Лічыцца, што ў саюзе з балгарамі і влахамі куманы адыгралі значную ролю ў паўстанні пад кіраўніцтвам братоў Асеня і Пятра Тырнаўскіх, якое прывяло да перамогі над Візантыяй і аднаўлення незалежнасці Балгарыі ў 1185 г. Іштван Вашары сцвярджае, што без пры актыўным удзеле куманаў влахо-балгарскія паўстанцы ніколі не змаглі б атрымаць верх над візантыйцамі , і ў канчатковым рахунку без ваеннай падтрымкі куманаў працэс аднаўлення Балгарыі ніколі не мог бы быць рэалізаваны.Удзел куманаў у стварэнні Другога Балгарскага царства ў 1185 г. і пасля гэтага выклікаў асноўныя змены ў палітычнай і этнічнай сферы Балгарыі і на Балканах.Куманы былі саюзнікамі ў балгарска-лацінскіх войнах з імператарам Балгарыі Калоянам.