რუსეთ-თურქეთის ომი (1877-1878)

პერსონაჟები

სქოლიოები

ცნობები


Play button

1877 - 1878

რუსეთ-თურქეთის ომი (1877-1878)



1877-1878 წლების რუსეთ-თურქეთის ომი იყო კონფლიქტი ოსმალეთის იმპერიასა და კოალიციას შორის, რომელსაც ხელმძღვანელობდა რუსეთის იმპერია , მათ შორის ბულგარეთი , რუმინეთი , სერბეთი და მონტენეგრო .[1] იბრძოდა ბალკანეთსა და კავკასიაში, იგი წარმოიშვა მე-19 საუკუნის ბალკანურ ნაციონალიზმში.დამატებითი ფაქტორები მოიცავდა რუსეთის მიზნებს 1853–56 წლების ყირიმის ომის დროს გადატანილი ტერიტორიული დანაკარგების აღდგენის, შავ ზღვაში თავის ხელახლა დამკვიდრებისა და ოსმალეთის იმპერიისგან ბალკანეთის ქვეყნების გათავისუფლების მცდელობის პოლიტიკურ მოძრაობას.რუსეთის ხელმძღვანელობით კოალიციამ გაიმარჯვა ომში, რომელმაც ოსმალეთმა უკან დაიხია კონსტანტინოპოლის კარიბჭემდე, რამაც გამოიწვია დასავლეთ ევროპის დიდი სახელმწიფოების ჩარევა.შედეგად, რუსეთმა წარმატებით მოიპოვა პრეტენზია კავკასიის პროვინციებზე, კერძოდ, ყარსზე და ბათუმზე, ასევე მოახდინა ბუჯაკის რეგიონის ანექსია.რუმინეთის, სერბეთისა და მონტენეგროს სამთავროებმა, რომელთაგან თითოეულს რამდენიმე წლის განმავლობაში ჰქონდა დე ფაქტო სუვერენიტეტი, ოფიციალურად გამოაცხადეს დამოუკიდებლობა ოსმალეთის იმპერიისგან.თითქმის ხუთსაუკუნოვანი ოსმალეთის ბატონობის შემდეგ (1396-1878 წწ.), ბულგარეთის სამთავრო ჩამოყალიბდა ავტონომიურ ბულგარულ სახელმწიფოდ რუსეთის მხარდაჭერითა და სამხედრო ჩარევით.
HistoryMaps Shop

ეწვიეთ მაღაზიას

Პროლოგი
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1856 Feb 1

Პროლოგი

İstanbul, Türkiye
მიუხედავად იმისა, რომ ყირიმის ომში გამარჯვებული მხარე იყო, ოსმალეთის იმპერია განაგრძობდა ძალაუფლებისა და პრესტიჟის დაცემას.ხაზინაზე ფინანსურმა დაძაბვამ აიძულა ოსმალეთის მთავრობა აეღო უცხოური სესხების სერია ისეთი მაღალი საპროცენტო განაკვეთით, რომ მიუხედავად ყველა ფისკალური რეფორმისა, რომელიც მას მოჰყვა, გადაუხდელ ვალებში და ეკონომიკურ სირთულეებში აიყვანა.ამას კიდევ უფრო ამძიმებდა 600 000-ზე მეტი მუსლიმი ჩერქეზი, რომლებიც რუსებმა განდევნეს კავკასიიდან ჩრდილოეთ ანატოლიის შავი ზღვის პორტებში და ბალკანეთის პორტებში კონსტანციასა და ვარნაში, რაც ძვირად დაუჯდა ფულს და სამოქალაქო. უწესრიგობა ოსმალეთის ხელისუფლებას.[2]1814 წელს დაარსებული ევროპის კონცერტი შეირყა 1859 წელს, როდესაც საფრანგეთი და ავსტრიაიტალიის გამო იბრძოდნენ.იგი მთლიანად დაიშალა გერმანიის გაერთიანების ომების შედეგად, როდესაც პრუსიის სამეფომ, კანცლერ ოტო ფონ ბისმარკის მეთაურობით, დაამარცხა ავსტრია 1866 წელს და საფრანგეთი 1870 წელს, შეცვალა ავსტრია-უნგრეთი, როგორც დომინანტური ძალა ცენტრალურ ევროპაში.ბისმარკს არ სურდა, რომ ოსმალეთის იმპერიის დაშლა შეექმნა მეტოქეობა, რომელსაც შეეძლო ომი გამოეწვია, ამიტომ მან მიიღო ცარის ადრინდელი წინადადება, რომ ოსმალეთის იმპერიის დაშლის შემთხვევაში, შეიქმნას სამი იმპერატორის ლიგა ავსტრიასთან და რუსეთთან. შეინარჩუნოს საფრანგეთი იზოლირებული კონტინენტზე.რუსეთი მუშაობდა შავ ზღვაზე ფლოტის შენარჩუნების უფლების დასაბრუნებლად და ეჯიბრებოდა ფრანგებს ბალკანეთში გავლენის მოსაპოვებლად ახალი პან-სლავური იდეის გამოყენებით, რომ ყველა სლავი უნდა გაერთიანებულიყო რუსეთის ხელმძღვანელობით.ეს შეიძლება გაკეთდეს მხოლოდ ორი იმპერიის განადგურებით, სადაც ცხოვრობდა არარუსი სლავების უმეტესობა, ჰაბსბურგები და ოსმალეთის იმპერიები.რუსებისა და ფრანგების ამბიციები და მეტოქეობა ბალკანეთში გამოჩნდა სერბეთში, რომელიც განიცდიდა საკუთარ ეროვნულ აღორძინებას და ჰქონდა ამბიციები, რომლებიც ნაწილობრივ ეწინააღმდეგებოდა დიდი სახელმწიფოების ამბიციებს.[3]რუსეთმა ყირიმის ომი მინიმალური ტერიტორიული დანაკარგებით დაასრულა, მაგრამ იძულებული გახდა გაენადგურებინა შავი ზღვის ფლოტი და სევასტოპოლის სიმაგრეები.რუსეთის საერთაშორისო პრესტიჟი დაირღვა და მრავალი წლის განმავლობაში ყირიმის ომისთვის შურისძიება გახდა რუსეთის საგარეო პოლიტიკის მთავარი მიზანი.თუმცა ეს ადვილი არ იყო - პარიზის სამშვიდობო ხელშეკრულება მოიცავდა ოსმალეთის ტერიტორიული მთლიანობის გარანტიებს დიდი ბრიტანეთის, საფრანგეთისა და ავსტრიის მიერ;მხოლოდ პრუსია დარჩა რუსეთისადმი მეგობრული.1871 წლის მარტში, საფრანგეთის გამანადგურებელი მარცხისა და მადლიერი გერმანიის მხარდაჭერის გამოყენებით, რუსეთმა მიაღწია საერთაშორისო აღიარებას პარიზის სამშვიდობო ხელშეკრულების მე-11 მუხლის ადრინდელი დაგმობის შესახებ, რითაც მას საშუალება მისცა აღედგინა შავი ზღვის ფლოტი.
▲
●
ბალკანეთის კრიზისი
„ლტოლვილები ჰერცეგოვინიდან“. ©Uroš Predić
1875 Jan 1 - 1874

ბალკანეთის კრიზისი

Balkans
1875 წელს ბალკანეთის მოვლენების სერიამ ევროპა ომის ზღვარზე მიიყვანა.ოსმალეთის ადმინისტრაციის მდგომარეობა ბალკანეთში აგრძელებდა გაუარესებას მე-19 საუკუნის განმავლობაში, ცენტრალური ხელისუფლება დროდადრო კარგავდა კონტროლს მთელ პროვინციებზე.ევროპული ძალების მიერ დაწესებულმა რეფორმებმა ცოტათი გააუმჯობესა ქრისტიანული მოსახლეობის პირობები და მოახერხა მუსლიმური მოსახლეობის მნიშვნელოვანი ნაწილის უკმაყოფილება.ბოსნია და ჰერცეგოვინამ განიცადა აჯანყების სულ მცირე ორი ტალღა ადგილობრივი მუსლიმური მოსახლეობის მხრიდან, ყველაზე ბოლო 1850 წელს.ავსტრია გაერთიანდა საუკუნის პირველი ნახევრის არეულობის შემდეგ და ცდილობდა გაეცოცხლებინა თავისი მრავალსაუკუნოვანი გაფართოების პოლიტიკა ოსმალეთის იმპერიის ხარჯზე.იმავდროულად, სერბეთისა და მონტენეგროს ნომინალურად ავტონომიური, დე ფაქტო დამოუკიდებელი სამთავროებიც ცდილობდნენ გაფართოებას თავიანთი თანამემამულეებით დასახლებულ რეგიონებში.ნაციონალისტური და ირიდენტისტული განწყობები ძლიერი იყო და წახალისებული იყო რუსეთისა და მისი აგენტების მიერ.ამავე დროს, ძლიერმა გვალვამ ანატოლიაში 1873 წელს და წყალდიდობამ 1874 წელს გამოიწვია შიმშილობა და ფართო უკმაყოფილება იმპერიის გულში.სოფლის მეურნეობის დეფიციტმა გამორიცხა აუცილებელი გადასახადების შეგროვება, რამაც აიძულა ოსმალეთის მთავრობა გამოეცხადებინა გაკოტრება 1875 წლის ოქტომბერში და გაეზარდა გადასახადები გარე პროვინციებზე, მათ შორის ბალკანეთში.
▲
●
ჰერცეგოვინის აჯანყება
ჰერცეგოვინელები ჩასაფრებაში, 1875 წ. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1875 Jun 19 - 1877

ჰერცეგოვინის აჯანყება

Bosnia, Bosnia and Herzegovina
ჰერცეგოვინის აჯანყება იყო აჯანყება, რომელსაც ხელმძღვანელობდა ქრისტიანი სერბი მოსახლეობა ოსმალეთის იმპერიის წინააღმდეგ, პირველ რიგში და ძირითადად ჰერცეგოვინაში (აქედან გამომდინარე მისი სახელი), საიდანაც იგი გავრცელდა ბოსნიასა და რაშკაში.იგი დაიწყო 1875 წლის ზაფხულში და გაგრძელდა ზოგიერთ რეგიონში 1878 წლის დასაწყისამდე. მას მოჰყვა ბულგარეთის აჯანყება 1876 წელს და დაემთხვა სერბეთ-თურქეთის ომებს (1876–1878), ყველა ეს მოვლენა იყო ნაწილი. დიდი აღმოსავლური კრიზისის (1875–1878 წწ.).[4]აჯანყება გამოიწვია ბოსნიის ოსმალეთის პროვინციის (ვილაიეტი) ბეგებისა და აღების მკაცრი მოპყრობით - ოსმალეთის სულთან აბდულმეჯიდ I-ის მიერ გამოცხადებული რეფორმები, რომლებიც მოიცავდა ახალ უფლებებს ქრისტიანი ქვეშევრდომებისთვის, არმიის გაწვევის ახალ საფუძველს და შეწყვეტას. საგადასახადო მეურნეობის ძალიან საძულველ სისტემას ძლიერი ბოსნიელი მიწის მესაკუთრეები ან წინააღმდეგობას უწევდნენ ან უგულებელყოფდნენ.ისინი ხშირად მიმართავდნენ უფრო რეპრესიულ ზომებს თავიანთი ქრისტიანი ქვეშევრდომების წინააღმდეგ.ქრისტიან გლეხებზე საგადასახადო ტვირთი მუდმივად იზრდებოდა.აჯანყებულებს ეხმარებოდნენ იარაღით და მოხალისეებით ჩერნოგორიისა და სერბეთის სამთავროებიდან, რომელთა მთავრობებმა საბოლოოდ ერთობლივად გამოუცხადეს ომი ოსმალეთს 1876 წლის 18 ივნისს, რამაც გამოიწვია სერბეთ-ოსმალეთის ომი (1876–78) და მონტენეგრო–ოსმალეთის ომი (1876–). 78), რამაც თავის მხრივ გამოიწვია რუსეთ-თურქეთის ომი (1877–78) და დიდი აღმოსავლური კრიზისი.აჯანყებებისა და ომების შედეგი იყო ბერლინის კონგრესი 1878 წელს, რომელმაც მონტენეგროსა და სერბეთს დამოუკიდებლობა და მეტი ტერიტორია მიანიჭა, ხოლო ავსტრია-უნგრეთმა ბოსნია და ჰერცეგოვინა 30 წლის განმავლობაში ოკუპირებული იყო, თუმცა ის დე იურე ოსმალეთის ტერიტორიად დარჩა.
▲
●
ბულგარეთის აჯანყება
©V. Antonoff
1876 Apr 1 - May

ბულგარეთის აჯანყება

Bulgaria
ბოსნია და ჰერცეგოვინის აჯანყებამ აიძულა ბუქარესტში მცხოვრები ბულგარელი რევოლუციონერები მოქმედებისკენ.1875 წელს ბულგარეთის აჯანყება ნაჩქარევად მოემზადა ოსმალეთის ოკუპაციის სარგებლობისთვის, მაგრამ ის ჩაიშალა სანამ დაიწყება.1876 ​​წლის გაზაფხულზე, ბულგარეთის სამხრეთ-ცენტრალურ მიწებზე მორიგი აჯანყება დაიწყო, მიუხედავად იმისა, რომ ამ რაიონებში უამრავი რეგულარული თურქული ჯარი იყო.ოსმალეთის რეგულარულმა არმიამ და არარეგულარულმა ბაში-ბაზუქის შენაერთებმა სასტიკად თრგუნა აჯანყებულები, რასაც მოჰყვა ევროპაში საზოგადოების აღშფოთება, ბევრი ცნობილი ინტელექტუალი გმობდა ოსმალეთის მიერ ბულგარულ საშინელებებს ან ბულგარულ სისასტიკეს და მხარს უჭერდა ჩაგრული ბულგარეთის მოსახლეობას.ეს აღშფოთება იყო მთავარი ბულგარეთის აღდგენისთვის 1878 წელს [5]1876 ​​წლის აჯანყება მოიცავდა ოსმალეთის ტერიტორიების მხოლოდ ნაწილს, რომელიც ძირითადად ბულგარელებით იყო დასახლებული.ბულგარული ეროვნული სენტიმენტების გაჩენა მჭიდროდ იყო დაკავშირებული 1850-იან და 1860-იან წლებში დამოუკიდებელი ბულგარული ეკლესიისთვის ბრძოლასთან და 1870 წელს დამოუკიდებელი ბულგარეთის ეგზარქატის აღდგენასთან.
▲
●
მონტენეგრო-ოსმალეთის ომი
დაჭრილი მონტენეგროელი დახატულია მონტენეგრო-ოსმალეთის ომის დასრულებიდან რამდენიმე წლის შემდეგ. ©Paja Jovanović
1876 Jun 18 - 1878 Feb 16

მონტენეგრო-ოსმალეთის ომი

Vučji Do, Montenegro
ახლომდებარე ჰერცეგოვინაში აჯანყებამ გამოიწვია აჯანყებების და აჯანყებების სერია ევროპაში ოსმალეთის წინააღმდეგ.მონტენეგრო და სერბეთი შეთანხმდნენ ომი გამოეცხადებინათ ოსმალეთს 1876 წლის 18 ივნისს. მონტენეგროელები ჰერცოგოველებთან მოკავშირეები იყვნენ.ერთ-ერთი ბრძოლა, რომელიც გადამწყვეტი იყო მონტენეგროს ომში გამარჯვებისთვის, იყო ბრძოლა ვუჩჯი დოსთან.1877 წელს ჩერნოგორიელებმა მძიმე ბრძოლები ჩაატარეს ჰერცეგოვინისა და ალბანეთის საზღვრებთან.თავადი ნიკოლოზი აიღო ინიციატივა და კონტრშეტევა გაუწია ოსმალეთის ძალებს, რომლებიც მოდიოდნენ ჩრდილოეთიდან, სამხრეთიდან და დასავლეთიდან.მან დაიპყრო ნიკშიჩი (1877 წლის 24 სექტემბერი), ბარი (1878 წლის 10 იანვარი), ულცინი (1878 წლის 20 იანვარი), გრმოჟური (1878 წლის 26 იანვარი) და ვრანჯინა და ლესენდრო (1878 წლის 30 იანვარი).ომი დასრულდა, როდესაც ოსმალეთმა 1878 წლის 13 იანვარს ედირნეში ხელი მოაწერა ზავი ჩერნოგორიელებთან. რუსული ძალების წინსვლამ ოსმალეთისკენ აიძულა ოსმალეთს ხელი მოეწერა სამშვიდობო ხელშეკრულებაზე 1878 წლის 3 მარტს, რომელიც ცნობდა მონტენეგროს და ასევე რუმინეთის დამოუკიდებლობას. და სერბეთი, ასევე გაზარდა მონტენეგროს ტერიტორია 4405 კმ²-დან 9475 კმ²-მდე.მონტენეგრომ ასევე მოიპოვა ქალაქები ნიკშიჩი, კოლაშინი, სპუჟი, პოდგორიცა, ჟაბლიაკი, ბარი, ასევე ზღვაზე გასასვლელი.
▲
●
სერბეთ-ოსმალეთის ომი
მეფე მილან ობრენოვიჩი ომში მიდის, 1876 წ. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1876 Jun 30 - 1878 Mar 3

სერბეთ-ოსმალეთის ომი

Serbia
1876 ​​წლის 30 ივნისს სერბეთმა, რასაც მოჰყვა მონტენეგრო , ომი გამოუცხადა ოსმალეთის იმპერიას .ივლისსა და აგვისტოში, ცუდად მომზადებულმა და ცუდად აღჭურვილმა სერბეთის არმიამ, რომელსაც რუსი მოხალისეები ეხმარებოდნენ, ვერ მიაღწია შეტევითი მიზნების მიღწევას, მაგრამ მოახერხა ოსმალეთის შეტევის მოგერიება სერბეთში.იმავდროულად, რუსეთის ალექსანდრე II და პრინცი გორჩაკოვი შეხვდნენ ავსტრია-უნგრეთის ფრანც ჯოზეფ I-ს და გრაფ ანდრასს ბოჰემიის რაიხშტადტის ციხესიმაგრეში.წერილობითი შეთანხმება არ გაფორმებულა, მაგრამ დისკუსიების დროს რუსეთი დათანხმდა მხარი დაეჭირა ავსტრიის მიერ ბოსნია და ჰერცეგოვინის ოკუპაციას, ხოლო ავსტრია- უნგრეთი , სანაცვლოდ, მხარი დაუჭირა სამხრეთ ბესარაბიის დაბრუნებას, რომელიც რუსეთმა დაკარგა ყირიმის ომის დროს, და რუსეთის ანექსიას. ბათუმის პორტი შავი ზღვის აღმოსავლეთ სანაპიროზე.ბულგარეთი უნდა გამხდარიყო ავტონომიური (დამოუკიდებელი, რუსული ცნობების მიხედვით).[11]ბოსნია და ჰერცეგოვინაში ბრძოლების გაგრძელებისას სერბეთმა განიცადა წარუმატებლობები და სთხოვა ევროპულ ძალებს შუამავლობა მოეხდინათ ომის დასრულებაში.ევროპული ძალების ერთობლივმა ულტიმატუმმა აიძულა პორტა სერბეთს ერთთვიანი ზავი დაეთმო და სამშვიდობო მოლაპარაკებები დაეწყო.თუმცა თურქეთის სამშვიდობო პირობები ევროპულმა ძალებმა უარყვეს, როგორც ძალიან მკაცრი.ოქტომბრის დასაწყისში, ზავის ვადის ამოწურვის შემდეგ, თურქულმა არმიამ განაახლა შეტევა და სერბეთის პოზიცია სწრაფად გახდა სასოწარკვეთილი.31 ოქტომბერს რუსეთმა წამოაყენა ულტიმატუმი, რომელიც ოსმალეთის იმპერიას სთხოვდა შეწყვიტოს საომარი მოქმედებები და მოეწერა ახალი ზავი სერბეთთან 48 საათის განმავლობაში.ამას მხარს უჭერდა რუსული არმიის ნაწილობრივი მობილიზაცია (20-მდე დივიზია).სულთანმა მიიღო ულტიმატუმის პირობები.
▲
●
საერთაშორისო რეაქცია ბულგარეთში სისასტიკეში
გლადსტონი 1879 წელს ©John Everett Millais
1876 Jul 1

საერთაშორისო რეაქცია ბულგარეთში სისასტიკეში

England, UK
ბაში-ბაზუკების სისასტიკეების შესახებ ცნობები გარე სამყაროში კონსტანტინოპოლში მდებარე ამერიკული რობერტ კოლეჯის მეშვეობით გავრცელდა.სტუდენტების უმრავლესობა ბულგარელი იყო და ბევრმა მიიღო სიახლეები მოვლენის შესახებ სამშობლოში დაბრუნებული ოჯახებიდან.მალე კონსტანტინოპოლში დასავლური დიპლომატიური საზოგადოება გაჟღენთილი იყო ჭორებით, რომლებიც საბოლოოდ იპოვეს გზა დასავლეთის გაზეთებში.ბრიტანეთში , სადაც დიზრაელის მთავრობა ბალკანეთის მიმდინარე კრიზისში ოსმალეთის მხარდაჭერას ცდილობდა, ლიბერალურმა ოპოზიციურმა გაზეთმა Daily News-მა დაიქირავა ამერიკელი ჟურნალისტი იანვარიუს ა. მაკგაჰანი, რათა უშუალოდ გაეშუქებინა ხოცვა-ჟლეტის ისტორიები.მაკგაჰანმა დაათვალიერა ბულგარეთის აჯანყების შედეგად დაზარალებული რეგიონები და მისი რეპორტაჟი, რომელიც გავრცელდა Daily News-ის პირველ გვერდებზე, გააძლიერა ბრიტანეთის საზოგადოებრივი აზრი დიზრაელის პრო-ოსმალეთის პოლიტიკის წინააღმდეგ.[6] სექტემბერში, ოპოზიციის ლიდერმა უილიამ გლადსტონმა გამოაქვეყნა თავისი ბულგარული საშინელებები და აღმოსავლეთის საკითხი [7,] სადაც მოუწოდებდა ბრიტანეთს გაეუქმებინა მხარდაჭერა თურქეთისთვის და შესთავაზა ევროპას მოეთხოვა ბულგარეთისა და ბოსნია და ჰერცეგოვინას დამოუკიდებლობა.[8] როგორც დეტალები ცნობილი გახდა მთელ ევროპაში, ბევრმა წარჩინებულმა პირმა, მათ შორის ჩარლზ დარვინმა, ოსკარ უაილდმა, ვიქტორ ჰიუგომ და ჯუზეპე გარიბალდიმ, საჯაროდ დაგმეს ოსმალეთის შეურაცხყოფა ბულგარეთში.[9]ყველაზე მწვავე რეაქცია მოჰყვა რუსეთს .ბულგარეთის საქმისადმი ფართო სიმპათიამ გამოიწვია პატრიოტიზმის ამაღლება ქვეყნის მასშტაბით 1812 წლის სამამულო ომის დროს. 1875 წლის შემოდგომიდან მოძრაობა ბულგარეთის აჯანყების მხარდასაჭერად ჩაერთო რუსეთის საზოგადოების ყველა კლასში.ამას თან ახლდა მკვეთრი საჯარო დისკუსია რუსეთის მიზნების შესახებ ამ კონფლიქტში: სლავოფილებმა, მათ შორის დოსტოევსკიმ, ნახეს მოახლოებულ ომში ყველა მართლმადიდებლური ერის გაერთიანების შანსი რუსეთის სათავეში, რითაც შეასრულეს რუსეთის ისტორიული მისია, ხოლო მათი ოპონენტები. ტურგენევის მიერ შთაგონებული დასავლელები უარყოფდნენ რელიგიის მნიშვნელობას და თვლიდნენ, რომ რუსეთის მიზნები უნდა იყოს არა მართლმადიდებლობის დაცვა, არამედ ბულგარეთის განთავისუფლება.[10]
▲
●
კონსტანტინოპოლის კონფერენცია
კონფერენციის დელეგატები. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1876 Dec 23 - 1877 Jan 20

კონსტანტინოპოლის კონფერენცია

İstanbul, Türkiye
1876–77 კონსტანტინოპოლის დიდი ძალების (ავსტრია- უნგრეთი , ბრიტანეთი , საფრანგეთი , გერმანია ,იტალია და რუსეთი ) კონფერენცია ჩატარდა კონსტანტინოპოლში [12] 1876 წლის 23 დეკემბრიდან 1877 წლის 20 იანვრამდე. ჰერცოგოვინის აჯანყების დაწყების შემდეგ 185 წ. და აპრილის აჯანყება 1876 წლის აპრილში, დიდმა სახელმწიფოებმა შეთანხმდნენ პოლიტიკური რეფორმების პროექტზე ბოსნიასა და ოსმალეთის ტერიტორიებზე, სადაც უმრავლესობა ბულგარელი იყო.[13] ოსმალეთის იმპერიამ უარი თქვა შემოთავაზებულ რეფორმებზე, რამაც რამდენიმე თვის შემდეგ რუსეთ-თურქეთის ომი გამოიწვია.მომდევნო კონფერენციის პლენარულ სესიებზე ოსმალეთის იმპერიამ წარმოადგინა პროტესტი და ალტერნატიული რეფორმის წინადადებები, რომლებიც უარყვეს დიდმა სახელმწიფოებმა და უფსკრულის გადალახვის მცდელობამ შედეგი არ გამოიღო.[14] საბოლოოდ, 1877 წლის 18 იანვარს დიდმა ვეზირმა მიდჰათ ფაშამ გამოაცხადა ოსმალეთის იმპერიის საბოლოო უარი კონფერენციის გადაწყვეტილების მიღებაზე.[15] ოსმალეთის მთავრობის მიერ კონსტანტინოპოლის კონფერენციის გადაწყვეტილებებზე უარის თქმამ გამოიწვია 1877-1878 წლების რუსეთ-თურქეთის ომი, ამავდროულად ოსმალეთის იმპერიას - წინა 1853-1856 წლების ყირიმის ომისგან განსხვავებით - დასავლეთის მხარდაჭერა ჩამოერთვა.[15]
▲
●
1877
აფეთქება და საწყისი ოპერაციებიornament
კავკასიის თეატრი
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1877 Apr 1

კავკასიის თეატრი

Doğubayazıt, Ağrı, Türkiye
რუსეთის კავკასიის კორპუსი განლაგებული იყო საქართველოსა და სომხეთში, რომელიც შედგებოდა დაახლოებით 50 000 კაცისგან და 202 იარაღისგან კავკასიის გენერალური გუბერნატორის, დიდი ჰერცოგის მიქაელ ნიკოლაევიჩის საერთო მეთაურობით.[29] რუსეთის არმიას დაუპირისპირდა ოსმალეთის 100000 კაციანი არმია გენერალ აჰმედ მუჰტარ ფაშას მეთაურობით.მიუხედავად იმისა, რომ რუსული არმია უკეთ იყო მომზადებული რეგიონში საბრძოლველად, ის ტექნოლოგიურად ჩამორჩებოდა გარკვეულ სფეროებში, როგორიცაა მძიმე არტილერია და აჯობა, მაგალითად, უმაღლესი შორ მანძილზე მყოფი კრუპის არტილერიით, რომელიც გერმანიამ მიაწოდა ოსმალეთს.[30]გენერალ-ლეიტენანტ ტერ-გუკასოვის მეთაურობით, ერევნის მახლობლად დისლოცირებულმა ძალებმა დაიწყეს პირველი შეტევა ოსმალეთის ტერიტორიაზე, 1877 წლის [27] აპრილს აიღეს ქალაქი ბაიაზიდი. არდაჰანი 17 მაისს;რუსულმა შენაერთებმა ასევე ალყა შემოარტყეს ქალაქ ყარსს მაისის ბოლო კვირაში, თუმცა ოსმალეთის გაძლიერებამ მოხსნა ალყა და უკან დააბრუნა.გამაგრებით გაძლიერებულმა, 1877 წლის ნოემბერში გენერალმა ლაზარევმა წამოიწყო ახალი შეტევა ყარსზე, ჩაახშო სამხრეთის ციხეები, რომლებიც ქალაქამდე მიდიოდა და 18 ნოემბერს აიღო თავად ყარსი.[32] 1878 წლის 19 თებერვალს სტრატეგიული ციხე-ქალაქი ერზრუმი რუსებმა აიღეს ხანგრძლივი ალყის შემდეგ.მიუხედავად იმისა, რომ ომის ბოლოს მათ ერზერუმზე კონტროლი დაუთმეს ოსმალეთს, რუსებმა შეიძინეს ბათუმის, არდაჰანის, ყარსის, ოლთის და სარიკამიშის რეგიონები და ხელახლა შეადგინეს ისინი ყარსის ოლქში.[33]
▲
●
გახსნის მანევრები
რუსული დუნაის გადაკვეთა, 1877 წლის ივნისი. ©Nikolai Dmitriev-Orenburgsky
1877 Apr 12

გახსნის მანევრები

Romania
1877 წლის 12 აპრილს რუმინეთმა ნება მისცა რუს ჯარებს გაევლოთ მის ტერიტორიაზე თურქებზე თავდასხმის მიზნით.1877 წლის 24 აპრილს რუსეთმა ომი გამოუცხადა ოსმალეთს და მისი ჯარები შევიდნენ რუმინეთში ახლად აშენებული ეიფელის ხიდის გავლით უნღენთან, მდინარე პრუტზე, რის შედეგადაც თურქებმა დაბომბეს რუმინული ქალაქები დუნაიზე.1877 წლის 10 მაისს რუმინეთის სამთავრომ, რომელიც ოფიციალური თურქეთის მმართველობის ქვეშ იმყოფებოდა, გამოაცხადა თავისი დამოუკიდებლობა.[23]ომის დასაწყისში შედეგი შორს იყო აშკარა.რუსებს შეეძლოთ უფრო დიდი ჯარის გაგზავნა ბალკანეთში: დაახლოებით 300 000 ჯარისკაცი მიუწვდომელი იყო.ოსმალებს ჰყავდათ დაახლოებით 200 000 ჯარისკაცი ბალკანეთის ნახევარკუნძულზე, საიდანაც დაახლოებით 100 000 იყო განლაგებული გამაგრებულ გარნიზონებში და დაახლოებით 100 000 დარჩა საოპერაციო არმიისთვის.ოსმალებს ჰქონდათ უპირატესობა, რომ იყვნენ გამაგრებული, შავი ზღვის სრული მართვა და მდინარე დუნაის გასწვრივ საპატრულო კატარღები.[24] მათ ასევე გააჩნდათ უმაღლესი იარაღი, მათ შორის ახალი ბრიტანული და ამერიკული წარმოების თოფები და გერმანული წარმოების არტილერია.თუმცა, ამ შემთხვევაში, ოსმალები ჩვეულებრივ მიმართავდნენ პასიურ თავდაცვას და სტრატეგიული ინიციატივა რუსებს უტოვებდნენ, რომლებმაც გარკვეული შეცდომების დაშვების შემდეგ ომის გამარჯვებული სტრატეგია იპოვეს.კონსტანტინოპოლში ოსმალეთის სამხედრო სარდლობამ ცუდი ვარაუდები გამოთქვა რუსეთის განზრახვებზე.მათ გადაწყვიტეს, რომ რუსებს ძალიან ეზარებოდათ დუნაის გასწვრივ ლაშქრობა და მისი დელტას მოშორებით გადაკვეთა და ამჯობინებდნენ მოკლე გზას შავი ზღვის სანაპიროზე.ეს იქნება უგულებელვყოთ ის ფაქტი, რომ სანაპიროს ჰქონდა ყველაზე ძლიერი, საუკეთესოდ უზრუნველყოფილი და გარნიზონირებული თურქული ციხე-სიმაგრეები.მდინარე დუნაის შიდა ნაწილის გასწვრივ მხოლოდ ერთი კარგად დაკომპლექტებული ციხე იყო, ვიდინი.იგი გარნიზონირებული იყო მხოლოდ იმიტომ, რომ ჯარებმა, ოსმან ფაშას მეთაურობით, ახლახან მიიღეს მონაწილეობა სერბების დამარცხებაში ოსმალეთის იმპერიის წინააღმდეგ მათ ბოლო ომში.რუსული კამპანია უკეთ იყო დაგეგმილი, მაგრამ ის დიდწილად ეყრდნობოდა თურქულ პასიურობას.რუსეთის მთავარი შეცდომა იყო თავდაპირველად ძალიან ცოტა ჯარის გაგზავნა;დაახლოებით 185,000-იანი საექსპედიციო ძალები გადალახეს დუნაი ივნისში, ოდნავ ნაკლები ვიდრე თურქეთის გაერთიანებული ძალები ბალკანეთში (დაახლოებით 200,000).ივლისში წარუმატებლობის შემდეგ (პლევენსა და სტარა ზაგორაში), რუსეთის სამხედრო სარდლობამ გააცნობიერა, რომ მას არ გააჩნდა რეზერვები შეტევის გასაგრძელებლად და გადავიდა თავდაცვით პოზიციაზე.რუსებს არც კი ჰყავდათ საკმარისი ძალები აგვისტოს ბოლომდე პლევენის სათანადო ბლოკირებისთვის, რამაც ფაქტიურად მთელი კამპანია დაახლოებით ორი თვით გადადო.
▲
●
1877 Apr 24

რუსეთი ომს უცხადებს ოსმალეთს

Russia
1877 წლის 15 იანვარს რუსეთმა და ავსტრია-უნგრეთმა ხელი მოაწერეს წერილობით შეთანხმებას, რომელიც ადასტურებდა რაიხშტადტის 1876 წლის ივლისის ადრინდელი შეთანხმების შედეგებს. ამან რუსეთი დაარწმუნა ავსტრია- უნგრეთის კეთილგანწყობილ ნეიტრალიტეტში მოსალოდნელ ომში.ეს ტერმინები ნიშნავდა იმას, რომ ომის შემთხვევაში რუსეთი აწარმოებდა ბრძოლას და ავსტრია მიიღებდა უპირატესობას.ამიტომ რუსეთმა საბოლოო ძალისხმევა მოახდინა მშვიდობიანი მოგვარებისთვის.მას შემდეგ, რაც მიაღწია შეთანხმებას თავის მთავარ ბალკანელ მეტოქესთან და ანტი- ოსმალეთის სიმპათიების გამო მთელ ევროპაში ბულგარეთის სისასტიკისა და კონსტანტინოპოლის შეთანხმებების უარყოფის გამო, რუსეთმა საბოლოოდ იგრძნო თავისუფალი ომი გამოეცხადებინა.
▲
●
1877
საწყისი რუსული მიღწევებიornament
ბალკანეთის თეატრი
შეტევა მაკინზე 1877 წ. ©Dimitrie Știubei
1877 May 25

ბალკანეთის თეატრი

Măcin, Romania
ომის დაწყებისას რუსეთმა და რუმინეთმა გაანადგურეს ყველა ხომალდი დუნაის გასწვრივ და დანაღმული მდინარე, რითაც რუსეთის ძალებს შეეძლოთ დუნაის გადაკვეთა ნებისმიერ წერტილში ოსმალეთის საზღვაო ძალების წინააღმდეგობის გარეშე.ოსმალეთის სარდლობა არ აფასებდა რუსების მოქმედების მნიშვნელობას.ივნისში, პატარა რუსულმა შენაერთმა გადალახა დუნაი დელტასთან ახლოს, გალაციში და გაემართა რუსჩუკისკენ (დღევანდელი რუსე).ამან ოსმალეთს კიდევ უფრო დაარწმუნა, რომ დიდი რუსული ძალა ოსმალეთის დასაყრდენის შუაგულში მოვიდოდა.25–26 მაისს რუმინულმა ტორპედო ნავმა შერეული რუმინულ-რუსული ეკიპაჟით შეუტია და ჩაძირა ოსმალეთის მონიტორი დუნაიზე.გენერალ-მაიორის მიხაილ ივანოვიჩ დრაგომიროვის უშუალო მეთაურობით, 1877 წლის 27/28 ივნისის ღამეს (NS) რუსებმა სვიშტოვთან დუნაის გასწვრივ ააგეს პონტონური ხიდი.ხანმოკლე ბრძოლის შემდეგ, რომელშიც რუსებმა განიცადეს 812 მოკლული და დაჭრილი, [25] რუსებმა უზრუნველყო მოწინააღმდეგე ნაპირი და განდევნეს ოსმალეთის ქვეითი ბრიგადა, რომელიც იცავდა სვიშტოვს.ამ დროს რუსული ძალები დაიყო სამ ნაწილად: აღმოსავლეთის რაზმი ცარევიჩ ალექსანდრე ალექსანდროვიჩის, რუსეთის მომავალი მეფე ალექსანდრე III-ის მეთაურობით, რომელსაც დაევალა რუსჩუკის ციხის აღება და არმიის აღმოსავლეთი ფლანგის დაფარვა;დასავლეთის რაზმი, ბულგარეთში , ნიკოპოლის ციხე-სიმაგრის აღება და ჯარის დასავლეთ ფლანგის დაფარვა;და წინსვლის რაზმი გრაფ ჯოზეფ ვლადიმიროვიჩ გურკოს მეთაურობით, რომელსაც დაევალა სწრაფად გადაეტანა ველიკო ტარნოვოს გავლით და შეაღწია ბალკანეთის მთებში, ყველაზე მნიშვნელოვან ბარიერს დუნასა და კონსტანტინოპოლს შორის.დუნაის რუსების გადაკვეთის საპასუხოდ, ოსმალეთის უმაღლესმა სარდლობამ კონსტანტინოპოლში უბრძანა ოსმან ნური ფაშას წინ წასულიყო ვიდინიდან აღმოსავლეთით და დაეკავებინა ნიკოპოლის ციხე, რუსეთის გადასასვლელის დასავლეთით.ნიკოპოლისკენ მიმავალ გზაზე ოსმან ფაშამ შეიტყო, რომ რუსებმა უკვე აიღეს ციხე და ამიტომ გადავიდა გზაჯვარედინზე ქალაქ პლევნაში (ახლა ცნობილია როგორც პლევენი), რომელიც მან დაიკავა დაახლოებით 15000-იანი ძალით 19 ივლისს.[26] რუსები, დაახლოებით 9000 კაცი გენერალ შილდერ-შულდნერის მეთაურობით, დილით ადრე მიაღწიეს პლევნას.ასე დაიწყო პლევნას ალყა.
▲
●
სტარა ზაგორას ბრძოლა
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1877 Jun 22

სტარა ზაგორას ბრძოლა

Stara Zagora, Bulgaria
48000 თურქული არმია დაწინაურდა ქალაქში, რომელსაც მხოლოდ მცირერიცხოვანი რუსული რაზმი და ბულგარელი მოხალისეთა ნაწილი იცავდა.სტარა ზაგორასთვის ექვსსაათიანი ბრძოლის შემდეგ რუსი ჯარისკაცები და ბულგარელი მოხალისეები დანებდნენ უფრო დიდი მტრის არმიის ზეწოლას.ქალაქმა მაშინ განიცადა უდიდესი ტრაგედია, როდესაც თურქეთის არმიამ ხოცვა-ჟლეტა მოახდინა უიარაღო მშვიდობიანი მოსახლეობის წინააღმდეგ.ქალაქი გადაწვეს და მიწასთან გაასწორეს მომდევნო სამი დღის ხოცვა-ჟლეტის დროს.14500 ბულგარელი ქალაქის სამხრეთით მდებარე ქალაქიდან და სოფლებიდან დაიღუპა.კიდევ 10000 ახალგაზრდა ქალი და გოგონა გაიყიდა ოსმალეთის იმპერიის მონების ბაზრებზე.ყველა ქრისტიანულ ეკლესიას თავს დაესხნენ არტილერიით და გადაწვეს.
▲
●
სვისტოვის ბრძოლა
სვისტოვის ბრძოლა. ©Nikolai Dmitriev-Orenburgsky
1877 Jun 26

სვისტოვის ბრძოლა

Svishtov, Bulgaria
სვისტოვის ბრძოლა იყო ბრძოლა ოსმალეთის იმპერიასა და იმპერიულ რუსეთს შორის 1877 წლის 26 ივნისს. ეს მოხდა მაშინ, როდესაც რუსმა გენერალმა მიხაილ ივანოვიჩ დრაგომიროვმა პატარა ნავების ფლოტით გადაკვეთა მდინარე დუნაი და შეუტია თურქეთის ციხეს.მეორე დღეს მიხეილ სკობელევი თავს დაესხა და აიძულა თურქული გარნიზონი დანებებულიყო.შედეგად, რუსი სამხედროები ნიკოპოლზე თავდასხმისთვის მზად იყვნენ.
▲
●
ნიკოპოლის ბრძოლა
ოსმალეთის კაპიტულაცია ნიკოპოლში. ©Nikolai Dmitriev-Orenburgsky
1877 Jul 16

ნიკოპოლის ბრძოლა

Nikopol, Bulgaria
რუსეთის არმიამ მდინარე დუნაის გადაკვეთისას ისინი მიუახლოვდნენ გამაგრებულ ქალაქ ნიკოპოლს (ნიკოპოლისს).თურქეთის უმაღლესმა სარდლობამ ოსმან ფაშა ჯარებთან ერთად ვიდინიდან გაგზავნა რუსების დუნაის გადაკვეთის წინააღმდეგ.ოსმანის განზრახვა იყო ნიკოპოლის გაძლიერება და დაცვა.თუმცა, რუსეთის IX კორპუსი გენერალ ნიკოლაი კრიდენერის მეთაურობით ქალაქამდე მივიდა და ოსმანის მოსვლამდე დაბომბა გარნიზონი.სამაგიეროდ ის დაბრუნდა პლევნასთან.ნიკოპოლის გარნიზონის ლიკვიდაციით, რუსებს თავისუფლად შეეძლოთ გაემართათ პლევნასკენ.
▲
●
შიპკას უღელტეხილის ბრძოლა
შიპკას პიკის დამარცხება, ბულგარეთის დამოუკიდებლობის ომი. ©Alexey Popov
1877 Jul 17 - 1878 Jan 9

შიპკას უღელტეხილის ბრძოლა

Shipka, Bulgaria
შიპკას უღელტეხილის ბრძოლა შედგებოდა ოთხი ბრძოლისგან, რომელიც გაიმართა რუსეთის იმპერიას შორის, რომელსაც ეხმარებოდნენ ბულგარელი მოხალისეები, რომლებიც ცნობილია როგორც ოპალჩენცი, და ოსმალეთის იმპერია რუსეთ-თურქეთის ომის დროს სასიცოცხლო მნიშვნელობის შიპკას უღელტეხილზე კონტროლისთვის (1877-1878).შიპკას კამპანიის გადამწყვეტი მომენტი და, გარკვეულწილად, ომი, დადგა 1877 წლის აგვისტოში, როდესაც 5000 ბულგარელი მოხალისე და 2500 რუსი ჯარისკაცისაგან შემდგარი ჯგუფმა მოიგერია მწვერვალზე ოსმალეთის 40000-კაციანი არმიის შეტევა.შიპკას უღელტეხილზე თავდაცვით გამარჯვებას სტრატეგიული მნიშვნელობა ჰქონდა ომის წინსვლისთვის.ოსმალეთს რომ შეეძლოთ უღელტეხილის აღება, ისინი იქნებოდნენ საფრთხეში რუსეთისა და რუმინეთის ძალების მომარაგების ხაზებს ჩრდილოეთ ბულგარეთში და მოაწყობდნენ ოპერაციას პლევენის მთავარი ციხის გასათავისუფლებლად, რომელიც იმ დროს ალყაში იყო. .მაშინ ომი ეფექტურად წარიმართებოდა მხოლოდ ჩრდილოეთ ბულგარეთში იმ მომენტიდან, რაც მიიყვანდა ჩიხში, რაც ოსმალეთის იმპერიისთვის დიდ უპირატესობას შექმნიდა სამშვიდობო მოლაპარაკებებში.შიპკას უღელტეხილზე გამარჯვებამ უზრუნველყო პლევენის ციხის დაცემა 1877 წლის 10 დეკემბერს და საფუძველი ჩაუყარა თრაკიაში შეჭრას.ეს საშუალებას აძლევდა რუსეთის ძალებს გურკოს მეთაურობით დაემხობა სულეიმან ფაშას ჯარი ფილიპოპოლისის ბრძოლაში რამდენიმე დღის შემდეგ და დაემუქრა კონსტანტინოპოლს.ამ გამარჯვებით და 1877 წლის ბოლოს პლევენის დაპყრობით გაიხსნა გზა სოფიასკენ და მასთან ერთად ომში გამარჯვების გზა და რუსეთს შესაძლებლობა დაეუფლა „დიდ თამაშში“ დაარსებით. გავლენის სფერო აღმოსავლეთ ბალკანეთში.
▲
●
პლევნას ალყა
გრივიცას რედუუტის აღება პლევენში. ©Nikolai Dmitriev-Orenburgsky
1877 Jul 20 - Dec 10

პლევნას ალყა

Pleven, Bulgaria
პლევენის ალყას ებრძოდა რუსეთის იმპერიისა და რუმინეთის სამეფოს გაერთიანებული არმია ოსმალეთის იმპერიის წინააღმდეგ.[27] მას შემდეგ, რაც რუსეთის არმიამ სვიშტოვთან დუნაი გადალახა, მან დაიწყო წინსვლა თანამედროვე ბულგარეთის ცენტრისკენ, რომლის მიზანი იყო ბალკანეთის მთების გადაკვეთა კონსტანტინოპოლში, შავი ზღვის სანაპიროზე გამაგრებული თურქული ციხესიმაგრეების თავიდან აცილების მიზნით.ოსმალეთის არმია ოსმან ფაშას მეთაურობით, რომელიც დაბრუნდა სერბეთიდან ამ ქვეყანასთან კონფლიქტის შემდეგ, შეიკრიბა გამაგრებულ ქალაქ პლევენში, ქალაქში, რომელიც გარშემორტყმულია მრავალი რედუქტებით, რომელიც მდებარეობს მნიშვნელოვანი გზის კვეთაზე.ორი წარუმატებელი თავდასხმის შემდეგ, რომელშიც მან დაკარგა ძვირფასი ჯარები, რუსეთის ჯარების მეთაურმა ბალკანეთის ფრონტზე, რუსეთის დიდმა ჰერცოგმა ნიკოლოზმა დეპეშა დაჟინებით მოითხოვა თავისი რუმინელი მოკავშირის მეფე კაროლ I-ის დახმარება. მეფე კაროლ I-მა რუმინელებთან ერთად გადაკვეთა დუნაი. არმია და განთავსდა რუსეთ-რუმინეთის ჯარების მეთაურობით.მან გადაწყვიტა, აღარ გაეკეთებინა თავდასხმები, არამედ ალყა მოექცია ქალაქი, გაეჭრა საკვებისა და საბრძოლო მასალის მიწოდების გზები.ალყის დასაწყისში რუსულ-რუმინულმა არმიამ მოახერხა პლევენის ირგვლივ რამდენიმე რედუქტის დაპყრობა, გრძელვადიან პერსპექტივაში მხოლოდ გრივიჩას რედუქტის შენარჩუნება.1877 წლის ივლისში დაწყებული ალყა არ დასრულებულა იმავე წლის დეკემბრამდე, როდესაც ოსმან ფაშამ წარუმატებლად სცადა ალყის გარღვევა და დაიჭრა.საბოლოოდ, ოსმან ფაშამ მიიღო დელეგაცია გენერალ მიხაილ ჩერჩესის ხელმძღვანელობით და მიიღო მის მიერ შეთავაზებული კაპიტულაციის პირობები.1877 წლის 10 დეკემბერს რუსეთ-რუმინეთის გამარჯვება გადამწყვეტი იყო ომის შედეგისა და ბულგარეთის განთავისუფლებისთვის.ბრძოლის შემდეგ რუსულმა ჯარებმა შეძლეს წინსვლა და ძლიერად შეტევა შიპკას უღელტეხილზე, რითაც მოახერხეს ოსმალეთის თავდაცვის დამარცხება და კონსტანტინოპოლისკენ მიმავალი გზა.
▲
●
წითელი გორაკის ბრძოლა
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1877 Aug 25

წითელი გორაკის ბრძოლა

Kızıltepe, Mardin, Türkiye
რუსები ყარსის ალყას ცდილობდნენ.ოსმალებმა , რომლებიც უაღრესად აღმატებულები იყვნენ, წარმატებით მოხსნეს ალყა.
▲
●
ლოვჩას ბრძოლა
©Nikolai Dmitriev-Orenburgsky
1877 Sep 1 - Sep 3

ლოვჩას ბრძოლა

Lovech, Bulgaria
1877 წლის ივლისში, პლევნას ალყის დაწყებიდან მალევე, გარნიზონის მეთაურმა ოსმან ფაშამ სოფიიდან 15 ბატალიონი მიიღო გამაგრება.მან აირჩია ამ გამაგრების გამოყენება ლოვჩას გასამაგრებლად, რომელიც იცავდა მის მხარდაჭერის ხაზებს ორჩანიდან (დღევანდელი ბოტევგრადი) პლევნამდე.ქალაქ პლევნას შტურმის პირველი ორი მცდელობის წარუმატებლობის შემდეგ, რუსებმა მნიშვნელოვანი გაძლიერება მოიპოვეს და ინვესტიციების ჯარი ახლა 100000-ს შეადგენდა.ოსმანის საკომუნიკაციო და მომარაგების ხაზების გაწყვეტის განზრახვით, გენერალი ალექსანდრე იმერეტინსკი 22703 რუს ჯართან ერთად გაიგზავნა ლოვჩას დასაკავებლად.1 სექტემბერს გენერლები ალექსანდრე იმერენტინსკი, მიხაილ სკობელევი და ვლადიმერ დობროვოლსკი მიაღწიეს ლოვჩას და თავს დაესხნენ ქალაქს.ბრძოლა მომდევნო ორი დღის განმავლობაში გაგრძელდა.ოსმანი პლევნადან ლოვჩას რელიეფისკენ გაემართა, მაგრამ 3 სექტემბერს, სანამ ლოვჩას მიაღწევდა, ის რუსებს დაეცა.ბრძოლაში გადარჩენილები პლევნაში გავიდნენ და 3 ბატალიონად იყვნენ ორგანიზებულნი.ლოვჩას დაკარგვის შემდეგ ამ დამატებითმა ჯარებმა ოსმანის ძალა 30000-მდე მიიყვანა, რაც ყველაზე დიდი იქნებოდა ალყის დროს.რუსები გადადგნენ პლევნას სრული ინვესტიციის სტრატეგიაზე და მისი მთავარი მიწოდების მარშრუტის დაკარგვით, პლევნას დაცემა გარდაუვალი იყო.
▲
●
ალაჯას ბრძოლა
რუსული კავალერია ბრძოლის დროს თურქებს მისდევს. ©Aleksey Kivshenko
1877 Oct 2 - Oct 15

ალაჯას ბრძოლა

Digor, Merkez, Digor/Kars, Tür

რუსულმა ჯარებმა გაარღვიეს ოსმალეთის თურქული ჯარების თავდაცვა ალაჯინის სიმაღლეებზე, რამაც მათ საშუალება მისცა დაეკავებინათ ინიციატივა და დაეწყოთ ყარსის ალყა.

▲
●
გორნი დუბნიკის ბრძოლა
ფინეთის გვარდიის მსროლელი ბატალიონის ჯარისკაცები გორნი დუბნიკის ბრძოლის დროს. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1877 Oct 24

გორნი დუბნიკის ბრძოლა

Gorni Dabnik, Bulgaria
გორნი დუბნიკის ბრძოლა იყო ბრძოლა რუსეთ-თურქეთის ომში 1877 წლის 24 ოქტომბერს. პლევენის ციხის უფრო სწრაფად შემცირების მცდელობისას, რუსულმა ძალებმა დაიწყეს გარნიზონების დამიზნება ოსმალეთის მომარაგებისა და საკომუნიკაციო მარშრუტის გასწვრივ.სექტემბერში ლოვჩას ბრძოლაში მნიშვნელოვანი გარნიზონი შემცირდა.გენერალი ჯოზეფ ვლადიმიროვიჩ გოურკო გამოიძახეს შიპკას უღელტეხილის რაიონიდან პლევენის მფარველ გარნიზონებთან გამკლავებისთვის.24 ოქტომბერს გურკო თავს დაესხა გორნი-დუბნის ციხეს.რუსეთის შეტევას მძიმე წინააღმდეგობა შეხვდა, მაგრამ ორმა სხვა რუსულმა კოლონამ შეძლო ოსმალეთის ხაზების უკან დაბრუნება.ბრძოლაში მონაწილეობა მიიღო ფინეთის გვარდიის მსროლელთა ბატალიონმა და შეიჭრა ციხის კედლებზე.გურკომ განაგრძო შეტევები და გარნიზონის მეთაური აჰმედ ჰიფზი ფაშა დანებდა.ერთი თვის განმავლობაში კიდევ რამდენიმე ოსმალეთის გარნიზონი უნდა დაეცა ორჰანიეს ჩათვლით.24 ოქტომბრისთვის რუსეთის არმიამ ალყა შემოარტყა პლევნას, რომელმაც 10 დეკემბერს კაპიტულაცია მოახდინა.
▲
●
ყარსის ბრძოლა
ყარსის აღება. ©Nikolay Karazin
1877 Nov 17

ყარსის ბრძოლა

Kars, Kars Merkez/Kars, Türkiy
ყარსის ბრძოლა იყო რუსეთის გადამწყვეტი გამარჯვება და შედეგად რუსებმა აიღეს ქალაქი ოსმალეთის ძალების დიდ ნაწილთან ერთად, რომლებიც იცავდნენ ქალაქს.მიუხედავად იმისა, რომ ნამდვილი ბრძოლა ქალაქისთვის ერთ ღამეს გაგრძელდა, ქალაქისთვის ბრძოლა იმავე წლის ზაფხულში დაიწყო.[28] ქალაქის აღების იდეა შეუძლებლად მიიჩნიეს ზოგიერთმა რუსმა მაღალჩინოსანმა და ბევრმა ჯარისკაცმა, რომლებიც ფიქრობდნენ, რომ ეს გამოიწვევს რუსეთის უაზრო მსხვერპლს, ყოველგვარი წარმატების იმედის გარეშე, ოსმალეთის პოზიციის სიძლიერის გამო.თუმცა, ლორის მელიკოვმა და სხვებმა რუსეთის სარდლობაში შეიმუშავეს თავდასხმის გეგმა, რომლის მიხედვითაც რუსეთის ძალებმა დაიპყრეს ქალაქი ღამის ხანგრძლივი და მძიმე ბრძოლების შემდეგ.[28]
▲
●
1877 Dec 1

ბრძოლას სერბეთი უერთდება

Niš, Serbia
ამ დროს სერბეთმა, რომელმაც საბოლოოდ მიიღო ფულადი დახმარება რუსეთისგან , კვლავ გამოუცხადა ომი ოსმალეთის იმპერიას .ამჯერად სერბეთის არმიაში გაცილებით ნაკლები რუსი ოფიცერი იყო, მაგრამ ეს 1876-77 წლების ომის შედეგად მიღებული გამოცდილებით იყო კომპენსირებული.პრინცი მილან ობრენოვიჩის ნომინალური მეთაურობით (ეფექტური სარდლობა იყო გენერალ კოსტა პროტიჩის, არმიის შტაბის უფროსის ხელში), სერბეთის არმია შეტევაზე გადავიდა ახლანდელი აღმოსავლეთ სამხრეთ სერბეთში.დაგეგმილი შეტევა ნოვი პაზარის ოსმალეთის სანჯაკზე შეწყდა ავსტრია-უნგრეთის ძლიერი დიპლომატიური ზეწოლის გამო, რომელსაც სურდა ხელი შეეშალა სერბეთისა და მონტენეგროს კონტაქტში, და რომელსაც გეგმავდა ავსტრია-უნგრეთის გავლენის გავრცელება ამ ტერიტორიაზე.ოსმალები, რომლებიც ორი წლისგან განსხვავებით ჭარბობდნენ, ძირითადად შემოიფარგლნენ გამაგრებული პოზიციების პასიური დაცვით.საომარი მოქმედებების დასასრულს სერბებმა აიღეს აკ-პალანკა (დღევანდელი ბელა პალანკა), პიროტი, ნიში და ვრანჟე.
▲
●
ალბანელთა განდევნა
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1877 Dec 15 - 1878 Jan 10

ალბანელთა განდევნა

İşkodra, Albania
ალბანელთა გაძევება 1877-1878 წლებში ეხება ალბანეთის მოსახლეობის იძულებითი მიგრაციის მოვლენებს 1878 წელს სერბეთის სამთავროსა და მონტენეგროს სამთავროს შემადგენლობაში. დამარცხება და მნიშვნელოვანი ტერიტორიული დანაკარგები ოსმალეთის იმპერიისთვის , რომელიც ფორმალური გახდა ბერლინის კონგრესზე.ეს განდევნა იყო ბალკანეთში მუსლიმების უფრო ფართო დევნის ნაწილი ოსმალეთის იმპერიის გეოპოლიტიკური და ტერიტორიული დაცემის დროს.[16]მონტენეგროსა და ოსმალეთს შორის კონფლიქტის წინა დღეს (1876–1878), დიდი ალბანელი მოსახლეობა ცხოვრობდა ისკოდრას სანჯაკში.[17] მონტენეგრო-ოსმალეთის ომში, რომელიც მოჰყვა, ქალაქ პოდგორიცასა და სპუჟში მონტენეგრო ძალების წინააღმდეგ ძლიერი წინააღმდეგობა მოჰყვა მათი ალბანელი და სლავური მუსლიმი მოსახლეობის განდევნას, რომლებიც დასახლდნენ შკოდერში.[18]სერბეთსა და ოსმალეთს შორის კონფლიქტის წინა დღეს (1876–1878), მნიშვნელოვანი, ზოგჯერ კომპაქტური და ძირითადად სოფლის ალბანური მოსახლეობა ზოგიერთ ქალაქურ თურქთან ერთად სერბებთან ერთად ცხოვრობდა ნიშის სანჯაკში.[19] ომის მსვლელობისას ალბანელი მოსახლეობა, რომელიც დამოკიდებულია არეალზე, განსხვავებულად რეაგირებდა შემოსულ სერბულ ძალებზე, ან წინააღმდეგობას უწევდა, ან გარბოდა ახლომდებარე მთებისა და ოსმალეთის კოსოვოსკენ.[20] მიუხედავად იმისა, რომ ამ ალბანელთა უმეტესობა სერბმა ჯარებმა გააძევეს, მცირე ნაწილს მიეცა უფლება დარჩენილიყო იაბლანიცას ხეობაში, სადაც დღეს მათი შთამომავლები ცხოვრობენ.[21] სერბები ლაბორატორიიდან გადავიდნენ სერბეთში საომარი მოქმედებების პირველი რაუნდის დროს და შემდეგ 1876 წელს, ხოლო შემოსულმა ალბანელმა ლტოლვილებმა 1878 წლის შემდეგ კვლავ დასახლდნენ თავიანთი სოფლები.[22]
▲
●
სოფიას ბრძოლა
©Pavel Kovalevsky
1877 Dec 31 - 1878 Jan 4

სოფიას ბრძოლა

Sofia, Bulgaria
1877 წლის იანვრის დასაწყისში დასავლეთის არმიის ჯგუფმა გურკომ წარმატებით გადალახა ბალკანეთის მთები.ჯგუფის ნაწილებმა უნდა გაამახვილონ ყურადღება სოფელ იანაზე.ორჰანიეს ოსმალეთის არმია ტაშკესენის ბრძოლის შემდეგ გადადგა სოფიაში.დასავლური ჯგუფი გურკო გადავიდა ოპერაცია ორჰანიეში ოსმალეთის არმიის დასამარცხებლად, ომის საბოლოო მოქმედების გეგმის მიხედვით.დასავლეთის ჯგუფის გურკოს ძალების ნაწილი 20 000 ჯარისკაცით და 46 ქვემეხით, რომელსაც მეთაურობდა გენერალ-მაიორი ოტო რაუჩი, სოფიას ველზე იყო მიმართული.ისინი დაჯგუფდნენ ორ სვეტად: გენერალ-ლეიტენანტი ნიკოლაი ველიამინოვის მარჯვენა სვეტი თავს დაესხა ჩრდილოეთიდან, ხოლო გენერალ-მაიორ ოტო რაუხის მარცხენა სვეტი აღმოსავლეთიდან.მოწინააღმდეგე იყო სოფიას ოსმალეთის დამჭერი ძალები, 15000 ჯარისკაცი სარდალ ოსმან ნური ფაშას მეთაურობით, რომლებსაც ეკავათ ქალაქის მისადგომები და ქალაქის ირგვლივ არსებული ციხესიმაგრეები.დასავლეთის ჯგუფის გურკოს ძალებმა ტოტალური შეტევა შეუტიეს 22 დეკემბერს/3 იანვარს. სვეტმა ლეიტენანტმა ველიამინოვმა დაიპყრო სოფლები კუბრატოვო და ბირიმიცი და წავიდა სოფელ ორლანდოვციში.გენერალ-მაიორ რაუხის კოლონამ დაიპყრო ჩარდაკლის მეურნეობის ხიდი (დღეს, ცარიგრადსკო შოსეს მდინარე ისკარზე, ვრანას სასახლის მახლობლად) და გადაკეტა სოფიიდან პლოვდივისკენ უკან დახევის გზა.კავკასიის კაზაკთა ბრიგადა (პოლკოვნიკ ივან ტუტოლმინის მეთაურობით) დაწინაურდა დარვენიცა - ბოიანას მიმართულებით.ალყაში მოქცევის რეალური საფრთხის წინაშე მყოფი ოსმან ნური ფაშამ სწრაფი უკანდახევა დაიწყო პერნიკ-რადომირის მიმართულებით, გზაზე მიატოვა 6000 დაჭრილი და ავადმყოფი ჯარისკაცი.ჩაერივნენ უცხოეთის კონსულები (ვიტო პოზიტანო და ლეანდერ ლეგე), რომლებმაც ხელი შეუშალა სოფიას ცეცხლის წაკიდების მცდელობას.1878 წლის 23 დეკემბერს / 4 იანვარს სოფიაში შევიდნენ პირველი რუსული ნაწილები: კავკასიის კაზაკთა ბრიგადა და გროდნო ჰუსარის პოლკი.დაიპყრო სამხედრო საბრძოლო მასალის დიდი საწყობები და მარაგები.საკათედრო ტაძარში წირვა-ლოცვა გენერალ-ლეიტენანტი იოსებ გურკოსა და გენერალ-მაიორ ოტო რაუხის თანდასწრებით აღავლინეს.სოფიას ბრძოლის შემდეგ ორჰანიეს ოსმალეთის არმიამ, როგორც ორგანიზებულმა სამხედრო ძალამ, არსებობა შეწყვიტა.ოსმალეთმა გამოუსწორებელი ადამიანური და მატერიალური ზარალი განიცადა.ამან შეტევისთვის გახსნა სოფია - პლოვდივი - ედირნე მიმართულება.16 იანვარს პლოვდივი გაათავისუფლეს, 20 იანვარს კი ედირნე დაიპყრო.
▲
●
ტაშკესენის ბრძოლა
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1877 Dec 31

ტაშკესენის ბრძოლა

Sarantsi, Bulgaria
შაქირ ფაშას ლაშქარი სოფელ კამარლიდან სოფიაში უკან დახევაში იყო.შაკირ ფაშას არმიას ემუქრებოდა რუსული ჯარი მისი მარცხენა ფლანგიდან გენერალ იოსებ გურკოს მეთაურობით და კიდევ ერთი, რომელიც, როგორც ამბობენ, 22000 კაციანი იყო კამარლის წინ.ბეიკერ ფაშას მიეცა ბრძანება, შეეჩერებინა წინ მიმავალი რუსული არმია შაკირ ფაშას დარჩენილი ჯარების უკან დახევის უზრუნველსაყოფად.ბეიკერ ფაშამ თავისი ძალები გაამაგრა სოფელ ტაშკესენში (ახლანდელი სარანცი, ბულგარეთი ).რუსეთის უმაღლესმა არმიამ ალყა შემოარტყა ოსმალეთს , მაგრამ მისი ჯარები დიდ ტერიტორიაზე იყო მიმოფანტული, ვერ გაერთიანდნენ და შეანელეს ღრმა თოვლმა, ზამთრის ქარიშხალმა და რთული მთის რელიეფი, ისე რომ მათი მხოლოდ ნაწილი ჩაერთო;ძლიერი თავდაცვითი პოზიციის მქონე და მათთვის ხელსაყრელი ამინდის პირობებში, ოსმალებმა წარმატებით მოახერხეს წინსვლის რუსული ძალების შეკავება ათი საათის განმავლობაში, რაც შაქირ ფაშას უკან დახევის ნებას რთავდა და სროლის ჩაქრობისთანავე სასწრაფოდ უკან დაიხიეს.დღის ბოლოს ოსმალეთის ძალები აჯანყდნენ რუსულ ძალებს ათჯერ მეტი სიდიდით და საბოლოოდ დატოვეს თავიანთი პოზიცია.ღამით ოსმალეთის რიგებში პანიკა დაიწყო, მას შემდეგ რაც გავრცელდა ჭორები, რომ რუსებმა ფლანგური მოძრაობა გააკეთეს.ამან ოსმალეთმა სოფლიდან გაქცევა გამოიწვია, მაცხოვრებლები დახოცეს.
▲
●
1878
ჩიხი და ოსმალეთის კონტრშეტევაornament
პლოვდივის ბრძოლა
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1878 Jan 14 - Jan 16

პლოვდივის ბრძოლა

Plovdiv, Bulgaria
შიპკას უღელტეხილის ბოლო ბრძოლაში რუსეთის გამანადგურებელი გამარჯვების შემდეგ, რუსმა სარდალმა გენერალმა იოსებ ვლადიმროვიჩ გურკომ სამხრეთ-აღმოსავლეთით კონსტანტინოპოლისკენ დაიწყო მოძრაობა.მარშრუტს ბლოკავდა ოსმალეთის ციხე პლოვდივში სულეიმან ფაშას მეთაურობით.1878 წლის 16 იანვარს რუსი დრაგუნების ესკადრონი კაპიტან ალექსანდრე ბურაგოს მეთაურობით ქალაქში შეიჭრა.მისი თავდაცვა ძლიერი იყო, მაგრამ რუსეთის უპირატესმა რაოდენობამ გადალახა ისინი და ოსმალეთის ჯარები უკან დაიხია თითქმის კონსტანტინოპოლში.ამ დროს უცხო ძალები ჩაერივნენ და რუსეთი სან-სტეფანოს ხელშეკრულებას დათანხმდა.
▲
●
1878 Jan 31

დიდი ძალების ჩარევა

San Stefano, Bulgaria
ბრიტანელების ზეწოლის ქვეშ რუსეთმა მიიღო 1878 წლის 31 იანვარს ოსმალეთის იმპერიის მიერ შეთავაზებული ზავი, მაგრამ განაგრძო მოძრაობა კონსტანტინოპოლისკენ.ბრიტანელებმა გაგზავნეს საბრძოლო ხომალდების ფლოტი, რათა დაეშოშმინათ რუსეთი ქალაქში შესვლისგან, ხოლო რუსული ძალები შეჩერდნენ სან-სტეფანოში.
▲
●
1878
რუსეთის გადამწყვეტი გამარჯვებებიornament
სან-სტეფანოს ხელშეკრულება
სან-სტეფანოს ხელშეკრულების ხელმოწერა. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1878 Mar 3

სან-სტეფანოს ხელშეკრულება

San Stefano, Bulgaria
საბოლოოდ , რუსეთმა 3 მარტს სან-სტეფანოს ხელშეკრულებით დადო მორიგება, რომლითაც ოსმალეთის იმპერია აღიარებდა რუმინეთის , სერბეთისა და მონტენეგროს დამოუკიდებლობას და ბულგარეთის ავტონომიას.შეშფოთებული რუსეთის ძალაუფლების ბალკანეთში გავრცელებით, დიდმა სახელმწიფოებმა მოგვიანებით აიძულეს შეცვალონ ხელშეკრულება ბერლინის კონგრესში.აქ მთავარი ცვლილება იყო ის, რომ ბულგარეთი გაიყოფა, ადრინდელი შეთანხმებების თანახმად, დიდ ძალებს შორის, რაც გამორიცხავდა დიდი ახალი სლავური სახელმწიფოს შექმნას: ჩრდილოეთ და აღმოსავლეთი ნაწილები უნდა იქცეს სამთავროებად, როგორც ადრე (ბულგარეთი და აღმოსავლეთ რუმელია), თუმცა განსხვავებული. გამგებლები;ხოლო მაკედონიის რეგიონი, თავდაპირველად ბულგარეთის ნაწილი სან-სტეფანოს ქვეშ, დაბრუნდებოდა უშუალო ოსმალეთის ადმინისტრაციაში.1879 წლის კონსტანტინოპოლის ხელშეკრულება რუსეთსა და ოსმალეთის იმპერიას შორის მოლაპარაკებების შემდგომი გაგრძელება იყო.სან-სტეფანოს ხელშეკრულების დებულებების კიდევ ერთხელ დადასტურებისას, რომლებიც არ იყო შეცვლილი ბერლინის ხელშეკრულებით, მან დაადგინა კომპენსაციის პირობები, რომელიც ოსმალეთის იმპერიას ეკისრებოდა რუსეთის წინაშე ომის დროს მიყენებული დანაკარგებისთვის.იგი შეიცავდა პირობებს სამხედრო ტყვეების გათავისუფლებისა და ოსმალეთის ქვეშევრდომებისთვის ამნისტიის მინიჭების, აგრეთვე ანექსიის შემდეგ მცხოვრებთა ეროვნების პირობებს.
▲
●

Characters



Alexander Gorchakov

Alexander Gorchakov

Foreign Minister of the Russian Empire

Grand Duke Michael Nikolaevich

Grand Duke Michael Nikolaevich

Russian Field Marshal

William Ewart Gladstone

William Ewart Gladstone

Prime Minister of the United Kingdom

Iosif Gurko

Iosif Gurko

Russian Field Marshal

Abdul Hamid II

Abdul Hamid II

Sultan of the Ottoman Empire

Alexander III of Russia

Alexander III of Russia

Emperor of Russia

Otto von Bismarck

Otto von Bismarck

Chancellor of Germany

Nicholas I of Montenegro

Nicholas I of Montenegro

King of Montenegro

Osman Nuri Pasha

Osman Nuri Pasha

Ottoman Field Marshal

Benjamin Disraeli

Benjamin Disraeli

Prime Minister of the United Kingdom

Mikhail Dragomirov

Mikhail Dragomirov

Russian General

Alexander II

Alexander II

Emperor of Russia

Ahmed Muhtar Pasha

Ahmed Muhtar Pasha

Ottoman Field Marshal

Carol I of Romania

Carol I of Romania

Monarch of Romania

Milan I of Serbia

Milan I of Serbia

Prince of Serbia

Franz Joseph I of Austria

Franz Joseph I of Austria

Emperor of Austria

Footnotes



  1. Crowe, John Henry Verinder (1911). "Russo-Turkish Wars". In Chisholm, Hugh (ed.). Encyclopædia Britannica. Vol. 23 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 931-936 [931, para five]. The War of 1877-78
  2. Finkel, Caroline (2005), The History of the Ottoman Empire, New York: Basic Books, p. 467.
  3. Shaw and Shaw 1977, p. 146.
  4. Ćirković, Sima (2004). The Serbs. Malden: Blackwell Publishing. ISBN 9781405142915.
  5. Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Bulgaria/History" . Encyclopædia Britannica (11th ed.). Cambridge University Press.
  6. MacGahan, Januarius A. (1876). Turkish Atrocities in Bulgaria, Letters of the Special Commissioner of the 'Daily News,' J.A. MacGahan, Esq., with An Introduction & Mr. Schuyler's Preliminary Report. London: Bradbury Agnew and Co. Retrieved 26 January 2016.
  7. Gladstone 1876.
  8. Gladstone 1876, p. 64.
  9. "The liberation of Bulgaria", History of Bulgaria, US: Bulgarian embassy, archived from the original on 11 October 2010.
  10. Хевролина, ВМ, Россия и Болгария: "Вопрос Славянский – Русский Вопрос" (in Russian), RU: Lib FL, archived from the original on 28 October 2007.
  11. Potemkin, VP, History of world diplomacy 15th century BC – 1940 AD, RU: Diphis.
  12. Finkel, Caroline, Osman's Dream, (Basic Books, 2005), 57; "Istanbul was only adopted as the city's official name in 1930.".
  13. Correspondence respecting the Conference at Constantinople and the affairs of Turkey: 1876–1877. Parliamentary Papers No 2 (1877). p. 340.
  14. Turkey and the Great Powers. The Constantinople Conference. The Commissioners' Last Proposals to the Porte. An Ultimatum Presented the Great Dignitaries of State to Decide Upon an Answer. New York Times, 16 January 1877.
  15. N. Ivanova. 1876 Constantinople Conference: Positions of the Great Powers on the Bulgarian political question during the Conference. Sofia University, 2007. (in Bulgarian)
  16. Jagodić, Miloš (1998). "The Emigration of Muslims from the New Serbian Regions 1877/1878". Balkanologie, para. 15.
  17. Roberts, Elizabeth (2005). Realm of the Black Mountain: a history of Montenegro. London: Cornell University Press. ISBN 9780801446016, p. 22.
  18. Blumi, Isa (2003). "Contesting the edges of the Ottoman Empire: Rethinking ethnic and sectarian boundaries in the Malësore, 1878–1912". International Journal of Middle East Studies, p. 246.
  19. Jagodić 1998, para. 4, 9.
  20. Jagodić 1998, para. 16–27.
  21. Blumi, Isa (2013). Ottoman refugees, 1878–1939: Migration in a Post-Imperial World. London: A&C Black. ISBN 9781472515384, p. 50.
  22. Jagodić 1998, para. 29.
  23. Chronology of events from 1856 to 1997 period relating to the Romanian monarchy, Ohio: Kent State University, archived from the original on 30 December 2007.
  24. Schem, Alexander Jacob (1878), The War in the East: An illustrated history of the Conflict between Russia and Turkey with a Review of the Eastern Question.
  25. Menning, Bruce (2000), Bayonets before Bullets: The Imperial Russian Army, 1861–1914, Indiana University Press, p. 57.
  26. von Herbert 1895, p. 131.
  27. Crowe, John Henry Verinder (1911). "Plevna" . In Chisholm, Hugh (ed.). Encyclopædia Britannica. Vol. 21 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 838–840.
  28. D., Allen, W. E. (1953). Caucasian battlefields, a history of the wars on the Turco-Caucasian border, 1828-1921, by W.E.D. Allen and ... Paul Muratoff. University Press.
  29. Menning. Bayonets before Bullets, p. 78.
  30. Allen & Muratoff 1953, pp. 113–114.
  31. "Ռուս-Թուրքական Պատերազմ, 1877–1878", Armenian Soviet Encyclopedia [The Russo-Turkish War, 1877–1878] (in Armenian), vol. 10, Yerevan: Armenian Academy of Sciences, 1984, pp. 93–94.
  32. Walker, Christopher J. (2011). "Kars in the Russo-Turkish Wars of the Nineteenth Century". In Hovannisian, Richard G (ed.). Armenian Kars and Ani. Costa Mesa, California: Mazda Publishers. pp. 217–220.
  33. Melkonyan, Ashot (2011). "The Kars Oblast, 1878–1918". In Hovannisian, Richard G. (ed.). Armenian Kars and Ani. Costa Mesa, California: Mazda Publishers. pp. 223–244.

References



Bibliography

  • Allen, William E. D.; Muratoff, Paul (1953). Caucasian Battlefields. Cambridge: Cambridge University Press..
  • Argyll, George Douglas Campbell (1879). The Eastern question from the Treaty of Paris 1836 to the Treaty of Berlin 1878 and to the Second Afghan War. Vol. 2. London: Strahan.
  • Crampton, R. J. (2006) [1997]. A Concise History of Bulgaria. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-85085-1.
  • Gladstone, William Ewart (1876). Bulgarian Horrors and the Question of the East. London: William Clowes & Sons. OL 7083313M.
  • Greene, F. V. (1879). The Russian Army and its Campaigns in Turkey. New York: D.Appleton and Company. Retrieved 19 July 2018 – via Internet Archive.
  • von Herbert, Frederick William (1895). The Defence of Plevna 1877. London: Longmans, Green & Co. Retrieved 26 July 2018 – via Internet Archive.
  • Hupchick, D. P. (2002). The Balkans: From Constantinople to Communism. Palgrave. ISBN 1-4039-6417-3.
  • The War Correspondence of the "Daily News" 1877 with a Connecting Narrative Forming a Continuous History of the War Between Russia and Turkey to the Fall of Kars Including the Letters of Mr. Archibald Forbes, Mr. J. A. MacGahan and Many Other Special Correspondents in Europe and Asia. London: Macmillan and Co. 1878. Retrieved 26 July 2018 – via Internet Archive.
  • The War Correspondence of the "Daily News" 1877–1878 continued from the Fall of Kars to the Signature of the Preliminaries of Peace. London: Macmillan and Co. 1878. Retrieved 26 July 2018 – via Internet Archive.
  • Maurice, Major F. (1905). The Russo-Turkish War 1877; A Strategical Sketch. London: Swan Sonneschein. Retrieved 8 August 2018 – via Internet Archive.
  • Jonassohn, Kurt (1999). Genocide and gross human rights violations: in comparative perspective. ISBN 9781412824453.
  • Reid, James J. (2000). Crisis of the Ottoman Empire: Prelude to Collapse 1839–1878. Quellen und Studien zur Geschichte des östlichen Europa. Vol. 57 (illustrated ed.). Stuttgart: Franz Steiner Verlag. ISBN 9783515076876. ISSN 0170-3595.
  • Shaw, Stanford J.; Shaw, Ezel Kural (1977). History of the Ottoman Empire and Modern Turkey. Vol. 2, Reform, Revolution, and Republic: The Rise of Modern Turkey 1808–1975. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521291637.
  • Stavrianos, L. S. (1958). The Balkans Since 1453. pp. 393–412. ISBN 9780814797662.


Further Reading

  • Acar, Keziban (March 2004). "An examination of Russian Imperialism: Russian Military and intellectual descriptions of the Caucasians during the Russo-Turkish War of 1877–1878". Nationalities Papers. 32 (1): 7–21. doi:10.1080/0090599042000186151. S2CID 153769239.
  • Baleva, Martina. "The Empire Strikes Back. Image Battles and Image Frontlines during the Russo-Turkish War of 1877–1878." Ethnologia Balkanica 16 (2012): 273–294. online[dead link]
  • Dennis, Brad. "Patterns of Conflict and Violence in Eastern Anatolia Leading Up to the Russo-Turkish War and the Treaty of Berlin." War and Diplomacy: The Russo-Turkish War of 1878 (1877): 273–301.
  • Drury, Ian. The Russo-Turkish War 1877 (Bloomsbury Publishing, 2012).
  • Glenny, Misha (2012), The Balkans: Nationalism, War, and the Great Powers, 1804–2011, New York: Penguin.
  • Isci, Onur. "Russian and Ottoman Newspapers in the War of 1877–1878." Russian History 41.2 (2014): 181–196. online
  • Murray, Nicholas. The Rocky Road to the Great War: The Evolution of Trench Warfare to 1914. Potomac Books Inc. (an imprint of the University of Nebraska Press), 2013.
  • Neuburger, Mary. "The Russo‐Turkish war and the ‘Eastern Jewish question’: Encounters between victims and victors in Ottoman Bulgaria, 1877–8." East European Jewish Affairs 26.2 (1996): 53–66.
  • Stone, James. "Reports from the Theatre of War. Major Viktor von Lignitz and the Russo-Turkish War, 1877–78." Militärgeschichtliche Zeitschrift 71.2 (2012): 287–307. online contains primary sources
  • Todorov, Nikolai. "The Russo-Turkish War of 1877–1878 and the Liberation of Bulgaria: An Interpretative Essay." East European Quarterly 14.1 (1980): 9+ online
  • Yavuz, M. Hakan, and Peter Sluglett, eds. War and diplomacy: the Russo-Turkish war of 1877–1878 and the treaty of Berlin (U of Utah Press, 2011)
  • Yildiz, Gültekin. "Russo-Ottoman War, 1877–1878." in Richard C. Hall, ed., War in the Balkans (2014): 256–258