Ялагч Мехмед

Мехмед II нь Османы улсын нийслэл Эдирне хотод төржээ.Түүний эцэг нь Султан II Мурад (1404-1451), эх нь Хума Хатун, гарал үүсэл нь тодорхойгүй боол байв.

II Мехмед арван нэгэн настай байхдаа Османы эзэнт гүрний үеийн удирдагчдын заншлын дагуу түүнийг засаглах, улмаар туршлага хуримтлуулах зорилгоор хоёр ламын (зөвлөх) хамт Амася руу илгээв.Султан II Мурад мөн хэд хэдэн багшийг түүнд суралцуулахаар илгээжээ.Энэхүү Исламын боловсрол нь Мехмедын сэтгэлгээг төлөвшүүлж, лалын шашинтнуудын итгэл үнэмшлийг бэхжүүлэхэд маш их нөлөө үзүүлсэн.Тэрээр Исламын танин мэдэхүйн практикт шинжлэх ухааны мэргэжилтнүүд, ялангуяа түүний зөвлөгч Молла Гурани нөлөөлсөн бөгөөд тэрээр тэдний арга барилыг дагаж мөрдсөн.Мехмедын амьдралд Акшамсаддины нөлөө бага наснаасаа давамгайлж, ялангуяа Константинопольыг байлдан дагуулах замаар Византийн эзэнт гүрнийг түлхэн унагах Исламын үүргээ биелүүлэх зайлшгүй шаардлагатай болсон.

1444 оны 9-р сард Сегедийн энх тайвны болзлыг зөрчсөн Унгарын довтолгооны дараа 2-р Мехмедийн анхны хаанчлалд тэрээр Жон Хуняди тэргүүтэй загалмайтны аян дайныг ялж, Пап ламын төлөөлөгч кардинал Жулиан Чезарини Унгарын хааныг ятгаж байжээ. мусульманчуудтай эвлэрэх гэрээг зөрчсөн нь урвалт биш байсан.Энэ үед II Мехмед эцэг II Мурад хаан ширээгээ эргүүлэн авахыг хүссэн боловч II Мурад татгалзсан юм.17-р зууны үеийн шастирт II Мехмед "Хэрэв чи султан юм бол ирж, цэргээ удирд. Хэрэв би султан мөн бол ирж, миний цэргийг удирдахыг энд тушааж байна" гэж бичсэн байдаг.Дараа нь II Мурад Османы армийг удирдаж, 1444 оны 11-р сарын 10-нд Варнагийн тулалдаанд ялалт байгуулав.

1448 онд Жон Хуняди Османы эзэнт гүрний эсрэг кампанит ажлыг удирдах зөв мөчийг олж харав.Варнагийн тулалдаанд ялагдсаны дараа (1444) тэрээр Османы эсрэг довтлохоор өөр арми босгов.Түүний стратеги нь Балканы ард түмний хүлээгдэж буй бослого, гэнэтийн дайралт, Османчуудын гол хүчийг нэг тулалдаанд устгахад үндэслэсэн байв.Гурван өдрийн тулалдаанд Султан II Мурадын удирдлаган дор Османы арми захирагч Жон Хунядигийн загалмайтны армийг ялав.

Кружегийн анхны бүслэлт 1450 онд 100,000 орчим хүнтэй Османы арми Албанийн Круже хотыг бүслэхэд тохиолдсон.Скандербег тэргүүтэй Лежегийн холбоо 1448-1450 оны хооронд Светиград, Бератыг алдсаныхаа дараа ёс суртахуун багатай байсан. Гэсэн хэдий ч Скандербегийн сургаал, тэнгэр элчүүдийн тухай, ялалтын тухай зөн хардаг байсан гэж мэдэгдсэн лам нарын дэмжлэг нь Албаничуудыг хамгаалахад түлхэц болжээ. Лигийн нийслэл Круже ямар ч үнээр хамаагүй.Скандербег өөрийн итгэмжлэгдсэн дэслэгч Врана Конти (мөн Конт Урани гэгддэг) дор 4000 хүний ​​бүрэлдэхүүнтэй хамгаалалтын гарнизоныг орхисныхоо дараа Круже орчмын Османы хуарангуудыг дарамталж, Султан II Мурадын армийн хангамжийн цувааг довтлов.Есдүгээр сар гэхэд ёс суртахуун буурч, өвчлөл газар авсны улмаас Османы хуаран эмх замбараагүй байв.Османы арми Кружегийн цайз зэвсгийн хүчээр нурж унахгүй гэдгийг хүлээн зөвшөөрч, бүслэлтийг буулгаж, Эдирне рүү чиглэв.Удалгүй 1450-51 оны өвөл Мурад Эдирне хотод нас барж, түүний хүү II Мехмед түүнийг залгамжлав.

1446 онд II Мурад хаан ширээнд буцаж ирэхэд Мехмед II султан цолыг хэвээр үлдээсэн боловч зөвхөн Манисагийн захирагчийн үүрэг гүйцэтгэсэн.1451 онд II Мурад нас барсны дараа Мехмед хоёр дахь удаагаа султан болов.Караманы Ибрахим Бей маргаантай газар руу дайрч, Османы ноёрхлын эсрэг янз бүрийн бослогыг өдөөсөн.Мехмед II Караманы Ибрахимын эсрэг анхны кампанит ажил хийсэн;Византичууд Османы нэхэмжлэгч Орханыг суллана гэж сүрдүүлэв.

1451 онд II Мехмед хаан ширээнд дахин залрахдаа Османы флотыг бэхжүүлэхэд бүх хүчээ зориулж, Константинополь руу довтлох бэлтгэлийг хийжээ.Нарийхан Босфорын хоолойд Анадолухисари цайзыг түүний элэнц өвөг I Баезид Азийн талд барьсан;Мехмед Европын талд Румелихисари хэмээх илүү хүчтэй цайз босгож, улмаар хоолойг бүрэн хяналтандаа авчээ.Цайзуудаа барьж дуусгасны дараа Мехмед их бууны ойролцоо өнгөрч буй хөлөг онгоцнуудаас хураамж авахаар болов.Зогсоох дохиог үл тоомсорлож байсан Венецийн хөлөг онгоц ганц сумаар живж, ахлагчийг эс тооцвол амьд үлдсэн бүх далайчдын толгойг цавчиж, далайн эрэг дээрх цаашдын далайчдад сэрэмжлүүлэг болгон хүн айлгагч болгон суулгасан байв.

Балтоглугийн удирдсан Османы флот Византийн үүдэнд өмнө нь сунгасан гинжний улмаас Алтан эвэрт нэвтэрч чадахгүй байв.Мехмед Алтан эврийн хойд талд Галатыг дайран тосолсон дүнзэн зам тавихыг тушааж, 4-р сарын 22-нд хөлөг онгоцуудаа толгодын дээгүүр чирч, гинжин саадыг тойрч шууд Алтан эвэрт оруулав.Энэ үйлдэл нь Перагийн төвийг сахисан колониас Генуягийн хөлөг онгоцнуудын нийлүүлэлтийн урсгалд ноцтой аюул учруулж, Византийн хамгаалагчдын сэтгэл санааг сулруулсан.

Константинопольыг хамгаалагчдаас хамаагүй илүү байсан довтолж буй Османы армийг 21 настай Султан II Мехмед (хожим нь "Байлдан дагуулагч" гэж нэрлэсэн), Византийн армийг эзэн хаан Константин XI Палайологос удирдаж байв.Хотыг эзэлснийхээ дараа II Мехмед Константинопольыг Адрианополийн оронд Османы шинэ нийслэл болгосон.Константинополь уналт нь Византийн эзэнт гүрний төгсгөлийг тэмдэглэж, МЭӨ 27 онд үүссэн, бараг 1500 жил үргэлжилсэн Ромын эзэнт гүрний төгсгөл болсон юм.Европ болон Бага Азийн хоорондох хуваагдлыг тэмдэглэсэн Константинополь хотыг эзлэн авснаар Османчууд эх газрын Европ руу илүү үр дүнтэй довтлох боломжийг олгож, улмаар Балканы хойгийн ихэнх хэсгийг Османы мэдэлд оруулахад хүргэв.

II Мехмедын Константинопольоос хойшхи анхны кампанит ажил нь Сербийн чиглэлд байв.Сербийн захирагч Дурач Бранкович алба гувчуур илгээхээс татгалзаж, Унгарын хаант улстай эвссэний улмаас Мехмед Сербийн эсрэг кампанит ажлыг удирдаж байв.Османы арми Ново Брдо хэмээх уул уурхайн чухал хотыг эзлэн авав.Османы арми Белград хүртэл урагшилж, 1456 оны 7-р сарын 14-нд Белградын бүслэлтэд Жон Хунядигаас хотыг эзлэх гэж оролдсон боловч бүтэлгүйтэв.

Үүний дараа Сербийн хаан ширээг Боснийн ирээдүйн хаан Стефан Томашевичт санал болгосон нь Султан Мехмедийн уурыг хүргэв.Султан II Мехмед Сербийг бүрэн эзлэхээр шийдэж, Смедерево хотод ирэв;шинэ захирагч хотыг хамгаалах гэж оролдсон ч үгүй.Хэлэлцээрийн дараа Босничууд хотыг орхин гарахыг зөвшөөрч, 1459 оны 6-р сарын 20-нд Сербийг туркууд албан ёсоор эзлэн авч, Сербийн дарангуйллын оршин тогтнолыг зогсоов.

Мореагийн деспот улс жилийн алба гувчуураа төлөхөөс татгалзаж, бослого гаргав.Үүний хариуд Мехмед Мора руу кампанит ажил явуулав.Мехмед 1460 оны 5-р сард Мореад орж ирэв. Нийслэл Мистра нь Константинопольоос яг долоон жилийн дараа буюу 1460 оны 5-р сарын 29-нд унав. Деметриос Османчуудын хоригдол болж, дүү Томас нь зугтжээ.Зуны эцэс гэхэд Османчууд Грекчүүдийн эзэмшилд байсан бараг бүх хотыг захирч чадсан юм.Оршин суугчид ялагдаж, газар нутгаа Османы эзэнт гүрэнд нэгтгэв.

Трабизондын эзэнт гүрний эзэн хаан алба гувчуур төлөхөөс татгалзаж, Аккоюнлу Мехмедтэй эвссэний дараа Требизондын эсрэг газар болон далайгаар кампанит ажлыг удирдав.Тэрээр Бурсагаас хуурай газраар, Османы тэнгисийн цэргийн флотыг далайгаар удирдаж, эхлээд Синоп руу явж, Исмаил ах Ахмед (Улаан)-тай хүчээ нэгтгэв.Тэрээр Синопыг эзэлж, Жандарид гүрний албан ёсны хаанчлалыг дуусгав.32 гаруй хоног үргэлжилсэн бүслэлтийн дараа Требизонд болон эзэн хаан бууж өгснөөр эзэнт гүрэн мөхөв.

Османы тусламжтайгаар Валлахийн вассал захирагч болсон Влад Сулга хэдэн жилийн дараа татвар төлөхөөс татгалзаж, Умард Болгар дахь Османы газар нутгийг довтлов.Тэр үед Мехмед Османы үндсэн армийн хамт Ази дахь Требизонд кампанит ажилд оролцож байв.Мехмед Требизонд кампанит ажлаасаа буцаж ирэхдээ Валахиагийн эсрэг кампанит ажлыг удирдав.Влад Унгарыг эсэргүүцсэний дараа зугтав.Мехмед эхлээд Уоллачиаг Османы эелэт болгосон боловч дараа нь Владын ах Радуг вассал захирагчаар томилов.

Мехмед Босни руу довтолж, маш хурдан байлдан дагуулж, Стивен Томашевич болон түүний авга ах Радивожийг цаазлав.Босни 1463 онд албан ёсоор мөхөж, Османы эзэнт гүрний хамгийн баруун муж болжээ.

Оттоман-Венецийн нэгдүгээр дайн нь Венецийн Бүгд Найрамдах Улс болон түүний холбоотнууд болон Османы эзэнт гүрний хооронд 1463-1479 онуудад тулалдсан. Константинополь болон Византийн эзэнт гүрний үлдэгдлийг Османчууд эзлэн авсны дараахан тулалдсан бөгөөд энэ нь хэд хэдэн хүнээ алдахад хүргэсэн. Албани , Грек дэх Венецийн эзэмшил, хамгийн чухал нь олон зууны турш Венецийн хамгаалалтад байсан Негропонте (Euboea) арал юм.Дайны үеэр Османы флот хурдацтай өргөжин тэлж, Эгийн тэнгист ноёрхлоо тогтоохын тулд Венецичүүд болон Хоспиталлер баатруудыг эсэргүүцэж чадсан юм.Дайны төгсгөлийн жилүүдэд Бүгд найрамдах улс Киприйн загалмайтны хаант улсыг де факто олж авснаар алдагдлаа нөхөж чадсан юм.

Мехмед 1468 онд Караманыг эзэлсэн хэдий ч Газар дундын тэнгисийн эрэг хүртэл үргэлжилсэн ууланд амьдардаг туркомын хэд хэдэн овог аймгийг эрхшээлдээ оруулж чадаагүй юм.Эдгээр овог аймгууд дараагийн тавин жилийн турш дарагдаагүй бөгөөд үе үе Караманидуудын хаан ширээнд заларсан дүр эсгэгчдийг тойрон бослого гаргаж байв.Караманидын захирагч нас барсны дараа түүний хөвгүүдийн дунд иргэний дайн эхэлсэн бөгөөд үүнд Аккоюнлугийн захирагч Узун Хасан ч оролцжээ.Хэсэг хугацааны дараа Мехмед энэ газар руу дайрч, Караманидуудыг Османы эзэнт гүрэнд нэгтгэв.

Молдавын Стефан III Османы вассал Валлахиа руу дайрч, жил бүрийн алба гувчуурыг төлөхөөс татгалзав.Османы арми ялагдаж, Мехмед Молдавын эсрэг хувийн кампанит ажлыг удирдав.Тэрээр Валея Альбагийн тулалдаанд Молдавчуудыг ялсан бөгөөд үүний дараа тэд алба гувчуур төлөхийг зөвшөөрч, амар амгаланг сэргээв.

Отранто руу хийсэн дайралт нь ОсманчуудынИталийг эзлэн түрэмгийлэх гэсэн бүтэлгүй оролдлогын нэг хэсэг байв.1480 оны зун Гедик Ахмед Пашагийн удирдлаган дор Османы 20 мянга шахам туркууд өмнөд Итали руу довтлов.Уламжлалт мэдээгээр хотыг эзлэн авсны дараа 800 гаруй оршин суугчдын толгойг тасалсан байна.