सय वर्षको युद्ध

परिशिष्टहरू

पात्रहरू

सन्दर्भहरू


सय वर्षको युद्ध
©Radu Oltrean

1337 - 1360

सय वर्षको युद्ध



द हन्ड्रेड इयर्स युद्द अन्तिम मध्य युगमा इङ्गल्याण्डफ्रान्सका राज्यहरू बीचको सशस्त्र द्वन्द्वको शृङ्खला थियो।यो अङ्ग्रेजी हाउस अफ प्लान्टाजेनेट र फ्रान्सेली शाही घर भलोइस बीचको फ्रान्सेली सिंहासनमा विवादित दावीबाट उत्पन्न भएको हो।समय बित्दै जाँदा, युद्ध दुबै पक्षमा उदीयमान राष्ट्रवादले उत्तेजित, पश्चिमी यूरोपभरिका गुटहरू समावेश गर्ने फराकिलो शक्ति संघर्षमा परिणत भयो।सय वर्षको युद्ध मध्य युगको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण द्वन्द्वहरू मध्ये एक थियो।116 वर्षसम्म, धेरै युद्धविरामहरूद्वारा बाधित, दुई प्रतिद्वन्द्वी राजवंशका राजाहरूको पाँच पुस्ताले पश्चिमी युरोपको प्रमुख राज्यको सिंहासनका लागि लडाइँ गरे।युरोपेली इतिहासमा युद्धको प्रभाव दिगो थियो।दुवै पक्षले सैन्य प्रविधि र रणनीतिहरूमा आविष्कारहरू उत्पादन गरे, जसमा पेशेवर स्थायी सेना र तोपखानाहरू समावेश छन्, जसले स्थायी रूपमा युरोपमा युद्धलाई परिवर्तन गर्यो;द्वन्द्वको समयमा उचाइमा पुगेको वीरता पछि घट्यो।बलियो राष्ट्रिय पहिचानले दुवै देशमा जरा गाडेको थियो, जुन थप केन्द्रीकृत भयो र बिस्तारै विश्वव्यापी शक्तिको रूपमा उदय भयो।"सय वर्षको युद्ध" शब्दलाई पछिका इतिहासकारहरूले युरोपेली इतिहासमा सबैभन्दा लामो सैन्य द्वन्द्वको निर्माण गर्दै सम्बन्धित द्वन्द्वहरूलाई समेट्न ऐतिहासिक अवधिको रूपमा अपनाएका थिए।युद्धलाई सामान्यतया युद्धविरामद्वारा विभाजित तीन चरणहरूमा विभाजन गरिएको छ: एडवर्डियन युद्ध (१३३७–१३६०), क्यारोलिन युद्ध (१३६९–१३८९), र लन्कास्ट्रियन युद्ध (१४१५–१४५३)।प्रत्येक पक्षले धेरै सहयोगीहरूलाई द्वन्द्वमा आकर्षित गर्‍यो, अंग्रेजी सेनाहरू सुरुमा प्रबल भएका थिए।हाउस अफ भ्यालोइसले अन्ततः फ्रान्सको राज्यमा आफ्नो नियन्त्रण कायम राख्यो, जसमा अघिल्लो गाँसिएका फ्रान्सेली र अङ्ग्रेजी राजतन्त्रहरू अलग-अलग रहे।
HistoryMaps Shop

पसलमा भेट्नुहोस्

1337 Jan 1

प्रस्तावना

Aquitaine, France
एडवर्डले अक्विटेनको डचीलाई विरासतमा पाएका थिए, र ड्यूक अफ एक्विटेनको रूपमा उनी फ्रान्सको फिलिप VI को एक वासल थिए।एडवर्डले सुरुमा फिलिपको उत्तराधिकार स्वीकार गरे, तर फिलिपले एडवर्डको शत्रु, स्कटल्याण्डका राजा डेभिड द्वितीयसँग गठबन्धन गरेपछि दुई राजाहरूबीचको सम्बन्ध चिसो भयो।एडवर्डले बारीमा फ्रान्सेली भगोड़ा आर्टोइसको रोबर्ट III लाई शरण दिए।जब एडवर्डले इङ्गल्याण्डबाट रोबर्टलाई निष्कासनका लागि फिलिपको मागहरू पालन गर्न अस्वीकार गरे, फिलिपले एक्वाइनको डचीलाई जफत गरे।यसले युद्धलाई तीव्र बनायो, र चाँडै, 1340 मा, एडवर्डले आफूलाई फ्रान्सको राजा घोषणा गरे।एडवर्ड III र उनको छोरा एडवर्ड द ब्ल्याक प्रिन्स, फ्रान्स भर मा ठूलो मात्रा मा सफल अभियान मा आफ्नो सेना को नेतृत्व।
1337 - 1360
एडवर्डियन चरणornament
सय वर्षको युद्ध सुरु हुन्छ
फ्रान्सेली अभियानको लागि मुख्य सेनामा सामेल हुनको लागि योर्कका तीरधारीहरू। ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1337 Apr 30

सय वर्षको युद्ध सुरु हुन्छ

France
फिलिप VI ले पवित्र भूमिमा धर्मयुद्धको लागि महत्वाकांक्षी योजनाको भागको रूपमा मार्सिल्सबाट ठूलो नौसेना फ्लीट भेला गरेका थिए।यद्यपि, योजना त्यागिएको थियो र स्कटिश नौसेनाका तत्वहरू सहित बेडा, इङ्गल्याण्डलाई धम्की दिँदै, 1336 मा नर्मन्डीबाट अंग्रेजी च्यानलमा सारियो।यस संकटको सामना गर्न, एडवर्डले प्रस्ताव गरे कि अङ्ग्रेजीहरूले दुईवटा सेनाहरू खडा गर्ने, एउटा "उचित समयमा" स्कट्ससँग सम्झौता गर्न, अर्कोलाई एकैचोटि ग्यास्कोनीमा जान।उही समयमा, फ्रान्सेली राजाको लागि प्रस्तावित सन्धिको साथ राजदूतहरू फ्रान्स पठाइने थियो।अप्रिल 1337 को अन्त्यमा, फ्रान्सको फिलिपलाई इङ्गल्याण्डको प्रतिनिधिमण्डललाई भेट्न आमन्त्रित गरियो तर अस्वीकार गरे।arrière-ban, शाब्दिक रूपमा हतियारको लागि आह्वान, 30 अप्रिल 1337 मा फ्रान्सभरि घोषणा गरियो। त्यसपछि, मे 1337 मा, फिलिपले पेरिसमा आफ्नो महान् परिषद्सँग भेट गरे।एडवर्ड III ले वासलको रूपमा आफ्नो दायित्वहरू उल्लङ्घन गरेको र राजाको 'नश्वर शत्रु' रोबर्ट डी'आर्टोइसलाई आश्रय दिएको आधारमा एक्विटेनको डची, प्रभावकारी रूपमा ग्यास्कोनीलाई राजाको हातमा फिर्ता लिनु पर्ने सहमति भएको थियो।एडवर्डले फ्रान्सेली सिंहासनमा फिलिपको अधिकारलाई चुनौती दिएर एक्विटेनको जब्तीको प्रतिक्रिया दिए।
Cadzand को युद्ध
©Osprey Publishing
1337 Nov 9

Cadzand को युद्ध

Cadzand, Netherlands
एडवर्डका लागि, युद्ध अघि बढेको थिएन र वर्षको सुरुमा आशा गरिएको थियो किनभने तल्लो देशहरूमा सहयोगीहरू र जर्मनीले फ्रान्सको आक्रमणलाई उद्देश्य अनुसार प्रगति गर्नबाट रोकेको थियो र ग्यास्कन थिएटरमा अवरोधहरूले कुनै पनि प्रगतिलाई रोकेको थियो। त्यहाँ पनि।एडवर्डको फ्लीट आफ्नो सेनाको मुख्य निकायसँग क्रसिङको लागि तयार थिएन र उसको आर्थिक अवस्था कमजोर थियो किनभने उसलाई युरोपेली सेनाहरूलाई ठूलो भत्ता तिर्न बाध्य पारिएको थियो।यसरी उसलाई फ्रान्सेली विरुद्धको आफ्नो मनसायको केही प्रतीक र उसको सेनाले हासिल गर्न सक्ने प्रदर्शनको आवश्यकता थियो।यसका लागि उनले हेनौटमा पहिले नै तैनाथ रहेको आफ्नो अग्रगार्डका नेता सर वाल्टर म्यानीलाई एउटा सानो जहाज लिएर क्याडजान्ड टापुमा आक्रमण गर्न आदेश दिए।काडजान्डको युद्ध 1337 मा लडेको सय वर्षको युद्धको प्रारम्भिक झडप थियो। यसले काडजान्डको फ्लेमिश टापुमा आक्रमण गरेको थियो, जुन स्थानीय ग्यारिसनबाट प्रतिक्रिया र युद्धलाई उक्साउन र इङ्गल्याण्ड र राजा बीचको मनोबल सुधार गर्न डिजाइन गरिएको थियो। एडवर्ड III को महाद्वीपीय सहयोगीहरूले आफ्नो सेनालाई सजिलो विजय प्रदान गरेर।नोभेम्बर 9 मा सर वाल्टर म्यानी, एडवर्ड III को महाद्वीपीय आक्रमणको लागि अग्रिम सेनाहरु संग, Sluys सहर कब्जा गर्न कोशिस गरे, तर भगाइयो।
1338-1339 को नौसेना अभियानहरू
1338-1339 को नौसेना अभियानहरू ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1338 Mar 24 - 1339 Oct

1338-1339 को नौसेना अभियानहरू

Guernsey
फेब्रुअरीको सुरुमा, राजा फिलिप VI ले फ्रान्सको नयाँ एडमिरल नियुक्त गरे, एक निकोलस बेहुचेट, जसले पहिले खजाना अधिकारीको रूपमा सेवा गरेका थिए र अब इङ्गल्याण्ड विरुद्ध आर्थिक युद्ध लड्न निर्देशन दिइएको थियो।24 मार्च 1338 मा उनले आफ्नो अभियान सुरु गरे, साना तटीय जहाजहरूको ठूलो फ्लीटको नेतृत्व क्यालेसबाट च्यानल पार गरी सोलेन्टमा पुगे जहाँ तिनीहरू अवतरण गरे र पोर्ट्समाउथको महत्त्वपूर्ण बन्दरगाह सहरलाई जलाए।शहर पर्खालविहीन र असुरक्षित थियो र फ्रान्सेलीहरू संदिग्ध थिएनन् किनकि तिनीहरू अङ्ग्रेजी झण्डाहरू उडाएर सहरतर्फ यात्रा गरे।नतिजा एडवर्डको लागि प्रकोप थियो, किनकि शहरको ढुवानी र आपूर्तिहरू लुटेका थिए, घरहरू, पसलहरू र डकहरू जलाइयो, र भाग्न नसक्ने जनसंख्यालाई मारिए वा दासको रूपमा लगियो।कुनै पनि अंग्रेजी जहाजहरू पोर्ट्समाउथबाट उनीहरूको पासमा प्रतिस्पर्धा गर्न उपलब्ध थिएनन् र यस्तो उदाहरणमा गठन गर्ने उद्देश्यले कुनै पनि मिलिशिया देखा परेन।सेप्टेम्बर 1338 मा समुद्रमा अभियान पुन: सुरु भयो, जब फ्रान्सको मार्शल रोबर्ट VIII बर्ट्रान्ड डे ब्रिकबेकको नेतृत्वमा एक पटक फेरि च्यानल टापुहरूमा ठूलो फ्रान्सेली र इटालियन बेडा अवतरण भयो।सार्क टापु, जुन एक वर्ष पहिले गम्भीर आक्रमणको सामना गर्नु परेको थियो, बिना लडाई गिर्यो र एक छोटो अभियान पछि गुर्नसे कब्जा गरियो।टापु धेरै हदसम्म असुरक्षित थियो, किनकि धेरै जसो च्यानल टापुहरूको ग्यारिसन त्यहाँ अर्को आक्रमण रोक्नको लागि जर्सीमा थियो, र गुर्नसे र सार्कमा पठाइएका थोरैलाई समुद्रमा कब्जा गरियो।ग्वेर्नसेमा, क्यासल कर्नेट र भेल क्यासलका किल्लाहरू मात्र बाहिर राख्ने बिन्दुहरू थिए।कुनै पनि किल्ला धेरै लामो समय टिक्न सकेन किनकि दुबै कम र अप्रोभाइज्ड थिए।ग्यारिसनहरू मारिए।तटीय र माछा मार्ने जहाजहरू र इटालियन ग्यालीहरूमा च्यानल आइल्याण्डवासीहरू बीच छोटो नौसेना युद्ध लडियो, तर इटालियन जहाजहरू मध्ये दुई डुबेको बावजुद टापुवासीहरू भारी हताहतको साथ पराजित भए।बेहुचेट र उनको लेफ्टिनेन्ट ह्यूग क्विरेटको अर्को लक्ष्य इङ्गल्याण्ड र फ्ल्यान्डर्स बीचको आपूर्ति लाइनहरू थिए, र तिनीहरूले हार्फ्लेर र डिप्पेमा 48 वटा ठूला ग्यालीहरू भेला गरे।यस बेडाले सेप्टेम्बर 23 मा वाल्चेरेनमा अंग्रेजी स्क्वाड्रनलाई आक्रमण गर्यो।अङ्ग्रेजी जहाजहरूले कार्गो उतारिरहेका थिए र तीतो लडाइँ पछि आश्चर्यचकित र अभिभूत भएका थिए, परिणामस्वरूप एडवर्ड III को फ्ल्यागशिप कोग एडवर्ड र क्रिस्टोफर सहित पाँचवटा ठूला र शक्तिशाली अंग्रेजी कोगहरू कब्जा गरियो।कब्जा गरिएका चालक दलहरूलाई मृत्युदण्ड दिइयो र जहाजहरू फ्रान्सेली बेडामा थपियो।केही दिन पछि 5 अक्टोबरमा, यो बलले आफ्नो सबैभन्दा हानिकारक छापा मार्यो, धेरै हजार फ्रान्सेली, नर्मन, इटालियन र क्यास्टिलियन नाविकहरूलाई साउथह्याम्प्टनको प्रमुख बन्दरगाहको नजिक ल्यायो र यसलाई जमिन र समुद्र दुबैबाट आक्रमण गर्‍यो।सहरका पर्खालहरू पुराना र भत्किएका थिए र यसलाई मर्मत गर्ने सीधा आदेशलाई बेवास्ता गरिएको थियो।सहरका धेरै जसो मिलिशिया र नागरिकहरू आतंकमा ग्रामीण इलाकामा भागे, केवल महलको ग्यारिसनले इटालियनहरूको सेनाले प्रतिरक्षा उल्लंघन नगरेसम्म र शहर खस्यो।पोर्ट्समाउथका दृश्यहरू दोहोर्याइएको थियो किनकि सम्पूर्ण सहरलाई जमिनमा ध्वस्त पारियो, हजारौं पाउन्डको सामान र ढुवानी फ्रान्समा फिर्ता लगियो, र बन्दीहरूलाई हत्या गरियो वा दासको रूपमा लगियो।प्रारम्भिक जाडोले च्यानल युद्धमा रोक लगायो, र 1339 ले एकदम फरक अवस्था देख्यो, किनकि अंग्रेजी शहरहरूले जाडोमा पहल गरेका थिए र सेट-पीस लडाइहरू भन्दा लुटमा बढी रुचि राख्ने आक्रमणकारीहरूलाई हटाउन संगठित मिलिसियाहरू तयार पारेका थिए।जाडोमा एक अङ्ग्रेजी फ्लीट पनि गठन गरिएको थियो र यसलाई तटीय ढुवानीमा आक्रमण गरेर फ्रान्सेलीहरूलाई बदला लिने प्रयासमा प्रयोग गरिएको थियो।मोर्लीले आफ्नो जहाज फ्रान्सेली तटमा लगे, अल्ट र ले ट्रेपोर्ट सहरहरू जलाए र भित्री ठाउँमा चारा चराए, धेरै गाउँहरू ध्वस्त पारे र एक वर्ष अघि साउथह्याम्प्टनमा डरलाग्दो डर पैदा गरे।उनले बोलोन बन्दरगाहमा फ्रान्सेली बेडालाई पनि छक्क पारे र नष्ट गरे।अङ्ग्रेजी र फ्लेमिश व्यापारीहरूले चाँडै छापा मार्ने जहाजहरू तयार पारे र चाँडै तटीय गाउँहरू र फ्रान्सको उत्तर र यहाँसम्म कि पश्चिमी तटहरू पनि आक्रमणमा परे।फ्लेमिश नौसेना पनि सक्रिय थियो, सेप्टेम्बरमा Dieppe को महत्त्वपूर्ण बन्दरगाह विरुद्ध आफ्नो फ्लीट पठाउँदै र यसलाई जमिनमा जलाए।यी सफलताहरूले इङ्गल्याण्ड र निम्न देशहरूमा मनोबल पुनर्निर्माण गर्नका साथै इङ्गल्याण्डको खराब व्यापारलाई मर्मत गर्न धेरै काम गर्यो।यद्यपि यसले पहिलेका फ्रान्सेली आक्रमणहरूको आर्थिक प्रभाव जस्तो केही पनि थिएन किनकि फ्रान्सको महाद्वीपीय अर्थतन्त्रले समुद्री अङ्ग्रेजी भन्दा धेरै राम्रो समुद्रबाट अवसादहरू बाँच्न सक्छ।
क्याम्बराईको घेराबन्दी
क्याम्बराईको घेराबन्दी ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1339 Sep 26

क्याम्बराईको घेराबन्दी

Cambrai, France
1339 मा, क्याम्ब्राई लुइस IV, पवित्र रोमन सम्राट, र विलियम द्वितीय, काउन्ट अफ हेनॉट, र अर्कोतर्फ फ्रान्सका राजा फिलिप VI का समर्थकहरू बीचको संघर्षको केन्द्र बन्यो।यसैबीच, एडवर्ड III ले अगस्ट 1339 मा फ्ल्यान्डर्स छोडे, जहाँ उनी जुलाई 1338 देखि महाद्वीपमा थिए। एडवर्डले फिलिप VI को अधिकारलाई खुलेर बेवास्ता गर्दै फ्रान्सको सिंहासनमा आफ्नो अधिकार दावी गरेका थिए।आफ्नो बभेरियन सहयोगीहरूलाई सन्तुष्ट पार्न चाहने, उनले क्याम्ब्रेलाई कब्जा गर्ने निर्णय गरे।एडवर्डले क्याम्ब्राईका विशप, गुइलाउम डी'अक्सोनलाई, पवित्र रोमन साम्राज्यका एक वासल, उसलाई भित्र पस्न आग्रह गरे, तर विशपले फिलिप VI बाट पनि निर्देशन दिएका थिए कि उनी फ्रान्सेली सेना लिएर नआउन्जेल केही दिनसम्म बस्न सूचित गरे। ।गुइलाउमले फ्रान्समा आफ्नो निष्ठाको घोषणा गरे र घेराबन्दीको प्रतिरोध गर्न तयार भए।क्याम्ब्राईको रक्षा गभर्नर एटिएन डे ला बाउमे, फ्रान्सको क्रसबोमेनको ग्रान्ड मास्टर द्वारा प्रदान गरिएको थियो।फ्रान्सेली ग्यारिसनमा 10 वटा बन्दुक, पाँचवटा फलाम र पाँचवटा अन्य धातुहरू भएको तोपखाना थियो।यो घेराबन्दी युद्धमा तोपको प्रयोगको प्रारम्भिक उदाहरणहरू मध्ये एक हो।एडवर्डले सेप्टेम्बर 26 देखि धेरै आक्रमणहरू शुरू गरे, क्याम्ब्रेईले पाँच हप्तासम्म प्रत्येक आक्रमणको प्रतिरोध गरे।जब एडवर्डले अक्टोबर 6 मा थाहा पाए कि फिलिप ठूलो सेना लिएर आउँदैछ, उनले 8 अक्टोबरमा घेराबन्दी त्यागे।
Sluys को युद्ध
15 औं शताब्दीको जीन फ्रोइसार्टको इतिहासबाट युद्धको एक लघु ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1340 Jun 24

Sluys को युद्ध

Sluis, Netherlands
22 जुन 1340 मा, एडवर्ड र उनको जहाज इङ्गल्याण्डबाट यात्रा गरे र भोलिपल्ट ज्विन मुहानबाट आइपुगे।फ्रान्सेली बेडाले स्लुइसको बन्दरगाहबाट रक्षात्मक गठन ग्रहण गर्यो।अङ्ग्रेजी फ्लीटले फ्रान्सेलीहरूलाई उनीहरूले फिर्ता लिएको विश्वासमा धोका दिए।जब दिउँसो हावा घुम्यो, अंग्रेजहरूले हावा र घामको साथ आफ्नो पछाडि आक्रमण गरे।120-150 जहाजहरूको अंग्रेजी फ्लीट इङ्गल्याण्डको एडवर्ड III र 230-बलियो फ्रान्सेली फ्लीटको नेतृत्व ब्रेटन नाइट ह्युग्स क्विरेट, फ्रान्सका एडमिरल, र निकोलस बेहुचेट, फ्रान्सका कन्स्टेबलद्वारा गरिएको थियो।अंग्रेजहरूले फ्रान्सेलीहरू विरुद्ध चाल चलाउन सक्षम थिए र तिनीहरूलाई विस्तृत रूपमा पराजित गरे, तिनीहरूका अधिकांश जहाजहरू कब्जा गरे।फ्रान्सेलीहरूले 16,000-20,000 पुरुषहरू गुमाए।युद्धले अंग्रेजी च्यानलमा अंग्रेजी फ्लीटलाई नौसेना सर्वोच्चता दियो।यद्यपि, तिनीहरूले यसको रणनीतिक लाभ उठाउन असमर्थ थिए, र तिनीहरूको सफलताले अंग्रेजी क्षेत्रहरू र ढुवानीमा फ्रान्सेली आक्रमणहरूमा बाधा पुर्‍यायो।
Tournai को घेराबन्दी
थॉमस वाल्सिङहम द्वारा सेन्ट अल्बान्सको क्रनिकलबाट घेराबन्दीको लघु। ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1340 Jul 23 - Sep 25

Tournai को घेराबन्दी

Tournai, Belgium
Sluys को युद्ध मा एडवर्ड को कुचल नौसेना विजय ले उनको सेना को लागी र उत्तरी फ्रान्स मा आफ्नो अभियान को लागी अनुमति दिए।जब एडवर्ड अवतरण गरे, उनी ज्याकब भ्यान आर्टेवेल्डेसँग सामेल हुनेछन्, फ्ल्यान्डर्सका अर्ध-तानाशाही शासक जसले विद्रोहमा काउन्टीको नियन्त्रण प्राप्त गरेका थिए।1340 सम्म युद्धको लागतले पहिले नै अङ्ग्रेजी खजानाहरू निकास गरिसकेको थियो र एडवर्ड फ्ल्यान्डर्स पेनिलेस आइपुगे।एडवर्डले अनाज र ऊनमा ठूलो कर मार्फत आफ्नो अभियानको लागि भुक्तान गर्ने प्रयास गरेका थिए, तथापि, यो करले अनुमानित £ 100,000 मध्ये £ 15,000 मात्र उठायो।अवतरणको केही समयपछि एडवर्डले आफ्नो सेनालाई विभाजित गरे।10,000 देखि 15,000 फ्लेमिङ्स र 1,000 अंग्रेज लङ्गबोमेनले आर्टोइसको रोबर्ट III को कमान्डमा चेवाउची सुरु गर्नेछन् र एडवर्डको नेतृत्वमा रहेको गठबन्धन सेनाको बाँकी भाग टुर्नाइलाई घेराबन्दीमा जानेछ।एडवर्ड र उनको सेना 23 जुलाई मा Tournai पुग्यो।त्यहाँका बासिन्दाहरू बाहेक, त्यहाँ फ्रान्सेली ग्यारिसन पनि थियो।घेराबन्दी तानियो र फिलिप सेनाको साथ नजिक आउँदै थियो, जबकि एडवर्डको पैसा सकिएको थियो।एकै समयमा, टूर्नाईको खाना सकिएको थियो।एडवर्डकी सासु, भ्यालोइसको जेन, त्यसपछि सेप्टेम्बर 22 मा उनको पालमा उहाँलाई भेट्नुभयो र शान्तिको लागि बिन्ती गर्नुभयो।तिनले आफ्नो भाइ फिलिपको अगाडि पनि त्यही बिन्ती गरिसकेका थिए।एक युद्धविराम (एस्प्लेचिनको ट्रुस भनेर चिनिन्छ) त्यसपछि कसैको अनुहार नगुमाईकन बनाउन सकिन्छ र टुर्नाइलाई राहत मिल्यो।
सेन्ट-ओमेर को युद्ध
सेन्ट-ओमेर को युद्ध ©Graham Turner
1340 Jul 26

सेन्ट-ओमेर को युद्ध

Saint-Omer, France
राजा एडवर्ड तृतीयको ग्रीष्मकालीन अभियान (स्लुइजको युद्ध पछि सुरु भएको) फ्रान्स विरुद्ध फ्ल्यान्डर्सबाट सुरु भएको थियो।सेन्ट-ओमेरमा, घटनाहरूको एक अप्रत्याशित मोडमा, शहरको रक्षा गर्ने र सुदृढीकरणको लागि पर्खने काममा भारी संख्यामा फ्रान्सेली पुरुष-हातियारहरूले आफ्नै बलमा एङ्ग्लो-फ्लेमिश सेनाहरूलाई पराजित गरे।सहयोगीहरूले ठूलो क्षति बेहोरेका थिए र फ्रान्सेलीहरूले आफ्नो शिविरलाई अक्षुण्ण रूपमा कब्जा गरे, धेरै युद्ध घोडाहरू र गाडाहरू, सबै पालहरू, ठूलो मात्रामा पसलहरू र धेरैजसो फ्लेमिश मानकहरू लिए।
ब्रेटन उत्तराधिकारको युद्ध
©Angus McBride
1341 Jan 1 - 1365 Apr 12

ब्रेटन उत्तराधिकारको युद्ध

Brittany, France
इंग्ल्याण्डले फ्रान्सेली आक्रमणहरूलाई रोक्न, बाँकी युद्धको लागि अंग्रेजी च्यानलमा प्रभुत्व जमायो।यस बिन्दुमा, एडवर्डको कोष सकियो र 1341 मा ड्यूक अफ ब्रिट्नीको मृत्यु नभएको भए युद्ध समाप्त हुने थियो जसमा ड्यूकको सौतेनी भाइ जोन अफ मोन्टफोर्ट र फिलिप VI का भतिजा चार्ल्स अफ ब्लोइस बीचको उत्तराधिकार विवाद बढेको थियो। ।1341 मा, ब्रिटनीको डचीको उत्तराधिकारको विवादले ब्रेटन उत्तराधिकारको युद्ध सुरु गर्यो, जसमा एडवर्डले मोन्टफोर्टको जोन (पुरुष उत्तराधिकारी) र फिलिपले चार्ल्स अफ ब्लोइस (महिला उत्तराधिकारी) लाई समर्थन गरे।अर्को केही वर्षको लागि कार्य ब्रिटनीमा पछाडि र अगाडिको संघर्षको वरिपरि केन्द्रित थियो।ब्रिटनीको भान्स सहरले धेरै पटक हात परिवर्तन गर्यो, जबकि ग्यास्कोनीमा थप अभियानहरूले दुबै पक्षका लागि मिश्रित सफलता पाए।अंग्रेज समर्थित मोन्टफोर्ट अन्ततः डची लिन सफल भयो तर 1364 सम्म होइन। युद्धमा फ्रान्सेली र अंग्रेजी सरकारहरूको प्रोक्सी संलग्नताका कारण युद्ध प्रारम्भिक सय वर्षको युद्धको अभिन्न अंग बन्यो।
Champtoceaux को युद्ध
©Graham Turner
1341 Oct 14 - Oct 16

Champtoceaux को युद्ध

Champtoceaux, France
Champtoceaux को युद्ध, अक्सर ल'Humeau को युद्ध भनिन्छ, ब्रेटन उत्तराधिकार को 23-वर्ष लामो युद्ध को उद्घाटन कार्य थियो।सेप्टेम्बर 1341 को अन्त सम्म, ब्लोइस को चार्ल्स को आफ्नो सेना मा 5,000 फ्रान्सेली सैनिक, 2,000 जेनोज भाडामा, र एक अज्ञात तर ठूलो संख्यामा ब्रेटन सैनिकहरु थिए।चार्ल्सले सुदृढ महललाई घेराबन्दी गरे जसले च्याम्पटोसेक्समा लोइर उपत्यकाको रक्षा गर्‍यो।मोन्टफोर्टको जोनले घेराबन्दीलाई राहत दिन आफ्नो सेनामा सामेल हुन नान्टेसका केही मुट्ठीभर मानिसहरूलाई मात्रै स्क्र्याप गर्न सक्थे।अन्ततः जोनले Champtoceaux मा हार स्वीकार गरे र नान्टेसको लागि सक्दो छिटो सवारी गरे।मोन्टफोर्टिस्टहरू द्वारा सलीहरूको श्रृंखला आगामी दिनहरूमा पछ्याइयो;फ्रान्सेली सेनाले जवाफ दियो र जोनको सेनाले कब्जा गरेको बाहिरी किल्लाहरूमा आक्रमण गर्न थाल्यो।जोनलाई नोभेम्बर २ मा क्रुद्ध नगर परिषदले आत्मसमर्पण गर्न बाध्य पारेको थियो र उनलाई पेरिसको लुभ्रमा कैद गरिएको थियो।
Vannes को विजय
Vannes को विजय ©Graham Turner
1342 Jan 1 - 1343 Jan

Vannes को विजय

Vannes, France
1342 को भान्सको घेराबन्दीहरू 1342 मा भएको भान्स सहरको चारवटा घेराबन्दीको श्रृंखला थियो। ब्रिटनीको डचीका दुई प्रतिद्वन्द्वी दावीकर्ता, मोन्टफोर्टको जोन र ब्लोइसका चार्ल्स, 1341 देखि 1365 सम्मको यो गृहयुद्धमा भान्सको लागि प्रतिस्पर्धा गरे। लगातारको घेराबन्दीले भान्स र यसको वरपरका ग्रामीण इलाकाहरूलाई ध्वस्त बनायो।सन् 1343 जनवरीमा मालेस्ट्रोइटमा हस्ताक्षर भएको इङ्गल्याण्डफ्रान्स बीचको युद्धविराममा भ्यान्सलाई अन्ततः बेचियो।पोप क्लेमेन्ट छैठौंको अपीलद्वारा सुरक्षित गरिएको, भान्स आफ्नै शासकहरूको हातमा रहे, तर अन्ततः सेप्टेम्बर 1343 देखि 1365 मा युद्धको अन्त्यसम्म अंग्रेजी नियन्त्रणमा बसे।
ब्रेस्टको युद्ध
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1342 Aug 18

ब्रेस्टको युद्ध

Brest, France
अङ्ग्रेजी सेनालाई ढुवानी गर्नका लागि जहाजहरू अन्ततः अगस्टको सुरुमा पोर्ट्समाउथमा जम्मा भएका थिए र अर्ल अफ नर्थह्याम्प्टनले 260 साना तटीय यातायातमा जम्मा 1,350 जना मानिसहरू लिएर बन्दरगाह छोडे, जसमध्ये केहीलाई यस कर्तव्यको लागि यार्माउथसम्म टाढाबाट भर्ती गरिएको थियो।पोर्ट्समाउथ छोडेको तीन दिन पछि, नर्थह्याम्प्टनको बल ब्रेस्टबाट आइपुग्यो।पेनफेल्ड नदीको प्रवेशद्वारमा अङ्ग्रेजी फ्लीट जेनोजमा बन्द भयो जहाँ तिनीहरू ठाडो रेखामा लंगरमा राखिएका थिए।जेनोइज डराए, चौध गल्लीहरू मध्ये तीन ठूला जेनोज जहाजहरूमा चढ्न संघर्ष गरिरहेका कम विरोधीहरूको भीडबाट भागे र एलोर्न नदीको मुहानको सुरक्षामा पुगे जहाँबाट उनीहरू खुला समुद्रमा भाग्न सक्थे।बाँकी एघारहरूलाई घेरिएको थियो र तिनीहरूका विपक्षीहरूसँग लड्दै किनारमा लगाइयो, जहाँ चालक दलहरूले उनीहरूलाई बोर्डरहरूमा छोडिदिए र ब्रेटनको पानीमा फ्रान्सेली नौसैनिक सर्वोच्चतालाई ध्वस्त पार्ने क्रममा उनीहरूलाई निकाले।जहाजहरूले प्रशिक्षित योद्धाहरूको उत्कृष्ट अङ्ग्रेजी सेना बोकेको विश्वास गर्दै, चार्ल्सले घेराबन्दी तोडे र बाँकी जेनोइजको साथ उत्तरी ब्रिट्नीको लागि बनायो जबकि कास्टिलियन र जेनोज भाडाका पैदल सेनाले बनेको उनको सेनाको ठूलो हिस्सा बोर्गनेउफमा फर्कियो र तिनीहरूको जहाजहरू फिर्ता लिए। स्पेन।
मोर्लेक्सको युद्ध
©Angus McBride
1342 Sep 30

मोर्लेक्सको युद्ध

Morlaix, France
ब्रेस्टबाट, नर्थह्याम्प्टन भित्री ठाउँमा सर्यो र उनी अन्ततः चार्ल्स डे ब्लोइसको गढ मध्येको एक मोरलैक्स पुगे।सहरमा उनको प्रारम्भिक आक्रमण असफल भयो र थोरै हानिको साथ पछि परेपछि उनी घेराबन्दीमा बसे।चार्ल्स डे ब्लोइसको सेनाले ब्रेस्टको घेराबन्दीबाट भागेको हुनाले तिनीहरू संख्यामा बढ्दै गएका थिए सम्भवतः 15,000 सम्म पुग्छन्।नर्थह्याम्प्टनको बल उनको आफ्नै चार्ल्स भन्दा निकै सानो भएको जानकारीले नर्थह्याम्प्टनको घेराबन्दी हटाउने इरादा मोरलैक्समा अघि बढ्न थाले।युद्ध अनिर्णयपूर्ण थियो।डे ब्लोइसको बलले स्पष्ट रूपमा मोर्लेक्सलाई राहत दियो र घेरा हालेका अङ्ग्रेजहरू, जो अहिले काठमा फसेका छन्, आफैं धेरै दिनको लागि घेराबन्दीको वस्तु बने।
Malestroit को युद्धविराम
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1343 Jan 19

Malestroit को युद्धविराम

Malestroit, France
अक्टोबर 1342 को अन्त मा, एडवर्ड III ब्रेस्ट मा आफ्नो मुख्य सेना संग आइपुगे, र Vannes पुन: कब्जा।त्यसपछि उनी रेन्सलाई घेराबन्दी गर्न पूर्वतिर लागे।एक फ्रान्सेली सेनाले उनलाई संलग्न गर्नको लागि मार्च गर्यो, तर जनवरी 1343 मा एभिग्ननबाट दुई कार्डिनलहरू आइपुगे र एक सामान्य युद्धविराम, मालेस्ट्रोइटको ट्रूस लागू गर्दा ठूलो युद्ध टालियो।युद्धविरामको साथमा पनि, युद्ध मे 1345 सम्म ब्रिटनीमा जारी रह्यो जब एडवर्डले अन्ततः नियन्त्रण लिन सफल भयो।यति लामो युद्धविरामको आधिकारिक कारण शान्ति सम्मेलन र दिगो शान्तिको वार्ताका लागि समय दिनु थियो, तर दुवै देश युद्धको थकानबाट पनि ग्रस्त छन्।इङ्गल्याण्डमा करको बोझ भारी थियो र यसको अतिरिक्त ऊनको व्यापारमा भारी हेरफेर गरिएको थियो।एडवर्ड III ले अर्को वर्ष बिस्तारै आफ्नो विशाल ऋण तिर्न बिताए।फ्रान्समा, फिलिप VI को आफ्नै आर्थिक कठिनाइ थियो।फ्रान्समा सम्पूर्ण देशको लागि कर प्रदान गर्ने अधिकार भएको कुनै केन्द्रीय संस्था थिएन।बरु क्राउनले विभिन्न प्रान्तीय सभाहरूसँग वार्ता गर्नुपर्‍यो।पुरातन सामन्ती प्रथा अनुसार, तिनीहरूमध्ये धेरैले युद्धविराम हुँदा कर तिर्न अस्वीकार गरे।यसको सट्टा फिलिप VI ले सिक्काको हेरफेरको सहारा लिनुपर्‍यो र उनले दुईवटा धेरै अलोकप्रिय करहरू पेश गरे, पहिलो 'फोएज', वा चूल्हा कर, र त्यसपछि 'गेबेले', नुनमा कर।जब त्यहाँ कुनै सन्धि वा युद्धविराम थियो, यसले धेरै सिपाहीहरूलाई बेरोजगार छोडिदियो, त्यसैले गरिबीको जीवनमा फर्कनुको सट्टा तिनीहरू नि: शुल्क कम्पनीहरू वा रुटियरहरूमा सँगै ब्यान्ड गर्थे।राउटर कम्पनीहरूमा पुरुषहरू थिए जो मुख्यतया ग्यास्कोनीबाट आएका थिए तर ब्रिटनी र फ्रान्स, स्पेन, जर्मनी र इङ्गल्याण्डका अन्य भागहरूबाट पनि आएका थिए।उनीहरूले आफ्नो सैन्य तालिमलाई ग्रामीण इलाकामा लुटपाट, लुटपाट, हत्या वा यातनामा बाँच्नका लागि प्रयोग गर्नेछन्।Malestroit युद्धविराम बलमा, राउटियरहरूको ब्यान्ड बढ्दो समस्या भयो।तिनीहरू राम्ररी संगठित थिए र कहिलेकाहीँ एक वा दुवै पक्षको लागि भाडाको रूपमा काम गर्थे।एउटा रणनीति भनेको स्थानीय रणनीतिक महत्वको सहर वा महल कब्जा गर्नु हो।यस आधारबाट तिनीहरूले वरपरका क्षेत्रहरू लुट्ने थिए जबसम्म मूल्यको केही बाँकी रहँदैन, र त्यसपछि थप पाकेको ठाउँहरूमा जान्छन्।प्रायः तिनीहरूले फिरौतीको लागि शहरहरू समात्छन् जसले तिनीहरूलाई टाढा जान तिर्नेछ।15 औं शताब्दीमा कर प्रणालीले एक नियमित सेनाको लागि अनुमति नदिएसम्म राउटरहरूको समस्या समाधान भएको थिएन।
1345 - 1351
अंग्रेजी विजयहरूornament
Gascon अभियान
Gascon अभियान ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1345 Jan 2

Gascon अभियान

Bordeaux, France
डर्बीको सेनाले मे १३४५ को अन्त्यमा साउथह्याम्प्टनमा प्रवेश गर्यो। खराब मौसमले उसको १५१ जहाजको फ्लीटलाई बाटोमा धेरै हप्तासम्म फाल्माउथमा आश्रय दिन बाध्य बनायो, अन्ततः २३ जुलाईमा प्रस्थान गर्यो।स्टाफोर्डको नेतृत्वमा रहेको ग्यासकन्सले मेको अन्त्यमा डर्बीको आगमनको अपेक्षा गर्न र फ्रान्सेली कमजोरी महसुस गर्दै उनीविना मैदान ल्यायो।ग्यासकन्सले जुनको शुरुमा डोर्डोग्नेमा मोन्ट्राभेल र मोन्ब्रेटनका ठूला, कमजोर बन्देज भएका महलहरू कब्जा गरे;दुबै अचम्ममा परेका थिए र उनीहरूको कब्जाले मालेस्ट्रोइटको कमजोर युद्धविराम तोड्यो।स्टाफर्डले ब्लेलाई घेराबन्दी गर्न उत्तरमा छोटो मार्च गरे।उनले यो मुद्दा चलाउन गास्कन्स छोडे र दोस्रो घेराबन्दी स्थापना गर्न बोर्डोको दक्षिणी भागमा लैङ्गोन गए।फ्रान्सेलीले हतियारको लागि तत्काल कल जारी गर्यो।यसैबीच, ग्यास्कन्सका साना स्वतन्त्र दलहरूले यस क्षेत्रमा आक्रमण गरे।स्थानीय फ्रान्सेली समूहहरू उनीहरूसँग सामेल भए, र धेरै साना कुलीनहरूले एंग्लो-गास्कनहरूसँग तिनीहरूको चिट्ठामा फ्याँके।तिनीहरूले केही सफलताहरू पाएका थिए, तर तिनीहरूको मुख्य प्रभाव यस क्षेत्रका धेरैजसो फ्रान्सेली ग्यारिसनहरूलाई बाँध्नु थियो र उनीहरूलाई सुदृढीकरणको लागि कल गर्नु थियो - कुनै फाइदा भएन।अङ्ग्रेजी नियन्त्रित किल्लाहरूको घेराबन्दी गरेर किल्लाहरूलाई घेराबन्दी नगर्ने केही फ्रान्सेली सेनाहरू: एजेनाइसमा क्यासेनुइल;कन्डोम नजिक मोनचम्प;र Montcuq, Bergerac को दक्षिणमा एक बलियो तर रणनीतिक रूपमा नगण्य महल।ठूला क्षेत्रहरूलाई प्रभावकारी रूपमा असुरक्षित छोडियो।९ अगस्टमा डर्बी 500 जना हतियार, 1,500 अङ्ग्रेजी र वेल्श धनुर्धारीहरू सहित बोर्डोमा आइपुग्यो, ती मध्ये 500 जना आफ्नो गतिशीलता बढाउन पोनीहरूमा चढेका थिए, र सहायक र सहयोगी सेनाहरू, जस्तै 24 खानी कामदारहरूको टोली।अधिकांश पहिलेका अभियानका दिग्गज थिए।दुई हप्ताको थप भर्ती र आफ्नो सेनाको समेकन पछि डर्बीले रणनीति परिवर्तन गर्ने निर्णय गर्यो।घेराबन्दीको युद्ध जारी राख्नुको सट्टा उनले फ्रान्सेलीहरूमा सीधा प्रहार गर्ने निर्णय गरे उनीहरूले आफ्नो सेनालाई केन्द्रित गर्न सक्नु अघि।यस क्षेत्रका फ्रान्सेलीहरू बर्ट्रान्ड डे ल'इले-जर्डेनको कमाण्डमा थिए, जसले सञ्चार केन्द्र र बर्गेराकको रणनीतिक रूपमा महत्त्वपूर्ण शहरमा आफ्ना सेनाहरू भेला गर्दै थिए।यो बोर्डोको ६० माइल (९७ किलोमिटर) पूर्वमा थियो र डोर्डोग्ने नदीमा एउटा महत्त्वपूर्ण पुललाई नियन्त्रण गर्‍यो।
Bergerac को युद्ध
©Graham Turner
1345 Aug 20

Bergerac को युद्ध

Bergerac, France
ग्रोसमोन्टका हेनरी, अर्ल अफ डर्बी अगस्टमा ग्यास्कोनीमा आइपुगे, र सतर्क अग्रिमको अघिल्लो नीतिलाई तोड्दै, बर्गेराकको सबैभन्दा ठूलो फ्रान्सेली एकाग्रतामा सिधै प्रहार गरे।उनले ल'आइल-जोर्डेन र हेनरी डे मोन्टीग्नीको बर्ट्रान्ड I अन्तर्गत फ्रान्सेली सेनाहरूलाई आश्चर्यचकित र पराजित गरे।फ्रान्सेलीहरूले भारी हताहत र शहरको हानि, एक महत्त्वपूर्ण रणनीतिक धक्काको सामना गर्यो।युद्ध र Bergerac को पछि कब्जा प्रमुख विजयहरू थिए;पराजित फ्रान्सेली सेनाबाट लुट्ने र सहरलाई ध्वस्त पार्ने काम अपार थियो।रणनीतिक रूपमा, एङ्ग्लो-गास्कन सेनाले थप अपरेशनहरूको लागि महत्त्वपूर्ण आधार सुरक्षित गरेको थियो।राजनीतिक रूपमा, स्थानीय शासकहरू जो आफ्नो निष्ठामा अनिर्णित थिए, देखाइएको थियो कि अंग्रेजहरू फेरि ग्यास्कोनीमा गणना गर्न सक्ने शक्ति थिए।
Auberoche को युद्ध
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1345 Oct 21

Auberoche को युद्ध

Dordogne,
डर्बीले तीन-पक्षीय आक्रमणको योजना बनायो।फ्रान्सेलीहरूले साँझको खाना खाइरहेका बेला आक्रमण सुरु भयो, र पूर्ण आश्चर्य प्राप्त भयो।जब फ्रान्सेलीहरू पश्चिमबाट भएको यो आक्रमणबाट अलमलमा परेका थिए र विचलित थिए, डर्बीले दक्षिणबाट आफ्ना 400 हतियारहरू लिएर घोडचढीलाई चार्ज गर्यो।फ्रान्सेली प्रतिरक्षा पतन भयो र तिनीहरू पराजित भए।युद्धको परिणाम फ्रान्सेलीहरूको लागि ठूलो पराजय भयो, जसले धेरै उच्च हानिको सामना गर्यो, उनीहरूका नेताहरू मारिए वा कब्जा गरे।हारको सुनेपछि ड्युक अफ नर्मन्डीको हृदय हार्यो।एङ्ग्लो-ग्यासकन सेनाको संख्या आठ एक भन्दा बढि भए पनि उनी एङ्गौलेमा फर्किए र आफ्नो सेनालाई विघटन गरे।फ्रान्सेलीहरूले पनि अन्य एंग्लो-ग्यासकन ग्यारिसनहरूको सबै चलिरहेको घेराबन्दीहरू त्यागे।डर्बी छ महिनाको लागि लगभग पूर्ण रूपमा निर्विरोध छोडियो, जसको अवधिमा उनले थप शहरहरू कब्जा गरे।स्थानीय मनोबल, र सीमावर्ती क्षेत्रमा सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण प्रतिष्ठाले, यो द्वन्द्व पछी इङ्गल्याण्डको बाटो तय गरेको थियो, जसले अंग्रेजी सेनाहरूको लागि कर र भर्तीहरू प्रदान गर्‍यो।अङ्ग्रेजीका लागि नोटका स्थानीय प्रभुहरू घोषणा गरियो, उनीहरूसँग महत्त्वपूर्ण रिटिन्युहरू ल्याएर।यस सफलताको साथ, अंग्रेजहरूले क्षेत्रीय प्रभुत्व स्थापित गरिसकेका थिए जुन तीस वर्ष भन्दा बढी रहनेछ।
Aiguillon को घेराबन्दी
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1346 Apr 1 - Aug 20

Aiguillon को घेराबन्दी

Aiguillon, France
1345 मा हेनरी, अर्ल अफ ल्यान्कास्टरलाई 2,000 मानिसहरू र ठूलो आर्थिक स्रोतहरू सहित दक्षिण पश्चिम फ्रान्सको ग्यास्कोनी पठाइयो।1346 मा फ्रान्सेलीहरूले आफ्नो प्रयासलाई दक्षिण पश्चिममा केन्द्रित गरे र प्रचारको सिजनको सुरुमा, 15,000-20,000 मानिसहरूको सेनाले गारोनको उपत्यकामा मार्च गर्यो।Aiguillon दुबै नदीहरू Garonne र Lot लाई आदेश दिन्छ, र यो शहर लिइएन भने ग्यास्कोनीमा थप आक्रमण जारी राख्न सम्भव थिएन।फिलिप VI का छोरा र उत्तराधिकारी ड्यूक जोनले शहरलाई घेरा हालेका थिए।ग्यारिसन, लगभग 900 जना मानिसहरू, फ्रान्सेली अपरेसनहरूमा बाधा पुर्‍याउन बारम्बार क्रमबद्ध गरियो, जबकि ल्यान्कास्टरले खतराको रूपमा लगभग 30 माईल (48 किलोमिटर) टाढा ला रेओलमा मुख्य एंग्लो-ग्यास्कन बललाई केन्द्रित गर्यो।ड्यूक जोनले शहरलाई पूर्ण रूपमा नाकाबन्दी गर्न कहिल्यै सक्षम भएन, र फेला पारे कि उनको आफ्नै आपूर्ति लाइनहरू गम्भीर रूपमा उत्पीडित थिए।एक पटक ल्यान्कास्टरले आफ्नो मुख्य बल प्रयोग गरेर सहरमा ठूलो आपूर्ति गर्ने रेललाई एस्कॉर्ट गरे।जुलाईमा मुख्य अङ्ग्रेजी सेना उत्तरी फ्रान्समा आइपुगे र पेरिस तर्फ लागे।फिलिप VI ले बारम्बार आफ्नो छोरा, ड्यूक जोनलाई घेराबन्दी तोड्न र आफ्नो सेनालाई उत्तरतिर ल्याउन आदेश दिए।ड्यूक जोनले यसलाई सम्मानको कुरा मानेर अस्वीकार गरे।अगस्ट सम्म, फ्रान्सेली आपूर्ति प्रणाली भत्किएको थियो, तिनीहरूको शिविरमा एक पेचिश महामारी थियो, उदासीनता व्याप्त थियो र फिलिप VI को आदेश साम्राज्यवादी बनिरहेको थियो।20 अगस्टमा फ्रान्सेलीहरूले घेराबन्दी र तिनीहरूको शिविर त्यागे र टाढा गए।छ दिन पछि मुख्य फ्रान्सेली सेना धेरै भारी हानि संग Crécy को युद्ध मा निर्णायक हरायो।यस पराजयको दुई हप्ता पछि, ड्यूक जोनको सेना फ्रान्सेली बचेकाहरूसँग सामेल भयो।
सेन्ट पोल डे लियोनको युद्ध
©Graham Turner
1346 Jun 9

सेन्ट पोल डे लियोनको युद्ध

Saint-Pol-de-Léon, France
एंग्लो-ब्रेटन गुटका कमाण्डर सर थोमस डगवर्थ थिए, एक अनुभवी पेशेवर सिपाही जसले आफ्ना अधिपति राजा एडवर्ड तृतीयसँग धेरै वर्ष सेवा गरेका थिए र ब्रेटन युद्धलाई प्रभावकारी ढंगले सञ्चालन गर्न विश्वस्त थिए जब एडवर्डले इङ्गल्याण्डमा कोष उठाउँदै थिए र योजना बनाइरहेका थिए। अर्को वर्षको लागि Normandy को आक्रमण।ब्लोइसका चार्ल्सले सेन्ट-पोल-डे-लियोनको पृथक गाउँमा डगवर्थ र उनको 180-व्यक्ति अंगरक्षकलाई आक्रमण गरे।डगवर्थले आफ्ना मानिसहरूलाई गठन गरे र तिनीहरूलाई नजिकैको पहाडतिर द्रुत निकासीमा लैजानुभयो, जहाँ उनीहरूले खाडल खने र स्थितिहरू तयार गरे।ब्लोइसले आफ्ना सबै सिपाहीहरूलाई हटाए र आफ्नो घोडा आफैं त्यागे र आफ्नो उच्च संख्यालाई एङ्ग्लो-ब्रेटन लाइनहरूमा तीन-पक्षीय आक्रमण गर्न आदेश दिए।दिउँसोको समयमा आक्रमण र त्यसलाई पछ्याउने अन्यहरू सबैलाई सटीक तीरंदाजीको आगोले भत्काइयो, जसले आक्रमणकारीहरूको पङ्क्तिलाई ध्वस्त पार्यो, र केही हताश अन्तिम-खाई हात-हाते लडाइँ।अन्तिम हमला चार्ल्स आफैं भ्यानगार्डको साथ अन्तिम प्रकाशमा आयो, तर यो पनि विजय हासिल गर्न असफल भयो, र फ्रान्को-ब्रेटन सेनाहरू आफ्नो आक्रमण त्याग्न र पूर्वी ब्रिट्नी फर्कन बाध्य भए, दर्जनौं मृत, घाइते र कब्जा गरिएका सैनिकहरूलाई छोडेर। युद्धभूमिको पहाडमा।चार्ल्स अफ ब्लोइस, जो एक उग्र र बुद्धिमान कमाण्डरको रूपमा प्रतिष्ठा पाएका थिए, फेरि एक अंग्रेज कमाण्डरद्वारा पराजित भएका थिए, र त्यसमा एक साझा स्टक।वास्तवमा, चार्ल्सले 1342 र 1364 को बीचमा अंग्रेजहरू विरुद्ध लडेका पाँचवटा महत्त्वपूर्ण लडाइहरू मध्ये एउटा पनि जित्न असफल भए, यद्यपि उनी घेराबन्दी र लामो अभियानहरूमा बढी कुशल साबित भए।चलिरहेको युद्धमा आफ्नो पक्ष छान्ने विचारका लागि ब्रेटन कुलीनहरूलाई अब रोकिएको थियो।
एडवर्ड III ले नर्मन्डी आक्रमण गरे
एडवर्ड III ले नर्मन्डी आक्रमण गरे। ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1346 Jul 12

एडवर्ड III ले नर्मन्डी आक्रमण गरे

Cotentin Peninsula, France
मार्च 1346 मा फ्रान्सेली, 15,000 र 20,000 बीचको संख्यामा र ठूलो घेराबन्दी ट्रेन र पाँच तोप सहित, एङ्ग्लो-गास्कन्सले फिल्ड गर्न सक्ने कुनै पनि बल भन्दा धेरै उच्च, Aiguillon मा मार्च र 1 अप्रिल मा घेरा हाल्यो।2 अप्रिलमा arrière-ban, सबै सक्षम-शरीर भएका पुरुषहरूको लागि हतियारको औपचारिक कल, फ्रान्सको दक्षिणको लागि घोषणा गरिएको थियो।फ्रान्सेली वित्तीय, लजिस्टिक र जनशक्ति प्रयासहरू यस आक्रमणमा केन्द्रित थिए।डर्बी, अब उनको बुबाको मृत्यु पछि ल्यान्कास्टर भनेर चिनिन्छ, ई 2 ले एडवर्डलाई मद्दतको लागि तत्काल अपील पठायो।एडवर्ड नैतिक तवरले आफ्नो वासललाई सहयोग गर्न बाध्य मात्र थिएन, तर सम्झौतामा पनि आवश्यक थियो।यो अभियान ११ जुलाई १३४६ मा सुरु भयो जब एडवर्डको ७०० भन्दा बढी जहाजहरूको फ्लीट, त्यो मितिसम्म अङ्ग्रेजहरूले भेला गरेको सबैभन्दा ठूलो, इङ्गल्याण्डको दक्षिणबाट प्रस्थान गर्यो र अर्को दिन २० माइल (३२ किलोमिटर) सेन्ट वास्ट ला होगमा अवतरण भयो। Cherbourg बाट।अंग्रेजी सेना 12,000 र 15,000 को बीचमा बलियो भएको अनुमान गरिएको थियो र अंग्रेजी र वेल्श सिपाहीहरू साथै केही जर्मन र ब्रेटन भाडाका सैनिकहरू र सहयोगीहरू थिए।यसमा धेरै नर्मन ब्यारनहरू समावेश थिए जो फिलिप VI को शासनबाट दुखी थिए।अङ्ग्रेजहरूले पूर्ण रणनीतिक आश्चर्य प्राप्त गरे र दक्षिणमा मार्च गरे।
केन को युद्ध
मध्ययुगीन युद्ध। ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1346 Jul 26

केन को युद्ध

Caen, France
नर्मन्डीमा अवतरण गरेपछि, एडवर्डको उद्देश्य उसको प्रतिद्वन्द्वीको मनोबल र धनलाई कम गर्न फ्रान्सेली क्षेत्रमा ठूलो मात्रामा छापा मार्ने चेभाउची सञ्चालन गर्ने थियो।तिनका सिपाहीहरूले तिनीहरूको बाटोमा रहेका हरेक सहरलाई ध्वस्त पारे र जनताबाट जति सक्दो लुटपाट गरे।केरेन्टन, सेन्ट-लो र टोर्टेभल सहरहरू धेरै साना ठाउँहरू सहित सेनाहरू जाने क्रममा ध्वस्त भए।अङ्ग्रेजी फ्लीटले सेनाको मार्गलाई समानान्तर बनायो, देशलाई ५ माइल (८ किलोमिटर) भित्री भूमिसम्म ध्वस्त पार्यो र ठूलो मात्रामा लूट लियो;धेरै जहाजहरू उजाड थिए, तिनीहरूका चालक दलहरूले तिनीहरूको पकडहरू भरेका थिए।तिनीहरूले एक सय भन्दा बढी जहाजहरू पनि कब्जा गरे वा जलाए;तीमध्ये ६१ वटालाई सैन्य जहाजमा परिणत गरिएको थियो।उत्तर पश्चिम नर्मन्डीको सांस्कृतिक, राजनीतिक, धार्मिक र वित्तीय केन्द्र केन एडवर्डको प्रारम्भिक लक्ष्य थियो।उनले आफ्नो अभियानमा भएको खर्च फिर्ता गर्ने र यो महत्त्वपूर्ण सहरलाई ध्वस्त गरेर फ्रान्सेली सरकारलाई दबाब दिने आशा राखे।केनलाई आक्रमण गर्नु अघि अङ्ग्रेजहरू वस्तुतः निर्विरोध थिए र नर्मन्डीको धेरै भागलाई ध्वस्त पारे।वारविक र नर्थह्याम्प्टनको अर्ल्सको नेतृत्वमा १२,०००–१५,००० सम्मको अङ्ग्रेजी सेनाको एक भागले केनलाई समयअघि नै आक्रमण गर्यो।यो 1,000-1,500 सिपाहीहरू द्वारा घेरिएको थियो, जो अज्ञात, ठूलो संख्यामा सशस्त्र शहरवासीहरू द्वारा पूरक थिए, र राउल, काउन्ट अफ ईयू, फ्रान्सको ग्रान्ड कन्स्टेबलद्वारा कमान्ड गरिएको थियो।पहिलो आक्रमणमा शहर कब्जा गरिएको थियो।5,000 भन्दा बढी साधारण सिपाही र शहरवासीहरू मारिए, र केही कुलीनहरूलाई बन्दी बनाइयो।शहर पाँच दिनको लागि बर्खास्त गरिएको थियो।अङ्ग्रेजी सेना १ अगस्टमा दक्षिणतिर सेइन नदीतिर र त्यसपछि पेरिसतिर गए।
Blanchetaque को युद्ध
एडवर्ड III बेन्जामिन वेस्ट द्वारा सोम्मे पार गर्दै, ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1346 Aug 24

Blanchetaque को युद्ध

Abbeville, France
29 जुलाईमा, फिलिपले उत्तरी फ्रान्सको लागि arrière-प्रतिबन्धको घोषणा गरे, प्रत्येक सक्षम-शरीर भएका पुरुषहरूलाई 31 मा रौनमा भेला हुन आदेश दिए।16 अगस्टमा, एडवर्डले पोइसीलाई जलाए र उत्तरतिर लागे।फ्रान्सेलीहरूले जलेको पृथ्वी नीति अपनाएका थिए, खानाका सबै भण्डारहरू लगेर अङ्ग्रेजहरूलाई चाराको लागि फराकिलो क्षेत्रमा फैलाउन बाध्य पारे, जसले तिनीहरूलाई धेरै ढिलो गर्यो।अंग्रेजहरू अब खाना खोसिएको क्षेत्रमा फसेका थिए।फ्रान्सेलीहरू एमियन्सबाट बाहिर निस्किए र पश्चिमतर्फ अङ्ग्रेजीतर्फ अघि बढे।तिनीहरू अब युद्ध दिन इच्छुक थिए, यो जान्दछन् कि तिनीहरूले रक्षात्मक रूपमा खडा हुन सक्षम हुने फाइदा पाउनेछन् जबकि अङ्ग्रेजहरू उनीहरूलाई पार गर्ने प्रयास गर्न र लड्न बाध्य भए।एडवर्ड सोम्मेको फ्रान्सेली नाकाबन्दी तोड्न कटिबद्ध थिए र नदीको किनारमा पश्चिम सर्नु अघि ह्याङ्गेस्ट र पोन्ट-रेमीलाई व्यर्थमा आक्रमण गर्दै धेरै बिन्दुहरूमा जाँच गरे।अङ्ग्रेजी आपूर्ति समाप्त हुँदै गयो र सेना चकनाचुर भयो, भोकले मर्न थाल्यो र मनोबल गिर्न थाल्यो।रातको समयमा एडवर्डलाई स्थानीय रूपमा बसोबास गर्ने एक जना अंग्रेजले वा फ्रान्सेली बन्दीबाट 4 माइल (6 किलोमिटर) टाढा, सेग्नेभिल गाउँ नजिकै, ब्ल्यान्चेटाक नामको फोर्ड थियो भनेर सचेत गराएको थियो।एडवर्डले तुरुन्तै क्याम्प तोड्यो र आफ्नो सम्पूर्ण बल फोर्ड तिर सार्यो।एक पटक ज्वारभाटाले पानीको स्तर कम गरिसकेपछि, अङ्ग्रेजी लङ्गबोमेनको एक बलले फोर्डको पारी भागमा यात्रा गर्यो र पानीमा उभिएर, भाडाका क्रसबोमेनहरूको एक बल संलग्न भयो, जसलाई उनीहरूले गोली हानेर दबाउन सके।फ्रान्सेली घोडचढी सेनाले लङ्गबोमेनलाई पछाडि धकेल्ने प्रयास गर्यो तर बारीमा अङ्ग्रेजी पुरुष-हातियारहरूले आक्रमण गरे।नदीमा माली पछि, फ्रान्सेलीहरूलाई पछाडि धकेलियो, थप अंग्रेजी सेनाहरूलाई लडाइँमा खुवाइएको थियो, र फ्रान्सेलीहरू तोडिए र भागे।फ्रान्सेली हताहतहरू उनीहरूको बलको आधा भन्दा बढीको रूपमा रिपोर्ट गरिएको थियो, जबकि अंग्रेजी हानि हल्का थियो।
Play button
1346 Aug 26

क्रेसीको युद्ध

Crécy-en-Ponthieu, France
एकपटक फ्रान्सेलीहरू पछि हटेपछि, एडवर्डले 9 माइल (14 किमी) क्रेसी-एन-पोन्थिउमा यात्रा गरे जहाँ उनले रक्षात्मक स्थिति तयार गरे।फ्रान्सेलीहरू यति विश्वस्त थिए कि अंग्रेजहरूले सोम्मे रेखालाई उलंघन गर्न सक्दैनन् कि उनीहरूले क्षेत्रलाई अस्वीकार गरेका थिएनन्, र ग्रामीण इलाकाहरू खाना र लुटमा धनी थिए।त्यसैले अङ्ग्रेजहरूले पुन: आपूर्ति गर्न सक्षम भए, नोयेलेस-सुर-मेर र ले क्रोटोयले विशेष गरी खाद्यान्नका ठूला भण्डारहरू उत्पादन गरे, जुन लुटियो र त्यसपछि शहरहरू जलाए।छोटो तीरंदाजी द्वंद्वयुद्धको क्रममा फ्रान्सेली भाडा क्रसबोमेनको ठूलो बल वेल्श र अङ्ग्रेजी लङ्गबोमेनद्वारा परास्त गरिएको थियो।फ्रान्सेलीहरूले त्यसपछि तिनीहरूको माउन्ट नाइटहरूद्वारा घोडचढी शुल्कहरूको श्रृंखला सुरु गरे।जब सम्म फ्रान्सेली आरोपहरू युद्धको लागि उत्रिएका अङ्ग्रेजी पुरुष-हातियारहरूमा पुगे, तिनीहरूले आफ्नो धेरै उत्साह गुमाइसकेका थिए।आउँदो ह्यान्ड-टू-ह्यान्ड लडाईलाई "हत्यारा, दया बिना, क्रूर र धेरै भयानक" भनेर वर्णन गरिएको थियो।फ्रान्सेली आरोपहरू राती अबेरसम्म जारी रह्यो, सबै एउटै नतिजाको साथ: भयंकर लडाइँ पछि फ्रान्सेली रिपल्स।
Calais को कब्जा
Calais को घेराबन्दी ©Graham Turner
1346 Sep 4 - 1347 Aug 3

Calais को कब्जा

Calais, France
क्रेसीको युद्ध पछि, अंग्रेजहरूले दुई दिन आराम गरे र मृतकहरूलाई गाडे।अङ्ग्रेजहरू, आपूर्ति र सुदृढीकरणहरू चाहिन्छ, उत्तरतिर लागे।तिनीहरूले भूमि विनाश गर्न जारी राखे, र उत्तर-पूर्वी फ्रान्समा अंग्रेजी ढुवानीको लागि अवतरणको सामान्य बन्दरगाह विसान्ट सहित धेरै शहरहरू ध्वस्त पारे।जलिरहेको सहर बाहिर एडवर्डले एक परिषद् राख्यो, जसले कैलाइस कब्जा गर्ने निर्णय गर्यो।यो शहर अंग्रेजी दृष्टिकोणबाट एक आदर्श उद्यमी थियो, र फ्ल्यान्डर्स र एडवर्डको फ्लेमिश सहयोगीहरूको सीमा नजिक थियो।४ सेप्टेम्बरमा अंग्रेजहरू सहरबाहिर आएर घेरा हालेका थिए ।Calais बलियो रूपमा सुदृढ गरिएको थियो: यसले एक दोहोरो खाडल, पर्याप्त शहर पर्खालहरू, र उत्तर-पश्चिम कुनामा यसको किल्लाको आफ्नै खाडल र थप किल्लाहरू थिए।यो फराकिलो दलदलले घेरिएको थियो, तीमध्ये केही ज्वारभाटाले गर्दा ट्रेबुचेट्स र अन्य तोपखानाहरूका लागि स्थिर प्लेटफर्महरू फेला पार्न वा पर्खालहरू खनन गाह्रो बनाइएको थियो।यो पर्याप्त रूपमा गारिसन र प्रावधान गरिएको थियो, र अनुभवी जीन डे भिएनीको आदेशमा थियो।यो सजिलै संग प्रबलित र समुद्र द्वारा आपूर्ति गर्न सकिन्छ।घेराबन्दी सुरु भएको भोलिपल्ट, अंग्रेजी जहाजहरू अपतटीय आइपुगे र अङ्ग्रेजी सेनालाई पुनः आपूर्ति, पुनः सुसज्जित र बलियो बनाए।अङ्ग्रेजहरू लामो समयसम्म बसोबास गर्न बसे, पश्चिममा एउटा सम्पन्न शिविर, नाउभिल, वा "नयाँ शहर" स्थापना गरे, प्रत्येक हप्ता दुईवटा बजार दिनहरू।इङ्गल्याण्ड र वेल्सभरि स्रोतहरूबाट घेराबन्दीहरू, साथै नजिकैको फ्ल्यान्डरहरूबाट ओभरल्याण्ड आपूर्ति गर्नको लागि एउटा प्रमुख भिक्चुअलिङ अपरेसन गरियो।24,000 नाविकहरू द्वारा चालक दलका कुल 853 जहाजहरू घेराबन्दीको क्रममा संलग्न थिए;एक अभूतपूर्व प्रयास।नौ वर्षको युद्धबाट थकित, संसदले घेराबन्दी गर्न कोष गर्न सहमत भयो।एडवर्डले यसलाई सम्मानको कुरा घोषणा गरे र शहर नपरेसम्म रहन आफ्नो इरादा व्यक्त गरे।पोप क्लेमेन्ट VI बाट दूतको रूपमा काम गर्ने दुई कार्डिनलहरू, जसले जुलाई 1346 देखि शत्रुतालाई रोक्न वार्ता गर्न असफल प्रयास गरिरहेका थिए, सेनाहरू बीचको यात्रा जारी राखे, तर कुनै पनि राजाले उनीहरूसँग कुरा गरेनन्।17 जुलाई फिलिपले फ्रान्सेली सेनाको उत्तरमा नेतृत्व गरे।यसबारे सचेत भएर एडवर्डले फ्लेमिङ्सलाई क्यालेस बोलाए।27 जुलाई मा फ्रान्सेलीहरू 6 माइल (10 किमी) टाढा शहरको दृश्य भित्र आए।तिनीहरूको सेना 15,000 र 20,000 बीचको बलियो थियो।अंग्रेज र तिनीहरूका सहयोगीहरूको आकारको एक तिहाइ, जसले प्रत्येक दृष्टिकोणमा मार्थवर्क र प्यालिसेडहरू तयार पारेका थिए।अङ्ग्रेजको स्थिति स्पष्ट रूपमा अयोग्य थियो।अनुहार बचाउने प्रयासमा, फिलिपले अब पोपका दूतहरूलाई दर्शकहरूमा स्वीकार गरे।उनीहरूले बारीमा वार्ताको व्यवस्था गरे तर चार दिनसम्मको झगडापछि पनि केही हुन सकेन।१ अगस्टमा, क्यालेसको ग्यारिसनले फ्रान्सेली सेनालाई एक हप्ताको लागि पहुँचमा देखेपछि, उनीहरू आत्मसमर्पणको कगारमा रहेको संकेत गरे।त्यो रात फ्रान्सेली सेना फिर्ता भयो।३ अगस्ट १३४७ कालाइसले आत्मसमर्पण गरे ।सम्पूर्ण फ्रान्सेली जनसंख्या निष्कासित गरियो।सहर भित्र ठूलो मात्रामा लुटेरा भेटियो।एडवर्डले शहरलाई अङ्ग्रेजी बसोबास गर्नेहरूसँग पुन: आबादित गरे।Calais ले अंग्रेजहरूलाई सय वर्षको युद्ध र त्यसपछिको बाँकी समयको लागि महत्त्वपूर्ण रणनीतिक लजमेन्ट प्रदान गर्‍यो।1558 सम्म फ्रान्सेलीहरूले बन्दरगाहलाई पुन: कब्जा गरेनन्।
1346 को ल्यान्कास्टरको सवारी
1346 को ल्यान्कास्टरको सवारी ©Graham Turner
1346 Sep 12 - Oct 31

1346 को ल्यान्कास्टरको सवारी

Poitiers, France
क्रेसीको युद्ध पछि, दक्षिणपश्चिममा फ्रान्सेली रक्षा दुवै कमजोर र अव्यवस्थित छोडियो।ल्यान्कास्टरले क्वेर्सी र बाजाडाइहरूमा आक्रमणहरू सुरु गरेर फाइदा उठाए र आफूले 12 सेप्टेम्बर र 31 अक्टोबर 1346 को बीचमा ठूलो मात्रामा माउन्ट गरिएको आक्रमण (एक चेवाउची) मा तेस्रो बलको नेतृत्व गरे। ल्यान्कास्टरको चेवाउची लगभग 2,000 अङ्ग्रेजीहरूको साथमा तीनवटै आक्रमणहरू सफल भए। र ग्यास्कन सिपाहीहरू, फ्रान्सेलीबाट कुनै प्रभावकारी प्रतिरोधको सामना नगर्दै, 160 माइल (260 किलोमिटर) उत्तरमा प्रवेश गर्दै र पोइटियर्सको धनी शहरमा आक्रमण गरे।त्यसपछि उनको सेनाले सेन्टोन्गे, औनिस र पोइटौका ठूला क्षेत्रहरू जलाइयो र लुट्यो, धेरै शहरहरू, महलहरू र स-साना सुदृढ ठाउँहरू कब्जा गरे।आक्रमणहरूले फ्रान्सेली प्रतिरक्षालाई पूर्ण रूपमा बाधा पुर्‍यायो र लडाईको फोकस ग्यास्कोनीको मुटुबाट 50 माईल (80 किलोमिटर) वा यसको सिमानाभन्दा बाहिर सार्यो।उनी प्रारम्भिक 1347 मा इङ्गल्याण्ड फर्के।
स्कटल्याण्डले उत्तरी इङ्गल्याण्डमा आक्रमण गर्यो
नेभिलको क्रसको युद्ध ©Graham Turner
1346 Oct 17

स्कटल्याण्डले उत्तरी इङ्गल्याण्डमा आक्रमण गर्यो

Neville's Cross, Durham UK
फ्रान्स र स्कटल्याण्ड बीचको Auld गठबन्धन 1326 मा नवीकरण गरिएको थियो र यस अवस्थामा अर्कोले अंग्रेजी क्षेत्रमा आक्रमण गर्नेछ भन्ने धम्कीद्वारा इङ्गल्याण्डलाई कुनै एक देशमा आक्रमण गर्नबाट रोक्नको लागि थियो।फ्रान्सका राजा फिलिप छैठौंले स्कट्सलाई अल्ड एलायन्सको सर्तमा आफ्नो दायित्व पूरा गर्न र इङ्गल्याण्डमा आक्रमण गर्न आह्वान गरे।डेभिड II बाध्य।राजा डेभिड द्वितीयको नेतृत्वमा १२,००० को स्कटिश सेनाले आक्रमण गरेपछि, राल्फ नेभिलको नेतृत्वमा लगभग 6,000-7,000 मानिसहरूको अङ्ग्रेजी सेना, लर्ड नेभिललाई योर्कका आर्कबिशप विलियम डे ला जुचेको निरीक्षणमा उत्तरी योर्कशायरको रिचमन्डमा तुरुन्तै परिचालन गरियो। जो लर्ड वार्डन अफ द मार्चेस थिए।स्कटिश सेना भारी क्षति संग पराजित भयो।युद्धको क्रममा डेभिड द्वितीयको अनुहारमा दुई पटक तीरले गोली हानेको थियो।शल्यचिकित्सकहरूले तीरहरू हटाउने प्रयास गरे तर एउटाको टुप्पो उसको अनुहारमा रह्यो, जसले उनलाई दशकौंसम्म टाउको दुख्ने खतरा बनायो।लडाइँ नगरी भागे पनि, रोबर्ट स्टीवर्टलाई उनको अनुपस्थितिमा डेभिड द्वितीयको तर्फबाट कार्य गर्न लर्ड गार्जियन नियुक्त गरियो।स्कटल्याण्डको ब्ल्याक रुड, ट्रु क्रसको टुक्राको रूपमा पूजा गरिएको, र पहिले स्कटल्याण्डकी पूर्व रानी, ​​स्कटल्याण्डको सेन्ट मार्गरेटसँग सम्बन्धित, डेभिड द्वितीयबाट लिएको थियो र डरहम क्याथेड्रलको सेन्ट कुथबर्टको मन्दिरमा दान गरिएको थियो।
La Roche-Derrien को युद्ध
चार्ल्स डे ब्लोइसको अर्को संस्करण बन्दी बनाइयो ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1347 Jun 20

La Roche-Derrien को युद्ध

La Roche-Derrien, France
लगभग 4,000-5,000 फ्रेन्च, ब्रेटन र जेनोज भाडाका सैनिकहरू (चार्ल्स अफ ब्लोइसले भेला गरेको सबैभन्दा ठूलो फिल्ड आर्मी) ले ला रोचे-डेरियन सहरमा घेरा हालेका थिए, जसलाई एकमात्र स्थायी अङ्ग्रेजी क्षेत्र सेनाका कमाण्डर सर थोमस डगवर्थलाई लुकाउने आशामा। त्यस समयमा ब्रिटनीमा, खुला पिच युद्धमा।जब डगवर्थको राहत सेना, फ्रान्सेली सेनाको आकारको एक चौथाइ भन्दा कम, ला रोचे-डेरियनमा आइपुगे, तिनीहरूले पूर्वी (मुख्य) क्याम्पमा आक्रमण गरे र चार्ल्सले राखेको जालमा फसे।डगवर्थको मुख्य बललाई अगाडि र पछाडिबाट क्रसबो बोल्टले आक्रमण गरियो र केही समयपछि डगवर्थ आफैं आत्मसमर्पण गर्न बाध्य भए।चार्ल्स, सोच्दै कि उसले युद्ध जितेको थियो र ब्रिटनी प्रभावकारी रूपमा उनको थियो, आफ्नो गार्ड घटाए।यद्यपि सहरबाट एउटा सोर्टी, मुख्यतया शहरवासीहरूले बन्चरो र खेतीका औजारहरूसहित सशस्त्र, चार्ल्सको रेखा पछाडिबाट आयो।प्रारम्भिक आक्रमणबाट बाँकी रहेका धनुर्धारीहरू र हतियारहरू अब चार्ल्सको सेनालाई काट्न शहरको ग्यारिसनसँग जुलुसमा आए।चार्ल्सलाई आत्मसमर्पण गर्न बाध्य पारियो र फिरौतीको लागि लगियो।
Calais को युद्धविराम
घेराबन्दी अन्तर्गत मध्ययुगीन शहर ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1347 Sep 28

Calais को युद्धविराम

Calais, France
क्यालेसको युद्धविराम 28 सेप्टेम्बर 1347 मा इङ्गल्याण्डका राजा एडवर्ड III र फ्रान्सका राजा फिलिप VI द्वारा सहमत भएको युद्धविराम थियो, जुन पोप क्लेमेन्ट VI का दूतहरूले मध्यस्थता गरेका थिए।दुबै देशहरू आर्थिक र सैन्य रूपमा थकित थिए र पोप क्लेमेन्टको लागि अभिनय गर्ने दुई कार्डिनलहरूले Calais बाहिर वार्ताको श्रृंखलामा एक युद्धविराम दलाल गर्न सक्षम थिए।यो 7 जुलाई 1348 सम्म चल्ने सेप्टेम्बर 28 मा हस्ताक्षर गरिएको थियो।एडवर्डले मे 1348 मा युद्धविराम विस्तार गर्न सुझाव दिए, तर फिलिप अभियान गर्न इच्छुक थिए।यद्यपि, कालो मृत्युको प्रभाव, जुन 1348 मा दुवै राज्यहरूमा फैलियो, जसले गर्दा 1348, 1349 र 1350 मा युद्धविरामको नवीकरण भयो। युद्धविराम लागू हुँदा कुनै पनि देशले पूर्ण क्षेत्रीय सेनाको साथ अभियान चलाएन, तर यो रोकिएन। बारम्बार नौसेना झगडा वा Gascony र Brittany मा लडाई।फिलिपको मृत्यु 22 अगस्त 1350 मा भयो र यो स्पष्ट थिएन कि युद्धविराम समाप्त भयो कि थिएन, किनकि यो उनको व्यक्तिगत अधिकारमा हस्ताक्षर गरिएको थियो।उनको छोरा र उत्तराधिकारी, जोन द्वितीय, दक्षिण-पश्चिम फ्रान्समा ठूलो सेनाको साथ मैदानमा लागे।यो अभियान सफलतापूर्वक सम्पन्न भएपछि जोनले १० सेप्टेम्बर १३५२ मा एक वर्षको लागि युद्धविरामको नवीकरण गर्ने अधिकार दिए। अंग्रेजी साहसीहरूले जनवरी १३५२ मा रणनीतिक रूपमा अवस्थित गुइनेस सहरलाई कब्जामा लिएका थिए, जसले गर्दा फेरि पूर्ण मात्रामा लडाइँ सुरु भयो, जुन फ्रान्सेलीहरूको लागि नराम्रो भयो। ।
कालो मृत्यु
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1348 Jan 1 - 1350

कालो मृत्यु

France
ब्ल्याक डेथ (जसलाई महामारी, ठूलो मृत्यु वा प्लेग पनि भनिन्छ) अफ्रो-युरेशियामा 1346 देखि 1353 सम्म भएको ब्युबोनिक प्लेग महामारी थियो। यो मानव इतिहासमा रेकर्ड गरिएको सबैभन्दा घातक महामारी हो, जसको कारणले 75-200 को मृत्यु भयो। 1347 देखि 1351 सम्म युरोपमा उचाइमा यूरेशिया र उत्तर अफ्रिकामा लाखौं मानिसहरू।प्लेग पहिलो पटक 1347 मा क्रिमियाको बन्दरगाह सहर काफाबाट जेनोज व्यापारीहरू मार्फत युरोपमा देखा पर्‍यो। यो रोग लागेपछि जेनोज व्यापारीहरू कालो सागर पार गरेर कन्स्टान्टिनोपलतिर भागे, जहाँ यो रोग पहिलो पटक 1347 को गर्मीमा युरोपमा पुग्यो। बाह्र जेनोइज ग्यालीहरू द्वारा, प्लेग अक्टोबर 1347 मा सिसिलीमा जहाजबाट आइपुग्यो। इटालीबाट, यो रोग उत्तरपश्चिम युरोपमा फैलियो, फ्रान्स, स्पेन (1348 को वसन्तमा आरागोनको क्राउनमा महामारीले सबैभन्दा पहिले विनाश गर्न थाल्यो), पोर्चुगल। र इङ्गल्याण्ड जून 1348 सम्म, त्यसपछि 1348 देखि 1350 सम्म जर्मनी, स्कटल्याण्ड र स्क्यान्डिनेभिया हुँदै पूर्व र उत्तरमा फैलियो। आगामी केही वर्षहरूमा रानी जोन सहित फ्रान्सेली जनसंख्याको एक तिहाइको मृत्यु हुनेछ।
Winchelsea को युद्ध
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1350 Aug 29

Winchelsea को युद्ध

Winchelsea. UK
नोभेम्बर 1349 मा, चार्ल्स डे ला सेर्डा, भाग्यका सिपाही, लुइस डे ला सेर्डाका छोरा, र क्यास्टिलियन शाही परिवारको एक शाखाका सदस्य, फ्रान्सेलीहरूद्वारा नियुक्त, अज्ञात संख्यामा जहाजहरू सहित उत्तरीस्पेनबाट प्रस्थान गरे।उनले बोर्डोबाट मदिराले भरिएका धेरै अंग्रेजी जहाजहरूलाई रोकेर कब्जा गरे र तिनीहरूका चालक दलको हत्या गरे।पछि वर्षमा डे ला सेर्डाले स्पेनिस ऊनले भरिएको ४७ जहाजको क्यास्टिलियन फ्लीट कोरुन्नादेखि स्लुइज, फ्ल्यान्डर्समा, जहाँ जाडो थियो।बाटोमा उनले धेरै अंग्रेजी जहाजहरू कब्जा गरे, फेरि चालक दलको हत्या गरे - तिनीहरूलाई जहाजमा फ्याँकेर।10 अगस्ट 1350 मा, एडवर्ड रोदरहिथेमा हुँदा, उनले क्यास्टिलियनहरूको सामना गर्ने आफ्नो मनसाय घोषणा गरे।अङ्ग्रेजी फ्लीट स्यान्डविच, केन्टमा भेला हुने थियो।एडवर्डसँग फ्ल्यान्डर्समा खुफियाको राम्रो स्रोत थियो र डे ला सेर्डाको फ्लीटको संरचना र यो जहाज चल्दा थाहा थियो।उनले यसलाई रोक्ने निर्णय गरे र 28 अगस्तमा स्यान्डविचबाट 50 जहाजहरू लिएर यात्रा गरे, सबै क्यास्टिलियन जहाजहरूको बहुमत भन्दा सानो र केही धेरै साना।एडवर्ड र इङ्गल्याण्डका धेरै उच्च कुलीनहरू, एडवर्डका दुई छोराहरू सहित, फ्लीटसँग यात्रा गरे, जसलाई हतियार र धनुर्धारीहरू राम्रोसँग प्रदान गरिएको थियो।चार्ल्स डे ला सेर्डाको नेतृत्वमा ४७ वटा ठूला जहाजहरूको कास्टिलियन फ्लीटमाथि राजा एडवर्ड III द्वारा कमान्ड गरिएको ५० जहाजहरूको अंग्रेजी फ्लीटको लागि विन्चेल्सीको युद्ध नौसेनाको विजय थियो।14 र 26 बीचको क्यास्टिलियन जहाजहरू कब्जा गरिएका थिए, र धेरै डुबेका थिए।केवल दुई अंग्रेजी जहाजहरू डुबेको थाहा छ, तर त्यहाँ जीवनको महत्त्वपूर्ण क्षति भएको थियो।चार्ल्स डे ला सेर्डा युद्धबाट बाँचे र केही समय पछि फ्रान्सको कन्स्टेबल बने।त्यहाँ जीवित क्यास्टिलियन जहाजहरूको कुनै खोजी थिएन, जुन फ्रान्सेली बन्दरगाहहरूमा भागे।फ्रान्सेली जहाजहरूद्वारा सामेल भए, तिनीहरूले शरद ऋतुको बाँकी समयको लागि अङ्ग्रेजी ढुवानीलाई सताउन जारी राखे र जाडोमा स्लुइजमा फर्किनु अघि।अर्को वसन्तमा, च्यानल अझै प्रभावकारी रूपमा अंग्रेजी ढुवानीमा बन्द थियो जबसम्म कडाइका साथ एस्कर्ट गरिएको थिएन।ग्यास्कोनीसँगको व्यापार कम प्रभावित भएको थियो, तर जहाजहरूलाई पश्चिमी इङ्गल्याण्डका बन्दरगाहहरू प्रयोग गर्न बाध्य पारियो, प्रायः तिनीहरूको कार्गोको अभिप्रेत अंग्रेजी बजारहरूबाट अव्यवहारिक रूपमा टाढा।अरूले सुझाव दिएका छन् कि यो युद्ध अवधिको धेरै महत्त्वपूर्ण र कठिन-लडाइएका नौसेना मुठभेडहरू मध्ये एक मात्र थियो, जसमा प्रमुख व्यक्तिहरू संलग्न भएका कारण रेकर्ड गरिएको थियो।
1351 - 1356
फ्रान्सेली सरकारको पतनornament
तीस को लडाई
पेंगुली ल'हारिडोन: द ब्याटल अफ द थर्टी ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1351 Mar 26

तीस को लडाई

Guillac, France
द कम्ब्याट अफ द थर्टी ब्रिटनीको डचीमा कसले शासन गर्ने भनेर निर्धारण गर्न लडिएको ब्रेटन युद्धको उत्तराधिकारीको एउटा एपिसोड थियो।यो द्वन्द्वका दुवै पक्षका चुनिएका लडाकुहरू बीचको एक व्यवस्थित लडाइ थियो, जोसेलिन र प्लोर्मेलको ब्रेटन महलहरू बीचको ३० च्याम्पियनहरू, नाइटहरू र प्रत्येक पक्षमा स्क्वायरहरू बीचको एक साइटमा लडाइयो।फ्रान्सका राजा फिलिप छैठौंले समर्थन गरेका चार्ल्स अफ ब्लोइसका कप्तान जीन डे बेउमानोइरले इङ्गल्याण्डका एडवर्ड III द्वारा समर्थित जीन डे मोन्टफोर्टका कप्तान रोबर्ट बेम्बोरोलाई यो चुनौती जारी गरेको थियो।कडा संघर्ष पछि, फ्रान्को-ब्रेटन ब्लोइस गुट विजयी भयो।लडाईलाई पछि मध्ययुगीन इतिहासकारहरू र ब्यालेडरहरूले वीरताको आदर्शको उत्कृष्ट प्रदर्शनको रूपमा मनाइयो।जीन फ्रोइसार्टका शब्दहरूमा, योद्धाहरूले "दुवै पक्षमा आफूलाई बहादुरीका साथ राखेका थिए मानौं तिनीहरू सबै रोलान्ड्स र ओलिभरहरू थिए"।
Ardres को युद्ध
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1351 Jun 6

Ardres को युद्ध

Ardres, France
Calais John de Beauchamp को नयाँ अंग्रेज कमाण्डरले सेन्ट-ओमेर वरपरको क्षेत्र वरिपरि करिब 300 हतियार र 300 माउन्टेड धनुर्धारीहरूको साथ आक्रमणको नेतृत्व गरिरहेको थियो, जब उनी एडवार्ड I de को नेतृत्वमा फ्रान्सेली सेनाले पत्ता लगाए। Beaujeu, Beaujeu को प्रभु, Ardres नजिकै Calais को मार्च मा फ्रान्सेली सेनापति।फ्रान्सेलीहरूले अङ्ग्रेजहरूलाई घेरा हालेर नदीको किनारमा फसे।1349 को लुनालोन्जको युद्धबाट समान परिस्थितिमा पाठ सिकिसकेपछि ब्युजेउले आफ्ना सबै मानिसहरूलाई आक्रमण गर्नु अघि नै तल ल्याए जब उनीहरूले आफ्ना धेरै मानिसहरूलाई माउन्ट गरे, उनीहरूको सेनालाई छिट्टै विभाजित गरे, जसले गर्दा फ्रान्सेलीहरूले युद्ध हारे।लडाइँमा एडाउर्ड आई डी बेउजेउ मारिए तर सेन्ट-ओमेरको ग्यारिसनबाट सुदृढीकरणको सहयोगमा फ्रान्सेलीहरूले अंग्रेजीलाई पराजित गरे।जोन बेउच्याम्प कैद गरिएका धेरै अंग्रेजी मध्ये एक थिए।
गिनीको घेराबन्दी
गिनीको घेराबन्दी ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1352 May 1 - Jul

गिनीको घेराबन्दी

Guînes, France
गुइनेसको घेराबन्दी 1352 मा भएको थियो जब जेफ्री डे चर्नीको नेतृत्वमा फ्रान्सेली सेनाले अङ्ग्रेजहरूले कब्जा गरेको गुइनेसको फ्रान्सेली महललाई पुन: कब्जा गर्ने असफल प्रयास गरे।बलियो सुदृढ किल्ला नाममात्र युद्धको अवधिमा अंग्रेजहरूले कब्जा गरेका थिए र अंग्रेजी राजा एडवर्ड III ले यसलाई राख्ने निर्णय गरे।चार्नी, 4,500 मानिसहरूको नेतृत्व गर्दै, शहर पुन: प्राप्त गरे तर महल पुन: प्राप्त गर्न वा नाकाबन्दी गर्न असमर्थ थिए।दुई महिनाको भयंकर लडाई पछि फ्रान्सेली शिविरमा ठूलो अंग्रेजी राती आक्रमणले ठूलो हार बेहोरेको थियो र फ्रान्सेलीहरू पछि हट्यो।
Mauron को युद्ध
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1352 Aug 14

Mauron को युद्ध

Mauron, France
1352 मा मार्शल गाय II डे नेस्लेको नेतृत्वमा फ्रान्सेली सेनाले ब्रिट्नीमा आक्रमण गर्‍यो र रेनेस र दक्षिणका क्षेत्रहरू पुन: कब्जा गरिसकेपछि ब्रेस्ट शहर तर्फ उत्तरपश्चिम तर्फ अघि बढिरहेको थियो।फ्रान्सका फ्रान्सेली राजा जीन द्वितीयको आदेशमा प्लोर्मेलको महललाई एन्ग्लो-ब्रेटन ग्यारिसनबाट फिर्ता लिनको लागि जसले यसलाई कब्जा गरेको थियो, डे नेस्ले प्लोर्मेल तर्फ लागे।यस खतराको सामना गर्दै, अङ्ग्रेजी कप्तान वाल्टर बेन्टले र ब्रेटन कप्तान ट्यान्गुई डु चास्टेलले 14 अगस्त 1352 मा फ्रान्को-ब्रेटन सेनालाई भेट्न सेनाहरू भेला गरे। एङ्ग्लो-ब्रेटनहरू विजयी भए।युद्ध धेरै हिंसक थियो र दुवै पक्षमा गम्भीर हानि भयो: फ्रान्को-ब्रेटन पक्षको 800 र एङ्ग्लो-ब्रेटनमा 600।चार्ल्स डे ब्लोइसको पार्टीलाई समर्थन गर्ने ब्रेटन कुलीन वर्गका लागि यो विशेष गरी गम्भीर थियो।गाय II डे नेस्ले र थर्टीको युद्धका नायक, एलेन डे टिन्टेनियाक, मारिए।भर्खरै गठन गरिएको शिभल्रिक अर्डर अफ द स्टारका अस्सी भन्दा बढी नाइटहरूले पनि आफ्नो ज्यान गुमाए, सम्भवतः आंशिक रूपमा युद्धमा कहिल्यै पछि नहट्ने आदेशको शपथको कारण।
मोन्टमुरानको युद्ध
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1354 Apr 10

मोन्टमुरानको युद्ध

Les Iffs, France
सय वर्षको युद्धमा मौरोनको पराजय पछि, बर्ट्रान्ड डु गुएसक्लिनको नेतृत्वमा ब्रेटनहरूले आफ्नो बदला लिए।1354 मा, क्याल्भेली बेचेरेलको अंग्रेजी-नियन्त्रित किल्लाको कप्तान थिए।उनले टिन्टेनियाककी महिलाको पाहुना थिइन्, फ्रान्सका मार्शल अर्नोल डी'अड्रेहेमलाई पक्रन १० अप्रिलमा मोन्टमुरानको महलमा आक्रमण गर्ने योजना बनाए।Bertrand du Guesclin, आफ्नो क्यारियरको प्रारम्भिक हाइलाइटहरू मध्ये एकमा, आक्रमणको प्रत्याशित, आर्चरहरूलाई सेन्ट्रीको रूपमा पोस्ट गर्दै।जब सेन्ट्रीहरूले Calveley को दृष्टिकोण मा अलार्म उठाए, डु Guesclin र d'Adrehem अवरोध गर्न हतार गरे।आउँदो लडाईमा, क्याल्भेलीलाई एन्गुरेन्ड डी'हेस्डिन नामक नाइटद्वारा अनहर्स गरिएको थियो, कब्जा गरियो र पछि फिरौती दिइयो।
1355 को कालो राजकुमारको सवारी
बर्खास्त गरिएको शहर ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1355 Oct 5 - Dec 2

1355 को कालो राजकुमारको सवारी

Bordeaux, France
युद्ध अन्त्य गर्ने सन्धि गुइनेसमा वार्ता भयो र ६ अप्रिल १३५४ मा हस्ताक्षर गरियो। यद्यपि, फ्रान्सेली राजा जोन द्वितीय (आर. १३५०–१३६४) को आन्तरिक परिषद्को संरचना परिवर्तन भयो र भावना यसको सर्तहरू विरुद्ध भयो।जोनले यसलाई अनुमोदन नगर्ने निर्णय गरे, र यो स्पष्ट थियो कि 1355 को गर्मी देखि दुबै पक्षहरू पूर्ण-स्तरीय युद्धको लागि प्रतिबद्ध हुनेछन्।अप्रिल 1355 मा एडवर्ड III र उनको काउन्सिल, एक असामान्य रूप देखि अनुकूल वित्तीय स्थिति मा कोष को साथ, उत्तरी फ्रान्स र ग्यास्कोनी दुबै मा आक्रमण सुरु गर्ने निर्णय गरे।जोनले आफ्नो उत्तरी सहरहरू र किल्लाहरू एडवर्ड III द्वारा अपेक्षित वंशको विरूद्ध कडा रूपमा ग्यारिसन गर्ने प्रयास गरे, एकै समयमा क्षेत्र सेना जम्मा गर्ने;पैसाको अभावले गर्दा ऊ असक्षम भयो।ब्ल्याक प्रिन्सको चेवाउची एडवर्ड, ब्ल्याक प्रिन्सको कमाण्डमा 5 अक्टोबर र 2 डिसेम्बर, 1355 को बीचमा एङ्ग्लो-ग्यास्कन सेनाले गरेको ठूलो मात्रामा माउन्ट गरिएको आक्रमण थियो। जोन, काउन्ट अफ आर्माग्नाक, जसले स्थानीय फ्रान्सेली सेनाहरूलाई कमान्ड गरे। , लडाइँबाट जोगियो, र अभियानको क्रममा थोरै लडाइँ भयो।4,000-6,000 मानिसहरूको एङ्ग्लो-ग्यासकोन सेनाले अङ्ग्रेजी नियन्त्रित ग्यास्कोनीको बोर्डोक्सबाट 300 माइल (480 किलोमिटर) नारबोन र फिर्ता ग्यास्कोनी तर्फ कूच गर्यो, फ्रान्सेली क्षेत्रको फराकिलो भूभागलाई ध्वस्त पार्यो र बाटोमा धेरै फ्रान्सेली शहरहरू ध्वस्त पार्यो।कुनै पनि इलाका कब्जा नगरिए पनि फ्रान्समा ठूलो आर्थिक क्षति भयो;आधुनिक इतिहासकार क्लिफर्ड रोजर्सले निष्कर्ष निकाले कि "चेभाउचीको आर्थिक उदासीनता पक्षको महत्त्वलाई बढाइचढाइ गर्न सकिँदैन।"अंग्रेजी कम्पोनेन्टले क्रिसमस पछि ठूलो प्रभावमा आक्रामक पुन: सुरु गर्यो, र निम्न चार महिनाहरूमा 50 भन्दा बढी फ्रान्सेली-नियन्त्रित शहरहरू वा किल्लाहरू कब्जा गरियो।
1356 को कालो राजकुमारको सवारी
1356 को कालो राजकुमारको सवारी ©Graham Turner
1356 Aug 4 - Oct 2

1356 को कालो राजकुमारको सवारी

Bergerac, France
1356 मा ब्ल्याक प्रिन्सले यस्तै चेभाउची गर्ने उद्देश्य राखेका थिए, यस पटक ठूलो रणनीतिक अपरेशनको भागको रूपमा फ्रान्सेलीहरूलाई एकै साथ धेरै दिशाहरूबाट प्रहार गर्ने उद्देश्यले।4 अगस्ट 6,000 एङ्ग्लो-गास्कन सिपाहीहरू बर्गेराकबाट उत्तर तर्फ बोर्जेस तर्फ लागे, फ्रान्सेली क्षेत्रको फराकिलो भूभागलाई विनाश गर्दै र बाटोमा रहेका धेरै फ्रान्सेली शहरहरू ध्वस्त पारे।लोइर नदीको छेउमा दुई अंग्रेजी सेनाहरूसँग सामेल हुने आशा गरिएको थियो, तर सेप्टेम्बरको शुरुमा एङ्ग्लो-ग्यासकनहरूले आफैंमा धेरै ठूलो फ्रान्सेली शाही सेनाको सामना गरिरहेका थिए।ब्ल्याक प्रिन्स ग्यास्कोनी तिर फर्कियो;ऊ युद्ध दिन तयार थियो, तर मात्र यदि उसले आफ्नो रोजाइको आधारमा रणनीतिक रक्षात्मक रूपमा लड्न सक्छ।जोन लड्न कटिबद्ध थिए, अधिमानतः एङ्ग्लो-गास्कन्सलाई आपूर्तिबाट बन्द गरेर र उनीहरूलाई आफ्नो तयार स्थितिमा आक्रमण गर्न बाध्य पारेर।घटनामा फ्रान्सेलीहरूले राजकुमारको सेनालाई काट्न सफल भए, तर त्यसपछि यसलाई जसरी भए पनि आफ्नो तयार रक्षात्मक स्थितिमा आक्रमण गर्ने निर्णय गरे, आंशिक रूपमा यो चिप्लिने डरले, तर प्रायः सम्मानको प्रश्नको रूपमा।यो पोइटियर्सको युद्ध थियो।
Play button
1356 Sep 19

Poitiers को युद्ध

Poitiers, France
1356 को प्रारम्भमा, ड्यूक अफ ल्यान्कास्टरले नर्मन्डी हुँदै सेनाको नेतृत्व गरे, जबकि एडवर्डले 8 अगस्त 1356 मा बोर्डोबाट ठूलो चेवाचीमा आफ्नो सेनाको नेतृत्व गरे। एडवर्डको सेनाले थोरै प्रतिरोधको सामना गरे, धेरै बस्तीहरू भत्काए, जबसम्म तिनीहरू टुर्समा लोयर नदीमा नपुगे।भारी वर्षाको कारणले उनीहरूले महल लिन वा शहर जलाउन असमर्थ थिए।यो ढिलाइले राजा जोनलाई एडवर्डको सेनालाई पिन गर्न र नष्ट गर्ने प्रयास गर्न अनुमति दियो।दुबै सेनाहरू पोइटियर्स नजिकै युद्धको लागि तयार थिए।फ्रान्सेलीहरू भारी पराजित भए;एक अङ्ग्रेजी काउंटर-आक्रमणले राजा जोन, उनको कान्छो छोरा र त्यहाँ उपस्थित धेरै फ्रान्सेली कुलीनहरू सहित कब्जा गर्यो।लडाईमा फ्रान्सेली कुलीनहरूको मृत्यु, क्रेसीमा भएको प्रकोपबाट केवल दस वर्षपछि, राज्यलाई अराजकतामा फ्याँकियो।राज्य डौफिन चार्ल्सको हातमा छोडियो, जसले पराजयको कारणले राज्यभरि लोकप्रिय विद्रोहको सामना गर्यो।
ज्याकरी किसान विद्रोह
मेलो को युद्ध ©Anonymous
1358 Jun 10

ज्याकरी किसान विद्रोह

Mello, Oise, France
सेप्टेम्बर 1356 मा पोइटियर्स को युद्ध को समयमा अंग्रेजी द्वारा फ्रान्सेली राजा को कब्जा पछि, फ्रान्स मा सत्ता एस्टेट-जनरल र जोन को छोरा, डाउफिन, पछि चार्ल्स V को बीचमा निष्फल भयो। एस्टेट-जनरल प्रभावकारी प्रदान गर्न को लागी धेरै विभाजित थियो। सरकार र फ्रान्सेली सिंहासनका अर्को दावीकर्ता, नाभेरेका राजा चार्ल्स द्वितीयसँगको गठबन्धनले कुलीनहरूका बीचमा असहमति पैदा गर्‍यो।फलस्वरूप, फ्रान्सेली कुलीनहरूको प्रतिष्ठा नयाँ कम मा डुब्यो।कोर्टराई ("गोल्डेन स्पर्सको युद्ध") मा कुलीनहरूका लागि शताब्दी खराब सुरु भएको थियो, जहाँ तिनीहरू मैदानबाट भागे र आफ्नो पैदल सेनालाई टुक्रा-टुक्रा पार्न छोडे;उनीहरूलाई पोइटियर्सको युद्धमा आफ्नो राजा त्यागेको आरोप पनि लगाइएको थियो।किसानहरूलाई उनीहरूको उत्पीडनको प्रतीकको रूपमा रक्षा गर्न किसानहरूलाई आवश्यक पर्ने कानूनको पारित हुनु स्वयंस्फूर्त विद्रोहको तत्काल कारण थियो।यो विद्रोह "द ज्याकरी" को रूपमा चिनिन थाल्यो किनभने कुलीनहरूले किसानहरूलाई "ज्याक" वा "ज्याक बोनहोम" भनेर गिल्ला गर्थे, जसलाई "ज्याक" भनिन्छ।किसान समूहहरूले वरपरका कुलीन घरहरूमाथि आक्रमण गरे, जसमध्ये धेरै जसो महिला र केटाकेटीहरूले मात्र कब्जा गरेका थिए, पुरुषहरू अङ्ग्रेजहरूसँग लडिरहेका सेनाहरूसँग थिए।कब्जा गर्नेहरूलाई बारम्बार नरसंहार गरियो, घरहरू लुटियो र हिंसाको नंगामा जलाइयो जसले फ्रान्सलाई स्तब्ध बनायो र यो एक समयको समृद्ध क्षेत्रलाई ध्वस्त पार्यो।महामहिमहरूको प्रतिक्रिया क्रोधित थियो।फ्रान्सभरका कुलीन वर्गले एकजुट भएर नोर्मन्डीमा एउटा सेना बनाए जसमा अङ्ग्रेजी र विदेशी भाडाका सेनाहरू सामेल भएका थिए, भुक्तान र पराजित किसानहरूलाई लुट्ने मौका मिल्यो।पेरिसका सेनाहरूले तोड्नु अघि सबैभन्दा कडा लडाइँ गरे, तर केही मिनेटमा सम्पूर्ण सेना महलबाट टाढा प्रत्येक सडकलाई अवरुद्ध गर्ने आतंकित भीडबाहेक केही थिएन।ज्याक्वेरी सेना र मेउक्सका शरणार्थीहरू ग्रामीण इलाकामा फैलिए जहाँ उनीहरूलाई हजारौं अन्य किसानहरूसँगै मारिएको थियो, विद्रोहमा कुनै पनि संलग्नताबाट धेरै निर्दोष, बदला लिने कुलीनहरू र उनीहरूका भाडाका सहयोगीहरूले।
Rheims को घेराबन्दी
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1359 Jul 1

Rheims को घेराबन्दी

Rheims, France
फ्रान्सको असन्तुष्टिलाई सदुपयोग गर्दै, एडवर्डले 1359 को गर्मीको अन्त्यमा आफ्नो सेना क्यालेसमा भेला गरे। उनको पहिलो उद्देश्य रेम्स शहर लिनु थियो।यद्यपि, रेम्सका नागरिकहरूले एडवर्ड र तिनको सेना आइपुग्नु अघि शहरको सुरक्षालाई बलियो बनाए।एडवर्डले रेइम्सलाई पाँच हप्ताको लागि घेरा हाल्यो तर नयाँ किल्लाहरू राखियो।उनले घेराबन्दी हटाए र आफ्नो सेनालाई 1360 को वसन्तमा पेरिसमा सारियो।
कालो सोमबार
एडवर्ड III ले युद्ध समाप्त गर्ने वाचा गरे। ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1360 Apr 13

कालो सोमबार

Chartres, France
इस्टर सोमबार १३ अप्रिलमा एडवर्डको सेना चार्ट्रेसको गेटमा आइपुग्यो।फ्रान्सेली रक्षकहरूले फेरि युद्धलाई अस्वीकार गरे, बरु तिनीहरूको किल्लाको पछाडि आश्रय दिए, र घेराबन्दी भयो।त्यो रात अङ्ग्रेजी सेनाले चार्ट्रेस बाहिर खुला मैदानमा क्याम्प बनायो।अचानक आएको आँधी र चट्याङले धेरैको ज्यान गयो ।तापक्रम नाटकीय रूपमा घट्यो र चिसो वर्षासँगै ठूलो असिनाले सिपाहीहरूलाई हानेर घोडाहरू छरपस्ट गर्न थाल्यो।आधा घण्टामा, उत्तेजना र तीव्र चिसोले लगभग 1,000 अंग्रेजहरू र 6,000 घोडाहरू मारे।घाइते भएका अङ्ग्रेजी नेताहरूमध्ये वारविकको ११ औं अर्ल थोमस डे ब्यूच्याम्पका जेठा छोरा सर गाई डे ब्यूचेम्प द्वितीय थिए।दुई हप्तापछि उनको चोटबाट मृत्यु हुनेछ।एडवर्ड विश्वस्त थिए कि घटना उनको प्रयासको बिरूद्ध भगवानबाट एक संकेत थियो।आँधीको चरमोत्कर्षको समयमा उनी आफ्नो घोडाबाट ओर्लिए र हाम्रो लेडी अफ चार्ट्रेसको क्याथेड्रलको दिशामा घुँडा टेकेको भनिन्छ।उनले शान्तिको वाचा सुनाए र फ्रान्सेलीहरूसँग वार्ता गर्न विश्वस्त भए।
1360 - 1369
पहिलो शान्तिornament
Brétigny को सन्धि
©Angus McBride
1360 May 8

Brétigny को सन्धि

Brétigny, France
फ्रान्सका राजा जोन द्वितीय, पोइटियर्सको युद्ध (१९ सेप्टेम्बर १३५६) मा युद्ध कैदीको रूपमा लिइएका, लन्डनको सन्धि लेख्न इङ्गल्याण्डका राजा एडवर्ड तृतीयसँग काम गरे।फ्रान्सेली एस्टेट-जनरल द्वारा सन्धिको निन्दा गरिएको थियो, जसले डाफिन चार्ल्सलाई यसलाई अस्वीकार गर्न सल्लाह दिए।जवाफमा, एडवर्ड, जसले एक वर्ष अघि लन्डनको रद्दी सन्धिमा दाबी गरिएका केही फाइदाहरू प्राप्त गर्न चाहन्थे, रिम्सलाई घेरे।घेराबन्दी जनवरी सम्म चल्यो र आपूर्ति कम चलिरहेको थियो, एडवर्ड बरगंडीमा फिर्ता भयो।अङ्ग्रेजी सेनाले पेरिसको व्यर्थ घेराबन्दीको प्रयास गरेपछि, एडवर्डले चार्ट्रेसमा यात्रा गरे, र अप्रिलको शुरुमा सर्तहरूको छलफल सुरु भयो।Brétigny को सन्धि एक सन्धि थियो, 8 मे 1360 मा मस्यौदा र 24 अक्टोबर 1360 मा अनुमोदन, इङ्गल्याण्ड को राजा एडवर्ड III र फ्रान्स को जोन II को बीच।पछिल्तिर हेर्दा, यसलाई सय वर्षको युद्ध (१३३७–१४५३) को पहिलो चरणको अन्त्यका साथै युरोपेली महाद्वीपमा अङ्ग्रेजी शक्तिको उचाइको रूपमा चिन्ह लगाइएको देखिन्छ।सर्तहरू थिए:एडवर्ड III ले गुयेन्ने र ग्यास्कोनी, पोइटौ, सेन्टोन्ज र औनिस, एजेनाइस, पेरिगोर्ड, लिमोसिन, क्वेर्सी, बिगोर, गौरे, एङ्गौमोइस, रुएर्गे, मोन्ट्रेउइल-सुर-मेर, पोन्थियु, कालाइस, संगाटे र काउन्टशिप, काउन्टशिप प्राप्त गरे। Guines को।इङ्गल्याण्डका राजाले यी स्वतन्त्र र स्पष्ट राख्नु पर्ने थियो, तिनीहरूको लागि श्रद्धा नगरी।यसबाहेक, सन्धिले 'अहिले इङ्गल्याण्डका राजाले राखेका सबै टापुहरू' फ्रान्सका राजाको अधीनमा रहनेछैन भन्ने शीर्षकलाई स्थापित गर्यो।राजा एडवर्डले टुरेनको डची, अन्जोउ र माइनको काउन्टशिप, ब्रिट्नी र फ्ल्यान्डर्सको आधिपत्य त्यागे।सन्धिले स्थायी शान्तिको नेतृत्व गरेन, तर सय वर्षको युद्धबाट नौ वर्षको विश्राम प्राप्त गर्यो।उनले फ्रान्सेली सिंहासनमा सबै दाबीहरू त्यागे।जोन द्वितीयले आफ्नो फिरौतीको लागि तीस लाख इकस तिर्नुपर्ने थियो, र उसले एक मिलियन तिरेपछि रिहा हुनेछ।
क्यारोलिन चरण
क्यारोलिन चरण ©Daniel Cabrera Peña
1364 Jan 1

क्यारोलिन चरण

Brittany, France
Brétigny को सन्धि मा, एडवर्ड III ले पूर्ण सार्वभौमिकता मा Aquitaine को डची को बदलामा फ्रान्सेली सिंहासन को लागी आफ्नो दावी त्याग्यो।दुई राज्यहरू बीचको औपचारिक शान्तिको नौ वर्षको बीचमा, ब्रिटनी र क्यास्टिलमा अंग्रेजी र फ्रान्सेलीहरू भिड्यो।1364 मा, जोन II लन्डन मा मृत्यु भयो, अझै पनि सम्मानजनक कैद मा।उनको उत्तराधिकारी चार्ल्स पाँचौं फ्रान्सको राजा बने।ब्रेटन उत्तराधिकारको युद्धमा, अङ्ग्रेजहरूले उत्तराधिकारी पुरुष, हाउस अफ मोन्टफोर्ट (हाउस अफ ड्रेक्सको क्याडेट, आफैं क्यापेटियन राजवंशको क्याडेट) लाई समर्थन गरे जबकि फ्रान्सेलीहरूले उत्तराधिकारी जनरल हाउस अफ ब्लोइसलाई समर्थन गरे।फ्रान्समा शान्ति भएपछि, हालै युद्धमा कार्यरत भाडाका सैनिकहरू र सिपाहीहरू बेरोजगार भए, र लुटपाटमा परिणत भए।चार्ल्स पाँचौंले क्यास्टिलका राजा पेड्रो द क्रुएलसँग सम्झौता गर्न पनि अंक पाएका थिए, जसले आफ्नी भाउजु, ब्लान्चे अफ बोर्बोनसँग विवाह गरे र उनलाई विष दिए।चार्ल्स V ले डु ग्युस्क्लिनलाई यी ब्यान्डहरूलाई क्यास्टिलमा पेड्रोलाई क्रूर हटाउनको लागि नेतृत्व गर्न आदेश दिए।क्यास्टिलियन गृहयुद्ध सुरु भयो।फ्रान्सेलीहरूले विरोध गरेपछि, पेड्रोले ब्ल्याक प्रिन्सलाई सहायताको लागि अपील गरे, प्रतिज्ञा पुरस्कार।कास्टिलियन गृहयुद्धमा ब्ल्याक प्रिन्सको हस्तक्षेप, र पेड्रोले आफ्नो सेवालाई पुरस्कृत गर्न असफल हुँदा राजकुमारको खजाना समाप्त भयो।उनले एक्विटेनमा कर बढाएर आफ्नो घाटा पूर्ति गर्ने संकल्प गरे।त्यस्ता करहरूमा अभ्यस्त ग्यास्कनहरूले गुनासो गरे।चार्ल्स V ले ब्ल्याक प्रिन्सलाई आफ्ना वासलहरूको गुनासोहरूको जवाफ दिन बोलाए तर एडवर्डले अस्वीकार गरे।सय वर्षको युद्धको क्यारोलिन चरण सुरु भयो।
Cocherel को युद्ध
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1364 May 16

Cocherel को युद्ध

Houlbec-Cocherel, France
फ्रान्सेली मुकुट 1354 देखि नाभारे (दक्षिणी ग्यास्कोनी नजिक) संग मतभेद थियो। 1363 मा Navarrese ले लन्डन मा फ्रान्स को जोन II को कैद र शक्ति कब्जा गर्न को लागी Dauphin को राजनीतिक कमजोरी को उपयोग गर्यो।इङ्गल्याण्डले फ्रान्ससँग शान्तिमा बस्नु पर्ने हुनाले नभेरेलाई समर्थन गर्न प्रयोग गरिने अङ्ग्रेजी सैन्य बलहरू इङ्गल्याण्डको सेनाको राजाले होइन, भाडा राउटियर कम्पनीहरूबाट खिचेका थिए, यसरी शान्ति सन्धिको उल्लङ्घनबाट बच्न।विगतमा जब विपक्षी सेना अघि बढेको थियो तब धनुर्धारीहरूले तिनीहरूलाई टुक्रा-टुक्रा पारिदिने गर्दथे, तर यस युद्धमा, डु गुस्क्लिनले आक्रमण गरेर र पछि पछि हट्ने नाटक गरेर रक्षात्मक संरचना तोड्न सफल भए, जसले सर जोन जुएल र उनको बटालियनलाई प्रलोभनमा पारे। तिनीहरूको पहाड खोजीमा।क्याप्टल डे बुच र उनको कम्पनीले पछ्यायो।त्यसपछि डु ग्युस्क्लिनको रिजर्भको फ्ल्याङ्क आक्रमणले दिन जित्यो।
ब्रेटन उत्तराधिकारको युद्ध समाप्त भयो
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1364 Sep 29

ब्रेटन उत्तराधिकारको युद्ध समाप्त भयो

Auray, France
1364 को सुरुमा, एभ्रनको वार्ता असफल भएपछि, मोन्टफोर्ट, जोन चान्डोसको सहयोगमा, 1342 देखि फ्रान्को-ब्रेटनहरूको हातमा रहेको औरेमाथि आक्रमण गर्न आए। उनी ओरे सहरमा प्रवेश गरे र घेराबन्दी गरे। महल, जुन ले क्रोइसिकबाट आउँदै गरेको निकोलस बोचार्टको जहाजहरूले समुद्रद्वारा अवरुद्ध गरेको थियो।युद्ध फ्रान्सेली आर्बालेस्टरहरू र अंग्रेजी धनुर्धारीहरू बीचको छोटो झडपबाट सुरु भयो।प्रत्येक एङ्ग्लो-ब्रेटन कोर्प्सलाई टाउकोमा एक पछि अर्को आक्रमण गरियो, तर भण्डारहरूले स्थितिलाई पुनर्स्थापित गर्यो।फ्रान्को-ब्रेटन स्थितिको दाहिने पङ्क्तिलाई त्यसपछि प्रतिआक्रमण गरियो र पछाडि धकेलियो र यसलाई आफ्नै भण्डारहरूले समर्थन नगरेको हुनाले, यसलाई केन्द्रतिर जोडिएको थियो।त्यसपछि बायाँ पखेटा पालैपालो जोडियो, अक्सेरको काउन्ट कब्जा गरियो, र ब्लोइसको चार्ल्सका सेनाहरू तोडिए र भागे।चार्ल्स, एक लान्स द्वारा प्रहार गरीएको थियो, एक अङ्ग्रेजी सिपाही द्वारा समाप्त भयो, कुनै क्वार्टर नदेखाउने आदेश को पालन गर्दै।Du Guesclin, आफ्ना सबै हतियारहरू तोडेर, अंग्रेजी सेनापति चन्दोसलाई आत्मसमर्पण गर्न बाध्य भयो।Du Guesclin लाई हिरासतमा लिइयो र चार्ल्स V द्वारा 100,000 फ्रान्कको फिरौती दिए।यस विजयले उत्तराधिकार युद्धको अन्त्य गर्‍यो।एक वर्ष पछि, 1365 मा, Guérande को पहिलो सन्धि अन्तर्गत, फ्रान्सका राजाले मोन्टफोर्टको जोनका छोरा जोन IV लाई ब्रिटनीको ड्यूकको रूपमा मान्यता दिए।
Castilian गृहयुद्ध
Castilian गृहयुद्ध ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1366 Jan 1 - 1369

Castilian गृहयुद्ध

Madrid, Spain
क्यास्टिलियन गृहयुद्ध 1351 देखि 1369 सम्म चलेको क्यास्टिलको क्राउनको उत्तराधिकारको युद्ध थियो। यो द्वन्द्व मार्च 1350 मा क्यास्टिलका राजा अल्फोन्सो XI को मृत्यु पछि सुरु भयो। यो ठूलो द्वन्द्वको हिस्सा बन्यो त्यसपछि राज्यको बीचमा चर्कियो। इङ्गल्याण्डफ्रान्सको राज्य : सय वर्षको युद्ध।यो मुख्यतया क्यास्टिल र यसको तटीय पानीमा शासक राजा पीटरको स्थानीय र सहयोगी सेनाहरू र ट्रास्टामाराका उनका अवैध भाइ हेनरीको मुकुटको अधिकारमा लडिएको थियो।1366 मा Castile मा उत्तराधिकार को गृहयुद्ध एक नयाँ अध्याय खोल्यो।क्यास्टिलका शासक पीटरको सेनालाई उनको सौतेनी भाइ हेनरी ट्रास्टामाराको विरुद्धमा खडा गरियो।अंग्रेजी मुकुटले पिटरलाई समर्थन गर्यो;फ्रान्सेलीहरूले हेनरीलाई समर्थन गरे।फ्रान्सेली सेनाको नेतृत्व बर्ट्रान्ड डु गुएसक्लिन, एक ब्रेटनले गरेका थिए, जो तुलनात्मक रूपमा नम्र सुरुवातबाट फ्रान्सको युद्ध नेताहरू मध्ये एकको रूपमा प्रमुखतामा पुगेका थिए।चार्ल्स पाँचौंले क्यास्टिलको आक्रमणमा ट्रास्टामारालाई समर्थन गर्न डु ग्युस्क्लिनलाई आफ्नो टाउकोमा राखेर १२,००० को बल प्रदान गरे।पीटरले इङ्गल्याण्ड र एक्विटेनका ब्ल्याक प्रिन्सलाई मद्दतको लागि अपील गरे, तर कुनै पनि आउँदैन, पिटरलाई एक्विटेनमा निर्वासनमा बाध्य पार्दै।ब्ल्याक प्रिन्सले पहिले पिटरको दावीलाई समर्थन गर्न सहमत भएका थिए तर ब्रेटिग्नीको सन्धिका सर्तहरूको चिन्ताले उनलाई इङ्गल्याण्डको सट्टा एक्वाटेनको प्रतिनिधिको रूपमा पिटरलाई सहयोग गर्न प्रेरित गर्यो।त्यसपछि उनले क्यास्टिलमा एङ्ग्लो-गास्कन सेनाको नेतृत्व गरे।
Play button
1367 Apr 3

नाजेराको युद्ध

Nájera, Spain
क्यास्टिलियन नौसैनिक शक्ति, फ्रान्स वा इङ्गल्याण्ड भन्दा धेरै उच्च, दुई राजनैतिकहरूलाई गृहयुद्धमा पक्ष लिन, क्यास्टिलियन फ्लीटमा नियन्त्रण प्राप्त गर्न प्रोत्साहित गर्यो।कास्टाइलका राजा पिटरलाई इङ्गल्याण्ड, एक्विटेन, माजोर्का, नभारा र ब्ल्याक प्रिन्सद्वारा भाडामा लिएका उत्कृष्ट युरोपेली भाडाका सैनिकहरूले समर्थन गरेका थिए।उनको प्रतिद्वन्द्वी, काउन्ट हेनरी, कास्टाइलमा बहुसंख्यक कुलीन र ईसाई सैन्य संगठनहरूले सहयोग गरेका थिए।जबकि न त फ्रान्सको राज्य र न त आरागोनको क्राउनले उनलाई आधिकारिक सहायता दिए, उनको पक्षमा धेरै अरागोनी सैनिकहरू र फ्रान्सेली स्वतन्त्र कम्पनीहरू उनको लेफ्टिनेन्ट ब्रेटन नाइट र फ्रान्सेली कमाण्डर बर्ट्रान्ड डु गुएसलिनप्रति वफादार थिए।यद्यपि लडाई हेनरीको लागि ठूलो पराजयको साथ समाप्त भयो, यसले राजा पिटर, वेल्सका राजकुमार र इङ्गल्याण्डका लागि विनाशकारी परिणामहरू थिए।नाजेराको युद्ध पछि, पिटर I ले ब्ल्याक प्रिन्सलाई बेयोनमा सहमति भएको क्षेत्रहरू दिएनन् र न त उसले अभियानको खर्चको लागि तिरेको थियो।फलस्वरूप, क्यास्टिलका राजा पिटर प्रथम र वेल्सको राजकुमार बीचको सम्बन्ध समाप्त भयो, र क्यास्टिल र इङ्गल्याण्डले आफ्नो गठबन्धन तोड्यो ताकि पिटर प्रथमले इङ्गल्याण्डको समर्थनमा भरोसा नगर्ने।यसले कठिनाइहरूले भरिएको अभियान पछि ब्ल्याक प्रिन्सको लागि राजनीतिक र आर्थिक प्रकोप र खगोलीय हानिको परिणामस्वरूप।
मोन्टिएलको युद्ध
मोन्टिएलको युद्ध ©Jose Daniel Cabrera Peña
1369 Mar 14

मोन्टिएलको युद्ध

Montiel, Spain
मोन्टिएलको युद्ध 14 मार्च 1369 मा ट्रास्टामाराको हेनरीलाई समर्थन गर्ने फ्रान्को-कास्टिलियन सेनाहरू र क्यास्टिलको शासन गर्ने पिटरलाई समर्थन गर्ने ग्रानाडियन-कास्टिलियन सेनाहरू बीच लडिएको युद्ध थियो।फ्रान्को-कास्टिलियनहरू धेरै हदसम्म डु ग्युस्क्लिनको आच्छादित रणनीतिका कारण विजयी भएका थिए।युद्ध पछि, पत्रुस मोन्टिएलको महलमा भागे, जहाँ उनी फसे।Bertrand du Guesclin लाई घूस दिने प्रयासमा, पिटरलाई उनको महल शरणस्थान बाहिर जालमा फसाइएको थियो।भिडन्तमा उनका सौतेनी भाइ हेनरीले पिटरलाई धेरै पटक छुरा प्रहार गरे।23 मार्च 1369 मा उनको मृत्युले क्यास्टिलियन गृहयुद्धको अन्त्यलाई चिन्ह लगायो।उनको विजयी सौतेनी भाइलाई क्यास्टिलको हेनरी द्वितीयको ताज लगाइएको थियो।हेनरीले डु गुस्क्लिन ड्यूक अफ मोलिना बनाए र फ्रान्सेली राजा चार्ल्स वीसँग गठबन्धन बनाए। 1370 र 1376 को बीचमा, क्यास्टिलियन फ्लीटले अक्विटेन र अंग्रेजी तट विरुद्ध फ्रान्सेली अभियानहरूलाई नौसेना समर्थन प्रदान गर्यो जबकि डु गुएसक्लिनले पोइटौ र नर्मन्डीलाई अङ्ग्रेजीहरूबाट पुनः कब्जा गरे।
1370 - 1372
फ्रान्सेली रिकभरीornament
Limoges को घेराबन्दी
Limoges को घेराबन्दी ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1370 Sep 19

Limoges को घेराबन्दी

Limoges, France
Limoges को शहर अंग्रेजी नियन्त्रणमा थियो तर अगस्त 1370 मा यसले फ्रान्सेलीहरूलाई आत्मसमर्पण गर्यो, यसको ढोका ड्यूक अफ बेरीको लागि खोल्यो।लिमोजेसको घेराबन्दी सेप्टेम्बरको दोस्रो हप्तामा एडवर्ड द ब्ल्याक प्रिन्सको नेतृत्वमा अंग्रेजी सेनाले राखेको थियो।सेप्टेम्बर 19 मा, शहरलाई आँधीले लियो, त्यसपछि धेरै विनाश र धेरै नागरिकहरूको मृत्यु भयो।बोराले प्रभावकारी रूपमा लिमोजेस इनामेल उद्योगको अन्त्य गर्‍यो, जुन लगभग एक शताब्दीदेखि युरोपभर प्रसिद्ध थियो।
चार्ल्स वीले युद्धको घोषणा गरे
पोन्टभालेनको युद्ध, फ्रोइसार्टको इतिहासको प्रबुद्ध पाण्डुलिपिबाट ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1370 Dec 4

चार्ल्स वीले युद्धको घोषणा गरे

Pontvallain, France
1369 मा, एडवर्डले सन्धिका सर्तहरू पालन गर्न असफल भएको बहानामा, चार्ल्स पाँचौंले फेरि युद्धको घोषणा गरे।अगस्टमा फ्रान्सेली आक्रमणले नर्मन्डीमा महलहरू पुन: कब्जा गर्ने प्रयास गर्यो।अघिल्लो अङ्ग्रेजी अभियानहरूमा लडेका पुरुषहरू, र पहिले नै भाग्य र प्रसिद्धि जितिसकेका थिए, तिनीहरूको सेवानिवृत्तिबाट बोलाइयो, र नयाँ, जवान पुरुषहरूलाई आदेश दिइयो।जब चार्ल्स पाँचौंले युद्ध फेरि सुरु गरे, सन्तुलन उनको पक्षमा सरेको थियो;फ्रान्स पश्चिमी यूरोपमा सबैभन्दा ठूलो र सबैभन्दा शक्तिशाली राज्य बनेको थियो र इङ्गल्याण्डले आफ्नो सबैभन्दा सक्षम सैन्य नेताहरू गुमाएको थियो।एडवर्ड III धेरै पुरानो थियो, ब्ल्याक प्रिन्स एक अवैध थियो, जबकि डिसेम्बर 1370 मा, जोन चान्डोस, पोइटौ को धेरै अनुभवी सेनेस्चल, लुसाक-लेस-चेटौक्स नजिकैको झडपमा मारिए।नोभेम्बर 1370 मा फ्रान्सको कन्स्टेबल नियुक्त, बर्ट्रान्ड डु ग्युस्क्लिनको सल्लाहमा, फ्रान्सेलीहरूले एट्रिशनल रणनीति अपनाए।फ्रान्सेलीहरूले पश्चिममा क्षेत्रीय लाभहरू गरे, पोइटियर्सको रणनीतिक प्रान्तीय राजधानी पुन: कब्जा गरे र धेरै महलहरू कब्जा गरे।अङ्ग्रेजहरूले क्यालेसदेखि पेरिससम्मको उत्तरी फ्रान्समा लुटपाट र आगो लगाएका थिए।जाडोको आगमनसँगै, अङ्ग्रेज सेनापतिहरू बाहिरिए र आफ्नो सेनालाई चार भागमा विभाजन गरे।लडाईमा दुईवटा छुट्टाछुट्टै संलग्नताहरू थिए: एउटा पोन्टभालेनमा जहाँ, जबरजस्ती मार्च पछि, जुन रातभर जारी रह्यो, फ्रान्सको नवनियुक्त कन्स्टेबल ग्युस्क्लिनले अङ्ग्रेजी सेनाको ठूलो हिस्सालाई चकित पारे र यसलाई मेटाए।एक समन्वित आक्रमणमा, Guesclin को अधीनस्थ, लुई डे सानसेरे, उही दिन, नजिकैको शहर Vaas मा एक सानो अंग्रेजी बल समातेर, यसलाई पनि सफाए।यी दुईलाई कहिलेकाहीँ छुट्टाछुट्टै लडाइँ भनिन्छ।फ्रान्सेलीहरूको संख्या 5,200 पुरुषहरू थिए, र अंग्रेजी बल लगभग एउटै आकारको थियो।इङ्गल्याण्डले 1374 सम्म एक्विटेनमा क्षेत्र गुमाउन जारी राख्यो, र तिनीहरूले भूमि गुमाएपछि, तिनीहरूले स्थानीय प्रभुहरूको निष्ठा गुमाए।पोन्टभालेनले राजा एडवर्डको नाभेरेका राजा चार्ल्ससँगको गठबन्धन प्रवर्द्धन गर्ने अल्पकालीन रणनीतिलाई समाप्त गरे।यसले फ्रान्समा इङ्गल्याण्डद्वारा ठूला कम्पनीहरू - भाडाका ठूला सेनाहरूको अन्तिम प्रयोगलाई पनि चिन्ह लगाइयो।तिनीहरूका अधिकांश मूल नेताहरू मारिएका थिए।भाडाका सैनिकहरूलाई अझै पनि उपयोगी मानिन्थ्यो, तर तिनीहरू दुवै पक्षका मुख्य सेनाहरूमा बढ्दो रूपमा समाहित भएका थिए।
Play button
1372 Jun 22 - Jun 23

इङ्गल्याण्डको नौसेना सर्वोच्चता समाप्त भयो

La Rochelle, France
1372 मा अङ्ग्रेजी राजा एडवर्ड III ले डचीको नयाँ लेफ्टिनेन्ट, अर्ल अफ पेम्ब्रोकको अधीनमा अक्विटेनमा महत्त्वपूर्ण अभियानको योजना बनाए।अक्विटेनमा अंग्रेजी शासन त्यतिबेला खतरामा थियो।1370 देखि यस क्षेत्रको ठूलो भाग फ्रान्सेली शासनको अधीनमा परेको थियो।1372 मा, Bertrand du Guesclin ला Rochelle मा घेराबन्दी राखे।1368 को फ्रान्को-कास्टिलियन गठबन्धनको मागलाई प्रतिक्रिया दिन, क्यास्टिलका राजा, ट्रास्टामाराका हेनरी द्वितीयले एम्ब्रोसियो बोकानेग्राको नेतृत्वमा एक्वेटेनमा एउटा फ्लीट पठाए।जोन हेस्टिङ्स, पेम्ब्रोकको दोस्रो अर्ललाई 160 सिपाहीहरूको सानो परिचर, £ 12,000 र कम्तिमा चार महिनाको लागि Aquitaine वरपर 3,000 सिपाहीहरूको सेना भर्ती गर्न पैसा प्रयोग गर्न निर्देशनहरू सहित शहरमा पठाइएको थियो।अङ्ग्रेजी फ्लीटमा 32 वटा जहाज र लगभग 50 टनका 17 वटा सानो बार्जहरू थिए।क्यास्टिलियन विजय पूरा भयो र सम्पूर्ण काफिले कब्जा गरियो।यो हारले अङ्ग्रेजी समुद्री व्यापार र आपूर्तिलाई कमजोर बनायो र तिनीहरूको ग्यास्कन सम्पत्तिलाई धम्की दियो।ला रोशेलको युद्ध सय वर्षको युद्धको पहिलो महत्त्वपूर्ण अंग्रेजी नौसेना हार थियो।अङ्ग्रेजहरूलाई चौध शहरहरूको प्रयासबाट आफ्नो बेडा पुनर्निर्माण गर्न एक वर्ष चाहिन्छ।
चिसेटको युद्ध
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1373 Mar 21

चिसेटको युद्ध

Chizé, France
फ्रान्सेलीहरूले शहरलाई घेराबन्दी गरेका थिए र अंग्रेजीले राहत बल पठाए।बर्ट्रान्ड डु गुएसक्लिनको नेतृत्वमा फ्रान्सेलीहरूले राहत बललाई भेटे र यसलाई पराजित गरे।1360 मा ब्रेटिग्नीको सन्धिद्वारा अंग्रेजीलाई सुम्पिएको पोइटौ काउन्टी पुन: प्राप्ति गर्न भ्यालोइस अभियानको यो अन्तिम प्रमुख युद्ध थियो। फ्रान्सेली विजयले यस क्षेत्रमा अंग्रेजी प्रभुत्वको अन्त्य गर्‍यो।
इङ्गल्याण्डको रिचर्ड द्वितीय
Recueil des croniques of Jean de Wavrin बाट 1377 मा दस वर्षको रिचर्ड II को राज्याभिषेक।ब्रिटिश पुस्तकालय, लन्डन। ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1377 Jun 22

इङ्गल्याण्डको रिचर्ड द्वितीय

Westminster Abbey, London, UK
कालो राजकुमार 1376 मा मृत्यु भयो;अप्रिल 1377 मा, एडवर्ड III ले आफ्नो लर्ड चान्सलर, एडम हउटनलाई चार्ल्ससँग वार्ता गर्न पठाए, जो एडवर्ड आफैं जुन 21 मा मृत्यु भएपछि घर फर्केका थिए। उनको उत्तराधिकारी उनको दस वर्षका नाति रिचर्ड द्वितीयले इङ्गल्याण्डको सिंहासनमा आए।बाल सम्राटको हकमा रीजेन्ट नियुक्त गर्नु सामान्य थियो तर रिचार्ड द्वितीयको लागि कुनै रीजेन्ट नियुक्त गरिएको थिएन, जसले 1377 मा आफ्नो राज्यारोहणको मितिदेखि नाममात्र रूपमा राजाको शक्ति प्रयोग गरे। 1377 र 1380 को बीचमा, वास्तविक शक्ति हातमा थियो। काउन्सिलहरूको श्रृंखलाको।राजनैतिक समुदायले यसलाई राजाका काका जोन अफ गाउन्टको नेतृत्वमा रहेको रीजेन्सीलाई प्राथमिकता दियो, यद्यपि गाउन्ट अत्यधिक प्रभावशाली रहे।रिचर्डले आफ्नो शासनकालमा 1381 मा वाट टायलरको नेतृत्वमा किसानहरूको विद्रोह र 1384-1385 मा एङ्ग्लो-स्कटिश युद्ध सहित धेरै चुनौतीहरूको सामना गरे।आफ्नो स्कटिश साहसिक कार्यको लागि र फ्रान्सेलीहरू विरुद्ध क्यालेसको सुरक्षाको लागि तिर्नको लागि कर उठाउने उनको प्रयासले उनलाई बढ्दो अलोकप्रिय बनायो।
पश्चिमी धर्मवाद
14 औं शताब्दीको मिनिएचर विभाजनको प्रतीक हो ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1378 Jan 1 - 1417

पश्चिमी धर्मवाद

Avignon, France
पश्चिमी धर्म, जसलाई पापल स्किज्म, द भ्याटिकन स्ट्यान्डअफ, ग्रेट ओक्सीडेन्टल स्किज्म र 1378 को स्किज्म पनि भनिन्छ, क्याथोलिक चर्चमा 1378 देखि 1417 सम्म चलेको विभाजन थियो जसमा रोम र एभिग्ननमा बस्ने विशपहरूले साँचो पोप भएको दाबी गरे। 1409 मा पिसान पोपहरूको तेस्रो पङ्क्तिद्वारा। यो विभाजन व्यक्तित्व र राजनीतिक निष्ठाद्वारा संचालित थियो, एभिग्नन पोपसी फ्रान्सेली राजतन्त्रसँग नजिकको सम्बन्ध भएको थियो।पोपको सिंहासनमा यी प्रतिद्वन्द्वी दावीहरूले कार्यालयको प्रतिष्ठालाई हानि पुर्‍यायो।
Britanny अभियान
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1380 Jul 1 - 1381 Jan

Britanny अभियान

Nantes, France
अर्ल अफ बकिङ्घमले इङ्गल्याण्डको सहयोगी ड्यूक अफ ब्रिट्नीलाई सहयोग गर्न फ्रान्समा एउटा अभियानको आदेश दिए।वुडस्टकले पेरिसको पूर्वमा आफ्ना 5,200 मानिसहरूलाई यात्रा गर्दा, तिनीहरूले फिलिप द बोल्ड, ड्यूक अफ बरगन्डीको सेनाले ट्रॉयसमा सामना गरे, तर फ्रान्सेलीहरूले 1346 मा क्रेसीको युद्ध र 1356 मा पोइटियर्सको युद्धबाट सिकेका थिए। अङ्ग्रेजहरूका विरुद्ध कडा लडाइँ भयो त्यसैले बकिङ्घम सेनाहरूले चेवाउची जारी राखे र नान्टेस र लोइरमाथिको अक्विटेनतर्फको महत्त्वपूर्ण पुललाई घेरा हाल्यो।जनवरी सम्म, यद्यपि, यो स्पष्ट भएको थियो कि ड्यूक अफ ब्रिट्नी नयाँ फ्रान्सेली राजा चार्ल्स VI सँग मेलमिलाप भएको थियो, र गठबन्धन पतन र पेचिशले आफ्ना मानिसहरूलाई विनाश गर्दै, वुडस्टकले घेराबन्दी त्यागे।
चार्ल्स वी र डु गुएसक्लिनको मृत्यु
बर्ट्रान्ड डु गुस्क्लिनको मृत्यु, जीन फौकेट द्वारा ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1380 Sep 16

चार्ल्स वी र डु गुएसक्लिनको मृत्यु

Toulouse, France
चार्ल्स V को 16 सेप्टेम्बर 1380 मा मृत्यु भयो र डु ग्युस्क्लिनको ल्याङ्गुएडोकमा सैन्य अभियानको क्रममा चाटौनुफ-डे-रान्डनमा बिरामीको कारण मृत्यु भयो।फ्रान्सले युद्धमा आफ्नो मुख्य नेतृत्व र समग्र गति गुमायो।चार्ल्स VI ले 11 वर्षको उमेरमा फ्रान्सको राजाको रूपमा आफ्नो बुबाको उत्तराधिकारी बने, र यसरी उहाँ आफ्ना काकाहरूको नेतृत्वमा रीजेन्सी अन्तर्गत राखियो, जसले लगभग 1388 सम्म सरकारी मामिलाहरूमा प्रभावकारी पकड कायम राख्न सफल भए, चार्ल्सले शाही बहुमत हासिल गरेपछि।फ्रान्सले व्यापक विनाश, प्लेग र आर्थिक मन्दीको सामना गरिरहेको छ, उच्च करले फ्रान्सेली किसान र शहरी समुदायहरूमा भारी बोझ ल्यायो।इङ्गल्याण्ड विरुद्धको युद्धको प्रयास धेरै हदसम्म शाही करमा निर्भर थियो, तर जनसंख्या बढ्दो रूपमा यसको लागि तिर्न इच्छुक थिएन, जसरी 1382 मा Harelle र Maillotin विद्रोहमा प्रदर्शन गरिएको थियो। चार्ल्स V ले आफ्नो मृत्युशय्यामा यी धेरै करहरू खारेज गरे, तर पछि प्रयासहरू। उनीहरूलाई पुनर्स्थापित गर्न फ्रान्सेली सरकार र जनताबीच शत्रुता उत्पन्न भयो।
Play button
1381 May 30 - Nov

वाट टायलरको विद्रोह

Tower of London, London, UK
किसान विद्रोह, जसलाई वाट टायलरको विद्रोह वा ग्रेट राइजिङ पनि भनिन्छ, 1381 मा इङ्गल्याण्डको ठूलो भागमा ठूलो विद्रोह थियो। विद्रोहका विभिन्न कारणहरू थिए, जसमा 1340 को दशकमा ब्ल्याक डेथले उत्पन्न गरेको सामाजिक-आर्थिक र राजनीतिक तनावहरू समावेश थिए। सय वर्षको युद्धको समयमा फ्रान्ससँगको द्वन्द्व र लन्डनको स्थानीय नेतृत्व भित्रको अस्थिरताको परिणामस्वरुप उच्च करहरू।विद्रोहले फ्रान्समा सैन्य अभियानहरूको लागि भुक्तान गर्न थप करहरू उठाउन पछि संसदहरूलाई रोकेर सयौं वर्षको युद्धको क्रममा ठूलो प्रभाव पार्यो।
Roosebeke को युद्ध
Roosebeke को युद्ध। ©Johannot Alfred
1382 Nov 27

Roosebeke को युद्ध

Westrozebeke, Staden, Belgium
फिलिप द बोल्डले 1380 देखि 1388 सम्म काउन्सिल अफ रिजेन्ट्समा शासन गरेका थिए, र चार्ल्स VI को बाल्यकालमा फ्रान्समा शासन गरेका थिए, जो फिलिपका भतिजा थिए।उनले फिलिप भ्यान आर्टेवेल्डको नेतृत्वमा भएको फ्लेमिश विद्रोहलाई दबाउन वेस्ट्रोजेबेकेमा फ्रान्सेली सेना तैनाथ गरे, जसले फ्ल्यान्डर्सको लुइस द्वितीयलाई हटाउने उद्देश्य राखेका थिए।फिलिप द्वितीयले लुइसको छोरी फ्ल्यान्डर्सको मार्गरेटसँग विवाह गरेका थिए।रुजबेकको युद्ध फिलिप भ्यान आर्टेवेल्डको नेतृत्वमा रहेको फ्लेमिश सेना र फ्ल्यान्डर्सको लुइस द्वितीयको नेतृत्वमा रहेको फ्रान्सेली सेनाको बीचमा भएको थियो जसले बेभरहाउट्सवेल्डको युद्धमा पराजित भएपछि फ्रान्सेली राजा चार्ल्स छैठौंको सहयोगको लागि आह्वान गरेको थियो।फ्लेमिश सेना पराजित भयो, फिलिप भ्यान आर्टेवेल्डे मारिए र उनको शव प्रदर्शनमा राखियो।
डिस्पेंसरको धर्मयुद्ध
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1382 Dec 1 - 1383 Sep

डिस्पेंसरको धर्मयुद्ध

Ghent, Belgium
डेस्पेन्सरको धर्मयुद्ध (वा नर्विचको धर्मयुद्धको बिशप, कहिलेकाहीँ केवल नर्विच क्रुसेड) 1383 मा अंग्रेजी विशप हेनरी ले डेस्पेन्सरको नेतृत्वमा गरिएको सैन्य अभियान थियो जुन एन्टिपोप क्लेमेन्ट VII का समर्थकहरू विरुद्धको संघर्षमा गेन्ट शहरलाई सहयोग गर्ने उद्देश्य थियो।यो महान पापल विभाजन र इङ्गल्याण्डफ्रान्स बीचको सय वर्षको युद्धको समयमा भएको थियो।जबकि फ्रान्सले क्लेमेन्टलाई समर्थन गर्यो, जसको अदालत एभिग्ननमा आधारित थियो, अंग्रेजीले रोममा पोप अर्बन VI लाई समर्थन गर्यो।
स्कटल्याण्डमा अंग्रेजी आक्रमण
स्कटल्याण्डमा अंग्रेजी आक्रमण ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1385 Jul 1

स्कटल्याण्डमा अंग्रेजी आक्रमण

Scotland, UK
जुलाई 1385 मा इङ्गल्याण्डका राजा रिचर्ड द्वितीयले स्कटल्याण्डमा अंग्रेजी सेनाको नेतृत्व गरे।आक्रमण, आंशिक रूपमा, स्कटिश सीमा आक्रमणहरूको बदला थियो, तर पछिल्लो गर्मीमा स्कटल्याण्डमा फ्रान्सेली सेनाको आगमनले सबैभन्दा बढी उत्तेजित भएको थियो।इङ्गल्याण्ड र फ्रान्स सय वर्षको युद्धमा संलग्न थिए, र फ्रान्स र स्कटल्याण्डले एकअर्कालाई समर्थन गर्ने सन्धि गरेका थिए।अङ्ग्रेजी राजा भर्खरै उमेर पुगेका थिए, र यो आशा गरिएको थियो कि उनले आफ्नो बुबा एडवर्ड द ब्ल्याक प्रिन्स र हजुरबुबा एडवर्ड III ले गरे जस्तै मार्शल भूमिका खेल्नेछन्।फ्रान्समा आक्रमण गर्ने कि स्कटल्यान्डमाथि आक्रमण गर्ने भन्ने विषयमा अंग्रेजी नेतृत्वमा केही असहमति थियो;राजाका काका, जोन अफ गाउन्टले फ्रान्समा आक्रमण गर्ने पक्षमा थिए, उनलाई क्यास्टिलमा रणनीतिक फाइदा लिनको लागि, जहाँ उनी आफैं प्राविधिक रूपमा आफ्नी पत्नीमार्फत राजा थिए तर आफ्नो दाबी पुष्टि गर्न समस्या थियो।कुलीन वर्गका राजाका साथीहरू - जो गाउन्टका शत्रुहरू पनि थिए - स्कटल्याण्डमा आक्रमण गर्न रुचाउँथे।एक वर्ष अघि संसदले महाद्वीपीय अभियानको लागि कोष प्रदान गरेको थियो र यसलाई हाउस अफ कमन्सलाई बेवास्ता गर्नु मूर्खतापूर्ण मानिएको थियो।क्राउनले मुश्किलले ठूलो अभियान वहन गर्न सक्छ।रिचर्डले सामन्ती शुल्कलाई बोलाए, जुन धेरै वर्षदेखि बोलाइएको थिएन।यो अन्तिम अवसर थियो जसमा यो बोलाइएको थियो।रिचर्डले आफ्नो आक्रमण बलमा अनुशासन कायम राख्न अध्यादेशहरू जारी गरे, तर अभियान सुरुदेखि नै समस्याहरूले घेरिएको थियो।
मार्गेटको युद्ध
मार्गेटको युद्ध ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1387 Mar 24 - Mar 25

मार्गेटको युद्ध

Margate, UK
अक्टोबर 1386 मा, रिचर्ड द्वितीयको तथाकथित अद्भुत संसदले एउटा आयोगलाई अनुमोदन गर्‍यो जसले फ्ल्यान्डर्समा वंश (उभयचर आक्रमण) को लागि पुरुष र जहाजहरू भेला गर्न थाल्यो।यो एउटा विद्रोहलाई उक्साउने उद्देश्य थियो जसले फिलिप द बोल्डको सरकारलाई अंग्रेजी समर्थक शासनले प्रतिस्थापन गर्नेछ।१६ मार्चमा, रिचर्ड, अर्ल अफ अरुन्डेल स्यान्डविच आइपुगे, जहाँ उनले ६० जहाजहरूको फ्लीटको कमान्ड लिए।24 मार्च 1387 मा अरुन्डेलको फ्लीटले सर जीन डे बुक द्वारा कमान्ड गरिएको लगभग 250-360 जहाजहरूको फ्रान्सेली फ्लीटको भाग देख्यो।अङ्ग्रेजहरूले आक्रमण गर्दा, धेरै फ्लेमिश जहाजहरूले फ्लीटलाई छोडिदिए र त्यहाँबाट मार्गेटबाट फ्लेमिश तटतिर च्यानलमा लडाइहरूको श्रृंखला सुरु भयो।पहिलो सगाई, मार्गेट आफैंमा, सबैभन्दा ठूलो कार्य थियो र धेरै जहाजहरूको हानिको साथ सहयोगी फ्लीटलाई भाग्न बाध्य तुल्यायो।मार्गेट सय वर्षको युद्धको क्यारोलिन युद्ध चरणको अन्तिम प्रमुख नौसेना युद्ध थियो।यसले कम्तिमा अर्को दशकको लागि इङ्गल्याण्डमा आक्रमण गर्ने फ्रान्सको मौकालाई नष्ट गर्यो।
Leulinghem को युद्धविराम
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1389 Jul 18

Leulinghem को युद्धविराम

Calais, France
ल्युलिङ्हेमको युद्धविराम सन् १८ जुलाई १३८९ मा रिचर्ड द्वितीयको इङ्गल्याण्डको राज्य र यसका सहयोगीहरू र चार्ल्स छैठौंको राज्य फ्रान्स र यसका सहयोगीहरूद्वारा सय वर्षको युद्धको दोस्रो चरणको अन्त्यमा सहमत भएको युद्धविराम थियो।इङ्गल्याण्ड आर्थिक पतनको किनारमा थियो र आन्तरिक राजनीतिक विभाजनबाट पीडित थियो।अर्कोतर्फ, चार्ल्स छैठौं एक मानसिक रोगबाट पीडित थिए जसले फ्रान्सेली सरकारद्वारा युद्धलाई अगाडि बढाउन अपाङ्ग बनायो।कुनै पनि पक्ष युद्धको प्राथमिक कारण, डचीको डचीको कानुनी हैसियत र इङ्गल्याण्डको राजालाई फ्रान्सका राजालाई डचीको स्वामित्वमा राखेको श्रद्धालाई स्वीकार गर्न इच्छुक थिएन।यद्यपि, दुवै पक्षले प्रमुख आन्तरिक समस्याहरूको सामना गरे जसले युद्ध जारी राखेमा उनीहरूको राज्यलाई नराम्ररी क्षति पुर्‍याउन सक्छ।युद्धविराम सुरुमा राजाहरूका प्रतिनिधिहरूद्वारा तीन वर्षसम्म चल्ने वार्ता भएको थियो, तर दुई राजाहरूले क्यालेसको अङ्ग्रेजी किल्ला नजिकैको ल्युलिङ्हेममा व्यक्तिगत रूपमा भेटे र युद्धविरामलाई २७ वर्षको अवधिसम्म विस्तार गर्न सहमत भए।मुख्य निष्कर्ष:टर्कीहरु विरुद्ध संयुक्त धर्मयुद्धपोप विभाजन समाप्त गर्न फ्रान्सेली योजना को अंग्रेजी समर्थनइङ्गल्याण्ड र फ्रान्स बीच विवाह गठबन्धनइबेरियन प्रायद्वीपमा शान्तिअङ्ग्रेजहरूले क्यालेस बाहेक उत्तरी फ्रान्समा आफ्ना सबै सम्पत्तिहरू खाली गरे।
1389 - 1415
दोस्रो शान्तिornament
Armagnac-Burgundian गृहयुद्ध
नोभेम्बर 1407 मा पेरिसमा लुइस I, ड्यूक अफ ओर्लेन्सको हत्या ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1407 Nov 23 - 1435 Sep 21

Armagnac-Burgundian गृहयुद्ध

France
23 नोभेम्बर 1407 मा, लुइस, ड्यूक अफ ओर्लेन्स, राजा चार्ल्स VI का भाइ,पेरिसको रु भिइले-डु-टेम्पलमा रहेको होटल बारबेटमा जोन द फियरलेसको सेवामा मुखौटाधारी हत्याराहरूले हत्या गरे।Armagnac-Burgundian गृहयुद्ध फ्रान्सेली शाही परिवारका दुई क्याडेट शाखाहरू बीचको द्वन्द्व थियो - हाउस अफ ओर्लियन्स (आर्मग्नाक गुट) र हाउस अफ बरगन्डी (बरगुन्डी गुट) 1407 देखि 1435 सम्म। यो सय वर्षमा एक सुस्तताको समयमा सुरु भयो। ' अङ्ग्रेजहरू विरुद्धको युद्ध र पोपसीको पश्चिमी भेदभावसँग ओभरल्याप भयो।फ्रान्सेली गृहयुद्ध सुरु हुन्छ।युद्धका कारणहरू फ्रान्सका चार्ल्स VI (चार्ल्स पाँचौंको जेठो छोरा र उत्तराधिकारी) को शासनमा र दुई फरक आर्थिक, सामाजिक र धार्मिक प्रणालीहरू बीचको टकरावमा निहित थिए।एकातिर फ्रान्स थियो, कृषिमा धेरै बलियो, बलियो सामन्ती र धार्मिक प्रणालीको साथ, र अर्कोतिर इङ्गल्याण्ड थियो, जुन देशको वर्षाको मौसमले चरन र भेडापालनलाई मन पराउँछ र जहाँ कारीगरहरू, मध्यम वर्ग र शहरहरू महत्त्वपूर्ण थिए।बर्गुन्डियनहरू अङ्ग्रेजी मोडेलको पक्षमा थिए (जस्तै काउन्टी अफ फ्ल्यान्डर्स, जसका कपडा व्यापारीहरू अंग्रेजी ऊनका लागि मुख्य बजार थिए, ड्यूक अफ बरगन्डीको थिए), जबकि अर्माग्नाक्सहरूले फ्रान्सेली मोडेलको पक्षमा थिए।त्यसैगरी, पश्चिमी धर्मवादले रोमका अङ्ग्रेजी-समर्थित पोप, पोप अर्बन छैठौंले विरोध गर्दै एभिग्नन, पोप क्लेमेन्ट सातौंमा आधारित आर्माग्नाक-समर्थित एन्टिपोपको चुनावलाई प्रेरित गर्‍यो।
1415
इङ्गल्याण्डले युद्ध पुन: सुरु गर्योornament
ल्यान्कास्ट्रियन युद्ध
ल्यान्कास्ट्रियन युद्ध ©Darren Tan
1415 Jan 1 - 1453

ल्यान्कास्ट्रियन युद्ध

France
ल्यान्कास्ट्रियन युद्ध एङ्ग्लो-फ्रान्सेली सय वर्षको युद्धको तेस्रो र अन्तिम चरण थियो।यो 1415 बाट चल्यो, जब इङ्गल्याण्डका राजा हेनरी पाँचौंले नर्मन्डीमा आक्रमण गरे, 1453 सम्म, जब अंग्रेजीले बोर्डोलाई हराएको थियो।यसले 1389 मा क्यारोलिन युद्धको अन्त्यबाट लामो समयसम्म शान्ति पछ्याएको थियो। यस चरणको नाम हाउस अफ ल्यान्कास्टर, इङ्गल्याण्डको राज्यको शासक घर, जसमा हेनरी वी थियो।इङ्गल्याण्डका हेनरी पाँचौंले महिला एजेन्सी र उत्तराधिकारलाई अंग्रेजी कानूनमा मान्यता दिएका तर फ्रान्समा सालियन फ्र्याङ्कको सालिक कानूनद्वारा निषेध गरिएको महिला रेखा मार्फत उत्तराधिकारको दाबी गरे।युद्धको यस चरणको पहिलो आधामा इङ्गल्याण्डको राज्यको प्रभुत्व थियो।प्रारम्भिक अंग्रेजी सफलताहरू, विशेष गरी एगिनकोर्टको प्रसिद्ध युद्धमा, फ्रान्सेली शासक वर्ग बीचको विभाजनको साथमा, अंग्रेजीलाई फ्रान्सको ठूलो भागमा नियन्त्रण प्राप्त गर्न अनुमति दियो।युद्धको यस चरणको दोस्रो आधा फ्रान्सको राज्यको प्रभुत्व थियो।फ्रान्सेली सेनाहरूले जोआन अफ आर्क, ला हायर र काउन्ट अफ डुनोइसबाट प्रेरित भएर, र यसका मुख्य सहयोगीहरू, ड्युक्स अफ बरगन्डी र ब्रिट्नीको अङ्ग्रेजी हानिबाट सहयोग पाएका थिए।
Play button
1415 Aug 18 - Sep 22

Harfleur को घेराबन्दी

Harfleur, France
फ्रान्सेलीसँगको वार्ता असफल भएपछि इङ्गल्याण्डका हेनरी पाँचौंले फ्रान्समाथि आक्रमण गरे।उनले आफ्नो हजुरबुवा एडवर्ड III मार्फत फ्रान्सको राजाको उपाधि दावी गरे, यद्यपि व्यवहारमा अंग्रेजी राजाहरू सामान्यतया यो दाबी त्याग्न तयार थिए यदि फ्रान्सेलीहरूले एकिटाइन र अन्य फ्रान्सेली भूमिहरूमा अंग्रेजीको दाबीलाई स्वीकार गरे (संधिका सर्तहरू। Brétigny)।1415 सम्म वार्ताहरू रोकिएको थियो, अङ्ग्रेजहरूले दावी गरे कि फ्रान्सेलीहरूले उनीहरूको दावीको खिल्ली उडाएका थिए र हेनरी आफैंलाई उपहास गरेका थिए।डिसेम्बर 1414 मा, अङ्ग्रेजी संसदले हेनरीलाई फ्रान्सेलीहरूबाट आफ्नो विरासत पुन: प्राप्ति गर्न हेनरीलाई "डबल सब्सिडी" प्रदान गर्न मनाइयो, जुन परम्परागत दरको दुई गुणा कर थियो।19 अप्रिल 1415 मा, हेनरीले फेरि ग्रेट काउन्सिललाई फ्रान्ससँग युद्ध स्वीकृत गर्न आग्रह गरे, र यस पटक तिनीहरू सहमत भए।मंगलबार 13 अगस्त 1415 मा, हेनरी सेइन मुहानको शेफ-एन-कक्समा अवतरण गरे।त्यसपछि उनले कम्तिमा 2,300 हतियार र 9,000 धनुषहरू लिएर हार्फ्लूरलाई आक्रमण गरे।Harfleur को रक्षकहरूले सर्तहरूमा अङ्ग्रेजीहरूलाई आत्मसमर्पण गरे र युद्धका कैदीहरूको रूपमा व्यवहार गरे।घेराबन्दीको समयमा हताहत र पेचिशको प्रकोपबाट अंग्रेजी सेनामा निकै कमी आएको थियो तर बन्दरगाहमा एउटा ग्यारिसन छोडेर क्यालेस तर्फ अघि बढ्यो।
Play button
1415 Oct 25

Agincourt को युद्ध

Azincourt, France
Harfleur लिएपछि, हेनरी V ले उत्तरतिर मार्च गरे, फ्रान्सेलीहरूले तिनीहरूलाई सोम्मे नदीको किनारमा रोक्न सारियो।तिनीहरू एक समयको लागि सफल भए, हेनरीलाई फोर्ड खोज्नको लागि क्यालेसबाट टाढा दक्षिणतिर जान बाध्य पारे।अंग्रेजहरूले अन्ततः पेरोनेको दक्षिणमा, बेथेनकोर्ट र भोयेन्समा सोम्मे पार गरे र उत्तरतर्फ अघि बढे।24 अक्टोबर सम्म, दुबै सेनाहरूले युद्धको लागि एकअर्काको सामना गरे, तर फ्रान्सेलीहरूले अस्वीकार गरे, थप सेनाहरूको आगमनको आशामा।दुई सेनाले २४ अक्टोबरको रात खुला मैदानमा बिताएका थिए।अर्को दिन फ्रान्सेलीहरूले ढिलाइ गर्ने रणनीतिको रूपमा वार्तालाप सुरु गरे, तर हेनरीले आफ्नो सेनालाई अगाडि बढ्न र युद्ध सुरु गर्न आदेश दिए जुन, आफ्नो सेनाको अवस्थालाई ध्यानमा राख्दै, उसले बच्न वा रक्षात्मक रूपमा लड्न रुचाउँछ।इङ्गल्याण्डका राजा हेनरी पाँचौंले आफ्नो सेनालाई युद्धमा अगुवाइ गरे र हात-हात युद्धमा भाग लिए।फ्रान्सका राजा चार्ल्स छैठौंले फ्रान्सेली सेनाको कमाण्ड गरेनन् किनभने उनी मनोवैज्ञानिक रोगहरू र सम्बन्धित मानसिक असक्षमताबाट पीडित थिए।फ्रान्सेलीहरू कन्स्टेबल चार्ल्स डी'अल्ब्रेट र अर्माग्नाक पार्टीका विभिन्न प्रमुख फ्रान्सेली कुलीनहरूद्वारा कमाण्ड गरिएको थियो।यद्यपि विजय सैन्य रूपमा निर्णायक थियो, यसको प्रभाव जटिल थियो।यसले तुरुन्तै थप अङ्ग्रेजी विजयहरू निम्त्याउन सकेन किनभने हेनरीको प्राथमिकता इङ्ल्यान्ड फर्कने थियो, जुन उसले १६ नोभेम्बरमा गरेको थियो, जुन २३ तारिखमा लन्डनमा विजयी भएको थियो।युद्ध पछि धेरै चाँडै, Armagnac र Burgundian गुटहरू बीचको कमजोर युद्धविराम तोडियो।
Valmont को युद्ध
©Graham Turner
1416 Mar 9 - Mar 11

Valmont को युद्ध

Valmont, Seine-Maritime, Franc
थोमस ब्यूफोर्ट, अर्ल अफ डोर्सेटको नेतृत्वमा एउटा छापा मार्ने बल, बर्नार्ड VII, काउन्ट अफ आर्माग्नाकको नेतृत्वमा भल्मोन्टमा ठूलो फ्रान्सेली सेनाले सामना गरेको थियो।प्रारम्भिक कारबाही अङ्ग्रेजहरू विरुद्ध गयो, जसले आफ्ना घोडाहरू र सामानहरू गुमाए।तिनीहरूले हार्फ्लेरलाई राम्रो क्रममा रैली गर्न र फिर्ता लिन सफल भए, केवल फ्रान्सेलीहरूले तिनीहरूलाई काटेको पत्ता लगाउन।दोस्रो कार्य अब भयो, जसको समयमा फ्रान्सेली सेना हार्फ्लेरको अंग्रेजी ग्यारिसनबाट सैलीको सहायताले पराजित भएको थियो।Valmont नजिकै प्रारम्भिक कार्यडोर्सेटले मार्च ९ मा आफ्नो छापा मारेको थियो।उनले कैनी-बार्भिलसम्म पुगेर धेरै गाउँहरू लुटे र जलाए।त्यसपछि अङ्ग्रेजहरू घरतिर लागे।उनीहरूलाई फ्रान्सेलीहरूले Valmont नजिकै रोकेका थिए।फ्रान्सेलीहरूले माउन्ट आक्रमण सुरु गर्नु अघि अङ्ग्रेजहरूले आफ्नो घोडाहरू र सामानहरू पछाडि राखेर लडाई लाइन बनाउन समय पाएका थिए।फ्रान्सेली घोडचढीले पातलो अङ्ग्रेजी रेखालाई तोड्यो तर, अङ्ग्रेजीलाई समाप्त गर्नको सट्टा सामान लुट्ने र घोडाहरू चोर्न लागे।यसले घाईते भएका डोर्सेटलाई आफ्ना मानिसहरूलाई भेला गर्न र नजिकैको एउटा सानो हेज गरिएको बगैंचामा लैजान अनुमति दियो, जसको उनीहरूले रातीसम्म रक्षा गरे।फ्रान्सेलीहरू मैदानमा बस्नुको सट्टा रातको लागि भल्मोन्टमा फर्किए, र यसले डोर्सेटलाई लेस लोगेसको जंगलमा शरण लिन अन्धकारको आवरणमा आफ्ना मानिसहरूलाई नेतृत्व गर्न अनुमति दियो।युद्धको यस चरणमा अंग्रेजी हताहतहरू 160 मारे अनुमान गरिएको थियो।Harfleur नजिक दोस्रो कार्यभोलिपल्ट, अंग्रेजहरू तटको लागि बाहिर निस्के।तिनीहरू तल समुद्र तटमा गए र शिंगल पार हर्फ्लेरसम्म लामो मार्च सुरु गरे।यद्यपि, जब तिनीहरू हार्फ्लेर नजिक पुगे, तिनीहरूले देखे कि फ्रान्सेली सेना माथिको चट्टानमा तिनीहरूलाई पर्खिरहेको थियो।अंग्रेजहरू लाइनमा तैनाथ भए र फ्रान्सेलीहरूले ठाडो ढलानमा आक्रमण गरे।फ्रान्सेलीहरू वंश द्वारा अव्यवस्थित थिए र पराजित भए, धेरै मरे।अङ्ग्रेजहरूले लाशहरू लुटेपछि मुख्य फ्रान्सेली सेना उठ्यो।यो बलले आक्रमण गरेन, बरु अङ्ग्रेजहरूलाई आक्रमण गर्न बाध्य पारेर उच्च भूमिमा बन्यो।यो तिनीहरूले सफलतापूर्वक गरे, फ्रान्सेली फिर्ता बलियो।पछि हट्ने फ्रान्सेलीहरूले त्यसपछि आफूलाई हारफ्लेरको ग्यारिसनले आक्रमण गरेको भेट्टाए र पछि हट्ने बाटोमा परिणत भयो।यस कारबाहीमा फ्रान्सेलीहरूले 200 मानिसहरूलाई मारेको र 800 कैद गरेको बताइएको छ।D'Armagnac पछि युद्धबाट भागेको कारण थप 50 जनालाई फाँसी दिइएको थियो।
केन को घेराबन्दी
केन को घेराबन्दी ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1417 Aug 14 - Sep 20

केन को घेराबन्दी

Caen, France
1415 मा एगिनकोर्टमा आफ्नो विजय पछि, हेनरी इङ्गल्याण्ड फर्केका थिए र अंग्रेजी च्यानलमा दोस्रो आक्रमण सेनाको नेतृत्व गरे।केन डची अफ नर्मन्डीको एउटा ठूलो शहर थियो, एक ऐतिहासिक अंग्रेजी क्षेत्र।ठूलो मात्रामा बमबारी पछि हेनरीको प्रारम्भिक आक्रमणलाई पन्छाइयो, तर उनको भाइ थोमस, ड्यूक अफ क्लेरेन्सले जबरजस्ती उल्लंघन गर्न र शहरलाई ओगटेको थियो।आत्मसमर्पण गर्नु अघि महल 20 सेप्टेम्बर सम्म बाहिर राखियो।घेराबन्दीको क्रममा, एक अंग्रेज नाइट, सर एडवर्ड स्प्रेन्घोस, पर्खालहरू मापन गर्न सफल भए, शहरका रक्षकहरूले मात्र जिउँदै जलाए।थॉमस वालसिङ्घमले लेखेका थिए कि यो हिंसाको एउटा कारण थियो जसको साथमा कब्जा गरिएको शहरलाई अंग्रेजहरूले बर्खास्त गरेको थियो।हेनरी V को आदेशमा बोरीको समयमा कब्जा गरिएको शहरमा सबै 1800 पुरुषहरू मारिए तर पादरीहरू र महिलाहरूलाई हानि पुर्‍याउनु पर्दैन।केन 1450 सम्म अङ्ग्रेजीको हातमा रह्यो जब यो युद्धको अन्तिम चरणहरूमा फ्रान्सेलीहरूले नोर्मन्डीको पुन: विजयको क्रममा फिर्ता लिइयो।
Rouen को घेराबन्दी
Rouen को घेराबन्दी ©Graham Turner
1418 Jul 29 - 1419 Jan 19

Rouen को घेराबन्दी

Rouen, France
जब अंग्रेजहरू रुएन पुगे, पर्खालहरूलाई 60 टावरहरूद्वारा सुरक्षित गरिएको थियो, प्रत्येकमा तीनवटा तोपहरू र 6 वटा गेटहरू बार्बिकनहरूद्वारा सुरक्षित थिए।रुएनको ग्यारिसनलाई 4,000 मानिसहरूद्वारा बलियो बनाइएको थियो र त्यहाँ लगभग 16,000 नागरिकहरू घेराबन्दी सहन इच्छुक थिए।प्रतिरक्षा क्रसबोका कमाण्डर एलेन ब्लान्चार्डको कमाण्डमा (आर्बलेट्रियर्स) र दोस्रो कमाण्डमा बर्गण्डियन कप्तान र समग्र कमाण्डर गाई ले बुटेलरको नेतृत्वमा क्रसबो पुरुषहरूको सेनाद्वारा लाइन गरिएको थियो।शहरलाई घेराबन्दी गर्न, हेनरीले चारवटा सुदृढ शिविरहरू स्थापना गर्ने र सेइन नदीलाई फलामका साङ्लाहरू लगाएर शहरलाई पूर्ण रूपमा घेरेर, रक्षकहरूलाई भोकै मार्ने इरादाका साथ अङ्ग्रेजहरूलाई अवरोध गर्ने निर्णय गरे।बर्गन्डीको ड्यूक, जोन द फियरलेसलेपेरिस कब्जा गरेका थिए तर रुएनलाई बचाउने प्रयास गरेनन् र नागरिकहरूलाई आफ्नो हेरचाह गर्न सल्लाह दिए।डिसेम्बर सम्म, त्यहाँका बासिन्दाहरूले बिरालो, कुकुर, घोडा र मुसा पनि खाइरहेका थिए।सडकहरू भोकभोकै नागरिकहरूले भरिएका थिए।फ्रान्सेली ग्यारिसनको नेतृत्वमा धेरै सोर्टीहरूको बावजुद, यो अवस्था जारी रह्यो।फ्रान्सेलीहरूले १९ जनवरीमा आत्मसमर्पण गरे।हेनरीले नाकाबन्दीको सामना गर्ने मोन्ट-सेन्ट-मिशेल बाहेक सबै नर्मन्डी कब्जा गरे।रुएन उत्तरी फ्रान्समा मुख्य अङ्ग्रेजी आधार बन्यो, जसले हेनरीलाई पेरिस र थप दक्षिणमा देशमा अभियानहरू सुरु गर्न अनुमति दियो।
बर्गन्डीको ड्यूकको हत्या भयो
मोन्टेरोको पुलमा जोन द फियरलेसको हत्या देखाउने लघुचित्र, मास्टर अफ द प्रेयर बुक्सद्वारा चित्रित ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1419 Sep 10

बर्गन्डीको ड्यूकको हत्या भयो

Montereau-Fault-Yonne, France
एगिनकोर्टमा चकनाचूर हारको कारण, जोन द फियरलेसका सेनाहरूलेपेरिस कब्जा गर्ने कार्यको बारेमा सेट गरे।30 मे 1418 मा, उनले शहर कब्जा गरे, तर नयाँ Dauphin, फ्रान्स को भावी चार्ल्स VII भाग्नु अघि होइन।त्यसपछि जोनले आफैलाई पेरिसमा स्थापित गरे र आफूलाई राजाको संरक्षक बनाए।अंग्रेजको खुला सहयोगी नभए पनि, जोनले 1419 मा रुएनको आत्मसमर्पण रोक्न केही गरेनन्। सम्पूर्ण उत्तरी फ्रान्स अङ्ग्रेजीको हातमा र पेरिस बरगन्डीले कब्जा गरेपछि, डाउफिनले जोनसँग मेलमिलाप गराउने प्रयास गरे।उनीहरूले जुलाईमा भेटे र मेलुन नजिकैको पोउलीको पुलमा शान्तिको शपथ लिए।पोउलीमा भएको बैठकले शान्ति पर्याप्त रूपमा सुनिश्चित नभएको आधारमा, दाउफिनले मोन्टेरोको पुलमा १० सेप्टेम्बर १४१९ मा हुने नयाँ अन्तर्वार्ता प्रस्ताव गरेको थियो।बर्गन्डीको जोन आफ्नो एस्कर्टको साथ उपस्थित थिए जसलाई उसले कूटनीतिक बैठक मान्छ।तथापि, डाउफिनका साथीहरूले उनको हत्या गरेका थिए।उनलाई पछि डिजोनमा गाडियो।यस पछि, उनको छोरा र उत्तराधिकारी फिलिप द गुडले अंग्रेजीसँग गठबन्धन बनाए, जसले सय वर्षको युद्धलाई दशकौंसम्म लम्ब्याउनेछ र फ्रान्स र यसका प्रजाहरूलाई अतुलनीय क्षति पुर्‍याउनेछ।
Troyes को सन्धि
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1420 May 21

Troyes को सन्धि

Troyes, France
फ्रान्सका राजा चार्ल्स छैठौंको मृत्युमा इङ्गल्याण्डका राजा हेनरी पाँचौं र उनका उत्तराधिकारीहरूले फ्रान्सेली सिंहासनको उत्तराधिकारी हुनेछन् भनी ट्रोइजको सन्धि एउटा सम्झौता थियो।फ्रान्समा हेनरीको सफल सैन्य अभियान पछि 21 मे 1420 मा फ्रान्सेली सहर ट्रोयसमा औपचारिक रूपमा हस्ताक्षर गरिएको थियो।उही वर्ष, हेनरीले चार्ल्स VI को छोरी वालोइसको क्याथरिनसँग विवाह गरे र तिनीहरूको उत्तराधिकारीले दुवै राज्यहरू पाउनेछन्।Dauphin, चार्ल्स VII अवैध घोषित गरिएको छ।
Baugé को युद्ध
©Graham Turner
1421 Mar 22

Baugé को युद्ध

Baugé, Baugé-en-Anjou, France
एक स्कटिश सेना जोन, अर्ल अफ बुकान, र आर्चीबाल्ड, विगटाउनको अर्लको नेतृत्वमा भेला भयो, र 1419 देखि 1421 सम्म स्कटिश सेना तल्लो लोइर उपत्यकाको डाउफिनको रक्षाको मुख्य आधार बन्यो।जब हेनरी 1421 मा इङ्गल्याण्ड फर्के, उनले आफ्नो उत्तराधिकारी, थोमस, ड्यूक अफ क्लेरेन्सलाई बाँकी सेनाको प्रभारी छोडे।राजाको निर्देशन पछ्याउँदै, क्लेरेन्सले अन्जोउ र माइन प्रान्तहरूमा छापा मार्ने 4000 मानिसहरूको नेतृत्व गरे।यो चेवाउचीले थोरै प्रतिरोधको सामना गर्यो, र गुड फ्राइडे, 21 मार्च सम्म, अंग्रेजी सेनाले सानो शहर Vieil-Baugé नजिकै क्याम्प बनाएको थियो।लगभग 5000 को फ्रान्को-स्कट्स सेना पनि अंग्रेजी सेनाको प्रगति रोक्न Vieil-Baugé क्षेत्रमा आइपुगे।Baugé को युद्ध को धेरै खाताहरु छन्;तिनीहरू विवरणमा भिन्न हुन सक्छन्;यद्यपि, धेरैजसो सहमत छन् कि फ्रान्को-स्कटिश विजयको प्रमुख कारक क्लेरेन्सको ड्यूकको हतार थियो।यस्तो देखिन्छ कि क्लेरेन्सले फ्रान्को-स्कटिश सेना कति ठूलो छ भनेर बुझेका थिएनन् किनकि उनले तुरुन्तै आश्चर्य र आक्रमण गर्ने तत्वमा भर पर्ने निर्णय गरे।यो युद्ध अङ्ग्रेजहरूको ठूलो हारमा समाप्त भयो।
Meaux को मुख्यालय
©Graham Turner
1421 Oct 6 - 1422 May 10

Meaux को मुख्यालय

Meaux, France
जब हेनरी इङ्गल्याण्डको उत्तरमा थिए तब उनलाई बाउगेमा भएको प्रकोप र आफ्नो भाइको मृत्युको बारेमा जानकारी दिइएको थियो।समकालीनहरू द्वारा, उसले मानवतापूर्वक समाचारहरू बोकेको भनिन्छ।हेनरी 4000-5000 मानिसहरूको सेना लिएर फ्रान्स फर्के।उहाँ 10 जुन 1421 मा Calais आइपुग्नु भयो र उहाँले पेरिसको ड्यूक अफ एक्सेटरलाई राहत दिन तुरुन्तै प्रस्थान गर्नुभयो।राजधानीलाई फ्रान्सेली सेनाहरूले ड्रेक्स, मेउक्स र जोग्नीमा आधारित धम्की दिए।राजाले घेराबन्दी गरे र ड्रेक्सलाई सजिलैसँग कब्जा गरे, र त्यसपछि ओर्लिन्समा मार्च गर्नु अघि भेन्डोम र बेउजेन्सीलाई कब्जा गर्दै दक्षिण गए।यति ठूलो र राम्रोसँग रक्षा गरिएको सहरलाई घेराबन्दी गर्न उनीसँग पर्याप्त सामान थिएन, त्यसैले तीन दिनपछि उनी भिलेनेउभ-ले-रोयलाई कब्जा गर्न उत्तरतिर गए।यो पूरा भयो, हेनरीले 20,000 भन्दा बढी मानिसहरूको सेनाको साथ मेउक्समा मार्च गरे। सहरको रक्षाको नेतृत्व भाउरसको बास्टर्डले गरेको थियो, सबै हिसाबले क्रूर र दुष्ट, तर एक बहादुर कमाण्डर सबै समान थिए।6 अक्टोबर 1421 मा घेराबन्दी सुरु भयो, खनन र बमबारीले चाँडै पर्खालहरू ल्यायो।अङ्ग्रेजी सेनामा हताहत हुन थाल्यो ।घेराबन्दी जारी रहँदा, हेनरी आफै बिरामी भए, यद्यपि उनले घेराबन्दी समाप्त नभएसम्म छोड्न अस्वीकार गरे।9 मे 1422 मा, मेउक्स शहरले आत्मसमर्पण गर्‍यो, यद्यपि ग्यारिसन बाहिर थियो।निरन्तर बमबारी अन्तर्गत, सात महिनाको घेराबन्दी पछि ग्यारिसनले मे १० मा पनि साथ दियो।
हेनरी वी को मृत्यु
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1422 Aug 31

हेनरी वी को मृत्यु

Château de Vincennes, Vincenne
हेनरी V को मृत्यु 31 अगस्त 1422 मा Château de Vincennes मा भयो।ऊ पेचिशले कमजोर भएको थियो, मेउक्सको घेराबन्दीमा संकुचित भएको थियो, र आफ्नो यात्राको अन्त्यमा एउटा फोहोरमा बोक्नुपर्ने थियो।एक सम्भावित योगदान कारक गर्मी स्ट्रोक हो;पछिल्लो दिन उनी सक्रिय थिए उनी चर्को गर्मीमा पूर्ण हतियारमा सवार थिए।उनी ३५ वर्षका थिए र उनले नौ वर्ष शासन गरेका थिए।आफ्नो मृत्युको केही समय अघि, हेनरी पाँचौंले आफ्नो भाइ, जोन, बेडफोर्डको ड्यूक, फ्रान्सको रीजेन्टलाई आफ्नो छोरा, इङ्गल्याण्डका हेनरी छैठौंको नाममा राखे, त्यसपछि केही महिना मात्र।हेनरी पाँचौं आफैं फ्रान्सको राजा हुनको लागि बाँचेनन्, जस्तो कि उनले ट्रॉयसको सन्धि पछि विश्वस्तताका साथ आशा गरेका हुन सक्छन्, किनभने चार्ल्स VI, जसलाई उनी उत्तराधिकारी भनिएका थिए, उनी दुई महिनासम्म बाँचे।
Cravant को युद्ध
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1423 Jul 31

Cravant को युद्ध

Cravant, France
1423 को प्रारम्भिक गर्मीमा, फ्रान्सेली डाउफिन चार्ल्सले बर्गुन्डियन इलाकामा आक्रमण गर्ने इरादा बोर्जेसमा सेनालाई भेला गरे।यस फ्रान्सेली सेनामा डार्नलेका सर जोन स्टीवर्टको नेतृत्वमा ठूलो संख्यामा स्कटहरू थिए, जसले सम्पूर्ण मिश्रित सेनाको साथसाथै स्पेनिश र लोम्बार्ड भाडाका सेनाहरू पनि कमान्ड गरिरहेका थिए।यो सेनाले क्रभान्त सहरलाई घेरा हाल्यो।क्र्याभन्टको ग्यारिसनले बरगन्डीको डोवागर डचेससँग मद्दतको लागि अनुरोध गर्‍यो, जसले सेनाहरू खडा गरे र फलस्वरूप बर्गुन्डीको अङ्ग्रेजी सहयोगीहरूलाई सहयोग मागे, जुन आगामी थियो।दुई सहयोगी सेनाहरू, एक अंग्रेजी, एक बर्गुन्डियन, 29 जुलाईमा Auxerre मा भेटघाट भयो।नदीको पारबाट शहरमा पुग्दा, सहयोगीहरूले देखे कि फ्रान्सेली सेनाले स्थिति परिवर्तन गरेको थियो र अब उनीहरूलाई अर्को किनारमा पर्खिरहेका थिए।तीन घण्टासम्म सेनाहरूले एकअर्कालाई हेरेका थिए, न त विपरित नदी पार गर्ने प्रयास गर्न इच्छुक थिए।अन्ततः, स्कट्स आर्चरहरूले सहयोगी रैंकहरूमा गोली हान्न थाले।सहयोगी तोपखानेहरूले जवाफ दिए, तिनीहरूका आफ्नै धनुर्धारीहरू र क्रसबोमेनहरूद्वारा समर्थित।दाउफिनवादीहरू हताहत र अव्यवस्थित हुँदै गएको देखेर, सालिसबरीले पहल गरे र उनको सेनाले अङ्ग्रेजी धनुर्धारीहरूका तीरहरूको कभर ब्यारेजमुनि लगभग 50 मिटर चौडा कम्मर-अग्लो नदी पार गर्न थाले।फ्रान्सेलीहरू पछि हट्न थाले, तर स्कट्सहरूले भाग्न अस्वीकार गरे र सयौंको संख्यामा कटौती गर्न लडे।सायद ती मध्ये 1,200-3,000 पुलहेडमा वा नदीको किनारमा खसे, र 2,000 भन्दा बढी कैदीहरू लगियो।डाउफिनका सेनाहरू लोयरमा फर्किए।
ला ब्रोसिनिएरको युद्ध
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1423 Sep 26

ला ब्रोसिनिएरको युद्ध

Bourgon, France
सेप्टेम्बर 1423 मा, जोन डे ला पोलले 2000 सिपाहीहरू र 800 धनुर्धारीहरूसँग माइन र अन्जुमा आक्रमण गर्न नर्मन्डी छोडे।उनले सेग्रेलाई कब्जा गरे, र त्यहाँ लुटको ठूलो संग्रह र 1,200 साँढे र गाईहरूको बथान जम्मा गरे, नर्मन्डी फर्कन जानु अघि, बन्धक बनाएर गए।युद्धको समयमा, अंग्रेजहरू, लामो सामानको रेलको साथ तर राम्रो क्रममा यात्रा गर्दै, ठूलो दांव लगाए, जसको पछाडि तिनीहरूले घोडचढी आक्रमणको अवस्थामा रिटायर हुन सक्छन्।पैदल सेना अगाडि बढ्यो र गाडा र सेनाको काफिले पछाडिको बाटो बन्द गर्यो।Trémigon, Lore र Coulonges प्रतिरक्षामा प्रयास गर्न चाहन्थे, तर तिनीहरू धेरै बलियो थिए;तिनीहरूले फर्केर अङ्ग्रेजहरूमाथि आक्रमण गरे, जो भाँचिएका थिए र एउटा ठूलो खाडलमा कुना परेका थिए, तिनीहरूको आदेश गुमाए।त्यसपछि पैदल सिपाहीहरू अगाडि बढे र हातमा हात लडे।अंग्रेजहरूले लामो समयसम्म आक्रमणको सामना गर्न सकेनन्।नतिजा एक नरसंहार थियो जसमा अंग्रेजी सेनाका 1,200 देखि 1,400 मानिसहरू मैदानमा मारिए, 2-300 को पीछा मा मारिए।
ड्यूक अफ ग्लुसेस्टरले हल्याण्डमा आक्रमण गरे
©Osprey Publishing
1424 Jan 1

ड्यूक अफ ग्लुसेस्टरले हल्याण्डमा आक्रमण गरे

Netherlands
हेनरी VI को रीजेन्टहरू मध्ये एक, हम्फ्रे, ग्लुसेस्टरको ड्यूक, ज्याकलिन, काउन्टेस अफ हेनॉटसँग विवाह गर्छिन्, र उनको पुरानो प्रभुत्व पुन: प्राप्त गर्न हल्याण्डलाई आक्रमण गर्छिन्, जसले उनलाई फिलिप III, ड्यूक अफ बरगन्डीसँग प्रत्यक्ष द्वन्द्वमा ल्यायो।1424 मा, ज्याकलिन र हम्फ्रेले अङ्ग्रेजी सेनासँग लडेका थिए र छिट्टै हेनॉटलाई पराजित गरे।जनवरी 1425 मा बाभेरियाको जोनको मृत्युले फिलिपको दावीको खोजीमा बर्गुन्डियन सेनाहरूले छोटो अभियानको नेतृत्व गर्यो र अङ्ग्रेजहरूलाई हटाइयो।ज्याकलिनले फिलिपको हिरासतमा युद्ध समाप्त गरिन् तर सेप्टेम्बर 1425 मा गौडामा भागिन्, जहाँ उनले फेरि आफ्नो अधिकारलाई जोड दिए।हुक्सको नेताको रूपमा, उनले आफ्नो अधिकांश समर्थन सानो कुलीन र साना शहरहरूबाट आकर्षित गरे।उनका विरोधीहरू, कोडहरू, रोटरडम र डोरड्रेच लगायत सहरका बर्गरहरूबाट धेरै हदसम्म तानिएका थिए।
Play button
1424 Aug 17

Verneuil को युद्ध

Verneuil-sur-Avre, Verneuil d'
अगस्टमा, नयाँ फ्रान्को-स्कटिश सेनाले ड्युक अफ बेडफोर्डद्वारा घेराबन्दीमा परेको आइभ्रीको किल्लालाई राहत दिनको लागि कारबाही गर्न तयार भयो।15 अगस्टमा, बेडफोर्डले समाचार प्राप्त गर्यो कि Verneuil फ्रान्सेली हातमा छ र उसले सकेसम्म चाँडो त्यहाँ पुग्यो।दुई दिनपछि उनी सहर नजिक आइपुग्दा, स्कटहरूले आफ्ना फ्रान्सेली साथीहरूलाई खडा हुन मनाए।लडाई अंग्रेजी लङ्गबोमेन र स्कटिश धनुर्धारीहरू बीचको छोटो तीरंदाजी आदानप्रदानको साथ सुरु भयो, जस पछि फ्रान्सेली पक्षमा 2,000 मिलानी भारी घोडचढीको बलले एक घोडचढी चार्ज माउन्ट गर्‍यो जसले अप्रभावी अंग्रेजी तीर ब्यारेज र काठको धनुर्धारीको दांवलाई पन्छाएर, अंग्रेजीको गठनमा प्रवेश गर्यो। हतियार-मा-पुरुषहरू र तिनीहरूका लङ्गबोमेनहरूको एउटा पखेटा छरिएका छन्।पैदल लड्दै, राम्ररी सशस्त्र एङ्ग्लो-नर्मन र फ्रान्को-स्कटिश पुरुष-हातियारहरू खुल्ला ठाउँमा 45 मिनेटसम्म चलेको उग्र हात-हात हातेमा झडप भयो।अङ्ग्रेज लङ्गबोमनले सुधार गरे र संघर्षमा सामेल भए।फ्रान्सेली पुरुष-हातियारहरू अन्तमा तोडिए र मारिए, विशेष गरी स्कट्सहरूले अंग्रेजीबाट कुनै चौथाई प्राप्त गरेनन्।युद्धको नतिजा दाउफिनको क्षेत्रीय सेनालाई लगभग नष्ट गर्न थियो।Verneuil पछि, अंग्रेजीले Normandy मा आफ्नो स्थिति सुदृढ गर्न सक्षम थिए।स्कटल्याण्डको सेनाले एक अलग इकाईको रूपमा सय वर्षको युद्धमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्न छोड्यो, यद्यपि धेरै स्कटहरू फ्रान्सेली सेवामा रहे।
Brouwershaven को युद्ध
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1426 Jan 13

Brouwershaven को युद्ध

Brouwershaven, Netherlands
जैकलिनले इङ्गल्याण्डमा रहेका आफ्ना श्रीमान् हम्फ्रेसँग सहयोगको अनुरोध गरिन् र उनले वाल्टर फिट्जवाल्टर, 7 औं ब्यारोन फिट्जवाल्टरको नेतृत्वमा उनलाई बलियो बनाउन 1500 अङ्ग्रेजी सेनाको बल खडा गर्ने तयारी गरे।यस बीचमा, जैकलिनको सेनाले 22 अक्टोबर 1425 मा अल्फेनको युद्धमा शहर मिलिशियाको एक बर्गुन्डियन सेनालाई पराजित गरेको थियो। ड्यूक फिलिपले अङ्ग्रेजी सेनाको भेलाको धेरै सूचना पाएका थिए र उनीहरूलाई समुद्रमा रोक्नको लागि एउटा फ्लीट खडा गरे।यद्यपि उनले 300 जना पुरुषहरू मिलेर अङ्ग्रेजी सेनाको सानो भागलाई समात्न सफल भए तापनि अधिकांश अङ्ग्रेजी सेनाले ब्राउवरशाभेन बन्दरगाहमा ल्यान्डफल गरे, जहाँ उनीहरूले आफ्नो जिल्याण्ड सहयोगीहरूसँग भेट गरे।जिल्यान्डर सेनाहरूले आफ्ना विरोधीहरूलाई डुङ्गाबाट निर्विरोध अवतरण गर्न अनुमति दिए, सायद तिनीहरूका अङ्ग्रेजी सहयोगीहरूको सहयोगमा एगिनकोर्ट जस्तो विजयको आशामा।यद्यपि, जब बर्गुन्डियनहरू अझै तल ओर्लिरहेका थिए, अङ्ग्रेजहरूले आक्रमणको नेतृत्व गरे, राम्रो क्रममा अगाडि बढ्दै, ठूलो चिच्याएर र तुरही फुकाए।अङ्ग्रेजी सेनालाई मिलिशियाबाट तोप र आर्बालेस्ट बोल्टको भ्यालीले बमबारी गरिएको थियो।राम्रोसँग अनुशासित अङ्ग्रेजी लङ्गबोम्यानहरूले दृढतापूर्वक समात्छन् र त्यसपछि आफ्ना लङ्गबोम्यानहरूलाई छिट्टै तितरबितर पारेर तिनीहरूको लङ्गबोमा प्रहार गरे।राम्ररी सशस्त्र र समान रूपमा अनुशासित बर्गुन्डियन नाइटहरू त्यसपछि अगाडि बढे र अङ्ग्रेजी पुरुष-हात-हतियारहरूसँग पकडमा आए।शूरवीरहरूको भयंकर आक्रमणको सामना गर्न असमर्थ, अङ्ग्रेजी पुरुष-हात-हात र धनुर्धारीहरूलाई एक डिकमा लगाइयो र वस्तुतः मेटाइयो।ज्याकलिनको कारणले यो हार विनाशकारी थियो।
सेन्ट जेम्स को युद्ध
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1426 Feb 27 - Mar 6

सेन्ट जेम्स को युद्ध

Saint-James, Normandy, France
1425 को अन्तमा, ब्रिटनीको ड्यूक जीनले आफ्नो निष्ठालाई अंग्रेजीबाट चार्ल्स द डफिनमा बदलेका थिए।बदलाको रूपमा, सर थोमस रेम्पस्टनले जनवरी 1426 मा एउटा सानो सेनाको साथ डचीमा आक्रमण गरे, राजधानी, रेनेसमा घुसेर, नर्मन सीमामा सेन्ट जेम्स-डे-ब्युभरनमा फर्किनु अघि।ब्रिट्नीको भाइ, आर्थर डे रिचेमोन्टको ड्यूक, फ्रान्सको भर्खरै बनाइएको कन्स्टेबल, आफ्नो भाइको सहयोगमा पुग्यो।रिचेमन्टले हतारमा फेब्रुअरीमा ब्रिट्नीमा सेना लगाए र एन्ट्रेनमा आफ्ना सेनाहरू जम्मा गरे।भर्खरै जम्मा भएको ब्रेटन बलले पहिलो पटक पोन्टर्सनलाई कब्जा गर्‍यो, बाँचेका सबै अंग्रेजी रक्षकहरूलाई मार्दै र शहर कब्जा गरेपछि पर्खाललाई पूर्ण रूपमा नष्ट गर्‍यो।फेब्रुअरीको अन्त्यसम्ममा, रिचेमोन्टको सेनाले सेन्ट जेम्स तर्फ अग्रसर भयो।रिचेमन्टको 16,000 को सामन्ती भीडमा 600 पुरुषहरू सहित, रेम्पस्टनको संख्या धेरै थियो।Richemont यस्तो खराब गुणस्तरको सेना संग पूर्ण आक्रमण सुरु गर्न अनिच्छुक थियो।आफ्ना अधिकारीहरूसँग युद्धको परिषद् राखेपछि, उनले दुईवटा भंगहरू मार्फत पर्खालहरू आक्रमण गर्ने निर्णय गरे।6 मार्चमा फ्रान्सेलीहरूले बलपूर्वक आक्रमण गरे।दिनभर रेम्पस्टनको सेनाले उल्लंघनहरू समात्यो, तर कन्स्टेबलको आक्रमणमा कुनै कमी भएन।अङ्ग्रेजी डिफेन्डरहरूले ठूलो मात्रामा अप्रशिक्षित ब्रेटन मिलिशियाको बीचमा भाग्ने ब्रेटन सेनाहरूलाई ठूलो नोक्सान पुर्‍याउने आतंकलाई पूंजीकृत गरे।अराजक रिट्रीटको क्रममा, सयौं पुरुषहरू नजिकैको नदी पार गर्दा डुबेका थिए भने अरू धेरै डिफेन्डरहरूको क्रसबोको घातक बोल्टमा खसे।
1428
जोन अफ आर्कornament
Play button
1428 Oct 12 - 1429 May 8

Orleans को घेराबन्दी

Orléans, France
1428 सम्म, अंग्रेजहरूले फ्रान्सेलीहरू भन्दा धेरै तोपहरू सहित, युरोपको सबैभन्दा ठूलो रक्षा गरिएको सहरहरू मध्ये एक ओर्लिन्सलाई घेरा हालेका थिए।यद्यपि फ्रान्सेली तोपहरू मध्ये एउटाले अङ्ग्रेजी कमाण्डर अर्ल अफ सालिसबरीलाई मार्न सफल भयो।अङ्ग्रेजी सेनाले शहर वरिपरि धेरै साना किल्लाहरू बनाएका थिए, जहाँ फ्रान्सेलीहरूले शहरमा आपूर्तिहरू सार्न सक्ने ठाउँहरूमा केन्द्रित थिए।चार्ल्स VII ले जोनलाई फेब्रुअरीको अन्तमा वा मार्च 1429 को शुरुमा चिनोनको रोयल कोर्टमा पहिलो पटक भेटे, जब उनी सत्रह वर्षकी थिइन् र उनी छब्बीस वर्षको थिए।उनले उनलाई भनिन् कि उनी ओर्लिन्सको घेराबन्दी बढाउन र उनको राज्याभिषेकको लागि रेम्समा लैजान आएकी थिइन्।दाउफिनले उनको लागि प्लेट आर्मर कमिसन गर्यो।उनले आफ्नै ब्यानर डिजाइन गरे र सेन्ट-क्याथरिन-डे-फिरबोइसको चर्चको वेदीमुनिबाट तरवार ल्याइन्।चिनोनमा जोआनको आगमन अघि, आर्माग्नाक रणनीतिक स्थिति खराब थियो तर आशाहीन थिएन।Armagnac सेनाहरू Orleans मा लामो घेराबन्दी सहन तयार थिए, Burgundians भर्खरै क्षेत्रको बारेमा असहमतिको कारण घेराबन्दीबाट पछि हटेका थिए, र अङ्ग्रेजीहरूले जारी राख्ने कि भनेर बहस गरिरहेका थिए।जे होस्, लगभग एक शताब्दीको युद्ध पछि, आर्माग्नाकहरू निराश भए।एक पटक जोआन डाउफिनको कारणमा सामेल भए, उनको व्यक्तित्वले उनीहरूको आत्मालाई प्रेरणादायी भक्ति र ईश्वरीय सहायताको आशा बढाउन थाल्यो र उनीहरूले अङ्ग्रेजी रिडाउट्समाथि आक्रमण गरे, अंग्रेजीलाई घेराबन्दी हटाउन बाध्य पारे।
हेरिंगहरूको युद्ध
©Darren Tan
1429 Feb 12

हेरिंगहरूको युद्ध

Rouvray-Saint-Denis, France
युद्धको तत्काल कारण फ्रान्सेली र स्कटिश सेनाहरूले बोर्बोनको चार्ल्स र डार्नलीका सर जोन स्टीवर्टको नेतृत्वमा, ओर्लियन्समा अंग्रेजी सेनाको लागि जाँदै गरेको आपूर्ति काफिलालाई रोक्नको प्रयास थियो।अघिल्लो अक्टोबरदेखि अङ्ग्रेजहरूले शहरलाई घेराबन्दी गरिरहेका थिए।यो आपूर्ति काफिलेलाई सर जोन फास्टल्फको नेतृत्वमा अङ्ग्रेजी सेनाले सहयोग गरेको थियो र पेरिसमा सजिएको थियो, जहाँबाट यो केही समय अघि प्रस्थान गरेको थियो।युद्ध निर्णायक रूपमा अंग्रेजहरूले जित्यो।
लोयर अभियान
©Graham Turner
1429 Jun 11 - Jun 12

लोयर अभियान

Jargeau, France
लोयर अभियान सय वर्षको युद्धको क्रममा जोन अफ आर्क द्वारा सुरु गरिएको अभियान थियो।Loire सबै अंग्रेजी र Burgundian सेना को खाली गरियो।जोआन र जोन द्वितीय, एलेनको ड्यूकले सफोकको अर्लबाट जर्जाउलाई कब्जा गर्नको लागि मार्च गरे।1,200 फ्रान्सेली सेनाहरूको सामना गर्न अंग्रेजीसँग 700 सेनाहरू थिए।त्यसपछि, उपनगरहरूमा फ्रान्सेली आक्रमणको साथ युद्ध सुरु भयो।अंग्रेजी डिफेन्डरहरूले शहरको पर्खाल छोडे र फ्रान्सेलीहरू फिर्ता भए।जोन अफ आर्कले फ्रान्सेली रैली सुरु गर्न आफ्नो मानक प्रयोग गरे।अङ्ग्रेजहरू शहरका पर्खालहरूमा फर्किए र फ्रान्सेलीहरू उपनगरहरूमा रातभर बसे।जोन अफ आर्कले सहरका पर्खालहरूमा आक्रमण सुरु गरिन्, ढुङ्गाको प्रक्षेपणबाट बच्नुभयो जुन उनको हेलमेटको बिरूद्ध दुई भागमा विभाजित भयो जब उनी स्केलिंग सीढी चढेकी थिइन्।अंग्रेजहरूले ठूलो क्षति बेहोरे।धेरैजसो अनुमानहरूले 700 लडाकूहरूको संख्या 300-400 मा राख्छन्।सफोक कैदी बने।
Meung-sur-Loire को युद्ध
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1429 Jun 15

Meung-sur-Loire को युद्ध

Meung-sur-Loire, France
Jargeau को युद्ध पछि, जोन आफ्नो सेना Meung-sur-Loire मा सारियो।त्यहाँ, उनले आक्रमण सुरु गर्ने निर्णय गरे।Meung-sur-Loire मा अंग्रेजी प्रतिरक्षा तीन घटक मिलेर बनेको थियो: पर्खाल शहर, पुल मा किल्ला, र शहर बाहिर एक ठूलो पर्खाल महल।महलले जोन, लर्ड ट्याल्बोट र थोमस, लर्ड स्केलको अंग्रेजी कमाण्डको मुख्यालयको रूपमा सेवा गर्‍यो।जोन अफ आर्क र एलेनको ड्यूक जोन द्वितीयले कप्तान जीन डी'ओर्लेन्स, गिलेस डे राइस, जीन पोटोन डे एक्सनट्रेलेस र ला हायरलाई समावेश गर्ने बललाई नियन्त्रण गरे।फ्रेन्चका लागि 6000 - 7000 उद्धृत गर्दै जर्नल du Siège d'Orleans सँग संख्यात्मक शक्तिको अनुमान भिन्न हुन्छ।ठूलो संख्याले सम्भवतः गैर-लडाकूहरूलाई गणना गर्छ।अंग्रेजी बलको संख्या अनिश्चित रहन्छ, तर फ्रान्सेली भन्दा कम छ।तिनीहरूको नेतृत्व लर्ड ट्याल्बोट र लर्ड स्केलले गरेका थिए।शहर र महललाई बाइपास गर्दै, तिनीहरूले पुल किल्लाहरूमा अगाडिको आक्रमण गरे, एक दिनमा यसलाई जित्यो, र एउटा ग्यारिसन स्थापना गरे।यसले लोयरको दक्षिणमा अंग्रेजी आन्दोलनलाई बाधा पुर्‍यायो।
Beaugency को युद्ध
©Graham Turner
1429 Jun 16 - Jun 17

Beaugency को युद्ध

Beaugency, France
जोनले ब्युजेन्सीमा आक्रमण गरे।जोन अफ आर्क र एलेनको ड्यूक जोन द्वितीयले कप्तान जीन डी'ओर्लेन्स, गिलेस डे राइस, जीन पोटोन डे एक्सनट्रेलेस र ला हायरलाई समावेश गर्ने बललाई नियन्त्रण गरे।जोन ट्याल्बोटले अंग्रेजी रक्षाको नेतृत्व गरे।घेराबन्दी युद्धको चलनलाई तोड्दै, फ्रान्सेली सेनाले जुन 15 मा Meung-सुर-लोइरमा पुल कब्जा गरे त्यो शहर वा यसको महलमा आक्रमण नगरी अर्को दिन छिमेकी ब्युजेन्सीमा आक्रमण गरे।Meung-sur-Loire को विपरीत, Beaugency मा मुख्य गढ शहर पर्खाल भित्र थियो।लडाइँको पहिलो दिनमा अंग्रेजहरूले शहर त्यागे र महलमा फर्के।फ्रान्सेलीहरूले तोपखानाको आगोले महलमा बमबारी गरे।त्यो साँझ डे रिचेमोन्ट र उनको बल आइपुगे।सर जोन फास्टल्फको नेतृत्वमा पेरिसबाट अङ्ग्रेजी राहत बल आइपुगेको खबर सुनेर, डी'एलेन्सनले अङ्ग्रेजी आत्मसमर्पणका लागि वार्ता गरे र उनीहरूलाई ब्युजेन्सीबाट सुरक्षित आचरण प्रदान गरे।
मृतकहरूको युद्ध
मृतकहरूको युद्ध ©Graham Turner
1429 Jun 18

मृतकहरूको युद्ध

Patay, Loiret, France
सर जोन फास्टोल्फको नेतृत्वमा एक अंग्रेजी सुदृढीकरण सेना ओर्लेन्समा पराजय पछि पेरिसबाट प्रस्थान गर्यो।फ्रान्सेलीहरू द्रुत रूपमा अघि बढेका थिए, तीनवटा पुलहरू कब्जा गरे र फास्टल्फको सेना आइपुग्नु अघि बेउजेन्सीमा अंग्रेजी आत्मसमर्पण स्वीकार गरे।फ्रान्सेलीहरूले खुला युद्धमा पूर्णतया तयार अङ्ग्रेजी सेनालाई जित्न सक्दैनन् भन्ने विश्वासमा, अङ्ग्रेजहरू अप्रस्तुत र कमजोर भेट्टाउने आशामा यस क्षेत्रलाई चकनाचूर गरे।अंग्रेजहरू खुल्ला लडाइहरूमा उत्कृष्ट थिए;तिनीहरूले एक स्थान लिए जसको सही स्थान अज्ञात छ तर परम्परागत रूपमा पटायको सानो गाउँ नजिकै मानिन्छ।फास्टोल्फ, जोन ट्याल्बोट र सर थोमस डे स्केलले अङ्ग्रेजहरूलाई आदेश दिए।अङ्ग्रेजहरूको स्थितिको खबर सुनेपछि, कप्तान ला हिरे र जीन पोटोन डे जैन्ट्रेलेसको नेतृत्वमा करिब १,५०० मानिसहरूले फ्रान्सेली सेनाको भारी हतियार र सशस्त्र घोडचढी भ्यानगार्डको रचना गर्दै अङ्ग्रेजहरूमाथि आक्रमण गरे।लडाई तुरुन्तै घाटामा परिणत भयो, घोडामा सवार हरेक अङ्ग्रेज भाग्दै गर्दा पैदल सेना, जसमा धेरैजसो लङ्गबोम्यानहरू थिए, टुक्रामा काटिएका थिए।लङ्गबोमेनहरू कहिले पनि सशस्त्र शूरवीरहरूसँग लड्ने इरादा थिएनन् जहाँ नाइटहरूले उनीहरूलाई चार्ज गर्न सक्दैनन्, र तिनीहरूको हत्या गरिएको थियो।एक पटकको लागि एक ठूलो फ्रन्टल घोडचढी आक्रमणको फ्रान्सेली रणनीति निर्णायक परिणामहरूको साथ सफल भएको थियो।लोयर अभियानमा, जोआनले सबै लडाइहरूमा अङ्ग्रेजहरूमाथि ठूलो विजय हासिल गरेका थिए र उनीहरूलाई लोइर नदीबाट बाहिर निकालेका थिए, र फास्टल्फलाई पेरिसमा फर्काइदिए जहाँ उनी गएका थिए।
जोन अफ आर्कलाई कब्जा गरियो र मृत्युदण्ड दिइयो
जोआन कम्पिएग्नेमा बर्गुन्डियनहरूले कब्जा गरे। ©Osprey Publishing
1430 May 23

जोन अफ आर्कलाई कब्जा गरियो र मृत्युदण्ड दिइयो

Compiègne, France
जोआनले अङ्ग्रेजी र बर्गुन्डियन घेराबन्दी विरुद्ध सहरको रक्षा गर्नको लागि अर्को मे महिनामा कम्पिग्नेको यात्रा गरे।23 मे 1430 मा उनी एक बलको साथ थिइन् जसले कम्पिग्नेको उत्तर मार्गनीमा रहेको बर्गन्डियन शिविरमा आक्रमण गर्ने प्रयास गर्यो, तर आक्रमण गरी कब्जामा लिइयो।जोनलाई बर्गुन्डियनहरूले बेउरेभोइर क्यासलमा कैद गरेका थिए।उनले भाग्नका लागि धेरै प्रयास गरिन्।अंग्रेजहरूले उनको हिरासतमा हस्तान्तरण गर्नका लागि उनीहरूका बर्गन्डियन सहयोगीहरूसँग वार्ता गरे।अङ्ग्रेजहरूले जोनलाई रुएन शहरमा सारियो, जुन फ्रान्समा उनीहरूको मुख्य मुख्यालयको रूपमा सेवा गर्‍यो।आर्माग्नाक्सले उनलाई त्यहाँ राख्दा रौन तर्फ सैन्य अभियानहरू सुरु गरेर धेरै पटक बचाउने प्रयास गरे।उनलाई ३० मे १४३१ मा जलाएर मृत्युदण्ड दिइएको थियो ।
1435
बरगंडी को डिफेक्सनornament
Gerberoy को युद्ध
©Graham Turner
1435 May 9

Gerberoy को युद्ध

Gerberoy, France
सन् 1434 मा फ्रान्सेली राजा चार्ल्स सातौंले पेरिसको उत्तरमा सोइसन्स, कम्पिएग्ने, सेन्लिस र ब्यूवेसलगायतका इलाकाहरूमा नियन्त्रण बढाए।यसको स्थितिको कारणले गर्दा, Gerberoy अंग्रेजी कब्जा गरेको नर्मन्डीलाई धम्की दिनको लागि राम्रो चौकीको रूपमा देखा पर्‍यो र सम्भावित पुन: विजयको नजिकैको ब्यूभाइहरूलाई जोगाउन अझ बलियो।अरुन्डेलको अर्ल 9 मे मा गेर्बरोयको अगाडि देखा पर्‍यो जसमा सम्भवतः केही नाइटहरू थिए र मुख्य अङ्ग्रेजी सेनाको आगमनको पर्खाइमा उपत्यकाको संक्षिप्त अवलोकन पछि पछि हटेका थिए।ला हिरे अन्तर्गत फ्रान्सेली घोडचढीको एउटा स्तम्भले शहर छोड्यो, र अङ्ग्रेजी भ्यानगार्डको स्थितिलाई बाइपास गरेर अङ्ग्रेजहरूमाथि अचम्मको हमला गर्न थाल्यो, जब तिनीहरू गोर्नेको बाटोमा अघि बढिरहेका थिए।फ्रान्सेली घोडचढीहरू गोर्ने नजिकैको बस्ती, लाउडेकोर्ट नजिकै, लेस एपिनेट्स भनिने ठाउँमा पत्ता नलागेर आइपुगे र त्यसपछि अंग्रेजी मुख्य सेनामाथि आक्रमण गरे।यो पछि ला हिरे र तिनका घोडचढीहरूले गोर्नाईको सडकमा अंग्रेजहरूमाथि आक्रमण गरे र दुई पक्षहरू बीचको ठूलो लडाइँ भयो र धेरै अंग्रेजी सैनिकहरू र फ्रान्सेली घोडचढीहरू मारिए।जब फ्रान्सेली सुदृढीकरणहरू देखा परे, बाँकी अङ्ग्रेजी सिपाहीहरूले महसुस गरे कि उनीहरूको अवस्था अब निराशाजनक थियो र Gerberoy मा फर्किए।रिट्रीटको समयमा, फ्रान्सेलीहरूले ठूलो संख्यामा अङ्ग्रेजी सैनिकहरूलाई मार्न सक्षम थिए।
बरगंडी पक्षहरू स्विच गर्दछ
Vigiles de Charles VII (circa 1484) बाट कांग्रेस चित्रण गर्ने सानो दृष्टान्त। ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1435 Sep 20

बरगंडी पक्षहरू स्विच गर्दछ

Arras, France
बेडफोर्ड एक मात्र व्यक्ति थियो जसले बर्गुन्डीलाई अंग्रेजी गठबन्धनमा राख्यो।बरगन्डी बेडफोर्डको कान्छो भाइ ग्लुसेस्टरसँग राम्रो सर्तहरूमा थिएन।1435 मा बेडफोर्डको मृत्युमा, बरगन्डीले आफूलाई अंग्रेजी गठबन्धनबाट माफ गरे, र फ्रान्सको चार्ल्स VII लाईपेरिस पुनर्स्थापित गर्दै एरासको सन्धिमा हस्ताक्षर गरे।उनको निष्ठा चंचल रह्यो, तर बर्गुन्डियनहरूले निम्न देशहरूमा आफ्नो डोमेन विस्तार गर्ने फोकसले उनीहरूलाई फ्रान्समा हस्तक्षेप गर्न थोरै ऊर्जा छोड्यो।फिलिप द गुडलाई व्यक्तिगत रूपमा चार्ल्स VII (उनको बुबाको हत्यामा संलग्न भएको कारण) लाई श्रद्धाञ्जली दिनबाट छुट दिइएको थियो।
फ्रान्सेली पुनरुत्थान
फ्रान्स को चार्ल्स VII। ©Jean Fouquet
1437 Jan 1

फ्रान्सेली पुनरुत्थान

France
हेनरी, जो स्वभावैले लजालु, धर्मी र छल र रक्तपातलाई घृणा गर्ने थिए, उनले तुरुन्तै आफ्नो अदालतमा केही महान मनपर्नेहरूलाई प्रभुत्व जमाउन अनुमति दिए जसले 1437 मा सरकारको लगाम ग्रहण गर्दा फ्रान्सेली युद्धको विषयमा झगडा गरे। राजा हेनरी पाँचौंको मृत्यु, इङ्गल्याण्डले सय वर्षको युद्धमा गति गुमाएको थियो, जबकि हाउस अफ भ्यालोइसले सन् 1429 मा जोन अफ आर्कको सैन्य विजयबाट सुरुआत गरेको थियो। युवा राजा हेनरी छैठौंले शान्तिको नीतिको पक्षमा आए। फ्रान्स र यसरी कार्डिनल ब्यूफोर्ट र विलियम डे ला पोल, अर्ल अफ सफोकको वरपरको गुटलाई समर्थन गर्यो, जसले यस्तै सोचेका थिए;ड्यूक अफ ग्लुसेस्टर र रिचर्ड, ड्यूक अफ योर्क, जसले युद्धको निरन्तरताको लागि तर्क गरे, बेवास्ता गरियो।बरगन्डीको निष्ठा चंचल रह्यो, तर अङ्ग्रेजीहरूले निम्न देशहरूमा आफ्नो डोमेन विस्तार गर्नमा ध्यान दिँदा उनीहरूलाई फ्रान्सको बाँकी भागहरूमा हस्तक्षेप गर्न थोरै ऊर्जा छोडियो।युद्धको चिन्ह लगाउने लामो युद्धविरामले चार्ल्सलाई फ्रान्सेली राज्यलाई केन्द्रीकृत गर्न र आफ्नो सेना र सरकारलाई पुनर्गठन गर्न समय दियो, आफ्नो सामन्ती लेवीहरूलाई थप आधुनिक व्यावसायिक सेनाको साथ प्रतिस्थापन गर्यो जसले आफ्नो उच्च संख्यालाई राम्रोसँग प्रयोग गर्न सक्छ।लामो घेराबन्दीपछि मात्र कब्जा गर्न सकिने महल अब तोपको बमबारीबाट केही दिनपछि ध्वस्त हुनेछ।फ्रान्सेली आर्टिलरीले संसारमा उत्कृष्टको रूपमा प्रतिष्ठा विकास गर्यो।
भ्रमण सन्धि
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1444 May 28 - 1449 Jul 31

भ्रमण सन्धि

Château de Plessis-lez-Tours,
टुर्सको सन्धि इंग्ल्याण्डका हेनरी VI र फ्रान्सका चार्ल्स VII बीचको एक प्रयास शान्ति सम्झौता थियो, जुन तिनीहरूका दूतहरूले 28 मे 1444 मा सय वर्षको युद्धको अन्तिम वर्षहरूमा सम्पन्न गरेका थिए।सर्तहरूले चार्ल्स VII को भान्जी, अन्जोउको मार्गरेट, हेनरी VI सँग विवाह गर्ने, र दुई वर्षको युद्धविरामको निर्माण - पछि विस्तारित - इङ्गल्याण्डफ्रान्सका राज्यहरू बीचको व्यवस्था गरेको थियो।विवाहको बदलामा, चार्ल्सले नर्मन्डीको दक्षिणमा उत्तरी फ्रान्सको माइनको अंग्रेजी-नियन्त्रित क्षेत्र चाहन्थे।सन्धिलाई इङ्गल्याण्डको लागि ठूलो असफलताको रूपमा हेरिएको थियो किनकि हेनरी VI को लागि सुरक्षित गरिएको दुलही एक खराब खेल थियो, चार्ल्स VII को विवाहको माध्यमबाट मात्र भतिजी भएको कारण, र अन्यथा उहाँसँग रगतले मात्र टाढाको सम्बन्ध थियो।उनको विवाह पनि दाइजो बिना नै भएको थियो, किनकि मार्गरेट अन्जुको गरिब ड्यूक रेनेकी छोरी थिइन्, र हेनरीले पनि विवाहको लागि भुक्तानी गर्ने अपेक्षा गरिएको थियो।हेनरीले विश्वास गरे कि यो सन्धि स्थायी शान्तिको लागि पहिलो कदम थियो, जबकि चार्ल्सले यसलाई सैन्य फाइदाको लागि विशुद्ध रूपमा प्रयोग गर्न चाहन्थे।1449 मा युद्धविराम पतन भयो र इङ्गल्याण्डले तुरुन्तै आफ्नो फ्रान्सेली भूमिहरू गुमाए, सय वर्षको युद्ध समाप्त भयो।फ्रान्सेलीहरूले पहल गरे, र, 1444 सम्म, फ्रान्समा अंग्रेजी शासन उत्तरमा नर्मन्डी र दक्षिणपश्चिममा ग्यास्कोनीको भूमिको पट्टीमा सीमित थियो, जबकि चार्ल्स VII ले पेरिस र बाँकी फ्रान्समा अधिकांशको समर्थनमा शासन गरे। फ्रान्सेली क्षेत्रीय कुलीनता।
Play button
1450 Apr 15

Formigny को युद्ध

Formigny, Formigny La Bataille
फ्रान्सेली, चार्ल्स VII को अधीनमा, 1444 मा टुर्स को सन्धि द्वारा प्रस्तावित समय को लागी आफ्नो सेना को पुन: संगठित र पुनर्जीवित गर्न को लागी।कमजोर हेनरी VI बाट स्पष्ट नेतृत्व बिना अंग्रेजहरू छरपस्ट र खतरनाक रूपमा कमजोर थिए।जब फ्रान्सेलीहरूले जुन 1449 मा युद्धविराम तोडे तिनीहरू धेरै सुधारिएको स्थितिमा थिए।1449 को जाडोमा अंग्रेजहरूले एउटा सानो सेना जम्मा गरेका थिए। लगभग 3,400 मानिसहरूको संख्यामा, यसलाई पोर्ट्समाउथबाट चेरबर्गमा सर थोमस केरिएलको नेतृत्वमा पठाइएको थियो।15 मार्च 1450 मा अवतरण गरेपछि, नर्मन ग्यारिसनहरूबाट तानिएका सेनाहरूद्वारा केरिएलको सेनालाई बलियो बनाइएको थियो।मा।Formigny, फ्रान्सेलीहरूले आफ्नो हतियारको साथमा अङ्ग्रेजी स्थितिमा असफल आक्रमणको साथ सगाई खोलेका थिए।अंग्रेजी फ्ल्याङ्कहरूमा फ्रान्सेली घोडचढी शुल्कहरू पनि पराजित भए।क्लरमोन्टले त्यसपछि अंग्रेजी डिफेन्डरहरूमा फायर खोल्न दुईवटा कल्भेरिनहरू खटाए।आगोको सामना गर्न असमर्थ, अंग्रेजहरूले आक्रमण गरे र बन्दुकहरू कब्जा गरे।फ्रान्सेली सेना अब अस्तव्यस्त थियो।यस क्षणमा रिचेमोन्टको अधीनमा रहेको ब्रेटन घोडचढी सेना दक्षिणबाट आइपुग्यो, ओरे पार गरेर र किनारबाट अङ्ग्रेजी सेनाको नजिक पुग्यो।जब उनका मानिसहरूले फ्रान्सेली बन्दुकहरू उठाइरहेका थिए, केरिएलले नयाँ खतराको सामना गर्न सेनालाई बायाँतिर सारियो।Clermont फेरि आक्रमण गरेर जवाफ दिए।आफ्नो तयार स्थिति त्यागेपछि, अंग्रेजी बललाई रिचेमन्टको ब्रेटन घोडचढीले आरोप लगाए र नरसंहार गरे।Kyriell कब्जा गरियो र उनको सेना नष्ट भयो।सर म्याथ्यू गफको नेतृत्वमा एउटा सानो सेना भाग्न सफल भयो।Kyriell को सेना को अस्तित्व समाप्त भएको थियो।नर्मन्डीमा कुनै अन्य महत्त्वपूर्ण अंग्रेजी सेनाहरू बिना, सम्पूर्ण क्षेत्र चाँडै विजयी फ्रान्सेलीमा पर्यो।केन १२ जुनमा कब्जा गरियो र नर्मन्डीको अन्तिम अङ्ग्रेजी-नियन्त्रित किल्ला चेरबर्ग १२ अगस्टमा पतन भयो।
अङ्ग्रेजीले बोर्डोलाई फिर्ता लियो
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1452 Oct 23

अङ्ग्रेजीले बोर्डोलाई फिर्ता लियो

Bordeaux, France
1451 मा चार्ल्स VII को सेना द्वारा बोर्डो को फ्रान्सेली कब्जा पछि, सय वर्ष को युद्ध को अन्त मा देखा पर्यो।अङ्ग्रेजहरूले मुख्यतया आफ्नो मात्र बाँकी रहेको सम्पत्ति, क्यालेस, र समुन्द्रहरू हेरेर बलियो बनाउनमा केन्द्रित थिए।बोर्डोका नागरिकहरूले आफूलाई अङ्ग्रेजी राजाको प्रजा ठान्थे र इङ्गल्याण्डका हेनरी छैठौंलाई प्रान्तलाई पुनः कब्जा गर्न माग गर्दै सन्देशवाहकहरू पठाए।17 अक्टोबर 1452 मा, जोन ट्याल्बोट, अर्ल अफ श्रुसबरी 3,000 मानिसहरूको बल लिएर बोर्डोको नजिक अवतरण गरे।नगरवासीको सहयोगमा ताल्बोटले अक्टोबर २३ मा सहर सजिलै आफ्नो कब्जामा लिए ।अंग्रेजीले पछि वर्षको अन्त्यसम्म पश्चिमी ग्यास्कोनीको अधिकांश भागमा नियन्त्रण लिएको थियो।फ्रान्सेलीलाई थाहा थियो कि एक अभियान आउँदैछ, तर यो नर्मन्डी मार्फत आउने अपेक्षा गरेको थियो।यस आश्चर्य पछि, चार्ल्स सातौंले जाडोमा आफ्नो सेनालाई तयार पारे, र 1453 को शुरुवातमा उनी प्रतिआक्रमण गर्न तयार थिए।
Play button
1453 Jul 17

Castillon को युद्ध

Castillon-la-Bataille, France
चार्ल्सले तीन अलग-अलग सेनाहरूसँग ग्येनलाई आक्रमण गरे, सबै बोर्डोको लागि हेड।ट्याल्बोटले 3,000 अतिरिक्त पुरुषहरू प्राप्त गरे, उनको चौथो र मनपर्ने छोरा, जोन, भिस्काउन्ट लिस्लेको नेतृत्वमा सुदृढीकरण।फ्रान्सेलीहरूले 8 जुलाईमा कास्टिलन (लगभग 40 किलोमिटर (25 माइल) बोर्डोको पूर्वमा) घेराबन्दी गरे।टाल्बोटले सहरका नेताहरूको बिन्ती स्वीकार गरे, थप सुदृढीकरणको लागि बोर्डोमा पर्खने आफ्नो मूल योजना त्यागे र ग्यारिसनलाई राहत दिन निस्कनुभयो।फ्रान्सेली सेना समिति द्वारा कमान्ड गरिएको थियो;चार्ल्स VII का अर्डनन्स अफिसर जीन ब्यूरोले फ्रान्सेली तोपखानाको शक्तिलाई अधिकतम बनाउन शिविर स्थापना गरे।एक रक्षात्मक सेटअपमा, ब्यूरोका सेनाहरूले कास्टिलनको बन्दुकबाट दायरा बाहिर एउटा आर्टिलरी पार्क बनाए।डेसमन्ड सेवार्डका अनुसार, पार्क "पछाडि माटोको पर्खालसहितको गहिरो खाडल समावेश थियो जुन रूखका टुक्राहरूद्वारा बलियो बनाइएको थियो; यसको सबैभन्दा उल्लेखनीय विशेषता खाडलको अनियमित, लहरी रेखा र मार्थवर्क थियो, जसले बन्दुकहरूलाई इन्फिलेड गर्न सक्षम बनायो। कुनै पनि आक्रमणकारी।"पार्कमा विभिन्न आकारका 300 बन्दुकहरू सम्मिलित थिए, र तीन तर्फ खाडल र प्यालिसेड र चौथोमा लिडोइर नदीको ठाडो किनारले सुरक्षित गरिएको थियो।ट्यालबोटले १६ जुलाईमा बोर्डो छोडे।उनले आफ्नो धेरैजसो सेनालाई पछाडि पारे, केवल 500 जना हतियार र 800 माउन्ट धनुर्धारीहरूसँग सूर्यास्तमा लिबोर्न आइपुगे।भोलिपल्ट, यो बलले कास्टिलन नजिकैको प्राइरीमा तैनाथ धनुर्धारीहरूको सानो फ्रान्सेली टुकडीलाई पराजित गर्यो।priory मा जीत को मनोबल को बढावा संग, Talbot पनि फ्रान्सेली पछि हटेको रिपोर्ट को कारण अगाडि बढ्यो।यद्यपि, शहरवासीहरूले रिट्रीटको रूपमा संकेत गरेको शिविरबाट बाहिर निस्केको धुलोको बादल वास्तवमा युद्ध अघि प्रस्थान गर्ने शिविर अनुयायीहरूले सिर्जना गरेको थियो।अङ्ग्रेजीहरू अघि बढे तर चाँडै नै फ्रान्सेली सेनाको पूर्ण शक्तिमा दौडियो।धेरै संख्यामा र कमजोर स्थितिमा भए पनि, ट्याल्बोटले आफ्ना मानिसहरूलाई लडाइँ जारी राख्न आदेश दिए।युद्ध एक अंग्रेजी राउट मा समाप्त भयो, र ट्याल्बोट र उनको छोरा दुवै मारे।ट्याल्बोटको मृत्युको परिस्थितिमा केही बहस छ, तर यस्तो देखिन्छ कि उसको घोडालाई तोपको गोलीले मारेको थियो, र यसको ठूलो संख्याले उसलाई तल राख्यो, एक फ्रान्सेली धनुर्धारीले उसलाई बञ्चरोले मारे।ट्याल्बोटको मृत्युसँगै, ग्यास्कोनीमा अंग्रेजी अधिकार समाप्त भयो र फ्रान्सेलीहरूले १९ अक्टोबरमा बोर्डोलाई पुनः प्राप्त गरे।दुवै पक्षलाई द्वन्द्वको अवधि सकिएको स्पष्ट देखिएन ।पछिल्ला दृष्टिमा, युद्धले इतिहासमा निर्णायक मोड लिन्छ, र सय वर्षको युद्धको रूपमा चिनिने अवधिको अन्त्य बिन्दुको रूपमा उद्धृत गरिएको छ।
उपसंहार
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1453 Dec 1

उपसंहार

France
इङ्गल्याण्डका हेनरी VI ले 1453 को अन्तमा आफ्नो मानसिक क्षमता गुमाए, जसले इङ्गल्याण्डमागुलाबको युद्धको प्रकोप निम्त्यायो।कसै-कसैले अनुमान लगाएका छन् कि क्यास्टिलनमा हारेको कुरा थाहा पाएपछि उनको मानसिक पतन भयो।अङ्ग्रेजी क्राउनले आफ्ना सबै महाद्वीपीय सम्पत्तिहरू गुमाए बाहेक क्यालेसको प्याले, जुन मुख्य भूमि फ्रान्सको अन्तिम अङ्ग्रेजी स्वामित्व थियो, र च्यानल टापुहरू, ऐतिहासिक रूपमा नर्मन्डीको डचीको हिस्सा र यसरी फ्रान्सको राज्यको।Calais 1558 मा हराएको थियो।Picquigny को सन्धि (1475) एडवर्डले फ्रान्सको सिंहासनमा आफ्नो दावी त्यागेर औपचारिक रूपमा सय वर्षको युद्ध समाप्त गर्यो।लुइस इलेवनले एडवर्ड IV 75,000 क्राउन अग्रिम तिर्नु पर्ने थियो, अनिवार्य रूपमा इङ्गल्याण्ड फर्कन र फ्रान्सेली सिंहासनमा आफ्नो दावी गर्न हतियार उठाउनको लागि घूस।त्यसपछि उनले ५०,००० मुकुटको वार्षिक पेन्सन पाउनेछन्।साथै फ्रान्सका राजाले 50,000 मुकुटसहित एडवर्डको हिरासतमा रहेकी अङ्जाउको मार्गरेटलाई अपदस्थ गरीएको अङ्ग्रेजी रानीलाई फिरौती दिनु पर्ने थियो।यसमा एडवर्डका धेरै मालिकहरूलाई पेन्सन पनि समावेश थियो।

Appendices



APPENDIX 1

How Medieval Artillery Revolutionized Siege Warfare


Play button




APPENDIX 2

How A Man Shall Be Armed: 14th Century


Play button




APPENDIX 3

How A Man Shall Be Armed: 15th Century


Play button




APPENDIX 4

What Type of Ship Is a Cog?


Play button

Characters



Philip VI of France

Philip VI of France

King of France

Charles VII of France

Charles VII of France

King of France

John of Lancaster

John of Lancaster

Duke of Bedford

Charles de la Cerda

Charles de la Cerda

Constable of France

Philip the Good

Philip the Good

Duke of Burgundy

Henry VI

Henry VI

King of England

Henry of Grosmont

Henry of Grosmont

Duke of Lancaster

Charles II of Navarre

Charles II of Navarre

King of Navarre

John Hastings

John Hastings

Earl of Pembroke

Henry VI

Henry VI

King of England

Thomas Montagu

Thomas Montagu

4th Earl of Salisbury

John Talbot

John Talbot

1st Earl of Shrewsbury

John II of France

John II of France

King of France

William de Bohun

William de Bohun

Earl of Northampton

Charles du Bois

Charles du Bois

Duke of Brittany

Joan of Arc

Joan of Arc

French Military Commander

Louis XI

Louis XI

King of France

John of Montfort

John of Montfort

Duke of Brittany

Charles V of France

Charles V of France

King of France

Thomas Dagworth

Thomas Dagworth

English Knight

Henry V

Henry V

King of England

Bertrand du Guesclin

Bertrand du Guesclin

Breton Military Commander

Hugh Calveley

Hugh Calveley

English Knight

John of Gaunt

John of Gaunt

Duke of Lancaster

Edward III of England

Edward III of England

King of England

Philip the Bold

Philip the Bold

Duke of Burgundy

Arthur III

Arthur III

Duke of Brittany

Charles VI

Charles VI

King of France

John Chandos

John Chandos

Constable of Aquitaine

David II of Scotland

David II of Scotland

King of Scotland

References



  • Allmand, C. (23 September 2010). "Henry V (1386–1422)". Oxford Dictionary of National Biography (online) (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/12952. Archived from the original on 10 August 2018. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Backman, Clifford R. (2003). The Worlds of Medieval Europe. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-533527-9.
  • Baker, Denise Nowakowski, ed. (2000). Inscribing the Hundred Years' War in French and English Cultures. SUNY Press. ISBN 978-0-7914-4701-7.
  • Barber, R. (2004). "Edward, prince of Wales and of Aquitaine (1330–1376)". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/8523. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Bartlett, R. (2000). Roberts, J.M. (ed.). England under the Norman and Angevin Kings 1075–1225. New Oxford History of England. London: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-822741-0.
  • Bean, J.M.W. (2008). "Percy, Henry, first earl of Northumberland (1341–1408)". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/21932. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Brissaud, Jean (1915). History of French Public Law. The Continental Legal History. Vol. 9. Translated by Garner, James W. Boston: Little, Brown and Company.
  • Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Brétigny" . Encyclopædia Britannica. Vol. 4 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 501.
  • Curry, A. (2002). The Hundred Years' War 1337–1453 (PDF). Essential Histories. Vol. 19. Oxford: Osprey Publishing. ISBN 978-1-84176-269-2. Archived from the original (PDF) on 27 September 2018.
  • Darby, H.C. (1976) [1973]. A New Historical Geography of England before 1600. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-29144-6.
  • Davis, P. (2003). Besieged: 100 Great Sieges from Jericho to Sarajevo (2nd ed.). Santa Barbara, CA: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-521930-2.
  • Friar, Stephen (2004). The Sutton Companion to Local History (revised ed.). Sparkford: Sutton. ISBN 978-0-7509-2723-9.
  • Gormley, Larry (2007). "The Hundred Years War: Overview". eHistory. Ohio State University. Archived from the original on 14 December 2012. Retrieved 20 September 2012.
  • Griffiths, R.A. (28 May 2015). "Henry VI (1421–1471)". Oxford Dictionary of National Biography (online) (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/12953. Archived from the original on 10 August 2018. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Grummitt, David (2008). The Calais Garrison: War and Military Service in England, 1436–1558. Woodbridge, Suffolk: Boydell Press. ISBN 978-1-84383-398-7.
  • Guignebert, Charles (1930). A Short History of the French People. Vol. 1. Translated by F. G. Richmond. New York: Macmillan Company.
  • Harris, Robin (1994). Valois Guyenne. Studies in History Series. Studies in History. Vol. 71. Royal Historical Society. ISBN 978-0-86193-226-9. ISSN 0269-2244.
  • Harriss, G.L. (September 2010). "Thomas, duke of Clarence (1387–1421)". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/27198. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Hattendorf, J. & Unger, R., eds. (2003). War at Sea in the Middle Ages and Renaissance. Woodbridge, Suffolk: Boydell Press. ISBN 978-0-85115-903-4.
  • Hewitt, H.J. (2004). The Black Prince's Expedition. Barnsley, S. Yorkshire: Pen and Sword Military. ISBN 978-1-84415-217-9.
  • Holmes, U. Jr. & Schutz, A. [in German] (1948). A History of the French Language (revised ed.). Columbus, OH: Harold L. Hedrick.
  • Jaques, Tony (2007). "Paris, 1429, Hundred Years War". Dictionary of Battles and Sieges: P-Z. Greenwood Publishing Group. p. 777. ISBN 978-0-313-33539-6.
  • Jones, Robert (2008). "Re-thinking the origins of the 'Irish' Hobelar" (PDF). Cardiff Historical Papers. Cardiff School of History and Archaeology.
  • Janvrin, Isabelle; Rawlinson, Catherine (2016). The French in London: From William the Conqueror to Charles de Gaulle. Translated by Read, Emily. Wilmington Square Books. ISBN 978-1-908524-65-2.
  • Lee, C. (1998). This Sceptred Isle 55 BC–1901. London: Penguin Books. ISBN 978-0-14-026133-2.
  • Ladurie, E. (1987). The French Peasantry 1450–1660. Translated by Sheridan, Alan. University of California Press. p. 32. ISBN 978-0-520-05523-0.
  • Public Domain Hunt, William (1903). "Edward the Black Prince". In Lee, Sidney (ed.). Index and Epitome. Dictionary of National Biography. Cambridge University Press. p. 388.
  • Lowe, Ben (1997). Imagining Peace: History of Early English Pacifist Ideas. University Park, PA: Penn State University Press. ISBN 978-0-271-01689-4.
  • Mortimer, I. (2008). The Fears of Henry IV: The Life of England's Self-Made King. London: Jonathan Cape. ISBN 978-1-84413-529-5.
  • Neillands, Robin (2001). The Hundred Years War (revised ed.). London: Routledge. ISBN 978-0-415-26131-9.
  • Nicolle, D. (2012). The Fall of English France 1449–53 (PDF). Campaign. Vol. 241. Illustrated by Graham Turner. Colchester: Osprey Publishing. ISBN 978-1-84908-616-5. Archived (PDF) from the original on 8 August 2013.
  • Ormrod, W. (2001). Edward III. Yale English Monarchs series. London: Yale University Press. ISBN 978-0-300-11910-7.
  • Ormrod, W. (3 January 2008). "Edward III (1312–1377)". Oxford Dictionary of National Biography (online) (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/8519. Archived from the original on 16 July 2018. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Le Patourel, J. (1984). Jones, Michael (ed.). Feudal Empires: Norman and Plantagenet. London: Hambledon Continuum. ISBN 978-0-907628-22-4.
  • Powicke, Michael (1962). Military Obligation in Medieval England. Oxford: Clarendon Press. ISBN 978-0-19-820695-8.
  • Preston, Richard; Wise, Sydney F.; Werner, Herman O. (1991). Men in arms: a history of warfare and its interrelationships with Western society (5th ed.). Beverley, MA: Wadsworth Publishing Co., Inc. ISBN 978-0-03-033428-3.
  • Prestwich, M. (1988). Edward I. Yale English Monarchs series. University of California Press. ISBN 978-0-520-06266-5.
  • Prestwich, M. (2003). The Three Edwards: War and State in England, 1272–1377 (2nd ed.). London: Routledge. ISBN 978-0-415-30309-5.
  • Prestwich, M. (2007). Plantagenet England 1225–1360. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-922687-0.
  • Previté-Orton, C. (1978). The shorter Cambridge Medieval History. Vol. 2. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-20963-2.
  • Rogers, C., ed. (2010). The Oxford Encyclopedia of Medieval Warfare and Military Technology. Vol. 1. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-533403-6.
  • Sizer, Michael (2007). "The Calamity of Violence: Reading the Paris Massacres of 1418". Proceedings of the Western Society for French History. 35. hdl:2027/spo.0642292.0035.002. ISSN 2573-5012.
  • Smith, Llinos (2008). "Glyn Dŵr, Owain (c.1359–c.1416)". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/10816. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Sumption, J. (1999). The Hundred Years War 1: Trial by Battle. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. ISBN 978-0-571-13895-1.
  • Sumption, J. (2012). The Hundred Years War 3: Divided Houses. London: Faber & Faber. ISBN 978-0-571-24012-8.
  • Tuck, Richard (2004). "Richard II (1367–1400)". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/23499. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Turchin, P. (2003). Historical Dynamics: Why States Rise and Fall. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-11669-3.
  • Vauchéz, Andre, ed. (2000). Encyclopedia of the Middle ages. Volume 1. Cambridge: James Clark. ISBN 978-1-57958-282-1.
  • Venette, J. (1953). Newall, Richard A. (ed.). The Chronicle of Jean de Venette. Translated by Birdsall, Jean. Columbia University Press.
  • Wagner, J. (2006). Encyclopedia of the Hundred Years War (PDF). Westport, CT: Greenwood Press. ISBN 978-0-313-32736-0. Archived from the original (PDF) on 16 July 2018.
  • Webster, Bruce (1998). The Wars of the Roses. London: UCL Press. ISBN 978-1-85728-493-5.
  • Wilson, Derek (2011). The Plantagenets: The Kings That Made Britain. London: Quercus. ISBN 978-0-85738-004-3.