Królestwo Wysp

Królestwo Wysp było królestwem nordycko-gaelickim obejmującym Wyspę Man, Hebrydy i wyspy Clyde od IX do XIII wieku n.e.Znana Nordom jako Suðreyjar (Wyspy Południowe), różniąca się od Norðreyjar (Północne Wyspy Orkadów i Szetlandów), w szkockim gaelickim określana jest jako Rìoghachd nan Eilean.Zasięg i kontrola królestwa były zróżnicowane, a władcy często podlegali zwierzchnikom w Norwegii, Irlandii , Anglii , Szkocji lub Orkadach, a czasami terytorium miało konkurencyjne roszczenia.Przed najazdami Wikingów południowe Hebrydy były częścią gaelickiego królestwa Dál Riata, podczas gdy Hebrydy Wewnętrzne i Zewnętrzne były nominalnie pod kontrolą Piktów.Wpływy Wikingów rozpoczęły się pod koniec VIII wieku wraz z powtarzającymi się najazdami, a w IX wieku pojawiają się pierwsze wzmianki o Gallgáedil (zagranicznych Gaelach o mieszanym pochodzeniu skandynawsko-celtyckim).W 872 roku Harald Jasnowłosy został królem zjednoczonej Norwegii, zmuszając wielu swoich przeciwników do ucieczki na szkockie wyspy.Harald włączył do swojego królestwa Wyspy Północne w 875 roku, a wkrótce potem także Hebrydy.Lokalni wodzowie Wikingów zbuntowali się, ale Harald wysłał Ketilla Flatnose, aby ich ujarzmił.Następnie Ketill ogłosił się królem wysp, chociaż informacje o jego następcach są słabo udokumentowane.W 870 roku Amlaíb Conung i Ímar oblegli Dumbarton i prawdopodobnie ustanowili skandynawską dominację na zachodnich wybrzeżach Szkocji.Późniejsza hegemonia nordycka doprowadziła do zajęcia Wyspy Man do 877 r. Po wypędzeniu Wikingów z Dublina w 902 r. wewnętrzne konflikty trwały nadal, takie jak bitwy morskie Ragnalla ua Ímair u wybrzeży Wyspy Man.W X wieku zapisy były niejasne, a wyspy kontrolowali wybitni władcy, tacy jak Amlaíb Cuarán i Maccus mac Arailt.W połowie XI wieku Godred Crovan przejął kontrolę nad Wyspą Man po bitwie pod Stamford Bridge .Jego rządy zapoczątkowały dominację jego potomków w Mann i na Wyspach, pomimo sporadycznych konfliktów i rywalizujących roszczeń.Pod koniec XI wieku norweski król Magnus Bosonogi ponownie potwierdził bezpośrednią norweską kontrolę nad wyspami, konsolidując terytoria poprzez kampanie na Hebrydach i w Irlandii.Po śmierci Magnusa w 1103 r. jego wyznaczeni władcy, tacy jak Lagmann Godredsson, stanęli w obliczu buntów i zmiany lojalności.Somerled, władca Argyll, wyłonił się w połowie XII wieku jako potężna postać przeciwstawiająca się rządom Godreda Czarnego.W wyniku bitew morskich i porozumień terytorialnych kontrola Somerleda rozszerzyła się, skutecznie odtwarzając Dalriadę na południowych Hebrydach.Po śmierci Somerleda w 1164 r. jego potomkowie, znani jako Władcy Wysp, podzielili jego terytoria pomiędzy jego synów, co doprowadziło do dalszej fragmentacji.Korona Szkocka, pragnąca przejąć kontrolę nad wyspami, doprowadziła do konfliktów, których kulminacją był traktat w Perth w 1266 r., na mocy którego Norwegia przekazała Szkocji Hebrydy i Mann.Ostatni nordycki król Mann, Magnus Olafsson, rządził do 1265 roku, po czym królestwo zostało wchłonięte przez Szkocję.