ग्यालिक युद्धहरू 58 ईसा पूर्व र 50 ईसापूर्वको बीचमा रोमन सेनापति जुलियस सीजरले गलका मानिसहरू (वर्तमान फ्रान्स , बेल्जियम, जर्मनी र युनाइटेड किंगडमका केही भागहरू सहित) विरुद्ध लडेका थिए।ग्यालिक, जर्मनिक र ब्रिटिश जनजातिहरूले आक्रामक रोमन अभियान विरुद्ध आफ्नो मातृभूमिको रक्षा गर्न लडे।युद्धहरू 52 ईसा पूर्वमा अलेसियाको निर्णायक युद्धमा परिणत भयो, जसमा पूर्ण रोमन विजयले सम्पूर्ण गॉलमा रोमन गणतन्त्रको विस्तार भयो।यद्यपि ग्यालिक सेना रोमीहरू जस्तै बलियो थियो, ग्यालिक जनजातिहरूको आन्तरिक विभाजनले सीजरको लागि विजय कम गर्यो।एकल ब्यानर अन्तर्गत गल्सलाई एकताबद्ध गर्ने ग्यालिक प्रमुख भेर्सिन्गेटोरिक्सको प्रयास धेरै ढिलो भयो।सीजरले आक्रमणलाई पूर्वनिर्धारित र रक्षात्मक कार्यको रूपमा चित्रण गरे, तर इतिहासकारहरू सहमत छन् कि उनले युद्धहरू मुख्य रूपमा आफ्नो राजनीतिक क्यारियरलाई बढावा दिन र आफ्नो ऋण तिर्नको लागि लडे।तैपनि, गल रोमीहरूको लागि महत्त्वपूर्ण सैन्य महत्त्व थियो।यस क्षेत्रका मूल जनजातिहरू, ग्यालिक र जर्मनिक दुवैले रोमलाई धेरै पटक आक्रमण गरेका थिए।गॉललाई जितेर रोमलाई राइन नदीको प्राकृतिक सीमा सुरक्षित गर्न अनुमति दियो।
रोमीहरूले ग्यालिक जनजातिहरूलाई आदर र डर गर्थे।390 ईसा पूर्वमा, गल्सहरूले रोमलाई बर्खास्त गरेका थिए, जसले रोमीहरूले कहिल्यै बिर्सन नसक्ने बर्बर विजयको अस्तित्वको डर छोडेको थियो।121 ईसा पूर्वमा, रोमले दक्षिणी गलहरूको समूहलाई जित्यो, र विजयी भूमिहरूमा ट्रान्सल्पाइन गाल प्रान्त स्थापना गर्यो।ग्यालिक युद्धहरू भन्दा 50 वर्ष पहिले, 109 ईसा पूर्वमा, इटाली उत्तरबाट आक्रमण गरिएको थियो र धेरै रक्तपातपूर्ण र महँगो लडाईहरू पछि मात्र गैयस मारियसले बचाएको थियो।ईसापूर्व ६३ तिर, जब रोमन ग्राहक राज्य, ग्यालिक आर्वेर्नीले राइनको पूर्वमा ग्यालिक सेक्वानी र जर्मनिक सुएबी राष्ट्रहरूसँग मिलेर शक्तिशाली रोमन सहयोगी ग्यालिक एडुईलाई आक्रमण गर्न षड्यन्त्र गरे, रोमले आँखा चिम्ल्यो।Sequani र Arverni ले Magetobriga को युद्ध मा 63 ईसा पूर्व मा Aedui लाई पराजित गर्यो।उदीयमान राजनीतिज्ञ र जनरल जुलियस सीजर रोमन कमाण्डर र युद्धको एगोनिस्ट थिए।59 ईसा पूर्वमा कन्सुल (रोमन गणतन्त्रको उच्चतम कार्यालय) को आर्थिक बोझको परिणाम स्वरूप, सीजरले महत्त्वपूर्ण ऋण खर्च गरेको थियो।गलहरू बीच रोमको स्थिति बलियो बनाउन, उनले गठबन्धन सिमेन्ट गर्न सुएबीका राजा एरियोभिस्टसलाई पर्याप्त पैसा तिरेका थिए।सीजरको सुरुमा आफ्नो प्रत्यक्ष कमाण्डमा चार दिग्गज सेनाहरू थिए: लेजियो VII, Legio VIII, Legio IX Hispana, र Legio X। उहाँ ईसापूर्व 61 मा हिस्पानिया अल्टेरियरको गभर्नर हुनुहुन्थ्यो र उनीहरूसँग लुसिटानियनहरू विरुद्ध सफलतापूर्वक अभियान चलाएका थिए, सिजरलाई धेरै थाहा थियो, सायद सबै, व्यक्तिगत रूपमा legions को।उसको महत्वाकांक्षा ऋणबाट मुक्त हुन केही क्षेत्रहरू जित्ने र लुट्ने थियो।यो सम्भव छ कि गौल उनको प्रारम्भिक लक्ष्य थिएन, उसले यसको सट्टा बाल्कन मा Dacia को राज्य को बिरूद्ध अभियान को योजना बनाएको हुन सक्छ।यद्यपि, 58 ईसा पूर्वमा ग्यालिक जनजातिहरूको सामूहिक बसाइले सुविधाजनक क्यासस बेली प्रदान गर्यो, र सिजरले युद्धको लागि तयारी गरे।
हेल्भेटी लगभग पाँच सम्बन्धित ग्यालिक जनजातिहरूको संघ थियो जुन स्विस पठारमा बसोबास गर्थे, पहाडहरू र राइन र रोन नदीहरूले घेरिएको थियो।तिनीहरू उत्तर र पूर्वमा जर्मन जनजातिहरूबाट बढ्दो दबाबमा आएका थिए र 61 ईसा पूर्वको वरिपरि बसाइँसराइको योजना बनाउन थाले।तिनीहरूले गौल पार गरेर पश्चिमी तटमा यात्रा गर्ने इरादा राखेका थिए, एउटा मार्ग जसले तिनीहरूलाई आल्प्सको वरिपरि र एडुई (रोमन सहयोगी) को भूमिहरू हुँदै ट्रान्सालपाइन गॉलको रोमन प्रान्तमा लैजान्थ्यो।माइग्रेसनको कुरा फैलिएपछि, छिमेकी जनजातिहरू चिन्तित भए, र रोमले धेरै जनजातिहरूमा राजदूतहरू पठाए ताकि उनीहरूलाई हेल्भेटीमा सामेल हुन नदिनुहोस्।रोममा चिन्ता बढ्यो कि जर्मन जनजातिहरूले हेल्भेटीद्वारा खाली गरिएका भूमिहरू भर्नेछन्।रोमीहरूले छिमेकीहरूको रूपमा जर्मन जनजातिहरूको तुलनामा गलहरूलाई धेरै मन पराउँथे।60 (मेटेलस) र 59 ईसा पूर्व (सिजर) को कन्सुलरहरू दुवै गल्स विरुद्ध अभियानको नेतृत्व गर्न चाहन्थे, यद्यपि त्यसबेला कुनै पनि क्यासस बेली थिएन।ईसापूर्व ५८ मा मार्च २८ मा, हेल्भेटीले आफ्ना सबै मानिसहरू र पशुधनलाई साथमा लिएर आफ्नो बसाइँसराइ सुरु गरे।उनीहरूले बसाइँसराइलाई उल्टाउन नसकिने सुनिश्चित गर्नका लागि आफ्ना गाउँ र पसलहरू जलाए।ट्रान्सल्पाइन गाउल पुगेपछि, जहाँ सीजर राज्यपाल थिए, तिनीहरूले रोमन भूमिहरू पार गर्न अनुमति मागे।सीजरले अनुरोध स्वीकार गरे तर अन्ततः यसलाई अस्वीकार गरे।रोमन भूमिहरूलाई पूर्ण रूपमा बेवास्ता गर्दै गल्सहरू उत्तरतिर फर्के।रोमको लागि खतरा समाप्त भएको थियो, तर सीजरले आफ्नो सेनालाई सीमामा नेतृत्व गरे र हेल्भेटीलाई बिना उत्तेजित आक्रमण गरे।त्यसोभए इतिहासकार केट गिलिभरले "आफ्नो क्यारियरलाई अगाडि बढाउन खोज्ने जनरलको नेतृत्वमा विस्तारको आक्रामक युद्ध" भनेर वर्णन गरेको कुरा सुरु भयो।रोममा प्रवेश गर्न ग्यालिक अनुरोधको सिजरको विचार अनिर्णय थिएन, तर समयको लागि खेल थियो।माइग्रेसनको खबर आइपुग्दा उहाँ रोममा हुनुहुन्थ्यो, र बाटोमा दुईवटा सेना र केही सहायकहरू उठाएर ट्रान्सल्पाइन गॉलमा पुग्नुभयो।उनले आफ्नो इन्कार गल्सलाई दिए, र त्यसपछि तुरुन्तै इटाली फर्के जुन उनले आफ्नो अघिल्लो यात्रामा उठाएका सेनाहरू र तीन दिग्गज सेनाहरू भेला गर्न।सीजरसँग अब 24,000 र 30,000 लजिनरी सेनाहरू र केही मात्रामा सहायकहरू थिए, जसमध्ये धेरै आफैं गल्स थिए।उसले उत्तरतिर Saône नदीमा कूच गर्यो, जहाँ उसले हेल्भेटीलाई क्रसिङको बीचमा समात्यो।केही तीन चौथाई पार गरेको थियो;उसले मारे जो थिएनन्।त्यसपछि सिजरले पोन्टुन पुल प्रयोग गरेर एक दिनमा नदी पार गरे।उनले हेल्भेटीलाई पछ्याए, तर लडाईमा संलग्न नहुने छनौट गरे, आदर्श अवस्थाको लागि पर्खिरहेका थिए।गल्सले वार्ता गर्ने प्रयास गरे, तर सीजरका सर्तहरू कठोर थिए (सम्भवतः उद्देश्यमा, किनकि उसले यसलाई अर्को ढिलाइ रणनीतिको रूपमा प्रयोग गरेको हुन सक्छ)।सीजरको आपूर्ति 20 जुनमा पातलो भयो, जसले उसलाई बिब्रेक्टेमा सम्बद्ध क्षेत्रतर्फ यात्रा गर्न बाध्य तुल्यायो।जब उनको सेनाले सजिलैसँग साओन पार गरेको थियो, उनको आपूर्ति रेल अझै थिएन।हेल्भेटीले अब रोमीहरूलाई पछाडी पार्न सक्छ र बोई र टुलिङ्गी सहयोगीहरूलाई उठाउने समय थियो।तिनीहरूले यो क्षण सिजरको रियरगार्डलाई आक्रमण गर्न प्रयोग गरे।
▲
●
58 BCE Apr 1
Bibracte को युद्ध
Saône-et-Loire, France
लुसियस एमिलियस (अश्व सेनाका कमाण्डर) को सहयोगी सहायक घोडचढीबाट मरुभूमिहरूले सूचित गरेपछि हेल्भेटीले सिजरको पछाडिको गार्डलाई सताउने निर्णय गरे।जब सीजरले यो देखे, उनले आक्रमणलाई ढिलाइ गर्न आफ्नो घोडचढीलाई पठाए।त्यसपछि उनले सातौं (लेजियो VII क्लाउडिया), आठौं (लेजियो VIII अगस्टा), नवौं (लेजियो IX हिस्पाना), र दशौं सेना (लेजियो एक्स इक्वेस्ट्रिस), रोमन फेसनमा व्यवस्थित (ट्रिप्लेक्स एसेस, वा "ट्रिपल युद्ध आदेश") राखे। नजिकैको पहाडको फेदमा, जसको टुप्पोमा उसले इलेभेन्थ (लेजियो XI क्लाउडिया) र बाह्रौं (लेजियो XII फुलमिनाटा) सेना र उनका सबै सहयोगीहरूसँग आफूलाई ओगटेको थियो।उसको सामानको रेल शिखरको छेउमा जम्मा गरिएको थियो, जहाँ त्यहाँ सेनाहरूले यसलाई सुरक्षित गर्न सक्थे।सिजरको घोडचढीलाई भगाएर र आफ्नै सामानको रेल सुरक्षित राखेर, हेल्भेटीले "सातौं घण्टामा", लगभग दिउँसो वा एक बजेतिर लागे।सिजरका अनुसार, उसको पहाडको लडाई रेखाले सजिलैसँग पिला (भाला/भाला फ्याँकिएको) प्रयोग गरेर आक्रमणलाई फिर्ता फ्याँक्यो।रोमन सेनानीहरूले त्यसपछि तरवारहरू ताने र तिनीहरूका विरोधीहरूमाथि डाउनहिल वेडिङ गरे।धेरै हेल्भेटी योद्धाहरूले पिलालाई आफ्नो ढालबाट टाँसिएका थिए र उनीहरूलाई भाररहित लड्नको लागि एकै ठाउँमा फ्याँकेका थिए, तर यसले उनीहरूलाई अझ कमजोर बनायो।सेनाहरूले हेल्भेटीलाई पहाडतिर फर्काए जहाँ तिनीहरूको सामानको रेल बसेको थियो।जब सेनाहरूले पहाडहरू बीचको मैदानमा हेल्भेटीलाई पछ्याउँदै थिए, बोई र तुलिङ्गीहरू पन्ध्र हजार मानिसहरू लिएर हेल्भेटीलाई सहयोग गर्न आइपुगे, रोमीहरूलाई एकतर्फ फ्याँक्दै।त्यस बिन्दुमा, हेल्भेटी ईमानदारीमा युद्धमा फर्कियो।जब टुलिङ्गी र बोइले रोमीहरूलाई परास्त गर्न थाले, सीजरले हेल्भेटीलाई पछ्याउन आफ्नो प्राथमिक र माध्यमिक प्रतिबद्धता राख्दै बोइ र तुलिग्नीको आक्रमणको प्रतिरोध गर्न आफ्नो तेस्रो लाइनलाई पुन: संगठित गरे।यो लडाई राती सम्म धेरै घण्टा सम्म चल्यो, जब सम्म रोमीहरूले अन्ततः हेल्भेटिक ब्यागेज ट्रेन लिए, एक छोरी र अर्गेटोरिक्सको छोरा दुवैलाई कब्जा गरे।सीजरका अनुसार, 130,000 शत्रुहरू भागे, जसमध्ये 110,000 पछाडीबाट बचेका थिए।युद्धको घाउ र मृतकहरूलाई गाड्न लाग्ने समयको कारणले पछि लाग्न नसकेपछि, सिजरले भाग्ने हेल्भेटीलाई पछ्याउन तीन दिन अघि आराम गरे।यी, बारीमा, लडाईको चार दिन भित्र लिङ्गोनको इलाकामा पुग्न सफल भएका थिए।सीजरले लिंगोनहरूलाई उनीहरूलाई सहयोग नगर्न चेतावनी दिए, हेल्भेटी र उनीहरूका सहयोगीहरूलाई आत्मसमर्पण गर्न प्रेरित गरे।
▲
●
58 BCE Sep 1
सुबी अभियान
Alsace, France
61 ईसा पूर्वमा, सुएबी जनजातिका प्रमुख र जर्मन जनताका राजा एरियोभिस्टसले पूर्वी जर्मनीबाट मार्ने र राइन क्षेत्रहरूमा जनजातिको बसाइ पुनः सुरु गरे।सेक्वानी भूमिमा यो बसाइसराइले अतिक्रमण गरेको बावजुद, तिनीहरूले Aedui विरुद्ध Ariovistus को निष्ठा खोजे।61 ईसा पूर्वमा, सेक्वानीले म्यागेटोब्रिगाको युद्धमा आफ्नो विजय पछि एरियोभिस्टसलाई भूमि प्रदान गरे।एरियोभिस्टसले आफ्ना 120,000 मानिसहरूसँग भूमि बसाए।जब 24,000 हारुदेस उनको मुद्दामा सामेल भए, उनले सेक्वानीलाई उनीहरूलाई बस्नको लागि थप जग्गा दिन माग गरे।यो माग रोमसँग सम्बन्धित थियो किनभने यदि सेक्वानीले स्वीकार गरे भने, एरियोभिस्टसले उनीहरूको सबै भूमि लिन र गालको बाँकी भागमा आक्रमण गर्न सक्षम हुनेछ।हेल्भेटीमा सिजरको विजय पछि, अधिकांश ग्यालिक जनजातिहरूले उहाँलाई बधाई दिए र एक साधारण सभामा भेट्न खोजे।डिभिसियाकस, एडुआन सरकारका प्रमुख र ग्यालिक प्रतिनिधिमण्डलका प्रवक्ताहरूले एरियोभिस्टसको विजय र उसले बन्धक बनाएकाहरूको लागि चिन्ता व्यक्त गरे।डिभिसियाकसले सिजरले एरियोभिस्टसलाई पराजित गर्न र जर्मन आक्रमणको खतरा हटाउन माग गरे अन्यथा उनीहरूले नयाँ भूमिमा शरण लिनुपर्नेछ।Aedui को लामो समयदेखिको निष्ठाको रक्षा गर्ने जिम्मेवारी मात्र सिजरसँग थिएन, तर यो प्रस्तावले रोमको सिमाना विस्तार गर्ने, सीजरको सेना भित्र वफादारी बलियो बनाउन र विदेशमा रोमको सेनाको कमाण्डरको रूपमा स्थापित गर्ने अवसर प्रदान गर्यो।सिनेटले 59 ईसा पूर्वमा एरियोभिस्टसलाई "रोमन जनताको राजा र मित्र" घोषणा गरेको थियो, त्यसैले सीजरले सुएबी जनजातिमा सजिलै युद्ध घोषणा गर्न सकेन।सिजरले भने कि उनले एडुईले भोगेको पीडालाई बेवास्ता गर्न सक्दैनन् र एरियोभिस्टसलाई अल्टिमेटम दिए जुन कुनै पनि जर्मन जनजातिले राइन पार नगर्न, एडुई बन्धकहरूको फिर्ता र एडुई र रोमका अन्य साथीहरूको सुरक्षाको माग गरे।यद्यपि एरियोभिस्टसले सिजरलाई आश्वासन दिए कि Aedui बन्धकहरू सुरक्षित हुनेछन् जबसम्म उनीहरूले आफ्नो वार्षिक श्रद्धाञ्जली जारी राख्छन्, उनले यो स्थिति लिए कि उनी र रोमीहरू दुवै विजेता थिए र रोमको आफ्नो कार्यहरूमा कुनै अधिकार क्षेत्र थिएन।Aedui मा Harudes को आक्रमण र सुएबी को एक सय कुलहरु राइन पार गउल मा जान कोशिस गरिरहेको रिपोर्ट संग, सीजर को 58 ईसा पूर्व मा एरियोभिस्टस संग युद्ध गर्न को लागी आवश्यक औचित्य थियो।
▲
●
58 BCE Sep 14
Vosges को युद्ध
Alsace, France
युद्ध अघि, सीजर र एरियोभिस्टसले एक वार्तालाप गरे।एरियोभिस्टसको घोडचढीले रोमन घोडचढीमा ढुङ्गा र हतियार हान्यो।सिजरले वार्ता तोड्यो र आफ्ना मानिसहरूलाई सुएबीलाई उनीहरूले कुरा गर्ने मौका स्वीकार गरेर जालमा फसाएको दाबी गर्नबाट रोक्न बदला नगर्न निर्देशन दिए।भोलिपल्ट बिहान सीजरले आफ्नो सहयोगी सेनालाई दोस्रो शिविरको अगाडि भेला गरे र आफ्नो सेनालाई ट्रिपलेक्स एसिस (सेनाको तीन लाइन) मा एरियोभिस्टस तर्फ अघि बढाए।सीजरका पाँच वटा लिगेट्स र तिनको क्वेस्टर प्रत्येकलाई सेनाको कमाण्ड दिइएको थियो।सिजर दाहिने पट्टि लाइनमा बस्यो।एरियोभिस्टसले आफ्ना सात जनजाति संरचनाहरू लाइनमा राखेर प्रतिकार गरे।पब्लियस क्राससले लगाएको आरोपको कारण ठूलो मात्रामा भएको युद्धमा सीजर विजयी भएको थियो।जब जर्मन जनजातिहरूले रोमन बायाँ पट्टिलाई फर्काउन थाले, क्राससले आफ्नो घोडचढीलाई सन्तुलन पुनर्स्थापित गर्नको लागि नेतृत्व गरे र तेस्रो लाइनको समूहलाई आदेश दिए।नतिजाको रूपमा, सम्पूर्ण जर्मन लाइन तोडियो र भाग्न थाले।सिजरले एरियोभिस्टसका एक लाख बीस हजार पुरुषहरू मारिएको दाबी गर्छन्।उनी र उनका बाँकी रहेका सेनाहरू भागेर राइन पार गरे, रोमलाई फेरि कहिल्यै युद्धमा संलग्न नगर्न।राइन नजिकैको सुएबी शिविर घर फर्कियो।सीजर विजयी भएको थियो।Vosges को युद्ध ग्यालिक युद्ध को तेस्रो प्रमुख युद्ध हो।जर्मन जनजातिहरूले राइन पार गरे, गाउलमा घर खोज्दै।
58 ईसा पूर्वमा सिजरको आश्चर्यजनक विजयहरूले ग्यालिक जनजातिहरूलाई अस्थिर बनाएको थियो।धेरैले सही भविष्यवाणी गरेका थिए कि सीजरले सम्पूर्ण गउललाई जित्ने प्रयास गर्नेछन्, र कोहीले रोमसँग गठबन्धन खोज्छन्।57 ईसा पूर्वको प्रचारको मौसम सुरु भएपछि, दुवै पक्षहरू नयाँ सिपाहीहरू भर्ती गर्न व्यस्त थिए।सिजर अघिल्लो वर्षको तुलनामा दुईवटा धेरै सेनाहरू लिएर, 32,000 देखि 40,000 पुरुषहरू, सहायकहरूको दलसँगै प्रस्थान गरे।गल्सले उठाएका पुरुषहरूको सही संख्या अज्ञात छ, तर सीजरले दावी गरे कि उनले 200,000 लड्नेछन्।एक अन्तर-ग्यालिक द्वन्द्वमा फेरि हस्तक्षेप गर्दै, सीजरले बेल्गे जनजाति महासंघको बिरूद्ध मार्च गरे, जसले लगभग आधुनिक बेल्जियमले घेरिएको क्षेत्रमा बसोबास गर्यो।उनीहरूले भर्खरै रोमसँग गठबन्धन जनजातिमाथि आक्रमण गरेका थिए र उनीहरूलाई भेट्न आफ्नो सेनासँग मार्च गर्नु अघि, सीजरले रेमी र अन्य छिमेकी गालहरूलाई बेल्गेको कार्यहरूको अनुसन्धान गर्न आदेश दिए।बेल्गे र रोमीहरू बिब्रेक्स नजिकै एक अर्काको सामना गरे।बेल्गेले रेमीबाट सुदृढ ओपिडम (मुख्य बस्ती) लिन प्रयास गरे तर असफल भए र नजिकैको ग्रामीण इलाकामा छापा मार्ने विकल्प रोजे।प्रत्येक पक्षले लडाईबाट बच्न प्रयास गर्यो, किनकि दुबै आपूर्तिमा कम थिए (सिजरको लागि निरन्तर विषयवस्तु, जसले जुवा खेले र आफ्नो सामान ट्रेन धेरै पटक पछाडि छोड्यो)।सीजरले किल्लाहरू निर्माण गर्न आदेश दिए, जुन बेल्गेले बुझे कि उनीहरूलाई हानि दिनेछ।लडाई गर्नुको सट्टा, बेल्जिक सेनालाई सजिलै भंग गरियो, किनकि यसलाई सजिलैसँग पुन: जम्मा गर्न सकिन्छ।
▲
●
57 BCE Jan 2
Axona को युद्ध
Aisne, France
बेल्गाले रेमी जनजातिको बिब्राक्स शहरको घेराबन्दी छोडेपछि, तिनीहरूले सिजरको शिविरको दुई रोमन माइल भित्र आफ्नो सेनालाई छाउनी दिए।यद्यपि उनी सुरुमा युद्ध गर्न अनिच्छुक थिए, शिविरहरू बीचको केही सानो घोडचढी झडपहरूले सीजरलाई छाप दिए कि उनका मानिसहरू बेल्गा भन्दा कम छैनन्, र यसैले पिच युद्धको निर्णय गरे।सिजरको सेनाको संख्या धेरै भएको हुनाले र यसरी बाहिर जाने जोखिममा, उनले आफ्नो सेनालाई रोमन शिविरको अगाडि मैदानको प्रत्येक छेउमा दुईवटा खाडलहरू, प्रत्येक 400 पेस लामो, एक-एक गरी बनाउन लगाए।यी खाडलहरूको अन्त्यमा, सीजरले स-साना किल्लाहरू बनाएका थिए जसमा उनले आफ्नो तोपखाना राखे।त्यसपछि, शिविरमा रिजर्भको रूपमा दुई सेनाहरू छोडेर, उसले आफ्नो बाँकी छवटा युद्धको क्रममा बनाए, र शत्रुले पनि त्यस्तै गरे।लडाईको जड दुई सेनाहरू बीचको सानो दलदलमा रहेको थियो, र दुबै सेनाहरूले यस अवरोधलाई अर्कोले पार गर्ने उत्सुकतापूर्वक प्रत्याशा गरेका थिए, किनकि यसले त्यसो गर्ने सेनाहरूलाई अव्यवस्थित गर्ने निश्चित थियो।घोडचढी झडपहरूले युद्ध सुरु गरे, यद्यपि कुनै पनि बलले दलदल पार गरेन।सीजरको दाबी छ कि तिनका सेनाहरू यी प्रारम्भिक कार्यहरूमा अनुकूल रूपमा बाहिर आए, र त्यसैले आफ्नो सेनालाई आफ्नो शिविरमा फर्काइयो।सिजरको चाल पछि बेल्जिक सेनाहरूले शिविरलाई परिक्रमा गरे र पछाडिबाट यसलाई पुग्ने प्रयास गरे।शिविरको पछाडिको भाग एक्सोना नदी (आज आइस्ने नदी भनिन्छ) को किनारमा थियो, र बेल्गाले नदीको एकल फोल्डिंग स्थान मार्फत शिविरमा आक्रमण गर्न खोजे।सिजरले दाबी गर्छन् कि तिनीहरूको मनसाय उनीहरूको बलको एक भाग पुलमा नेतृत्व गर्ने थियो, र या त आँधीबेहरीले शिविर लिने वा रोमीहरूलाई नदीको विपरित छेउको भूमिबाट काट्ने थियो।यो कार्यनीतिले रोमीहरूलाई चराउनको लागि जमिनबाट वञ्चित गर्नेछ र तिनीहरूलाई बेल्गाले लुट्ने मनसाय रहेको रेमी जनजातिको सहायतामा आउनबाट रोक्नेछ (माथिको प्रस्तावनामा उल्लेख गरिएझैं)।यस युद्धाभ्यासको सामना गर्न, सीजरले आफ्ना सबै हल्का पैदल सेना र घोडचढीहरूलाई कठिन भू-भागको व्यवस्थापन गर्न पठाए (जस्तै भारी पैदल सेनालाई त्यसो गर्न गाह्रो हुने थियो)।सिजरका मानिसहरूले गरेको साहसी आक्रमणबाट निराश भएर, र आँधीले शिविर कब्जा गर्न नसक्दा वा रोमीहरूलाई नदी पार गर्नबाट रोक्न नसक्दा बेल्जिक सेनाहरू आफ्नो शिविरमा फर्किए।त्यसपछि, युद्ध परिषद्लाई बोलाएर, तिनीहरूले तुरुन्तै आफ्नो गृह क्षेत्रहरूमा फर्कन इस्तीफा दिए, जहाँ तिनीहरूले सिजरको आक्रमणकारी सेनालाई संलग्न गर्न सक्षम हुन सक्छन्।बेल्जिकहरू तिनीहरूको शिविरबाट यति हतार र असंगठित थिए कि यो रोमी सेनाहरूलाई डराएको पछि हटेको जस्तो देखिन्थ्यो।यद्यपि, सिजरलाई तिनीहरूको प्रस्थान गर्नुको कारणको बारेमा अझै थाहा थिएन, उनले आक्रमणको डरले तुरुन्तै सेनालाई पछ्याउने निर्णय गरेनन्।भोलिपल्ट, बेल्जिक सेनाहरूको पूर्ण रूपमा रिट्रीटको आफ्नो स्काउट्सबाट सिकेपछि, सिजरले बेल्जिक मार्चिङ स्तम्भको पछाडि आक्रमण गर्न तीनवटा सेना र आफ्ना सबै घोडचढीहरू पठाए।यस कार्यको आफ्नो खातामा, सीजरले दावी गर्दछ कि यी रोमन सेनाहरूले दिनको उज्यालोमा जति धेरै मानिसहरूलाई मारेका थिए, आफूलाई कुनै जोखिम बिना नै (बेल्जिक सेनाहरू अचम्ममा परेका थिए र रैंक तोड्दै, उडानमा सुरक्षा खोजेका थिए)।
एक्सोनाको युद्ध पछि, सीजरले आफ्नो प्रगति जारी राखे र जनजातिहरूले एक एक गरी आत्मसमर्पण गरे।यद्यपि, चार जनजातिहरू, नेर्वी, एट्रेबेट्स, अडुटुची र विरोमान्डुइले पेश गर्न अस्वीकार गरे।अम्बियानीले सिजरलाई भने कि नेर्भी बेल्गाको रोमन शासनको सबैभन्दा शत्रु थियो।एक उग्र र बहादुर जनजाति, तिनीहरूले विलासिताका वस्तुहरूको आयातलाई अनुमति दिएनन् किनभने तिनीहरू विश्वास गर्छन् कि यसले भ्रष्ट प्रभाव पार्छ र सम्भवतः रोमन प्रभावको डर थियो।रोमीहरूसँग शान्ति वार्तामा प्रवेश गर्ने तिनीहरूको कुनै इरादा थिएन।सिजरले उनीहरूलाई अर्कोतिर लैजान्छ।Sabis को युद्ध उत्तरी फ्रान्स मा आधुनिक Saulzoir को नजिकै 57 ईसा पूर्व मा, सीजर को सेना र बेल्गा जनजातिहरु को एक संघ, मुख्यतया Nervii बीच लडिएको थियो।जुलियस सीजर, रोमन सेनाको कमाण्ड, छक्क पर्यो र लगभग पराजित भयो।सिजरको रिपोर्ट अनुसार, दृढ रक्षा, कुशल जनरलशिप, र सुदृढीकरणको समयमै आगमनको संयोजनले रोमीहरूलाई रणनीतिक पराजयलाई रणनीतिक विजयमा परिणत गर्न अनुमति दियो।केही प्राथमिक स्रोतहरूले युद्धलाई विस्तृत रूपमा वर्णन गर्छन्, अधिकांश जानकारीहरू सिजरको आफ्नै पुस्तक, कमेन्टरी डे बेलो ग्यालिकोबाट युद्धको बारेमा आफ्नो रिपोर्टबाट आउँछन्।त्यसैले युद्धमा Nervii परिप्रेक्ष्यको बारेमा थोरै थाहा छ।भेनेटी, युनेली, ओसिस्मी, क्युरियोसोलिटे, सेसुवी, औलेर्सी र रेडोनहरू सबै युद्ध पछि रोमन नियन्त्रणमा ल्याइयो।
▲
●
56 BCE - 55 BCE
समेकन र उत्तरी विस्तार
56 BCE Jan 1
भेनेटी अभियान
Rennes, France
जाडोमा रोमी सेनाहरूलाई खुवाउन बाध्य भएकोमा गल्सहरू रिसाए।रोमीहरूले उत्तरपश्चिमी गौलको जनजातिहरूको समूह भेनेटीबाट अनाज प्राप्त गर्न अफिसरहरूलाई पठाए तर भेनेटीसँग अन्य विचारहरू थिए र उनीहरूले अधिकारीहरूलाई कब्जा गरे।यो एक गणना गरिएको चाल थियो: उनीहरूलाई थाहा थियो कि यसले रोमलाई रिस उठाउनेछ र आर्मोरिकाका जनजातिहरूसँग गठबन्धन गरेर, तिनीहरूको पहाडी बस्तीहरूलाई सुदृढ पारेर, र एउटा फ्लीट तयार गरेर तयार भयो।भेनेटी र एट्लान्टिक तटका अन्य मानिसहरू नौकायनमा निपुण थिए र एट्लान्टिकको नराम्रो पानीको लागि उपयुक्त जहाजहरू थिए।तुलनात्मक रूपमा, रोमीहरू खुला समुद्रमा नौसेना युद्धको लागि तयार थिएनन्।भेनेटीसँग पनि पालहरू थिए, जबकि रोमीहरू ओर्सम्यानहरूमा भर परे।रोम भूमध्यसागरमा डरलाग्दो नौसैनिक शक्ति थियो, तर त्यहाँ पानी शान्त थियो, र कम बलियो जहाजहरू प्रयोग गर्न सकिन्थ्यो।जे भए पनि, रोमीहरूले बुझे कि भेनेटीलाई हराउन उनीहरूलाई एउटा फ्लीट चाहिन्छ: धेरै भेनेटिक बस्तीहरू पृथक थिए र समुद्रबाट राम्रो पहुँचयोग्य थिए।डेसिमस ब्रुटसलाई फ्लीटको प्रधान नियुक्त गरिएको थियो।सिजरले मौसमले अनुमति पाएको बित्तिकै जहाज चढ्न चाहन्थे र नयाँ डुङ्गाहरू आदेश दिए र गालको पहिले नै जितेका क्षेत्रहरूबाट जहाजहरू जतिसक्दो चाँडो तयार हुने सुनिश्चित गर्नका लागि जहाजहरू भर्ती गरे।सेनाहरू भूमिबाट पठाइयो, तर एकल इकाईको रूपमा होइन।गिलिभरले यसलाई प्रमाणको रूपमा मान्छन् कि सीजरको अघिल्लो वर्षको दाबी कि गॉल शान्तिमा थिए, असत्य थिए, किनकि विद्रोह रोक्न वा व्यवहार गर्न सेनाहरू पठाइएको थियो।जर्मन र बेल्जिक जनजातिहरूलाई पक्रन घोडचढी सेना पठाइएको थियो।पब्लियस क्रासस अन्तर्गत सेनाहरू एक्विटानियामा पठाइयो, र क्विन्टस टिटुरियस सबिनसले सेनालाई नर्मन्डीमा लगे।सीजरले लोइर नदीको मुखमा हालै उठेको आफ्नो फ्लीटलाई भेट्न बाँकी चारवटा सेनाहरूलाई ओभरल्याण्डमा नेतृत्व गरे।भेनेटीले धेरै जसो अभियानको लागि माथिल्लो हात समात्यो।तिनीहरूका जहाजहरू यस क्षेत्रका लागि उपयुक्त थिए, र जब तिनीहरूको पहाडी किल्लाहरू घेराबन्दीमा थिए, तिनीहरूले तिनीहरूलाई समुद्रबाट बाहिर निकाल्न सक्थे।कम बलियो रोमन फ्लीट धेरै अभियानको लागि बन्दरगाहमा अड्किएको थियो।उच्च सेना र ठूलो घेराबन्दी उपकरण भए तापनि रोमीहरूले थोरै प्रगति गरिरहेका थिए।सिजरले बुझे कि अभियान भूमिमा जित्न सकिँदैन र रोमन जहाजहरू सबैभन्दा उपयोगी हुनको लागि समुद्रहरू पर्याप्त शान्त नभएसम्म अभियान रोके।
अन्तमा, रोमन फ्लीटले यात्रा गर्यो, र मोरबिहानको खाडीमा ब्रिटनीको तटमा भेनेटिक फ्लीटको सामना गर्यो।तिनीहरू एक युद्धमा संलग्न थिए जुन बिहान अबेरदेखि सूर्यास्तसम्म चलेको थियो।कागजमा, भेनेटीसँग उत्कृष्ट फ्लीट भएको देखिन्छ।तिनीहरूको जहाजको बलियो ओक बीम निर्माणको अर्थ तिनीहरू राम्ररी र्यामिङको लागि प्रभावकारी रूपमा प्रतिरक्षा थिए, र तिनीहरूको उच्च-प्रोफाइलले तिनीहरूका बस्नेहरूलाई प्रोजेक्टाइलहरूबाट जोगाएको थियो।भेनेटीसँग लगभग 220 जहाजहरू थिए, यद्यपि गिलिभरले नोट गरे कि धेरै माछा मार्ने डुङ्गाहरू भन्दा धेरै थिएनन्।सिजरले रोमन जहाजहरूको संख्या रिपोर्ट गरेनन्।रोमीहरूको एउटा फाइदा थियो—ज्यापलिंग हुकहरू।यसले तिनीहरूलाई भेनेटिक जहाजहरूको धाँधली र पालहरू टुक्रा पार्न अनुमति दियो जुन तिनीहरूलाई अकार्यक्षम प्रतिपादन गर्न पर्याप्त नजिक पुग्यो।हुकहरूले उनीहरूलाई जहाजहरू बोर्ड गर्न पर्याप्त नजिक तान्न अनुमति दिए।भेनेटीले ग्रेपलिंग हुकहरू अस्तित्वको खतरा भएको महसुस गरे र पछि हट्यो।यद्यपि, हावा खस्यो, र रोमन फ्लीट (जसले पालमा भर परेन) समात्न सक्षम भयो।रोमीहरूले अब आफ्ना उच्च सिपाहीहरूलाई सामूहिक रूपमा जहाजहरूमा चढ्न र फुर्सदमा गल्सहरूलाई पराजित गर्न प्रयोग गर्न सक्थे।जसरी रोमीहरूले पहिलो प्युनिक युद्धमा कार्थेजको उच्च सेनालाई कोर्भस बोर्डिङ उपकरण प्रयोग गरेर हराएका थिए, एक साधारण प्राविधिक फाइदा - ग्रेपलिंग हुकले उनीहरूलाई उच्च भेनेटिक फ्लीटलाई हराउन अनुमति दियो।भेनेटी, अब नौसेना बिना, उत्कृष्ट थियो।तिनीहरूले आत्मसमर्पण गरे, र सिजरले तिनीहरूलाई मृत्युदण्ड दिएर आदिवासी एल्डरहरूको उदाहरण बनाए।उनले बाँकी भेनेटीलाई दासत्वमा बेचे।सिजरले अब आफ्नो ध्यान तटवर्ती मोरिनी र मेनापीतिर फर्काए।
भेनेटिक अभियानको दौडान, सिजरका अधीनस्थहरू नर्मन्डी र एक्विटानियालाई शान्त पार्न व्यस्त थिए।लेक्सोवी, कोरियोसोलाइट्स र भेनेलीको गठबन्धनले सबिनसलाई आरोप लगाए जब उनी पहाडमा फसेका थिए।यो जनजातिहरु द्वारा एक खराब रणनीतिक चाल थियो।जब तिनीहरू शीर्षमा पुगेका थिए, तिनीहरू थकित भइसकेका थिए, र सबिनसले तिनीहरूलाई सजिलैसँग पराजित गरे।जनजातिहरूले फलस्वरूप आत्मसमर्पण गरे, सबै नर्मन्डी रोमीहरूलाई दिए।क्रासससँग एक्विटानिया सामना गर्न त्यति सजिलो समय थिएन।केवल एक फौज र केही घोडचढीको साथ, उहाँ धेरै संख्यामा हुनुहुन्थ्यो।उनले प्रोभेन्सबाट थप सेनाहरू खडा गरे र दक्षिणमा हालको आधुनिकस्पेन र फ्रान्सको सिमानामा गए।बाटोमा, उनले सोटिएट्ससँग लडाइँ गरे, जसले रोमीहरू अघि बढिरहेको बेला आक्रमण गरे।Vocates र Tarusates लाई पराजित गर्नु एक कठिन कार्य साबित भयो।ईसापूर्व ७० मा विद्रोहको क्रममा विद्रोही रोमन सेनापति क्विन्टस सेर्टोरियससँग गठबन्धन गरिसकेपछि, यी जनजातिहरू रोमन लडाईमा निपुण थिए र युद्धबाट छापामार रणनीतिहरू सिकेका थिए।तिनीहरूले अग्रगामी युद्धलाई बेवास्ता गरे र आपूर्ति लाइनहरू र मार्चिङ रोमीहरूलाई उत्पीडित गरे।क्राससले महसुस गरे कि उसले युद्धलाई बलियो बनाउनुपर्नेछ र लगभग 50,000 को ग्यालिक शिविर स्थित छ।यद्यपि, तिनीहरूले शिविरको अगाडि मात्र बलियो बनाएका थिए, र क्राससले यसलाई मात्र घेरे र पछाडि आक्रमण गरे।अचम्ममा परेर, गल्सले भाग्ने प्रयास गरे।यद्यपि, क्राससको घोडचढीले तिनीहरूलाई पछ्यायो।क्राससका अनुसार, केवल 12,000 रोमन विजयमा बाँचे।जनजातिहरूले आत्मसमर्पण गरे, र रोमले अब धेरैजसो दक्षिणपश्चिम गउललाई नियन्त्रण गर्यो।
56 ईसा पूर्वमा, रोमन अफिसर पी. लिसिनियस क्राससको बिरूद्ध आफ्नो ओपिडमको रक्षामा सोटिएटहरू तिनीहरूका प्रमुख एडियाटुआनोसको नेतृत्वमा थिए।उसको 600 सोलडुरीको साथ असफल सोर्टी प्रयास पछि, एडियाटुआनोसले रोमीहरूलाई समर्पण गर्नुपर्यो।त्यसपछि क्यासियसले आफ्नो सेनालाई सोटिएट्सको सिमानामा लगे।उनको दृष्टिकोण सुनेर, सोटिएटहरूले घोडचढीसहितको ठूलो बल जम्मा गरे, जसमा तिनीहरूको प्रमुख शक्ति थियो, र मार्चमा हाम्रो स्तम्भमा आक्रमण गरे।सबै भन्दा पहिले तिनीहरू घोडचढी लडाईमा संलग्न थिए;त्यसपछि, जब तिनीहरूको घोडचढीलाई पिटियो, र हाम्रो पछि लागे, तिनीहरूले अचानक आफ्नो पैदल सेनाको मुखौटा हटाए, जुन तिनीहरूले घाटीमा एम्बुसमा राखेका थिए।पैदल सेनाले हाम्रा तितर-बितर भएका घोडचढीहरूलाई आक्रमण गरे र लडाइँलाई नयाँ बनायो।युद्ध लामो र भयंकर थियो।सोटिएटहरूले, अघिल्लो विजयहरूको आत्मविश्वासका साथ, महसुस गरे कि तिनीहरूको आफ्नै साहसमा सबै एक्विटानियाको सुरक्षा निर्भर छ: रोमीहरू कमाण्डर-इन-चीफ र बाँकी नेताहरू बिना युवा नेताको अधीनमा के गर्न सक्छन् भनेर हेर्न उत्सुक थिए। legions।तर, अन्तिममा ठूलो क्षतिपछि शत्रु मैदानबाट भागे ।तिनीहरूमध्ये ठूलो संख्यामा मारिए;र त्यसपछि क्रासस आफ्नो मार्चबाट सीधा फर्किए र सोटिएट्सको गढमा आक्रमण गर्न थाले।जब तिनीहरूले एक साहसी प्रतिरोध प्रस्ताव गरे उनले म्यानलेटहरू र टावरहरू ल्याए।शत्रुले एक पटक सोर्टीको प्रयास गर्यो, अर्को माइनमा र्याम्प र म्यानलेटहरूसम्म धकेलियो — र खानीमा एक्विटानीहरू सबैभन्दा अनुभवी मानिसहरू हुन्, किनभने तिनीहरूमध्ये धेरै इलाकाहरूमा तामाका खानीहरू र खन्नेहरू छन्।जब तिनीहरूले बुझे कि हाम्रा सेनाहरूको दक्षताको कारणले यी सहायकहरूले कुनै फाइदा लिन सक्दैनन्, तिनीहरूले क्राससमा प्रतिनिधिहरू पठाए र उहाँलाई आफ्नो आत्मसमर्पण स्वीकार गर्न आग्रह गरे।तिनीहरूको अनुरोध स्वीकार गरियो, र तिनीहरूले आदेश अनुसार आफ्नो हतियार बुझाउन अघि बढे।त्यसपछि, जब हाम्रा सबै सेनाहरूको ध्यान त्यो व्यवसायमा लगाइएको थियो, कमाण्डर-इन-चीफ, अदियातुनुसले सहरको अर्को चौथाईबाट छ सय भक्तहरू लिएर कारबाही गरे, जसलाई उनीहरू वासल भन्छन्।यी मानिसहरूको नियम यो हो कि तिनीहरूले जीवनमा साथीहरूसँग सबै फाइदाहरू उपभोग गर्छन् जसको मित्रता तिनीहरूले आफैंले गरेका छन्, जबकि यदि तिनीहरूका साथीहरूलाई कुनै हिंस्रक नियति आइपुग्यो भने, तिनीहरूले पनि उनीहरूसँगै उस्तै दुर्भाग्य सहने वा आफ्नै ज्यान लिन्छन्;र मानिसको सम्झनामा अहिलेसम्म मृत्युलाई अस्वीकार गर्ने कोही पनि फेला परेको छैन, कमरेडको हत्या पछि, जसको मित्रतामा उसले आफूलाई समर्पित गरेको थियो।यी पुरुषहरु संग Adiatunnus एक छेउछाउ बनाउन कोसिस गर्यो;तर खाडलको त्यो छेउमा कराउनुभयो, सेनाहरू हतियारमा दौडे, र त्यहाँ तिखो लडाइँ भयो।Adiatunnus शहरमा फिर्ता लगियो;तर, त्यो सबैको लागि, उसले क्राससबाट पहिले जस्तै आत्मसमर्पणको सर्तहरू माग्यो र प्राप्त गर्यो।— जुलियस सिजर।बेलम ग्यालिकम।३, २०-२२।लोएब शास्त्रीय पुस्तकालय।HJ एडवर्ड्स द्वारा अनुवादित, 1917।
Vocates र Tarusates लाई पराजित गर्नु एक कठिन कार्य साबित भयो।ईसापूर्व ७० मा विद्रोहको क्रममा विद्रोही रोमन सेनापति क्विन्टस सेर्टोरियससँग गठबन्धन गरिसकेपछि, यी जनजातिहरू रोमन लडाईमा निपुण थिए र युद्धबाट छापामार रणनीतिहरू सिकेका थिए।तिनीहरूले अग्रगामी युद्धलाई बेवास्ता गरे र आपूर्ति लाइनहरू र मार्चिङ रोमीहरूलाई उत्पीडित गरे।क्राससले महसुस गरे कि उसले युद्धलाई बलियो बनाउनुपर्नेछ र लगभग 50,000 को ग्यालिक शिविर स्थित छ।यद्यपि, तिनीहरूले शिविरको अगाडि मात्र बलियो बनाएका थिए, र क्राससले यसलाई मात्र घेरे र पछाडि आक्रमण गरे।अचम्ममा परेर, गल्सले भाग्ने प्रयास गरे।यद्यपि, क्राससको घोडचढीले तिनीहरूलाई पछ्यायो।क्राससका अनुसार, केवल 12,000 रोमन विजयमा बाँचे।जनजातिहरूले आत्मसमर्पण गरे, र रोमले अब धेरैजसो दक्षिणपश्चिम गउललाई नियन्त्रण गर्यो।
रणनीतिक चिन्ता भन्दा बढी प्रतिष्ठाको आवश्यकताले सम्भवतः 55 ईसा पूर्वमा सीजरको अभियानलाई पोम्पी र क्राससको कन्सुलशिपको कारणले निर्धारण गर्यो।एकातिर, तिनीहरू सीजरका राजनीतिक सहयोगीहरू थिए, र क्राससको छोराले एक वर्ष अघि उहाँको अधीनमा लडेका थिए।तर तिनीहरू उहाँका प्रतिद्वन्द्वीहरू पनि थिए, र तिनीहरूको ठूलो प्रतिष्ठा थियो (पम्पी एक महान जनरल थिए, र क्रासस शानदार रूपमा धनी थिए)।कन्सुलरहरूले सजिलैसँग जनताको राय लिन र किन्न सक्ने हुनाले, सीजरलाई जनताको नजरमा रहन आवश्यक थियो।उसको समाधान दुईवटा पानीका निकायहरू पार गर्नु थियो जुन रोमन सेनाले पहिले प्रयास गरेको थिएन: राइन र अंग्रेजी च्यानल।राइन पार गर्नु जर्मनिक/सेल्टिक अशान्तिको परिणाम थियो।सुएबीले भर्खरै सेल्टिक यूसिपेट्स र टेनटेरीहरूलाई उनीहरूको भूमिबाट जबरजस्ती गरेको थियो, जसले परिणामस्वरूप नयाँ घरको खोजीमा राइन पार गरेका थिए।तथापि, सीजरले गौलमा बसोबास गर्ने उनीहरूको पहिलेको अनुरोधलाई अस्वीकार गरेको थियो, र मुद्दा युद्धमा परिणत भयो।सेल्टिक जनजातिहरूले गल्सबाट बनेको ५,००० को रोमन सहायक बलको विरुद्धमा ८०० को घोडसवार सेना पठाए र आश्चर्यजनक विजय हासिल गरे।सिजरले असुरक्षित सेल्टिक शिविरमा आक्रमण गरेर र पुरुष, महिला र बालबालिकाहरूलाई मारेर बदला लिनुभयो।सीजरले दाबी गरे कि उनले शिविरमा 430,000 मानिसहरूलाई मारे।आधुनिक इतिहासकारहरूले यो संख्या असम्भव रूपमा उच्च पाएका छन् (तलको इतिहासलेखन हेर्नुहोस्), तर यो स्पष्ट छ कि सीजरले धेरै सेल्टहरूलाई मारे।उहाँका कार्यहरू यति क्रूर थिए, सिनेटमा उहाँका शत्रुहरूले उहाँलाई युद्ध अपराधको लागि अभियोग चलाउन चाहन्थे जब उहाँको गभर्नरको कार्यकाल सकियो र उहाँ अब अभियोगबाट मुक्त हुनुभएन।नरसंहार पछि, सिजरले पहिलो रोमन सेनाको नेतृत्व राइन पार गरे जुन 18 दिन मात्र चलेको बिजुली अभियानमा थियो।इतिहासकार केट गिलिभरले 55 ईसा पूर्वमा सिजरका सबै कार्यहरूलाई "पब्लिसिटी स्टन्ट" मान्छन् र सुझाव दिन्छन् कि सेल्टिक/जर्मनिक अभियान जारी राख्ने आधार प्रतिष्ठा प्राप्त गर्ने इच्छा थियो।यसले अभियानको छोटो समयावधि पनि बताउँछ।सीजर रोमीहरूलाई प्रभावित पार्न र जर्मन जनजातिहरूलाई डराउन चाहन्थे, र उनले शैलीमा राइन पार गरेर यो गरे।उनले अघिल्लो अभियानमा जस्तै डुङ्गा वा पोन्टुन प्रयोग गर्नुको सट्टा दश दिनमा काठको पुल बनाए ।उसले पार पार गर्यो, सुएबिक ग्रामीण इलाकामा छापा मार्यो, र सेउबिक सेना परिचालन गर्न सक्नु अघि पुल पार गरे।त्यसपछि तिनले पुल जलाए र आफ्नो ध्यान अर्को रोमन सेनाले हासिल नगरेको अर्को उपलब्धिमा फर्काए - बेलायतमा अवतरण।बेलायतमा आक्रमण गर्ने नाममात्र कारण थियो कि ब्रिटोनिक जनजातिहरूले गल्सलाई सहयोग गरिरहेका थिए, तर धेरैजसो सीजरको क्यासस बेली जस्तै यो रोमन मानिसहरूको नजरमा कद हासिल गर्ने बहाना थियो।
ग्रीष्मको अन्तमा, 55 ईसापूर्व, प्रचारको मौसममा ढिलो भए पनि, सीजरले बेलायतमा यात्रा गर्ने निर्णय गरे।उनले टापुसँग व्यापार गर्ने व्यापारीहरूलाई बोलाए, तर उनीहरूले त्यहाँका बासिन्दाहरू र तिनीहरूको सैन्य रणनीतिहरू, वा उसले प्रयोग गर्न सक्ने बन्दरगाहहरूको बारेमा कुनै उपयोगी जानकारी दिन असमर्थ वा अनिच्छुक थिए, सम्भवतः क्रस-च्यानल व्यापारमा आफ्नो एकाधिकार गुमाउन चाहँदैनन्।उनले एक ट्रिब्यून, गियस भोलुसनसलाई एउटै युद्धपोतमा तटको खोजी गर्न पठाए।उसले सायद हाइथ र स्यान्डविचको बीचमा केन्टको तटको जाँच गर्यो, तर अवतरण गर्न सकेन, किनकि उसले "आफ्नो जहाज छोडेर आफूलाई बर्बरहरूलाई सुम्पने हिम्मत गरेन" र पाँच दिन पछि सीजरलाई के बुद्धिमत्ता बटुल्न सकेन भनेर फर्के।त्यतिन्जेलसम्म, केही बेलायती राज्यहरूका राजदूतहरू, आसन्न आक्रमणको व्यापारीहरूले चेतावनी दिएका थिए, तिनीहरूको सबमिशनको वाचा गर्दै आइपुगेका थिए।सिजरले उनीहरूलाई आफ्नो सहयोगी कम्युस, बेल्गे एट्रेबेट्सका राजासँग, सकेसम्म धेरै अन्य राज्यहरू जित्न आफ्नो प्रभाव प्रयोग गर्न फिर्ता पठाए।उनले मोरिनीको इलाकाको एउटा अज्ञात बन्दरगाहमा दुईवटा सेना (लेजियो VII र लेजियो X) बोक्नका लागि पर्याप्त मात्रामा अस्सी यातायात जहाजहरू, र एक अज्ञात संख्यामा युद्धपोतहरू, लगभग निश्चित रूपमा पोर्तुस इटियस (बोलोग्ने) लाई भेला गरे। )।घोडचढीका अन्य १८ वटा ढुवानीहरू एउटा फरक बन्दरगाह, सम्भवतः एम्बलेट्युजबाट यात्रा गर्ने थिए।यी जहाजहरू ट्रिरेम्स वा बिरेम्स हुन सक्छन्, वा सिजरले पहिले देखेका भेनेटिक डिजाइनहरूबाट अनुकूलित गरिएको हुन सक्छ, वा भेनेटी र अन्य तटीय जनजातिहरूबाट पनि अनुरोध गरिएको हुन सक्छ।स्पष्ट रूपमा हतारमा, सिजर आफैंले बन्दरगाहमा एउटा ग्यारिसन छोडे र "तेस्रो घडीमा" - मध्यरात पछि - 23 अगस्तमा सेनाहरू सहित, घोडचढीहरूलाई तिनीहरूका जहाजहरूमा जान, चढ्न र चाँडै उहाँसँग सामेल हुन छोडे। सकेसम्म।पछिका घटनाहरूको प्रकाशमा, यो या त एक रणनीतिक गल्ती थियो वा (तथ्यको साथमा कि सेनाहरू सामान वा भारी घेराबन्दी गियर बिना आएका थिए) पुष्टि गर्दछ कि आक्रमण पूर्ण विजयको लागि उद्देश्य थिएन।
▲
●
55 BCE Aug 23
बेलायतमा सीजरको पहिलो आक्रमण
Pegwell Bay, Cliffsend, UK
बेलायतमा सीजरको पहिलो यात्रा एक अभियान भन्दा कम आक्रमण थियो।उसले दुईवटा मात्र लिजनहरू लिए;उनको घोडचढी सहायकहरूले धेरै प्रयास गर्दा पनि क्रसिङ गर्न असमर्थ थिए।सिजरले सिजनको ढिलो पार गर्यो, र ठूलो हतारमा, 23 अगस्टको मध्यरात पछि राम्रोसँग छोड्यो।सुरुमा, उनले केन्टमा कतै अवतरण गर्ने योजना बनाए, तर बेलायतीहरू उनको लागि पर्खिरहेका थिए।उसले तट माथि उक्लियो र अवतरण गर्यो - आधुनिक पुरातात्विक खोजहरूले पेगवेल खाडीमा सुझाव दिन्छ - तर बेलायतीहरूले गति राखेका थिए र घोडचढी र रथहरू सहित एक प्रभावशाली बललाई मैदानमा राखेका थिए।सेनाहरू किनारमा जान हिचकिचाउँथे।अन्ततः, X legion को मानक वाहक समुद्रमा हाम फाल्यो र किनारमा घुम्यो।लडाईमा सेनाको मानक पतन हुनु सबैभन्दा ठूलो अपमान थियो, र पुरुषहरू मानक वाहकको रक्षा गर्न तल ओर्ले।केही ढिलाइ पछि, अन्ततः एक युद्ध रेखा गठन भयो, र बेलायतीहरू पछि हटे।रोमन घोडचढीले क्रसिङ नगरेको हुनाले सीजरले बेलायतीहरूलाई लखेट्न सकेन।रोमीहरूको भाग्यमा सुधार भएन, र एक रोमन चारा पार्टीलाई आक्रमण गरियो।बेलायतीहरूले यसलाई रोमन कमजोरीको चिन्हको रूपमा लिए र उनीहरूमाथि आक्रमण गर्न ठूलो शक्ति जम्मा गरे।एउटा छोटो लडाइँ भयो, यद्यपि सिजरले रोमीहरू विजयी भएको सङ्केत गर्नेबाहेक कुनै विवरण प्रदान गर्दैन।फेरि, भाग्ने बेलायतीहरूलाई पछ्याउन घोडचढीको अभावले निर्णायक विजयलाई रोक्यो।प्रचारको मौसम अब लगभग सकिएको थियो, र केन्टको तटमा जाडोको लागि सेनाहरू कुनै अवस्थामा थिएनन्।सीजर च्यानल भरी फिर्ता फिर्ता भयो।गिलिभरले नोट गरे कि सिजर फेरि एक पटक विपत्तिबाट संकुचित रूपमा बच्यो।टाढाको भूमिमा केही प्रावधानहरू सहितको बलियो सेना लिनु एक कमजोर रणनीतिक निर्णय थियो, जसले सजिलै सीजरको हार निम्त्याउन सक्छ - तर पनि ऊ बाँचे।उनले बेलायतमा कुनै महत्वपूर्ण उपलब्धि हासिल नगरे पनि त्यहाँ अवतरण गरेर मात्रै उनले एउटा ठूलो उपलब्धि हासिल गरेका थिए।यो एक शानदार प्रचार विजय पनि थियो, जुन सीजरको चलिरहेको कमेन्टरी डे बेलो ग्यालिकोमा क्रोनिक गरिएको थियो।कमेन्टरीमा लेखिएका लेखहरूले रोमलाई सिजरको शोषण (घटनाहरूमा आफ्नै व्यक्तिगत स्पिनको साथ) को एक स्थिर अपडेट दियो।सीजरको प्रतिष्ठा र प्रचारको लक्ष्य धेरै सफल भयो: रोम फर्किएपछि, उहाँलाई नायकको रूपमा स्वागत गरियो र 20-दिनको अभूतपूर्व धन्यवाद दिइयो।उनले अब बेलायतमा उचित आक्रमणको योजना बनाउन थाले।
▲
●
54 BCE - 53 BCE
अशान्ति र विचलन को अवधि
54 BCE Apr 1
बेलायतको दोस्रो आक्रमण
Kent, UK
54 ईसा पूर्वमा बेलायत तर्फ सीजरको दृष्टिकोण उनको प्रारम्भिक अभियान भन्दा धेरै व्यापक र सफल थियो।जाडोमा नयाँ जहाजहरू बनाइएको थियो, र सिजरले अब पाँचवटा सेना र 2,000 घोडचढीहरू लिए।उनले आफ्नो बाँकी सेनालाई सुव्यवस्था कायम राख्न गाउलमा छोडे।गिलिभरले नोट गरे कि सीजरले आफूसँग धेरै संख्यामा ग्यालिक प्रमुखहरू लिएर गए जसलाई उनले अविश्वसनीय ठाने ताकि उसले उनीहरूमाथि नजर राख्न सकियोस्, यो अर्को संकेत हो कि उनले गॉललाई व्यापक रूपमा जितेका थिएनन्।अघिल्लो वर्षको जस्तै गल्ती नगर्ने दृढ संकल्प लिएर, सिजरले भेनेटिक जहाज निर्माण प्रविधिको अनुभवसहितको जहाजमा बोकेका दुईको तुलनामा पाँचवटा सेनासहितको आफ्नो अघिल्लो अभियानमा भन्दा ठूलो बल जम्मा गरे। 55 BCE मा प्रयोग गरिएको भन्दा समुद्र तट अवतरण को लागी अधिक उपयुक्त हुन, फराकिलो र सजिलो समुद्र तट को लागी कम छ।यस पटक उनले पोर्टस इटियसलाई प्रस्थान बिन्दुको रूपमा नाम दिए।टाइटस ल्याबियनसलाई पोर्तस इटियसमा त्यहाँबाट ब्रिटिश बिचहेडमा नियमित खाना ढुवानीको निरीक्षण गर्न छोडियो।सैन्य जहाजहरू व्यापारिक जहाजहरूको फ्लोटिलाद्वारा सामेल भएका थिए जुन रोमीहरू र साम्राज्यभरका प्रान्तीयहरू र स्थानीय गल्सहरूले व्यापारिक अवसरहरूमा नगद गर्ने आशा राखेका थिए।यो अधिक सम्भावना देखिन्छ कि फ्लीट (800 जहाजहरू) को लागि सिजर उद्धरणले यी व्यापारीहरू र सेना-ट्रान्सपोर्टहरू समावेश गर्दछ, सट्टा सेना-ट्रान्सपोर्टहरू मात्र।सीजर कुनै प्रतिरोध बिना अवतरण र तुरुन्तै ब्रिटिश सेना खोज्न गए।बेलायतीहरूले प्रत्यक्ष टकरावबाट बच्न गुरिल्ला रणनीतिहरू प्रयोग गरे।यसले उनीहरूलाई क्यातुभेलाउनीका राजा क्यासिभेलौनसको अधीनमा शक्तिशाली सेना जम्मा गर्न अनुमति दियो।ब्रिटोनिक सेनासँग यसको घोडचढी र रथहरूको कारण उच्च गतिशीलता थियो, जसले तिनीहरूलाई सजिलैसँग रोमीहरूलाई जोगाउन र सताउन अनुमति दियो।बेलायतीहरूले पृथक समूहलाई हटाउने आशामा एक चारा पार्टीमा आक्रमण गरे, तर पार्टीले कडा रूपमा लडे र बेलायतीहरूलाई राम्ररी पराजित गर्यो।तिनीहरूले प्रायः यस बिन्दुमा प्रतिरोध छोडे, र धेरै धेरै जनजातिहरूले आत्मसमर्पण गरे र श्रद्धांजलि दिए।
अवतरण पछि, सीजरले समुद्र तट-हेडको प्रभारी क्विन्टस एट्रियसलाई छोडे र तुरुन्तै राती 12 माइल (19 किलोमिटर) अन्तरदेशीय यात्रा गरे, जहाँ उनले नदी क्रसिङमा ब्रिटिश सेनाहरूको सामना गरे, सम्भवतः कतै नदीको किनारमा।बेलायतीहरूले आक्रमण गरे तर त्यसलाई पन्छाइयो, र जङ्गलको सुदृढ ठाउँमा, सम्भवतः बिगबरी वुड, केन्टको पहाडी फोर्टमा पुन: मिलाउने प्रयास गरे, तर फेरि पराजित र तितरबितर भए।यो दिन ढिलो भएको थियो र सिजर क्षेत्र को बारे मा अनिश्चित थियो, उसले खोजी बन्द गर्यो र शिविर बनायो।यद्यपि, भोलिपल्ट बिहान, जब उसले अगाडि बढ्नको लागि तयारी गर्यो, सीजरले एट्रियसबाट सन्देश प्राप्त गर्यो कि, एक पटक फेरि, लंगरमा रहेका उनका जहाजहरू आँधीबेहरीमा एकअर्काको बिरूद्ध ध्वस्त भएका थिए र धेरै क्षति भएको थियो।करिब चालीसजना हराएको उनको भनाइ छ।रोमीहरू एट्लान्टिक र च्यानल ज्वारभाटा र आँधीबेहरीमा प्रयोग नगरिएका थिए, तर तैपनि, उसले अघिल्लो वर्ष कायम राखेको क्षतिलाई ध्यानमा राख्दै, यो सिजरको पक्षमा खराब योजना थियो।जे होस्, सिजरले परिस्थितिलाई बचाउनमा आफ्नो उपलब्धिलाई बढावा दिन जहाजहरूको संख्या बढाइचढाइ गरेको हुन सक्छ।तिनी तटमा फर्किए, अगाडि गएका सेनाहरूलाई सम्झाउँदै, र तुरुन्तै आफ्नो फ्लीट मर्मत गर्न थाले।उनका मानिसहरूले लगभग दस दिनसम्म दिनरात काम गरे, समुद्र तट र जहाजहरू मर्मत गरे, र तिनीहरूको वरिपरि एक सुदृढ शिविर निर्माण गरे।शब्द Labienus लाई थप जहाजहरू पठाउन पठाइएको थियो।सिजर १ सेप्टेम्बरमा तटमा थिए, जहाँबाट उनले सिसेरोलाई पत्र लेखे।समाचार आफ्नी छोरी जुलियाको मृत्युको यस बिन्दुमा सीजरमा पुगेको हुनुपर्छ, किनकि सिसेरोले "उनको शोकको कारण" जवाफ दिन अस्वीकार गरे।
बेलायतीहरूले आफ्नो संयुक्त सेनाको नेतृत्व गर्न टेम्सको उत्तरबाट एक लडाकु क्यासिभेलाउनसलाई नियुक्त गरेका थिए।Cassivellaunus महसुस गरे कि उसले एक पिच युद्धमा सिजरलाई हराउन सक्दैन।आफ्नो बलको बहुमतलाई भत्काएर र आफ्नो 4,000 रथहरूको गतिशीलता र भू-भागको उच्च ज्ञानमा भर पर्दै, उनले रोमन प्रगतिलाई सुस्त बनाउन छापामार रणनीतिहरू प्रयोग गरे।सिजर टेम्स पुग्दासम्म, उसको लागि उपलब्ध एक चर्को ठाउँलाई किनारमा र पानी मुनि दुवै धारिलो खम्बाले बलियो बनाइएको थियो, र टाढाको किनारलाई सुरक्षित गरिएको थियो।त्रिनोभेन्ट्स, जसलाई सिजरले यस क्षेत्रको सबैभन्दा शक्तिशाली जनजातिको रूपमा वर्णन गर्दछ, र जसले हालै क्यासिभेलाउनुसको हातबाट पीडा भोगेका थिए, राजदूतहरू पठाए, उहाँलाई सहायता र प्रावधानको वाचा गर्दै।मन्डुब्रासियस, जो सीजरको साथमा थिए, तिनीहरूको राजाको रूपमा पुनर्स्थापित गरियो, र त्रिनोभेन्ट्सले अन्न र बन्धकहरू प्रदान गरे।पाँच थप जनजातिहरू, सेनिमाग्नी, सेगोन्टियासी, एन्कालाइट्स, बिब्रोसी र कासीले सिजरसमक्ष आत्मसमर्पण गरे, र उहाँलाई क्यासिभेलानसको गढको स्थान, सम्भवतः व्हीथाम्पस्टेडको पहाडी किल्लाको स्थान प्रकट गरे, जसलाई उसले घेराबन्दीमा राख्यो।Cassivellaunus ले केन्ट, Cingetorix, Carvilius, Taximagulus र Segovax मा रहेका आफ्ना सहयोगीहरूलाई "क्यान्टियमका चार राजाहरू" भनेर वर्णन गरेको सन्देश पठायो, सिजरलाई हटाउन रोमन समुद्र तट-हेडमा डाइभर्सनरी आक्रमण गर्न, तर यो आक्रमण असफल भयो, र Cassivellaunus। आत्मसमर्पण वार्ता गर्न राजदूतहरू पठाए।त्यहाँ बढ्दो अशान्तिको कारण सीजर जाडोको लागि गउलमा फर्कन उत्सुक थिए, र कमियस द्वारा मध्यस्थता भएको थियो।क्यासिभेलौनसले बन्धकहरू दिए, वार्षिक श्रद्धाञ्जली दिए, र मन्डुब्रासियस वा ट्रिनोभेन्ट्स विरुद्ध युद्ध नगर्ने प्रतिज्ञा गरे।सिजरले 26 सेप्टेम्बरमा सिसेरोलाई पत्र लेखे, अभियानको नतिजा पुष्टि गर्दै, बन्धकहरू तर कुनै लुटमा लिइएन, र उनको सेना गाउलमा फर्कन लागेको थियो।त्यसपछि उनले आफ्नो बस्ती लागू गर्न बेलायतमा एक पनि रोमन सिपाही छोडेर गए।श्रद्धाञ्जली कहिले तिरिएको थियो थाहा छैन।
वशमा परेका गलहरू बीचको असन्तुष्टिले 54-53 ईसा पूर्वको जाडोमा जुलियस सीजर विरुद्ध बेल्गेमा ठूलो विद्रोहलाई उत्प्रेरित गर्यो, जब उत्तर-पूर्वी गलका इबुरोन्सहरू तिनीहरूको नेता एम्बियोरिक्सको नेतृत्वमा विद्रोहमा उठे।एबुरोन्स, जो सिजरले अटुआटुचीको विनाश नहुँदासम्म त्यो बेल्जिक जनजातिका वासलहरू थिए, एम्बियोरिक्स र क्याटुभोल्कसले शासन गरेका थिए।54 ईसा पूर्वमा त्यहाँ कम फसल थियो, र सीजर, जसको अभ्यास स्थानीय जनजातिहरूबाट खाद्य आपूर्तिको एक भागको कमाण्डर गर्ने थियो, आफ्ना सेनाहरूलाई ठूलो संख्यामा जनजातिहरूमा विभाजित गर्न बाध्य पारियो।इबुरोन्समा उनले क्विन्टस टिटुरियस सबिनस र लुसियस ओरुनकुलियस कोटालाई पोको उत्तरबाट हालै लगाइएको 14 औं सेनाको कमाण्ड र पाँच कोहोर्टहरूको टुक्राको साथ पठाए, कुल 9,000 पुरुषहरूको संख्या।एम्बियोरिक्स र तिनका जनजातिहरूले नजिकैको इलाकामा काठको लागि चरिरहेका धेरै रोमी सैनिकहरूलाई आक्रमण गरे र मारे।एक बिहान, रोमीहरू तिनीहरूको किल्लाबाट निस्के।शत्रुले किल्लामा हबब सुने र आक्रमणको तयारी गरे।जब प्रभात भयो, रोमीहरू, मार्चिङ क्रम (प्रत्येक एकाइले अर्कोलाई पछ्याउँदै सिपाहीहरूको लामो स्तम्भहरू) मा सामान्य भन्दा बढी भारी बोझले किल्ला छोडे।जब स्तम्भको ठूलो भाग खाडलमा प्रवेश गरेको थियो, गल्सले उनीहरूलाई दुवै पक्षबाट आक्रमण गरे र रियरगार्डलाई ह्यारी गर्न खोजे र भ्यानगार्डलाई घाटी छोड्नबाट रोक्न खोजे।स्तम्भको लम्बाइको कारण, कमाण्डरहरूले कुशलतापूर्वक आदेश जारी गर्न सकेनन् त्यसैले तिनीहरूले लाइनको साथ एकाइहरूलाई वर्गमा बनाउन शब्दहरू पास गरे।डरका साथ र भिडन्तमा पनि सेनाहरू बहादुरीका साथ लडे।तसर्थ, एम्बियोरिक्सले आफ्ना मानिसहरूलाई आफ्ना भालाहरू सेनामा छोड्न आदेश दिए, यदि रोमीहरूको समूहले आक्रमण गरेमा पछि हट्न र रोमीहरूलाई पछ्याउने क्रममा उनीहरूले पदमा खस्ने प्रयास गरे।सबिनसले आत्मसमर्पणको लागि उपचार गर्न एम्बियोरिक्सलाई सन्देश पठाए, जुन प्रस्ताव स्वीकार गरियो।कोटाले सर्तहरूमा आउन अस्वीकार गरे र आत्मसमर्पण गर्न अस्वीकार गर्नमा अडिग रहे, जबकि सबिनसले आत्मसमर्पण गर्ने आफ्नो योजनालाई पछ्याए।जे होस्, एम्बियोरिक्सले सबिनसलाई आफ्नो जीवन र आफ्ना सेनाहरूको सुरक्षाको वाचा गरेपछि, उसलाई लामो भाषणले विचलित गर्यो, बिस्तारै उनी र उनका मानिसहरूलाई घेरेर मार्दै।त्यसपछि गल्सले पर्खिरहेका रोमीहरूलाई सामूहिक रूपमा चार्ज गरे जहाँ उनीहरूले कोटालाई मारे, अझै पनि लडिरहेका थिए, र सेनाको ठूलो बहुमत।बाँकी किल्लामा फर्किए जहाँ, सहयोगको निराशाले, तिनीहरूले एकअर्कालाई मारे।टाइटस लेबियनसलाई प्रकोपको जानकारी दिन केही मानिसहरू मात्र टाढा गए।कुल मिलाएर, एक सेना र 5 कोहोर्टहरू, लगभग 7500 रोमीहरू युद्धमा मारिए।53 ईसा पूर्वको बाँकी भाग इबुरोन्स र तिनीहरूका सहयोगीहरू विरुद्ध दण्डात्मक अभियानको साथ कब्जा गरिएको थियो, जसलाई रोमीहरूद्वारा नष्ट गरिएको भनिएको थियो।
54 ईसा पूर्वको शीतकालीन विद्रोह रोमीहरूको लागि असफल भएको थियो।एउटा सेना पूरै हराएको थियो, र अर्को लगभग नष्ट भयो।विद्रोहहरूले रोमीहरू साँच्चै गाउलको कमान्डमा थिएनन् भनेर देखाएको थियो।सीजरले गल्सलाई पूर्ण रूपमा वशमा पार्न र भविष्यको प्रतिरोधलाई रोक्नको लागि अभियानमा निस्के।सात सेनाहरू सम्म, उसलाई थप पुरुषहरू चाहिन्छ।दुई थप legions भर्ती गरियो, र एक Pompey बाट उधारिएको थियो।रोमीहरूसँग अहिले 40,000-50,000 पुरुषहरू थिए।मौसम तातो हुनु अघि सिजरले क्रूर अभियान चाँडै सुरु गर्यो।उसले गैर-परम्परागत अभियानमा ध्यान केन्द्रित गर्यो, जनसंख्यालाई निराश पार्ने र नागरिकहरूलाई आक्रमण गर्ने।उसले नेर्भीलाई आक्रमण गर्यो र आफ्नो ऊर्जा छापा मार्ने, गाउँहरू जलाउने, गाईवस्तु चोर्ने र कैदीहरू लिनमा केन्द्रित गर्यो।यो रणनीतिले काम गर्यो, र Nervii तुरुन्तै आत्मसमर्पण गर्यो।अभियानको सिजन पूर्ण रूपमा सुरु नभएसम्म सेनाहरू आफ्नो जाडो ठाउँहरूमा फर्किए।मौसम तातो भएपछि, सिजरले सेनोन्समा अचम्मको आक्रमण गरे।घेराबन्दीको लागि तयारी गर्न वा आफ्नो ओपिडममा फिर्ता लिने समय नहुँदा सेनोन्सले पनि आत्मसमर्पण गरे।ध्यान मेनापीतिर फर्कियो, जहाँ सिजरले नेर्भीमा प्रयोग गरेको छापा मार्ने रणनीति अपनाए।यसले मेनापीमा पनि काम गर्यो, जसले छिट्टै आत्मसमर्पण गरे।सिजरको सेनालाई थप जनजातिहरू हटाउन विभाजित गरिएको थियो, र उहाँका लेफ्टिनेन्ट टाइटस लेबियनससँग उहाँसँग 25 कोहोर्टहरू (लगभग 12,000 मानिसहरू) र ट्रेभेरीको भूमिहरूमा (इन्दुटियोमारसको नेतृत्वमा) घोडचढीहरूको राम्रो सम्झौता थियो।जर्मन जनजातिहरूले ट्रेभेरीलाई सहयोग गर्ने वाचा गरेका थिए, र लेबियनसले महसुस गरे कि उनको अपेक्षाकृत सानो बल गम्भीर क्षतिमा हुनेछ।यसरी, उनले आफ्नो सर्तहरूमा आक्रमण गर्न ट्रेवेरीलाई चारा दिन खोजे।उसले फिर्ता लिने फिन्ट गरेर त्यसो गर्यो, र ट्रेवेरीले चारा लिए।जे होस्, Labienus ले एउटा पहाड माथि फेन्ट गर्न पक्का गरेको थियो, Treveri लाई यसलाई माथि दौडनु आवश्यक छ, त्यसैले तिनीहरू शीर्षमा पुग्दा, तिनीहरू थकित भइसकेका थिए।Labienus ले पछि हट्ने बहाना छोडे र मिनेटमा Treveri पराजित युद्ध दिए;केही समयपछि जनजातिले आत्मसमर्पण गर्यो।बेल्जियमको बाँकी भागमा, तीन सेनाहरूले बाँकी जनजातिहरूलाई आक्रमण गरे र एम्बियोरिक्स अन्तर्गत इबुरोन्स सहित व्यापक आत्मसमर्पण गर्न बाध्य पारे।सीजरले अब गल्सलाई सहयोग गर्ने साहसको लागि जर्मन जनजातिहरूलाई सजाय दिन खोज्यो।उनले एक पटक पुल बनाएर राइनमाथि आफ्नो सेना लिए।तर फेरि, सिजरको आपूर्तिले उनलाई असफल बनायो, आपूर्तिको अभाव हुँदा अझै पनि शक्तिशाली सुएबीसँग संलग्न हुनबाट जोगिन उनलाई फिर्ता लिन बाध्य तुल्यायो।जे भए पनि, सिजरले युद्धमा विनाशमा केन्द्रित एक दुष्ट प्रतिशोध अभियान मार्फत व्यापक आत्मसमर्पण गरेको थियो।उत्तरी गौल अनिवार्य रूपमा समतल थियो।वर्षको अन्त्यमा, छवटा सेनाहरू जाडोमा थिए, दुई-दुई सेनोन्स, ट्रेवेरी र लिङ्गोनहरूको भूमिमा।सिजरले अघिल्लो विनाशकारी जाडोको पुनरावृत्तिलाई रोक्नको लागि लक्ष्य राखेको थियो, तर त्यो वर्ष सिजरको कार्यको क्रूरतालाई ध्यानमा राख्दै, विद्रोहलाई ग्यारिसनले मात्र रोक्न सकेन।
ग्यालिक अस्तित्वसम्बन्धी चिन्ताहरू ईसापूर्व ५२ मा टाउकोमा आयो र रोमीहरूले लामो समयदेखि डराएको व्यापक विद्रोहको कारण बन्यो।53 ईसा पूर्वको अभियानहरू विशेष गरी कठोर थिए, र गल्सहरू उनीहरूको समृद्धिको लागि डराउँछन्।पहिले, तिनीहरू एकजुट भएका थिएनन्, जसले तिनीहरूलाई जित्न सजिलो बनाएको थियो।तर यो 53 ईसा पूर्वमा परिवर्तन भयो, जब सीजरले घोषणा गर्यो कि गॉललाई अब रोमन प्रान्तको रूपमा व्यवहार गरिएको छ, रोमन कानून र धर्मको अधीनमा।यो गेलहरूका लागि ठूलो चिन्ताको विषय थियो, जसलाई रोमीहरूले ग्यालिक पवित्र भूमिलाई नष्ट गर्ने डर थियो, जसलाई कार्नेट्सले हेरेको थियो।प्रत्येक वर्ष ड्रुइडहरू त्यहाँ भेला हुन गौलको केन्द्र मानिने भूमिहरूमा जनजातिहरू बीच मध्यस्थता गर्न।तिनीहरूको पवित्र भूमिहरूको लागि खतरा एउटा मुद्दा थियो जसले अन्ततः गल्सलाई एकताबद्ध गर्यो।जाडोमा अर्भेर्नी जनजातिको क्यारिज्म्याटिक राजा, भेर्सिन्गेटोरिक्सले गल्सको अभूतपूर्व गठबन्धनलाई भेला गरे।
सिजर अझै रोममा थिए जब उनी विद्रोहको खबर पुगे।उनी विद्रोहलाई फैलिनबाट रोक्नको लागि गौलमा हतारिए, पहिले प्रोभेन्समा यसको रक्षा गर्न र त्यसपछि ग्यालिक सेनाहरूको सामना गर्न एजेडिंकमतिर लागे।सीजरले खानाको लागि धेरै ओपिडियम कब्जा गर्न ग्यालिक सेनामा घुमाउरो बाटो लिए।भेर्सिन्जेटोरिक्सलाई गोर्गोबिनाको बोई राजधानीको घेराबन्दीबाट पछि हट्न बाध्य पारिएको थियो (58 ईसा पूर्वमा रोमन हातहरूमा पराजित भएपछि बोई रोमसँग गठबन्धन भएको थियो)।यद्यपि, यो अझै जाडो थियो, र उनले बुझे कि सीजरको कारणले रोमीहरू आपूर्तिमा कम थिए।यसरी, Vercingetorix रोमीहरूलाई भोकाउने रणनीति तय गर्यो।उसले उनीहरूलाई सिधै आक्रमण गर्नबाट जोगियो र चारा पार्टीहरूमा छापा मार्यो र बरु रेलहरू आपूर्ति गर्यो।भेर्सिन्जेटोरिक्सले धेरै ओपिडम त्याग्यो, केवल सबैभन्दा बलियोको रक्षा गर्न र अरू र तिनीहरूको आपूर्तिहरू रोमन हातहरूमा नपरोस् भनेर सुनिश्चित गर्न।एक पटक फेरि, आपूर्तिको अभावले सिजरको हातलाई बाध्य पार्यो, र उसले एभेरिकमको ओपिडमलाई घेरा हाल्यो जहाँ भेर्सिन्जेटोरिक्सले शरण खोजेको थियो।
मूल रूपमा, Vercingetorix Avaricum को रक्षा गर्न को लागी विरोध गरेको थियो, तर Bituriges Cubi ले उनलाई अन्यथा मनाएको थियो।ग्यालिक सेना बस्ती बाहिर छाउनी थियो।रक्षा गर्दा पनि, Vercingetorix ले घेराबन्दी त्याग्न र रोमीहरूलाई बाहिर निकाल्न चाहन्थे।तर एवेरिकमका योद्धाहरू यसलाई छोड्न तयार थिएनन्।उनको आगमनमा, सीजरले तुरुन्तै रक्षात्मक किल्लाको निर्माण सुरु गर्यो।गलहरूले रोमीहरू र तिनीहरूका चारा दलहरूलाई लगातार सताइरह्यो जब तिनीहरूले आफ्नो शिविर निर्माण गरे र यसलाई जलाउने प्रयास गरे।तर कडा जाडो मौसमले पनि रोमीहरूलाई रोक्न सकेन, र तिनीहरूले केवल 25 दिनमा एक धेरै बलियो शिविर बनाए।रोमीहरूले घेराबन्दी इन्जिनहरू बनाए, र सीजरले भारी सुदृढ ओपिडमलाई आक्रमण गर्ने मौकाको लागि पर्खिरहेका थिए।सेन्ट्रीहरू विचलित हुँदा उनले वर्षाको समयमा आक्रमण गर्ने छनौट गरे।घेराबन्दी टावरहरू किल्लामा आक्रमण गर्न प्रयोग गरियो, र ब्यालिस्टा तोपखानाले पर्खालहरू पिट्यो।अन्ततः, तोपखानाले पर्खालमा एउटा प्वाल भाँच्यो, र गल्सले रोमीहरूलाई बस्ती लिनबाट रोक्न सकेनन्।रोमीहरूले त्यसपछि एभेरिकमलाई लुट्यो र लुट्यो;सीजरले कुनै कैदीहरू लिएनन् र रोमीहरूले 40,000 मारेको दाबी गर्छन्।यो पराजय पछि ग्यालिक गठबन्धन टुटेको छैन भर्सिन्गेटोरिक्सको नेतृत्वको प्रमाण हो।एवेरिकम गुमाएपछि पनि, एडुई विद्रोह गर्न र गठबन्धनमा सामेल हुन इच्छुक थिए।यो सिजरको आपूर्ति लाइनहरूमा अर्को धक्का थियो, किनकि उसले अब Aedui मार्फत आपूर्तिहरू प्राप्त गर्न सकेन (यद्यपि एभेरिकमलाई लिँदा सेनालाई क्षणको लागि आपूर्ति गरिएको थियो)।
▲
●
52 BCE Jun 1
Vercingetorix Gergovia को युद्ध मा विजयी
Auvergne, France
Vercingetorix अब आफ्नो जनजातिको राजधानी Gergovia मा फर्किए, जुन उहाँ रक्षा गर्न उत्सुक थिए।मौसम तातो भएपछि सिजर आइपुग्यो, र अन्ततः चारा उपलब्ध भयो, जसले आपूर्ति समस्याहरू केही हदसम्म कम गर्यो।सामान्य रूपमा, सिजरले तुरुन्तै रोमीहरूको लागि किल्ला निर्माण गर्न सेट गरे।उसले ओपिडमको नजिकको क्षेत्र कब्जा गर्यो।रोमप्रति Aedui को वफादारी पूर्णतया स्थिर थिएन।सीजरले आफ्नो लेखनमा सुझाव दिन्छ कि Aeudui नेताहरूले सुन घूस दिएका थिए र Vercingetorix का दूतहरूले गलत जानकारी पठाए।सीजरले Aedui सँग सहमत भएको थियो कि 10,000 मानिसहरूले आफ्नो आपूर्तिको लाइनको रक्षा गर्नेछन्।भेर्सिन्जेटोरिक्सले प्रमुख, कन्भिक्टोलिटाभिस, जसलाई सीजरले जनजातिको प्रमुख बनाएको थियो, उही मानिसहरूलाई ओपिडममा आइपुग्दा उहाँसँग सामेल हुन आदेश दिन राजी गरे।तिनीहरूले रोमीहरूलाई आक्रमण गरे जो तिनीहरूको आपूर्ति रेलको साथमा थिए, सिजरलाई लज्जास्पद स्थितिमा छोडेर।उसको राशनले धम्की दियो, सीजरले घेराबन्दीबाट चारवटा सेनाहरू लिए, एडुई सेनालाई घेरे र यसलाई पराजित गरे।रोमन समर्थक गुटले Aedui नेतृत्वको नियन्त्रण पुनः प्राप्त गर्यो, र सीजर 10,000 प्रो-रोमन Aedui घोडचढीहरु संग Gergovia फर्के।घेराबन्दी जारी राख्नका लागि उनले छोडेका दुई सेनाहरूलाई भेर्सिन्गेटोरिक्सको धेरै ठूलो बललाई खाडीमा राख्न कडा दबाब दिइएको थियो।सीजरले महसुस गरे कि उसको घेराबन्दी असफल हुनेछ जबसम्म उसले उच्च जमीनबाट भर्सिन्गेटोरिक्स प्राप्त गर्न सक्दैन।उसले एउटा सेनालाई डिकोयको रूपमा प्रयोग गर्यो जबकि बाँकी राम्रो मैदानमा सर्यो, प्रक्रियामा तीन ग्यालिक शिविरहरू कब्जा गर्दै।त्यसपछि उसले उच्च मैदानबाट भेर्सिन्गेटोरिक्सलाई लोभ्याउन सामान्य रिट्रीटको आदेश दियो।यद्यपि, यो आदेश सिजरको बलको अधिकांशले सुनेनन्।बरु, उनीहरूले शिविरहरू कब्जा गरेको सहजताबाट उत्प्रेरित हुँदै, उनीहरू सहरतिर थिचे र त्यसमा प्रत्यक्ष आक्रमण गरे, आफूलाई थाके।सिजरको कामले 46 सेन्चुरियनहरू र 700 सेनापतिहरूलाई घाटाको रूपमा रेकर्ड गर्दछ।आधुनिक इतिहासकारहरू शंकास्पद छन्;लडाइँलाई रुटको रूपमा चित्रण गर्दा, र जहाँ २०,०००-४०,००० सहयोगी रोमन सैनिकहरू तैनाथ थिए, यसले शङ्का निम्त्याउँछ कि सीजरले हताहतको तथ्याङ्कलाई कम गर्दै थिए, यद्यपि उसको तथ्याङ्कहरू सहयोगी सहायकहरू बीचको घाटा बाहेक थिए।आफ्नो हानि दिएर, सीजरले पछि हट्ने आदेश दिए।युद्धको क्रममा, सीजरले आफ्नो घेराबन्दी हटाए र एडुई क्षेत्रको दिशामा उत्तरपूर्व तर्फ आर्वेर्नी भूमिबाट पछि हट्यो।Vercingetorix ले सिजरको सेनालाई पछ्यायो, यसलाई नष्ट गर्ने उद्देश्यले।यसैबीच, Labienus ले उत्तरमा आफ्नो अभियान समाप्त गरेको थियो र Agendicum, Gaul को केन्द्र मा सीजर को आधार मा फिर्ता मार्च।Labienus को कोर संग जोडिए पछि, सीजरले Vercingetorix को विजयी सेना को सामना गर्न Agendicum देखि आफ्नो संयुक्त सेना को मार्च।दुई सेनाहरू भिङ्गेनमा भेटिए, सीजरले पछिको युद्ध जित्यो।
सीजरले लाबियनसलाई सेइनका मानिसहरू विरुद्ध अभियान गर्न पठाए, जबकि सीजर आफैले गेर्गोभियामा मार्च गरे।उनले मेटलोसेडम (सम्भवतः वर्तमान मेलुन) को ओपिडम कब्जा गरे र लुटेटिया नजिकैको ग्यालिक गठबन्धनलाई आक्रमण गर्न सीन पार गरे।Bellovaci (एक शक्तिशाली बेल्गा जनजाति) द्वारा धम्की, उनले Agedincum (Sens) मा सिजरको बलमा पुन: सामेल हुन सीन पुन: पार गर्ने निर्णय गरे।एक सामान्य रिट्रीट फिन्ट गर्दै, Labienus वास्तवमा नदी पार गरे।सेन गठबन्धनको गल्सले सीजरको बाटो रोक्न खोज्यो र युद्धमा सामेल भयो।दुवै पक्षले सेभेन्थ लिजन इन्गेजमेन्ट गरेपछि, दाहिने पखेटामा राखिएको, ग्यालिकलाई बायाँतिर धकेल्न थाल्यो।रोमन बायाँमा बाह्रौं सेनाको पिलम भोलीहरूले गल्सको पहिलो आरोपलाई तोड्यो, तर तिनीहरूले रोमीहरूको अग्रगामीको प्रतिरोध गरे, उनीहरूको पुरानो प्रमुख क्यामुलोजेनसले प्रोत्साहित गरे।टर्निङ प्वाइन्ट आयो जब सेभेन्थ लिजनका सैन्य ट्रिब्युनहरूले आफ्ना सेनाहरूलाई शत्रु पछाडिको विरुद्धमा नेतृत्व गरे।दुवै पक्षले सेभेन्थ लिजन इन्गेजमेन्ट गरेपछि, दाहिने पखेटामा राखिएको, ग्यालिकलाई बायाँतिर धकेल्न थाल्यो।रोमन बायाँमा बाह्रौं सेनाको पिलम भोलीहरूले गल्सको पहिलो आरोपलाई तोड्यो, तर तिनीहरूले रोमीहरूको अग्रगामीको प्रतिरोध गरे, उनीहरूको पुरानो प्रमुख क्यामुलोजेनसले प्रोत्साहित गरे।टर्निङ प्वाइन्ट आयो जब सेभेन्थ लिजनका सैन्य ट्रिब्युनहरूले आफ्ना सेनाहरूलाई शत्रु पछाडिको विरुद्धमा नेतृत्व गरे।गलहरूले आफ्नो भण्डारमा पठाए, नजिकैको पहाड लिए, तर युद्धको बाटोलाई उल्टाउन असमर्थ थिए र उडान गरे।जब रोमन घोडचढीहरूलाई तिनीहरूको पछि लाग्न पठाइयो तिनीहरूको घाटा बढ्यो।Labienus को बल यसरी Agedincum मा फिर्ता अगाडि बढ्यो, बाटोमा आफ्नो सामान ट्रेन पुन: कब्जा।गल्सले सेक्वाना नदीमा रोकेर लाबियनसलाई एजेडिंकम फर्कनबाट रोक्न खोजे।Labienus ले गल्सलाई लोभ्याउन पाँच कोहोर्टहरू प्रयोग गरे जब उनी आफैले तीन legions संग Sequana नदी पार गरे।जब गल्सले थाहा पाए कि त्यहाँ दुई रोमी सेनाहरू त्यहाँ छन् तिनीहरू विभाजित भए र दुवैलाई पछ्याए।मुख्य निकायले Labienus लाई भेट्यो जसले तिनीहरूलाई एक सेनाले तल पिन गर्यो जबकि तिनीहरूलाई बाँकीसँग घेर्यो।त्यसपछि उनले आफ्नो घोडचढीको साथ तिनीहरूको सुदृढीकरणलाई नष्ट गरे।उनले डाइभर्सनको रूपमा प्रयोग गरेका पाँच समूहहरूसँग जोडिएपछि, लेबियनसले आफ्नो सेनालाई एजेन्डिकममा फर्काए जहाँ उनले गेर्गोभियामा आफ्नो हारबाट फर्केका सीजरसँग भेट गरे।
जुलाई 52 ईसा पूर्वमा रोमन सेनापति जुलियस सीजरले भेर्सिन्गेटोरिक्सको नेतृत्वमा गेलहरूको गठबन्धन विरुद्ध ग्यालिक युद्धहरूको महत्त्वपूर्ण युद्ध लडे।सिजरले ग्यालिया नार्बोनेन्सिस विरुद्धको आक्रमणको जवाफ दिएर आफ्नो सेनालाई लिङ्गोनेस क्षेत्र हुँदै सेक्वानी क्षेत्रतिर पुर्याएर, सम्भवतः भिङ्गेने उपत्यकामा झर्दै।उनले भर्खरै जर्मन घोडचढीहरू भर्ती (वा भाडामा लिएका) थिए, र तिनीहरू निर्णायक साबित हुनेछन्।ग्यालिक सेनाले उच्च ढलानहरू द्वारा संरक्षित एक धेरै बलियो स्थिति राख्यो, रक्षा गर्न सजिलो।यसलाई दायाँपट्टि भिन्जेने, र यसको अगाडि भिङ्गेनको सानो सहायक नदी, बदिनद्वारा सुरक्षित गरिएको थियो।यी दुई स्ट्रिमहरू र डिजोन देखि ल्याङ्ग्रेस सम्मको सडक बीचको ठाउँमा 5 किलोमिटर (3.1 माइल) पारी थियो, केही भागहरूमा अलिकति असमान थियो, लगभग सबै ठाउँमा समतल थियो, मुख्यतया भिन्जेन र मोन्ट्सुएजनको पहाडको बीचमा।सडकको छेउमा, र पश्चिममा, उकालो पहाडहरू छन् जसले जमिनमा प्रभुत्व जमाएको थियो, साथै सम्पूर्ण देश, बदिन र भिङ्गेनसम्म।गल्सले सोचेका थिए कि रोमीहरू इटालीतिर फर्किरहेका थिए र आक्रमण गर्ने निर्णय गरे।ग्यालिक घोडचढीको एउटा समूहले रोमन अग्रगामीलाई रोकेको थियो जबकि घोडचढीका दुई समूहले रोमनका प्वालहरूमाथि आक्रमण गरे।कडा लडाई पछि, जर्मन घोडचढीले दायाँ ग्यालिक घोडचढीलाई तोड्यो र तिनीहरूलाई मुख्य ग्यालिक इन्फन्ट्री फोर्समा फर्कायो।बाँकी ग्यालिक घोडचढीहरू भागे, र भेर्सिन्जेटोरिक्सलाई अलेसियामा फर्किन बाध्य पारियो, जहाँ उनी रोमीहरूले घेरेका थिए।
▲
●
52 BCE Sep 1
Alesia को घेराबन्दी
Alise-Sainte-Reine, France
Alesia को युद्ध वा Alesia को घेराबन्दी मान्डुबी जनजातिको एक प्रमुख केन्द्र, Alesia को Gallic oppidum (किल्ला बनाइएको बस्ती) वरपर ग्यालिक युद्धहरूमा सैन्य संलग्नता थियो।यो गल्स र रोमीहरू बीचको अन्तिम प्रमुख संलग्नता थियो, र यसलाई सिजरको सबैभन्दा ठूलो सैन्य उपलब्धि र घेराबन्दी युद्ध र लगानीको उत्कृष्ट उदाहरण मानिन्छ;रोमन सेनाले किल्लाको दोहोरो रेखाहरू बनाए - घेरामा परेका गल्सहरूलाई भित्र राख्नको लागि भित्री पर्खाल, र ग्यालिक राहत बललाई बाहिर राख्नको लागि बाहिरी पर्खाल।एलेसियाको युद्धले फ्रान्स र बेल्जियमको आधुनिक दिनको क्षेत्रमा ग्यालिक स्वतन्त्रताको अन्त्यलाई चिन्ह लगाइयो।विद्रोहलाई कुचलेपछि, सिजरले थप विद्रोह रोक्नको लागि पराजित जनजातिहरूको भूमिमा जाडोमा आफ्नो सेनाहरू सेट गरे।रेमीमा पनि सेनाहरू पठाइयो, जो सम्पूर्ण अभियानमा रोमीहरूको लागि अटल सहयोगी थिए।तर प्रतिरोध पूर्णतया समाप्त भएको थिएन: दक्षिणपश्चिम गउल अझै शान्त भएको थिएन।एलेसियाले गौलमा सिजरको आक्रमणको बिरूद्ध सामान्यीकृत र संगठित प्रतिरोधको अन्त्य साबित भयो र प्रभावकारी रूपमा ग्यालिक युद्धहरूको अन्त्यलाई चिन्ह लगाइयो।अर्को वर्ष (50 ईसापूर्व) मा पपिंग अप अपरेशनहरू थिए।रोमन गृहयुद्धको दौडान ग्यालिया अनिवार्य रूपमा आफ्नैमा छोडिएको थियो।
ईसापूर्व ५१ को वसन्तले बेल्जिक जनजातिहरूका बीचमा विद्रोहको कुनै पनि विचारलाई हटाउन सेनाहरूले अभियान गरेको देख्यो र रोमीहरूले शान्ति हासिल गरे।तर दक्षिणपश्चिमी गौलका दुई प्रमुखहरू, ड्रेपस र लुटेरियस, रोमीहरूका लागि खुला रूपमा शत्रुतामा रहे र उक्सेलोडुनमको शक्तिशाली काडुर्सी ओपिडमलाई सुदृढ बनाए।Gaius Caninius Rebilus ले ओपिडमलाई घेरे र Uxellodunum को घेराबन्दी सेट गरे, शिविरहरूको एक श्रृंखला, एक परिक्रमा, र पानीमा ग्यालिक पहुँचलाई बाधा पुर्याउनमा ध्यान केन्द्रित गरे।सुरुङहरूको एक श्रृंखला (जसका पुरातात्विक प्रमाणहरू फेला परेका छन्) वसन्तमा खनेका थिए जसले शहरलाई खुवायो।गल्सले रोमन घेराबन्दी कार्यहरू जलाउने प्रयास गरे, तर कुनै फाइदा भएन।अन्ततः, रोमन सुरुङहरू वसन्तमा पुगे र पानी आपूर्तिलाई मोडियो।रोमन कार्यलाई महसुस नगर्दा, गल्सले वसन्त सुख्खा हुनु भगवानको संकेत हो भन्ने विश्वास गरे र आत्मसमर्पण गरे।सिजरले डिफेन्डरहरूलाई मार्न नदिने छनौट गरे, र बरु उदाहरणको रूपमा तिनीहरूका हातहरू काटे।
लुटेरियस, कार्डुसीका प्रमुख, र सेनोन्सका प्रमुख ड्रेप्स, गाउस जुलियस सीजरको गभर्नरशिप गाउलमा समाप्त नभएसम्म किल्लाको सापेक्ष सुरक्षामा रहनको लागि उक्सेलोडुनमको पहाडी किल्लामा सेवानिवृत्त भएका थिए।समूहले स्पष्ट रूपमा आफ्ना रोमन विजेताहरू विरुद्ध नयाँ विद्रोह सुरु गर्ने योजना बनाएको थियो।जब यी कार्यहरू चलिरहेको थियो, गैयस जुलियस सीजर गलको बेल्गाको इलाकामा थिए।त्यहाँ उनलाई कार्डुसी र सेनोन्सको विद्रोहको कुरियरद्वारा सूचित गरिएको थियो।गभर्नरको रूपमा आफ्नो कार्यकाल समाप्त भएपछि गाउलमा थप विद्रोहहरू हुनेछैनन् भनी सुनिश्चित गर्न दृढ, सीजरले आफ्नो घोडचढीहरूका साथ तुरुन्तै उक्सेलोडुनमको लागि प्रस्थान गरे, आफ्ना सेनाहरूलाई पछाडि छोडे, यद्यपि उनका दुई प्रतिनिधिहरूले स्थिति नियन्त्रणमा राखेका थिए।साँच्चै, सीजरले यति चाँडै उक्सेलोडुनममा आफ्नो बाटो बनायो कि उसले आफ्ना दुई लिगेट्सलाई छक्क पार्यो।सीजरले निर्णय गरे कि शहर बलद्वारा लैजान सकिँदैन।सिजरले गल्सलाई पानी जम्मा गर्न कठिनाइ भएको याद गरे, नदीको किनारमा पुग्न धेरै ठाडो ढलानबाट ओर्लनुपर्यो।प्रतिरक्षामा यो सम्भावित त्रुटिको शोषण गर्दै, सीजरले यस मुख्य स्रोतबाट पानी जम्मा गर्ने कुनै पनि प्रयासलाई ढाक्न नदीको छेउमा धनुर्धारीहरू र ब्यालिस्टाहरू राखे।सिजरका लागि अझ बढी अप्ठ्यारो भए तापनि, दोस्रो पानीको स्रोत पहाडबाट सिधै किल्लाको पर्खाल मुनि बग्यो।यो दोस्रो स्रोतमा पहुँच रोक्न लगभग असम्भव देखिन्थ्यो।भू-भाग अत्यन्तै असभ्य थियो र बल प्रयोग गरेर जमिन लिन सम्भव थिएन।केही समय अघि, सिजरलाई वसन्तको स्रोतको स्थानको बारेमा जानकारी दिइयो।यस ज्ञानको साथ, उनले आफ्ना इन्जिनियरहरूलाई पृथ्वी र चट्टानको र्याम्प बनाउन आदेश दिए जसले दस तले घेराबन्दी टावरलाई समर्थन गर्न सक्छ, जुन उनले वसन्त स्रोतमा बमबारी गर्न प्रयोग गर्थे।एकै समयमा, उनीसँग इन्जिनियरहरूको अर्को समूहले सुरुङ प्रणाली निर्माण गरेको थियो जुन उही वसन्तको स्रोतमा समाप्त भयो।त्यसको केही समय पछि, सेपरहरूले पानीको स्रोतमा टनेल गरे र गल्सहरूलाई उनीहरूको पानीको स्रोतबाट काट्ने काम पूरा गरे, गल्सहरूलाई उनीहरूको प्रतिकूल स्थिति आत्मसमर्पण गर्न बाध्य पारे।
सीजरले ग्यालिक आत्मसमर्पण स्वीकार गरे।यद्यपि उनले यो सुनिश्चित गर्ने निर्णय गरे कि यसले गम्भीर उदाहरण सेट गरेर अन्तिम ग्यालिक विद्रोहलाई चिन्ह लगाउनेछ।उनले बाँचेकाहरूलाई दास बनाउने वा बेच्न नदिने निर्णय गरे, जुन समकालीन लडाइहरूमा चलेको थियो।बरु, उसले सैनिक उमेरका सबै बाँचेका मानिसहरूका हातहरू काटिदिए, तर तिनीहरूलाई जीवित छोडिदिए।त्यसपछि उनले विजयी गौलहरूलाई प्रान्तभरि तितरबितर पारे कि उनीहरूले फेरि कहिल्यै उहाँ वा रोमन गणतन्त्रको विरुद्धमा हतियार उठाउन सक्ने छैनन्।गौलिस विद्रोहीहरूसँग व्यवहार गरेपछि, सीजरले दुईवटा सेनाहरू लिए र अक्विटानियामा गर्मी बिताउनको लागि यात्रा गरे जुन उनले पहिले भ्रमण गरेका थिएनन्।उनले छोटो समयको लागि रोमन प्रान्त ग्यालिया नार्बोनेन्सिसको नार्बो मार्टियस शहर हुँदै नेमेन्टोसेना हुँदै यात्रा गरे।गललाई पर्याप्त रूपमा शान्त मान्दै, थप विद्रोहहरू नआएपछि, सीजरले 13 औं सेना लिएर इटालीतिर कूच गरे, जहाँ उनी रुबिकन पार गर्न अगाडि बढे र 17 डिसेम्बर 50 ईसा पूर्वमा ग्रेट रोमन गृहयुद्ध सुरु गरे।
▲
●
50 BCE Dec 31
उपसंहार
France
आठ वर्षको अवधिमा, सीजरले गल र बेलायतको सबै भागहरू जितेका थिए।उनी एकदमै धनी बनेका थिए र एक पौराणिक प्रतिष्ठा प्राप्त गरेका थिए।ग्यालिक युद्धहरूले सीजरलाई पर्याप्त गुरुत्वाकर्षणहरू प्रदान गर्यो कि पछि उसले गृहयुद्ध लड्न र आफूलाई तानाशाह घोषणा गर्न सक्षम भयो, घटनाहरूको श्रृंखलामा जुन अन्ततः रोमन गणतन्त्रको अन्त्यमा पुग्छ।ग्यालिक युद्धहरूको स्पष्ट अन्त्य मितिको कमी छ।Legions 50 ईसा पूर्व सम्म गउल मा सक्रिय रह्यो, जब Aulus Hirtius युद्ध मा सीजर को रिपोर्ट को लेखन को जिम्मा लिया।यदि आसन्न रोमन गृहयुद्धको लागि होइन भने, अभियानहरू जर्मन भूमिहरूमा जारी रहन सक्छ।50 ईसा पूर्वमा गृहयुद्ध नजिकिँदै गर्दा गौलका सेनाहरूलाई अन्ततः बाहिर निकालियो, किनकि सिजरलाई रोममा आफ्ना शत्रुहरूलाई परास्त गर्न तिनीहरूको आवश्यकता पर्नेछ।गल्सहरू पूर्ण रूपमा वशमा परेका थिएनन् र अझै साम्राज्यको औपचारिक हिस्सा थिएनन्।तर त्यो काम सिजरको थिएन, र उसले त्यो काम आफ्ना उत्तराधिकारीहरूलाई छोड्यो।27 ईसा पूर्वमा अगस्टसको शासन नभएसम्म गललाई औपचारिक रूपमा रोमन प्रान्तहरूमा बनाइने थिएन।पछि धेरै विद्रोहहरू भए, र रोमन सेनाहरू गाउल भरमा राखिएको थियो।इतिहासकार गिलिभर सोच्छन् कि त्यहाँ 70 CE को अन्त सम्म यस क्षेत्रमा अशान्ति हुन सक्छ, तर Vercingetorix को विद्रोह को स्तर मा छैन।गालको विजयले लगभग पाँच शताब्दीको रोमन शासनको सुरुवातलाई चिन्ह लगाइयो, जसले गहिरो सांस्कृतिक र ऐतिहासिक प्रभाव पार्नेछ।रोमन शासनले ल्याटिन, रोमीहरूको भाषा ल्यायो।यो पुरानो फ्रान्सेलीमा विकसित हुनेछ, आधुनिक फ्रान्सेली भाषालाई यसको ल्याटिन जरा दिँदै।गॉललाई जितेर उत्तरपश्चिमी युरोपमा साम्राज्यको थप विस्तार गर्न सक्षम भयो।अगस्टसले जर्मेनियामा धकेल्नेछ र एल्बे पुग्नेछ, यद्यपि ट्युटोबर्ग वनको विनाशकारी युद्ध पछि शाही सीमाको रूपमा राइनमा बसोबास गरे।जर्मेनियाका केही भागहरू जित्नको लागि सहजीकरण गर्नुको साथै, क्लाउडियसको नेतृत्वमा 43 ईस्वीमा बेलायतको रोमन विजयले पनि सीजरको आक्रमणहरूमा निर्माण गरेको थियो।रोमन वर्चस्व 406 CE मा राइन क्रसिङ सम्म, केवल एक अवरोध संग, टिक्नेछ।
▲
●
Appendices
APPENDIX 1
The Genius Supply System of Rome’s Army | Logistics
APPENDIX 2
The Impressive Training and Recruitment of Rome’s Legions
Adema, Suzanne (June 2017). Speech and Thought in Latin War Narratives. BRILL. doi:10.1163/9789004347120. ISBN 978-90-04-34712-0.
Albrecht, Michael von (1994). Geschichte der römischen Literatur Band 1 (History of Roman Literature, Volume 1) (Second ed.). ISBN 342330099X.
Broughton, Thomas Robert Shannon (1951). The Magistrates of the Roman Republic: Volume II 99 B.C.–31 B.C. New York: American Philogical Association. ISBN 9780891308126.
Cendrowicz, Leo (19 November 2009). "Asterix at 50: The Comic Hero Conquers the World". Time. Archived from the original on 8 September 2014. Retrieved 7 September 2014.
Chrissanthos, Stefan (2019). Julius and Caesar. Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press. ISBN 978-1-4214-2969-4. OCLC 1057781585.
Crawford, Michael H. (1974). Roman Republican coinage. London: Cambridge University Press. ISBN 0-521-07492-4. OCLC 1288923.
Dodge, Theodore Ayrault (1997). Caesar. New York: Da Capo Press. ISBN 978-0-306-80787-9.
Delbrück, Hans (1990). History of the art of war. Lincoln: University of Nebraska Press. p. 475. ISBN 978-0-8032-6584-4. OCLC 20561250. Archived from the original on 25 November 2020.
Delestrée, Louis-Pol (2004). Nouvel atlas des monnaies gauloises. Saint-Germain-en-Laye: Commios. ISBN 2-9518364-0-6. OCLC 57682619.
Ezov, Amiram (1996). "The "Missing Dimension" of C. Julius Caesar". Historia. Franz Steiner Verlag. 45 (1): 64–94. JSTOR 4436407.
Fuller, J. F. C. (1965). Julius Caesar: Man, Soldier, and Tyrant. London: Hachette Books. ISBN 978-0-306-80422-9.
Fields, Nic (June 2014). "Aftermath". Alesia 52 BC: The final struggle for Gaul (Campaign). Osprey Publishing.
Fields, Nic (2010). Warlords of Republican Rome: Caesar versus Pompey. Philadelphia, PA: Casemate. ISBN 978-1-935149-06-4. OCLC 298185011.
Gilliver, Catherine (2003). Caesar's Gallic wars, 58–50 BC. New York: Routledge. ISBN 978-0-203-49484-4. OCLC 57577646.
Goldsworthy, Adrian (2007). Caesar, Life of a Colossus. London: Orion Books. ISBN 978-0-300-12689-1.
Goldsworthy, Adrian Keith (2016). In the name of Rome : the men who won the Roman Empire. New Haven. ISBN 978-0-300-22183-1. OCLC 936322646.
Grant, Michael (1974) [1969]. Julius Caesar. London: Weidenfeld and Nicolson.
Grillo, Luca; Krebs, Christopher B., eds. (2018). The Cambridge Companion to the Writings of Julius Caesar. Cambridge, United Kingdom. ISBN 978-1-107-02341-3. OCLC 1010620484.
Hamilton, Thomas J. (1964). "Caesar and his officers". The Classical Outlook. 41 (7): 77–80. ISSN 0009-8361. JSTOR 43929445.
Heather, Peter (2009). "Why Did the Barbarian Cross the Rhine?". Journal of Late Antiquity. Johns Hopkins University Press. 2 (1): 3–29. doi:10.1353/jla.0.0036. S2CID 162494914. Retrieved 2 September 2020.
Henige, David (1998). "He came, he saw, we counted : the historiography and demography of Caesar's gallic numbers". Annales de Démographie Historique. 1998 (1): 215–242. doi:10.3406/adh.1998.2162. Archived from the original on 11 November 2020.
Herzfeld, Hans (1960). Geschichte in Gestalten: Ceasar. Stuttgart: Steinkopf. ISBN 3-7984-0301-5. OCLC 3275022.
Keppie, Lawrende (1998). The Making of the Roman Army. University of Oklahoma. p. 97. ISBN 978-0-415-15150-4.
Lord, Carnes (2012a). Proconsuls: Delegated Political-Military Leadership from Rome to America Today. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-25469-4.
Matthew, Christopher Anthony (2009). On the Wings of Eagles: The Reforms of Gaius Marius and the Creation of Rome's First Professional Soldiers. Cambridge Scholars Publishing. ISBN 978-1-4438-1813-1.
McCarty, Nick (15 January 2008). Rome: The Greatest Empire of the Ancient World. Carlton Books. ISBN 978-1-4042-1366-1.
von Ungern-Sternberg, Jurgen (2014). "The Crisis of the Republic". In Flower, Harriet (ed.). The Cambridge Companion to the Roman Republic (2 ed.). Cambridge University Press. doi:10.1017/CCOL0521807948. ISBN 978-1-139-00033-8.
"The Roman Decline". Empires Besieged. Amsterdam: Time-Life Books Inc. 1988. p. 38. ISBN 0705409740.
Walter, Gérard (1952). Caesar: A Biography. Translated by Craufurd, Emma. New York: Charles Scribner’s Sons. OCLC 657705.
