IJzeren kanselier

Bismarck was de dominante persoonlijkheid, niet alleen in Duitsland, maar in heel Europa en zelfs in de hele diplomatieke wereld 1870-1890.Kanselier Otto von Bismarck bepaalde tot 1890 de politieke koers van het Duitse rijk. Hij koesterde allianties in Europa om enerzijds Frankrijk in bedwang te houden en anderzijds de invloed van Duitsland in Europa te consolideren.Zijn belangrijkste binnenlands beleid was gericht op de onderdrukking van het socialisme en het verminderen van de sterke invloed van de rooms-katholieke kerk op haar aanhangers.Hij vaardigde een reeks antisocialistische wetten uit in overeenstemming met een reeks sociale wetten, waaronder universele gezondheidszorg, pensioenregelingen en andere socialezekerheidsprogramma's.Zijn Kulturkampf-beleid stuitte op fel verzet van katholieken, die politieke oppositie organiseerden in de Centrumpartij.De Duitse industriële en economische macht was tegen 1900 gegroeid om Groot-Brittannië te evenaren.Toen de Pruisische dominantie in 1871 was bereikt, gebruikte Bismarck vakkundig machtsevenwichtsdiplomatie om de positie van Duitsland in een vreedzaam Europa te behouden.Voor historicus Eric Hobsbawm bleef Bismarck "na 1871 bijna twintig jaar lang de onbetwiste wereldkampioen in het multilaterale diplomatieke schaakspel, wijdde hij zich exclusief en met succes aan het handhaven van de vrede tussen de machten".De annexatie van Elzas-Lotharingen gaf echter nieuwe brandstof voor het Franse revanchisme en de Germanofobie.Bismarcks diplomatie van Realpolitik en machtige heerschappij thuis leverden hem de bijnaam de IJzeren Kanselier op.De Duitse eenwording en snelle economische groei vormden de basis van zijn buitenlands beleid.Hij had een hekel aan kolonialisme, maar bouwde met tegenzin een overzees rijk toen zowel de elite als de massa-opinie erom vroegen.Jonglerend met een zeer complexe, in elkaar grijpende reeks conferenties, onderhandelingen en allianties, gebruikte hij zijn diplomatieke vaardigheden om de positie van Duitsland te behouden.Bismarck werd een held voor Duitse nationalisten, die vele monumenten ter ere van hem bouwden.Veel historici prijzen hem als een visionair die een belangrijke rol speelde bij de hereniging van Duitsland en, toen dat eenmaal was gelukt, de vrede in Europa bewaarde door behendige diplomatie.