္ဒရှိကြောင်း ပြောကြားခဲ့ကြသည်။ ဟန်ဂေရီလွတ်လပ်ရေးတိုက်ပွဲ။မဿိသည် မိမိတပ်များကို ချက်ခြင်းစုရုံးပြီး ခရိုင်သို့ အမြန်သွားခဲ့သည်။သူပုန်များသည် ခုခံမှုမရှိဘဲ လက်နက်ချခဲ့ကြသော်လည်း Matthias သည် ၎င်းတို့၏ခေါင်းဆောင်များကို အပြင်းအထန်အပြစ်ပေးခဲ့ပြီး အများစုမှာ အရိုက်ခံရခြင်း၊ ခေါင်းဖြတ်ခြင်း သို့မဟုတ် အညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခြင်းများ ခံခဲ့ရသည်။မဟာစတီဖင်သည် ပုန်ကန်မှုကို ထောက်ခံသည်ဟု သံသယရှိသဖြင့် Matthias သည် မော်လ်ဒါးဗီးယားကို ကျူးကျော်ခဲ့သည်။သို့သော် စတီဖင်၏တပ်များသည် ၁၄၆၇ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၁၅ ရက်တွင် မက်သီယက်စ်ကို ချေမှုန်းနိုင်ခဲ့သည်။ Matthias သည် ပြင်းထန်သော ဒဏ်ရာများကို ခံစားခဲ့ရပြီး ဟန်ဂေရီသို့ ပြန်သွားခဲ့ရသည်။
Baia တိုက်ပွဲ
Battle of Baia ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1467 Dec 15

Baia တိုက်ပွဲ

Baia, Romania
Baia တိုက်ပွဲသည် ယခင်ကြိုးပမ်းမှုများ မအောင်မြင်ခဲ့သလို မော်လ်ဒါးဗီးယားကို အနိုင်ယူရန် နောက်ဆုံးဟန်ဂေရီကြိုးပမ်းမှုဖြစ်သည်။Matthias Corvinus သည် ဟန်ဂေရီနှင့် Wallachian တပ်ဖွဲ့များမှ စတီဖင်၏ ပင်လယ်နက်ကမ်းရိုးတန်းရှိ ခံတပ်နှင့် ဆိပ်ကမ်းဖြစ်သည့် Chilia ကို Stephen ၏ သိမ်းယူမှု၏ အကျိုးဆက်အနေဖြင့် Matthias Corvinus ကို ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။၎င်းသည် ရာစုနှစ်များအစောပိုင်းက မော်လ်ဒါးဗီးယားပိုင်ဖြစ်သည်။တိုက်ပွဲသည် မော်လ်ဒါးဗီးယား အောင်ပွဲဖြစ်ပြီး ရလဒ်မှာ ဟန်ဂေရီ မော်လ်ဒါးဗီးယားအပေါ် ဟန်ဂေရီ တောင်းဆိုမှုကို အဆုံးသတ်စေခဲ့သည်။
ဘိုဟီးမီးယား-ဟန်ဂေရီစစ်ပွဲ
Bohemian–Hungarian War ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Bohemian စစ်ပွဲ (1468-1478) သည် ဟန်ဂေရီဘုရင် Matthias Corvinus မှ ဘိုဟီးမီးယားနိုင်ငံကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်သောအခါ စတင်ခဲ့သည်။Matthias သည် Bohemia ကို ကက်သလစ်ဘာသာသို့ ပြန်ပေးရန် အကြောင်းပြ၍ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ထိုအချိန်တွင် Poděbrady ၏ ဘုရင် Hussite က အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။Matthias ၏ကျူးကျော်မှုသည် အကြီးအကျယ်အောင်မြင်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံတောင်ပိုင်းနှင့် အရှေ့ပိုင်းဒေသများကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။သို့သော် ပရာ့ဂ်ကို ဗဟိုပြုသော ၎င်း၏ အဓိကနယ်မြေများကို မည်သည့်အခါမျှ သိမ်းယူခြင်း မပြုပါ။နောက်ဆုံးတွင် Matthias နှင့် George နှစ်ဦးစလုံးသည် လိုအပ်သော လက်အောက်ငယ်သားဘွဲ့များအားလုံးကို မရယူဖူးသော်လည်း ဘုရင်အဖြစ် ကြေငြာကြမည်ဖြစ်သည်။1471 ခုနှစ်တွင် George ကွယ်လွန်သောအခါ၊ သူ၏ဆက်ခံသူ Vladislaus II သည် Matthias ကိုဆက်လက်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။1478 ခုနှစ်တွင် Brno နှင့် Olomouc တို့၏စာချုပ်များအတိုင်းစစ်ပွဲပြီးဆုံးခဲ့သည်။Matthias ကွယ်လွန်ပြီးနောက် 1490 ခုနှစ်တွင် Vladislaus သည် ဟန်ဂေရီနှင့် Bohemia နှစ်ခုလုံးကို ဘုရင်အဖြစ် ဆက်ခံမည်ဖြစ်သည်။
သြစတြီးယား-ဟန်ဂေရီစစ်ပွဲ
Austrian–Hungarian War ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
သြစတြီးယား-ဟန်ဂေရီစစ်ပွဲသည် Mathias Corvinus လက်အောက်ရှိ ဟန်ဂေရီနိုင်ငံတော်နှင့် Frederick V လက်အောက်ရှိ Austria ၏ Habsburg Archduchy (ရောမဧကရာဇ် Frederick III အဖြစ်လည်း Holy Roman Emperor) တို့ကြား စစ်ရေးပဋိပက္ခဖြစ်သည်။စစ်ပွဲသည် 1477 မှ 1488 အထိကြာမြင့်ခဲ့ပြီး ဖရက်ဒရစ်ကို အရှက်ရစေသည့် Matthias အတွက် သိသိသာသာ အကျိုးကျေးဇူးများရရှိစေကာ 1490 ခုနှစ်တွင် Matthias ရုတ်တရက်သေဆုံးပြီးနောက် ပြောင်းပြန်ဖြစ်သွားခဲ့သည်။
ဘုရင် လက်ရာတွေ
ဘုရင် Matthias သည် Papal Legates (1915 တွင် Gyula Benczúr ရေးဆွဲသော) ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1479 Jan 1

ဘုရင် လက်ရာတွေ

Bratislava, Slovakia
Matthias သည် သူ၏နယ်ပယ်တွင် Renaissance ပုံစံ ပျံ့နှံ့မှုကို အားပေးသည့် ပထမဆုံး အီတလီမဟုတ်သော ဘုရင်ဖြစ်သည်။Beatrice of Naples နှင့်သူ၏အိမ်ထောင်ရေးသည် ခေတ်ပြိုင်အီတလီအနုပညာနှင့်ပညာတော်သင်၏သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို အားကောင်းစေခဲ့ပြီး ဟန်ဂေရီသည် ဟန်ဂေရီလက်ထက်တွင် အီတလီနိုင်ငံပြင်ပတွင် လက်ရာမြောက်သည့်ပထမဆုံးပြည်ဖြစ်လာခဲ့သည်။အီတလီအပြင်ဘက်တွင် Renaissance စတိုင် အဆောက်အအုံများနှင့် လက်ရာများ၏ အစောဆုံးအသွင်အပြင်မှာ ဟန်ဂေရီနိုင်ငံဖြစ်သည်။အီတလီပညာရှင် Marsilio Ficino သည် Matthias အား စွဲမက်ဖွယ်ကောင်းသော ဒဿနပညာရှင်-ဘုရင်တစ်ပါးဖြစ်သည့် ပလေတို၏ အတွေးအခေါ်များနှင့် ပတ်သက်၍ Matthias အား မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သည်။Matthias သည် Aurelio Lippo Brandolini's Republics and Kingdoms တွင် အစိုးရပုံစံနှစ်မျိုးကို နှိုင်းယှဉ်ခြင်းဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲတစ်ခုဖြစ်သည်။Brandolini ၏အဆိုအရ Matthias သည် ဘုရင်တစ်ပါးသည် သူ၏ကိုယ်ပိုင်အယူအဆများကို အနှစ်ချုပ်လိုက်သောအခါ "ဥပဒေ၏အထွဋ်အထိပ်ဖြစ်ပြီး ၎င်းကို အုပ်စိုးသည်" ဟုဆိုသည်။မဿိသည် ရိုးရာအနုပညာကိုလည်း ပြုစုပျိုးထောင်ခဲ့သည်။ဟန်ဂေရီ ရောယှက်ကဗျာများနှင့် စာသားသီချင်းများကို ၎င်း၏တရားရုံးတွင် မကြာခဏ သီဆိုခဲ့သည်။အော်တိုမန်များနှင့် ဟူဆိုက်များကို ဆန့်ကျင်သည့် ရိုမန်ကက်သလစ်ဘာသာကို ခုခံကာကွယ်သူအဖြစ် သူ၏အခန်းကဏ္ဍအတွက် ဂုဏ်ယူခဲ့သည်။ဥပမာအားဖြင့် သူသည် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ ငြင်းခုံဆွေးနွေးမှုများကို စတင်ခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးနှင့် သူ၏တရားဝင် "ဘာသာရေးစောင့်ထိန်းခြင်း" တို့ကို ကျော်လွန်ခဲ့သည်။Matthias သည် 1460 ခုနှစ်များတွင် Virgin Mary ပုံဆောင်ထားသော ဒင်္ဂါးပြားများကို ထုတ်ခဲ့ပြီး သူမ၏ ဘာသာတရားအပေါ် အထူးကြည်ညိုမှုကို ပြသခဲ့သည်။Matthias ၏အစပြုချက်အရ ဂိုဏ်းချုပ်ကြီး John Vitéz နှင့် Bishop Janus Pannonius တို့သည် Pressburg (ယခု Slovakia ရှိ Bratislava) တွင် တက္ကသိုလ်တစ်ခုတည်ထောင်ရန် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး II ကို ခွင့်ပြုရန် ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးအား စည်းရုံးခဲ့ပြီး 1465 ခုနှစ် မေလ 29 ရက်နေ့တွင် Academia Istropolitana ကို ပိတ်ထားခဲ့သည်။Matthias သည် Buda တွင်တက္ကသိုလ်အသစ်တစ်ခုတည်ထောင်ရန်စဉ်းစားနေသော်လည်းဤအကြံအစည်မအောင်မြင်ခဲ့ပါ။ကျဆင်းခြင်း (1490–1526)
Breadfield ၏တိုက်ပွဲ
Eduard Gurk ၏ Breadfield တိုက်ပွဲ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1479 Oct 13

Breadfield ၏တိုက်ပွဲ

Alkenyér, Romania
အော်တိုမန်စစ်တပ်သည် Ali Koca Bey ဦးဆောင်သော Kelnek (Calnic) အနီးတွင် အောက်တိုဘာလ ၉ ရက်နေ့တွင် Transylvania သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။Akıncıs တို့သည် ရွာအနည်းငယ်၊ အိမ်ခြေယာဥ်များနှင့် ဈေးမြို့အချို့ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး ဟန်ဂေရီလူမျိုး၊ Vlachs နှင့် Saxons အများအပြားကို ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။အောက်တိုဘာလ 13 ရက်နေ့တွင်၊ Koca Bey သည် Zsibót အနီးရှိ Breadfield (Kenyérmező) တွင်သူ၏စခန်းကိုတည်ထောင်ခဲ့သည်။Koca Bey သည် ခြေလျင်တပ်သား ၁၀၀၀ မှ ၂,၀၀၀ ကို အခင်းဖြစ်ပွားရာသို့ ကိုယ်တိုင်ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သော Wallachian မင်းသား Basarab cel Tânăr ၏ တောင်းဆိုမှုကြောင့် မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးတွင် တာဝန်ရှိပါသည်။မွန်းလွဲပိုင်းတွင် တိုက်ပွဲစတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။Transylvania မှ Voivode မှ Stephen V Báthory သည် မြင်းပေါ်မှပြုတ်ကျပြီး အော်တိုမန်များက သူ့ကို ဖမ်းလုနီးပါးဖြစ်သော်လည်း Antal Nagy ဟုခေါ်သော မှူးမတ်တစ်ဦးက ဗိုက်ဗိုဒ်ကို ဖယ်ထုတ်လိုက်သည်။တိုက်ပွဲတွင်ပါဝင်ပြီး အော်တိုမန်တို့သည် အစောပိုင်းတွင် ရာထူးတက်ခဲ့သော်လည်း Kinizsi သည် တာ့ခ်တို့အား ဟန်ဂေရီတပ်သား 900 နှင့် Jakšić လက်အောက်ရှိ Serbs 900 တို့အား "ဘုရင်မင်းမြတ်များစွာ" က ကူညီပေးခဲ့သည်။Ali Bey က နောက်ဆုတ်ခိုင်းတယ်။Kinizsi သည် တူရကီစင်တာကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဖြိုခွင်းရန် ဘေးတိုက်ရွှေ့ပြီး မကြာမီ Isa Bey လည်း ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုမှ အသက်ရှင်ကျန်ခဲ့သော တာ့ခ်လူမျိုး အနည်းငယ်သည် တောင်များပေါ်သို့ ထွက်ပြေးခဲ့ကြပြီး အများစုမှာ ဒေသခံအမျိုးသားများ၏ သတ်ဖြတ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။တိုက်ပွဲ၏သူရဲကောင်းမှာ ဂန္ထဝင်ဟန်ဂေရီစစ်ဗိုလ်ချုပ် Pál Kinizsi ဖြစ်ပြီး Matthias Corvinus ၏ Black Army of Hungary တာဝန်ထမ်းဆောင်ရာတွင် Herculean ခွန်အားရှိသူဖြစ်သည်။
Leitzersdorf တိုက်ပွဲ
အနက်ရောင်တပ်မတော် ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1484 Jun 16

Leitzersdorf တိုက်ပွဲ

Leitzersdorf, Austria
Leitzersdorf တိုက်ပွဲသည် 1484 ခုနှစ်တွင် သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာနှင့် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံတို့ကြား တိုက်ပွဲတစ်ခုဖြစ်သည်။ အစောပိုင်းက Matthias Corvinus နှင့် Frederick III၊ သန့်ရှင်းသောရောမဧကရာဇ်တို့၏ အစောပိုင်း ပဋိပက္ခများကြောင့် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။၎င်းသည် အော်တိုမန်ဆန့်ကျင်ရေးပြင်ဆင်မှုများနှင့် သန့်ရှင်းသောစစ်ပွဲတစ်ခု၏ အစပြုမှုများ၏အဆုံးသတ်အမှတ်အသားဖြစ်သည်။၎င်းသည် Austro-Hungarian စစ်ပွဲ၏ တစ်ခုတည်းသော အဖွင့်အကွက်တိုက်ပွဲဖြစ်ပြီး ရှုံးနိမ့်မှုသည် ရှည်လျားသောအားဖြင့် - သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာအတွက် Austria ၏ Archduchy ဆုံးရှုံးခြင်းဟု ဆိုလိုသည်။
ဗီယင်နာမြို့ကိုဝိုင်းရံထားသည်။
ဗီယင်နာတွင် ၁၄၉၃ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
ဗီယင်နာမြို့ကို ဝိုင်းရံခြင်းသည် ဩစတြီးယား-ဟန်ဂေရီစစ်ပွဲ ၁၄၈၅ ခုနှစ်တွင် အဆုံးအဖြတ်ပေးသော ဝိုင်းရံမှုဖြစ်သည်။၎င်းသည် Frederick III နှင့် Matthias Corvinus တို့ကြား ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခ၏ အကျိုးဆက်ဖြစ်သည်။ဗီယင်နာကျဆုံးခြင်းမှာ ၁၄၈၅ မှ ၁၄၉၀ အတွင်း ဟန်ဂေရီနိုင်ငံနှင့် ပေါင်းစည်းခဲ့သည်ဟုဆိုလိုသည်။ Matthias Corvinus သည်လည်း ၎င်း၏ တော်ဝင်နန်းတော်ကို အသစ်သိမ်းပိုက်ထားသောမြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ဗီယင်နာသည် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ၏ မြို့တော်အဖြစ် ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကျော်ကြာအောင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။
ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ Vladislaus II ၏ အုပ်ချုပ်မှု
Rey de BohemiaBohemia ၏ဘုရင်နှင့် "Arch-Cupbearer of the Empire" အဖြစ်ပုံဖော်ထားသော Vladislaus Jagiellon ၏စံပြပုံတစ်ပုံ။ပေါ်တူဂီလက်နက်တိုက် Livro do Armeiro-Mor (1509) ၏ 33r ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Matthias သေဆုံးပြီးနောက် Vladislaus သည် ဟန်ဂေရီသို့ တိုင်ကြားခဲ့သည်။ဟန်ဂေရီအစားအသောက်က သူ့ကို ထောက်ခံသူတွေ ဂျွန်ကော်ဗီးနပ်စ်ကို အနိုင်ယူပြီးနောက် သူ့ကို ဘုရင်အဖြစ် တင်မြှောက်ခဲ့ပါတယ်။အခြားတောင်းဆိုသူနှစ်ဦးဖြစ်သည့် Habsburg မှ Maximilian နှင့် Vladislaus ၏အစ်ကို John Albert တို့သည် ဟန်ဂေရီကိုကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏တောင်းဆိုမှုကို အတည်မပြုနိုင်ဘဲ 1491 ခုနှစ်တွင် Vladislaus နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးပြုလုပ်ခဲ့သည်။ သူသည် Buda တွင်အခြေချနေထိုင်ခဲ့ပြီး Bohemia၊ Moravia၊ Silesia နှင့် Lusatias နှစ်ခုစလုံးကို ထူထောင်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံတော် အုပ်ချုပ်ရေးကို အပြည့်အ၀ တာဝန်ယူဖို့။ယခင်က Bohemia တွင်ကဲ့သို့ပင်၊ ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ၊ Vladislaus တွင်လည်း တော်ဝင်ကောင်စီ၏ဆုံးဖြတ်ချက်များကို အမြဲအတည်ပြုခဲ့ပြီး ထို့ကြောင့် သူ၏ဟန်ဂေရီအမည်ပြောင် "Dobzse László" (လက်တင်ဘာသာဖြင့် Rex Bene - "King Very Well")။ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီ သူလုပ်ခဲ့သော လိုက်လျောမှုများကြောင့် တော်ဝင်ဘဏ္ဍာတိုက်သည် ရပ်တည်နေသောစစ်တပ်ကို ငွေကြေးမထောက်ပံ့နိုင်ဘဲ တော်လှန်ပုန်ကန်ပြီးနောက် Matthias Corvinus ၏ Black Army ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်သော်လည်း အော်တိုမန်တို့သည် တောင်ပိုင်းနယ်စပ်ကို ပုံမှန်စီးနင်းတိုက်ခိုက်ပြီး 1493 နောက်ပိုင်းတွင် ခရိုအေးရှားတွင် နယ်မြေများပင် သိမ်းယူလိုက်ကြသည်။ဘုရင်မင်းမြတ်လက်ထက်တွင် ဟန်ဂေရီ တော်ဝင်အာဏာသည် တောင်သူလယ်သမားများ၏ လွတ်လပ်ခွင့်ကို ဟန့်တားရန် ၎င်းတို့၏ အာဏာကို အသုံးပြုခဲ့သော ဟန်ဂေရီ သူဌေးကြီးများအား မျက်နှာသာပေးခဲ့သည်။ဟန်ဂေရီတွင် သူ၏နန်းစံသည် တည်ငြိမ်သော်လည်း ဟန်ဂေရီသည် အော်တိုမန်အင်ပါယာ၏ တသမတ်တည်း နယ်နိမိတ်ဖိအားအောက်တွင် ရှိနေကာ György Dózsa ၏ ပုန်ကန်မှုကို ဖြတ်ကျော်ခဲ့သည်။မတ်လ 11၊ 1500 တွင် Bohemian Diet သည် တော်ဝင်အာဏာကို ကန့်သတ်ထားသည့် ကုန်းမြေဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေသစ်ကို လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့ပြီး Vladislav သည် 1502 ခုနှစ်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ ထို့အပြင်၊ သူသည် Prague ရဲတိုက်ရှိ နန်းတော်ပေါ်ရှိ ကြီးမားလှသော Vladislav Hall ဆောက်လုပ်မှု (1493-1502) ကို ကြီးကြပ်ခဲ့သည်။
အနက်ရောင်တပ်မတော်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။
Black Army dissolved ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
Vladislaus သည် Matthias ထံမှ လွတ်လုနီးပါးရှိသော ဘဏ္ဍာတိုက်တစ်ခုအား အမွေဆက်ခံခဲ့ပြီး ၎င်း၏ရှေ့ဆက်သူ၏ Black Army (အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းတပ်) ကို ငွေကြေးထောက်ပံ့ရန် ငွေမရှာနိုင်ခဲ့ပါ။အခကြေးငွေမရသော ကြေးစားသမားများသည် ဆာဝမြစ်တစ်လျှောက်ရှိ ရွာပေါင်းများစွာကို လုယက်ဖျက်ဆီးခဲ့ကြသည်။Paul Kinizsi သည် စက်တင်ဘာလတွင် ၎င်းတို့ကို ဖြတ်တောက်ခဲ့သည်။ကြေးစားစစ်သားအများစုကို ကွပ်မျက်ခဲ့ပြီး Vladislaus သည် စစ်တပ်၏အကြွင်းအကျန်များကို ဇန်နဝါရီ 3 ရက် 1493 တွင် ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။
Dozsa ၏ပုန်ကန်မှု
1913 ခုနှစ်မှ György Dózsa ၏ ခေတ်လွန်ပုံတူ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1514 Jun 1

Dozsa ၏ပုန်ကန်မှု

Temesvár, Romania
1514 တွင်၊ ဟန်ဂေရီအဓိပတိ Tamás Bakócz သည် အော်တိုမန်များကို ဆန့်ကျင်သည့်စစ်ပွဲကို ခွင့်ပြုပေးသော Leo X မှ ပုပ်ရဟန်းမင်းထုတ်ထားသော နွားထီးတစ်ကောင်နှင့်အတူ Holy See မှပြန်လာခဲ့သည်။လှုပ်ရှားမှုကို စုစည်းပြီး ညွှန်ကြားရန် Dózsa ကို ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်အတွင်း၊ Dózsa သည် တောင်သူလယ်သမားအများစုအတွက်၊ လမ်းလွဲနေသောကျောင်းသား၊ သူတော်ကောင်းများနှင့် အလယ်ခေတ်လူ့အဖွဲ့အစည်း၏ အဆင့်အနိမ့်ဆုံးအုပ်စုအချို့ပါဝင်သော hajdúta ဟုခေါ်သော တပ်သား ၄၀,၀၀၀ ခန့်ကို သီတင်းပတ်အနည်းငယ်အတွင်း စုဆောင်းခဲ့သည်။စေတနာ့ဝန်ထမ်းများသည် စစ်ခေါင်းဆောင်မှုပေးဆောင်ရန် ဘုရင်မင်းမြတ်၏ ပျက်ကွက်ခြင်းအတွက် စေတနာ့ဝန်ထမ်း (မြင့်မြတ်သူ၏မူလနှင့် အဓိကလုပ်ဆောင်မှုဖြစ်ပြီး လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း ၎င်း၏မြင့်မားသောအဆင့်အတန်းအတွက် မျှတမှု) သည် ဤ "ခရူးဆိတ်သူပုန်များ" ၏ ပုန်ကန်ထကြွမှု၊ မြေရှင်ဆန့်ကျင်ရေး စိတ်ဓာတ်များ ပေါ်လွင်လာခဲ့သည်။ Great Hungarian Plain ကိုဖြတ်ကျော်ချီတက်စဉ်တွင် Bakócz သည် လှုပ်ရှားမှုကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ထို့ကြောင့် လှုပ်ရှားမှုသည် ၎င်း၏မူလအရာမှ လမ်းကြောင်းပြောင်းသွားကာ တောင်သူလယ်သမားများနှင့် ၎င်းတို့၏ခေါင်းဆောင်များသည် မြေပိုင်ရှင်များကို လက်စားချေရန် စစ်ပွဲကို စတင်ခဲ့သည်။ပုန်ကန်မှုသည် အဓိကအားဖြင့် အလယ်ပိုင်း သို့မဟုတ် မဂ္ဂရာပြည်နယ်များတွင် လျင်မြန်စွာပျံ့နှံ့သွားပြီး၊ အိမ်ခြေရာနှင့် ရဲတိုက်များ မီးရှို့ခံရကာ ထောင်နှင့်ချီသော အမျိုးကောင်းသား၊Cegléd ရှိ Dozsa ၏စခန်းသည် အနီးပတ်ဝန်းကျင်ရှိ စီးနင်းမှုအားလုံးကို ထိုနေရာမှ စတင်ခဲ့ခြင်းကြောင့် Jacquerie ၏ဗဟိုဖြစ်သည်။သူ၏ နှိပ်ကွပ်မှုသည် နိုင်ငံရေး လိုအပ်ချက် ဖြစ်လာသဖြင့် Dózsa ကို John Zápolya နှင့် István Báthory ဦးဆောင်သော တပ်သား 20,000 ဖြင့် Temesvár (ယနေ့ Timișoara၊ ရိုမေးနီးယား) တွင် ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။တိုက်ပွဲအပြီးတွင် အဖမ်းခံရပြီး ပူလောင်နေသော သံပလ္လင်ပေါ်တွင် ထိုင်ခိုင်းကာ အပူပေးထားသော သံသရဖူနှင့် ရာဇလှံတံကို ၀တ်ဆင်ခိုင်းသည် (ဘုရင်ဖြစ်လိုသည့် ဆန္ဒကို လှောင်ပြောင်) စေခဲ့သည်။ပုန်ကန်မှု ဖိနှိပ်ခံခဲ့ရသော်လည်း တောင်သူ ၇၀,၀၀၀ ခန့် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံခဲ့ရသည်။György ၏ ကွပ်မျက်ခြင်းနှင့် တောင်သူလယ်သမားများကို ရက်စက်စွာ နှိပ်ကွပ်ခြင်းသည် ဟန်ဂေရီလူမျိုးများသည် နိုင်ငံရေးအရ စည်းလုံးသောလူမျိုး မဟုတ်တော့သဖြင့် 1526 အော်တိုမန်ကျူးကျော်မှုကို များစွာ အထောက်အကူ ဖြစ်စေခဲ့သည်။
ဟန်ဂေရီ၏ Louis II နန်းတက်သည်။
Hans Krell၊ 1526 က ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ Louis II ၏ ပုံတူ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).

Louis II သည် ဟန်ဂေရီ ၊ ခရိုအေးရှားနှင့် ဘိုဟီးမီးယားတို့၏ဘုရင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ၁၅၁၆ မှ ၁၅၂၆ ခုနှစ်အထိ မိုဟာ့စ်တိုက်ပွဲတွင် အော်တိုမန်တို့ အောင်ပွဲခံကာ ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ၏ အစိတ်အပိုင်းအများအပြားကို အော်တို မန်တို့ သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။

Suleiman နှင့်စစ်
Suleiman the Magnificent သည် သူ၏ ခမ်းနားထည်ဝါသော တရားရုံးတွင် ဥက္ကဌ ဖြစ်သည်။ ©Angus McBride
1520 Jan 1

Suleiman နှင့်စစ်

İstanbul, Turkey
Suleiman I ထီးနန်းဆက်ခံပြီးနောက်၊ ဆူလတန်သည် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံအတွက် နှစ်စဉ်အခွန်ဆက်ကောက်ခံရန် Louis II သို့ သံတမန်စေလွှတ်ခဲ့သည်။လူဝီသည် နှစ်စဉ်ကြေးပေးဆောင်ရန် ငြင်းဆိုခဲ့ပြီး အော်တိုမန်သံအမတ်အား ကွပ်မျက်ပြီး ခေါင်းကို စူလတန်ထံ ပေးပို့ခဲ့သည်။ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးနှင့် Charles V အပါအဝင် အခြားသော ခရစ်ယာန်နိုင်ငံများက သူ့ကို ကူညီလိမ့်မည်ဟု လူဝီက ယုံကြည်ခဲ့သည်။ဤအဖြစ်အပျက်သည် ဟန်ဂေရီပြိုလဲမှုကို အရှိန်မြှင့်ပေးသည်။ဟန်ဂေရီသည် 1520 တွင် မင်းမဲ့စရိုက်များ နှင့် နီးသော အခြေအနေတွင် ရှိနေသည် ။ရှင်ဘုရင်၏ဘဏ္ဍာငွေသည် ဖရိုဖရဲဖြစ်ခဲ့သည်။နိုင်ငံတော်ဝင်ငွေ၏ သုံးပုံတစ်ပုံခန့်ရှိသော်လည်း ၎င်း၏အိမ်သုံးစရိတ်များ ပြည့်မီစေရန် ချေးယူခဲ့သည်။နယ်ခြားစောင့်တပ်များ အခကြေးငွေမယူဘဲ ခံတပ်များ ပြိုပျက်သွားကာ ကာကွယ်ရေးကို အားဖြည့်ခွန် တိုးမြင့်ရန် အစပျိုးလုပ်ဆောင်မှုများကြောင့် နိုင်ငံ၏ ကာကွယ်ရေး အားနည်းသွားခဲ့သည်။၁၅၂၁ ခုနှစ်တွင် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ၏ အားနည်းချက်ကို ခမ်းနားကြီးကျယ်သော စူလတန်ဆူလေမန် ကောင်းစွာသိရှိခဲ့သည်။အော်တိုမန်အင်ပါယာ သည် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံကို စစ်ကြေညာပြီး ဆူလေမန်သည် Rhodes ကိုဝိုင်းထားရန် ၎င်း၏အစီအစဉ်ကို ရွှေ့ဆိုင်းလိုက်ပြီး Belgrade သို့ စူးစမ်းလေ့လာခဲ့သည်။Louis နဲ့ သူ့ဇနီး Mary တို့ဟာ တခြားဥရောပနိုင်ငံတွေဆီက စစ်ရေးအကူအညီတွေ တောင်းခံခဲ့ပါတယ်။သူ၏ဦးလေး၊ ပိုလန်ဘုရင် Sigismund နှင့် သူ၏ယောက္ခမ Archduke Ferdinand တို့က ကူညီရန် ဆန္ဒရှိခဲ့ကြသည်။ဖာဒီနန်သည် သြစတြီးယားနယ်မြေများကို စည်းရုံးရန် ပြင်ဆင်နေချိန်တွင် ခြေလျင်တပ်သား ၃၀၀၀ နှင့် အမြောက်အချို့ကို စေလွှတ်ခဲ့ပြီး Sigismund က ခြေလျင်တပ်သားများ စေလွှတ်မည်ဟု ကတိပြုခဲ့သည်။ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်မှု လုံးဝ မအောင်မြင်ခဲ့ပါ။မာရီသည် စိတ်ပိုင်းဖြတ်ထားသော ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်သော်လည်း လူဝီသည် ဟန်ဂေရီမဟုတ်သော အကြံပေးများကို အားကိုးခြင်းဖြင့် အယုံအကြည်မရှိစေကာ သူ၏မှူးမတ်များ သိရှိနားလည်ထားခြင်းဖြစ်သည်။Belgrade နှင့် Serbia ရှိ ဗျူဟာမြောက် ရဲတိုက်အများအပြားကို အော်တိုမန်များက သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ဤသည်မှာ လူဝီ၏နိုင်ငံအတွက် ဆိုးရွားလှသည်။Buda အပါအဝင် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ၊ Belgrade နှင့် Šabac တို့၏ ဗျူဟာမြောက် အရေးပါသော မြို့များ မရှိဘဲ၊ နောက်ထပ်တူရကီ အောင်ပွဲများ အတွက် လမ်းဖွင့်ထားသည်။
Mohács တိုက်ပွဲ
Mohacs ၏တိုက်ပွဲ ©Bertalan Szekely
1526 Aug 29

Mohács တိုက်ပွဲ

Mohács, Hungary
Rhodes ကိုဝိုင်းရံပြီးနောက် 1526 တွင် Suleiman သည် ဟန်ဂေရီနိုင်ငံအားလုံးကို နှိမ်နင်းရန် ဒုတိယအကြိမ်မြောက် စူးစမ်းလေ့လာခဲ့သည်။ဇူလိုင်လလယ်လောက်မှာ ဘုရင်ငယ်ဟာ ဘူဒါမြို့ကနေ ထွက်ခွာသွားပြီး “ကျူးကျော်သူတွေကို ပြန်တိုက်ဖို့ ဒါမှမဟုတ် တစ်ကြိမ်လုံး ချေမှုန်းပစ်မယ်” လို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။လူဝီသည် အလယ်ခေတ်စစ်တပ်နှင့် အဖွင့်အကွက်တိုက်ပွဲတွင် အော်တိုမန် စစ်တပ်ကို ရပ်တန့်ရန် ကြိုးစားသောအခါ လက်နက်မလုံလောက်မှုနှင့် အသုံးမပြုတော့သော နည်းဗျူဟာများ မှားယွင်းခဲ့သည်။29 သြဂုတ် 1526 တွင် Louis သည် Mohács ၏ဆိုးရွားသောတိုက်ပွဲတွင်သူ၏တပ်ဖွဲ့များကို Suleiman ကိုတိုက်တွန်းခဲ့သည်။ဟန်ဂေရီစစ်တပ်သည် ချွန်ထက်သောလှုပ်ရှားမှုတွင် အော်တိုမန်တပ်သားများဖြင့် ဝန်းရံထားပြီး အလယ်ဗဟိုတွင် ဟန်ဂေရီအကြီးစားသူရဲကောင်းများနှင့် ခြေလျင်တပ်များကို ချေမှုန်းပစ်ခဲ့ပြီး အထူးသဖြင့် နေရာယူထားသော အော်တိုမန်အမြောက်များနှင့် လက်နက်ကောင်း လေ့ကျင့်ထားသော Janissary musketeers များမှ ပြင်းထန်စွာ အသေအပျောက်ခံခဲ့ရသည်။ဟန်ဂေရီ တော်ဝင်စစ်တပ် တစ်ခုလုံးနီးပါး စစ်မြေပြင်တွင် ၂ နာရီနီးပါးကြာ ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသည်။ဆုတ်ခွာသွားစဉ်တွင်၊ အသက်နှစ်ဆယ်အရွယ် ဘုရင်သည် Csele စမ်းချောင်း၏ မတ်စောက်သော လျှိုမြောင်ကိုစီးရန် ကြိုးစားစဉ် မြင်းပေါ်မှ နောက်ပြန်ပြုတ်ကျပြီး သေဆုံးသွားခဲ့သည်။သူသည် စမ်းချောင်းထဲသို့ ပြုတ်ကျပြီး သူ၏ချပ်ဝတ်တန်ဆာအလေးချိန်ကြောင့် မတ်တပ်မရပ်နိုင်ဖြစ်ကာ ရေနစ်သေဆုံးသွားခဲ့သည်။Louis တွင်တရားဝင်သားသမီးမရှိသောကြောင့် Ferdinand သည် Bohemia နှင့် Hungary တို့၏နိုင်ငံတော်များတွင်သူ၏ဆက်ခံသူအဖြစ်ရွေးချယ်ခံရသော်လည်း Turks မှသိမ်းပိုက်ထားသော Ottoman client အဖြစ်ဟန်ဂေရီထီးနန်းကို John Zápolya မှယှဉ်ပြိုင်ခဲ့သည်။

Characters



Louis I of Hungary

Louis I of Hungary

King of Hungary and Croatia

Władysław III of Poland

Władysław III of Poland

King of Hungary and Croatia

Wenceslaus III of Bohemia

Wenceslaus III of Bohemia

King of Hungary and Croatia

Ladislaus the Posthumous

Ladislaus the Posthumous

King of Hungary and Croatia

Charles I of Hungary

Charles I of Hungary

King of Hungary and Croatia

Vladislaus II of Hungary

Vladislaus II of Hungary

King of Hungary and Croatia

Otto III, Duke of Bavaria

Otto III, Duke of Bavaria

King of Hungary and Croatia

Louis II of Hungary

Louis II of Hungary

King of Hungary and Croatia

Sigismund of Luxembourg

Sigismund of Luxembourg

Holy Roman Emperor

Matthias Corvinus

Matthias Corvinus

King of Hungary and Croatia

Mary, Queen of Hungary

Mary, Queen of Hungary

Queen of Hungary and Croatia

References



  • Anonymus, Notary of King Béla: The Deeds of the Hungarians (Edited, Translated and Annotated by Martyn Rady and László Veszprémy) (2010). In: Rady, Martyn; Veszprémy, László; Bak, János M. (2010); Anonymus and Master Roger; CEU Press; ISBN 978-9639776951.
  • Master Roger's Epistle to the Sorrowful Lament upon the Destruction of the Kingdom of Hungary by the Tatars (Translated and Annotated by János M. Bak and Martyn Rady) (2010). In: Rady, Martyn; Veszprémy, László; Bak, János M. (2010); Anonymus and Master Roger; CEU Press; ISBN 978-9639776951.
  • The Deeds of Frederick Barbarossa by Otto of Freising and his continuator, Rahewin (Translated and annotated with an introduction by Charles Christopher Mierow, with the collaboration of Richard Emery) (1953). Columbia University Press. ISBN 0-231-13419-3.
  • The Laws of the Medieval Kingdom of Hungary, 1000–1301 (Translated and Edited by János M. Bak, György Bónis, James Ross Sweeney with an essay on previous editions by Andor Czizmadia, Second revised edition, In collaboration with Leslie S. Domonkos) (1999). Charles Schlacks, Jr. Publishers.
  • Bak, János M. (1993). "Linguistic pluralism" in Medieval Hungary. In: The Culture of Christendom: Essays in Medieval History in Memory of Denis L. T. Bethel (Edited by Marc A. Meyer); The Hambledon Press; ISBN 1-85285-064-7.
  • Bak, János (1994). The late medieval period, 1382–1526. In: Sugár, Peter F. (General Editor); Hanák, Péter (Associate Editor); Frank, Tibor (Editorial Assistant); A History of Hungary; Indiana University Press; ISBN 0-253-20867-X.
  • Berend, Nora (2006). At the Gate of Christendom: Jews, Muslims and "Pagans" in Medieval Hungary, c. 1000–c. 1300. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-02720-5.
  • Crowe, David M. (2007). A History of the Gypsies of Eastern Europe and Russia. PALGRAVE MACMILLAN. ISBN 978-1-4039-8009-0.
  • Curta, Florin (2006). Southeastern Europe in the Middle Ages, 500–1250. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-81539-0.
  • Engel, Pál (2001). The Realm of St Stephen: A History of Medieval Hungary, 895–1526. I.B. Tauris Publishers. ISBN 1-86064-061-3.
  • Fine, John V. A. Jr. (1991) [1983]. The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. ISBN 0-472-08149-7.
  • Fine, John Van Antwerp (1994) [1987]. The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest. Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. ISBN 0-472-08260-4.
  • Georgescu, Vlad (1991). The Romanians: A History. Ohio State University Press. ISBN 0-8142-0511-9.
  • Goldstein, Ivo (1999). Croatia: A History (Translated from the Croatian by Nikolina Jovanović). McGill-Queen's University Press. ISBN 978-0-7735-2017-2.
  • Johnson, Lonnie (2011). Central Europe: Enemies, Neighbors, Friends. Oxford University Press.
  • Kirschbaum, Stanislav J. (2005). A History of Slovakia: The Struggle for Survival. Palgrave. ISBN 1-4039-6929-9.
  • Kontler, László (1999). Millennium in Central Europe: A History of Hungary. Atlantisz Publishing House. ISBN 963-9165-37-9.
  • Makkai, László (1994). The Hungarians' prehistory, their conquest of Hungary and their raids to the West to 955 and The foundation of the Hungarian Christian state, 950–1196. In: Sugár, Peter F. (General Editor); Hanák, Péter (Associate Editor); Frank, Tibor (Editorial Assistant); A History of Hungary; Indiana University Press; ISBN 0-253-20867-X.
  • Molnár, Miklós (2001). A Concise History of Hungary. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-66736-4.
  • Rady, Martyn (2000). Nobility, Land and Service in Medieval Hungary. Palgrave (in association with School of Slavonic and East European Studies, University College London). ISBN 0-333-80085-0.
  • Reuter, Timothy, ed. (2000). The New Cambridge Medieval History, Volume 3, c.900–c.1024. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9781139055727.
  • Sedlar, Jean W. (1994). East Central Europe in the Middle Ages, 1000–1500. University of Washington Press. ISBN 0-295-97290-4.
  • Spiesz, Anton; Caplovic, Dusan; Bolchazy, Ladislaus J. (2006). Illustrated Slovak History: A Struggle for Sovereignty in Central Europe. Bolchazy-Carducci Publishers. ISBN 978-0-86516-426-0.
  • Spinei, Victor (2003). The Great Migrations in the East and South East of Europe from the Ninth to the Thirteenth Century (Translated by Dana Bădulescu). ISBN 973-85894-5-2.
  • Zupka, Dušan (2014). Urban Rituals and Literacy in the Medieval Kingdom of Hungary. In: Using the Written Word in Medieval Towns: Varieties of Medieval Urban Literacy II. ed. Marco Mostert and Anna Adamska. Utrecht Studies in Medieval Literacy 28. Turhnout, Brepols, 2014. ISBN 978-2-503-54960-6.