Klassieke Maya-beschaving

De Maya-beschaving van het Meso-Amerikaanse volk is bekend door zijn oude tempels en tekens.Het Maya-schrift is het meest geavanceerde en hoogontwikkelde schrijfsysteem in het pre-Columbiaanse Amerika.Het staat ook bekend om zijn kunst, architectuur, wiskunde , kalender en astronomisch systeem.De Maya-beschaving ontwikkelde zich in de Maya-regio, een gebied dat tegenwoordig het zuidoosten van Mexico, heel Guatemala en Belize, en de westelijke delen van Honduras en El Salvador omvat.Het omvat de noordelijke laaglanden van het schiereiland Yucatán en de hooglanden van de Sierra Madre, de Mexicaanse staat Chiapas, het zuiden van Guatemala, El Salvador en de zuidelijke laaglanden van de kustvlakte van de Stille Oceaan.Tegenwoordig tellen hun nakomelingen, gezamenlijk bekend als de Maya's, ruim zes miljoen individuen, spreken ze meer dan achtentwintig overgebleven Maya-talen en wonen ze in bijna hetzelfde gebied als hun voorouders.In de archaïsche periode, vóór 2000 vGT, vonden de eerste ontwikkelingen in de landbouw en de vroegste dorpen plaats.In de Preklassieke periode (ca. 2000 v.Chr. Tot 250 n.Chr.) werden de eerste complexe samenlevingen in de Maya-regio gesticht en werden de belangrijkste gewassen van het Maya-dieet verbouwd, waaronder maïs, bonen, pompoenen en chilipepers.De eerste Mayasteden ontwikkelden zich rond 750 vGT, en tegen 500 vGT bezaten deze steden monumentale architectuur, waaronder grote tempels met uitgebreide stucwerkgevels.Hiëroglifisch schrift werd in de Maya-regio in de 3e eeuw voor Christus gebruikt.In de Late Preclassic ontwikkelde zich een aantal grote steden in het Petén-bekken, en de stad Kaminaljuyu kreeg bekendheid in de hooglanden van Guatemala.Vanaf ongeveer 250 CE wordt de Klassieke periode grotendeels gedefinieerd als de periode waarin de Maya's gebeeldhouwde monumenten oprichtten met data uit de Lange Telling.In deze periode ontwikkelde de Maya-beschaving veel stadstaten die met elkaar verbonden waren door een complex handelsnetwerk.In de Maya Laaglanden werden twee grote rivalen, de steden Tikal en Calakmul, machtig.In de Klassieke periode was er ook de opdringerige tussenkomst van de centrale Mexicaanse stad Teotihuacan in de Maya-dynastieke politiek.In de 9e eeuw vond er een wijdverbreide politieke ineenstorting plaats in de centrale Maya-regio, resulterend in moorddadige oorlogvoering, het verlaten van steden en een bevolkingsverschuiving naar het noorden.De postklassieke periode zag de opkomst van Chichen Itza in het noorden en de uitbreiding van het agressieve K'iche'-koninkrijk in de hooglanden van Guatemala.In de 16e eeuw koloniseerde het Spaanse rijk de Meso-Amerikaanse regio, en een lange reeks campagnes zorgde voor de val van Nojpetén, de laatste Maya-stad, in 1697.Mayasteden hadden de neiging zich organisch uit te breiden.De stadscentra bestonden uit ceremoniële en administratieve complexen, omgeven door een onregelmatig gevormde wildgroei van woonwijken.Verschillende delen van een stad waren vaak met elkaar verbonden door verhoogde wegen.Architectonisch omvatten de stadsgebouwen paleizen, piramidetempels, ceremoniële balvelden en structuren die speciaal waren uitgelijnd voor astronomische observatie.De Maya-elite was geletterd en ontwikkelde een complex systeem van hiërogliefenschrift.Hun systeem was het meest geavanceerde schrijfsysteem in het pre-Columbiaanse Amerika.De Maya's legden hun geschiedenis en rituele kennis vast in schermvouwboeken, waarvan er nog maar drie onbetwiste voorbeelden over zijn; de rest is vernietigd door de Spanjaarden.Daarnaast zijn er veel voorbeelden van Mayateksten te vinden op stèles en keramiek.De Maya's ontwikkelden een zeer complexe reeks in elkaar grijpende rituele kalenders en gebruikten wiskunde die een van de vroegst bekende voorbeelden van de expliciete nul in de menselijke geschiedenis omvatte.Als onderdeel van hun religie brachten de Maya’s mensenoffers.