ပင်လယ်ကွေ့စစ်ပွဲ
နောက်ဆက်တွဲများ
ဇာတ်ကောင်များ
အကိုးအကား
1990 - 1991
ပင်လယ်ကွေ့စစ်ပွဲသည် ကူဝိတ်အား အီရတ်ကျူးကျော်မှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် နိုင်ငံ 35 နိုင်ငံ စစ်ဘက်ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့မှ 1990-1991 လက်နက်ကိုင် စစ်ဆင်ရေးတစ်ခုဖြစ်သည်။အမေရိကန် ဦးဆောင်သော ညွန့် ပေါင်း အဖွဲ့၏ ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများကို အဓိက အဆင့်နှစ်ဆင့် ဖြစ်သည့် Operation Desert Shield တွင် ၁၉၉၀ ခုနှစ် ဩဂုတ်လမှ ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီအထိ စစ်ရေးတည်ဆောက်မှုကို အမှတ်အသားပြုသည့် Operation Desert Shield၊Operation Desert Storm သည် ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဇန်န၀ါရီလ ၁၇ ရက်နေ့တွင် အီရတ်ကို လေကြောင်းမှ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုဖြင့် စတင်ခဲ့ပြီး ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂၈ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန် ဦးဆောင်သော ကူဝိတ်လွတ်မြောက်ရေးတပ်နှင့် နီးစပ်ခဲ့သည်။
ဆိုင်ကိုအလည်အပတ်
1988 Jan 1
စကားချီး
Iraqအမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် အရင်းအမြစ်များ၊ နိုင်ငံရေး အထောက်အပံ့များနှင့် အီရတ် သို့ စစ်ဘက်မဟုတ်သော လေယာဉ်အချို့ကို ပံ့ပိုးပေးသော်လည်း အီရန် -အီရတ်စစ်ပွဲဖြစ်လာသည့် 1980 ခုနှစ်တွင် အီရတ်မှ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ပြီးနောက် အမေရိကန်သည် တရားဝင်ကြားနေခဲ့သည်။စစ်ပွဲတွင် အီရတ်၏ အသစ်တွေ့ရှိသော အောင်မြင်မှုနှင့် ဇူလိုင်လတွင် ငြိမ်းချမ်းရေး ကမ်းလှမ်းမှုကို အီရန်မှ ငြင်းဆန်ခြင်းဖြင့် အီရတ်သို့ လက်နက်ရောင်းချမှုသည် 1982 ခုနှစ်တွင် စံချိန်တင် မြင့်တက်ခဲ့သည်။ အီရတ်သမ္မတ ဆက်ဒမ်ဟူစိန်က အဘူနီဒယ်လ်ကို ဆီးရီးယားသို့ နှင်ထုတ်သောအခါ 1983 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် အမေရိကန်၏ တောင်းဆိုချက်အရ ရေဂင်သည် အုပ်ချုပ်ရေးပိုင်းက Donald Rumsfeld အား အထူးသံတမန်အဖြစ် ဆက်ဒမ်နှင့် တွေ့ဆုံရန် နှင့် ဆက်ဆံရေး မြှင့်တင်ရန် စေလွှတ်ခဲ့သည်။ငွေကြေးအကြွေးကိစ္စ အငြင်းပွားမှု၁၉၈၈ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် အီရန်နှင့် အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး လက်မှတ် ရေးထိုးပြီးချိန်တွင် အီရတ်နိုင်ငံသည် အကြွေးများ ထူထပ်စွာ စီးမျောနေပြီး လူ့အဖွဲ့အစည်းအတွင်း တင်းမာမှုများ မြင့်တက်လာခဲ့သည်။၎င်း၏ကြွေးမြီအများစုမှာ ဆော်ဒီအာရေဗျ နှင့် ကူဝိတ်တို့ထံ အကြွေးတင်ခဲ့သည်။ကူဝိတ်ကို အီရတ်၏ကြွေးမြီပမာဏမှာ ဒေါ်လာ ၁၄ ဘီလီယံဖြစ်သည်။ကြွေးမြီများကို ခွင့်လွှတ်ရန် နှစ်နိုင်ငံစလုံးကို အီရတ်က ဖိအားပေးခဲ့သော်လည်း ငြင်းဆိုခဲ့သည်။အီရတ်က ယေဘူယျတောင်းဆိုချက်အီရတ်-ကူဝိတ် အငြင်းပွားမှုတွင် ကူဝိတ်ပိုင်နက်ကို အီရတ်က တောင်းဆိုမှုများလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။ကူဝိတ်သည် အော်တိုမန်အင်ပါယာ၏ Basra ပြည်နယ်၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပြီး အီရတ်က ကူဝိတ်ပိုင်နက်ကို အီရတ်ပိုင်နက်အဖြစ် သတ်မှတ်ပေးခဲ့သည်။ကူဝိတ်မင်းဆက်ဖြစ်သော အယ်လ်ဆာဘာမိသားစုသည် ကူဝိတ်၏နိုင်ငံခြားရေးဆိုင်ရာတာဝန်များကို ယူကေ သို့ ပေးအပ်သည့် အကာအကွယ်ပေးရေးသဘောတူညီချက်ကို ၁၈၉၉ ခုနှစ်တွင် ချုပ်ဆိုခဲ့သည်။UK သည် 1922 ခုနှစ်တွင် ကူဝိတ်နှင့် အီရတ်ကြား နယ်နိမိတ်ကို ဆွဲထုတ်ခဲ့ပြီး အီရတ်သည် ကုန်းတွင်းပိတ် လုံးလုံးနီးပါး ဖြစ်ခဲ့သည်။ဒေသတွင်းမှာ နောက်ထပ် ပြဋ္ဌာန်းချက်တွေကို ရယူဖို့ အီရတ်ရဲ့ ကြိုးပမ်းမှုတွေကို ကူဝိတ်က ပယ်ချခဲ့ပါတယ်။စီးပွားရေး စစ်ဆင်ရေး နှင့် စောင်း တူးဖော်မှု များ ၊ကူဝိတ်သည် ၎င်း၏ ရေနံထုတ်လုပ်မှုအတွက် OPEC ခွဲတမ်းကို ကျော်လွန်နေသည်ဟုလည်း အီရတ်က စွပ်စွဲခဲ့သည်။ဂိုဏ်းများသည် ၎င်း၏အလိုရှိသောစျေးနှုန်းကို တစ်စည်လျှင် ၁၈ ဒေါ်လာဖြင့် ထိန်းသိမ်းထားနိုင်ရန် စည်းကမ်းရှိရန် လိုအပ်သည်။အာရပ်စော်ဘွားများ ပြည်ထောင်စုနှင့် ကူဝိတ်တို့သည် အမြဲတစေ အလွန်အကျွံ ထုတ်လုပ်နေပါသည်။အနည်းဆုံးအားဖြင့် အီရန်-အီရတ်စစ်ပွဲအတွင်း အီရန်တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ဆုံးရှုံးမှုများကို ပြုပြင်ရန်နှင့် စီးပွားရေးအရှုပ်တော်ပုံ၏ ဆုံးရှုံးမှုများအတွက် ပေးဆပ်ရန်ဖြစ်သည်။ရလဒ်မှာ ရေနံတစ်စည်လျှင် ၁၀ ဒေါ်လာ (၆၃ ဒေါ်လာ/မီတာ ၃) အထိ ကျဆင်းသွားကာ ရလဒ်မှာ အီရတ်သို့ တစ်နှစ်လျှင် ဒေါ်လာ ၇ ဘီလီယံ ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး ၎င်း၏ 1989 ငွေပေးချေမှုလက်ကျန်လိုငွေနှင့် ညီမျှသည်။အီရတ်နိုင်ငံ၏ ပျက်စီးနေသော အခြေခံအဆောက်အအုံများကို ပြန်လည်ပြုပြင်ရန် နေနေသာသာ အစိုးရ၏ အခြေခံကုန်ကျစရိတ်များကို ထောက်ပံ့ရန် ဝင်ငွေများ ရုန်းကန်ခဲ့ရသည်။ဂျော်ဒန်နှင့် အီရတ်နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် ပိုမိုစည်းကမ်းရှိရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း အောင်မြင်မှုနည်းပါးခဲ့သည်။အီရတ်အစိုးရက ကူဝိတ်နယ်စပ်ကိုဖြတ်၍ ရူမာလာရေနံမြေသို့ ကူဝိတ်တူးဖော်ခြင်းဖြင့် ပိုမိုဆိုးရွားလာသည်ဟု ဆိုထားသည့် စီးပွားရေးစစ်ပွဲပုံစံအဖြစ် အီရတ်အစိုးရက ဖော်ပြခဲ့သည်။၁၉၉၀ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ အစောပိုင်းတွင် အီရတ်သည် ၎င်းတို့၏ ခွဲတမ်းကို လေးစားခြင်းမရှိသည့် ကူဝိတ်၏ အပြုအမူနှင့် ပတ်သက်၍ စောဒကတက်ကာ စစ်ရေးအရ အရေးယူမည်ဟု ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။အီရတ်-ကူဝိတ်နယ်စပ်သို့ တပ်ဖွဲ့ဝင် ၃၀,၀၀၀ ကို အီရတ်မှ တပ်ဖွဲ့ဝင် ၃၀,၀၀၀ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့ကြောင်း CIA က ၂၃ ရက်တွင် သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့ရှိ အမေရိကန်ရေတပ်သင်္ဘောများကိုလည်း တပ်လှန့်ထားသည်။အီဂျစ်သမ္မတ Hosni Mubarak ကိုယ်စား အာရပ်အဖွဲ့ချုပ်ကိုယ်စား ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ Jeddah မှာ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးမှုတွေ ဇူလိုင် ၃၁ ရက်က ကျင်းပခဲ့ပြီး မူဘာရက်ခ်က ငြိမ်းချမ်းတဲ့လမ်းစဉ်ကို ထူထောင်နိုင်မယ်လို့ ယုံကြည်ကြောင်း မူဘာရက်ခ်က ပြောပါတယ်။Jeddah ဆွေးနွေးပွဲ၏ ရလဒ်မှာ Rumaila မှ ဆုံးရှုံးသွားသော ၀င်ငွေများကို ကာမိရန် အီရတ်ဒေါ်လာ ၁၀ ဘီလီယံ တောင်းဆိုခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ကူဝိတ်က ဒေါ်လာ သန်း ၅၀၀ ပေးတယ်။ကူဝိတ်နိုင်ငံ၏မြို့တော် ကူဝိတ်စီးတီးကို ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခြင်းဖြင့် ဩဂုတ်လ ၂ ရက်နေ့တွင် စတင်ကျူးကျော်ရန် အီရတ်က ချက်ချင်းတုံ့ပြန်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။
▲
●
1990
ကူဝိတ်ကို အီရတ်က ကျူးကျော်တယ်။1990 Aug 2 - Aug 4
ကူဝိတ်ကို ကျူးကျော်တယ်။
Kuwaitကူဝိတ်နိုင်ငံအား အီရတ်မှ ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခြင်းမှာ ၁၉၉၀ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂ ရက်နေ့တွင် အီရတ် မှ စစ်ဆင်ရေးတစ်ရပ်ဖြစ်ပြီး အိမ်နီးချင်း ကူဝိတ်နိုင်ငံအား ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခဲ့ခြင်းကြောင့် နိုင်ငံ၏ ခုနစ်လကြာ အီရတ်စစ်တပ်ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ကူဝိတ်မှနေ၍ ကူဝိတ်မှ နှုတ်ထွက်ရန် ငြင်းဆိုမှုသည် ကုလသမဂ္ဂ၏ နောက်ဆုံးရက်တွင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဦးဆောင်သော ကုလသမဂ္ဂမှ ခွင့်ပြုထားသော မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့များ၏ တိုက်ရိုက် စစ်ရေးအရ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို ဖြစ်စေခဲ့သည်။ဤဖြစ်ရပ်များသည် ပထမပင်လယ်ကွေ့စစ်ပွဲဟု လူသိများလာကာ နောက်ဆုံးတွင် အီရတ်တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို ကူဝိတ်မှ အတင်းအကျပ် မောင်းထုတ်ခြင်းနှင့် အီရတ်မှ ဆုတ်ခွာသွားချိန်တွင် ကူဝိတ်ရေနံတွင်းပေါင်း ၆၀၀ ကို မီးလောင်စေခဲ့သော မြေကြီးလောင်မြိုက်သည့် ဗျူဟာအဖြစ် ထွက်ပေါ်လာခဲ့သည်။၁၉၉၀ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂ ရက်နေ့တွင် စတင်ကျူးကျော်ခဲ့ပြီး နှစ်ရက်အတွင်း ကူဝိတ်စစ်တပ်အများစုကို အီရတ်ရီပတ်ဘလီကန်အစောင့်တပ်က သိမ်းပိုက်ခြင်း သို့မဟုတ် အိမ်နီးချင်း ဆော်ဒီအာရေဗျနှင့် ဘာရိန်းတို့ထံ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။ကျူးကျော်မှု ပထမနေ့ ပြီးဆုံးခါနီးတွင် ခုခံမှု အိတ်ကပ်များသာ ကျန်ရှိတော့သည်။ဩဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့အထိ၊ နောက်ဆုံး စစ်တပ်ဖွဲ့များသည် ခဲယမ်းမီးကျောက်များနှင့် အီရတ်တပ်ဖွဲ့များ၏ သိမ်းပိုက်မှုမပြီးမချင်း နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ အခြားသော ခံစစ်နေရာများတွင် လှုပ်ရှားမှုများကို နှောင့်နှေးကြန့်ကြာအောင် အပြင်းအထန် တိုက်ခိုက်နေပါသည်။ကူဝိတ်လေတပ်၏ Ali al-Salem လေတပ်အခြေစိုက်စခန်းသည် ဩဂုတ် ၃ ရက်က သိမ်းပိုက်ခြင်းမရှိသေးသည့် တစ်ခုတည်းသော အခြေစိုက်စခန်းဖြစ်ပြီး ကူဝိတ်လေယာဉ်သည် ကာကွယ်ရေးတပ်များ တပ်ဆင်ရန် ကြိုးပမ်းမှုဖြင့် ဆော်ဒီအာရေဗျ နိုင်ငံမှ တစ်နေ့တာလုံး ပြန်လည်ထောက်ပံ့ရေးမစ်ရှင်များ ပျံသန်းခဲ့သည်။သို့သော်လည်း ညမိုးချုပ်သောအခါတွင် အလီအယ်လ်-ဆာလမ် လေတပ်စခန်းကို အီရတ်တပ်ဖွဲ့များက သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။
▲
●
1990 Aug 2
Dasman နန်းတော်တိုက်ပွဲ
Dasman Palace, Kuwait City, Ku၁၉၉၀ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂ ရက်နေ့ ဒေသစံတော်ချိန် ၀၀း၀၀ နာရီတွင် အီရတ်သည် ကူဝိတ်ကို ကျူးကျော်ခဲ့သည်။ကူဝိတ်ဘုရင်၏ နေအိမ်ဖြစ်သော Dasman နန်းတော်အား အီရတ် အထူးတပ်ဖွဲ့များက 04:00 မှ 06:00 အကြား တစ်ချိန်ချိန်တွင် စတင်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။အဆိုပါ တပ်ဖွဲ့များကို ရဟတ်ယာဉ် ဝေဟင်မှ တပ်ဖွဲ့ဝင်များအဖြစ် သို့မဟုတ် အရပ်ဘက်အဝတ်ဖြင့် ဖောက်ထွင်းဝင်ရောက်သူများအဖြစ် အမျိုးမျိုး အစီရင်ခံထားသည်။အထူးသဖြင့် ကူဝိတ်စီးတီးသို့ တိုက်ခိုက်ရန် အဝေးပြေးလမ်းမကြီး 80 ကို အသုံးပြု၍ Al Jahra အရှေ့ဘက်သို့ ဖြတ်သွားသော ရီပတ်ဘလီကန်အစောင့် "ဟမ်မူရာဘီ" ဌာနခွဲ၏ အစိတ်အပိုင်းများ ထပ်မံရောက်ရှိလာခြင်းဖြင့် အီရတ်တပ်ဖွဲ့များအား တိုက်ပွဲတွင် အားဖြည့်ခဲ့သည်။အထူးသဖြင့် နေ့လယ်ပိုင်းလောက်မှာ တိုက်ပွဲတွေက ပြင်းထန်ပေမယ့် အီရတ်တွေက နန်းတော်ကို သိမ်းပိုက်ပြီး ၁၄း၀၀ လောက်မှာ ပြီးဆုံးသွားပါတယ်။တိုက်ခိုက်ရေးမစတင်မီ ဗိုလ်ချုပ်ဌာနချုပ်သို့ ပြောင်းရွှေ့နေရာချထားသော Emir နှင့် သူ၏အကြံပေးများကို သိမ်းပိုက်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ၎င်းတို့ကို အညွန့်တုံးစေခဲ့သည်။အသေအပျောက်များထဲတွင် Emir ၏ညီဖြစ်သူ Fahd Al-Ahmad သည် နန်းတော်ကို ကာကွယ်ရန်ရောက်ရှိလာစဉ် အသတ်ခံခဲ့ရသည်။
▲
●
1990 Aug 2
တံတားများတိုက်ပွဲ
Al Jahra, Kuwait၁၉၉၀ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂ ရက်နေ့ ဒေသစံတော်ချိန် ၀၀း၀၀ နာရီတွင် အီရတ်သည် ကူဝိတ်ကို ကျူးကျော်ခဲ့သည်။ကူဝိတ်လူမျိုးများသည် ကြိုတင်ပြင်ဆင်မှုမရှိဘဲ အဖမ်းခံခဲ့ရသည်။သံတမန်ရေးရာ တင်းမာမှုများနှင့် နယ်စပ်တွင် အီရတ်တပ်များ ပြိုလဲနေသော်လည်း ကူဝိတ် လက်နက်ကိုင်တပ်ဖွဲ့များကို ဗဟိုအမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့ခြင်း မရှိသည့်အပြင် ၎င်းတို့သည် သတိမမူခဲ့ပေ။ဩဂုတ်လ ၂ ရက်သည် အစ္စလာမ့်နှစ်သစ်ကူးနှင့် ညီမျှသော နှစ်သစ်ဖြစ်ပြီး တစ်နှစ်တာ၏ အပူဆုံးနေ့များဖြစ်သောကြောင့် ဝန်ထမ်းအများအပြား အနားယူခဲ့ကြသည်။ခွင့်ရက်များစွာဖြင့် ဝန်ထမ်းအသစ်အချို့ကို ရရှိနိုင်သော ဝန်ထမ်းများမှ စုဝေးခဲ့ကြသည်။စုစုပေါင်း၊ ကူဝိတ်တပ်မဟာ ၃၅ သည် Chieftain တင့်ကား ၃၆ စီး၊ သံချပ်ကာတင်သင်္ဘောကုမ္ပဏီ၊ အခြား တင့်ကားတစ်စီးနှင့် မောင်းသူမဲ့သေနတ် ၇ လက်ပါသော အမြောက်ဘက်ထရီတို့ကို ဖြန့်ကျက်နိုင်ခဲ့သည်။အီရတ် ရီပတ်ဘလီကန် အစောင့်တပ်မှ တပ်ဖွဲ့များနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။ပထမ "ဟမ်မူရာဘီ" သံချပ်ကာတပ်မတွင် စက်ပြင်တပ်မဟာ နှစ်ခုနှင့် သံချပ်ကာတစ်ခုပါ၀င်ပြီး Medinah သံချပ်ကာတပ်မတွင် သံချပ်ကာတပ်မနှစ်ခုနှင့် စက်ကိရိယာတစ်ခုပါရှိသည်။၎င်းတို့ကို T-72s၊ BMP-1s နှင့် BMP-2s များ တပ်ဆင်ထားပြီး အမြောက်တပ်များပါရှိသည်။အမျိုးမျိုးသော ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုများသည် အပြည့်အ၀ဖြန့်ကျက်ထားသော အပိုင်းများကို ဆန့်ကျင်မည့်အစား အဆိုပါ အစိတ်အပိုင်းများနှင့် ဆန့်ကျင်ကြောင်း သတိပြုရန် အရေးကြီးပါသည်။အထူးသဖြင့် ဗိုလ်မှူးချုပ် Ra'ad Hamdani မှကွပ်ကဲသော "ဟမ်မူရာဘီ" တပ်မဟာ 17 နှင့် Medinah ၏တပ်မဟာ 14 နှင့် 10th သံချပ်ကာတပ်မဟာ။ဟမ်ဒါနီနှင့် ၎င်း၏တပ်များသည် ကူဝိတ်လူမျိုးအတွက် ရန်ငြိုးဖွဲ့ထားခြင်း မရှိသောကြောင့် အသေအပျောက်နည်းစေရန်၊ စစ်ဘက်နှင့် အရပ်သားများကို လျှော့ချရန် စီစဉ်ခဲ့ခြင်းကြောင့် နောက်ထပ်စိန်ခေါ်မှုတစ်ခု ဖြစ်လာခဲ့သည်။သူ၏ အစီအစဉ်အရ၊ ပဏာမ ပစ်ခတ်ခြင်း သို့မဟုတ် "အကာအကွယ် (အမြောက်) ပစ်ခတ်ခြင်းမျိုး ရှိလာမည်မဟုတ်ပါ။" Hamdani သည် ၎င်း၏တင့်ကားများကို SABOT (Armour Piercing) အစား SABOT (Armour Piercing) အစား မြင့်မားသော ပေါက်ကွဲစေတတ်သော ကျည်များကိုသာ ပစ်ခတ်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ စီးနင်းသူကား ယာဉ်ကို မဖျက်ဆီးပါ” ဟု ၂။ကူဝိတ် တပ်ရင်း (၇) တပ်ရင်းသည် (၀၆:၄၅) နာရီအကြာတွင် အီရတ်မှ တပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် ပထမဆုံး ထိတွေ့ခွင့်ရခဲ့ပြီး၊ စစ်သူကြီးများအတွက် အကွာအဝေး (၁ ကီလိုမီတာမှ ၁.၅ ကီလိုမီတာ) အကွာတွင် ပစ်ခတ်ခဲ့ပြီး စစ်ကြောင်းကို ရပ်တန့်ခဲ့သည်။အီရတ်၏ တုံ့ပြန်မှုသည် နှေးကွေးပြီး ထိရောက်မှု မရှိပေ။အီရတ်တပ်ဖွဲ့များသည် အခြေအနေကို သတိမထားမိဘဲ အခင်းဖြစ်ပွားရာသို့ ဆက်လက်ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး ကူဝိတ်လူမျိုးများသည် ထရပ်ကားများဖြင့် ခြေလျင်တပ်များကို ထိတွေ့စေပြီး ၎င်း၏သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးနောက်တွဲယာဉ်ပေါ်ရှိ SPG တစ်စီးကိုပင် ဖျက်ဆီးပစ်နိုင်ခဲ့သည်။အီရတ်သတင်းများအရ တပ်မဟာ (၁၇) ၏ အများစုမှာ သိသိသာသာ နှောင့်နှေးခြင်းမရှိကြောင်းနှင့် ကူဝိတ်စီးတီးတွင် ၎င်း၏ရည်မှန်းချက်အတိုင်း ဆက်လက်ချီတက်နေပုံရသည်။11:00 တွင် အီရတ်ရီပတ်ဘလီကန်အစောင့်တပ်၏ Medinah သံချပ်ကာတပ်ခွဲသည် အနောက်ဘက်မှ အဝေးပြေးလမ်း 70 တစ်လျှောက် တပ်မဟာ 35 ၏ စခန်းသို့ ဦးတည်ရာသို့ ရောက်ရှိလာသည်။တစ်ဖန် ၎င်းတို့အား စစ်ကြောင်းတွင် တပ်စွဲထားပြီး ကူဝိတ်တင့်ကားများ မပစ်ခတ်မီ ကူဝိတ်အမြောက်တပ်နှင့် တပ်ရင်း ၇ နှင့် ၈ တပ်ရင်းများကြားမှ ဖြတ်ကျော်သွားခဲ့သည်။အပြင်းအထန် အသေအပျောက်ရှိတော့ အီရတ်တပ်တွေက အနောက်ဘက်ကို ပြန်ဆုတ်သွားတယ်။Medinah တို့သည် ပြန်လည်စုဖွဲ့ပြီး တပ်ဖြန့်ပြီးနောက် ခဲယမ်းမီးကျောက်များ ပြတ်တောက်ကာ ဝိုင်းထားရမည့် အန္တရာယ်ရှိနေသည့် ကူဝိတ်လူမျိုးများကို တောင်ဘက်သို့ ဆုတ်ခွာရန် တွန်းအားပေးနိုင်ခဲ့သည်။ကူဝိတ်လူမျိုးများသည် ဆော်ဒီနယ်စပ်သို့ ၁၆း၃၀ တွင်ရောက်ရှိပြီး နောက်တစ်နေ့နံနက်တွင် မဖြတ်မီ ကူဝိတ်ဘက်ခြမ်းတွင် တစ်ညတာအိပ်စက်ခဲ့ကြသည်။
▲
●
1990
ဆုံးဖြတ်ချက်များနှင့် သံတမန်နည်းလမ်းများ1990 Aug 4 - 1991 Jan 15
သံတမန်ရေးရာ
United Nations Headquarters, Eကျူးကျော်ဝင်ရောက်ပြီး နာရီပိုင်းအတွင်း ကူဝိတ်နှင့် အမေရိကန် ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့များသည် ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၆၆၀ ကို အတည်ပြုကာ ကျူးကျော်မှုကို ရှုတ်ချပြီး အီရတ်တပ်များ ရုပ်သိမ်းပေးရန် တောင်းဆိုထားသည့် ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီ အစည်းအဝေးကို တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။၁၉၉၀ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၃ ရက်နေ့တွင် အာရပ်အဖွဲ့ချုပ်သည် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး လိဂ်အတွင်းမှ ပဋိပက္ခများကို အဖြေရှာရန် တောင်းဆိုကာ ပြင်ပမှ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို တားမြစ်ရန် သတိပေးခဲ့သည်။အီရတ် နှင့် လစ်ဗျားတို့သည် ကူဝိတ်မှ နုတ်ထွက်ရေး ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဆန့်ကျင်သော အာရပ်လိဂ်နိုင်ငံနှစ်ခုသာ ရှိသည်။PLO ကလည်း ကန့်ကွက်တယ်။အီရတ်နဲ့ နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်နေပြီး စီးပွားရေး အထောက်အပံ့အတွက် နိုင်ငံကို မှီခိုနေတဲ့ အနောက်မဟာမိတ်ဖြစ်တဲ့ ယီမင်နဲ့ ဂျော်ဒန်နိုင်ငံတွေက အာရပ်မဟုတ်တဲ့ နိုင်ငံတွေရဲ့ စစ်ရေးအရ စွက်ဖက်မှုကို ဆန့်ကျင်ပါတယ်။သီးခြားအားဖြင့်၊ အာရပ်လိဂ်အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်သည့် ဆူဒန်သည် ဆက်ဒမ်နှင့် ပေါင်းစည်းခဲ့သည်။ဩဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့တွင် ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၆၆၁ သည် အီရတ်နိုင်ငံအပေါ် စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခဲ့သည်။ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် 665 သည် ပိတ်ဆို့မှုများကို ကျင့်သုံးရန် ရေတပ်ပိတ်ဆို့ခြင်းအား ခွင့်ပြုပြီး မကြာမီ လိုက်နာခဲ့သည်။"၎င်းတို့၏ ကုန်စည်များနှင့် ဦးတည်ရာများကို စစ်ဆေးအတည်ပြုရန်နှင့် ဆုံးဖြတ်ချက် 661 ကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ် အကောင် အထည်ဖော်ရန် သေချာစေရန်အတွက် ပြည်တွင်းပြည်ပ ရေကြောင်း ပို့ဆောင်မှုအားလုံးကို ရပ်တန့်ရန် လိုအပ်သလို သီးခြားအခြေအနေများနှင့် အညီအညွတ် အစီအမံများကို အသုံးပြုခြင်း" ဟု ဆိုသည်။ယူကေ၏ ဝန်ကြီးချုပ် မာဂရက်သက်ချာသည် သြဇာကြီးမားသောအခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်ခဲ့သည့် ၁၉၃၀ ပြည့်လွန်နှစ်များအတွင်း သမ္မတအား သက်သာရာရကြောင်းသတိပေးသည့်အထိ “ကျူးကျော်မှုမှ နုတ်ထွက်ပြီး ၎င်းကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင်ပင် လိုက်လျောညီထွေဖြစ်စေရန်” ပြတ်ပြတ်သားသား ပြတ်ပြတ်သားသား အမေရိကန်အစိုးရသည် ပထမတွင် ပြတ်ပြတ်သားသားဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ ဆက်ဒမ်သည် ကမ္ဘာ့ရေနံထောက်ပံ့မှု၏ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းနှင့်အတူ ပင်လယ်ကွေ့တစ်ခုလုံးကို ကရုဏာဖြင့် စစ်ပွဲဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး သမ္မတဘုရှ်အား “ယိုင်နဲ့မနေစေရ” ဟု ကျော်ကြားစွာတိုက်တွန်းခဲ့သည်။ အခြားအရှေ့အလယ်ပိုင်းပြဿနာများနှင့် ဆက်စပ်မှုမရှိဘဲ မည်သည့် လိုက်လျောမှုမဆို ဒေသတွင်း အီရတ်၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို လာမည့်နှစ်များအတွင်း အားကောင်းလာစေမည်ဟု ဗြိတိသျှတို့၏ သဘောထားကို လက်ခံခဲ့သည်။၁၉၉၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၉ ရက်နေ့တွင် လုံခြုံရေးကောင်စီမှ ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၆၇၈ ကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး ကူဝိတ်မှ အီရတ်ကို ဆုတ်ခွာရန် ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၅ ရက်အထိ ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၆၇၈ ကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးသတ်မှတ်ရက်ပြီးနောက် အီရတ်နိုင်ငံမှ ကူဝိတ်မှ ထွက်ခွာရန် "လိုအပ်သမျှနည်းလမ်းများ" အသုံးပြုရန် နိုင်ငံများကို အာဏာအပ်နှင်းခဲ့သည်။အဆုံးတွင်၊ အမေရိကန်နှင့် ဗြိတိန်တို့သည် အီရတ်မှ ကူဝိတ်မှ နုတ်ထွက်ပြီး အီရတ်မှ နုတ်ထွက်ချိန်အထိ ညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်မည်မဟုတ်ကြောင်းနှင့် ၎င်းတို့၏ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုမှ အီရတ်အကျိုးအမြတ်ကို ထင်မြင်လာမည်ကို စိုးရိမ်၍ အီရတ်အား လိုက်လျောမှု မပေးသင့်ကြောင်း အဆုံးစွန်သော အနေအထားတွင် ရပ်တည်ခဲ့သည်။ထို့အပြင်၊ ၁၉၉၁ ခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် နောက်ဆုံးမိနစ် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲအတွက် ဆွစ်ဇာလန်နိုင်ငံ ဂျီနီဗာတွင် တာရစ်ခ် အာဇစ်နှင့် အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဂျိမ်းစ်ဘေကာတို့ တွေ့ဆုံခဲ့စဉ်၊ အဇစ်သည် ခိုင်မာသော အဆိုပြုချက်မထုတ်ခဲ့ဘဲ ဟန်ချက်ညီသော အီရတ်လှုပ်ရှားမှုများကို အကြမ်းဖျင်းဖော်ပြခြင်းမရှိပေ။
▲
●
1990 Aug 8
စစ်ဆင်ရေး ကန္တာရဒိုင်း
Saudi Arabiaအနောက်ကမ္ဘာ၏ အဓိကစိုးရိမ်မှုမှာ အီရတ်သည် ဆော်ဒီအာရေဗျ ကို ခြိမ်းခြောက်နေသည့် အရေးပါသော ခြိမ်းခြောက်မှုဖြစ်သည်။ကူဝိတ်ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက်တွင် အီရတ်စစ်တပ်သည် ဆော်ဒီရေနံမြေများဆီသို့ လွယ်ကူသောအကွာအဝေးအတွင်း၌ ရှိနေခဲ့သည်။ကူဝိတ်နှင့် အီရတ်အရန်နယ်မြေများနှင့်အတူ အဆိုပါနယ်ပယ်များကို ထိန်းချုပ်ခြင်းသည် ကမ္ဘာ့ရေနံသိုက်အများစုကို ဆက်ဒမ်အား ထိန်းချုပ်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။အီရတ်သည် ဆော်ဒီအာရေဗျနှင့်လည်း မကျေနပ်ချက်များစွာရှိခဲ့သည်။ဆော်ဒီသည် အီရန် နှင့် စစ်ပွဲအတွင်း အီရတ်ကို ဒေါ်လာ ၂၆ ဘီလီယံခန့် ထုတ်ချေးခဲ့သည်။၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်ရှီအာလူနည်းစုအပေါ် ရှီယာအီရန်၏ အစ္စလမ္မစ်တော်လှန်ရေးလွှမ်းမိုးမှုကို ကြောက်ရွံ့သောကြောင့် ဆော်ဒီတို့သည် ထိုစစ်ပွဲတွင် အီရတ်ကို ကျောထောက်နောက်ခံပြုခဲ့ကြသည်။စစ်ပွဲအပြီးတွင် ဆက်ဒမ်သည် အီရန်ကို တိုက်ခိုက်ခြင်းဖြင့် ဆော်ဒီတို့အား ပေးခဲ့သော အကူအညီကြောင့် ချေးငွေများ ပြန်မဆပ်သင့်ဟု ယူဆခဲ့သည်။Carter Doctrine ပေါ်လစီကို လိုက်နာပြီး အီရတ်စစ်တပ်သည် ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်လာမည်ကို စိုးရိမ်သဖြင့် အမေရိကန်သမ္မတ ဂျော့ခ်ျဒဗလျူဘုရှ်က ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားလက်အောက်မှ အီရတ်ကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခြင်းမှ တားဆီးရန် ရာနှုန်းပြည့် ကာကွယ်ရေးမစ်ရှင်ကို စတင်လုပ်ဆောင်မည်ဖြစ်ကြောင်း အမေရိကန်သမ္မတ ဂျော့ခ်ျဒဗလျူဘုရှ်က အလျင်အမြန် ကြေညာခဲ့သည်။ ကုတ်အမည် Operation Desert Shieldဆော်ဒီအာရေဗျသို့ အမေရိကန်တပ်များ စေလွှတ်ခြင်းခံရသော ၁၉၉၀ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၇ ရက်နေ့တွင် စစ်ဆင်ရေး စတင်ခဲ့ပြီး အစောပိုင်းက အမေရိကန်၏ စစ်ရေးအကူအညီကို တောင်းဆိုခဲ့သော ဘုရင် Fahd ၏ တောင်းဆိုမှုကြောင့် ဆော်ဒီအာရေဗျသို့ စေလွှတ်ခဲ့သည်။ဩဂုတ် ၈ ရက်တွင် အီရတ်က ကူဝိတ်ကို အီရတ်၏ ၁၉ ပြည်နယ်အဖြစ် ကြေညာပြီး ဆက်ဒမ်သည် ၎င်း၏ဝမ်းကွဲဖြစ်သူ Ali Hassan Al-Majid ကို ၎င်း၏ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ် အမည်ပေးသောအခါတွင် ဤ "အလုံးစုံ ခုခံမှု" အယူဝါဒကို လျင်မြန်စွာ စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။အမေရိကန်ရေတပ်သည် ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့သို့ လေယာဉ်တင်သင်္ဘော USS Dwight D. Eisenhower နှင့် USS Independence အနီးတွင် တည်ဆောက်ထားသော ရေတပ်တိုက်ပွဲအုပ်စုနှစ်စုကို ဩဂုတ်လ ၈ ရက်နေ့တွင် အဆင်သင့်ဖြစ်နေပြီဖြစ်သည်။အမေရိကန်သည် USS Missouri နှင့် USS Wisconsin စစ်သင်္ဘောများကို ဒေသတွင်းသို့ စေလွှတ်ခဲ့သည်။ဗာဂျီးနီးယား၊ Langley လေတပ်အခြေစိုက်စခန်းရှိ 1st Fighter Wing မှ အမေရိကန်လေတပ် F-15 48 စင်းသည် ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားနိုင်ငံသို့ ဆင်းသက်ခဲ့ပြီး အီရတ်-ကူဝိတ်-အီရတ်နယ်စပ်ရှိ လေကြောင်းကင်းလှည့်မှုများကို ချက်ချင်းစတင်ခဲ့သည်။ တိုးတက်မှု။၎င်းတို့အား ဂျာမနီနိုင်ငံ Bitburg ရှိ 36th Tactical Fighter Wing မှ F-15 A-D 36 စင်းဖြင့် ပူးပေါင်းပါဝင်ခဲ့သည်။Bitburg သည် Riyadh ၏အရှေ့တောင်ဘက်တစ်နာရီခန့်အကွာတွင် Al Kharj လေတပ်အခြေစိုက်စခန်းတွင်အခြေစိုက်သည်။ပစ္စည်းအများစုကို အမြန်ရေတပ်သင်္ဘောများမှတစ်ဆင့် လေယဉ်ဖြင့် သယ်ဆောင်ခြင်း သို့မဟုတ် ဇာတ်ဆောင်နေရာများသို့ သယ်ဆောင်ခြင်းဖြစ်ပြီး လျင်မြန်စွာ တည်ဆောက်နိုင်စေပါသည်။တည်ဆောက်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် USS Midway နှင့် အခြားသင်္ဘော ၁၅ စင်း၊ လေယာဉ် ၁၁၀၀ နှင့် မရိန်းတပ်သားတစ်ထောင်တို့ပါဝင်သည့် Operation Imminent Thunder အပါအဝင် ပင်လယ်ကွေ့တွင် ကုန်းရေနှစ်သွယ်လေ့ကျင့်ခန်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတစ်ခုတွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Schwarzkopf က အဆိုပါစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုသည် ကူဝိတ်ကမ်းရိုးတန်းကို ဆက်လက်ကာကွယ်ရန် အီရတ်တပ်ဖွဲ့များအား လှည့်ဖြားရန် ရည်ရွယ်ထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။
▲
●
1990 Aug 12
အီရတ်၏ ရေတပ်ပိတ်ဆို့မှု
Persian Gulf (also known as thဩဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့တွင် ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၆၆၁ သည် အီရတ်နိုင်ငံအပေါ် စီးပွားရေးပိတ်ဆို့မှုများ ချမှတ်ခဲ့သည်။ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် 665 သည် ပိတ်ဆို့မှုများကို ကျင့်သုံးရန် ရေတပ်ပိတ်ဆို့ခြင်းအား မကြာမီ ခွင့်ပြုခဲ့သည်။"၎င်းတို့၏ ကုန်စည်များနှင့် ဦးတည်ရာများကို စစ်ဆေးအတည်ပြုရန်နှင့် ဆုံးဖြတ်ချက် 661 ကို တင်းတင်းကျပ်ကျပ် အကောင် အထည်ဖော်ရန် သေချာစေရန်အတွက် ပြည်တွင်းပြည်ပ ရေကြောင်း ပို့ဆောင်မှုအားလုံးကို ရပ်တန့်ရန် လိုအပ်သလို သီးခြားအခြေအနေများနှင့် အညီအညွတ် အစီအမံများကို အသုံးပြုခြင်း" ဟု ဆိုသည်။ဩဂုတ်လ 12 ရက်နေ့တွင် အီရတ်၏ ရေတပ်ပိတ်ဆို့မှုကို စတင်ခဲ့သည်။ဩဂုတ်လ ၁၆ ရက်နေ့တွင် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဒစ်ခ်ချန်နီက အမေရိကန်ရေတပ်သင်္ဘောများအား အီရတ်နှင့် ကူဝိတ်သို့ ထွက်ခွာပြီး ကုန်တင်ကုန်ချနှင့် ရေနံတင်သင်္ဘောများအားလုံးကို ရပ်တန့်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။
▲
●
1990 Aug 12 - Dec
အီရတ်အဆိုပြုချက်များ
Baghdad, Iraq1990 ခုနှစ် သြဂုတ်လ 12 ရက်နေ့တွင် ဆက်ဒမ်က "သိမ်းပိုက်မှုကိစ္စများနှင့် ဒေသတွင်းတွင် အလုပ်အကိုင်အဖြစ် ပုံဖော်ထားသည့် ကိစ္စရပ်အားလုံးကို တစ်ပြိုင်နက် ဖြေရှင်းရန်" အဆိုတင်သွင်းခဲ့သည်။အထူးသဖြင့် ပါလက်စတိုင်း၊ ဆီးရီးယားနှင့် လက်ဘနွန်၊ ဆီးရီးယားမှ သိမ်းပိုက်ထားသော နယ်မြေများမှ အစ္စရေးကို ဆုတ်ခွာရန်နှင့် လက်ဘနွန်မှ ဆုတ်ခွာရန်နှင့် " အီရတ် နှင့် အီရန် တို့က အပြန်အလှန် ဆုတ်ခွာရန်နှင့် ကူဝိတ်၏ အခြေအနေအတွက် စီစဉ်ပေးခြင်း" တို့ကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။ကူဝိတ် ၏ ကျူးကျော်မှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် ဆော်ဒီအာရေဗျ တွင် စုစည်းထားသော အမေရိကန် တပ်ဖွဲ့ဝင်များ အစားထိုးလဲလှယ်ပေးရန်လည်း ၎င်းက တောင်းဆိုခဲ့သည်။ထို့အပြင် ၎င်းက "သပိတ်မှောက်ခြင်းနှင့် ဝိုင်းရံခြင်းဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်များအားလုံးကို ချက်ချင်းရပ်ပစ်ရန်" နှင့် အီရတ်နှင့် အထွေထွေဆက်ဆံရေးကို ပုံမှန်ပြန်ဖြစ်စေရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။အကျပ်အတည်းအစကတည်းက သမ္မတဘုရှ်သည် အီရတ်၏ ကူဝိတ်သိမ်းပိုက်မှုနှင့် ပါလက်စတိုင်းအရေးတို့ကြား မည်သည့်ဆက်နွှယ်မှုကိုမဆို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။1990 ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ပြောကြားခဲ့သော နောက်ထပ် အီရတ်အဆိုပြုချက်ကို အမည်မသိ အီရတ်အရာရှိတစ်ဦးက အမေရိကန် အမျိုးသားလုံခြုံရေးအကြံပေး Brent Scowcroft သို့ ပေးပို့ခဲ့သည်။ကုလမှ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများကို ရုတ်သိမ်းကာ ကူဝိတ်ကျွန်းများမှတစ်ဆင့် Bubiyan နှင့် Warbah ကျွန်းများမှတစ်ဆင့် ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့သို့ ဝင်ရောက်ခွင့်ကို အာမခံချက်ပေးထားပြီး အီရတ်မှ ကူဝိတ်မှ နုတ်ထွက်ကာ နိုင်ငံခြားသားများကို ထွက်ခွာခွင့်ပြုမည်ဟု အိမ်ဖြူတော်သို့ အကြောင်းကြားခဲ့သည်။ ကူဝိတ်ပိုင်နက်သို့ အနည်းငယ်ချဲ့ထွင်သော Rumaila ရေနံမြေကို အပြည့်အဝထိန်းချုပ်နိုင်သည်"အဆိုပြုချက်တွင် "နှစ်နိုင်ငံစလုံး၏ အမျိုးသားလုံခြုံရေး အကျိုးစီးပွားအတွက် ကျေနပ်ဖွယ်ရာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ရေနံသဘောတူညီချက်ကို ညှိနှိုင်းရန် ကမ်းလှမ်းချက်များ ပါ၀င်သည်၊" 'အီရတ်၏ စီးပွားရေးနှင့် ဘဏ္ဍာရေးပြဿနာများကို သက်သာစေရန် ပူးတွဲအစီအစဉ်' နှင့် 'ပင်လယ်ကွေ့တည်ငြိမ်ရေး ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ရန်' ပါဝင်သည်။ '"၁၉၉၀ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် အီရတ်သည် ကူဝိတ်မှ နိုင်ငံခြားတပ်များ ဒေသမှ ထွက်ခွာရန် အဆိုပြုခဲ့ပြီး ပါလက်စတိုင်းပြဿနာနှင့် အစ္စရေးနှင့် အီရတ်၏ အစုလိုက်အပြုံလိုက် အပျက်အစီးလက်နက်များ ဖျက်သိမ်းရေးနှင့်ပတ်သက်၍ သဘောတူညီချက်တစ်ရပ် ရရှိခဲ့သည်။အဆိုပြုချက်ကို အိမ်ဖြူတော်က ပယ်ချခဲ့ပါတယ်။PLO မှ Yasser Arafat က အစ္စရေး-ပါလက်စတိုင်း ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရာတွင် ကူဝိတ်ရှိ ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် ခိုင်မာသော ဆက်စပ်မှုရှိကြောင်း အသိအမှတ်ပြုသော်လည်း သူရော ဆက်ဒမ်ရော ပါလက်စတိုင်းပြဿနာများကိုပါ ဖြေရှင်းရန် မတိုက်တွန်းကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောဆိုခဲ့သည်။
▲
●
1990 Aug 20 - Dec 10
ဆက်ဒမ်၏ဒိုင်းများ
Iraq1990 ခုနှစ် သြဂုတ်လ 20 ရက်နေ့တွင် ကူဝိတ်တွင် ဗြိတိန် နိုင်ငံသား ၈၂ ဦး ဓားစာခံအဖြစ် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။ဩဂုတ် ၂၆ ရက်တွင် အီရတ်နိုင်ငံသည် ကူဝိတ်မြို့ရှိ နိုင်ငံခြားသံရုံးများကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။စက်တင်ဘာ ၁ ရက်တွင် အီရတ်သည် ကျူးကျော်မှုနောက်ပိုင်း ဓားစာခံအဖြစ် ဖမ်းဆီးခံထားရသော အနောက်နိုင်ငံသား ၇၀၀ ကို အီရတ်မှ ထွက်ခွာခွင့်ပြုခဲ့သည်။ဒီဇင်ဘာ ၆ ရက်တွင် အီရတ်သည် ကူဝိတ်နှင့် အီရတ်နိုင်ငံတို့မှ နိုင်ငံခြား ဓားစာခံ ၃၀၀၀ ကို လွှတ်ပေးခဲ့သည်။ဒီဇင်ဘာလ (၁၀) ရက်နေ့တွင် အီရတ်သည် ဗြိတိသျှ ဓားစာခံများကို လွှတ်ပေးခဲ့သည်။
▲
●
1990 Aug 28
အီရတ်က ကူဝိတ်ကို သိမ်းတယ်။
Kuwait City, Kuwaitကူဝိတ်ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် ချက်ခြင်းတွင် အီရတ်နိုင်ငံသည် ကူဝိတ်နိုင်ငံကို အုပ်ချုပ်ရန် ရုပ်သေးအစိုးရကို ထူထောင်ခဲ့ပြီး ရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် ဆက်ဒမ်ဟူစိန်က ၎င်းသည် အီရတ်၏ ၁၉ ပြည်နယ်မြောက် ပြည်နယ်ဖြစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။Alaa Hussein Ali အား လွတ်လပ်သော ကူဝိတ်အစိုးရ၏ ယာယီဝန်ကြီးချုပ်အဖြစ် ခန့်အပ်ထားပြီး Ali Hassan al-Majid အား အီရတ်၏ 19th ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ် ကြေညာထားသည့် ကူဝိတ်ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ် ခန့်အပ်ထားသည်။ကူဝိတ်ကို ၁၉၉၀ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂၈ ရက်နေ့တွင် အီရတ်မှ တရားဝင် သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။
▲
●
1990 Sep 1
ညွန့်ပေါင်းတပ်ဖွဲ့ ဖွဲ့စည်းခြင်း။
Syriaအမေရိကန်ပြည်ထောင်စုသည် စီးပွားရေးအရ ကျောထောက်နောက်ခံရရှိစေရန်အတွက် James Baker သည် "The Tin Cup Trip" ဟုခေါ်သော သတင်းစာက ၁၉၉၀ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် နိုင်ငံကိုးနိုင်ငံသို့ ၁၁ ရက်ကြာ ခရီးထွက်ခဲ့သည်။ပထမဆုံး ရပ်နားခြင်းမှာ ဆော်ဒီအာရေးဗီးယား က ၎င်း၏ အဆောက်အဦများကို အသုံးပြုရန် အမေရိကန်ကို တစ်လခွင့်ပြုထားပြီးဖြစ်သည်။သို့သော်လည်း ဆော်ဒီအာရေဗျသည် ၎င်းအား ကာကွယ်ရန် စစ်ရေးကြိုးပမ်းမှုများအတွက် ကုန်ကျစရိတ်အချို့ကို ယူသင့်သည်ဟု Baker က ယုံကြည်ခဲ့သည်။Baker က King Fahd ကို ဒေါ်လာ ၁၅ ဘီလီယံ တောင်းတဲ့အခါ ဘုရင်က Baker က ကူဝိတ်ကို တူညီတဲ့ ပမာဏကို တောင်းမယ်ဆိုတဲ့ ကတိနဲ့ သဘောတူခဲ့ပါတယ်။နောက်တစ်နေ့၊ စက်တင်ဘာ ၇ ရက်မှာ သူအဲဒီလိုလုပ်ခဲ့ပြီး ကူဝိတ် Emir က သူကျူးကျော်ခဲ့တဲ့နိုင်ငံအပြင်ဘက်က Sheraton ဟိုတယ်မှာ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ဖို့ အလွယ်တကူ သဘောတူခဲ့ပါတယ်။ထို့နောက် Baker သည် “အရှေ့အလယ်ပိုင်း၏ အလယ်အလတ်အသံ” ဟု ယူဆသော ခေါင်းဆောင်မှုဖြင့်အီဂျစ် နှင့် ဆွေးနွေးပွဲသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။အီဂျစ်သမ္မတ မူဘာရက်ခ်သည် ကူဝိတ်ကို ကျူးကျော်ခြင်းအတွက် ဆက်ဒမ်ကို ဒေါသတကြီး ဒေါသထွက်နေပြီး ကျူးကျော်မှုမှာ ၎င်း၏ရည်ရွယ်ချက်မဟုတ်ကြောင်း ဆက်ဒမ်က မူဘာရက်ကို အာမခံခဲ့သည်။အီဂျစ်သည် အမေရိကန်ဦးဆောင်သော ကြားဝင်စွက်ဖက်မှုအတွက် အထောက်အပံ့နှင့် တပ်ဖွဲ့ဝင်များ ပံ့ပိုးပေးသည့်အတွက် အကြွေးဒေါ်လာ ၇ ဘီလီယံခန့်ကို ပြေငြိမ်းစေခဲ့သည်။Baker သည် အကျပ်အတည်းတွင် ၎င်း၏အခန်းကဏ္ဍကို သမ္မတ Hafez Assad နှင့် ဆွေးနွေးရန် ဆီးရီးယားသို့ သွားရောက်ခဲ့သည်။ဤရန်ငြိုးဖွဲ့မှုကို ဖုံးကွယ်ကာ Damascus သို့သွားရောက်လည်ပတ်ရန် Baker ၏ သံတမန်ရေးအစပြုမှုကို သဘောကျခဲ့သည် (ဘေရွတ်ရှိ US မရိန်းတပ်တန်းလျားများကို 1983 ဗုံးခွဲမှုနောက်ပိုင်း ဆက်ဆံရေးများ ပြတ်တောက်သွားသည်)၊ အာဆတ်သည် မဟာမိတ်အဖွဲ့တွင် ဆီးရီးယားတပ်ဖွဲ့ဝင် 100,000 အထိ ကတိပြုရန် သဘောတူခဲ့သည်။ယင်းသည် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့တွင် အာရပ်နိုင်ငံများကို ကိုယ်စားပြုကြောင်း သေချာစေရန်အတွက် အရေးကြီးသောခြေလှမ်းဖြစ်သည်။အပြန်အလှန်အားဖြင့်၊ ဝါရှင်တန်က ဆီးရီးယားအာဏာရှင် သမ္မတ Hafez al-Assad သည် လက်ဘနွန်တွင် ဆီးရီးယားအစိုးရကို ဆန့်ကျင်သော တပ်ဖွဲ့များကို ချေမှုန်းရန် မီးစိမ်းပြခဲ့ပြီး ပင်လယ်ကွေ့နိုင်ငံအများစုမှာ ဆီးရီးယားသို့ ဒေါ်လာတစ်ဘီလီယံတန်ဖိုးရှိသော လက်နက်များ ထောက်ပံ့ပေးရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။အမေရိကန်ဦးဆောင်သော ကြားဝင်စွက်ဖက်မှုအတွက် အီရန်၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုဖြင့် အပြန်အလှန်အားဖြင့် အီရန် အစိုးရအား ကမ္ဘာ့ဘဏ်မှ ချေးငွေဖြင့် အမေရိကန်၏ ဆန့်ကျင်မှုကို အဆုံးသတ်ရန် အမေရိကန်အစိုးရက ကတိပြုခဲ့သည်။မြေပြင်ကျူးကျော်မှုမစတင်မီ တစ်ရက်တွင် ကမ္ဘာ့ဘဏ်မှ အီရန်အား ပထမဆုံးချေးငွေ ဒေါ်လာ သန်း ၂၅၀ ပေးခဲ့သည်။Baker သည် အမေရိကန် မဟာမိတ် အဓိပတိ Kohl နှင့် တွေ့ဆုံရန် ဂျာမနီသို့ မသွားရောက်မီ စစ်လက်နက် ပစ္စည်းအချို့ အသုံးပြုမည်ဟု ကတိပြုထားသည့် အီတလီလူမျိုးများနှင့် ရောမမြို့သို့ ခေတ္တသွားရောက်လည်ပတ်ခဲ့သည်။ဂျာမနီ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ (အခြေခံအားဖြင့် အမေရိကန်က ကြားဝင်စေ့စပ်ထားသည့်) သည် ဂျာမနီ၏နယ်စပ်များအပြင်ဘက်တွင် စစ်ရေးပါဝင်မှုကို တားမြစ်ထားသော်လည်း Kohl သည် ညွန့်ပေါင်း၏စစ်ပွဲအတွက် ဒေါ်လာနှစ်ဘီလီယံ ပံ့ပိုးကူညီမှုအပြင် ညွန့်ပေါင်းမဟာမိတ် တူရကီ ၏ နောက်ထပ်စီးပွားရေးနှင့် စစ်ရေးဆိုင်ရာ ပံ့ပိုးကူညီမှုနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးတို့ကိုလည်း လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့သို့ အီဂျစ်စစ်သားများနှင့် သင်္ဘောများ။အီရတ်၏ ကျူးကျော်မှုကို ဆန့်ကျင်သည့် မဟာမိတ်အဖွဲ့ကို နိုင်ငံပေါင်း ၃၉ နိုင်ငံမှ တပ်ဖွဲ့များ ဖြင့် ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။၎င်းသည် ဒုတိယကမ္ဘာစစ် နောက်ပိုင်း အကြီးဆုံးညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ဖြစ်သည်။ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့ဒေသရှိ မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့များ၏ တပ်မှူးအဖြစ် အမေရိကန်စစ်တပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Norman Schwarzkopf ဂျူနီယာအား ခန့်အပ်ခဲ့သည်။ဆိုဗီယက်ယူနီယံသည် ဘဂ္ဂဒက်၏ ကူဝိတ်အပေါ် ရန်စမှုကို ရှုတ်ချသော်လည်း အမေရိကန်နှင့် မဟာမိတ်များက အီရတ် တွင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို မထောက်ခံဘဲ ရှောင်လွှဲရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။၎င်းတို့သည် မည်သည့် တပ်ဖွဲ့ကိုမျှ ပံ့ပိုးပေးခြင်း မရှိသော်လည်း ဂျပန်နှင့် ဂျာမနီတို့က စုစုပေါင်း ဒေါ်လာ ၁၀ ဘီလီယံနှင့် ဒေါ်လာ ၆.၆ ဘီလီယံ အသီးသီး ငွေကြေး ပံ့ပိုးမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့များသည် အီရတ်ရှိ ညွန့်ပေါင်းတပ်ဖွဲ့ဝင် ၉၅၆,၆၀၀ ၏ ၇၃ ရာခိုင်နှုန်းကို ကိုယ်စားပြုသည်။မဟာမိတ်နိုင်ငံအများအပြားသည် စစ်အင်အားကို ဆင်နွှဲရန် တွန့်ဆုတ်နေခဲ့ကြသည်။အချို့က စစ်ပွဲသည် အာရပ်ပြည်တွင်းရေးကိစ္စ သို့မဟုတ် အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် အမေရိကန်၏ သြဇာကို တိုးမြှင့်လိုခြင်း မရှိဟု ယူဆကြသည်။သို့သော် နောက်ဆုံးတွင်၊ အခြားအာရပ်နိုင်ငံများအပေါ် သူပုန်ထမှု၊ စီးပွားရေးအကူအညီ သို့မဟုတ် ကြွေးမြီများ လျှော်ဖွပ်ရန် ကမ်းလှမ်းမှုများနှင့် အကူအညီများ ရပ်ဆိုင်းရန် ခြိမ်းခြောက်မှုများကြောင့် အီရတ်အစိုးရအများအပြားက သဘောကျခဲ့ကြသည်။
▲
●
1991 Jan 12
အီရတ်ကို စစ်အင်အားသုံးရန် ခွင့်ပြုချက်
Washington, D.C., USAသမ္မတ ဂျော့ခ်ျဒဗလျူဘုရှ် က ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၅ ရက် မတိုင်မီ တစ်ပတ်အလိုတွင် ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်၏ ပူးတွဲဆုံးဖြတ်ချက်ကို ဇန်န၀ါရီလ ၈ ရက်နေ့တွင် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ သမ္မတဘုရှ်သည် ၁၉၉၀ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက် ကုလသမဂ္ဂလုံခြုံရေးကောင်စီ ဆုံးဖြတ်ချက်အမှတ် ၆၇၈ အရ အီရတ် သို့ ထုတ်ပြန်သော နောက်ဆုံးရက်ဖြစ်သည့် တစ်ပတ်အလို။ ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားနှင့် ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့ဒေသကို ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်၏ ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် လွန်ခဲ့သည့်ငါးလအတွင်း ကူဝိတ်အား ဩဂုတ်လ ၂ ရက် ကျူးကျော်သိမ်းပိုက်မှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ဝင်များဖြစ်သည်။အီရတ်နှင့် ကူဝိတ်တို့တွင် စစ်အင်အားအသုံးပြုမှုကို အမေရိကန် ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်က အတည်ပြုခဲ့သည်။အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်တွင် 52-47 မဲနှင့် အောက်လွှတ်တော်တွင် 250-183 မဲများ ရှိသည်။ယင်းတို့သည် 1812 စစ်ပွဲ နောက်ပိုင်း အမေရိကန်ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်မှ အင်အားခွင့်ပြုရေးတွင် အနီးစပ်ဆုံး အနားသတ်များဖြစ်သည်။
▲
●
1991
သဲကန္တာရမုန်တိုင်းစစ်ဆင်ရေး1991 Jan 17 - Feb 23
ပင်လယ်ကွေ့စစ်ပွဲ လေကြောင်းကမ်ပိန်
Iraqပင်လယ်ကွေ့စစ်ပွဲသည် ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဇန်န၀ါရီလ ၁၆ ရက်နေ့တွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဝေဟင်မှ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုဖြင့် စတင်ခဲ့သည်။ မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့များသည် ၄၂ ရက်နှင့် ညဆက်တိုက် စစ်ရေးသမိုင်းတွင် အပြင်းထန်ဆုံး လေကြောင်းမှ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုများထဲမှ အီရတ်ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့သည် စစ်ဘက်နှင့် အရပ်ဘက်အခြေခံအဆောက်အအုံများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပျက်စီးစေသည့် ဗုံးတန်ချိန် ၈၈,၅၀၀ ကို ကြဲချခဲ့ပြီး အမျိုးအစားပေါင်း 100,000 ကျော် ပျံသန်းခဲ့သည်။အဆိုပါ လေကြောင်း လှုပ်ရှားမှုအား အမေရိကန် ဗဟိုဌာနချုပ်၏ စစ်ဦးစီးချုပ်အဖြစ် အကျဉ်းချုံး တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည့် USAF ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Chuck Horner မှ အမိန့်ပေးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။Resolution 678 တွင် သတ်မှတ်ထားသော နောက်ဆုံးရက်နောက်တစ်ရက်တွင် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့သည် စစ်ဆင်ရေးကြီးတစ်ခုဖြစ်သည့် Operation Desert Storm ဟုအမည်ပေးထားသည့် အထွေထွေထိုးစစ်ကို စတင်ခဲ့သည့် ကြီးမားသောလေကြောင်းလှုပ်ရှားမှုကို စတင်ခဲ့သည်။ဦးစားပေးမှာ အီရတ်၏ လေတပ်နှင့် လေယာဉ် ဆန့်ကျင်ရေး အဆောက်အအုံများကို ဖျက်ဆီးခြင်း ဖြစ်သည်။အဆိုပါ အမျိုးအစားများသည် ဆော်ဒီအာရေဗျ နှင့် ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့နှင့် ပင်လယ်နီတို့တွင် သယ်ဆောင်သည့် တိုက်ပွဲအုပ်စုခြောက်ခု (CVBG) မှ စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။နောက်ပစ်မှတ်များမှာ ကွပ်ကဲမှုနှင့် ဆက်သွယ်ရေး အဆောက်အအုံများဖြစ်သည်။ဆက်ဒမ်ဟူစိန်သည် အီရန်-အီရတ်စစ်ပွဲတွင် အီရတ်တပ်ဖွဲ့များကို အနီးကပ်စီမံကွပ်ကဲခဲ့ပြီး အောက်ခြေအဆင့်တွင် စတင်လုပ်ဆောင်မှုမှာ စိတ်ဓာတ်ကျခဲ့သည်။ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ စီစဉ်သူများသည် ကွပ်ကဲမှု နှင့် ထိန်းချုပ်မှု ကင်းမဲ့ပါက အီရတ် ခုခံမှု လျင်မြန်စွာ ပြိုလဲ နိုင်လိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့ကြသည်။လေကြောင်းစစ်ဆင်ရေး၏ တတိယနှင့် အကြီးဆုံးအဆင့်သည် အီရတ်နှင့် ကူဝိတ်နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာပစ်မှတ်များကို ပစ်မှတ်ထားခြင်းဖြစ်သည်။ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့၏ လေတပ်အင်အား၏ သုံးပုံတစ်ပုံခန့်သည် ထရပ်ကားများပေါ်ရှိ အချို့သော စကိတ်များကို တိုက်ခိုက်ရန် အာရုံစိုက်ထားသောကြောင့် နေရာရရန်ခက်ခဲသည်။Scuds များကို ရှာဖွေဖျက်ဆီးရာတွင် ကူညီရန်အတွက် အမေရိကန်နှင့် ဗြိတိန် အထူးစစ်ဆင်ရေးတပ်ဖွဲ့များကို အီရတ်အနောက်ပိုင်းသို့ လျှို့ဝှက်ထည့်သွင်းထားသည်။လူသယ်ယူနိုင်သော လေကြောင်းရန် ကာကွယ်ရေးစနစ်များ အပါအဝင် အီရတ်လေကြောင်း ကာကွယ်ရေးများသည် ရန်သူလေယာဉ်ကို အံ့အားသင့်ဖွယ် ထိရောက်မှု မရှိခဲ့ဘဲ မဟာမိတ်အဖွဲ့သည် အမျိုးအစားပေါင်း 100,000 ကျော်တွင် လေယာဉ် 75 စီးသာ ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး 44 ကြိမ်မှာ အီရတ်၏ လုပ်ဆောင်ချက်ကြောင့် ဖြစ်သည်။အဆိုပါ ဆုံးရှုံးမှုနှစ်ခုသည် အီရတ်မြေပြင်ပစ်လက်နက်များကို ရှောင်တိမ်းနေစဉ် လေယာဉ်နှင့် မြေပြင်နှင့် တိုက်မိခြင်း၏ ရလဒ်ဖြစ်သည်။ယင်းဆုံးရှုံးမှုများထဲမှ တစ်ခုသည် အတည်ပြုထားသော လေကြောင်း-လေကြောင်း အောင်ပွဲဖြစ်သည်။
▲
●
1991 Jan 17 - Feb 23
အစ္စရေးကို အီရတ်က ဒုံးကျည်နဲ့ တိုက်ခိုက်တယ်။
Israelပင်လယ်ကွေ့စစ်ပွဲ တစ်ခုလုံးတွင် အီရတ်တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၇ ရက်မှ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ရက်အထိ အစ္စရေး နိုင်ငံအတွင်းသို့ Scud ဒုံးကျည် ၄၂ စင်းခန့် ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။ အီရတ်စစ်ဆင်ရေး၏ မဟာဗျူဟာနှင့် နိုင်ငံရေး ရည်မှန်းချက်မှာ အစ္စရေး၏ စစ်ရေးတုံ့ပြန်မှုကို နှိုးဆွရန်နှင့် အမေရိကန် ဦးဆောင်သော မဟာမိတ်အဖွဲ့ကို အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သည်။ မွတ်ဆလင်ကမ္ဘာ့ပြည်နယ်အများစုမှ ကျောထောက်နောက်ခံအပြည့်နှင့်/သို့မဟုတ် ကျယ်ပြန့်သောပံ့ပိုးကူညီမှုများရှိသည့် အီရတ်ကို ဆန့်ကျင်ပြီး မွတ်ဆလင်အများစုနေထိုင်သည့်နိုင်ငံများသည် အစ္စရေး၏နိုင်ငံရေးအခြေအနေကြောင့် ၎င်းတို့၏ထောက်ခံမှုကို ရုတ်သိမ်းလိုက်ပါက ကြီးမားသောသံတမန်ရေးရာနှင့် ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာဆုံးရှုံးမှုများကြုံတွေ့ရပေလိမ့်မည်။ ပါလက်စတိုင်းပဋိပက္ခ။အစ္စရေးအရပ်သားများကို အသေအပျောက်ဖြစ်စေပြီး အစ္စရေး၏အခြေခံအဆောက်အအုံများကို ထိခိုက်စေသော်လည်း အီရတ်သည် “အီရတ်ရန်စမှုများ” ကို တုံ့ပြန်ခြင်းမပြုရန်နှင့် နှစ်နိုင်ငံတိုးမြင့်လာမှုများကို ရှောင်ရှားရန် အမေရိကန်၏ ဖိအားပေးမှုကြောင့် အစ္စရေးက လက်တုံ့ပြန်ရန် နှိုးဆော်ရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်။အီရတ်ဒုံးကျည်များသည် အစ္စရေးနိုင်ငံ တဲလ်အဗစ်နှင့် ဟိုင်ဖာမြို့များကို အဓိက ပစ်မှတ်ထားသည်။ဒုံးကျည်အမြောက်အမြား ပစ်လွှတ်ခဲ့သော်လည်း အစ္စရေးတွင် အသေအပျောက် အနည်းဆုံးဖြစ်စေသော အကြောင်းရင်းများစွာရှိသည်။ဒုတိယအကြိမ် တိုက်ခိုက်မှုမှစပြီး အစ္စရေးလူထုအား ဒုံးကျည်ဖြင့် တိုက်ခိုက်တော့မည့် မိနစ်အနည်းငယ် သတိပေးချက် ပေးခဲ့သည်။ဒုံးကျည်ပစ်လွှတ်မှုဆိုင်ရာ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ဂြိုလ်တုဆိုင်ရာအချက်အလက်များကို မျှဝေခြင်းကြောင့် နိုင်ငံသားများအား ဒုံးကျည်တိုက်ခိုက်ခံရတော့မည့်ဘေးမှ ခိုလှုံရန် သင့်လျော်သောအချိန်ပေးခဲ့သည်။
▲
●
1991 Jan 29 - Feb 1
Khafji တိုက်ပွဲ
Khafji Saudi Arabiaဆော်ဒီအာရေးဗီးယား၏ တည်နေရာများနှင့် ရေနံသိုလှောင်ကန်များကို ပစ်ခတ်ကာ အစ္စရေး တွင် Scud မြေပြင်မှ မြေပြင်ပစ် ဒုံးကျည်များကို ပစ်ခတ်ခြင်းဖြင့် ညွန့်ပေါင်းတပ်များကို ငွေကုန်ကြေးကျများသော မြေပြင်တွင် ထိတွေ့ဆက်ဆံရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့သော အီရတ်ခေါင်းဆောင် ဆဒမ်ဟူစိန်က ကူဝိတ်တောင်ပိုင်းမှ ဆော်ဒီအာရေးဗီးယား ကို ကျူးကျော်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။1 နှင့် 5 စက်ပြင်တပ်မများနှင့် 3rd သံချပ်ကာတပ်မတို့သည် ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက်ရှိ ဆော်ဒီအာရေးဗီးယား၊ ကူဝိတ်နှင့် အမေရိကန်တပ် များကို ချိတ်ဆက်ကာ ခါဖ်ဂျီထံ ဘက်စုံကျူးကျော်ဝင်ရောက်ရန် အမိန့်ပေးထားပြီး ပံ့ပိုးပေးသည့် အီရတ်ကွန်မန်ဒိုတပ်ဖွဲ့များက ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက် တောင်ဘက်သို့ စိမ့်ဝင်ဝင်ရောက်ကာ နှောင့်ယှက်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့၏ နောက်ကျော။လွန်ခဲ့သည့်ရက်များက ညွန့်ပေါင်းလေယာဉ်ကြောင့် ကြီးမားစွာ ပျက်စီးခဲ့သော အဆိုပါတပ်ခွဲသုံးခုသည် ဇန်နဝါရီ ၂၉ ရက်က တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။၎င်းတို့၏ တိုက်ခိုက်မှု အများစုကို အမေရိကန် မရိန်းတပ်ဖွဲ့နှင့် အမေရိကန် ကြည်းတပ် တပ်ဖွဲ့များက ချေမှုန်းခဲ့သော်လည်း အီရတ် စစ်ကြောင်းများထဲမှ တစ်ခုသည် ဇန်နဝါရီ ၂၉ မှ ၃၀ ရက် ညတွင် Khafji ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ဇန်န၀ါရီလ ၃၀ ရက်မှ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်အတွင်း ဆော်ဒီအာရေးဗီးယား အမျိုးသားအစောင့်တပ်ရင်းနှစ်ရင်းနှင့် ကာတာတင့်ကားကုမ္ပဏီနှစ်ခုတို့သည် ညွန့်ပေါင်းလေယာဉ်နှင့် အမေရိကန်အမြောက်များအကူအညီဖြင့် မြို့တော်ကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်။ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် ညွန့်ပေါင်းတပ်ဖွဲ့ဝင် ၄၃ ဦး သေဆုံးကာ ၅၂ ဦး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့ပြီး မြို့ကို ပြန်လည် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။အီရတ်စစ်တပ်တွင် သေဆုံးသူ ၆၀ မှ ၃၀၀ ကြားရှိပြီး ခန့်မှန်းခြေ ၄၀၀ ခန့်ကို စစ်သုံ့ပန်းအဖြစ် ဖမ်းဆီးထားသည်။ခါဖ်ဂျီအား အီရတ်သိမ်းပိုက်မှုသည် အီရတ် အတွက် အဓိက ဝါဒဖြန့်ချိရေး အောင်ပွဲဖြစ်သည် ဟု ဇန်နဝါရီ ၃၀ ရက်တွင် အီရတ်ရေဒီယိုက “အာရပ်နယ်မြေမှ အမေရိကန်များကို နှင်ထုတ်ခဲ့သည်” ဟု ကြွေးကြော်ခဲ့သည်။အာရပ်ကမ္ဘာရှိ အများအပြားအတွက် ခါဖ်ဂျီတိုက်ပွဲကို အီရတ်အောင်ပွဲအဖြစ် ရှုမြင်ကြပြီး ဟူစိန်သည် တိုက်ပွဲကို နိုင်ငံရေးအောင်ပွဲအဖြစ် ပြောင်းလဲရန် တတ်နိုင်သမျှ ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။တစ်ဖက်တွင်လည်း ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားနှင့် ကူဝိတ်တပ်များ၏ စွမ်းရည်များတွင် အမေရိကန်စစ်တပ်အတွင်း ယုံကြည်မှု တိုးလာခဲ့သည်။Khafji ပြီးနောက်၊ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့၏ခေါင်းဆောင်များသည် အီရတ်စစ်တပ်သည် “အခေါင်းပေါက်ကြီး” ဖြစ်သည်ကို စတင်သိရှိလာပြီး ထိုလနှောင်းပိုင်းတွင် စတင်မည့် ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့၏ မြေပြင်ထိုးစစ်အတွင်း ၎င်းတို့ရင်ဆိုင်ရမည့် ခုခံမှုအတိုင်းအတာကို အထင်ကြီးသွားစေခဲ့သည်။ယင်းတိုက်ပွဲကို ဆော်ဒီအာရေးဗီးယားအစိုးရက ၎င်း၏နယ်မြေကို အောင်မြင်စွာ ကာကွယ်နိုင်ခဲ့သည့် အဓိကဝါဒဖြန့်မှု အောင်ပွဲဟု ယူဆခဲ့သည်။
▲
●
1991 Jan 29 - Feb 2
အီရတ်ရေတပ်ကို ချေမှုန်းခြင်း။
Persian Gulf (also known as thBubiyan တိုက်ပွဲ (Bubiyan Turkey Shoot ဟုလည်းလူသိများသည်) သည် Bubiyan ကျွန်းနှင့် Shatt al-Arab လွင်ပြင်များကြား ရေပြင်တွင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပင်လယ်ကွေ့စစ်ပွဲ၏ ရေတပ်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတစ်ခုဖြစ်ပြီး၊ ထွက်ပြေးရန်ကြိုးပမ်းနေသည့် အီရတ်ရေတပ်၏အမြောက်အမြားရှိရာ၊ အီရတ်လေတပ်ကဲ့သို့ပင် အီရန်အား မဟာမိတ်စစ်သင်္ဘောများနှင့် လေယာဉ်များဖြင့် ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။တိုက်ပွဲက လုံးဝတစ်ဖက်သတ်ပဲ။Sea Skua ဒုံးကျည်များကို အသုံးပြု၍ ဗြိတိသျှ တော်ဝင်ရေတပ်၏ Lynx ရဟတ်ယာဉ်များသည် ရေယာဉ် ၁၄ စင်း (မိုင်းရှင်းလင်းရေးသမား ၃ ဦး၊ မိုင်းခွဲ ၁ စင်း၊ TNC 45 အမြန်တိုက်ခိုက်ရေးယာဉ် ၃ စင်း၊ Zhuk အတန်းအစား ကင်းလှည့်သင်္ဘော ၂ စင်း၊ Polnocny အတန်းစား ကမ်းတက်သင်္ဘော ၂ စင်း၊ ဆယ်တင်သင်္ဘော ၂ စင်း၊ တိုက်ပွဲအတွင်း Type 43 minelayer 1 နှင့် အခြား ရေယာဉ် 1 စီး)။တိုက်ပွဲတွင် ၁၃ နာရီကြာ သီးခြား ထိတွေ့မှု ၂၁ ကြိမ် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။လွတ်မြောက်ရန် ကြိုးပမ်းသည့် သင်္ဘော ၂၂ စင်းအနက် ၂၁ စင်း ပျက်စီးခဲ့သည်။Bubiyan လှုပ်ရှားမှုနှင့်ဆက်စပ်သည့်အချက်မှာ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့၏တိုက်ခိုက်မှုကို တွန်းလှန်ရန် မြို့ကို အားဖြည့်ရန်အတွက် ဆက်ဒမ်ဟူစိန်က ကုန်းရေနှစ်သွယ်ဖြင့် တိုက်ခိုက်မှုကို ခါဖ်ဂျီထံပေးပို့ခဲ့သည့် Khafji တိုက်ပွဲဖြစ်သည်။ဒါကိုလည်း မဟာမိတ်ရေတပ်က တွေ့ရှိပြီး နောက်ပိုင်းမှာ ဖျက်ဆီးခဲ့ပါတယ်။Bubiyan စစ်ဆင်ရေးအပြီးတွင်၊ အီရတ်ရေတပ်သည် တိုက်ခိုက်ရေးတပ်ဖွဲ့အဖြစ် လုံးဝမရှိတော့ဘဲ အီရတ်တွင် သင်္ဘောအနည်းအကျဉ်းသာ ကျန်ရှိတော့ပြီး အားလုံးမှာ အခြေအနေမကောင်းပေ။
▲
●
1991 Feb 15 - Feb 13
အစောပိုင်း မီးငြိမ်းပွဲများ
IraqTask Force 1-41 ခြေလျင်တပ်ရင်းသည် ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ရက်တွင် ဆော်ဒီအာရေးဗီးယား နယ်စပ်ကို ဖောက်ဖျက်ခဲ့သည့် ပထမဆုံးညွန့်ပေါင်းတပ်ဖွဲ့ဖြစ်ပြီး အီရတ် တွင် မြေပြင်တိုက်ပွဲများ ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၇ ရက်တွင် ရန်သူနှင့် တိုက်ရိုက် သွယ်ဝိုက်သောနည်းဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ပဏာမအရန်အကူတပ်ရင်း၊ အမှတ်(၃)အမြောက်တပ်ရင်း(၄)တပ်ရင်း၊ အကြီးစား အမြောက်ပြင်ဆင်မှုတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။အမြောက်တပ်စခန်းတွင် နိုင်ငံအများအပြားမှ သေနတ်အလက် ၃၀၀ ခန့် ပါဝင်ခဲ့သည်။အဆိုပါမစ်ရှင်များအတွင်း ကျည်ပေါင်း ၁၄,၀၀၀ ကျော် ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။M270 Multiple Launch Rocket Systems သည် အီရတ်ပစ်မှတ်များအား နောက်ထပ် ဒုံးကျည် 4,900 ကို ပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။အီရတ်အမြောက်တပ်ရင်း ၃၉၆ ခုခန့် ပျက်စီးဆုံးရှုံးခြင်း အပါအဝင် အမြောက်တပ်ရင်း ၂၂ ရင်းနီးနီး ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။စီးနင်းမှုအပြီးတွင် အီရတ်အမြောက်တပ်များ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုအားလုံးမှာ ရပ်တန့်သွားခဲ့သည်။ပြင်ဆင်မှုအတွင်း လုံးဝပျက်စီးသွားသော အီရတ်တပ်ဖွဲ့တစ်ခုမှာ အီရတ်တပ်မ ၄၈ အမြောက်တပ်ဖြစ်သည်။အမြောက်ပြင်ဆင်မှုတွင် ၎င်း၏တပ်ဖွဲ့သည် ၎င်း၏သေနတ် ၁၀၀ အနက် ၈၃ မမ ဆုံးရှုံးခဲ့ကြောင်း အဆိုပါအဖွဲ့၏ တပ်မှူးက ပြောကြားခဲ့သည်။ဤအမြောက်ပြင်ဆင်မှုကို B-52 ဗုံးကြဲလေယာဉ်များနှင့် Lockheed AC-130 ပုံသေတောင်ပံသေနတ်များဖြင့် ဖြည့်စွက်ထားသည်။ခြေလျင်တပ်မ ၁ မှ Apache ရဟတ်ယာဉ်များနှင့် B-52 ဗုံးကြဲလေယာဉ်များသည် အီရတ်နိုင်ငံရှိ အမှတ် ၁၁၀ ခြေမြန်တပ်မဟာအား စီးနင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။အမှတ်(၁)အင်ဂျင်နီယာတပ်ရင်းနှင့် အမှတ်(၉)အင်ဂျင်နီယာတပ်ရင်းတို့သည် ရန်သူ့နယ်မြေအတွင်း ခြေကုပ်ယူနိုင်ရန် ရန်သူ့နယ်မြေအတွင်း ခြေကုပ်ယူကာ အမှတ်အသားပြု၍ ချေမှုန်းရေးလမ်းကြောင်းများကို အမှတ်အသားပြု၍ အမှတ်(၁)တပ်ရင်း(၁)၊
▲
●
1991 Feb 15 - Feb 23
အစကတော့ အီရတ်ကို ရွှေ့တယ်။
Iraqစစ်ပွဲ၏ မြေပြင်အဆင့်ကို Operation Desert Saber ဟု တရားဝင် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။အီရတ် သို့ ပြောင်းရွှေ့ရန် ပထမဆုံး ယူနစ်များမှာ ဇန်နဝါရီနှောင်းပိုင်းတွင် ဗြိတိန် အထူးလေကြောင်း ဝန်ဆောင်မှု၏ B တပ်ခွဲ၏ ကင်းလှည့် သုံးခု၊ Bravo One Zero၊ Bravo Two Zero နှင့် Bravo Three Zero ဟူ၍ ဆိုင်းဘုတ်များ ပါဝင်သည်။အဆိုပါ ကင်းလှည့်သူ ရှစ်ဦးသည် ဝေဟင်မှ ထောက်လှမ်းမရနိုင်သော Scud မိုဘိုင်းဒုံးပစ်လောင်ချာများ၏ လှုပ်ရှားမှုများကို ထောက်လှမ်းရန် အီရတ်လိုင်းများနောက်သို့ ဆင်းသက်ခဲ့ကြပြီး နေ့ခင်းဘက်တွင် တံတားများနှင့် ဖုံးကွယ်ထားသော ကွန်ချာများအောက်တွင် ဝှက်ထားသောကြောင့် ဖြစ်သည်။အခြားသော ရည်ရွယ်ချက်များတွင် လောင်ချာများနှင့် ၎င်းတို့၏ ဖိုက်ဘာအော်ပတစ် ဆက်သွယ်ရေး အခင်းအကျင်းများကို ဖျက်ဆီးခြင်း နှင့် အစ္စရေး ကို တိုက်ခိုက်သည့် TEL အော်ပရေတာများထံသို့ ပိုက်လိုင်းများ ပေးပို့ခြင်း နှင့် သြဒီနိတ်များ ပေးပို့ခြင်း ပါဝင်သည်။စစ်ဆင်ရေးများသည် ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော အစ္စရေး၏ စွက်ဖက်မှုကို ဟန့်တားရန် ရည်ရွယ်ထားသည်။တပ်မဟာ(၂)၊ အမှတ်(၁)တပ်မဟာ(၁)တပ်မ(၅)မှတပ်မဟာ(၁)တပ်မ(၅)တပ်မ(၁)၏တပ်မ(၅)တပ်မ သည် ၁၉၉၁ခုနှစ်၊ဖေဖော်ဝါရီလ(၁၅)ရက်နေ့တွင် အီရတ်နိုင်ငံသို့တိုက်ရိုက်ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး ဖေဖေါ်ဝါရီလ(၂၀)ရက်နေ့တွင် အင်အား(၁)ဦးဖြင့် ဖေဖော်ဝါရီ(၂၀)ရက်နေ့တွင် တပ်ဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးမှ ကင်းလွတ်သွားသော အီရတ်တပ်မ(၇)ခုကို တိုက်ရိုက်ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ .ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ရက်မှ ၂၀ ရက်အထိ အီရတ်နိုင်ငံ၌ Wadi al-Batin တိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။၎င်းသည် တပ်မ ၁ တပ်မ တပ်ရင်း ၅ မှ တပ်မဟာ ၁ ၏ ပထမအကြိမ် တိုက်ခိုက်မှု နှစ်ကြိမ်အတွင်း ပထမဆုံးဖြစ်သည်။တောင်ဘက်မှ ညွန့်ပေါင်းကျူးကျော်ဝင်ရောက်မည်ဟု အီရတ်ပြည်သူများ ထင်မြင်စေရန် ရည်ရွယ်၍ အယောင်ပြ တိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။အီရတ်တို့က အပြင်းအထန် ခုခံခဲ့ကြပြီး နောက်ဆုံးတွင် အမေရိကန်တို့သည် စီစဉ်ထားသည့်အတိုင်း Wadi al-Batin သို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။M2 Bradley IFV ခံတပ်တစ်ခု ပျက်စီးခဲ့ပြီး အမေရိကန်စစ် သား သုံးဦးသေဆုံးကာ ကိုးဦးဒဏ်ရာရရှိခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို့သည် အကျဉ်းသား ၄၀ ကို ဖမ်းဆီးကာ တင့်ကားငါးစင်းကို ဖျက်ဆီးခဲ့ပြီး အီရတ်တို့ကို အောင်မြင်စွာ လှည့်ဖြားနိုင်ခဲ့သည်။ဤတိုက်ခိုက်မှုသည် XVIII Airborne Corps သည် 1st Cav နောက်ကွယ်မှ လှည့်ပတ်ကာ အနောက်ဘက်သို့ အီရတ်တပ်များကို တိုက်ခိုက်ရန် လမ်းစဖြစ်ခဲ့သည်။၁၉၉၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် အီရတ်သည် ဆိုဗီယက်မှ အဆိုပြုထားသော အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို သဘောတူခဲ့သည်။စုစုပေါင်း အပစ်အခတ်ရပ်စဲပြီးနောက် ခြောက်ပတ်အတွင်း ကျူးကျော်ရန်စသည့်နေရာများသို့ အီရတ်တပ်ဖွဲ့ဝင်များ ရုပ်သိမ်းရန် သဘောတူညီချက်တွင် အီရတ်ကို တောင်းဆိုထားပြီး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို စောင့်ကြည့်ရန်နှင့် ဆုတ်ခွာရန် ကုလသမဂ္ဂ လုံခြုံရေးကောင်စီက ကြီးကြပ်ရန် တောင်းဆိုထားသည်။ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့သည် အဆိုပါ အဆိုပြုချက်ကို ပယ်ချခဲ့ပြီး ပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားသော အီရတ်တပ်ဖွဲ့များကို တိုက်ခိုက်မည်မဟုတ်ကြောင်းနှင့် အီရတ်တပ်များကို ရုပ်သိမ်းရန် ၂၄ နာရီ အချိန်ပေးထားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။ဖေဖော်ဝါရီ ၂၃ ရက် တိုက်ပွဲကြောင့် အီရတ်စစ်သား ၅၀၀ ကျဆုံးခဲ့သည်။ဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက်တွင် ဗြိတိန် နှင့် အမေရိကန် သံချပ်ကာတပ်ဖွဲ့များသည် အီရတ်-ကူဝိတ်နယ်စပ်ကို ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်ကာ ရာနှင့်ချီသော အကျဉ်းသားများကို ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်ကာ အီရတ်နိုင်ငံအတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။အီရတ် ခုခံမှုမှာ ပေါ့ပါးခဲ့ပြီး အမေရိကန် လေးဦး သေဆုံးခဲ့သည်။
▲
●
1991 Feb 23 - Feb 28
ကူဝိတ်လွတ်မြောက်ရေးလှုပ်ရှားမှု
Kuwait City, Kuwaitဖေဖော်ဝါရီ ၂၄ ရက် နံနက် ၄ နာရီတွင် လအတော်ကြာ ဓာတ်ငွေ့ တိုက်ခိုက်မှု၏ အဆက်မပြတ် ခြိမ်းခြောက်မှု ခံနေရပြီး အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု၏ ပထမ မရိန်းတပ်ခွဲသည် ကူဝိတ်သို့ ဖြတ်ကျော် ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။၎င်းတို့သည် သံဆူးကြိုးများ၊ မိုင်းကွင်းများနှင့် ကတုတ်ကျင်းများ၏ ကျယ်ပြောလှသော စနစ်များကို လှည့်ပတ်နေပါသည်။ကူဝိတ်သို့ရောက်သည်နှင့် ကူဝိတ်မြို့သို့ ဦးတည်သွားကြသည်။တပ်ဖွဲ့များသည် ခုခံမှုအနည်းငယ်သာ ကြုံတွေ့ခဲ့ရပြီး တင့်ကားတိုက်ပွဲငယ်များစွာမှလွဲ၍ အဓိကအားဖြင့် စစ်သားများကို လက်နက်ချခြင်းဖြင့် တွေ့ဆုံခဲ့ကြသည်။ယေဘူယျပုံစံမှာ မဟာမိတ်တပ်များသည် လက်နက်ချရန် မဆုံးဖြတ်မီ အတိုချုံးတိုက်ခိုက်မည့် အီရတ်စစ်သားများနှင့် ရင်ဆိုင်ရမည် ဖြစ်သည်။ဖေဖော်ဝါရီ ၂၇ ရက်တွင် ဆက်ဒမ်ဟူစိန်က ကူဝိတ်ရှိ ၎င်း၏တပ်များကို ပြန်လည်ဆုတ်ခွာရန် အမိန့်ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။သို့သော်လည်း အီရတ်တပ်ဖွဲ့ဝင်တစ်ဖွဲ့မှ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာရန် အမိန့်မရရှိခဲ့ပေ။အမေရိကန် မရိန်းတပ်သားများသည် ကူဝိတ်နိုင်ငံတကာလေဆိပ်သို့ ရောက်ရှိလာသောအခါတွင် ပြင်းထန်စွာ ခုခံမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပြီး လေဆိပ်ကို ထိန်းချုပ်ရန်နှင့် လုံခြုံစေရန် နာရီပေါင်းများစွာ အချိန်ယူခဲ့ရသည်။ဆုတ်ခွာရေးအမိန့်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် အီရတ်တို့သည် ကူဝိတ်စီးပွားရေးကို ဖျက်ဆီးရန် ကြိုးပမ်းမှုတွင် ရာနှင့်ချီသော ရေနံတွင်းများကို မီးတင်ရှို့သည့် မူဝါဒကို ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ကူဝိတ်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာလေဆိပ်တွင် တိုက်ပွဲအပြီးတွင် အမေရိကန်မရိန်းတပ်သားများသည် ၎င်းတို့၏မဟာမိတ်မဟာမိတ်များအား ကူဝိတ်စီးတီးကို သိမ်းပိုက်နိုင်စေရန် ခွင့်ပြုပေးကာ ကူဝိတ်မြို့အစွန်တွင် စစ်ပွဲဆင်နွှဲနေသည့် ကူဝိတ်ပြဇာတ်တွင် တိုက်ခိုက်ရေးစစ်ဆင်ရေးများကို ထိရောက်စွာအဆုံးသတ်ခဲ့သည်။လေးရက်ကြာ တိုက်ပွဲများအပြီးတွင် အီရတ်တပ်များအားလုံးကို ကူဝိတ်မှ နှင်ထုတ်ခဲ့ပြီး ခုနစ်လနီးပါးကြာ ကူဝိတ်အား အီရတ် မှ သိမ်းပိုက်မှု အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့မှ ထိခိုက်ဒဏ်ရာရသူ ၁၁၀၀ ကျော်ရှိသည်။အီရတ်တွင် အသေအပျောက် ခန့်မှန်းခြေ 30,000 မှ 150,000 ရှိသည်။အီရတ်တွင် ကားအစီးရေ ထောင်နှင့်ချီ ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး ချီတက်လာသော မဟာမိတ်အဖွဲ့သည် အနည်းငယ်သာ ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။အီရတ်၏ အသုံးမပြုတော့သော ဆိုဗီယက် T-72 တင့်ကားများသည် အမေရိကန် M1 Abrams နှင့် British Challenger တင့်ကားများနှင့် မယှဉ်နိုင်ပေ။
▲
●
1991 Feb 24
ကူဝိတ်လွတ်မြောက်ရေးနေ့ ၁
Kuwaitကူဝိတ်လွတ်မြောက်ရေး မနေ့ညက အမေရိကန်၏ လှည့်ဖြားတိုက်ခိုက်မှုများသည် လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှုနှင့် ရေတပ်ပစ်ခတ်မှုတို့ကြောင့် ကူဝိတ်နိုင်ငံအလယ်ပိုင်းကို အဓိကထားတိုက်ခိုက်မည်ဟု အီရတ်ပြည်သူများက ယုံကြည်စေရန် ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသည်။ဆော်ဒီအာရေဗျရှိ အမေရိကန်တပ်များသည် လအတော်ကြာနီးပါး အီရတ်အမြောက်များဖြင့် ပစ်ခတ်မှုများအပြင် Scud ဒုံးကျည်များနှင့် ဓါတုဗေဒတိုက်ခိုက်မှုများမှ ခြိမ်းခြောက်မှုများလည်း ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။1991 ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ 24 ရက်နေ့တွင် 1 နှင့် 2 မရိန်းတပ်မ 1 နှင့် 1st သံချပ်ကာခြေလျင်တပ်ရင်းတို့သည် ကူဝိတ်သို့ဖြတ်ကျော်ကာ ကူဝိတ်စီးတီးသို့ ဦးတည်သွားခဲ့သည်။ကတုတ်ကျင်းများ၊ ဆူးကြိုးများနှင့် မိုင်းကွင်းများနှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။သို့သော်လည်း ဤရာထူးများကို ခုခံကာကွယ်မှု ညံ့ဖျင်းပြီး ပထမနာရီအနည်းငယ်အတွင်း ကျော်လွန်သွားခဲ့သည်။တင့်ကားတိုက်ပွဲ အများအပြား ဖြစ်ပွားခဲ့သော်လည်း အီရတ် တပ်ဖွဲ့ဝင်အများစု လက်နက်ချခဲ့၍ မဟာမိတ်တပ်များက ခုခံမှု အနည်းငယ်သာ ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ယေဘူယျပုံစံမှာ အီရတ်တို့သည် လက်နက်ချခြင်းမပြုမီ တိုတောင်းသော တိုက်ပွဲကို ဆင်နွှဲကြခြင်း ဖြစ်သည်။သို့သော်လည်း အီရတ်လေကြောင်း ကာကွယ်ရေးတပ်များသည် အမေရိကန် လေယာဉ် ၉ စီးကို ပစ်ချခဲ့သည်။တစ်ချိန်တည်းတွင် အာရပ်ပြည်နယ်များမှ တပ်ဖွဲ့များသည် အရှေ့ဘက်မှ ကူဝိတ်သို့ ချီတက်လာကာ ခုခံမှု အနည်းငယ်သာ ကြုံတွေ့ရပြီး အသေအပျောက် အနည်းငယ်သာ ရှိခဲ့သည်။
▲
●
1991 Feb 25
ကူဝိတ်လွတ်မြောက်ရေးနေ့ ၂
Kuwait၁၉၉၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ ၊ Dhahran တွင် တပ်စွဲထားသော 14th Quartermaster Detachment ၏ တပ်တန်းလျားတစ်ခုကို Scud ဒုံးကျည်ဖြင့် ထိမှန်ခဲ့ပြီး ဆော်ဒီအာရေဗျနိုင်ငံ ၊ Dhahran တွင် တပ်စွဲထားသော 14th Quartermaster Detachment မှ တပ်ဖွဲ့ဝင် 28 ဦး သေဆုံးပြီး 100 ကျော် ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။
▲
●
1991 Feb 26
ကူဝိတ်လွတ်မြောက်ရေးနေ့ ၃
Kuwaitညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့၏ တိုးတက်မှုသည် အမေရိကန် ဗိုလ်ချုပ်များ မျှော်လင့်ထားသည်ထက် များစွာ လျင်မြန်သည်။ဖေဖော်ဝါရီ ၂၆ ရက်တွင် အီရတ်တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် ၎င်း၏ရေနံတွင်း ၇၃၇ တွင်းကို မီးရှို့ပြီးနောက် ကူဝိတ်မှ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။အီရတ် -ကူဝိတ် အဝေးပြေးလမ်းမကြီးတစ်လျှောက် ဖွဲ့စည်းထားသော အီရတ်တပ်များကို ဆုတ်ခွာရန် ရှည်လျားသော ယာဉ်တန်း။ဆုတ်ခွာသွားသော်လည်း ဤယာဉ်တန်းအား ညွန့်ပေါင်းလေတပ်များက ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ Highway of Death ဟုခေါ်တွင်ခဲ့သည်။အီရတ်တပ်ဖွဲ့ဝင် ထောင်ပေါင်းများစွာ ကျဆုံးခဲ့သည်။အမေရိကန်၊ ဗြိတိသျှ နှင့် ပြင်သစ် တပ်ဖွဲ့များသည် နယ်စပ်ဖြတ်ကျော်ဆုတ်ခွာသွားသော အီရတ်တပ်များကို အီရတ်သို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာစေပြီး နောက်ဆုံးတွင် ဘဂ္ဂဒက်မြို့မှ ကီလိုမီတာ 240 (150 မိုင်) အတွင်းသို့ ရွေ့ပြောင်းကာ အီရတ်နိုင်ငံ၏ ကူဝိတ်နှင့် ဆော်ဒီအာရေဗျ နယ်စပ်သို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။
▲
●
1991 Feb 27 - Feb 28
ကူဝိတ်လွတ်မြောက်ရေးနေ့ 4 နှင့် 5
KuwaitNorfolk တိုက်ပွဲသည် ၁၉၉၁ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့စစ်ပွဲအတွင်း၊ အမေရိကန် နှင့် United Kingdom သံချပ်ကာတပ်များနှင့် အီရတ် တောင်ပိုင်း Muthanna ပြည်နယ်ရှိ အီရတ်ရီပတ်ဘလီကန်အစောင့်တပ်တို့အကြား တိုက်ပွဲဖြစ်သည်။အဓိကပါဝင်သူများသည် US 2nd သံချပ်ကာတပ်မ (ရှေ့တန်း)၊ အမှတ် (၁) ခြေလျင်တပ်မ (စက်ပြင်) နှင့် အီရတ်တပ်မ 18 စက်ပြင်တပ်မ 9 နှင့် Republican အစောင့်တပ် Tawakalna Mechanized ခြေလျင်တပ်မတို့နှင့်အတူ အခြား အီရတ်တပ်မ 11 မှ အစိတ်အပိုင်းများပါဝင်သည်။အမှတ်(၂)သံချပ်ကာတပ်မ(Fwd)အား ၎င်း၏တပ်မတစ်ခုမှတပ်မချထားသောကြောင့်၎င်း၏တပ်မဟာ(၃)ခြေလျင်တပ်မ(၁)တွင်၎င်း၏တပ်မ(၃)အဖြစ်တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့သည်။အမှတ်(၂) သံချပ်ကာတပ်မ(Fwd) ၏ Task Force 1-41 ခြေလျင်တပ်ရင်းသည် VII Corps ၏ ဦးဆောင်မှုဖြစ်သည်။ဗြိတိသျှ 1st သံချပ်ကာတပ်ခွဲသည် VII Corps ၏ညာဘက်အခြမ်းကိုကာကွယ်ရန်တာဝန်ရှိပြီး ၎င်းတို့၏အဓိကရန်ဘက်မှာ အီရတ် 52nd သံချပ်ကာတပ်မနှင့် ခြေလျင်တပ်မများစွာဖြစ်သည်။တစ်ဖက်သတ် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး မစတင်မီ စစ်ပွဲ၏ နောက်ဆုံးတိုက်ပွဲဖြစ်သည်။Norfolk တိုက်ပွဲသည် အမေရိကန်သမိုင်းတွင် ဒုတိယအကြီးဆုံး တင့်ကားတိုက်ပွဲနှင့် 1st Gulf War ၏ အကြီးဆုံးတင့်ကားတိုက်ပွဲအဖြစ် အရင်းအမြစ်အချို့မှ အသိအမှတ်ပြုခံထားရသည်။Norfolk တိုက်ပွဲတွင် တပ်မဟာ ၁၂ ခုထက်နည်းသော တပ်မများစွာနှင့် တပ်ရင်းတစ်ခု၏ အစိတ်အပိုင်းများ ပါဝင်ခဲ့သည်။အမေရိကန်နှင့် ဗြိတိန်တပ်ဖွဲ့များသည် အီရတ်တင့်ကား ၈၅၀ ခန့်နှင့် အခြားတိုက်ခိုက်ရေးယာဉ် ရာပေါင်းများစွာကို ဖျက်ဆီးပစ်ခဲ့သည်။၁၉၉၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန် တတိယ သံချပ်ကာတပ်မမှ Objective Dorset တွင် ရီပတ်ဘလီကန်အစောင့်တပ်ခွဲ ၂ ခု ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသည်။ ဤတိုက်ပွဲအတွင်း အမေရိကန် အမှတ် ၃ သံချပ်ကာတပ်မသည် ရန်သူယာဉ် အစီး ၃၀၀ ဖျက်ဆီးခဲ့ပြီး အီရတ်စစ်သား ၂၅၀၀ ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။
▲
●
1991 Feb 27
ကူဝိတ် ရေနံမီးလောင်မှု
Kuwaitလေးရက်ကြာ တိုက်ပွဲအပြီးတွင် အီရတ် တပ်များကို ကူဝိတ်မှ နှင်ထုတ်ခဲ့သည်။မြေလှန်ရေးမူဝါဒ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ၎င်းတို့သည် ရေနံတွင်း ၇၀၀ နီးပါးကို မီးတင်ရှို့ခဲ့ပြီး မီးငြှိမ်းသတ်ရာတွင် ပိုမိုခက်ခဲစေရန်အတွက် ရေနံတွင်းတစ်ဝိုက်တွင် မြေမြှုပ်မိုင်းများ ထားရှိခဲ့သည်။မီးလောင်မှုသည် ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလနှင့် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် စတင်ခဲ့ပြီး ပထမဆုံး ရေနံတွင်းမီးလောင်မှုကို ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဧပြီလအစောပိုင်းတွင် ငြိမ်းသတ်ခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးရေတွင်းကို ၁၉၉၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၆ ရက်နေ့တွင် ပိတ်ထားခဲ့သည်။
▲
●
1991 Mar 1
ကာ့ဒ်လူထုအုံကြွမှုနှင့် တက်ကြွသော ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုများ အဆုံးသတ်
Iraqမဟာမိတ်တပ်များ သိမ်းပိုက်ထားသော အီရတ်နယ်မြေတွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်ကို နှစ်ဖက်စလုံးမှ လက်မှတ်ရေးထိုးကာ ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံတစ်ရပ် ကျင်းပခဲ့သည်။ညီလာခံတွင် အီရတ်သည် အရပ်ဘက်အခြေခံအဆောက်အအုံများ ပျက်စီးမှုကြောင့် အစိုးရအကူးအပြောင်းတွင် ယာယီနယ်စပ်တွင် လက်နက်ကိုင်ရဟတ်ယာဉ်များ ပျံသန်းခွင့်ပြုခဲ့သည်။များမကြာမီတွင်၊ ဤရဟတ်ယာဉ်များနှင့် အီရတ်စစ်တပ် အများအပြားသည် တောင်ဘက်တွင် အုံကြွမှုတစ်ခုကို တိုက်ခိုက်ရန်အတွက် အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ပင်လယ်ကွေ့စစ်ပွဲ အပစ်အခတ်ရပ်စဲပြီးနောက် တစ်ရက်၊ မတ်လ ၁ ရက်၊ ၁၉၉၁ တွင် အီရတ်အစိုးရကို ဆန့်ကျင်သည့် ဘာဆာမြို့တွင် ပုန်ကန်မှုတစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ထိုအုံကြွမှုသည် ရက်ပိုင်းအတွင်း အီရတ်တောင်ပိုင်းရှိ အကြီးဆုံးရှီအာမြို့များဖြစ်သည့် Najaf၊ Amarah၊ Diwaniya၊ Hilla၊ Karbala၊ Kut၊ Nasiriyah နှင့် Samawah တို့အထိ ပျံ့နှံ့သွားသည်။ဆော်ဒီအာရေဗျ နိုင်ငံမှ CIA ပိုင်ရေဒီယိုအသံလွှင့်ဌာနမှ ထုတ်လွှင့်ခဲ့သော "လွတ်လပ်သော အီရတ်အသံ" ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ရက်တွင် ၁၉၉၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၂ ရက်တွင် ထုတ်လွှင့်ခဲ့သော "ပုန်ကန်မှုများ၏ အသံ" ဖြင့် တော်လှန်ပုန်ကန်မှုများကို အားပေးခဲ့သည်။The Voice of America ၏ အာရပ်ဝန်ဆောင်မှုက တော်လှန်ပုန်ကန်မှုကို ကောင်းမွန်စွာထောက်ခံကြောင်း နှင့် ၎င်းတို့သည် ဆက်ဒမ်မှ မကြာမီ လွတ်မြောက်တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားခြင်းဖြင့် လူထုအုံကြွမှုကို ထောက်ခံအားပေးခဲ့သည်။မြောက်ပိုင်းတွင် ကာ့ဒ်ခေါင်းဆောင်များသည် အုံကြွမှုတစ်ရပ်ကို ထောက်ခံအားပေးမည်ဟု အမေရိကန်၏ထုတ်ပြန်ချက်များကို ခံယူကာ အာဏာသိမ်းရန်မျှော်လင့်ချက်ဖြင့် စတင်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။သို့သော်လည်း အမေရိကန်၏ ပံ့ပိုးကူညီမှု မရသောအခါတွင် အီရတ်ဗိုလ်ချုပ်များက ဆက်ဒမ်အပေါ် သစ္စာစောင့်သိကာ ကာ့ဒ်လူထုအုံကြွမှုနှင့် တောင်ပိုင်းအုံကြွမှုများကို ရက်ရက်စက်စက် ချေမှုန်းခဲ့သည်။ကာ့ဒ်သန်းပေါင်းများစွာသည် တောင်များကိုဖြတ်ကျော်ကာ တူရကီ နှင့် အီရန်ရှိ ကာ့ဒ်ဒေသများသို့ ထွက်ပြေးခဲ့ကြသည်။ဧပြီလ ၅ ရက်နေ့တွင် အီရတ်အစိုးရသည် “အီရတ်မြို့များအားလုံးတွင် ဆူပူအုံကြွမှုများ၊ အဖျက်အမှောင့်များနှင့် ရုန်းရင်းဆန်ခတ်မှုများအား လုံးလုံးလျားလျား ချေမှုန်းပစ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။အုံကြွမှုအတွင်း အီရတ်နိုင်ငံသား ၂၅,၀၀၀ မှ ၁၀၀,၀၀၀ ခန့် သေဆုံးခဲ့သည်။ယင်းဖြစ်ရပ်များသည် နောက်ပိုင်းတွင် အီရတ်မြောက်ပိုင်းနှင့် တောင်ပိုင်းတို့တွင် လေယာဉ်မပျံသန်းရဇုန်များ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ကူဝိတ်တွင် Emir ကို ပြန်လည်ရရှိပြီး သံသယရှိသော အီရတ် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သူများ ဖိနှိပ်ခံခဲ့ရသည်။ဆက်ဒမ်၏ PLO ထောက်ခံမှုကြောင့် နောက်ဆုံးတွင် ပါလက်စတိုင်းအများအပြားအပါအဝင် လူပေါင်း ၄၀၀,၀၀၀ ကျော်သည် နိုင်ငံတွင်းမှ နှင်ထုတ်ခံခဲ့ရသည်။Yasser Arafat သည် အီရတ်နိုင်ငံအား ထောက်ခံအားပေးမှုအတွက် တောင်းပန်ခြင်းမရှိသော်လည်း မာမွတ်အဘတ်စ်သေဆုံးပြီးနောက် PLO ကိုယ်စား ၂၀၀၄ ခုနှစ်တွင် တရားဝင်တောင်းပန်ခဲ့သည်။ကူဝိတ်အစိုးရသည် ထိုအဖွဲ့အား တရားဝင်ခွင့်လွှတ်ပြီးနောက် ထွက်ပေါ်လာခြင်းဖြစ်သည်။ဘဂ္ဂဒက်ကို သိမ်းပိုက်ပြီး သူ့အစိုးရကို ဖြုတ်ချဖို့ တွန်းအားပေးမယ့်အစား ဆက်ဒမ်ကို အာဏာဆက်ရှိနေခွင့်ပြုဖို့ ရွေးချယ်ခဲ့တဲ့ဘုရ်ှရဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးအပေါ် ဝေဖန်မှုအချို့လည်း ရှိနေပါတယ်။၎င်းတို့၏တွဲဖက်ရေးသားခဲ့သော 1998 စာအုပ်တွင် A World Transformed၊ Bush နှင့် Brent Scowcroft တို့က ထိုသို့သောသင်တန်းသည် မဟာမိတ်ကို ကျိုးကြေစေမည်ဖြစ်ပြီး ၎င်းနှင့်ဆက်စပ်နေသော မလိုလားအပ်သော နိုင်ငံရေးနှင့် လူသားကုန်ကျစရိတ်များစွာ ရှိလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း စောဒကတက်ခဲ့သည်။
▲
●
1991 Mar 15
ဇာတ်လမ်းတို
Kuwait City, Kuwait1991 ခုနှစ် မတ်လ 15 ရက်နေ့တွင် Sheikh Jaber al-Ahmad al-Sabah သည် ကူဝိတ်နိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာပြီး ချမ်းသာကြွယ်ဝသော ကူဝိတ်၏ ကိုယ်ပိုင်နန်းတော် ဖျက်ဆီးခံရမှုကြောင့် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်အိမ်တွင် တည်းခိုခဲ့သည်။Emir ၏ယာဉ်တန်းနောက်သို့လိုက်ရန်ကြိုးစားသည့် ကူဝိတ်အလံများကို ဝှေ့ယမ်းကာ ဒါဇင်ပေါင်းများစွာသော ကားများဖြင့် ပြည့်နှက်နေသည့် သင်္ကေတဖြင့် ရောက်ရှိလာသူအား တွေ့ဆုံခဲ့သည်။The New York Times ၏ အဆိုအရ သူသည် တည်းခိုနေသူများနှင့် ထွက်ပြေးသူများကြားတွင် ကွဲပြားနေသော လူဦးရေ၊ ထိန်းချုပ်မှုကို ပြန်လည် အခိုင်အမာရရှိရန် အစိုးရ၏ အကြပ်ကိုင်မှုနှင့် အမျိုးသမီးများအတွက် မဲပေးခွင့် အပါအဝင် အခြားသော စစ်ပြီးခေတ် အပြောင်းအလဲများအတွက် ဖိအားပေးနေသော ပြန်လည်နုပျိုလာသော အတိုက်အခံများနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် ဆိုင်းငံ့ထားခဲ့သော ပါလီမန်ကို ပြန်လည်ထူထောင်ရန် ဒီမိုကရေစီ အင်အားစုများက တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။
▲
●
Appendices
APPENDIX 1
Air Campaign of Operation Desert Storm
APPENDIX 2
How The Tomahawk Missile Shocked The World In The Gulf War
APPENDIX 3
The Weapons of DESERT SHIELD
APPENDIX 4
5 Iconic America's Weapons That Helped Win the Gulf War
Characters
References
- Arbuthnot, Felicity (17 September 2000). "Allies Deliberately Poisoned Iraq Public Water Supply in Gulf War". Sunday Herald. Scotland. Archived from the original on 5 December 2005. Retrieved 4 December 2005.
- Atkinson, Rick; Devroy, Ann (12 January 1991). "U.S. Claims Iraqi Nuclear Reactors Hit Hard". The Washington Post. Retrieved 4 December 2005.
- Austvik, Ole Gunnar (1993). "The War Over the Price of Oil". International Journal of Global Energy Issues.
- Bard, Mitchell. "The Gulf War". Jewish Virtual Library. Retrieved 25 May 2009.
- Barzilai, Gad (1993). Klieman, Aharon; Shidlo, Gil (eds.). The Gulf Crisis and Its Global Aftermath. Routledge. ISBN 978-0-415-08002-6.
- Blum, William (1995). Killing Hope: U.S. Military and CIA Interventions Since World War II. Common Courage Press. ISBN 978-1-56751-052-2. Retrieved 4 December 2005.
- Bolkom, Christopher; Pike, Jonathan. "Attack Aircraft Proliferation: Areas for Concern". Archived from the original on 27 December 2005. Retrieved 4 December 2005.
- Brands, H. W. "George Bush and the Gulf War of 1991." Presidential Studies Quarterly 34.1 (2004): 113–131. online Archived 29 April 2019 at the Wayback Machine
- Brown, Miland. "First Persian Gulf War". Archived from the original on 21 January 2007.
- Emering, Edward John (2005). The Decorations and Medals of the Persian Gulf War (1990 to 1991). Claymont, DE: Orders and Medals Society of America. ISBN 978-1-890974-18-3. OCLC 62859116.
- Finlan, Alastair (2003). The Gulf War 1991. Osprey. ISBN 978-1-84176-574-7.
- Forbes, Daniel (15 May 2000). "Gulf War crimes?". Salon Magazine. Archived from the original on 6 August 2011. Retrieved 4 December 2005.
- Hawley., T. M. (1992). Against the Fires of Hell: The Environmental Disaster of the Gulf War. New York u.a.: Harcourt Brace Jovanovich. ISBN 978-0-15-103969-2.
- Hiro, Dilip (1992). Desert Shield to Desert Storm: The Second Gulf War. Routledge. ISBN 978-0-415-90657-9.
- Clancy, Tom; Horner, Chuck (1999). Every Man a Tiger: The Gulf War Air Campaign. Putnam. ISBN 978-0-399-14493-6.
- Hoskinson, Ronald Andrew; Jarvis, Norman (1994). "Gulf War Photo Gallery". Retrieved 4 December 2005.
- Kepel, Gilles (2002). "From the Gulf War to the Taliban Jihad / Jihad: The Trail of Political Islam".
- Latimer, Jon (2001). Deception in War. London: John Murray. ISBN 978-0-7195-5605-0.
- Little, Allan (1 December 1997). "Iraq coming in from the cold?". BBC. Retrieved 4 December 2005.
- Lowry, Richard S. "The Gulf War Chronicles". iUniverse (2003 and 2008). Archived from the original on 15 April 2008.
- MacArthur, John. "Independent Policy Forum Luncheon Honoring". Retrieved 4 December 2005.
- Makiya, Kanan (1993). Cruelty and Silence: War, Tyranny, Uprising, and the Arab World. W.W. Norton. ISBN 978-0-393-03108-9.
- Moise, Edwin. "Bibliography: The First U.S. – Iraq War: Desert Shield and Desert Storm (1990–1991)". Retrieved 21 March 2009.
- Munro, Alan (2006). Arab Storm: Politics and Diplomacy Behind the Gulf War. I.B. Tauris. ISBN 978-1-84511-128-1.
- Naval Historical Center (15 May 1991). "The United States Navy in Desert Shield/Desert Storm". Archived from the original on 2 December 2005. Retrieved 4 December 2005.
- Wright, Steven (2007). The United States and Persian Gulf Security: The Foundations of the War on Terror. Ithaca Press. ISBN 978-0-86372-321-6.
- Niksch, Larry A; Sutter, Robert G (23 May 1991). "Japan's Response to the Persian Gulf Crisis: Implications for U.S.-Japan Relations". Congressional Research Service, Library of Congress. Retrieved 4 December 2005.
- Odgers, George (1999). 100 Years of Australians at War. Sydney: Lansdowne. ISBN 978-1-86302-669-7.
- Riley, Jonathon (2010). Decisive Battles: From Yorktown to Operation Desert Storm. Continuum. p. 207. ISBN 978-1-84725-250-0. SAS first units ground January into iraq.
- Roberts, Paul William (1998). The Demonic Comedy: Some Detours in the Baghdad of Saddam Hussein. New York: Farrar, Straus and Giroux. ISBN 978-0-374-13823-3.
- Sifry, Micah; Cerf, Christopher (1991). The Gulf War Reader. New York, NY: Random House. ISBN 978-0-8129-1947-9.
- Simons, Geoff (2004). Iraq: from Sumer to post-Saddam (3rd ed.). Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-4039-1770-6.
- Smith, Jean Edward (1992). George Bush's War. New York: Henry Holt. ISBN 978-0-8050-1388-7.
- Tucker, Spencer (2010). The Encyclopedia of Middle East Wars: The United States in the Persian Gulf, Afghanistan, and Iraq Conflicts. ABC-Clio. ISBN 978-1-84725-250-0.
- Turnley, Peter (December 2002). "The Unseen Gulf War (photo essay)". Retrieved 4 December 2005.
- Walker, Paul; Stambler, Eric (1991). "... and the dirty little weapons". Bulletin of the Atomic Scientists. Vol. 47, no. 4. Archived from the original on 3 February 2007. Retrieved 30 June 2010.
- Victoria, William L. Cleveland, late of Simon Fraser University, Martin Bunton, University of (2013). A History of the Modern Middle East (5th ed.). Boulder, CO: Westview Press. p. 450. ISBN 978-0813348339. Last paragraph: "On 16 January 1991 the air war against Iraq began
- Frank, Andre Gunder (20 May 1991). "Third World War in the Gulf: A New World Order". Political Economy Notebooks for Study and Research, No. 14, pp. 5–34. Retrieved 4 December 2005.
- Frontline. "The Gulf War: an in-depth examination of the 1990–1991 Persian Gulf crisis". PBS. Retrieved 4 December 2005.
- "Report to Congress on the Conduct of the Persian Gulf War, Chapter 6". Archived from the original on 31 August 2019. Retrieved 18 August 2021.
- "25 years since the "Locusta" Operation". 25 September 2015.
- "Iraq (1990)". Ministero Della Difesa (in Italian).