សង្គ្រាម Punic លើកទីពីរ

តួអក្សរ

ឯកសារយោង


Play button

218 BCE - 201 BCE

សង្គ្រាម Punic លើកទីពីរ



សង្គ្រាម Punic ទីពីរ (218 ដល់ 201 មុនគ.ស.) គឺជាសង្រ្គាមលើកទីពីរក្នុងចំណោមសង្រ្គាមបីដែលបានប្រយុទ្ធគ្នារវាង Carthage និង Rome ដែលជាមហាអំណាចសំខាន់ពីរនៃសមុទ្រមេឌីទែរ៉ាណេខាងលិចក្នុងសតវត្សទី 3 មុនគ។អស់រយៈពេល 17 ឆ្នាំ រដ្ឋទាំងពីរបានតស៊ូដើម្បីឧត្តមភាព ជាចម្បងនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលី និងIberia ប៉ុន្តែនៅលើកោះ Sicily និង Sardinia និងឆ្ពោះទៅចុងបញ្ចប់នៃសង្រ្គាមនៅអាហ្វ្រិកខាងជើង។បន្ទាប់ពីការបាត់បង់សម្ភារៈ និងមនុស្សយ៉ាងសម្បើមទាំងសងខាង ពួក Carthaginians ត្រូវបានចាញ់។Macedonia, Syracuse និងនគរ Numidian ជាច្រើនត្រូវបានទាញចូលទៅក្នុងការប្រយុទ្ធគ្នា;ហើយកងកម្លាំង Iberian និង Gallic បានប្រយុទ្ធទាំងសងខាង។មានរោងមហោស្រពយោធាសំខាន់ៗចំនួនបីក្នុងកំឡុងសង្គ្រាម៖ ប្រទេសអ៊ីតាលី ជាកន្លែងដែល Hannibal បានកម្ចាត់កងពលរ៉ូម៉ាំងម្តងហើយម្តងទៀត ជាមួយនឹងយុទ្ធនាការសាខាម្តងម្កាលនៅ Sicily, Sardinia និង Greece ;អ៊ីបេរី ជាកន្លែងដែល Hasdrubal ដែលជាប្អូនប្រុសរបស់ Hannibal ការពារទីក្រុងអាណានិគម Carthaginian ដោយជោគជ័យចម្រុះ មុនពេលផ្លាស់ទៅប្រទេសអ៊ីតាលី។និងទ្វីបអាហ្រ្វិក ជាកន្លែងដែលសង្រ្គាមត្រូវបានសម្រេច។
HistoryMaps Shop

ទស្សនាហាង

អធិប្បាយ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
237 BCE Jan 1 - 219 BCE

អធិប្បាយ

Spain
សង្រ្គាម Punic លើកទីមួយ រវាង Carthage និង Rome បានបញ្ចប់នៅឆ្នាំ 241 មុនគ.ស. បន្ទាប់ពី 23 ឆ្នាំ ហើយជាមួយនឹងការខាតបង់យ៉ាងសម្បើម និងការខាតបង់របស់មនុស្សលើភាគីទាំងសងខាងក្នុងជ័យជំនះរបស់រ៉ូម៉ាំង។នៅឆ្នាំ 237 មុនគ.ស. Hamilcar Barca បានមកដល់ភាគខាងត្បូងប្រទេសអេស្ប៉ាញ ដើម្បីពង្រីកចំណាប់អារម្មណ៍របស់ Carthage នៅទីនោះ។គាត់បង្កើតមូលដ្ឋានរបស់គាត់នៅ Gades ហើយបានរកឃើញ Acra Leuce។ នៅឆ្នាំ 221 មុនគ.ស. Hannibal បានគ្រប់គ្រងកងទ័ពរបស់ Carthage នៅអេស្ប៉ាញនៅឆ្នាំ 226 មុនគ.ស. សន្ធិសញ្ញា Ebro ត្រូវបានយល់ព្រមជាមួយទីក្រុងរ៉ូម ដោយបញ្ជាក់ទន្លេ Ebro ជាព្រំដែនភាគខាងជើងនៃផ្នែកនៃឥទ្ធិពល Carthaginian ។នៅពេលខ្លះក្នុងអំឡុងពេលប្រាំមួយឆ្នាំបន្ទាប់ រ៉ូមបានធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងដាច់ដោយឡែកមួយជាមួយទីក្រុង Saguntum ដែលមានទីតាំងនៅភាគខាងត្បូងនៃ Ebro ។នៅឆ្នាំ 219 មុនគ.ស. កងទ័ព Carthaginian នៅក្រោម Hannibal បានឡោមព័ទ្ធ Saguntum ហើយបន្ទាប់ពីប្រាំបីខែបានចាប់យកនិងបណ្តេញវាចេញ។ទីក្រុងរ៉ូមបានត្អូញត្អែរទៅរដ្ឋាភិបាល Carthaginian ដោយបានបញ្ជូនស្ថានទូតទៅព្រឹទ្ធសភារបស់ខ្លួនជាមួយនឹងការទាមទារឱ្យមានការអនុញ្ញាត។នៅពេលដែលការទាំងនេះត្រូវបានបដិសេធ រ៉ូមបានប្រកាសសង្រ្គាមនៅនិទាឃរដូវឆ្នាំ 218 មុនគ.ស.។
ការឡោមព័ទ្ធ Saguntum
ការឡោមព័ទ្ធ Saguntum ©Angus McBride
219 BCE May 1 - Dec

ការឡោមព័ទ្ធ Saguntum

Saguntum, Spain
ការឡោមព័ទ្ធ Saguntum គឺជាការប្រយុទ្ធដែលបានកើតឡើងនៅឆ្នាំ 219 មុនគ.ស. រវាងពួក Carthaginians និង Saguntine នៅឯទីក្រុង Saguntum ជិតទីក្រុងទំនើប Sagunto ក្នុងខេត្ត Valencia ប្រទេសអេស្ប៉ាញ។ការប្រយុទ្ធត្រូវបានគេចងចាំជាចម្បងនៅថ្ងៃនេះព្រោះវាបានបង្កឱ្យមានសង្រ្គាមដ៏សំខាន់បំផុតមួយនៃវត្ថុបុរាណគឺសង្រ្គាម Punic ទីពីរ។បន្ទាប់ពី Hannibal ត្រូវបានតែងតាំងជាមេបញ្ជាការកំពូលនៃ Iberia (221 BCE) នៅអាយុ 26 ឆ្នាំគាត់បានចំណាយពេល 2 ឆ្នាំដើម្បីកែលម្អផែនការរបស់គាត់ និងបញ្ចប់ការត្រៀមលក្ខណៈរបស់គាត់ដើម្បីទទួលបានអំណាចនៅមេឌីទែរ៉ាណេ។ជនជាតិរ៉ូមមិនបានធ្វើអ្វីប្រឆាំងនឹងគាត់ទេ ទោះបីជាពួកគេបានទទួលការព្រមានយ៉ាងទូលំទូលាយអំពីការរៀបចំរបស់ Hannibal ក៏ដោយ។ជនជាតិរ៉ូម៉ាំងថែមទាំងបានទៅឆ្ងាយរហូតដល់បានបង្វែរការចាប់អារម្មណ៍របស់ពួកគេទៅ Illyrians ដែលបានចាប់ផ្តើមបះបោរ។ដោយ​សារ​តែ​រឿង​នេះ ពួក​រ៉ូម៉ាំង​មិន​មាន​ប្រតិកម្ម​អ្វី​ឡើយ​នៅ​ពេល​ដែល​មាន​ដំណឹង​ថា Hannibal កំពុង​ឡោមព័ទ្ធ Saguntum។ការចាប់យក Saguntum មានសារៈសំខាន់ចំពោះផែនការរបស់ Hannibal ។ទីក្រុង​នេះ​ជា​ទីក្រុង​មួយ​ដែល​មាន​កម្លាំង​ខ្លាំង​បំផុត​នៅ​ក្នុង​តំបន់​នេះ ហើយ​វា​នឹង​ក្លាយ​ជា​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ដ៏​អាក្រក់​មួយ​ដើម្បី​ទុក​កន្លែង​រឹងមាំ​បែប​នេះ​នៅ​ក្នុង​កណ្តាប់​ដៃ​សត្រូវ។Hannibal ក៏កំពុងស្វែងរកការប្លន់ដើម្បីសងប្រាក់ទាហានស៊ីឈ្នួលរបស់គាត់ ដែលភាគច្រើនមកពីទ្វីបអាហ្វ្រិក និងឧបទ្វីប Iberian។ទីបំផុត លុយនេះអាចនឹងត្រូវចំណាយលើការដោះស្រាយជាមួយគូប្រជែងនយោបាយរបស់គាត់នៅ Carthage ។បន្ទាប់ពីការឡោមព័ទ្ធ Hannibal បានព្យាយាមដើម្បីទទួលបានការគាំទ្រពីព្រឹទ្ធសភា Carthaginian ។ព្រឹទ្ធសភា (គ្រប់គ្រងដោយបក្សពួកនិយមរ៉ូម៉ាំងដែលដឹកនាំដោយ Hanno the Great) ជារឿយៗមិនយល់ស្របនឹងមធ្យោបាយឈ្លានពានរបស់ Hannibal ទេ ហើយមិនដែលផ្តល់ការគាំទ្រពេញលេញ និងដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌដល់គាត់ទេ សូម្បីតែនៅពេលដែលគាត់ជិតទទួលបានជ័យជំនះទាំងស្រុងតែប្រាំ ម៉ាយពីទីក្រុងរ៉ូម។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ នៅក្នុងវគ្គនេះ Hannibal អាចទទួលបានការគាំទ្រមានកម្រិត ដែលអនុញ្ញាតឱ្យគាត់ផ្លាស់ទៅ New Carthage ជាកន្លែងដែលគាត់បានប្រមូលផ្តុំបុរសរបស់គាត់ ហើយប្រាប់ពួកគេពីបំណងដ៏មហិច្ឆតារបស់គាត់។Hannibal បាន​ធ្វើ​ធម្មយាត្រា​សាសនា​មួយ​រយៈ​ខ្លី​មុន​ពេល​ចាប់​ផ្តើម​ការ​ដើរ​ក្បួន​របស់​គាត់​ឆ្ពោះ​ទៅ​កាន់​ភ្នំ Pyrenees ភ្នំ Alps និង Rome ផ្ទាល់។
218 BCE
ការឈ្លានពានរបស់ Hannibal នៃប្រទេសអ៊ីតាលីornament
ទីក្រុងរ៉ូមបានប្រកាសសង្រ្គាមលើ Carthage
ទីក្រុងរ៉ូមបានប្រកាសសង្រ្គាមលើ Carthage ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
218 BCE Mar 1

ទីក្រុងរ៉ូមបានប្រកាសសង្រ្គាមលើ Carthage

Mediterranean Sea
រ៉ូមបានត្អូញត្អែរទៅរដ្ឋាភិបាល Carthaginian ទាក់ទងនឹងការឡោមព័ទ្ធនិងការចាប់យក Saguntum ដោយបានបញ្ជូនស្ថានទូតទៅព្រឹទ្ធសភារបស់ខ្លួនជាមួយនឹងការទាមទារ peremptory ។នៅពេលដែលការទាំងនេះត្រូវបានបដិសេធ រ៉ូមបានប្រកាសសង្រ្គាមនៅនិទាឃរដូវឆ្នាំ 218 មុនគ.ស.។សង្គ្រាម Punic ទីពីរបានចាប់ផ្តើម។
សមរភូមិ Lilybaeum
សមរភូមិ Lilybaeum ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
218 BCE Apr 1

សមរភូមិ Lilybaeum

Marsala, Free municipal consor
សមរភូមិ Lilybaeum គឺជាការប៉ះទង្គិចលើកដំបូងរវាងកងទ័ពជើងទឹកនៃទីក្រុង Carthage និងទីក្រុងរ៉ូមក្នុងឆ្នាំ 218 មុនគ.ស. កំឡុងសង្គ្រាម Punic ទីពីរ។Carthaginians បានបញ្ជូន quinqueremes ចំនួន 35 នាក់ដើម្បីវាយឆ្មក់ស៊ីស៊ីលីដោយចាប់ផ្តើមពី Lilybaeum ។ជនជាតិរ៉ូមដែលត្រូវបានព្រមានដោយ Hiero នៃ Syracuse អំពីការវាយឆ្មក់នាពេលខាងមុខមានពេលវេលាដើម្បីស្ទាក់ចាប់ក្រុម Carthaginian ជាមួយនឹងកងនាវាចំនួន 20 quinqueremes ហើយបានគ្រប់គ្រងដើម្បីចាប់យកកប៉ាល់ Carthaginian ជាច្រើន។
Play button
218 BCE May 1 - Oct

Hannibal ឆ្លងកាត់ភ្នំអាល់

Rhone-Alpes, France
ការឆ្លងកាត់ភ្នំអាល់របស់ Hannibal ក្នុងឆ្នាំ 218 មុនគ.ស. គឺជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់មួយនៃសង្គ្រាម Punic ទីពីរ និងជាសមិទ្ធិផលដ៏ល្បីបំផុតមួយនៃកម្លាំងយោធានៅក្នុងសង្គ្រាមបុរាណ។Hannibal បានគ្រប់គ្រងដើម្បីដឹកនាំកងទ័ព Carthaginian របស់គាត់នៅលើភ្នំ Alps និងចូលទៅក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលីដើម្បីធ្វើសង្គ្រាមដោយផ្ទាល់ទៅកាន់សាធារណរដ្ឋរ៉ូម៉ាំងដោយឆ្លងកាត់យោធភូមិភាគរ៉ូម៉ាំងនិងសម្ព័ន្ធមិត្តនិងការគ្រប់គ្រងកងទ័ពជើងទឹករ៉ូម៉ាំង។
ការចាប់យកប្រទេសម៉ាល់តា
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
218 BCE Jul 1

ការចាប់យកប្រទេសម៉ាល់តា

Malta

ការចាប់យកប្រទេសម៉ាល់តាគឺជាការលុកលុយដោយជោគជ័យលើកោះ Carthaginian នៃប្រទេសម៉ាល់តា (ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថា Maleth, Melite ឬ Melita) ដោយកងកម្លាំងនៃសាធារណរដ្ឋរ៉ូម៉ាំងដែលដឹកនាំដោយ Tiberius Sempronius Longus នៅដំណាក់កាលដំបូងនៃសង្រ្គាម Punic ទីពីរក្នុងឆ្នាំ 218 មុនគ។

សមរភូមិ Rhone Crossing
កងទ័ពរបស់ Hannibal ឆ្លងកាត់ Rhône ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
218 BCE Sep 1

សមរភូមិ Rhone Crossing

Rhône
សមរភូមិ Rhône Crossing គឺជាសមរភូមិមួយកំឡុងសង្គ្រាម Punic ទីពីរក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ 218 មុនគ.ស.។Hannibal បានដើរក្បួននៅលើភ្នំអាល់អ៊ីតាលី ហើយកងទ័ពនៃ Gallic Volcae បានវាយប្រហារកងទ័ព Carthaginian នៅលើច្រាំងខាងកើតនៃ Rhône ។កងទ័ព​រ៉ូម​បាន​បោះ​ជំរំ​នៅ​ជិត​ម៉ាសាលីយ៉ា។ភ្នំភ្លើងបានព្យាយាមរារាំងពួក Carthaginians មិនឱ្យឆ្លងកាត់ភ្នំអាល់ ហើយលុកលុយប្រទេសអ៊ីតាលី។មុនពេលពួកគេឆ្លងទន្លេ ពួក Carthaginians បានបញ្ជូនក្រុមដើម្បីឆ្លងទន្លេ ក្រោមការដឹកនាំរបស់ Hanno ដែលជាកូនប្រុសរបស់ Bomilcar ហើយបានកាន់កាប់ទីតាំងនៅពីក្រោយ Gauls ។នៅពេលដែលការបំបែកបាននៅនឹងកន្លែង Hannibal បានឆ្លងទន្លេជាមួយនឹងក្រុមសំខាន់នៃកងទ័ពរបស់គាត់។នៅពេលដែល Gauls ប្រមូលផ្តុំគ្នាដើម្បីប្រឆាំងនឹង Hannibal Hanno បានវាយប្រហារផ្នែកខាងក្រោយរបស់ពួកគេហើយបានដឹកនាំកងទ័ព Volcae ។នេះគឺជាសមរភូមិដ៏សំខាន់លើកដំបូងរបស់ Hannibal (ជ័យជំនះ) នៅខាងក្រៅឧបទ្វីប Iberian ។វាបានផ្តល់ឱ្យគាត់នូវផ្លូវដែលមិនជំទាស់ទៅកាន់ភ្នំអាល់ និងទៅកាន់ប្រទេសអ៊ីតាលី។
សមរភូមិស៊ីសា
សមរភូមិស៊ីសា ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
218 BCE Sep 1

សមរភូមិស៊ីសា

Tarraco, Spain
កងទ័ពរ៉ូម៉ាំងនៅក្រោម Gnaeus Cornelius Scipio Calvus បានកម្ចាត់កងទ័ព Carthaginian ដែលមានចំនួនច្រើនជាងនៅក្រោម Hanno ដូច្នេះការទទួលបានការគ្រប់គ្រងលើទឹកដីភាគខាងជើងនៃទន្លេ Ebro ដែល Hannibal ទើបតែបានបង្ក្រាបពីរបីខែមុនក្នុងរដូវក្តៅនៃឆ្នាំ 218 មុនគ.ស.។នេះ​ជា​សមរភូមិ​លើក​ដំបូង​ដែល​ជនជាតិ​រ៉ូម​ធ្លាប់​ប្រយុទ្ធ​នៅ​អ៊ីបេរី។វាបានអនុញ្ញាតឱ្យជនជាតិរ៉ូមបង្កើតមូលដ្ឋានសុវត្ថិភាពក្នុងចំណោមកុលសម្ព័ន្ធ Iberian ដែលជាមិត្ត ហើយដោយសារតែភាពជោគជ័យជាយថាហេតុនៃបងប្អូន Scipio នៅក្នុងប្រទេសអេស្ប៉ាញ Hannibal បានស្វែងរកប៉ុន្តែមិនបានទទួលការពង្រឹងពីប្រទេសអេស្ប៉ាញក្នុងអំឡុងពេលសង្រ្គាមនោះទេ។
Play button
218 BCE Nov 1

សមរភូមិ Ticinus

Ticino, Italy
សមរភូមិ Ticinus គឺជាសមរភូមិនៃសង្រ្គាម Punic ទីពីរដែលបានប្រយុទ្ធគ្នារវាងកងកម្លាំង Carthaginian នៃ Hannibal និង Romans នៅក្រោម Publius Cornelius Scipio នៅចុងខែវិច្ឆិកា 218 មុនគ.ស.។ការប្រយុទ្ធគ្នាបានកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសផ្ទះល្វែងនៅច្រាំងខាងស្តាំនៃទន្លេ Ticinus នៅភាគខាងលិចនៃ Pavia ទំនើបនៅភាគខាងជើងប្រទេសអ៊ីតាលី។Hannibal បានដឹកនាំទ័ពសេះ Libyan និង Iberian ចំនួន 6,000 នាក់ ខណៈដែល Scipio បានដឹកនាំទ័ពសេះ Roman, Italian និង Gallic ចំនួន 3,600 នាក់ និងទាហានថ្មើរជើងថ្មើរជើងស្រាលមួយចំនួនធំ ប៉ុន្តែមិនស្គាល់ចំនួន។Hannibal បានប្រមូលផ្តុំកងទ័ពដ៏ធំមួយបានដើរចេញពី Iberia កាត់តាម Gaul និងពីលើភ្នំ Alps ចូលទៅក្នុង Cisalpine Gaul (ភាគខាងជើងប្រទេសអ៊ីតាលី) ជាកន្លែងដែលកុលសម្ព័ន្ធក្នុងស្រុកជាច្រើនកំពុងធ្វើសង្រ្គាមជាមួយទីក្រុងរ៉ូម។ជនជាតិរ៉ូមត្រូវបានភ្ញាក់ផ្អើល ប៉ុន្តែកុងស៊ុលម្នាក់សម្រាប់ឆ្នាំគឺ Scipio បានដឹកនាំកងទ័ពតាមបណ្តោយច្រាំងខាងជើងនៃ Po ដោយមានចេតនាផ្តល់សមរភូមិទៅ Hannibal ។ឧត្តមសេនីយទាំងពីររូប ម្នាក់ៗបានដឹកនាំកម្លាំងខ្លាំង ដើម្បីបង្រ្កាបគូប្រជែងរបស់ពួកគេ។Scipio បានលាយឡំទាហានថ្មើរជើងមួយចំនួនធំជាមួយនឹងកម្លាំងទ័ពសេះដ៏សំខាន់របស់គាត់ ដោយរំពឹងថានឹងមានការប៉ះទង្គិចគ្នាទ្រង់ទ្រាយធំ។Hannibal បានដាក់ទ័ពសេះយ៉ាងជិតស្និទ្ធរបស់គាត់នៅកណ្តាលជួររបស់គាត់ ជាមួយនឹងទ័ពសេះ Numidian ស្រាលរបស់គាត់នៅលើស្លាប។នៅពេលឃើញទាហានថ្មើរជើងរ៉ូម៉ាំង មជ្ឈមណ្ឌល Carthaginian បានចោទប្រកាន់ភ្លាមៗ ហើយទាហានជើងទឹកបានរត់ត្រឡប់មកវិញតាមជួរទ័ពសេះរបស់ពួកគេ។ការប៉ះទង្គិចគ្នាជាមួយទ័ពសេះដ៏ធំមួយបានកើតឡើង ដោយមានទ័ពសេះជាច្រើនបានចុះទៅប្រយុទ្ធដោយថ្មើរជើង ហើយទាហានរ៉ូម៉ាំងជាច្រើននាក់បានពង្រឹងខ្សែប្រយុទ្ធ។នេះបានបន្តដោយមិនច្បាស់លាស់រហូតដល់ពួក Numidians បានវាយលុកជុំវិញចុងទាំងពីរនៃសមរភូមិ ហើយបានវាយប្រហារទៅលើពួក velites ដែលមិនទាន់រៀបចំ។ទុនបម្រុងទ័ពសេះរ៉ូម៉ាំងតូច ដែល Scipio បានភ្ជាប់ខ្លួនគាត់។និងផ្នែកខាងក្រោយនៃទ័ពសេះរ៉ូម៉ាំងដែលបានភ្ជាប់ពាក្យរួចហើយ ធ្វើឱ្យពួកគេទាំងអស់មានការភ័ន្តច្រឡំ និងភ័យស្លន់ស្លោ។ជនជាតិរ៉ូម៉ាំងបានបែកបាក់ហើយរត់ចេញដោយមានរបួសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។Scipio ត្រូវបានរងរបួស ហើយបានតែជួយសង្គ្រោះពីការស្លាប់ ឬការចាប់ខ្លួនដោយកូនប្រុសអាយុ 16 ឆ្នាំរបស់គាត់។នៅយប់នោះ Scipio បានបំបែកជំរុំ ហើយបានដកថយនៅលើ Ticinus ។Carthaginians បានចាប់យកអ្នកការពាររបស់គាត់ចំនួន 600 នាក់នៅថ្ងៃបន្ទាប់។បន្ទាប់ពីការធ្វើសមយុទ្ធបន្ថែមទៀត Scipio បានបង្កើតខ្លួនគាត់នៅក្នុងជំរុំដ៏រឹងមាំមួយដើម្បីរង់ចាំការពង្រឹងខណៈពេលដែល Hannibal បានជ្រើសរើសក្នុងចំណោម Gauls ក្នុងតំបន់។
Play button
218 BCE Dec 22

សមរភូមិ Trebia

Trebia, Italy
សមរភូមិ Trebia (ឬ Trebbia) គឺជាសមរភូមិដ៏សំខាន់ដំបូងនៃសង្គ្រាម Punic ទីពីរដែលបានប្រយុទ្ធគ្នារវាងកងកម្លាំង Carthaginian នៃ Hannibal និងកងទ័ពរ៉ូម៉ាំងនៅក្រោម Sempronius Longus នៅថ្ងៃទី 22 ឬ 23 ខែធ្នូ ឆ្នាំ 218 មុនគ។វាបានកើតឡើងនៅលើវាលទំនាបទឹកជំនន់នៃច្រាំងខាងលិចនៃទន្លេ Trebia ខាងក្រោមមិនឆ្ងាយពីការតាំងទីលំនៅរបស់ Placentia (Piacenza សម័យទំនើប) ហើយបណ្តាលឱ្យមានការបរាជ័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរសម្រាប់រ៉ូម។Publius Scipio ត្រូវបានគេវាយដំយ៉ាងខ្លាំងនៅឯសមរភូមិ Ticinus ហើយបានរងរបួសផ្ទាល់ខ្លួន។ជនជាតិរ៉ូមបានដកថយទៅជិត Placentia ពង្រឹងជំរុំរបស់ពួកគេ ហើយរង់ចាំការពង្រឹង។កងទ័ពរ៉ូម៉ាំងនៅស៊ីស៊ីលីក្រោម Sempronius ត្រូវបានដាក់ពង្រាយឡើងវិញនៅភាគខាងជើង ហើយបានចូលរួមជាមួយកម្លាំងរបស់ Scipio ។បន្ទាប់ពីមួយថ្ងៃនៃការប៉ះទង្គិចគ្នាយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដែលពួករ៉ូមបានកាន់កាប់អំណាចលើនោះ Sempronius មានបំណងចង់ប្រយុទ្ធ។ទ័ពសេះ Numidian បានល្បួង Sempronius ចេញពីជំរុំរបស់គាត់ ហើយចូលទៅក្នុងដីការជ្រើសរើសរបស់ Hannibal ។ទ័ពសេះ Carthaginian ស្រស់បានដឹកនាំទ័ពសេះរ៉ូម៉ាំងដែលមានចំនួនច្រើនជាង ហើយទ័ពថ្មើរជើងពន្លឺ Carthaginian បានហួសពីទ័ពថ្មើរជើងរ៉ូម៉ាំង។កម្លាំង Carthaginian ដែលលាក់ទុកពីមុនបានវាយប្រហារទ័ពថ្មើរជើងរ៉ូម៉ាំងនៅខាងក្រោយ។ភាគច្រើននៃអង្គភាពរ៉ូម៉ាំងនៅពេលនោះបានដួលរលំ ហើយរ៉ូមភាគច្រើនត្រូវបានសម្លាប់ ឬចាប់ដោយពួក Carthaginians ប៉ុន្តែ 10,000 នៅក្រោម Sempronius បានរក្សាការបង្កើត ហើយបានប្រយុទ្ធតាមផ្លូវរបស់ពួកគេទៅកាន់សុវត្ថិភាពនៃ Placentia ។ដោយទទួលស្គាល់ Carthaginians ជាកម្លាំងលេចធ្លោនៅក្នុង Cisalpine Gaul អ្នកជ្រើសរើស Gallic បានមករកពួកគេ ហើយកងទ័ពរបស់ពួកគេបានកើនឡើងដល់ 60,000 ។នៅនិទាឃរដូវបន្ទាប់ វាបានផ្លាស់ទីទៅភាគខាងត្បូង ចូលទៅក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលី រ៉ូម៉ាំង ហើយបានទទួលជ័យជម្នះមួយផ្សេងទៀតនៅ សមរភូមិបឹង Trasimene ។នៅឆ្នាំ 216 មុនគ. ឆ្នាំនៃសង្គ្រាម។
Play button
217 BCE Apr 1

សមរភូមិនៃទន្លេ Ebro

Ebro, Spain
សមរភូមិទន្លេ Ebro គឺជាសមរភូមិកងទ័ពជើងទឹកដែលបានប្រយុទ្ធនៅជិតមាត់ទន្លេ Ebro នៅនិទាឃរដូវឆ្នាំ 217 មុនគ.ស. .Hasdrubal Barca ដែលជាមេបញ្ជាការ Carthaginian នៅ Iberia បានចាប់ផ្តើមបេសកកម្មរួមគ្នាមួយដើម្បីបំផ្លាញមូលដ្ឋានរ៉ូម៉ាំងភាគខាងជើងនៃទន្លេ Ebro ។កងនាវាចរ Carthaginian ត្រូវបានបរាជ័យទាំងស្រុង បន្ទាប់ពីការវាយប្រហារដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលមួយដោយកប៉ាល់រ៉ូម៉ាំង ដោយបានបាត់បង់នាវាចំនួន 29 គ្រឿង និងការគ្រប់គ្រងលើសមុទ្រជុំវិញ Iberia។កេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ជនជាតិរ៉ូម៉ាំងត្រូវបានពង្រឹងបន្ថែមទៀតនៅក្នុង Iberia បន្ទាប់ពីជ័យជម្នះនេះ ដែលបណ្តាលឱ្យមានការបះបោរក្នុងចំណោមកុលសម្ព័ន្ធ Iberian មួយចំនួនដែលស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ Carthaginian ។
Play button
217 BCE Jun 1

សមរភូមិ Geronium

Molise, Italy
សមរភូមិ Geronium ឬ Gerunium បានកើតឡើងកំឡុងសង្គ្រាម Punic ទីពីរ ដែលការប៉ះទង្គិច និងការប្រយុទ្ធដ៏ធំមួយបានកើតឡើងនៅរដូវក្តៅ និងរដូវស្លឹកឈើជ្រុះនៃឆ្នាំ 217 មុនគ.ស.។បន្ទាប់ពីបានឈ្នះសមរភូមិ Ager Falernus កងទ័ពរបស់ Hannibal បានធ្វើដំណើរទៅភាគខាងជើងបន្ទាប់មកខាងកើតឆ្ពោះទៅ Molise តាមរយៈ Samnium ។Hannibal ត្រូវបានតាមដានដោយប្រយ័ត្នប្រយែងដោយកងទ័ពរ៉ូម៉ាំងក្រោមរបបផ្តាច់ការ Quintus Fabius Maximus Verrucosus ដោយរក្សាយុទ្ធសាស្ត្រ Fabian ។គោលនយោបាយនេះកំពុងក្លាយជាមនុស្សមិនពេញនិយមនៅក្នុងទីក្រុងរ៉ូម ហើយ Fabius ត្រូវបានបង្ខំឱ្យត្រឡប់ទៅទីក្រុងរ៉ូមវិញ ដើម្បីការពារសកម្មភាពរបស់គាត់ក្រោមការចាត់ចែងនៃកាតព្វកិច្ចសាសនា។Marcus Minucius Rufus ដែលត្រូវបានចាកចេញនៅក្នុងបញ្ជាការអាចចាប់ Carthaginians យាមនៅជិតជំរុំរបស់ពួកគេនៅ Geronium និងធ្វើឱ្យមានការខាតបង់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើពួកគេនៅក្នុងការប៉ះទង្គិចដ៏ធំមួយខណៈដែលជនជាតិរ៉ូម 5,000 ត្រូវបានសម្លាប់។សកម្មភាពនេះបានធ្វើឱ្យជនជាតិរ៉ូម៉ាំងដែលមិនពេញចិត្តនឹង Fabius លើកកំពស់ Minucius ឱ្យស្មើភាពផ្តាច់ការ។Minucius បានគ្រប់គ្រងកងទ័ពពាក់កណ្តាលហើយបានបោះជំរុំដាច់ដោយឡែកពី Fabius នៅជិត Geronium ។Hannibal ដែល​បាន​ដឹង​អំពី​ការ​អភិវឌ្ឍ​នេះ បាន​ដាក់​អន្ទាក់​យ៉ាង​ល្អិតល្អន់ ដែល​ទាញ​យក Minucius និង​កងទ័ព​របស់​គាត់​យ៉ាង​លម្អិត ហើយ​បន្ទាប់​មក​បាន​វាយ​លុក​ពី​គ្រប់​ទិសទី។ការមកដល់ទាន់ពេលវេលារបស់ Fabius ជាមួយនឹងកងទ័ពពាក់កណ្តាលផ្សេងទៀតបានអនុញ្ញាតឱ្យ Minucius រត់គេចខ្លួនប៉ុន្តែជាមួយនឹងចំនួនដ៏ច្រើននៃជនជាតិរ៉ូមត្រូវបានសម្លាប់។បន្ទាប់ពីការប្រយុទ្ធ Minucius បានប្រគល់កងទ័ពរបស់គាត់ទៅ Fabius ហើយបានបន្តភារកិច្ចរបស់ Master of Horse ។
Play button
217 BCE Jun 21

សមរភូមិបឹង Trasimene

Lago Trasimeno, Province of Pe
បន្ទាប់ពីសមរភូមិ Trebia មានការភ្ញាក់ផ្អើលនៅពេលដែលព័ត៌មាននៃការបរាជ័យបានទៅដល់ទីក្រុងរ៉ូម ប៉ុន្តែវាបានស្ងប់ស្ងាត់នៅពេលដែល Sempronius មកដល់ ដើម្បីធ្វើជាអធិបតីក្នុងការបោះឆ្នោតកុងស៊ុលតាមរបៀបធម្មតា។កុងស៊ុលដែលបានជ្រើសរើសបានជ្រើសរើសកងពលបន្ថែមទៀត ទាំងរ៉ូម៉ាំង និងពីសម្ព័ន្ធមិត្តឡាតាំងរបស់រ៉ូម។បានពង្រឹង Sardinia និង Sicily ប្រឆាំងនឹងលទ្ធភាពនៃការវាយឆ្មក់ Carthaginian ឬការលុកលុយ។ដាក់យោធភូមិនៅ Tarentum និងកន្លែងផ្សេងទៀតសម្រាប់ហេតុផលស្រដៀងគ្នា;បានសាងសង់កងនាវាចំនួន 60 quinqueremes;និងបានបង្កើតឃ្លាំងផ្គត់ផ្គង់នៅ Ariminum និង Arretium ក្នុងការរៀបចំសម្រាប់ការដើរក្បួនភាគខាងជើងនៅពេលក្រោយក្នុងឆ្នាំ។កងទ័ពពីរ - នៃកងពលបួននីមួយៗ រ៉ូម៉ាំងពីរ និងសម្ព័ន្ធមិត្តពីរ ប៉ុន្តែមានកម្លាំងទ័ពសេះខ្លាំងជាងធម្មតា - ត្រូវបានបង្កើតឡើង។មួយត្រូវបានឈរជើងនៅ Arretium និងមួយទៀតនៅលើឆ្នេរ Adriatic;ពួកគេ​នឹង​អាច​រារាំង​ការ​ឈាន​ទៅ​មុខ​ដែល​អាច​ធ្វើ​ទៅ​បាន​របស់ Hannibal ចូល​ទៅ​ភាគ​កណ្តាល​ប្រទេស​អ៊ីតាលី ហើយ​មាន​ទីតាំង​ល្អ​ដើម្បី​ផ្លាស់ទី​ទៅ​ភាគ​ខាង​ជើង​ដើម្បី​ប្រតិបត្តិការ​នៅ Cisalpine Gaul។នៅនិទាឃរដូវបន្ទាប់ ជនជាតិរ៉ូមបានដាក់កងទ័ពពីរ ដែលមួយនៅសងខាងនៃ Apennines ប៉ុន្តែមានការភ្ញាក់ផ្អើលនៅពេលដែលពួក Carthaginians ឆ្លងកាត់ភ្នំដោយផ្លូវពិបាក ប៉ុន្តែមិនបានប្រុងប្រយ័ត្ន។ពួក Carthaginians បានផ្លាស់ទៅភាគខាងត្បូងចូលទៅក្នុង Etruria ដោយបានប្លន់ វាយលុកភូមិ និងសម្លាប់បុរសពេញវ័យទាំងអស់ដែលបានជួបប្រទះ។Flaminius ដែល​ទទួល​បន្ទុក​លើ​កងទ័ព​រ៉ូម៉ាំង​ដែល​ជិត​បំផុត​បាន​ចេញ​ទៅ​តាម​ចាប់។Hannibal បានរៀបចំការវាយឆ្មក់នៅលើច្រាំងខាងជើងនៃបឹង Trasimene ហើយបានជាប់គាំងជនជាតិរ៉ូម ដោយសម្លាប់ ឬចាប់ពួកគេទាំងអស់ 25,000 នាក់។ប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយមក ពួក Carthaginians បានបំផ្លាញទ័ពសេះទាំងមូលនៃកងទ័ពរ៉ូម៉ាំងផ្សេងទៀត ដែលមិនទាន់ដឹងអំពីគ្រោះមហន្តរាយនេះ។ការបំផ្លិចបំផ្លាញនៃកងទ័ពទាំងមូលដែលជាលទ្ធផលនៃការវាយឆ្មក់ដោយកងទ័ពផ្សេងទៀតទាំងមូលត្រូវបានចាត់ទុកថាជាព្រឹត្តិការណ៍ពិសេសមួយ។ពួក Carthaginians បានបន្តការហែក្បួនរបស់ពួកគេតាមរយៈ Etruria បន្ទាប់មកឆ្លងកាត់ទៅ Umbria ហើយបានដើរឆ្ពោះទៅភាគខាងត្បូងទៅកាន់ Apulia ក្នុងក្តីសង្ឃឹមនៃការឈ្នះលើទីក្រុងមួយចំនួននៃជនជាតិក្រិក និងទីក្រុង Italic ភាគខាងត្បូងនៃប្រទេសអ៊ីតាលី។ដំណឹងនៃការបរាជ័យនេះបានធ្វើឱ្យមានការភ័យស្លន់ស្លោនៅក្នុងទីក្រុងរ៉ូម ហើយបាននាំឱ្យមានការបោះឆ្នោតរបស់ Quintus Fabius Maximus Verrucosus ជាជនផ្តាច់ការ ប៉ុន្តែដោយមានការអត់ធ្មត់ជាមួយនឹង "យុទ្ធសាស្ត្រ Fabian" របស់គាត់ក្នុងការជៀសវាងជម្លោះដ៏ក្តៅគគុក ហើយពឹងផ្អែកលើយុទ្ធសាស្ត្រទ័ពព្រៃជំនួសវិញ នៅឆ្នាំបន្ទាប់ជនជាតិរ៉ូមបានជ្រើសរើស Lucius Aemilius Paullus និង Gaius Terentius Varro ជាកុងស៊ុល។មេបញ្ជាការដែលឈ្លានពានកាន់តែច្រើនទាំងនេះបានចូលរួមជាមួយ Hannibal នៅសមរភូមិ Cannae ក្នុងឆ្នាំ 216 មុនគ.ស. ដែលជាគ្រោះមហន្តរាយទីបីសម្រាប់ទីក្រុងរ៉ូមដែលត្រូវបានបន្តដោយសង្រ្គាមដប់បីឆ្នាំទៀត។
យុទ្ធសាស្ត្រ Fabian
អ្នកចម្បាំង Celtiberian ©Angus McBride
217 BCE Jul 1 - 216 BCE Aug 1

យុទ្ធសាស្ត្រ Fabian

Italy
បន្ទាប់ពីសមរភូមិបឹង Trasimene អ្នកទោសត្រូវបានប្រព្រឹត្តយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ប្រសិនបើពួកគេជាជនជាតិរ៉ូម។សម្ព័ន្ធមិត្តឡាតាំងដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនត្រូវបានព្យាបាលយ៉ាងល្អដោយពួក Carthaginians ហើយមនុស្សជាច្រើនត្រូវបានដោះលែង និងបញ្ជូនត្រឡប់ទៅទីក្រុងរបស់ពួកគេវិញ ដោយសង្ឃឹមថាពួកគេនឹងនិយាយបានល្អអំពីសមត្ថភាពក្បាច់គុន Carthaginian និងការព្យាបាលរបស់ពួកគេ។Hannibal សង្ឃឹមថាសម្ព័ន្ធមិត្តមួយចំនួនអាចត្រូវបានបញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យចុះចាញ់។ពួក Carthaginians បានបន្តការហែក្បួនរបស់ពួកគេតាមរយៈ Etruria បន្ទាប់មក Umbria ទៅកាន់ឆ្នេរសមុទ្រ Adriatic បន្ទាប់មកបានប្រែក្លាយទៅភាគខាងត្បូងទៅជា Apulia ក្នុងក្តីសង្ឃឹមថានឹងឈ្នះលើរដ្ឋទីក្រុងជនជាតិក្រិក និងអ៊ីតាលីមួយចំនួននៃភាគខាងត្បូងប្រទេសអ៊ីតាលី។ដំណឹង​នៃ​ការ​បរាជ័យ​ម្តង​ទៀត​បាន​ធ្វើ​ឱ្យ​មាន​ការ​ភ័យ​ស្លន់​ស្លោ​ក្នុង​ទីក្រុង​រ៉ូម។Quintus Fabius Maximus ត្រូវបានជ្រើសរើសជាមេដឹកនាំផ្តាច់ការដោយសភារ៉ូម៉ាំង ហើយបានអនុម័ត "យុទ្ធសាស្ត្រ Fabian" នៃការជៀសវាងការប្រយុទ្ធគ្នាដោយពឹងផ្អែកលើការបៀតបៀនកម្រិតទាបដើម្បីពាក់អ្នកឈ្លានពានរហូតដល់ទីក្រុងរ៉ូមអាចកសាងកម្លាំងយោធារបស់ខ្លួនឡើងវិញ។Hannibal ត្រូវ​បាន​ទុក​ឱ្យ​មាន​សេរីភាព​យ៉ាង​ច្រើន​ដើម្បី​បំផ្លាញ Apulia សម្រាប់​ឆ្នាំ​បន្ទាប់។Fabius មិនមានប្រជាប្រិយភាពក្នុងចំណោមទាហាន សាធារណជនរ៉ូម៉ាំង ឬឥស្សរជនរ៉ូម៉ាំងទេ ចាប់តាំងពីគាត់បានជៀសវាងការប្រយុទ្ធខណៈពេលដែលប្រទេសអ៊ីតាលីត្រូវបានបំផ្លិចបំផ្លាញដោយសត្រូវ ហើយយុទ្ធសាស្ត្ររបស់គាត់នឹងមិននាំទៅដល់ការបញ្ចប់សង្រ្គាមភ្លាមៗនោះទេ។ Hannibal បានដើរឆ្លងកាត់អ្នកមានបំផុត និងមានជីជាតិបំផុត ខេត្តនៃប្រទេសអ៊ីតាលីដោយសង្ឃឹមថាការបំផ្លិចបំផ្លាញនឹងទាក់ទាញ Fabius ចូលទៅក្នុងសមរភូមិប៉ុន្តែ Fabius បានបដិសេធ។ប្រជាជនរ៉ូម៉ាំងបានចំអកឱ្យ Fabius ថាជា Cunctator ("អ្នកពន្យារពេល") ហើយនៅក្នុងការបោះឆ្នោតនៃឆ្នាំ 216 BCE បានជ្រើសរើសកុងស៊ុលថ្មី: Gaius Terentius Varro ដែលបានតស៊ូមតិក្នុងការបន្តយុទ្ធសាស្រ្តសង្រ្គាមដែលកាន់តែឈ្លានពាន និង Lucius Aemilius Paullus ដែលបានតស៊ូមតិនៅកន្លែងណាមួយរវាង Fabius ។ ហើយដែលស្នើដោយ Varro ។នៅនិទាឃរដូវឆ្នាំ 216 មុនគ.ស. ហាន់នីបាលបានរឹបអូសឃ្លាំងផ្គត់ផ្គង់ដ៏ធំនៅ Cannae នៅលើវាលទំនាប Apulian ។ព្រឹទ្ធសភារ៉ូម៉ាំងបានអនុញ្ញាតឱ្យបង្កើនកងទ័ពទំហំទ្វេរដងដោយ Varro និង Paullus ដែលជាកម្លាំងរបស់បុរស 86,000 ដែលជាកម្លាំងដ៏ធំបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្ររ៉ូម៉ាំងរហូតដល់ចំណុចនោះ។
Play button
217 BCE Sep 1

សមរភូមិ Ager Falernus

Campania, Italy
សមរភូមិ Ager Falernus គឺជាការប៉ះទង្គិចគ្នាក្នុងកំឡុងសង្គ្រាម Punic លើកទីពីររវាងកងទ័ពនៃទីក្រុងរ៉ូម និង Carthage ។បន្ទាប់ពីបានឈ្នះសមរភូមិបឹង Trasimene ក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលីក្នុងឆ្នាំ 217 មុនគ.ស. កងទ័ពដែលបញ្ជាដោយ Hannibal បានធ្វើដំណើរទៅភាគខាងត្បូង ហើយទៅដល់ Campania ។ទីបំផុត Carthaginians បានផ្លាស់ទៅស្រុក Falernum ដែលជាជ្រលងទន្លេមានជីជាតិហ៊ុំព័ទ្ធដោយភ្នំ។Quintus Fabius Maximus Verrucosus ដែលត្រូវបានបោះឆ្នោតជ្រើសរើសជាមេដឹកនាំផ្តាច់ការរ៉ូម៉ាំង និងជាមេបញ្ជាការនៃកងកម្លាំងវាលរ៉ូម៉ាំងបន្ទាប់ពីការបរាជ័យដ៏មហន្តរាយនៅបឹង Trasimene បានបង្អាក់ Hannibal ហើយបានជាប់គាំងក្នុងយុទ្ធសាស្ត្រប្រយុទ្ធតែក្រោមលក្ខខណ្ឌអំណោយផលប៉ុណ្ណោះ។ឥឡូវនេះគាត់បានកាន់កាប់ផ្លូវឆ្លងកាត់ទន្លេទាំងអស់និងផ្លូវឆ្លងកាត់ភ្នំដែលនាំមុខចេញពីជ្រលងភ្នំដូច្នេះរារាំង Carthaginians នៅខាងក្នុង។បន្ទាប់​ពី​ដក​គ្រាប់​ធញ្ញជាតិ គោក្របី និង​គ្រឿង​ផ្គត់ផ្គង់​ផ្សេង​ទៀត Hannibal បាន​បង្ហាញ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ដ៏​អស្ចារ្យ​ដើម្បី​ញុះញង់​ឆ្មាំ​រ៉ូម៉ាំង​ឲ្យ​ចាក​ចេញ​ពី​ច្រក​មួយ។ទោះបីជាមានការតវ៉ាពីមន្រ្តីបុគ្គលិករបស់គាត់ក៏ដោយ Fabius ដែលត្រូវបានបោះជំរុំនៅជិតផ្លូវឆ្លងកាត់ជាមួយកងកម្លាំងសំខាន់របស់គាត់បានបដិសេធមិនវាយប្រហារកងទ័ព Carthaginian ហើយវាបានរួចផុតពីអន្ទាក់ដោយមិនភ័យខ្លាច។
216 BCE - 207 BCE
ភាពជាប់គាំង និង ភាពទាល់ច្រកornament
Play button
216 BCE Jan 1

សមរភូមិ Silva Litana

Rimini, Province of Rimini, It
Gallic Boii បានធ្វើឱ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលនិងបំផ្លាញកងទ័ពរ៉ូម៉ាំងដែលមានបុរស 25,000 នាក់នៅក្រោមកុងស៊ុលដែលត្រូវបានជ្រើសរើស Lucius Postumius Albinus ហើយបានបំផ្លាញកងទ័ពរ៉ូម៉ាំងដោយមានតែបុរសដប់នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលនៅរស់រានមានជីវិតពីការវាយឆ្មក់អ្នកទោសពីរបីនាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួនដោយ Gauls ហើយ Postumius ត្រូវបានសម្លាប់ សាកសពរបស់គាត់គឺ លលាដ៍ក្បាលរបស់គាត់ត្រូវបានគ្របដោយមាស ហើយត្រូវបានប្រើប្រាស់ជាពែងសម្រាប់ពិធីដោយ Boii ។ដំណឹងនៃគ្រោះមហន្តរាយយោធានេះបានទៅដល់ទីក្រុងរ៉ូម ប្រហែលជាបន្ទាប់ពីការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសកុងស៊ុលសម្រាប់ឆ្នាំ 215 មុនគ.ស. នៅនិទាឃរដូវឆ្នាំ 215 មុនគ.ស. ឬបន្ទាប់ពីការបរាជ័យនៅ Cannae ក្នុងរដូវស្លឹកឈើជ្រុះឆ្នាំ 216 មុនគ.ស. បានបង្កឱ្យមានការភ័យស្លន់ស្លោជាថ្មីនៅក្នុងទីក្រុងរ៉ូម ហើយបានបង្ខំពួករ៉ូមឱ្យពន្យារពេលប្រតិបត្តិការយោធាប្រឆាំងនឹងពួក Gauls រហូតដល់ចុងបញ្ចប់នៃសង្គ្រាម Punic ទីពីរ។រ៉ូមបានសម្រេចចិត្តផ្តោតលើការកម្ចាត់ Hannibal ហើយបានបញ្ជូនតែកងពលពីរប៉ុណ្ណោះដើម្បីការពារប្រឆាំងនឹងការវាយប្រហារ Gallic ដែលអាចកើតមាន ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ Boii និង Insubres មិនបានវាយប្រហារពួករ៉ូមដើម្បីទាញយកជ័យជម្នះរបស់ពួកគេទេ។Cisalpine Gaul នៅតែមានសន្តិភាពទាក់ទងគ្នារហូតដល់ឆ្នាំ 207 មុនគ.ស. នៅពេលដែល Hasdrubal Barca បានមកដល់ Cisapline Gaul ជាមួយកងទ័ពរបស់គាត់ពីប្រទេសអេស្ប៉ាញ។កុលសម្ព័ន្ធគឺ Veneti និង Cenomani ក្នុងឆ្នាំ 224 មុនគ។រ៉ូមបន្ទាប់បានកម្ចាត់ Insubres នៅ Accrrae បន្ទាប់មកនៅក្នុងសមរភូមិ Clastidium ក្នុងឆ្នាំ 223 មុនគ។
Capua សម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយ Carthaginians
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
216 BCE Jun 1

Capua សម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយ Carthaginians

Capua, Province of Caserta, It
រដ្ឋទីក្រុងមួយចំនួននៅភាគខាងត្បូងប្រទេសអ៊ីតាលីបានចងសម្ព័ន្ធភាពជាមួយ Hannibal ឬត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅពេលដែលបក្សពួកនិយម Carthaginian ក្បត់ការការពាររបស់ពួកគេ។កុលសម្ព័ន្ធ Samnite សំខាន់ពីរក៏បានចូលរួមជាមួយបុព្វហេតុ Carthaginian ផងដែរ។នៅឆ្នាំ 214 មុនគ.ស. ភាគច្រើននៃប្រទេសអ៊ីតាលីភាគខាងត្បូងបានងាកមកប្រឆាំងនឹងទីក្រុងរ៉ូម។ការទទួលបានដ៏ធំបំផុតគឺទីក្រុងធំទីពីរនៃប្រទេសអ៊ីតាលីគឺ Capua នៅពេលដែលកងទ័ពរបស់ Hannibal បានដើរចូលទៅក្នុង Campania ក្នុងឆ្នាំ 216 មុនគ.ស.។ប្រជាជននៅ Capua មានសញ្ជាតិរ៉ូម៉ាំងមានកម្រិត ហើយអភិជនត្រូវបានភ្ជាប់ជាមួយជនជាតិរ៉ូមតាមរយៈអាពាហ៍ពិពាហ៍ និងមិត្តភាព ប៉ុន្តែលទ្ធភាពនៃការក្លាយជាទីក្រុងកំពូលនៃប្រទេសអ៊ីតាលី បន្ទាប់ពីគ្រោះមហន្តរាយរ៉ូម៉ាំងជាក់ស្តែងបានបង្ហាញពីការល្បួងខ្លាំងពេក។សន្ធិសញ្ញារវាងពួកគេនិង Hannibal អាចត្រូវបានពិពណ៌នាថាជាកិច្ចព្រមព្រៀងនៃមិត្តភាពចាប់តាំងពី Capuans មិនមានកាតព្វកិច្ច។នៅពេលដែលទីក្រុងកំពង់ផែ Locri បានភៀសខ្លួនទៅ Carthage នៅរដូវក្តៅឆ្នាំ 215 មុនគ.ស. វាត្រូវបានគេប្រើភ្លាមៗដើម្បីពង្រឹងកងកម្លាំង Carthaginian នៅក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលីជាមួយនឹងទាហាន គ្រឿងផ្គត់ផ្គង់ និងដំរីសង្រ្គាម។វាជាពេលវេលាតែមួយគត់ក្នុងអំឡុងពេលសង្រ្គាម Carthage បានពង្រឹង Hannibal ។កម្លាំងទីពីរ នៅក្រោមប្អូនប្រុសពៅរបស់ Hannibal Mago ត្រូវបានគេចង់ចុះចតនៅប្រទេសអ៊ីតាលីក្នុងឆ្នាំ 215 មុនគ.ស. ប៉ុន្តែត្រូវបានបង្វែរទៅ Iberia បន្ទាប់ពីការបរាជ័យដ៏ធំរបស់ Carthaginian នៅទីនោះ។
Play button
216 BCE Aug 2

សមរភូមិ Cannae

Cannae, Province of Barletta-A
ដោយបានជាសះស្បើយពីការខាតបង់របស់ពួកគេនៅ Trebia (218 BCE) និង Lake Trasimene (217 BCE) ជនជាតិរ៉ូមបានសម្រេចចិត្តចូលរួមជាមួយ Hannibal នៅ Cannae ជាមួយនឹងកងទ័ពរ៉ូម៉ាំង និងសម្ព័ន្ធមិត្តប្រហែល 86,000 នាក់។ពួកគេបានប្រមូលផ្តុំទ័ពថ្មើរជើងដ៏ធ្ងន់របស់ពួកគេនៅក្នុងទ្រង់ទ្រាយដ៏ជ្រៅជាងធម្មតា ខណៈពេលដែល Hannibal បានប្រើយុទ្ធសាស្ត្រស្រោមសំបុត្រពីរដង ហើយឡោមព័ទ្ធសត្រូវរបស់គាត់ ដោយចាប់បានភាគច្រើននៃកងទ័ពរ៉ូម៉ាំងដែលបន្ទាប់មកត្រូវបានគេសម្លាប់។ការ​បាត់​បង់​ជីវិត​នៅ​ខាង​រ៉ូម៉ាំង មាន​ន័យ​ថា វា​ជា​ថ្ងៃ​មួយ​នៃ​ការ​ប្រយុទ្ធ​គ្នា​ដ៏​សាហាវ​បំផុត​ក្នុង​ប្រវត្តិសាស្ត្រ។មានតែជនជាតិរ៉ូមប្រហែល 15,000 នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលភាគច្រើនមកពីយោធភូមិភាគនៃជំរំហើយមិនបានចូលរួមក្នុងសមរភូមិបានរួចផុតពីសេចក្តីស្លាប់។បន្ទាប់ពីការបរាជ័យ Capua និងទីក្រុង-រដ្ឋអ៊ីតាលីមួយចំនួនផ្សេងទៀតបានភៀសខ្លួនពីសាធារណរដ្ឋរ៉ូម៉ាំងទៅកាន់ទីក្រុង Carthage ។ខណៈ​ដែល​ដំណឹង​នៃ​ការ​បរាជ័យ​នេះ​បាន​ឈាន​ដល់​ទីក្រុង​រ៉ូម ទីក្រុង​ត្រូវ​បាន​ក្តុកក្តួល​ដោយ​ការ​ភ័យ​ខ្លាច។អាជ្ញាធរបានប្រើវិធានការមិនធម្មតា ដែលរួមមានការប្រឹក្សាសៀវភៅ Sibylline បញ្ជូនគណៈប្រតិភូដែលដឹកនាំដោយ Quintus Fabius Pictor ទៅពិគ្រោះជាមួយ Delphic oracle នៅប្រទេសក្រិច និងបញ្ចុះសពមនុស្ស 4 នាក់នៅរស់ ដើម្បីបូជាដល់ព្រះរបស់ពួកគេ។
Play button
215 BCE Apr 1

សមរភូមិ Ibera

Tortosa, Spain
Hasdrubal បានចំណាយពេលនៅសល់នៃឆ្នាំ 217 មុនគ.ស. និងទាំងអស់នៃ 216 BCE ដើម្បីបង្ក្រាបកុលសម្ព័ន្ធ Iberian ជនជាតិដើមដែលបះបោរ ដែលភាគច្រើននៅភាគខាងត្បូង។ក្រោមសម្ពាធពី Carthage ដើម្បីពង្រឹង Hannibal ហើយត្រូវបានពង្រឹងយ៉ាងខ្លាំង Hasdrubal បានដើរទៅភាគខាងជើងម្តងទៀតនៅដើមឆ្នាំ 215 មុនគ.ស.។ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ Scipio ដែលត្រូវបានពង្រឹង និងចូលរួមដោយប្អូនប្រុសរបស់គាត់គឺ Publius បានឆ្លងកាត់ Ebro ដើម្បីឡោមព័ទ្ធទីក្រុង Ibera ដែលតម្រឹម Carthaginian ។Hasdrubal បានចូលទៅជិតនិងផ្តល់ការប្រយុទ្ធដែល Scipios ទទួលយក។កង​ទ័ព​ទាំង​ពីរ​មាន​ទំហំ​ប្រហាក់​ប្រហែល​គ្នា​ប្រហែល ២៥.០០០​នាក់ ។នៅពេលដែលពួកគេបានប៉ះទង្គិចគ្នា កណ្តាលនៃកងទ័ពរបស់ Hasdrubal ដែលរួមមាន Iberians ដែលត្រូវបានជ្រើសរើសក្នុងស្រុក បានភៀសខ្លួនដោយមិនមានការប្រយុទ្ធ។កងពលរ៉ូម៉ាំងបានរុញច្រានតាមគម្លាត ងាកទៅម្ខាងទល់នឹងទ័ពថ្មើរជើង Carthaginian ដែលនៅសេសសល់ ហើយរុំព័ទ្ធពួកគេ។ភាគីទាំងសងខាងត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាបានទទួលរងគ្រោះយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។Carthaginians ប្រហែលជាធ្ងន់ណាស់។ជំរុំ Carthaginian ត្រូវបានបណ្តេញចេញ ប៉ុន្តែ Hasdrubal បានរត់គេចខ្លួនជាមួយនឹងទ័ពសេះភាគច្រើនរបស់គាត់។បងប្អូន Scipio បានបន្តជាមួយនឹងគោលនយោបាយរបស់ពួកគេក្នុងការបង្ក្រាបកុលសម្ព័ន្ធ Iberian និងវាយឆ្មក់ទ្រព្យសម្បត្តិ Carthaginian ។Hasdrubal បានបាត់បង់ឱកាសក្នុងការពង្រឹង Hannibal នៅពេលដែលគាត់ឈានដល់ចំណុចកំពូលនៃភាពជោគជ័យរបស់គាត់ ហើយកងទ័ពដែលត្រៀមនឹងចេញដំណើរទៅកាន់ប្រទេសអ៊ីតាលីត្រូវបានបង្វែរទៅ Iberia ។ឥទ្ធិពលនេះទៅលើការពង្រឹងសក្តានុពលសម្រាប់ Hannibal បានធ្វើឱ្យប្រវត្តិវិទូ Klaus Zimmermann ថ្លែងថា "ជ័យជំនះរបស់ Scipios ... ប្រហែលជាសមរភូមិសម្រេចនៃសង្គ្រាម" ។
សមរភូមិ Herdonia ដំបូង
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
214 BCE Jan 1

សមរភូមិ Herdonia ដំបូង

Ordona, Province of Foggia, It
សមរភូមិ Herdonia ទីមួយត្រូវបានវាយប្រយុទ្ធគ្នានៅឆ្នាំ 212 មុនគ.ស. កំឡុងសង្គ្រាម Punic លើកទីពីររវាងកងទ័ព Carthaginian របស់ Hannibal និងកងកម្លាំងរ៉ូម៉ាំងដែលដឹកនាំដោយ Praetor Gnaeus Fulvius Flaccus ដែលជាបងប្រុសរបស់កុងស៊ុល។កងទ័ពរ៉ូម៉ាំងត្រូវបានបំផ្លាញដោយទុកឱ្យ Apulia មានសេរីភាពពីរ៉ូមសម្រាប់ឆ្នាំ។ក្នុងរយៈពេលពីរបីសប្តាហ៍ Hannibal បានសម្លាប់ទាហានរ៉ូម៉ាំង និងសម្ព័ន្ធមិត្តចំនួន 31,000 នាក់នៅក្នុងការប្រយុទ្ធពីរនៅ Campania និង Apulia ។បន្ទាប់ពីសមរភូមិ Herdonia Hannibal បានដើរឆ្ពោះទៅភាគខាងត្បូងឆ្ពោះទៅកាន់ Tarentum ជាកន្លែងដែលពួករ៉ូមត្រូវបានឡោមព័ទ្ធនៅក្នុងទីប្រជុំជន ខណៈដែលទីក្រុងនេះបានធ្លាក់ទៅសម្ព័ន្ធមិត្ត Carthaginian នៅដើមឆ្នាំ 212 មុនគ.ស.។ព្រឹទ្ធសភារ៉ូម៉ាំងបានសម្រេចចិត្តលើកកងពលថ្មីចំនួនបួនដើម្បីបញ្ជូនទៅ Apulia ។បន្ទាប់មកកុងស៊ុលរ៉ូម៉ាំងបានដើរទៅជិត Capua ដោយមានបំណងបិទទីក្រុងទាំងស្រុង។
សង្គ្រាមម៉ាសេដូនៀដំបូង
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
214 BCE Jan 1 - 205 BCE

សង្គ្រាមម៉ាសេដូនៀដំបូង

Macedonia
ក្នុងកំឡុងឆ្នាំ 216 មុនគ.ស. ស្តេចម៉ាសេដូនៀ ហ្វីលីព វី បានសន្យាការគាំទ្ររបស់គាត់ចំពោះហាន់នីបល់ ដូច្នេះបានចាប់ផ្តើមសង្រ្គាមម៉ាសេដូនៀនដំបូងប្រឆាំងនឹងទីក្រុងរ៉ូមនៅឆ្នាំ 215 មុនគ.ស.។ជនជាតិរ៉ូមមានការព្រួយបារម្ភថាជនជាតិម៉ាសេដូននឹងព្យាយាមឆ្លងកាត់ច្រកសមុទ្រ Otranto និងចុះចតនៅប្រទេសអ៊ីតាលី។ពួកគេបានពង្រឹងកងទ័ពជើងទឹករបស់ពួកគេយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងតំបន់ ហើយបានបញ្ជូនកងពលមួយដើម្បីឈរការពារ ហើយការគំរាមកំហែងបានផ្ទុះឡើង។នៅឆ្នាំ 211 មុនគ.ស. ក្រុងរ៉ូមបានកាន់កាប់ជនជាតិម៉ាសេដូនដោយចងសម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយសម្ព័ន្ធ Aetolian ដែលជាសម្ព័ន្ធប្រឆាំងនឹងម៉ាសេដូននៃរដ្ឋទីក្រុងក្រិក។នៅឆ្នាំ 205 មុនគ.ស. សង្គ្រាមនេះបានបញ្ចប់ដោយការចរចាសន្តិភាព។
សមរភូមិ Beneventum
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
214 BCE Jan 1

សមរភូមិ Beneventum

Benevento, Province of Beneven
ផ្នែកសំខាន់មួយនៃយុទ្ធនាការរបស់ Hannibal នៅក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលីគឺការប៉ុនប៉ងដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងពួករ៉ូមដោយប្រើធនធានក្នុងស្រុក។បង្កើនអ្នកជ្រើសរើសពីក្នុងចំណោមប្រជាជនក្នុងស្រុក។អ្នកក្រោមបង្គាប់របស់គាត់ Hanno អាចលើកទ័ពនៅ Samnium ក្នុងឆ្នាំ 214 មុនគ.ស.។កងពលរ៉ូម៉ាំងនៅក្រោម Tiberius Sempronius Graccus បានកម្ចាត់កងកម្លាំង Carthaginian របស់ Hanno ក្នុងសមរភូមិ Beneventum ដោយបដិសេធការពង្រឹង Hannibal ។ការវាយលុកជាបន្តបន្ទាប់បាននាំឱ្យមានការបំផ្លិចបំផ្លាញទាំងស្រុងនៃកងទ័ពរបស់ Hanno និងការចាប់យកជំរុំរបស់គាត់;បុរសរបស់គាត់តិចជាង 2,000 នាក់បានរត់គេចខ្លួនជាមួយជីវិតរបស់ពួកគេ រួមទាំង Hanno ផងដែរ។Gracchus បន្ទាប់ពីការប្រយុទ្ធគ្នាបានបន្តចូលទៅក្នុង Lucania ដើម្បីការពារ Hanno ពីការបង្កើនកងទ័ពផ្សេងទៀតនៅក្នុងតំបន់នេះហើយប្រើវាដើម្បីពង្រឹង Hannibal ។Gracchus នៅទីបំផុតអាចរុញ Hanno ចូលទៅក្នុង Bruttium ជាលទ្ធផលនៃជ័យជម្នះរបស់គាត់នៅខាងក្រៅ Beneventum ។ដោយត្រូវបានប្លន់ពីការរំពឹងទុកនៃការបំពេញបន្ថែមដែលត្រូវការយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ Hannibal ត្រូវបានបង្ខំឱ្យចុះសម្រុងជាមួយនឹងការពិតដែលថាគាត់នឹងមិនអាចធ្វើយុទ្ធនាការជោគជ័យនៅក្នុង Campania ។Hannibal អាចឈ្នះសម្ព័ន្ធមិត្ត ប៉ុន្តែការការពារពួកគេប្រឆាំងនឹងរ៉ូម៉ាំងគឺជាបញ្ហាថ្មី និងពិបាក ព្រោះរ៉ូមនៅតែអាចវាយលុកកងទ័ពជាច្រើន ដែលសរុបមានចំនួនច្រើនជាងកម្លាំងរបស់គាត់ច្រើន។
Play button
214 BCE Jan 1

សមរភូមិណូឡា

Nola, Metropolitan City of Nap
សមរភូមិទីបីនៃណូឡាត្រូវបានប្រយុទ្ធនៅឆ្នាំ 214 មុនគ.ស. រវាង Hannibal និងកងទ័ពរ៉ូម៉ាំងដែលដឹកនាំដោយ Marcus Claudius Marcellus ។វាជាការប៉ុនប៉ងលើកទីបីរបស់ Hannibal ដើម្បីដណ្តើមយកទីក្រុង Nola ។ជាថ្មីម្តងទៀត Marcelus បានរារាំងការចាប់យកទីក្រុងដោយជោគជ័យ។
Syracuse បះបោរប្រឆាំងនឹងទីក្រុងរ៉ូម
Hiero II នៃ Syracuse ហៅ Archimedes ឱ្យពង្រឹងទីក្រុងដោយ Sebastiano Ricci (1720s) ។ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
213 BCE Apr 1 - 212 BCE Jun

Syracuse បះបោរប្រឆាំងនឹងទីក្រុងរ៉ូម

Syracuse, Province of Syracuse
នៅឆ្នាំ 215 មុនគ.ស. ចៅប្រុសរបស់ Hiero ឈ្មោះ Hieronymus បានឡើងគ្រងរាជ្យលើការសោយទិវង្គតរបស់ជីតារបស់គាត់ ហើយ Syracuse បានធ្លាក់ក្រោមឥទ្ធិពលនៃក្រុមប្រឆាំងរ៉ូម៉ាំង រួមទាំងពូរបស់គាត់ពីរនាក់ក្នុងចំណោមឥស្សរជន Syracusan ។ទោះបីជាមានការប៉ុនប៉ងការទូតក៏ដោយ សង្គ្រាមបានផ្ទុះឡើងរវាងសាធារណរដ្ឋរ៉ូម៉ាំង និងព្រះរាជាណាចក្រស៊ីរ៉ាស៊ីសនៅឆ្នាំ 214 មុនគ.ស. ខណៈដែលពួករ៉ូមនៅតែរវល់ប្រយុទ្ធជាមួយខាធេចនៅកម្រិតនៃសង្គ្រាម Punic ទីពីរ (218-201 មុនគ.ស.) ។ជាលទ្ធផល កម្លាំងរ៉ូម៉ាំងដែលដឹកនាំដោយអគ្គកុងស៊ុល Marcus Claudius Marcellus បានឡោមព័ទ្ធទីក្រុងកំពង់ផែដោយសមុទ្រ និងដីនៅឆ្នាំ 213 មុនគ.ស.។ទីក្រុង Syracuse ដែលមានទីតាំងនៅឆ្នេរសមុទ្រភាគខាងកើតនៃទីក្រុង Sicily មានភាពល្បីល្បាញដោយសារកំពែងសំខាន់ៗ ជញ្ជាំងដ៏អស្ចារ្យដែលការពារទីក្រុងពីការវាយប្រហារ។ក្នុងចំណោមអ្នកការពារ Syracuse គឺជា គណិតវិទូ និងជាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ Archimedes ។កងទ័ព Carthaginian ដ៏ធំមួយដែលដឹកនាំដោយ Himilco ត្រូវបានបញ្ជូនដើម្បីបន្ធូរបន្ថយទីក្រុងក្នុងឆ្នាំ 213 មុនគ.ស. ហើយទីក្រុង Sicilian ជាច្រើនទៀតបានបោះបង់ចោលពួករ៉ូម។នៅនិទាឃរដូវឆ្នាំ 212 មុនគ.ស. ជនជាតិរ៉ូមបានវាយលុកក្រុងស៊ីរ៉ាស៊ីសក្នុងការវាយលុកពេលយប់ដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលមួយ ហើយបានដណ្តើមយកស្រុកជាច្រើននៃទីក្រុង។ទន្ទឹមនឹងនេះកងទ័ព Carthaginian ត្រូវបានពិការដោយគ្រោះកាច។បន្ទាប់ពីពួក Carthaginians បរាជ័យក្នុងការផ្គត់ផ្គង់ទីក្រុងឡើងវិញ នៅសល់នៃ Syracuse បានធ្លាក់ចុះនៅរដូវស្លឹកឈើជ្រុះនៃឆ្នាំ 212 មុនគ.ស.។Archimedes ត្រូវបានសម្លាប់ដោយទាហានរ៉ូម៉ាំង។
សមរភូមិស៊ីឡារូស
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
212 BCE Jan 1

សមរភូមិស៊ីឡារូស

Sele, Province of Salerno, Ita
សមរភូមិស៊ីឡារុសត្រូវបានវាយប្រយុទ្ធគ្នានៅឆ្នាំ 212 មុនគ.ស.ពួក Carthaginians បានទទួលជ័យជម្នះ ដោយបានបំផ្លាញកងទ័ពរ៉ូម៉ាំងទាំងមូល និងបានសម្លាប់ទាហានរ៉ូម៉ាំងចំនួន 15,000 នាក់នៅក្នុងដំណើរការនេះ។បន្ទាប់ពីការប្រយុទ្ធ Hannibal មិនបានដេញតាមកងទ័ពរបស់ Claudius ទេ។ផ្ទុយទៅវិញ គាត់បានដើរឆ្ពោះទៅទិសខាងកើតចូលទៅក្នុង Apulia ជាកន្លែងដែលកងទ័ពរ៉ូម៉ាំងក្រោមការដឹកនាំរបស់ Praetor Gnaeus Flavius ​​Flaccus កំពុងប្រតិបត្តិការប្រឆាំងនឹងទីក្រុងដែលសម្ព័ន្ធមិត្តជាមួយ Carthage ។កង​កុងស៊ុល​រ៉ូម៉ាំង​ដែល​គ្មាន​ Hannibal បាន​រួបរួម​និង​បន្ត​ការ​យាយី​របស់​ពួក​គេ​លើ Capua។ហាន់ណូ អែលឌើរ បាន​នៅ​ក្នុង​ក្រុង​ប្រ៊ុតធីម។
ការឡោមព័ទ្ធ Capua
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
211 BCE Jan 1

ការឡោមព័ទ្ធ Capua

Capua, Province of Caserta, It
Hannibal បានបង្កើត Capua ក្នុងត្រីមាសរដូវរងារបស់គាត់នៅឆ្នាំ 215 មុនគ.ស. ហើយបានធ្វើយុទ្ធនាការរបស់គាត់ប្រឆាំងនឹង Nola និង Casilinum ពីទីនោះ។ជនជាតិរ៉ូមបានព្យាយាមដើរក្បួនលើ Capua ជាច្រើនដងចាប់តាំងពីការភៀសខ្លួនរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែត្រូវបានរារាំងដោយការត្រឡប់មកវិញនៃកងទ័ពរបស់ Hannibal ដែលប្រញាប់ប្រញាល់ទៅការពាររបស់ខ្លួន។212 មុនគ.ស. បានឃើញពួកគេវិនិយោគទីក្រុងសម្រាប់ការឡោមព័ទ្ធដោយមិនបានរារាំងដោយការបាត់បង់បុរសប្រហែល 16,000 នាក់ទៅ Hannibal នៅសមរភូមិ Herdonia ។ការឡោមព័ទ្ធបានបន្តរហូតដល់ឆ្នាំ 211 មុនគ.ស. ខណៈពេលដែល Hannibal កំពុងមមាញឹកនៅភាគខាងត្បូងនៃប្រទេសអ៊ីតាលី ជនជាតិរ៉ូមបានប្រើប្រាស់ការច្នៃប្រឌិតថ្មីនៃកងទ័ពប្រដាប់អាវុធពន្លឺ (velites) ដើម្បីទប់ស្កាត់ការវាយឆ្មក់ដោយទ័ពសេះ Capuan ។Hannibal បានព្យាយាមបន្ធូរបន្ថយ Capua ដោយបំបែកតាមបន្ទាត់ឡោមព័ទ្ធរបស់រ៉ូម។ហើយនៅពេលដែលការនេះបរាជ័យ គាត់បានព្យាយាមបំបែកការឡោមព័ទ្ធដោយដើរលើទីក្រុងរ៉ូមដោយសង្ឃឹមថាការគំរាមកំហែងនឹងបង្ខំឱ្យកងទ័ពរ៉ូម៉ាំងបំបែកការឡោមព័ទ្ធ ហើយដើរថយក្រោយទៅកាន់ទីក្រុងរ៉ូមដើម្បីការពារវា។នៅពេលដែលកងទ័ពរ៉ូម៉ាំងនៅចំហ នោះគាត់នឹងងាកទៅចូលរួមវានៅក្នុងសមរភូមិមួយ ហើយកម្ចាត់ពួកគេម្តងទៀត ដោយរំដោះ Capua ពីការគំរាមកំហែង។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ Hannibal បានរកឃើញការការពាររបស់ទីក្រុងរ៉ូមខ្លាំងពេកសម្រាប់ការវាយលុក ហើយខណៈដែលគាត់គ្រាន់តែរៀបចំផែនការចលនានេះជាការក្លែងបន្លំ គាត់ខ្វះទាំងការផ្គត់ផ្គង់ និងឧបករណ៍សម្រាប់ការឡោមព័ទ្ធ។អ្នកឡោមព័ទ្ធ Roman នៃ Capua ដោយដឹងពីរឿងនេះ បានព្រងើយកន្តើយនឹងការដើរក្បួនរបស់គាត់នៅលើទីក្រុងរ៉ូម ហើយបានបដិសេធមិនព្រមបំបែកការឡោមព័ទ្ធរបស់ពួកគេ ទោះបីជា Livy រាយការណ៍ថា កងកម្លាំងសង្គ្រោះដែលបានជ្រើសរើសបានដើរពី Capua ទៅកាន់ទីក្រុងរ៉ូមក៏ដោយ។ការក្លែងបន្លំរបស់គាត់បានបរាជ័យ Hannibal ត្រូវបានបង្ខំឱ្យដកថយទៅភាគខាងត្បូង ហើយ Capua ដែលមិនសប្បាយចិត្តបានធ្លាក់ទៅរ៉ូមមិនយូរប៉ុន្មាន។
Carthage បញ្ជូនការពង្រឹងទៅស៊ីស៊ីលី
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
211 BCE Jan 1

Carthage បញ្ជូនការពង្រឹងទៅស៊ីស៊ីលី

Sicily, Italy
Carthage បានបញ្ជូនកម្លាំងបន្ថែមទៅស៊ីស៊ីលីក្នុងឆ្នាំ 211 មុនគ.ស. ហើយបានបន្តការវាយលុក។នៅឆ្នាំ 211 មុនគ.ស. ហាន់នីបាលបានបញ្ជូនកម្លាំងទ័ពសេះ Numidian ទៅកាន់ទីក្រុងស៊ីស៊ីលី ដែលដឹកនាំដោយមន្ត្រីលីប៊ី-ភេនីស៊ី ដ៏មានជំនាញ Mottones ដែលបានធ្វើឱ្យមានការខាតបង់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរលើកងទ័ពរ៉ូម៉ាំង តាមរយៈការវាយប្រហារដោយបុក និងរត់។កងទ័ពរ៉ូម៉ាំងស្រស់មួយរូបបានវាយប្រហារបន្ទាយ Carthaginian ដ៏សំខាន់នៅលើកោះ Agrigentum ក្នុងឆ្នាំ 210 មុនគ.ស. ហើយទីក្រុងនេះត្រូវបានក្បត់ទៅជនជាតិរ៉ូមដោយមន្ត្រី Carthaginian មិនសប្បាយចិត្ត។ទីក្រុងដែលគ្រប់គ្រងដោយ Carthaginian ដែលនៅសេសសល់បន្ទាប់មកបានចុះចាញ់ ឬត្រូវបានចាប់យកដោយកម្លាំង ឬការក្បត់ ហើយការផ្គត់ផ្គង់គ្រាប់ធញ្ញជាតិ Sicilian ទៅកាន់ទីក្រុងរ៉ូម និងកងទ័ពរបស់វាត្រូវបានបន្ត។
ជនជាតិរ៉ូមបានបាត់បង់នៅ Iberia: សមរភូមិនៃ Baetis ខាងលើ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
211 BCE Jan 1

ជនជាតិរ៉ូមបានបាត់បង់នៅ Iberia: សមរភូមិនៃ Baetis ខាងលើ

Guadalquivir, Spain
ជនជាតិ Carthaginians បានទទួលរងនូវរលកនៃការបន្ទោរបង់នៃកុលសម្ព័ន្ធ Celtiberian ក្នុងតំបន់ទៅកាន់ទីក្រុងរ៉ូម។មេទ័ពរ៉ូម៉ាំងបានចាប់យក Saguntum នៅឆ្នាំ 212 មុនគ.ស. ហើយនៅឆ្នាំ 211 មុនគ.ស. បានជួលទាហានស៊ីឈ្នួល Celtiberian ចំនួន 20,000 នាក់ ដើម្បីពង្រឹងកងទ័ពរបស់ពួកគេ។ដោយសង្កេតឃើញថាកងទ័ព Carthaginian ទាំងបីត្រូវបានដាក់ពង្រាយដាច់ពីគ្នាទៅវិញទៅមក រ៉ូមបានបំបែកកម្លាំងរបស់ពួកគេ។យុទ្ធសាស្ត្រនេះបណ្តាលឱ្យមានសមរភូមិ Castulo និងសមរភូមិ Ilorca ដែលជាធម្មតាត្រូវបានហៅរួមគ្នាថាជាសមរភូមិនៃ Upper Baetis ។ការប្រយុទ្ធទាំងពីរបានបញ្ចប់ដោយការបរាជ័យទាំងស្រុងសម្រាប់ជនជាតិរ៉ូម៉ាំង ខណៈដែល Hasdrubal បានសូកប៉ាន់ទាហានស៊ីឈ្នួលរបស់រ៉ូមឱ្យចាកចេញ។ជនភៀសខ្លួនរ៉ូម៉ាំងបានភៀសខ្លួនចេញពីភាគខាងជើងនៃ Ebro ជាកន្លែងដែលពួកគេបានប្រមូលផ្តុំកងទ័ព Hodge-podge ដែលមានទាហាន 8,000-9,000 ។មេបញ្ជាការ Carthaginian មិនបានធ្វើការសម្របសម្រួលដើម្បីលុបបំបាត់អ្នករស់រានមានជីវិតទាំងនេះទេ ហើយបន្ទាប់មកបញ្ជូនជំនួយទៅ Hannibal ។នៅចុងឆ្នាំ 211 មុនគ.ស. ទីក្រុងរ៉ូមបានបញ្ជូនកងទ័ពចំនួន 13,100 នៅក្រោម Claudius Nero ដើម្បីពង្រឹងកងកម្លាំងរបស់ខ្លួននៅ Iberia ។ទាំង Nero មិន​បាន​រក​គ្រាប់​បាល់​ទទួល​បាន​ជ័យ​ជម្នះ​ដ៏​អស្ចារ្យ​ណា​មួយ ឬ Carthaginians បើក​ការ​វាយ​លុក​ដែល​មាន​ការ​សម្របសម្រួល​លើ​ពួក Romans នៅ Iberia ឡើយ។ជាមួយនឹងកងទ័ព Carthaginian នៅ Iberia បរាជ័យក្នុងការលុបបំបាត់ជនជាតិរ៉ូម Hannibal នឹងមិនទទួលបានការពង្រឹងណាមួយពី Iberia ក្នុងអំឡុងពេលឆ្នាំដ៏សំខាន់នៃ 211 មុនគ.ស. នៅពេលដែលពួករ៉ូមកំពុងឡោមព័ទ្ធ Capua ។
សមរភូមិទីពីរនៃ Herdonia
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
210 BCE Jan 1

សមរភូមិទីពីរនៃ Herdonia

Ordona, Province of Foggia, It
ការប្រយុទ្ធលើកទី 2 នៃ Herdonia បានកើតឡើងនៅឆ្នាំ 210 មុនគ.ស. កំឡុងសង្គ្រាម Punic ទីពីរ។Hannibal ដែលជាមេដឹកនាំនៃ Carthaginians ដែលបានឈ្លានពានប្រទេសអ៊ីតាលីកាលពីប្រាំបីឆ្នាំមុនបានឡោមព័ទ្ធនិងបំផ្លាញកងទ័ពរ៉ូម៉ាំងដែលកំពុងប្រតិបត្តិការប្រឆាំងនឹងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់គាត់នៅ Apulia ។ការបរាជ័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរបានបង្កើនបន្ទុកសង្គ្រាមលើទីក្រុងរ៉ូម ហើយបានធ្លាក់ទៅលើគ្រោះមហន្តរាយយោធាមុនៗ (ដូចជាបឹង Trasimene, Cannae និងផ្សេងៗទៀត) បានធ្វើឱ្យទំនាក់ទំនងកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្តអ៊ីតាលីដែលហត់នឿយរបស់នាង។សម្រាប់ Hannibal ការប្រយុទ្ធគឺជាជោគជ័យយុទ្ធសាស្ត្រ ប៉ុន្តែមិនបានបញ្ឈប់យូរទេ ការឈានទៅមុខរបស់រ៉ូម៉ាំង។ក្នុងរយៈពេលបីឆ្នាំបន្ទាប់ រ៉ូមបានវាយដណ្តើមយកទឹកដី និងទីក្រុងភាគច្រើនដែលបានបាត់បង់នៅដើមសង្រ្គាម ហើយបានរុញឧត្តមសេនីយ៍ Carthaginian ទៅចុងភាគនិរតីនៃឧបទ្វីប Apennine ។ការប្រយុទ្ធគឺជាជ័យជំនះចុងក្រោយរបស់ Carthaginian នៃសង្គ្រាម។ការ​ប្រយុទ្ធ​ទាំង​អស់​ដែល​បាន​កើត​ឡើង​គឺ​ជា​ការ​ទទួល​ជ័យ​ជម្នះ​របស់​រ៉ូម៉ាំង។ជ័យ​ជម្នះ​មិន​បាន​នាំ​មក​នូវ​គុណ​សម្បត្តិ​យុទ្ធ​សា​ស្រ្ត​ដល់ Hannibal ។ដោយវិនិច្ឆ័យថាក្នុងរយៈពេលវែងគាត់មិនអាចរក្សា Herdonia បានទេ ឧត្តមសេនីយ៍ Carthaginian បានសម្រេចចិត្តតាំងទីលំនៅថ្មីនៅ Metapontum និង Thurii នៅភាគខាងត្បូងហើយបំផ្លាញទីក្រុងខ្លួនឯង។មុននោះគាត់បានធ្វើជាគំរូដល់ជនក្បត់ជាយថាហេតុផ្សេងទៀតដោយប្រហារជីវិតពលរដ្ឋកិត្តិយសមួយចំនួនដែលបានឃុបឃិតក្បត់ Herdonia ទៅ Centumalus ។សម្រាប់រដូវក្តៅដែលនៅសល់ គាត់ត្រូវបានគេបង្ខំឱ្យប្រយុទ្ធជាមួយកងទ័ពរ៉ូមទីពីរ។ការប្រយុទ្ធបន្ទាប់ជាមួយ Marcellus នៅ Numistro គឺមិនអាចសន្និដ្ឋានបានទេ ហើយ Hannibal មិនអាចទទួលបានតំណែងដែលបាត់បង់នៅដើមយុទ្ធនាការនោះទេ។
Scipio នៅប្រទេសអេស្ប៉ាញ: សមរភូមិ Cartagena
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
210 BCE Jan 1

Scipio នៅប្រទេសអេស្ប៉ាញ: សមរភូមិ Cartagena

Cartagena, Spain
មេទ័ពរ៉ូម៉ាំង Publius Cornelius Scipio Africanus បានជិះទូកទៅប្រទេសអេស្ប៉ាញ (Iberia) នៅពាក់កណ្តាលឆ្នាំ 210 មុនគ.ស. ហើយបានចំណាយពេលនៅដើមរដូវរងាររៀបចំកងទ័ពរបស់គាត់ (កម្លាំងសរុបនៅក្នុងប្រទេសអេស្ប៉ាញមានប្រហែល 30,000 នាក់) និងរៀបចំផែនការវាយលុករបស់គាត់លើ New Carthage ។ជាមួយនឹងការមកដល់របស់ Publius Cornelius Scipio Africanus ដែលជាកូនប្រុសរបស់ Publius Scipio ជាមួយនឹងកងទ័ព 10,000 នាក់ទៀតនៅឆ្នាំ 210 មុនគ.ស. ពួក Carthaginians នឹងសោកស្តាយចំពោះភាពអសកម្មពីមុនរបស់ពួកគេនៅពេលចូលរួមក្នុងសមរភូមិ Cartagena ក្នុងឆ្នាំ 209 មុនគ.ស.។ការប្រឆាំងគាត់គឺជាមេទ័ព Carthaginian បីនាក់ (Hasdrubal Barca, Mago Barca និង Hasdrubal Gisco) ដែលស្ថិតក្នុងស្ថានភាពមិនល្អជាមួយគ្នា ភូមិសាស្រ្តខ្ចាត់ខ្ចាយ (Hasdrubal Barca នៅកណ្តាលប្រទេសអេស្ប៉ាញ Mago នៅជិត Gibraltar និង Hasdrubal នៅជិតមាត់ទន្លេ Tagus) និងយ៉ាងហោចណាស់ 10 ថ្ងៃពី New Carthage ។យុទ្ធនាការរ៉ូម៉ាំងត្រូវបានធ្វើឡើងក្នុងរដូវរងារដើម្បីចាប់យក Carthage ថ្មីដោយប្រើធាតុផ្សំនៃការភ្ញាក់ផ្អើល។សមរភូមិ Cartagena ក្នុងឆ្នាំ 209 មុនគ.ស. គឺជាការវាយលុករបស់រ៉ូម៉ាំងដោយជោគជ័យ។ជាមួយនឹងការដួលរលំនៃ New Carthage រ៉ូមបានបង្ខំជនជាតិ Carthaginians ឱ្យចុះចាញ់ឆ្នេរសមុទ្រភាគខាងកើតទាំងមូលនៃប្រទេសអេស្ប៉ាញ ក៏ដូចជាចាប់យកហាងលក់យោធាមួយចំនួនធំ និងអណ្តូងរ៉ែប្រាក់ដែលមានទីតាំងនៅក្បែរនោះ។
សមរភូមិ Tarentum
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
209 BCE Jan 1

សមរភូមិ Tarentum

Tarentum, Province of Taranto,
សមរភូមិ Tarentum ឆ្នាំ 209 មុនគ.ស. គឺជាសមរភូមិនៅក្នុងសង្គ្រាម Punic ទីពីរ។ជនជាតិរ៉ូមដែលដឹកនាំដោយ Quintus Fabius Maximus Verrucosus បានដណ្តើមយកមកវិញនូវទីក្រុង Tarentum ដែលបានក្បត់ពួកគេនៅក្នុងសមរភូមិដំបូងរបស់ Tarentum ក្នុងឆ្នាំ 212 មុនគ.ស.។លើក​នេះ​មេ​បញ្ជាការ​ក្រុង Carthalo បាន​ងាក​មក​ប្រឆាំង​នឹង​ពួក Carthaginians ហើយ​បាន​គាំទ្រ​ពួក​រ៉ូម។
សមរភូមិ Canusium
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
209 BCE Apr 1

សមរភូមិ Canusium

Apulia, Italy
ការវាយលុករបស់រ៉ូម៉ាំងធំជាង ដែលវាជាផ្នែកមួយក្នុងគោលបំណងដើម្បីបង្ក្រាប និងដាក់ទណ្ឌកម្មទីក្រុង និងកុលសម្ព័ន្ធដែលបានបោះបង់ចោលសម្ព័ន្ធភាពជាមួយទីក្រុងរ៉ូម បន្ទាប់ពីសមរភូមិ Cannae និងបង្រួមមូលដ្ឋានរបស់មេដឹកនាំ Carthaginian Hannibal នៅភាគខាងត្បូងប្រទេសអ៊ីតាលី។សមរភូមិ Canusium គឺជាវគ្គមួយនៃការប្រកួតប្រជែងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំរវាង Hannibal និងមេទ័ពរ៉ូម៉ាំង Marcus Claudius Marcellus សម្រាប់ការគ្រប់គ្រងលើទឹកដីនោះ។ដោយសារភាគីទាំងសងខាងមិនបានទទួលជ័យជម្នះយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ ហើយភាគីទាំងពីរបានទទួលរងការខាតបង់យ៉ាងច្រើន (រហូតដល់ 14,000 នាក់ត្រូវបានសម្លាប់សរុប) លទ្ធផលនៃការចូលរួមនេះត្រូវបានបើកចំហចំពោះការបកស្រាយផ្សេងៗគ្នាដោយអ្នកប្រវត្តិសាស្រ្តបុរាណ និងសម័យទំនើប។ខណៈពេលដែល Marcellus បានរងការវាយប្រហារយ៉ាងខ្លាំងនៅ Canusium ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយគាត់បានពិនិត្យមើលចលនារបស់កងកម្លាំង Punic សំខាន់មួយរយៈហើយដូច្នេះបានរួមចំណែកដល់ភាពជោគជ័យរបស់រ៉ូម៉ាំងក្នុងពេលដំណាលគ្នាប្រឆាំងនឹងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ Hannibal នៅ Magna Graecia និង Lucania ។
សមរភូមិ Baecula
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
208 BCE Apr 1

សមរភូមិ Baecula

Santo Tomé, Jaén, Spain
សមរភូមិ Baecula គឺជាសមរភូមិដ៏ធំមួយនៅ Iberia កំឡុងសង្គ្រាម Punic ទីពីរ។កម្លាំងជំនួយរបស់សាធារណរដ្ឋរ៉ូម៉ាំង និង Iberian ក្រោមការបញ្ជារបស់ Scipio Africanus បានបណ្តេញកងទ័ព Carthaginian នៃ Hasdrubal Barca ។បន្ទាប់ពីសមរភូមិ Hasdrubal បានដឹកនាំកងទ័ពដែលបាត់បង់របស់គាត់ (បង្កើតជាចម្បងដោយទាហានស៊ីឈ្នួល Celtiberian និងអ្នកចម្បាំង Gallic) ឆ្លងកាត់ភាគខាងលិចនៃ Pyrenees ចូលទៅក្នុង Gaul ហើយបន្តទៅប្រទេសអ៊ីតាលីក្នុងការប៉ុនប៉ងចូលរួមជាមួយបងប្រុសរបស់គាត់ Hannibal ។ការបរាជ័យរបស់ Scipio ក្នុងការបញ្ឈប់ការហែក្បួនរបស់ Hasdrubal ទៅកាន់ប្រទេសអ៊ីតាលី ត្រូវបានរិះគន់ដោយព្រឹទ្ធសភារ៉ូម៉ាំង។Scipio មិនបានទាញយកជ័យជំនះរបស់គាត់នៅ Baecula ដើម្បីបណ្តេញ Carthaginians ចេញពី Iberia ទេ ផ្ទុយទៅវិញគាត់បានជ្រើសរើសដកខ្លួនទៅមូលដ្ឋានរបស់គាត់នៅ Tarraco ។គាត់​បាន​ធានា​សម្ព័ន្ធភាព​ជាមួយ​កុលសម្ព័ន្ធ Iberian ជាច្រើន​ដែល​បាន​ប្តូរ​ភាគី​បន្ទាប់​ពី​ជោគជ័យ​របស់​រ៉ូម៉ាំង​នៅ Carthago Nova និង Baecula។ការពង្រឹង Carthaginian បានចុះចតនៅ Iberia ក្នុងឆ្នាំ 207 មុនគ.ស. ហើយឆាប់ៗនេះនឹងចាប់ផ្តើមការប៉ុនប៉ងចុងក្រោយដើម្បីស្ដារការខាតបង់របស់ពួកគេនៅសមរភូមិ Ilipa ក្នុងឆ្នាំ 206 មុនគ។
207 BCE - 202 BCE
ការឆ្លើយតបរ៉ូម៉ាំងornament
Hasdrubal ចូលរួមជាមួយ Hannibal នៅអ៊ីតាលី
Hadrubal ឆ្លងកាត់ភ្នំអាល់ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
207 BCE Jan 1

Hasdrubal ចូលរួមជាមួយ Hannibal នៅអ៊ីតាលី

Rhone-Alpes, France
បន្ទាប់ពីសមរភូមិ Baecula លោក Hasdrubal បានដកទ័ពភាគច្រើនរបស់គាត់ចេញតាមលំដាប់លំដោយ។ការខាតបង់ភាគច្រើនរបស់គាត់គឺក្នុងចំណោមសម្ព័ន្ធមិត្ត Iberian របស់គាត់។Scipio មិនអាចរារាំង Hasdrubal ពីការដឹកនាំកងទ័ពដែលបាត់បង់របស់គាត់នៅលើច្រកខាងលិចនៃ Pyrenees ចូលទៅក្នុង Gaul ។នៅឆ្នាំ 207 មុនគ.ស. បន្ទាប់ពីជ្រើសរើសយ៉ាងច្រើននៅហ្គោល Hasdrubal បានឆ្លងកាត់ភ្នំអាល់ចូលទៅក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលីក្នុងការប៉ុនប៉ងដើម្បីចូលរួមជាមួយបងប្រុសរបស់គាត់ Hannibal ។
ទីក្រុងរ៉ូមទទួលបានភាពខ្ពង់ខ្ពស់នៅក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលី៖ សមរភូមិ Metaurus
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
207 BCE Jun 23

ទីក្រុងរ៉ូមទទួលបានភាពខ្ពង់ខ្ពស់នៅក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលី៖ សមរភូមិ Metaurus

Metauro, Province of Pesaro an
នៅនិទាឃរដូវឆ្នាំ 207 មុនគ.ស. លោក Hasdrubal Barca បានដើរពាសពេញភ្នំអាល់ ហើយបានលុកលុយភាគខាងជើងប្រទេសអ៊ីតាលីជាមួយនឹងកងទ័ពចំនួន 35,000 នាក់ ។គោលបំណងរបស់គាត់គឺដើម្បីចូលរួមជាមួយកងកម្លាំងរបស់គាត់ជាមួយបងប្រុសរបស់គាត់ Hannibal ប៉ុន្តែ Hannibal មិនបានដឹងពីវត្តមានរបស់គាត់ទេ។កងទ័ពរ៉ូម៉ាំងត្រូវបានដឹកនាំដោយកុងស៊ុល Marcus Livius ដែលក្រោយមកត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះក្រៅថា Salinator និង Gaius Claudius Nero ។ជនជាតិរ៉ូមដែលប្រឈមមុខនឹង Hannibal នៅភាគខាងត្បូងប្រទេសអ៊ីតាលីបានបញ្ឆោតគាត់ឱ្យជឿថាកងទ័ពរ៉ូម៉ាំងទាំងមូលនៅតែស្ថិតនៅក្នុងជំរុំខណៈពេលដែលផ្នែកដ៏ធំមួយបានដើរទៅភាគខាងជើងហើយបានពង្រឹងរ៉ូមដែលប្រឈមមុខនឹង Hasdrubal ។Claudius Nero ទើបតែបានប្រយុទ្ធជាមួយ Hannibal នៅ Grumentum ដែលមានចម្ងាយរាប់រយគីឡូម៉ែត្រពីភាគខាងត្បូងនៃទន្លេ Metaurus ហើយបានទៅដល់ Marcus Livius ដោយការហែក្បួនដោយបង្ខំដែលមិនមាននរណាកត់សម្គាល់ដោយ Hannibal និង Hasdrubal ដូច្នេះហើយ Carthaginians ស្រាប់តែរកឃើញថាពួកគេមានចំនួនច្រើនជាង។នៅក្នុងសមរភូមិជនជាតិរ៉ូមបានប្រើឧត្តមភាពជាលេខរបស់ពួកគេដើម្បីយកឈ្នះលើកងទ័ព Carthaginian ហើយបានកម្ចាត់ពួកគេ ជនជាតិ Carthaginians បានបាត់បង់បុរសចំនួន 15,400 នាក់ត្រូវបានសម្លាប់ ឬចាប់ខ្លួនរួមទាំង Hasdrubal ផងដែរ។ការ​ប្រយុទ្ធ​បាន​បញ្ជាក់​ពី​ភាព​កំពូល​របស់​រ៉ូម​លើ​អ៊ីតាលី។ដោយគ្មានកងទ័ពរបស់ Hasdrubal ដើម្បីគាំទ្រគាត់ Hannibal ត្រូវបានបង្ខំឱ្យជម្លៀសទីក្រុងដែលគាំទ្រ Carthaginian ជាច្រើននៃភាគខាងត្បូងប្រទេសអ៊ីតាលីប្រឈមមុខនឹងសម្ពាធរបស់រ៉ូម៉ាំងហើយដកថយទៅ Bruttium ជាកន្លែងដែលគាត់នឹងស្នាក់នៅរយៈពេល 4 ឆ្នាំខាងមុខ។
ព្រះអង្គម្ចាស់ Numidian Masinissa ចូលរួមជាមួយទីក្រុងរ៉ូម
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
206 BCE Jan 1

ព្រះអង្គម្ចាស់ Numidian Masinissa ចូលរួមជាមួយទីក្រុងរ៉ូម

Algeria
នៅឆ្នាំ 213 មុនគ.ស. ស៊ីផាក ដែលជាស្តេចនុយមីឌៀនដ៏មានឥទ្ធិពលនៅអាហ្វ្រិកខាងជើងបានប្រកាសសម្រាប់ទីក្រុងរ៉ូម។ជាការឆ្លើយតប ទាហាន Carthaginian ត្រូវបានបញ្ជូនទៅអាហ្វ្រិកខាងជើងពីអេស្ប៉ាញ។នៅឆ្នាំ 206 មុនគ.ស. ពួក Carthaginians បានបញ្ចប់ការបង្ហូរនេះលើធនធានរបស់ពួកគេដោយបែងចែកនគរ Numidian ជាច្រើនជាមួយ Syphax ។មួយក្នុងចំណោមអ្នកដែលមិនត្រូវបានទទួលមរតកគឺព្រះអង្គម្ចាស់ Numidian Masinissa ដែលត្រូវបានរុញច្រានចូលទៅក្នុងដៃនៃទីក្រុងរ៉ូម។
ទីក្រុងរ៉ូមយកប្រទេសអេស្ប៉ាញ: សមរភូមិ Ilipa
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
206 BCE Apr 1

ទីក្រុងរ៉ូមយកប្រទេសអេស្ប៉ាញ: សមរភូមិ Ilipa

Seville, Spain
សមរភូមិ Ilipa គឺជាការចូលរួមដែលមនុស្សជាច្រើនចាត់ទុកថាជាជ័យជំនះដ៏ត្រចះត្រចង់បំផុតរបស់ Scipio Africanus ក្នុងអាជីពយោធារបស់គាត់កំឡុងសង្គ្រាម Punic ទីពីរក្នុងឆ្នាំ 206 មុនគ។ទោះបីជាវាហាក់បីដូចជាមិនដូចដើមដូចយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ Hannibal នៅ Cannae ក៏ដោយ សមយុទ្ធមុនសមរភូមិរបស់ Scipio និងការបង្កើត Cannae បញ្ច្រាសរបស់គាត់បានឈរជាចំណុចសំខាន់នៃសមត្ថភាពយុទ្ធសាស្ត្ររបស់គាត់ ដែលគាត់បានបំបែកការកាន់កាប់ Carthaginian នៅ Iberia ជារៀងរហូត ដូច្នេះហើយបានបដិសេធដីបន្ថែមទៀត។ ការលុកលុយចូលប្រទេសអ៊ីតាលី និងកាត់ផ្តាច់មូលដ្ឋានដ៏សម្បូរបែបសម្រាប់រាជវង្ស Barca ទាំងផ្នែកប្រាក់ និងកម្លាំងពលកម្ម។បន្ទាប់ពីការប្រយុទ្ធគ្នា Hasdrubal Gisco បានចាកចេញទៅកាន់ទ្វីបអាហ្រ្វិកដើម្បីទៅសួរសុខទុក្ខស្តេច Numidian ដ៏មានឥទ្ធិពល Syphax ដែលនៅក្នុងតុលាការរបស់គាត់ត្រូវបានជួបដោយ Scipio ដែលកំពុងផ្តល់ការពេញចិត្តពី Numidians ផងដែរ។Mago Barca បានភៀសខ្លួនទៅកាន់ Balearics ដែលគាត់នឹងជិះទូកទៅ Liguria ហើយព្យាយាមឈ្លានពានភាគខាងជើងនៃប្រទេសអ៊ីតាលី។បន្ទាប់ពីការចុះចាញ់ចុងក្រោយរបស់គាត់នៃ Carthaginian Iberia និងការសងសឹកលើមេរបស់ Iberian ដែលការក្បត់របស់គាត់បាននាំឱ្យមានការស្លាប់របស់ឪពុកនិងពូរបស់គាត់ Scipio បានត្រឡប់ទៅទីក្រុងរ៉ូមវិញ។គាត់ត្រូវបានជ្រើសរើសជាកុងស៊ុលនៅឆ្នាំ 205 មុនគ.ស. ជាមួយនឹងការតែងតាំងជាឯកច្ឆ័ន្ទ ហើយបន្ទាប់ពីទទួលបានការយល់ព្រមពីព្រឹទ្ធសភា គាត់នឹងមានការគ្រប់គ្រងលើក្រុងស៊ីស៊ីលីជាអគ្គកុងស៊ុល ពីកន្លែងដែលការឈ្លានពានរបស់គាត់លើទឹកដីកំណើត Carthaginian នឹងត្រូវបានដឹង។
ការឈ្លានពានរបស់រ៉ូម៉ាំងនៅអាហ្វ្រិក
ការឈ្លានពានរបស់រ៉ូម៉ាំងនៅអាហ្វ្រិក ©Peter Dennis
204 BCE Jan 1 - 201 BCE

ការឈ្លានពានរបស់រ៉ូម៉ាំងនៅអាហ្វ្រិក

Cirta, Algeria
នៅឆ្នាំ 205 មុនគ.ស. Publius Scipio បានទទួលបញ្ជាពីកងពលនៅស៊ីស៊ីលី ហើយបានអនុញ្ញាតឱ្យចុះឈ្មោះអ្នកស្ម័គ្រចិត្តសម្រាប់ផែនការរបស់គាត់ដើម្បីបញ្ចប់សង្រ្គាមដោយការលុកលុយនៃទ្វីបអាហ្រ្វិក។បន្ទាប់ពីចុះចតនៅទ្វីបអាហ្រ្វិកក្នុងឆ្នាំ 204 មុនគ.ស. គាត់ត្រូវបានចូលរួមដោយ Masinissa និងកម្លាំងទ័ពសេះ Numidian ។Scipio បានប្រយុទ្ធពីរដងហើយបានបំផ្លាញកងទ័ព Carthaginian ធំពីរ។បន្ទាប់ពីការជួបលើកទីពីរ Syphax ត្រូវបានគេដេញតាមនិងចាប់អ្នកទោសដោយ Masinissa នៅសមរភូមិ Cirta ។Masinissa បន្ទាប់មកបានរឹបអូសយកនគរ Syphax ភាគច្រើនដោយមានជំនួយពីរ៉ូម៉ាំង។
សមរភូមិ Crotona
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
204 BCE Jan 1

សមរភូមិ Crotona

Crotone, Italy
ការប្រយុទ្ធគ្នាឬច្បាស់ជាងនេះទៅទៀត ការប្រយុទ្ធរបស់ Croton ក្នុងឆ្នាំ 204 និង 203 BCE គឺក៏ដូចជាការវាយឆ្មក់នៅ Cisalpine Gaul ដែលជាការចូលរួមទ្រង់ទ្រាយធំចុងក្រោយរវាងរ៉ូម និង Carthaginians នៅក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលី កំឡុងសង្គ្រាម Punic ទីពីរ។បន្ទាប់ពីការដកថយរបស់ Hannibal ទៅ Bruttium ដោយសារតែបញ្ហា Metaurus រ៉ូមបានបន្តព្យាយាមរារាំងកងកម្លាំងរបស់គាត់ពីការចូលទៅកាន់សមុទ្រ Ionian និងកាត់បន្ថយការរត់គេចខ្លួនចុងក្រោយរបស់គាត់ទៅកាន់ Carthage ដោយចាប់យក Croton ។មេបញ្ជាការ Carthaginian បានតស៊ូដើម្បីរក្សាការកាន់កាប់របស់គាត់នៅលើកំពង់ផែដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពចុងក្រោយដែលនៅតែមាននៅក្នុងដៃរបស់គាត់បន្ទាប់ពីការប្រយុទ្ធជាច្រើនឆ្នាំហើយទីបំផុតបានទទួលជោគជ័យ។ដូចដែល Scipio បានព្យាករណ៍ ទោះបីជាមានការខិតខំប្រឹងប្រែងទាំងអស់របស់ Hannibal ក៏ដោយ ការតស៊ូរវាងទីក្រុងរ៉ូម និង Carthage ត្រូវបានសម្រេចចិត្តចេញពីប្រទេសអ៊ីតាលី។មេទ័ពរ៉ូម៉ាំងបានធ្វើឱ្យមានការបរាជ័យយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរជាច្រើនលើជនជាតិ Carthaginians នៅទ្វីបអាហ្វ្រិក ហើយពួកគេបានអំពាវនាវរកជំនួយ។ខណៈពេលដែល Hannibal នៅតែស្ថិតនៅក្នុង Bruttium បងប្រុសរបស់គាត់ Mago ត្រូវបានច្រានចោល និងរងរបួសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរនៅក្នុងការប្រយុទ្ធនៅភាគខាងជើងប្រទេសអ៊ីតាលី។កងកម្លាំងរបស់ Mago ដែលនៅសល់បានត្រលប់ទៅ Carthage ហើយបានចូលរួមជាមួយ Hannibal ដើម្បីឈរប្រឆាំងនឹង Scipio នៅ Zama ។
សមរភូមិវាលទំនាបធំ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
203 BCE Jan 1

សមរភូមិវាលទំនាបធំ

Oued Medjerda, Tunisia
សមរភូមិនៃវាលទំនាបដ៏អស្ចារ្យ (ឡាតាំង៖ Campi Magni) គឺជាសមរភូមិរវាងកងទ័ពរ៉ូម៉ាំងដែលបញ្ជាដោយ Scipio Africanus និងកងទ័ព Carthaginian-Numidian រួមបញ្ចូលគ្នានៅចុងសង្គ្រាម Punic ទីពីរ។វាត្រូវបានវាយប្រយុទ្ធគ្នានៅលើវាលទំនាបភាគខាងត្បូងនៃ Bulla Regia ជុំវិញទន្លេ Bagradas ខាងលើ (ឈ្មោះបុរាណនៃ Medjerda) ។បន្ទាប់ពីការប្រយុទ្ធគ្នា Carthaginians មានជម្រើសតិចតួចប៉ុន្តែត្រូវប្តឹងទាមទារសន្តិភាពជាមួយទីក្រុងរ៉ូម។Scipio បានស្នើលក្ខខណ្ឌតិចតួចសម្រាប់ Carthaginians ក្នុងសន្ធិសញ្ញាសន្តិភាព ប៉ុន្តែខណៈពេលដែល Carthaginians នៅតែពិចារណាលើសន្ធិសញ្ញានោះ ភ្លាមៗនោះពួកគេបានសម្រេចចិត្តរំលឹកឡើងវិញនូវ Hannibal ដែលមានកងទ័ពជើងចាស់វរជនដែលស្មោះត្រង់នឹងការបញ្ជារបស់គាត់ពីប្រទេសអ៊ីតាលីសម្រាប់ជំហរមួយទៀតប្រឆាំងនឹងទីក្រុងរ៉ូម។ នៅក្នុងការជួបមួយដែលនឹងក្លាយជាសមរភូមិ Zama ដែលបានបញ្ចប់សង្រ្គាម Punic ទីពីរ និងបានបញ្ចប់រឿងព្រេងរបស់ Scipio Africanus ដែលបានក្លាយជាមេទ័ពដ៏អស្ចារ្យបំផុតរបស់ទីក្រុងរ៉ូម។
សមរភូមិ Cirta
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
203 BCE Jan 1

សមរភូមិ Cirta

Cirta, Algeria
សមរភូមិ Cirta គឺជាសមរភូមិមួយកំឡុងសង្គ្រាម Punic ទីពីររវាងកងកម្លាំងរបស់ Massyli King Massinissa និង Masaesyli King, Syphax ។តាមបញ្ជារបស់ឧត្តមសេនីយរ៉ូម៉ាំង Scipio Africanus ដែលជាមេបញ្ជាការដែលមានសមត្ថភាពបំផុតរបស់គាត់គឺ Gaius Laelius និងស្តេចសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់គាត់ Masinissa បានធ្វើតាមការដកថយរបស់ Syphax ទៅកាន់ទីក្រុង Cirta ដែលជាកន្លែងដែល Syphax ប្រមូលកម្លាំងថ្មីដើម្បីជួបឧត្តមសេនីយ៍ទាំងពីរដោយបើកចំហ។គាត់បានបន្តរៀបចំពួកគេនៅលើគំរូរ៉ូម៉ាំងដោយសង្ឃឹមថានឹងចម្លងភាពជោគជ័យជាបន្តបន្ទាប់នៃ Scipio នៅលើសមរភូមិ។គាត់​មាន​កម្លាំង​ច្រើន​ល្មម​នឹង​វាយ​យក​ជនជាតិ​រ៉ូម ប៉ុន្តែ​ទាហាន​គាត់​ស្ទើរតែ​ទាំងអស់​សុទ្ធតែ​ជា​ទាហាន​ឆៅ។ការជួបគ្នាលើកដំបូងគឺរវាងអង្គភាពទ័ពសេះប្រឆាំងទាំងពីរ ហើយទោះបីជាការប្រយុទ្ធដំបូងត្រូវបានប្រយុទ្ធយ៉ាងស្វិតស្វាញក៏ដោយ នៅពេលដែលជួរទ័ពថ្មើរជើងរ៉ូម៉ាំងបានពង្រឹងចន្លោះពេលនៃទ័ពសេះរបស់ពួកគេ កងទ័ពពណ៌បៃតងរបស់ Syphax បានបែកបាក់ហើយរត់គេចខ្លួន។Syphax ដោយ​ឃើញ​កម្លាំង​របស់​គាត់​ដួល​រលំ​បាន​ព្យាយាម​បំផុស​គំនិត​បុរស​របស់​គាត់​ឱ្យ​ចូល​ជា​ក្រុម​ឡើង​វិញ​ដោយ​ជិះ​ទៅ​មុខ​និង​បង្ហាញ​ខ្លួន​គាត់​ក្នុង​គ្រោះថ្នាក់។ក្នុង​ការ​ប៉ុនប៉ង​ដ៏​សាហាវ​នេះ គាត់​មិន​បាន​ញញើត និង​ជាប់​គុក ហើយ​បរាជ័យ​ក្នុង​ការ​ប្រមូល​ទ័ព​របស់​គាត់។កម្លាំងរ៉ូម៉ាំងបានរុញច្រាន Cirta ហើយបានគ្រប់គ្រងទីក្រុងដោយគ្រាន់តែបង្ហាញមេដឹកនាំអាហ្វ្រិកនៅក្នុងច្រវាក់។ការឈរជើងរបស់ Scipio នៅក្នុងទ្វីបអាហ្រ្វិកគឺត្រូវបានធានា ហើយជាមួយនឹងឧត្តមសេនីយ៍ Carthaginian Hannibal នឹងត្រលប់មកពីប្រទេសអ៊ីតាលីឆាប់ៗនេះ សមរភូមិ Zama នឹងកើតឡើងឆាប់ៗនេះ។
Mago ស្លាប់: សមរភូមិ Insubria
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
203 BCE Jan 1

Mago ស្លាប់: សមរភូមិ Insubria

Insubria, Varese, VA, Italy
នៅឆ្នាំ 205 មុនគ.ស. Mago បានចុះចតនៅ Genua នៅភាគពាយព្យនៃប្រទេសអ៊ីតាលីជាមួយនឹងសំណល់នៃកងទ័ពអេស្ប៉ាញរបស់គាត់ក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីរក្សារ៉ូមដែលរវល់ទៅភាគខាងជើង ហើយដូច្នេះរារាំងផែនការរបស់ពួកគេដោយប្រយោលក្នុងការឈ្លានពានតំបន់ព្រៃ Carthage នៅអាហ្វ្រិក (ទុយនីស៊ីសម័យទំនើប) ។គាត់ទទួលបានជោគជ័យយ៉ាងខ្លាំងក្នុងការគ្រប់គ្រងភាពចលាចលក្នុងចំណោមប្រជាជនផ្សេងៗ (Ligurians, Gauls, Etruscans) ប្រឆាំងនឹងការត្រួតត្រារបស់រ៉ូម។មិនយូរប៉ុន្មាន វាបានទទួលការពង្រឹង Gallic និង Ligurian ។Mago បានដើរក្បួនកងទ័ពដែលបានពង្រឹងរបស់គាត់ឆ្ពោះទៅកាន់ទឹកដីនៃសម្ព័ន្ធមិត្ត Gallic ដ៏សំខាន់របស់ Carthage នៅជ្រលងភ្នំ Po ។ទីក្រុងរ៉ូមត្រូវបានបង្ខំឱ្យប្រមូលផ្តុំកម្លាំងដ៏ធំប្រឆាំងនឹងគាត់ដែលទីបំផុតបណ្តាលឱ្យមានការប្រយុទ្ធគ្នានៅក្នុងទឹកដីនៃ Insubres (Lombardy) ។Mago បានរងបរាជ័យ ហើយត្រូវដកថយ។យុទ្ធសាស្ត្របង្វែរកងកម្លាំងរបស់សត្រូវបានបរាជ័យ ខណៈដែលមេទ័ពរ៉ូម៉ាំង Publius Cornelius Scipio បានដាក់ខ្ជះខ្ជាយដល់ទ្វីបអាហ្រ្វិក ហើយបានកម្ចាត់កងទ័ព Carthaginian ដែលត្រូវបានបញ្ជូនទៅបំផ្លាញអ្នកឈ្លានពាន។ដើម្បីប្រឆាំងនឹង Scipio រដ្ឋាភិបាល Carthaginian បានហៅ Mago ពីប្រទេសអ៊ីតាលី (រួមជាមួយបងប្រុសរបស់គាត់ Hannibal ដែលធ្លាប់នៅ Bruttium រហូតមកដល់ពេលនោះ) ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយសំណល់នៃកងកម្លាំង Carthaginian នៅ Cisalpine Gaul បានបន្តយាយីជនជាតិរ៉ូមអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំបន្ទាប់ពីការបញ្ចប់នៃសង្គ្រាម។
Play button
202 BCE Oct 19

សមរភូមិហ្សាម៉ា

Siliana, Tunisia
សមរភូមិ Zama ត្រូវបានវាយប្រយុទ្ធគ្នានៅឆ្នាំ 202 មុនគ.ស. នៅជិតទីក្រុងហ្សាម៉ា ដែលឥឡូវនេះនៅក្នុងប្រទេសទុយនេស៊ី ហើយបានកត់សម្គាល់ការបញ្ចប់នៃសង្គ្រាម Punic ទីពីរ។កងទ័ពរ៉ូម៉ាំងដែលដឹកនាំដោយ Publius Cornelius Scipio ដោយមានការគាំទ្រយ៉ាងសំខាន់ពីមេដឹកនាំ Numidian Masinissa បានកម្ចាត់កងទ័ព Carthaginian ដែលដឹកនាំដោយ Hannibal ។បន្ទាប់ពីបានកម្ចាត់កងទ័ព Carthaginian និង Numidian នៅសមរភូមិ Utica និង Great Plains Scipio បានដាក់លក្ខខណ្ឌសន្តិភាពលើ Carthaginians ដែលមិនមានជម្រើសក្រៅពីទទួលយកពួកគេ។ក្នុងពេលជាមួយគ្នានោះ Carthaginians បានរំលឹកកងទ័ពរបស់ Hannibal ពីប្រទេសអ៊ីតាលី។ដោយមានទំនុកចិត្តលើកងកម្លាំងរបស់ Hannibal ពួក Carthaginians បានបំបែកបទឈប់បាញ់ជាមួយទីក្រុងរ៉ូម។Scipio និង Hannibal បានប្រឈមមុខដាក់គ្នានៅជិត Zama Regia ។Hannibal មានទាហានថ្មើរជើង 36,000 នាក់ទៅកាន់ 29,000 របស់ Scipio ។មួយភាគបីនៃកងទ័ពរបស់ Hannibal គឺជាការបង់រំលោះរបស់ពលរដ្ឋ ហើយរ៉ូមមានទ័ពសេះចំនួន 6,100 នាក់ទៅកាន់ 4,000 របស់ Carthage ខណៈដែលទ័ពសេះ Numidian ភាគច្រើនដែល Hannibal បានប្រើប្រាស់ជាមួយនឹងភាពជោគជ័យដ៏អស្ចារ្យនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីតាលីបានរត់ចោលស្រុកទៅរ៉ូម។Hannibal ក៏បានជួលដំរីចម្បាំងចំនួន 80 ក្បាលផងដែរ។ដំរី​បាន​បើក​ការ​ប្រយុទ្ធ​ដោយ​សាក​កម្លាំង​ទ័ព​រ៉ូម​សំខាន់។
201 BCE Jan 1

Epilogue

Carthage, Tunisia
សន្ធិសញ្ញាសន្តិភាពដែលជនជាតិរ៉ូមបានដាក់ជាបន្តបន្ទាប់លើជនជាតិ Carthaginians បានដកពួកគេចេញពីទឹកដីបរទេសទាំងអស់របស់ពួកគេ និងមួយចំនួននៅអាហ្វ្រិករបស់ពួកគេ។សំណងនៃប្រាក់ចំនួន 10,000 ពាន់ត្រូវបង់ក្នុងរយៈពេល 50 ឆ្នាំ។ចំណាប់ខ្មាំងត្រូវបានគេចាប់។Carthage ត្រូវ​បាន​ហាម​ឃាត់​មិន​ឱ្យ​មាន​ដំរី​ចម្បាំង ហើយ​កង​នាវា​របស់​វា​ត្រូវ​បាន​ដាក់​កម្រិត​ត្រឹម​នាវា​ចម្បាំង​ចំនួន 10 គ្រឿង។វាត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យធ្វើសង្រ្គាមនៅខាងក្រៅទ្វីបអាហ្រ្វិក ហើយនៅទ្វីបអាហ្រ្វិកដោយមានការអនុញ្ញាតពីទីក្រុងរ៉ូមតែប៉ុណ្ណោះ។Carthaginians ជាន់ខ្ពស់ជាច្រើនចង់បដិសេធវា ប៉ុន្តែ Hannibal បាននិយាយយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការពេញចិត្តរបស់វា ហើយវាត្រូវបានទទួលយកនៅនិទាឃរដូវឆ្នាំ 201 ​​មុនគ.ស.។ចាប់ពីពេលនេះទៅ វាច្បាស់ណាស់ថា Carthage គឺជាអ្នកក្រោមនយោបាយរបស់ទីក្រុងរ៉ូម។Scipio បានទទួលជ័យជំនះហើយបានទទួលឈ្មោះ "Africanus" ។សម្ព័ន្ធមិត្តអាហ្រ្វិករបស់ទីក្រុងរ៉ូមគឺស្តេច Masinissa នៃ Numidia បានកេងប្រវ័ញ្ចការហាមឃាត់លើ Carthage ធ្វើសង្រ្គាមដើម្បីវាយឆ្មក់ម្តងហើយម្តងទៀតនិងដណ្តើមយកទឹកដី Carthaginian ដោយនិទណ្ឌភាព។នៅឆ្នាំ 149 មុនគ.ស. ហាសិបឆ្នាំបន្ទាប់ពីការបញ្ចប់នៃសង្រ្គាម Punic លើកទីពីរ Carthage បានបញ្ជូនកងទ័ពមួយនៅក្រោម Hasdrubal ប្រឆាំងនឹង Masinissa សន្ធិសញ្ញានេះទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ។សង្គ្រាម Punic ទីបី នឹងចាប់ផ្តើមឆាប់ៗនេះ។

Characters



Hasdrubal Barca

Hasdrubal Barca

Carthaginian General

Masinissa

Masinissa

King of Numidia

Marcus Claudius Marcellus

Marcus Claudius Marcellus

Roman Military Leader

Hannibal

Hannibal

Carthaginian General

Mago Barca

Mago Barca

Carthaginian Officer

Scipio Africanus

Scipio Africanus

Roman General

References



  • Bagnall, Nigel (1999). The Punic Wars: Rome, Carthage and the Struggle for the Mediterranean. London: Pimlico. ISBN 978-0-7126-6608-4.
  • Beck, Hans (2015) [2011]. "The Reasons for War". In Hoyos, Dexter (ed.). A Companion to the Punic Wars. Chichester, West Sussex: John Wiley. pp. 225–241. ISBN 978-1-119-02550-4.
  • Barceló, Pedro (2015) [2011]. "Punic Politics, Economy, and Alliances, 218–201". In Hoyos, Dexter (ed.). A Companion to the Punic Wars. Chichester, West Sussex: John Wiley. pp. 357–375. ISBN 978-1-119-02550-4.
  • Le Bohec, Yann (2015) [2011]. "The "Third Punic War": The Siege of Carthage (148–146 BC)". In Hoyos, Dexter (ed.). A Companion to the Punic Wars. Chichester, West Sussex: John Wiley. pp. 430–446. ISBN 978-1-1190-2550-4.
  • Briscoe, John (2006). "The Second Punic War". In Astin, A. E.; Walbank, F. W.; Frederiksen, M. W.; Ogilvie, R. M. (eds.). The Cambridge Ancient History: Rome and the Mediterranean to 133 B.C. Vol. VIII. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 44–80. ISBN 978-0-521-23448-1.
  • Carey, Brian Todd (2007). Hannibal's Last Battle: Zama & the Fall of Carthage. Barnslet, South Yorkshire: Pen & Sword. ISBN 978-1-84415-635-1.
  • Castillo, Dennis Angelo (2006). The Maltese Cross: A Strategic History of Malta. Westport, Connecticut: Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-32329-4.
  • Champion, Craige B. (2015) [2011]. "Polybius and the Punic Wars". In Hoyos, Dexter (ed.). A Companion to the Punic Wars. Chichester, West Sussex: John Wiley. pp. 95–110. ISBN 978-1-1190-2550-4.
  • Coarelli, Filippo (2002). "I ritratti di 'Mario' e 'Silla' a Monaco e il sepolcro degli Scipioni". Eutopia Nuova Serie (in Italian). II (1): 47–75. ISSN 1121-1628.
  • Collins, Roger (1998). Spain: An Oxford Archaeological Guide. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-285300-4.
  • Curry, Andrew (2012). "The Weapon that Changed History". Archaeology. 65 (1): 32–37. JSTOR 41780760.
  • Dupuy, R. Ernest; Dupuy, Trevor N. (1993). The Harper Encyclopedia of Military History. New York City: HarperCollins. ISBN 978-0-06-270056-8.
  • Eckstein, Arthur (2006). Mediterranean Anarchy, Interstate War, and the Rise of Rome. Berkeley: University of California Press. ISBN 978-0-520-24618-8.
  • Edwell, Peter (2015) [2011]. "War Abroad: Spain, Sicily, Macedon, Africa". In Hoyos, Dexter (ed.). A Companion to the Punic Wars. Chichester, West Sussex: John Wiley. pp. 320–338. ISBN 978-1-119-02550-4.
  • Erdkamp, Paul (2015) [2011]. "Manpower and Food Supply in the First and Second Punic Wars". In Hoyos, Dexter (ed.). A Companion to the Punic Wars. Chichester, West Sussex: John Wiley. pp. 58–76. ISBN 978-1-1190-2550-4.
  • Etcheto, Henri (2012). Les Scipions. Famille et pouvoir à Rome à l'époque républicaine (in French). Bordeaux: Ausonius Éditions. ISBN 978-2-35613-073-0.
  • Fronda, Michael P. (2015) [2011]. "Hannibal: Tactics, Strategy, and Geostrategy". In Hoyos, Dexter (ed.). A Companion to the Punic Wars. Oxford: Wiley-Blackwell. pp. 242–259. ISBN 978-1-405-17600-2.
  • Goldsworthy, Adrian (2006). The Fall of Carthage: The Punic Wars 265–146 BC. London: Phoenix. ISBN 978-0-304-36642-2.
  • Hau, Lisa (2016). Moral History from Herodotus to Diodorus Siculus. Edinburgh: Edinburgh University Press. ISBN 978-1-4744-1107-3.
  • Hoyos, Dexter (2000). "Towards a Chronology of the 'Truceless War', 241–237 B.C.". Rheinisches Museum für Philologie. 143 (3/4): 369–380. JSTOR 41234468.
  • Hoyos, Dexter (2007). Truceless War: Carthage's Fight for Survival, 241 to 237 BC. Leiden ; Boston: Brill. ISBN 978-90-474-2192-4.
  • Hoyos, Dexter (2015) [2011]. A Companion to the Punic Wars. Chichester, West Sussex: John Wiley. ISBN 978-1-1190-2550-4.
  • Hoyos, Dexter (2015b). Mastering the West: Rome and Carthage at War. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-986010-4.
  • Jones, Archer (1987). The Art of War in the Western World. Urbana: University of Illinois Press. ISBN 978-0-252-01380-5.
  • Koon, Sam (2015) [2011]. "Phalanx and Legion: the "Face" of Punic War Battle". In Hoyos, Dexter (ed.). A Companion to the Punic Wars. Chichester, West Sussex: John Wiley. pp. 77–94. ISBN 978-1-1190-2550-4.
  • Kunze, Claudia (2015) [2011]. "Carthage and Numidia, 201–149". In Hoyos, Dexter (ed.). A Companion to the Punic Wars. Chichester, West Sussex: John Wiley. pp. 395–411. ISBN 978-1-1190-2550-4.
  • Lazenby, John (1996). The First Punic War: A Military History. Stanford, California: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-2673-3.
  • Lazenby, John (1998). Hannibal's War: A Military History of the Second Punic War. Warminster: Aris & Phillips. ISBN 978-0-85668-080-9.
  • Liddell Hart, Basil (1967). Strategy: The Indirect Approach. London: Penguin. OCLC 470715409.
  • Lomas, Kathryn (2015) [2011]. "Rome, Latins, and Italians in the Second Punic War". In Hoyos, Dexter (ed.). A Companion to the Punic Wars. Chichester, West Sussex: John Wiley. pp. 339–356. ISBN 978-1-119-02550-4.
  • Mahaney, W.C. (2008). Hannibal's Odyssey: Environmental Background to the Alpine Invasion of Italia. Piscataway, New Jersey: Gorgias Press. ISBN 978-1-59333-951-7.
  • Miles, Richard (2011). Carthage Must be Destroyed. London: Penguin. ISBN 978-0-14-101809-6.
  • Mineo, Bernard (2015) [2011]. "Principal Literary Sources for the Punic Wars (apart from Polybius)". In Hoyos, Dexter (ed.). A Companion to the Punic Wars. Chichester, West Sussex: John Wiley. pp. 111–128. ISBN 978-1-1190-2550-4.
  • Ñaco del Hoyo, Toni (2015) [2011]. "Roman Economy, Finance, and Politics in the Second Punic War". In Hoyos, Dexter (ed.). A Companion to the Punic Wars. Chichester, West Sussex: John Wiley. pp. 376–392. ISBN 978-1-1190-2550-4.
  • Purcell, Nicholas (1995). "On the Sacking of Carthage and Corinth". In Innes, Doreen; Hine, Harry & Pelling, Christopher (eds.). Ethics and Rhetoric: Classical Essays for Donald Russell on his Seventy Fifth Birthday. Oxford: Clarendon. pp. 133–48. ISBN 978-0-19-814962-0.
  • Rawlings, Louis (2015) [2011]. "The War in Italy, 218–203". In Hoyos, Dexter (ed.). A Companion to the Punic Wars. Chichester, West Sussex: John Wiley. pp. 58–76. ISBN 978-1-1190-2550-4.
  • Richardson, John (2015) [2011]. "Spain, Africa, and Rome after Carthage". In Hoyos, Dexter (ed.). A Companion to the Punic Wars. Chichester, West Sussex: John Wiley. pp. 467–482. ISBN 978-1-1190-2550-4.
  • Roberts, Mike (2017). Hannibal's Road: The Second Punic War in Italy 213–203 BC. Pen & Sword: Barnsley, South Yorkshire. ISBN 978-1-47385-595-3.
  • Sabin, Philip (1996). "The Mechanics of Battle in the Second Punic War". Bulletin of the Institute of Classical Studies. Supplement. 67 (67): 59–79. JSTOR 43767903.
  • Scullard, Howard (1955). "Carthage". Greece & Rome. 2 (3): 98–107. doi:10.1017/S0017383500022166. JSTOR 641578. S2CID 248519024.
  • Scullard, Howard H. (2002). A History of the Roman World, 753 to 146 BC. London: Routledge. ISBN 978-0-415-30504-4.
  • Scullard, Howard H. (2006) [1989]. "Carthage and Rome". In Walbank, F. W.; Astin, A. E.; Frederiksen, M. W. & Ogilvie, R. M. (eds.). Cambridge Ancient History: Volume 7, Part 2, 2nd Edition. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 486–569. ISBN 978-0-521-23446-7.
  • Shutt, Rowland (1938). "Polybius: A Sketch". Greece & Rome. 8 (22): 50–57. doi:10.1017/S001738350000588X. JSTOR 642112. S2CID 162905667.
  • Sidwell, Keith C.; Jones, Peter V. (1998). The World of Rome: an Introduction to Roman Culture. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-38600-5.
  • Walbank, F.W. (1990). Polybius. Vol. 1. Berkeley: University of California Press. ISBN 978-0-520-06981-7.
  • Warmington, Brian (1993) [1960]. Carthage. New York: Barnes & Noble, Inc. ISBN 978-1-56619-210-1.
  • Zimmermann, Klaus (2015) [2011]. "Roman Strategy and Aims in the Second Punic War". In Hoyos, Dexter (ed.). A Companion to the Punic Wars. Oxford: Wiley-Blackwell. pp. 280–298. ISBN 978-1-405-17600-2.