အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲ

နောက်ဆက်တွဲများ

ဇာတ်ကောင်များ

အကိုးအကား


Play button

1618 - 1648

အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲ



အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲသည် ဥရောပသမိုင်းတွင် အရှည်ကြာဆုံးနှင့် အဖျက်အဆီးအရှိဆုံး ပဋိပက္ခများထဲမှတစ်ခုဖြစ်ပြီး ၁၆၁၈ ခုနှစ်မှ ၁၆၄၈ ခုနှစ်အထိ ကြာမြင့်ခဲ့သည်။ ဥရောပအလယ်ပိုင်းတွင် အဓိကအားဖြင့် တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး တိုက်ပွဲ၊ အငတ်ဘေးနှင့် ရောဂါကြောင့် အရပ်သား ၄ ဒသမ ၅ သန်းမှ ၈ သန်းခန့် သေဆုံးခဲ့သည်။ ယခုခေတ်ဂျာမနီ၏ အချို့နေရာများတွင် လူဦးရေ 50% ကျော် ကျဆင်းမှုကို ကြုံတွေ့နေရသည်။ဆက်စပ်ပဋိပက္ခများတွင် အနှစ်ရှစ်ဆယ်စစ်ပွဲ၊ Mantuan ဆက်ခံရေးစစ်ပွဲ၊ ဖရန်ကို-စပိန်စစ်ပွဲနှင့် ပေါ်တူဂီပြန်လည်ထူထောင်ရေးစစ်ပွဲတို့ ပါဝင်သည်။20 ရာစုအထိ သမိုင်းပညာရှင်များက စစ်ပွဲကို သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာအတွင်း 16 ရာစု ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးမှ စတင်ခဲ့သော ဘာသာရေးတော်လှန်မှု၏ ဆက်တိုက်အဖြစ် ယေဘုယျအားဖြင့် ရှုမြင်ကြသည်။1555 Peace of Augsburg သည် အင်ပါယာအား လူသာရန်နှင့် ကက်သလစ်ပြည်နယ်များအဖြစ် ပိုင်းခြားခြင်းဖြင့် ဖြေရှင်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း လာမည့်နှစ် 50 ကျော်အတွင်း အဆိုပါနယ်နိမိတ်များကိုကျော်လွန်၍ ပရိုတက်စတင့်ဘာသာချဲ့ထွင်မှုသည် အခြေချနေထိုင်မှုကို မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေခဲ့သည်။ဘာသာရေးနှင့် ဧကရာဇ်အာဏာအပေါ် ကွဲပြားမှုများသည် စစ်ပွဲကိုဖြစ်စေသော အရေးကြီးသည့်အချက်များဖြစ်သည်ဟု ခေတ်သစ်ဝေဖန်သူအများစုက လက်ခံကြသော်လည်း ၎င်း၏နယ်ပယ်နှင့် အတိုင်းအတာသည် Habsburg အုပ်ချုပ်သော စပိန်နှင့် Austria နှင့် French House of Bourbon တို့ကြားတွင် ဥရောပစိုးမိုးရေးပြိုင်ဆိုင်မှုမှ တွန်းအားဖြစ်စေကြောင်း ငြင်းခုံကြသည်။ဧကရာဇ် Ferdinand II သည် Bohemia ၏ဘုရင်အဖြစ်မှဖယ်ရှားခံရပြီး Palatinate ၏ပရိုတက်စတင့်ဖရက်ဒရစ် V ဖြင့်အစားထိုးသောအခါ၎င်း၏ရောဂါဖြစ်ပွားမှုကိုယေဘုယျအားဖြင့်ခြေရာခံခဲ့သည် 1618 ။အင်ပါယာတပ်များသည် Bohemian ပုန်ကန်မှုကို လျင်မြန်စွာ နှိမ်နင်းခဲ့သော်လည်း၊ သူ၏ပါဝင်မှုသည် ဒတ်ခ်ျသမ္မတနိုင်ငံနှင့် စပိန်တို့၌ မဟာဗျူဟာအရ အရေးပါသော Palatinate တိုက်ပွဲကို ချဲ့ထွင်ခဲ့ပြီး ထို့နောက် အနှစ်ရှစ်ဆယ်စစ်ပွဲတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။ဒိန်းမတ်၏ Christian IV နှင့် ဆွီဒင်၏ Gustavus Adolphus ကဲ့သို့သော အုပ်စိုးရှင်များသည် အင်ပါယာအတွင်း နယ်မြေများကို သိမ်းယူထားသောကြောင့် ၎င်းတို့နှင့် အခြားနိုင်ငံခြားအာဏာများကို ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် အကြောင်းပြချက်ပေးခဲ့ပြီး ပြည်တွင်းမင်းဆက်အငြင်းပွားမှုကို ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော ဥရောပပဋိပက္ခအဖြစ် ပြောင်းလဲစေခဲ့သည်။1618 မှ 1635 အထိ ပထမအဆင့်မှာ ပြင်ပအင်အားကြီးများ၏ ပံ့ပိုးမှုဖြင့် သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာ၏ ဂျာမန်အဖွဲ့ဝင်များကြား ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်သည်။1635 ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် အင်ပါယာသည် ဆွီဒင်နှင့် မဟာမိတ်ဖြစ်သော ပြင်သစ်ဧကရာဇ် Ferdinand III နှင့် စပိန်နိုင်ငံတို့အကြား ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော တိုက်ပွဲတွင် ပြဇာတ်တစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။၎င်းသည် Bavaria နှင့် Saxony ကဲ့သို့သော နိုင်ငံများအတွက် အင်ပါယာအတွင်း ပိုမိုကောင်းမွန်သော ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် အပါအဝင် ပြဋ္ဌာန်းချက်များ ပါဝင်သော 1648 Peace of Westphalia နှင့် စပိန်မှ ဒတ်ခ်ျလွတ်လပ်ရေးကို လက်ခံခြင်းတို့ဖြင့် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်နှင့် ဆက်စပ်နေသော Habsburgs ကို အားနည်းစေခြင်းဖြင့် ပဋိပက္ခသည် ဥရောပ၏ အာဏာချိန်ခွင်လျှာကို ပြောင်းလဲစေပြီး Louis XIV ၏ စစ်ပွဲများအတွက် အဆင့်သတ်မှတ်ပေးခဲ့သည်။
HistoryMaps Shop

ဆိုင်ကိုအလည်အပတ်

1600 Jan 1

စကားချီး

Central Europe
ပရိုတက်စတင့်ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးသည် 1517 တွင်စတင်ခဲ့သော်လည်း ၎င်း၏အကျိုးသက်ရောက်မှုများမှာ ပိုမိုကြာရှည်ခံစေမည်ဖြစ်သည်။ဥရောပရှိ ကက်သလစ်ချာ့ခ်ျ၏ အခွင့်အာဏာသည် အချိန်အကြာကြီးအတွင်း ပထမဆုံးအကြိမ် မေးခွန်းထုတ်ခံရပြီး တိုက်ကြီးအား ကက်သလစ်နှင့် ပရိုတက်စတင့်များအဖြစ် ပိုင်းခြားထားသည်။အင်္ဂလန် နှင့် နယ်သာလန်တို့ ကဲ့သို့ အချို့သောနိုင်ငံများသည် ပရိုတက်စတင့်များထက် ပိုမိုထင်ရှားပေါ်လွင်ပြီး အချို့သောနိုင်ငံများသည်စပိန် ကဲ့သို့ ကက်သလစ်ဘာသာဝင်များအဖြစ် တင်းမာစွာရပ်တည်နေသော်လည်း အချို့မှာ ပြင်းထန်သောပြည်တွင်းရေးကွဲပြားမှုဖြင့် အမှတ်အသားပြုကြသည်။မာတင်လူသာ၏ ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုသည် သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာ အတွင်း ဂျာမန်မင်းသားများကို သိသိသာသာ ပိုင်းခြားစေကာ လူသာရန်ပရိုတက်စတင့်ကို လက်ခံကျင့်သုံးသော ကက်သလစ်ဟပ်စ်ဘာ့ဂ်ဧကရာဇ်များနှင့် မင်းသားများ (အင်ပါယာ၏ မြောက်ပိုင်းတွင် အဓိကအားဖြင့်) ကွဲလွဲမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ယင်းကြောင့် သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာအတွင်း cuius regio၊ eius religio (မည်သူမဆို စိုးစံသူတိုင်း၊ သူ၏ဘာသာတရား) ကို တည်ထောင်သည့် Augsburg (1555) နှင့် ပြီးဆုံးခဲ့သော ပဋိပက္ခများစွာကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။Augsburg ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးစည်းမျဉ်းများအရ သန့်ရှင်းသောရောမဧကရာဇ်သည် “အင်ပါယာ” တစ်လျှောက်လုံးတွင် တစ်ခုတည်းသောဘာသာတရားတစ်ခုအား ကျင့်သုံးပိုင်ခွင့်ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီး မင်းသားတစ်ဦးစီသည် ၎င်း၏ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင်ရှိသော နိုင်ငံများတွင် ကက်သလစ်ဘာသာ သို့မဟုတ် လူသာရန်ဘာသာကို ထူထောင်ရန် ရွေးချယ်နိုင်သည်။
▲
●
1618 - 1623
Bohemian အဆင့်ornament
Play button
1618 May 23

ပရာ့ဂ်မြို့ ဒုတိယကာကွယ်ရေး

Hradčany, Prague 1, Czechia
ပရာ့ဂ်မြို့၏ ဒုတိယအကြိမ် ခုခံကာကွယ်မှုသည် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲအထိ အဓိကကျသော ဖြစ်ရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။1618 ခုနှစ် မေလ 23 ရက်နေ့တွင် ပရိုတက်စတင့်သူပုန်အုပ်စုတစ်စုက ကက်သလစ်အင်ပါယာဘုရင်ခံများနှင့် ၎င်းတို့၏အတွင်းရေးမှူးနှစ်ဦးကို ဘိုဟီးမီးယားအဓိပတိပြတင်းပေါက်မှ နှင်ထုတ်သောအခါတွင် ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည်။ဤသည်မှာ ကက်သလစ် Habsburg ဘုရင်စနစ်နှင့် ဒေသတွင်းရှိ ၎င်း၏ ဘာသာရေးမူဝါဒများကို ဆန့်ကျင်သည့် သင်္ကေတတစ်ခုဖြစ်သည်။ပရိုတက်စတင့်များကို ပိုမိုဒေါသဖြစ်စေသော ကျဆုံးခြင်းတွင် အုပ်ထိန်းသူများ လွတ်မြောက်ခဲ့သည်။ခုခံကာကွယ်ပြီးနောက် ချက်ခြင်းတွင် ပရိုတက်စတင့် နယ်မြေများနှင့် ကက်သလစ် ဟပ်စ်ဘာ့ဂ် တို့သည် စစ်ပွဲအတွက် မဟာမိတ်များကို စတင်စုဆောင်းခဲ့သည်။
▲
●
Pilsen ၏တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1618 Sep 19 - Nov 21

Pilsen ၏တိုက်ပွဲ

Plzeň, Czechia
ပရာ့ဂ်ကို ခုခံကာကွယ်ပြီးနောက်၊ ပရိုတက်စတင့် မြင့်မြတ်သော မြင့်မြတ်သော အုပ်ချုပ်မှုဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသော အစိုးရသစ်သည် ၎င်း၏ တပ်ဖွဲ့အားလုံးကို ထိန်းချုပ်ရန် Ernst von Mansfeld ကို အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ထိုအချိန်တွင် ကက်သလစ် မှူးမတ်များနှင့် ဘုန်းကြီးများသည် တိုင်းပြည်မှ ထွက်ပြေးလာကြသည်။ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းအချို့နှင့် ခိုင်ခံ့မှုမရှိသော အိမ်ယာအချို့ကို ဘေးလွတ်ရာသို့ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့ပြီး ကက်သလစ်ဒုက္ခသည်များသည် Pilsen မြို့သို့ ဦးတည်ကာ အောင်မြင်သောကာကွယ်ရေးကို စီစဉ်နိုင်မည်ဟု ထင်မြင်ခဲ့ကြသည်။မြို့ကို နှစ်ရှည်လများ ဝိုင်းထားရန် ကောင်းစွာ ပြင်ဆင်ထားသော်လည်း ခံစစ်များ အားနည်းကာ ခံစစ်သမားများသည် ၎င်းတို့၏ အမြောက်များအတွက် ယမ်းမှုန့် အလုံအလောက် မရှိပေ။Mansfeld သည် ကက်သလစ်ဘာသာဝင်များ ပြင်ပမှ ထောက်ခံမှု မရရှိမီ မြို့ကို သိမ်းပိုက်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။၁၆၁၈ စက်တင်ဘာ ၁၉ တွင် Mansfeld ၏စစ်တပ်သည် မြို့ပြင်သို့ရောက်ရှိခဲ့သည်။ခုခံသူများသည် မြို့တံခါးနှစ်ပေါက်ကို ပိတ်ဆို့ထားပြီး တတိယတစ်ခုတွင် အစောင့်အကြပ်များ ထပ်မံဖြည့်တင်းထားသည်။ပရိုတက်စတင့်စစ်တပ်သည် ရဲတိုက်အား လုံးလုံးချေမှုန်းရန် အားနည်းလွန်းသဖြင့် Mansfeld သည် ငတ်မွတ်စွာဖြင့် မြို့ကိုသိမ်းယူရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။အောက်တိုဘာလ ၂ ရက်နေ့တွင် ပရိုတက်စတင့် အမြောက်တပ်များ ရောက်ရှိလာသော်လည်း စွမ်းရည်နှင့် အမြောက်များ၏ အရေအတွက်မှာ နည်းပါးပြီး မြို့ရိုးများကို ဗုံးကြဲခြင်းမှာ သက်ရောက်မှု အနည်းငယ်သာ ရှိခဲ့သည်။ပရိုတက်စတင့်များသည် ရိက္ခာနှင့် ခဲယမ်းမီးကျောက်များ ချို့တဲ့နေချိန်တွင် ပရိုတက်စတင့်များသည် ရိက္ခာအသစ်များနှင့် လူသစ်စုဆောင်းမှုများ နေ့စဉ်ရရှိနေသဖြင့် ဝိုင်းရံထားဆဲဖြစ်သည်။ထို့အပြင် မြို့တွင်းရှိ အဓိကရေတွင်းများ ပျက်စီးခဲ့ပြီး သောက်သုံးရေများ သိုလှောင်မှုလည်း မကြာမီ ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။နောက်ဆုံးတွင်၊ နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက်တွင် နံရံများတွင် အက်ကွဲကြောင်းများဖြစ်ပေါ်ပြီး ပရိုတက်စတင့်စစ်သားများက မြို့ထဲသို့ သွန်းလောင်းခဲ့သည်။နာရီအတော်ကြာ အနီးကပ် လက်ချင်းယှဉ် တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် မြို့အားလုံးသည် မန်စဖီးလ်၏ လက်ထဲတွင် ရှိနေခဲ့သည်။Pilsen တိုက်ပွဲသည် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲ၏ ပထမဆုံးသော အဓိကတိုက်ပွဲဖြစ်သည်။
▲
●
Ferdinand သည် Bohemia ၏ဘုရင်ဖြစ်လာသည်။
ဧကရာဇ် Ferdinand II ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1619 Mar 20

Ferdinand သည် Bohemia ၏ဘုရင်ဖြစ်လာသည်။

Bohemia Central, Czechia
1619 ခုနှစ် မတ်လ 20 ရက်နေ့တွင် Matthias ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး Ferdinand အလိုအလျောက် Bohemia ၏ဘုရင်ဖြစ်လာခဲ့သည်။Ferdinand သည် နောက်ပိုင်းတွင် Holy Roman Emperor အဖြစ် Ferdinand II အဖြစ် ရွေးချယ်ခံရသည်။
▲
●
Sablat ၏တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1619 Jun 10

Sablat ၏တိုက်ပွဲ

Dříteň, Czechia
Sablat သို့မဟုတ် Záblatí တိုက်ပွဲသည် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲ၏ Bohemian ကာလအတွင်း ဇွန်လ 10 ရက်နေ့ 1619 တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။Charles Bonaventure de Longueval၊ Count of Bucquoy နှင့် Ernst von Mansfeld ၏ ပရိုတက်စတင့်စစ်တပ်တို့ ဦးဆောင်သော ရိုမန်ကက်သလစ်အင်ပါယာစစ်တပ်နှင့် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သည်။Budějovice ကို ဝိုင်းထားသည့် စစ်ဗိုလ်ချုပ် Hohenlohe အား အားဖြည့်ရန် Mansfeld သည် လမ်းလျှောက်လာသောအခါ Buquoy သည် Budějovice ၏ 25 ကီလိုမီတာ (16 mi) ကီလိုမီတာ NW ခန့်အကွာ Záblatí ရွာငယ်လေးအနီးရှိ Mansfeld ကို ကြားဖြတ်၍ စစ်တိုက်ခဲ့သည်။Mansfeld သည် ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီး အနည်းဆုံး ခြေလျင်တပ်သား ၁၅၀၀ နှင့် ၎င်း၏ ခရီးဆောင်ရထားတို့ကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ရလဒ်အနေဖြင့် Bohemians များသည် Budějovice ၏ဝိုင်းရံမှုကိုရုတ်သိမ်းခဲ့ရသည်။
▲
●
Wisternitz တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1619 Aug 5

Wisternitz တိုက်ပွဲ

Dolní Věstonice, Czechia
Budweis (České Budějovice) သည် Bohemia ကိုပုန်ကန်သောအခါ House Habsburg ဘုရင် Ferdinand ကိုသစ္စာစောင့်သိသောမြို့သုံးမြို့ထဲမှတစ်ခုဖြစ်သည်။Sablat တွင် Habsburg အောင်ပွဲခံပြီးနောက် Bohemians များသည် České Budějovice ကို ဝိုင်းထားရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။15 ဇွန် 1619 တွင် Hohenlohe-Neuenstein-Weikersheim မှ Georg Friedrich သည် Soběslav သို့ Count Heinrich Matthias von Thurn မှ စစ်ကူလာရန် စောင့်မျှော်ခဲ့သည်။Bohemia တောင်ပိုင်း၏ ခိုင်မာသော နေရာများကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် ဖာဒီနန်သည် ဘိုဟီးမီးယား သူပုန်များဘက်မှ ရွေးချယ်ခဲ့သည့် မိုရာဗီယာသို့ Dampierre လက်အောက်ခံ တပ်ဖွဲ့တစ်ခုကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။သို့သော်၊ Dampierre (ဂျာမနီ-Wisternitz) တွင် ဗွန်တီဖင်ဘတ် (ရူဒေါ့ဖ်ဗွန်တီဖင်ဘတ်ခ်ျ၏ညီ) နှင့် ၁၆၁၉ ခုနှစ်သြဂုတ်လတွင် Ladislav Velen ze Žerotína လက်အောက်ရှိ Moravian တပ်ဖွဲ့များက ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။Wisternitz သို့မဟုတ် Dolní Věstonice တိုက်ပွဲသည် Friedrich von Tiefenbach (Teuffenbach) လက်အောက်ရှိ Moravian Confederation ၏ Moravian တပ်ဖွဲ့နှင့် Henri de Dampierre လက်အောက်ရှိ Habsburg စစ်တပ်တို့ကြားတွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သည်။အဆိုပါတိုက်ပွဲသည် Moravian အောင်ပွဲဖြစ်သည်။
▲
●
Frederick V သည် Bohemia ၏ဘုရင်ဖြစ်လာသည်။
Palatinate မှ Frederick V ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1619 Aug 26

Frederick V သည် Bohemia ၏ဘုရင်ဖြစ်လာသည်။

Bohemia Central, Czechia

Bohemian သူပုန်များသည် Ferdinand ကို Bohemia ၏ဘုရင်အဖြစ် တရားဝင်ဖြုတ်ချပြီး Palatine Elector Frederick V ဖြင့် အစားထိုးခဲ့သည်။

▲
●
Humenné ၏တိုက်ပွဲ
ဗီယင်နာမြို့ကိုဝိုင်းရံထားသည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1619 Nov 22 - Nov 23

Humenné ၏တိုက်ပွဲ

Humenné, Slovakia
သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာ၏ နိုင်ငံအများအပြားသည် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲကို ၎င်းတို့၏လွတ်လပ်ရေး (ပြန်လည်) ရရှိရန် ပြီးပြည့်စုံသောအခွင့်အရေးအဖြစ် မြင်ကြသည်။၎င်းတို့ထဲမှတစ်ခုမှာ Transylvania မင်းသား Gábor Bethlen ဦးဆောင်သော ဟန်ဂေရီဖြစ်သည်။သူသည် Habsburg ပရိုတက်စတင့်ဆန့်ကျင်ရေးသမဂ္ဂတွင် Bohemia သို့ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။အချိန်တိုအတွင်း သူသည် ဟန်ဂေရီမြောက်ပိုင်းနှင့် Bratislava ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး နိုဝင်ဘာလတွင် သြစတြီးယား၏မြို့တော်နှင့် သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာ၏ မြို့တော် ဗီယင်နာကို စတင်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ဧကရာဇ် Ferdinand II ၏ အခြေအနေသည် အံ့သြဖွယ်ကောင်းလှသည်။ဧကရာဇ်သည် ပိုလန်နိုင်ငံ Sigismund III သို့ စာတစ်စောင်ပေးပို့ခဲ့ပြီး Transylvania မှ Bethlen ၏ထောက်ပံ့ရေးလိုင်းများကို ဖြတ်တောက်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။Habsburgs အတွက် တပ်ဖွဲ့ဝင်များ ငှားရမ်းရန်အတွက် Bethlen ၏ ယခင် ဟန်ဂေရီ တော်ဝင် တရားသူကြီးချုပ်၊ Bethlen ၏ ပြိုင်ဘက်ဖြစ်သူ Homonna ၏ George Drugeth ကိုလည်း ပိုလန်သို့ စေလွှတ်ခဲ့သည်။ပိုလန်-လစ်သူယေးနီးယားဓနသဟာယသည် စစ်ပွဲတွင်မပါဝင်လိုသောကြောင့် ကြားနေခဲ့သည်။သို့သော် ဘုရင်သည် ကက်သလစ်အသင်းနှင့် ဟတ်စ်ဘာ့ဂ်၏ ခိုင်ခံ့သောစာနာသူဖြစ်သောကြောင့် ဧကရာဇ်မင်းမြတ်အား ကူညီရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။သူသည် တပ်ဖွဲ့များကို တိုက်ရိုက်မစေလွှတ်လိုသော်လည်း Drugeth ကို ပိုလန်တွင် ကြေးစားများ ငှားရမ်းရန် ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ရော်ကော်စကီး ဦးဆောင်သော Lisowczycy 8,000 ခန့်ကို Drugeth က ငှားရမ်းခဲ့ပြီး ၎င်း၏လူ 3,000 နှင့် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။တပ်ဖွဲ့တွင် စစ်သား ၁၁၀၀၀ ခန့် ပါဝင်သော်လည်း ယင်းအရေအတွက်မှာ အငြင်းပွားနေသည်။Lisowczycy သည် နိုဝင်ဘာ ၂၂ ရက် ညနေတွင် Carpathian တောင်များရှိ Humenné အနီးရှိ George Rákóczi ၏တပ်များနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့သည်။Walenty Rogawski သည် မြင်းတပ်ကို အတူတကွ မထိန်းနိုင်ဘဲ လမ်းခွဲခဲ့သည်။နောက်တစ်နေ့၊ နိုဝင်ဘာလ ၂၃ ရက်နေ့တွင် ရာကိုဇီသည် ရန်သူ၏စခန်းကို ဖြိုခွင်းရန်အတွက် ၎င်း၏ခြေလျင်တပ်ကို စေလွှတ်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ထိုသို့လုပ်ဆောင်နေစဉ်၊ နောက်ဆုံးတွင် Rogawski သည် သူ၏တပ်များကိုစုရုံးပြီး Transylvanians များကို မမျှော်လင့်ဘဲ တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။အချိန်တိုအတွင်း Rákóczi သည် နောက်ဆုတ်ကြောင်းကြေငြာခဲ့ရသည်။တိုက်ပွဲတွင် ပိုလန်က အနိုင်ရခဲ့သည်။Rákóczi ရှုံးနိမ့်ကြောင်းကို Bethlen က သိရှိသောအခါ၊ သူသည် ဝိုင်းရံခြင်းကို ဖြိုခွင်းပြီး ၎င်း၏စစ်သားများကို စုရုံးကာ Bratislava သို့ ပြန်သွားရန်၊ Lisowczycy ဦးဆောင်သော ဟန်ဂေရီမြောက်ပိုင်းသို့ မြင်းတပ်သား ၁၂,၀၀၀ ခန့် စေလွှတ်ကာ Lisowczycy ကို နှိမ်နင်းရန်အတွက် ဟန်ဂေရီမြောက်ပိုင်းသို့ စေလွှတ်ခဲ့သည်။Ferdinand II က သူ့ကို အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး လက်မှတ် ရေးထိုးပြီး ၁၆၂၀ ဇန်နဝါရီ ၁၆ မှာ Pozsony (ယခု Bratislava) မှာ ငြိမ်းချမ်းရေး စာချုပ် ချုပ်ဆိုခဲ့ပါတယ်။ရောမအင်ပါယာ၏မြို့တော်ဖြစ်သော ဗီယင်နာမြို့ကို ထရန်စီဗေးနီးယားမှ ပိုလန်ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကြောင့် Humenné စစ်ပွဲသည် အရေးကြီးသောအစိတ်အပိုင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ထို့ကြောင့် အချို့သော ပိုလန်သတင်းရင်းမြစ်များက ၎င်းအား ပထမဗီယင်နာကယ်ဆယ်ရေးစခန်းဟု ခေါ်ဝေါ်ကြပြီး ၁၆၈၃ ခုနှစ်တွင် ဒုတိယမြောက် ဗီယင်နာတိုက်ပွဲဖြစ်ခဲ့သည်။
▲
●
Play button
1620 Nov 8

တောင်ဖြူတိုက်ပွဲ

Prague, Czechia
Anhalt ၏ခရစ်ယာန်လက်အောက်ရှိ Bohemians နှင့် ကြေးစားစစ်သား 21,000 ရှိသောတပ်သည် Charles Bonaventure de Longueval၊ Count of Bucquoy နှင့် Maximilian I လက်အောက်ရှိ ဂျာမန်ကက်သလစ်အဖွဲ့ချုပ်၏ ပေါင်းစည်းထားသော Ferdinand II၊ Holy Roman Emperor 23,000 တို့က ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။ Bavaria နှင့် Johann Tserclaes၊ Tilly ၏ Count၊ Prague အနီးရှိ Bílá Hora ("White Mountain")။ဘိုဟီးမီးယား အသေအပျောက်များ မပြင်းထန်သော်လည်း ၎င်းတို့၏ စိတ်ဓာတ်များ ပြိုကျပြီး နောက်နေ့တွင် အင်ပါယာတပ်များက ပရာ့ဂ်ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။
▲
●
Mingolsheim တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1622 Apr 27

Mingolsheim တိုက်ပွဲ

Heidelberg, Germany
Heidelberg ၏တောင်ဘက် 23 ကီလိုမီတာ (14 မိုင်) အကွာရှိ ဂျာမန်ရွာအနီးရှိ Wiesloch ရွာအနီး၊ Mingolsheim တိုက်ပွဲသည် ဗိုလ်ချုပ်ဗွန်မန်စဖဲလ်၏လက်အောက်ရှိ ပရိုတက်စတင့်စစ်တပ်နှင့် Baden-Durlach ၏ Margrave of Baden-Durlach လက်အောက်ရှိ ရိုမန်ကက်သလစ်စစ်တပ်နှင့် Count အကြား ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ တီလီ။1621 ခုနှစ် နွေဦး အစောပိုင်းတွင်၊ Baden-Durlach ၏ Margrave မှ Georg Friedrich ၏ ကွပ်ကဲမှုအောက်ရှိ ကြေးစားတပ်ဖွဲ့သည် Ernst von Mansfeld လက်အောက်ရှိ အင်အားတစ်ခုဖြင့် Rhine မြစ်ကို ဖြတ်ကာ Alsace မှ ဖြတ်ကူးခဲ့သည်။ပေါင်းစပ်ထားသော စစ်တပ်များသည် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Ambrosio Spinola ၏အမိန့်အရ စပိန်နယ်သာလန်မှ အင်အား ၂၀,၀၀၀ ဖြင့် Count Tilly နှင့် Gonzalo Fernández de Córdoba တို့ကြား ချိတ်ဆက်မှုကို တားဆီးရန် ရည်ရွယ်သည်။Tilly သည် ပရိုတက်စတင့်စစ်တပ်ကို ၎င်း၏နောက်တန်းအစောင့်တပ်တွင် တွေ့ဆုံပြီး ၎င်းကို မောင်းနှင်ခဲ့သည်။ပင်မပရိုတက်စတင့်အဖွဲ့တွင် ပါဝင်ပြီး ငြင်းဆန်ခြင်းမခံရမီအထိ ဤတိုက်ခိုက်မှု အောင်မြင်ခဲ့သည်။Tilly ဆုတ်ခွာပြီး ထိုလနှောင်းပိုင်းတွင် de Córdoba နှင့်ချိတ်ဆက်ရန် ပရိုတက်စတင့်တပ်သားများကို ကျော်ဖြတ်ခဲ့သည်။တိုက်ပွဲအပြီးတွင်၊ Mansfeld သည် မြောက်ပိုင်းမှ Brunswick ခရစ်ယာန်တပ်များ ရောက်ရှိလာသည်အထိ ထူးခြားသောအားနည်းချက်တစ်ခုတွင် သူ့ကိုယ်သူ တွေ့ရှိခဲ့သည်။တပ်နှစ်ဖွဲ့သည် လနှောင်းပိုင်းတွင် Wimpfen တိုက်ပွဲတွင် စေ့စပ်မည်ဖြစ်သည်။
▲
●
1625 - 1629
ဒိန်းမတ်အဆင့်ornament
Play button
1625 Jan 1

ဒိန်းမတ်ကြားဝင်ဆောင်ရွက်မှု

Denmark
၁၆၂၃ တွင် ဖရက်ဒရစ် အစစ်ခံပြီးနောက်၊ Saxony မှ John George နှင့် Calvinist George William ၊ Brandenburg ၏ Elector မှ Ferdinand သည် လက်ရှိ ပရိုတက်စတင့်များ ကိုင်ဆောင်ထားသော ကက်သလစ်ဂိုဏ်းအုပ်ဆရာများကို ပြန်လည်ရယူရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် စိုးရိမ်လာခဲ့သည်။Duke of Holstein အနေဖြင့် Christian IV သည် Lower Saxon စက်ဝိုင်း၏အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ဒိန်းမတ်စီးပွားရေးသည် ဘောလ်တစ်ကုန်သွယ်မှုနှင့် Øresund ဖြတ်သန်းသွားလာမှုမှ ဖြတ်သန်းခများကို အားကိုးနေချိန်တွင် ဒိန်းမတ်စီးပွားရေးသည်Ferdinand သည် ဖရက်ဒရစ်အား ဘိုဟီးမီးယားသူပုန်များထံမှ သိမ်းယူထားသော အိမ်ရာများနှင့်အတူ ဖရက်ဒရစ်အား ထောက်ခံမှုအတွက် Albrecht von Wallenstein အား ပေးဆောင်ခဲ့ပြီး ယခုအခါ အလားတူအခြေခံဖြင့် မြောက်ပိုင်းကို သိမ်းပိုက်ရန် သူနှင့် စာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့သည်။1625 ခုနှစ် မေလတွင်၊ Lower Saxony kreis မှ ခုခံခြင်းမရှိဘဲ ခရစ်ယာန်စစ်သူကြီးအား ရွေးချယ်ခဲ့သည်။Saxony နှင့် Brandenburg တို့သည် ဒိန်းမတ်နှင့် ဆွီဒင်တို့ကို ပြိုင်ဘက်များအဖြစ် ရှုမြင်ကြပြီး အင်ပါယာတွင် ပါဝင်ပတ်သက်ခြင်းကိုလည်း ရှောင်ရှားလိုကြသည်။ဂျာမနီတွင် ဖြစ်ပွားနေသော ပဋိပက္ခသည် ပြင်သစ် နှင့်စပိန် နှင့် သြစတြီးယားရှိ Habsburg ပြိုင်ဘက်များကြား ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော ရုန်းကန်မှု၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်လာသောကြောင့် ငြိမ်းချမ်းသောအဖြေကို ညှိနှိုင်းရန် ကြိုးပမ်းမှု မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ဇွန်လ 1624 ခုနှစ် Compiègne စာချုပ်တွင် ပြင်သစ်သည် စပိန်နှင့် ဒတ်ခ်ျစစ်ပွဲကို အနည်းဆုံးသုံးနှစ် ထောက်ပံ့ရန် သဘောတူခဲ့ပြီး 1625 ဒီဇင်ဘာတွင် The Hague စာချုပ်တွင် ဒတ်ခ်ျ နှင့် အင်္ဂလိပ်တို့သည် ဒိန်းမတ်အင်ပါယာတွင် ဒိန်းမတ်ကြားဝင်မှုကို ငွေကြေးထောက်ပံ့ရန် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။
▲
●
Dessau တံတားတိုက်ပွဲ
Christian Holm ၏ နှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲတွင် ဒိန်းမတ်စစ်တပ် ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1626 Apr 25

Dessau တံတားတိုက်ပွဲ

Saxony-Anhalt, Germany
Dessau Bridge တိုက်ပွဲသည် 1626 ခုနှစ် ဧပြီလ 25 ရက်နေ့တွင် ဂျာမနီနိုင်ငံ Dessau အပြင်ဘက်ရှိ Elbe မြစ်ပေါ်တွင် ဒိန်းမတ်ပရိုတက်စတင့်များနှင့် ဧကရာဇ်ဂျာမန်ကက်သလစ်တပ်ဖွဲ့များကြား အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲ၏ အရေးပါသောတိုက်ပွဲတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဤတိုက်ပွဲသည် Ernst von Mansfeld မှ Dessau ကိုဖြတ်ကျော်ရန် ကြိုးပမ်းခြင်းဖြစ်သည်။ ဂျာမနီနိုင်ငံ၊ Magdeburg ရှိ အင်ပါယာစစ်တပ်ဌာနချုပ်ကို ကျူးကျော်ရန် တံတား။Dessau တံတားသည် Magdeburg နှင့် Dresden ကြားရှိ တစ်ခုတည်းသော ကုန်းတွင်းဝင်ရောက်သည့်နေရာဖြစ်ပြီး Danes များရှေ့ဆက်ရန် ခက်ခဲစေသည်။Count of Tilly သည် ဒိန်းမတ်ဘုရင် Christian IV ၏ Kassel သို့ဝင်ရောက်ခွင့်နှင့် Lower Saxon စက်ဝိုင်းကိုကာကွယ်ရန်အတွက် တံတားကိုထိန်းချုပ်လိုခဲ့သည်။ဤတိုက်ပွဲတွင် အဲလ်ဘရက်ဗွန် ဝေါလင်စတိန်း၏ အင်ပါယာဂျာမန်တပ်များသည် Ernst von Mansfeld ၏ ပရိုတက်စတင့်တပ်များကို လက်ဖြင့်ချေမှုန်းနိုင်ခဲ့သည်။
▲
●
Lutter ၏တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1626 Aug 27

Lutter ၏တိုက်ပွဲ

Lutter am Barenberge, Lower Sa
1626 အတွက် ခရစ်ယာန် စည်းရုံးရေး အစီအစဉ်တွင် အပိုင်းသုံးပိုင်း ပါဝင်ပါသည်။သူသည် Tilly ကိုတိုက်ရန်အဓိကစစ်တပ်ကိုဦးဆောင်နေစဉ်တွင်၊ Ernst von Mansfeld သည် Brunswick ၏ခရစ်ယာန်မှပံ့ပိုးသော Wallenstein ကိုတိုက်ခိုက်လိမ့်မည်။ထိုအဖြစ်အပျက်တွင်၊ Mansfeld သည် ဧပြီလတွင် Battle of Dessau Bridge တွင်ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီး Brunswick ၏ခရစ်ယာန်တိုက်ခိုက်မှုလုံးဝအောင်မြင်ခဲ့ပြီး ဇွန်လတွင်သူသည်ရောဂါဖြင့်သေဆုံးခဲ့သည်။မိုးသည်းထန်စွာရွာသွန်းမှုကြောင့် ဟန်ချက်မညီဘဲ ရပ်တန့်နေသော Christian သည် Wolfenbüttel တွင် ၎င်း၏အခြေစိုက်စခန်းသို့ ပြန်သွားခဲ့သော်လည်း ဩဂုတ်လ 27 ရက်နေ့တွင် Lutter တွင် ရပ်တည်ပြီး တိုက်ခိုက်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။သူ၏ ညာတောင်ပံမှ ခွင့်မပြုသော တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် ပြင်းထန်စွာ ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး ညနေခင်းတွင် ခရစ်ယာန်တပ်များ အပြည့်အဝဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။ဒိန်းမတ်တပ်သားများ၏ စွဲချက်များစွာဖြင့် လွတ်မြောက်နိုင်ခဲ့သော်လည်း ၎င်း၏စစ်တပ်၏ အနည်းဆုံး ၃၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ အမြောက်များနှင့် ရထားအများစုကို ကုန်ကျစရိတ်ဖြင့် လွတ်မြောက်စေခဲ့သည်။သူ၏ဂျာမန်မဟာမိတ်အများအပြားက သူ့ကိုစွန့်လွှတ်ခဲ့ပြီး 1629 ဇွန်လတွင်Lübeckစာချုပ်အထိစစ်ပွဲဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသော်လည်း၊ Lutter တွင်ရှုံးနိမ့်ခဲ့သောခရစ်ယာန်၏ဂျာမန်ပိုင်ဆိုင်မှုများတိုးချဲ့ရန်မျှော်လင့်ချက်များကိုထိရောက်စွာအဆုံးသတ်ခဲ့သည်။
▲
●
Play button
1628 Jan 1 - 1631

Mantuan ဆက်ခံရေးစစ်ပွဲ

Casale Monferrato, Casale Monf
Mantuan ဆက်ခံရေးစစ်ပွဲ (1628-1631) သည် 1627 ဒီဇင်ဘာလတွင် Vincenzo II ၏နောက်ဆုံးအမျိုးသားအမွေဆက်ခံသူ Gonzaga ၏တိုက်ရိုက်ဆက်ခံသူနှင့် Duchies အုပ်စိုးသောနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲ၏ဆက်စပ်ပဋိပက္ခဖြစ်သည်။ Mantua နှင့် Montferrat တို့ဖြစ်သည်။ဤနယ်မြေများသည် Flanders ရှိ ၎င်းတို့၏စစ်တပ်သို့ အီတလီမှ တပ်သားသစ်များနှင့် ထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်းများကို HabsburgSpain သို့ ပြောင်းရွှေ့ခွင့်ပြုသည့် ကုန်းလမ်းလမ်းကြောင်းဖြစ်သည့် စပိန်လမ်းကို ထိန်းချုပ်ရန် အဓိကသော့ချက်ဖြစ်သည်။ရလဒ်မှာ ပြင်သစ်နွယ်ဖွား Nevers မြို့စားကို ထောက်ခံသော ပြင်သစ်နှင့် ၎င်း၏ဝေးကွာသော ဝမ်းကွဲဝမ်းကွဲ Guastalla မြို့စားကို ကျောထောက်နောက်ခံပြုသော ပြင်သစ် တို့ကြား စစ်ပွဲဖြစ်သည်။၁၆၂၈ မှ ဧပြီလ ၁၆၂၉ နှင့် စက်တင်ဘာ ၁၆၂၉ မှ ၁၆၃၀ အောက်တိုဘာလအထိ စပိန်တို့ နှစ်ကြိမ်ဝိုင်းရံထားသည့် Casale Monferrato ခံတပ်ကို ဗဟိုပြု၍ တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ၁၆၂၉ ဧပြီလတွင် Nevers ကိုယ်စား ပြင်သစ်ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုသည် ဧကရာဇ် Ferdinand II မှ စပိန်ကို တော်ဝင်တပ်များ လွှဲပြောင်းပေးခြင်းဖြင့် စပိန်ကို ထောက်ပံ့ရန် ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ 1630 ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် Mantua ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သော ဂျာမနီ မြောက်ပိုင်းမှ ပြင်သစ်တပ်များ သည် Nevers ကို Casale ကို ထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့ပြီး ဖာဒီနန်သည် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲတွင် ဆွီဒင်ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် ၎င်း၏တပ်များကို ဆုတ်ခွာသွားခဲ့ပြီး နှစ်ဖက်စလုံးမှ အောက်တိုဘာလ 1630 တွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။ဇွန်လ 1631 ခုနှစ် Cherasco စာချုပ်သည် နယ်မြေအနည်းငယ်ဆုံးရှုံးခြင်းအတွက် တုံ့ပြန်ရန်အတွက် Nevers ကို Mantua နှင့် Montferrat မြို့စားအဖြစ် အတည်ပြုခဲ့သည်။ထို့ထက် ပို၍အရေးကြီးသည်မှာ၊ ၎င်းသည် အဲလ်ပ်စ်ကိုဖြတ်၍ ၎င်းတို့၏တောင်ဘက်နယ်နိမိတ်ကို ကာကွယ်သည့် အဓိကခံတပ်များဖြစ်သည့် Pinerolo နှင့် Casale တို့ကို ပြင်သစ်လက်ဝယ်တွင် ထားခဲ့သည်။ဂျာမဏီမှ အင်ပါယာနှင့် စပိန် အရင်းအမြစ်များကို လွှဲပြောင်းခြင်းသည် ဆွီဒင်လူမျိုးများအား သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာအတွင်း ထူထောင်နိုင်စေခဲ့ပြီး ၁၆၄၈ ခုနှစ်အထိ အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲကို ဆက်လက်ဖြစ်ပွားစေခဲ့သော အကြောင်းရင်းတစ်ခုဖြစ်သည်။
▲
●
Stralsund ၏ဝိုင်းရံ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1628 May 1 - Aug 4

Stralsund ၏ဝိုင်းရံ

Mecklenburg-Vorpommern, German
Stralsund သည် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲအတွင်း Albrecht von Wallenstein ၏ Imperial Army မှ Stralsund တွင် ဝိုင်းရံထားသော Stralsund သည် မေလမှ 4 August 1628 အထိဖြစ်သည်။ Stralsund သည် ဒိန်းမတ်နှင့် ဆွီဒင်တို့၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုဖြစ်ပြီး စကော့တလန်ပါဝင်မှု အများအပြားရှိသည်။ဝိုင်းရံမှုကို ရုတ်သိမ်းလိုက်ခြင်းသည် Wallenstein ၏ ဆက်တိုက်အောင်ပွဲများကို အဆုံးသတ်စေပြီး ၎င်း၏ ကျဆုံးမှုကို အထောက်အကူဖြစ်စေသည်။Straalsund ရှိ ဆွီဒင်မြို့စောင့်တပ်သည် သမိုင်းတစ်လျှောက် ဂျာမန်မြေပေါ်တွင် ပထမဆုံးဖြစ်သည်။တိုက်ပွဲသည် ဆွီဒင်၏ အစစ်အမှန်ဝင်ပေါက်ကို အမှတ်အသားပြုခဲ့သည်။
▲
●
Wolgast ၏တိုက်ပွဲ
သူ၏ရေတပ်နှင့်အတူ Denmark-Norway ခရစ်ယာန် IV ။Vilhelm Marstrand ၏ ပန်းချီကားသည် ၁၆၄၄ Colberger Heide တိုက်ပွဲတွင် သူ့ကို ပုံဖော်ထားသည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1628 Sep 2

Wolgast ၏တိုက်ပွဲ

Mecklenburg-Vorpommern, German
ဒိန်းမတ်-နော်ဝေး ခရစ်ယာန် IV ၏ ဒိန်းမတ်တပ်များသည် ရစ်ဒွမ်နှင့် ကပ်လျက်ပြည်မကြီးတွင် ကုန်းတွင်းပိုင်းသို့ ကျရောက်ခဲ့ပြီး နယ်ချဲ့သိမ်းပိုက်ရေးတပ်များကို မောင်းထုတ်ခဲ့သည်။Albrecht von Wallenstein မှ အမိန့်ပေးသော အင်ပါယာစစ်တပ်သည် Christian IV ကိုရင်ဆိုင်ရန် Stralsund ကိုဝိုင်းထားခဲ့သည်။နောက်ဆုံးတွင် ဒိန်းမတ်တပ်များ ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။ခရစ်ယာန် IV နှင့် သူ၏ ကမ်းတက်တပ်ဖွဲ့၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသည် သင်္ဘောဖြင့် လွတ်မြောက်နိုင်ခဲ့သည်။
▲
●
Lübeck ၏စာချုပ်
Wallenstein ၏စခန်း ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1629 May 22

Lübeck ၏စာချုပ်

Lübeck, Germany
Lübeck Christian IV ၏စာချုပ်တွင် ဒိန်းမတ်ကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားသော်လည်း ပရိုတက်စတင့်ဂျာမနီပြည်နယ်များအတွက် ၎င်း၏ထောက်ခံမှုကို ရပ်တန့်ခဲ့ရသည်။ယင်းက ကက်သလစ်အာဏာရှင်များသည် လာမည့်နှစ်နှစ်အတွင်း ပရိုတက်စတင့်နယ်မြေကို ပိုမိုသိမ်းပိုက်ရန် အခွင့်အရေးပေးခဲ့သည်။နယ်ချဲ့လက်အောက်မှ နောက်ဆုံးခွဲထွက်ရေးစရိတ်ဖြင့် ဒိန်းမတ်-နော်ဝေးသည် ၎င်း၏စစ်မဖြစ်မီနယ်မြေသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သည်။
▲
●
1630 - 1634
ဒိအဆင့်ornament
ဆွီဒင် စွက်ဖက်ခြင်း။
Gustavus Adolphus ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1630 Jan 2

ဆွီဒင် စွက်ဖက်ခြင်း။

Sweden
ဆွီဒင်နိုင်ငံ၏ ပရိုတက်စတင့်ဘုရင် Gustavus Adolphus သည် သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာ တွင် ပရိုတက်စတင့်များကို ခုခံကာကွယ်ရာတွင် ပါဝင်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။သို့သော်လည်း ပြင်သစ်၏ ကက်သလစ် အကြီးအကဲနှင့် ကက်သလစ် ကာဒီနယ် Richelieu တို့သည် Hapsburgs ၏ စွမ်းအား တိုးမြင့်လာမှုကို ကြောက်ရွံ့နေကြပါသည်။Richelieu သည် ဆွီဒင်နှင့် ပိုလန်-လစ်သူယေးနီးယန်းဓနသဟာယတို့ကြား Truce of Altmark ကို စေ့စပ်ညှိနှိုင်းပေးခဲ့ပြီး Gustavus Adolphus ကို စစ်ထဲဝင်ရန် လွတ်မြောက်စေခဲ့သည်။
▲
●
ဆွီဒင်တပ်များသည် Duchy of Pomerania တွင် ဆင်းသက်ကြသည်။
1630၊ Peenemünde အနီး Pomerania တွင် Gustavus Adolphus ဆင်းသက် ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1630 Jun 1

ဆွီဒင်တပ်များသည် Duchy of Pomerania တွင် ဆင်းသက်ကြသည်။

Peenemünde, Germany
ဘုရင်သည် ကက်သလစ်အာဏာရှင်များကို စစ်ကြေညာခြင်းမပြုပေ။Stralsund တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော တိုက်ခိုက်မှုအပြီးတွင် သူ၏မဟာမိတ်သည် စစ်မကြေညာဘဲ ကုန်းမြေသို့ လုံလောက်သောအကြောင်းပြချက်ရှိကြောင်း သူခံစားခဲ့ရသည်။တံတားဦးခေါင်းအဖြစ် Straalsund ကို အသုံးပြု၍ ဇွန်လ 1630 တွင် ဆွီဒင်တပ်ဖွဲ့ဝင် 18,000 နီးပါးသည် Pomerania ၏ Duchy တွင် ဆင်းသက်ခဲ့သည်။Gustavus သည် Bogislaw XIV၊ Pomerania မြို့စားနှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ခဲ့ပြီး Pomerania တွင် ၎င်း၏အကျိုးစီးပွားများကို ကာသလစ်ပိုလန်-လစ်သူယေးနီးယန်းဓနသဟာယ၊ မိသားစုနှင့် ဘာသာရေးအရ ချိတ်ဆက်ထားသော အခြားသော Baltic ပြိုင်ဘက် Ferdinand နှင့် ချိတ်ဆက်ထားသည်။ကျယ်ပြန့်သော ပံ့ပိုးကူညီမှု မျှော်လင့်ချက်များသည် လက်တွေ့မကျကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။1630 နှောင်းပိုင်းတွင် ဆွီဒင်၏ တစ်ခုတည်းသော မဟာမိတ်အသစ်မှာ Tilly မှ ဝိုင်းထားခဲ့သော Magdeburg ဖြစ်သည်။
▲
●
Pomerania လုံခြုံစေခြင်း။
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1630 Jul 20

Pomerania လုံခြုံစေခြင်း။

Stettin, Poland
ထို့နောက် ဘုရင်က Stettin ၏ ကာကွယ်ရေးကို မြှင့်တင်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။မြို့သူမြို့သားများနှင့် ရွာသူရွာသားများ အားလုံးဝိုင်းဝန်းပြီး ခံစစ်လုပ်ငန်းများ အမြန်ပြီးစီးခဲ့သည်။
▲
●
Frankfurt နှင့် der Oder တိုက်ပွဲ
၁၆၃၁ Frankfurt an der Oder တိုက်ပွဲ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1631 Apr 13

Frankfurt နှင့် der Oder တိုက်ပွဲ

Brandenburg, Germany
Frankfurt ၏တိုက်ပွဲသည် ဆွီဒင်အင်ပါယာနှင့် သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာ ကြားတွင် ဗျူဟာမြောက်အရေးကြီးသော၊ ခိုင်ခံ့သောအိုဒါအတွက် Frankfurt an der Oder၊ ဘရန်ဒန်ဘာ့ဂ်၊ ဂျာမနီနိုင်ငံကိုဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ဆွီဒင်သည် 1630 ခုနှစ်တွင် တံတားဦးခေါင်းကို ထူထောင်ခဲ့သည့် Duchy of Pomerania ၏အပြင်ဘက်တွင် ဆွီဒင်မှ တိုက်ခိုက်ခဲ့သော ဧကရာဇ် အဓိက အမာခံမြို့ဖြစ်သည်။ နှစ်ရက်ကြာ ဝိုင်းရံထားပြီးနောက် စကော့တလန် အရန်တပ်များ ပံ့ပိုးထားသော ဆွီဒင်တပ်များက မြို့ကို ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့သည်။ရလဒ်ကတော့ ဆွီဒင်က အောင်ပွဲခံခဲ့ပါတယ်။အနီးနားရှိ Landsberg (Warthe) (ယခု Gorzow) ၏နောက်ဆက်တွဲရှင်းလင်းမှုနှင့်အတူ Frankfurt သည်ဆွီဒင်စစ်တပ်၏အနောက်ဘက်တွင် Gustavus Adolphus မှဆွီဒင်နိုင်ငံအလယ်ပိုင်းဂျာမနီသို့ဆက်လက်ထွက်ခွာလာသောအခါ Frankfurt ကကာကွယ်ပေးခဲ့သည်။
▲
●
Magdeburg ၏အိတ်
Magdeburg ၏အိတ် - The Magdeburg အပျို၊ 1866 Eduard Steinbrück ပန်းချီ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1631 May 20 - May 24

Magdeburg ၏အိတ်

Saxony-Anhalt, Germany
Pappenheim သည် နှစ်လကြာ ဝိုင်းရံထားပြီးနောက် နောက်ဆုံးတွင် စစ်ကူများယူဆောင်လာသော Tilly သည် Pappenheim ၏ ကိုယ်ပိုင်ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင် လူ ၄၀,၀၀၀ ဖြင့် မေလ ၂၀ ရက်နေ့တွင် မြို့ကိုဝင်ရောက်ရန် စည်းရုံးခဲ့သည်။Magdeburg နိုင်ငံသားများသည် ဆွီဒင်တိုက်ခိုက်မှုအတွက် အချည်းနှီးမျှော်လင့်ခဲ့ကြသည်။ဝိုင်းရံမှု၏နောက်ဆုံးနေ့တွင်၊ ကောင်စီဝင်များသည် ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်တရားစွဲရန်အချိန်ရောက်ပြီဟု ဆုံးဖြတ်ခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို့၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကို အချိန်မီရောက်မလာဟု Tilly က ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။မေလ ၂၀ ရက်နေ့ နံနက်အစောပိုင်းတွင် အမြောက်များဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။မကြာမီတွင်၊ Pappenheim နှင့် Tilly တို့သည် ခြေလျင်တပ်များကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။ခံတပ်များ ဖောက်ဖျက်ခံရပြီး အင်ပါယာတပ်များသည် ခုခံသူများကို လွှမ်းမိုးနိုင်ခဲ့ပြီး Kröcken Gate ကိုဖွင့်ရန် စစ်တပ်တစ်ခုလုံးက မြို့ထဲသို့ ဝင်ရောက်နိုင်ခဲ့သည်။စစ်သူကြီး Dietrich von Falkenberg ကို ကက်သလစ် ဧကရာဇ်တပ်များက ပစ်သတ်လိုက်သောအခါတွင် မြို့၏ကာကွယ်ရေးသည် ပိုမိုအားနည်းလာပြီး စိတ်ဓာတ်ကျလာသည်။Sack of Magdeburg သည် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲတွင် အဆိုးရွားဆုံး အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်မှုဖြစ်ပြီး လူပေါင်း 20,000 ခန့် သေဆုံးခဲ့ရသည်။၁၆၃၀ တွင်နေထိုင်သူ ၂၅,၀၀၀ ကျော်ရှိသော ဂျာမနီရှိ အကြီးဆုံးမြို့များထဲမှတစ်ခုဖြစ်သည့် Magdeburg သည် ၁၈ ရာစုအထိ ၎င်း၏အရေးပါမှုကို ပြန်လည်ကောင်းမွန်လာခြင်းမရှိပေ။
▲
●
Play button
1631 Sep 17

Breitenfeld ၏တိုက်ပွဲ

Breitenfeld, Leipzig, Germany
Breitenfeld တိုက်ပွဲသည် ၁၆၃၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၇ ရက်နေ့တွင် တံတိုင်းခတ်ထားသော Leipzig မြို့၏အနောက်မြောက်ဘက် ၈ ကီလိုမီတာအကွာရှိ Breitenfeld အနီးရှိ လမ်းဆုံလမ်းခွတွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ၎င်းသည် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲတွင် ပရိုတက်စတင့်တို့၏ ပထမဆုံးသော အောင်ပွဲဖြစ်သည်။ဆွီဒင်နိုင်ငံမှ Gustavus Adolphus သည် ကြီးကျယ်သော နည်းဗျူဟာဆိုင်ရာ ခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် အတည်ပြုခဲ့ပြီး Maximilian I၊ Elector of Bavaria နှင့် Holy Roman Emperor Ferdinand II ဦးဆောင်သော ဂျာမန်ကက်သလစ်အဖွဲ့ချုပ်ကို ဆွီဒင်နှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ရန် ဆွီဒင်နှင့် ပရိုတက်စတင့်ပြည်နယ်များစွာကို လှုံ့ဆော်ပေးခဲ့သည်။
▲
●
Bavaria ကို ဆွီဒင်ကျူးကျော်ခြင်း။
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1632 Mar 1

Bavaria ကို ဆွီဒင်ကျူးကျော်ခြင်း။

Bavaria, Germany
၁၆၃၂ ခုနှစ် မတ်လတွင် ဆွီဒင်ဘုရင် Gustavus Adolphus သည် ဆွီဒင်စစ်သားများနှင့် ဂျာမန်ကြေးစားစစ်သားများနှင့်အတူ Bavaria ကို ကျူးကျော်ခဲ့သည်။Adolphus သည် ဆွီဒင်လူမျိုးများ ဗီယင်နာနှင့် ဧကရာဇ်ကို ခြိမ်းခြောက်ရန် ပြတ်သားသော လမ်းကြောင်းရှိစေရန် Ingolstadt၊ Regensburg နှင့် Passau တို့ကို သိမ်းပိုက်ရန် အရှေ့ဘက်သို့ ရွေ့လျားကာ သူ၏တပ်ဖွဲ့များကို Danube မြစ်နှင့်အပြိုင် ရွှေ့ရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။သို့သော် Danube ရှိ ခိုင်ခံ့သောမြို့များသည် Adolphus ကို သိမ်းပိုက်ရန် ခိုင်ခံ့လွန်းသည်။
▲
●
မိုးတိုက်ပွဲ
အရှေ့ဘက်မှ စစ်မြေပြင်မြင်ကွင်း- Lech မြစ်သည် ညာမှ ဗဟိုသို့ စီးဆင်းပြီး အနောက် (အပေါ်) ဒိုးနားမြစ်ထဲသို့ စီးဆင်းသည်။မိုးလယ်ခေါင်မြို့၊Donauwörth မြို့၏ ဘယ်ဘက်ထိပ်။ဆွီဒင်အမြောက်တပ် သည် တောင်ဘက်မှ မြစ်ကိုဖြတ်၍ ပစ်ခတ်နေ သည် ၊မြစ်တစ်ဖက်ကမ်းတွင် ဘုရင့်စစ်တပ်သည် အမြောက်တပ်စခန်းမှ မီးခိုးငွေ့များကြားမှ မြောက်ဘက် (ညာ)သို့ ဆုတ်ခွာနေပါသည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1632 Apr 5

မိုးတိုက်ပွဲ

Rain, Swabia, Bavaria, Germany
အရေအတွက်များပြီး အတွေ့အကြုံမရှိသော တပ်ဖွဲ့ဝင်များစွာဖြင့်၊ Tilly သည် Rain မြို့ကို ဗဟိုပြုပြီး Albrecht von Wallenstein လက်အောက်ရှိ တော်ဝင်စစ်ကူများအတွက် ဂူစတာဗက်စ်ကို အချိန်အကြာကြီး နှောင့်နှေးနိုင်စေရန်အတွက် Tilly သည် Lech မြစ်တစ်လျှောက် ခံစစ်လုပ်ငန်းများကို တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ဧပြီလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ဆွီဒင်တို့သည် ခံစစ်အား အမြောက်များဖြင့် ဗုံးကြဲခဲ့ပြီး နောက်နေ့တွင် မြစ်ကိုဖြတ်ကာ တီလီအပါအဝင် လူပေါင်း ၃၀၀၀ နီးပါး သေဆုံးခဲ့ရသည်။16 ရက်နေ့တွင် Bavaria မှ Maximilian သည် သူ၏ အထောက်အပံ့များနှင့် သေနတ်များကို စွန့်လွှတ်ကာ ပြန်ဆုတ်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။မိုးတိုက်ပွဲသည် ၁၆၃၂ ခုနှစ် ဧပြီလ ၁၅ ရက်နေ့တွင် Bavaria ရှိ Rain အနီးတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။၎င်းကို ဆွီဒင်နိုင်ငံ Gustavus Adolphus လက်အောက်ရှိ ဆွီဒင်-ဂျာမနီစစ်တပ်နှင့် Johann Tserclaes၊ Count of Tilly ဦးဆောင်သော ကက်သလစ်အသင်းအဖွဲ့မှ တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။တိုက်ပွဲတွင် ဆွီဒင်က အောင်ပွဲရခဲ့ပြီး တီလီသည် ဒဏ်ရာပြင်းထန်စွာရပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ၎င်း၏ဒဏ်ရာကြောင့် သေဆုံးသွားခဲ့သည်။ဤအောင်ပွဲခံခဲ့သော်လည်း၊ ဆွီဒင်လူမျိုးများသည် ဂျာမနီမြောက်ပိုင်းရှိ ၎င်းတို့၏အခြေစိုက်စခန်းများမှ ဝေးကွာခဲ့ရပြီး Maximilian နှင့် Wallenstein တို့ ချိတ်ဆက်မိသောအခါ Nuremberg တွင် ဝိုင်းရံခံထားရသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။ယင်းကြောင့် မြို့တော်အပြင်ဘက်ရှိ အင်ပါယာစခန်းအား ချေမှုန်းရာတွင် သွေးထွက်သံယိုဖြစ်စေသည့် စက်တင်ဘာ ၃ ရက်တွင် စစ်ပွဲ၏အကြီးဆုံးတိုက်ပွဲကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။
▲
●
1632 Jul 17 - Sep 18

Nuremberg ကိုဝိုင်းရံထားသည်။

Nuremberg, Germany
1632 ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် Albrecht von Wallenstein နှင့် Bavarian Elector Maximilian I တို့၏ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင် ကိန်းဂဏန်းသာလွန်ကောင်းမွန်သော ပေါင်းစပ်အင်ပါယာနှင့် ကက်သလစ်အဖွဲ့ချုပ်စစ်တပ်ကို ရင်ဆိုင်ရမည့်အစား ဆွီဒင်နိုင်ငံမှ Gustavus Adolphus သည် နူရမ်ဘာ့ဂ်မြို့သို့ နည်းဗျူဟာပိုင်းဆိုင်ရာဆုတ်ခွာရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။Wallenstein ၏စစ်တပ်သည် Nuremberg ကိုချက်ချင်းစတင်မြှုပ်နှံပြီး Swedish တပ်ဖွဲ့အား ငတ်မွတ်မှုနှင့် ကပ်ရောဂါဆိုးများကို စောင့်ဆိုင်းကာ မြို့ကို ဝိုင်းထားခဲ့သည်။မြို့ကြီးသည် ကြီးမားပြီး လှည့်ပတ်ရန် ကြီးမားသော အင်အား လိုအပ်သောကြောင့် ဝိုင်းထားသူများကို ထိန်းသိမ်းရန် ခက်ခဲနေပါသည်။Wallenstein ၏စခန်းတွင် စစ်သား ၅၀,၀၀၀၊ မြင်း ၁၅,၀၀၀ နှင့် စခန်းနောက်လိုက် ၂၅,၀၀၀ ရှိသည်။ဤမျှကြီးမားသော ငြိမ်သက်နေသော ဝိုင်းရံထားသော အင်အားကို ထောက်ပံ့ပေးရန် စားသောက်ခြင်းသည် အလွန်ခက်ခဲကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။Gustavus ၏စစ်တပ်သည် ကွင်းပြင်သေနတ် ၁၇၅ လက်ဖြင့် စစ်သည်အင်အား ၁၈,၅၀၀ မှ ၄၅,၀၀၀ အထိ တိုးလာခဲ့ပြီး ၎င်းသည် သူကိုယ်တိုင်ဦးဆောင်ခဲ့ဖူးသော အကြီးဆုံးစစ်တပ်ဖြစ်သည်။တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှု ညံ့ဖျင်းပြီး ထောက်ပံ့မှု မလုံလောက်သဖြင့် နှစ်ဖက်စလုံးသည် ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးခြင်း၊ လေဖြတ်ခြင်း နှင့် လေဖြတ်ခြင်းတို့ကို ခံစားနေကြရသည်။အသေအပျောက်ကို ဖြတ်ကျော်ဖို့ ကြိုးစားရာမှာ Gustavus လက်အောက်ခံ လူ 25,000 ဟာ စက်တင်ဘာလ 3 ရက်နေ့မှာ Alte Veste တိုက်ပွဲမှာ ဧကရာဇ်တွေရဲ့ ခံတပ်တွေကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ပေမယ့် မဖြတ်နိုင်ခဲ့ဘဲ ဧကရာဇ် 900 နဲ့ နှိုင်းယှဉ်ရင် လူ 2500 ဆုံးရှုံးခဲ့ရပါတယ်။နောက်ဆုံးတွင် ဆွီဒင်နှင့် ၎င်းတို့၏ မဟာမိတ်များ ဆုတ်ခွာသွားသောအခါ ဆယ့်တစ်ပတ်အကြာတွင် ဝိုင်းရံမှု ပြီးဆုံးသွားသည်။ရောဂါကြောင့် ဆွီဒင်နှင့် မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၀,၀၀၀ သေဆုံးခဲ့ပြီး နောက်ထပ် စစ်ပြေး ၁၁,၀၀၀ လည်း ပါဝင်သည်။Gustavus သည် ရုန်းကန်မှုကြောင့် အလွန်အားနည်းသွားခဲ့ပြီး Wallenstein ထံ ငြိမ်းချမ်းရေးအဆိုပြုချက်များကို ပေးပို့ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အား ပယ်ချခဲ့သည်။
▲
●
Play button
1632 Sep 16

Lützen တိုက်ပွဲ

Lützen, Saxony-Anhalt, Germany
Lutzen တိုက်ပွဲ (16 နိုဝင်ဘာ 1632) သည် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲ၏ အရေးကြီးဆုံးတိုက်ပွဲများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။နှစ်ဖက်စလုံးတွင် ဆုံးရှုံးမှုများ ကြီးမားသော်လည်း တိုက်ပွဲသည် ပရိုတက်စတင့်အောင်ပွဲဖြစ်သော်လည်း ပရိုတက်စတင့်ဘက်မှ အရေးအပါဆုံးခေါင်းဆောင်များထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်သော ဆွီဒင်ဘုရင် Gustavus Adolphus သည် ပရိုတက်စတင့်ကို ဦးတည်သွားစေသည့် လမ်းကြောင်းကို ဆုံးရှုံးစေခဲ့သည်။ဧကရာဇ် နယ်ပယ်မာမှူး ပက်ပင်ဟိမ်းသည်လည်း ဒဏ်ရာပြင်းထန်စွာ ရရှိခဲ့သည်။Gustavus Adolphus ဆုံးရှုံးခြင်းသည် ပရိုတက်စတင့် (ဆန့်ကျင်ဟတ်စဘတ်) ဘက်တွင် ကက်သလစ် ပြင်သစ်ကို လွှမ်းမိုးထားခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးတွင် Heilbronn အဖွဲ့ချုပ်ကို တည်ထောင်ကာ ပြင်သစ်ပြည်တွင်းသို့ စစ်ပွဲထဲသို့ ဝင်ရောက်သွားစေသည်။ထိုတိုက်ပွဲသည် ထိုနေ့နံနက်တွင် Saxony ၏လယ်ကွင်းများပေါ်တွင် မြူခိုးများထူထပ်စွာ ကျရောက်နေသော တိုက်ပွဲ၏လက္ခဏာဖြစ်သည်။အထူးသဖြင့် မြူထူထပ်မှုကို ဖော်ပြရန်အတွက် "Lützendimma" (Lützen fog) ကို ဆွီဒင်ဘာသာစကားတွင် အသုံးပြုနေဆဲဖြစ်သည်။
▲
●
Wallenstein ၏ဖမ်းဆီးမှုနှင့်လူသတ်မှု
Wallenstein ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1634 Feb 5

Wallenstein ၏ဖမ်းဆီးမှုနှင့်လူသတ်မှု

Cheb, Czechia
Wallenstein ဟာ အသင်းပြောင်းဖို့ ပြင်ဆင်နေတယ်ဆိုတဲ့ ကောလဟာလတွေ ပျံ့နှံ့နေပါတယ်။Eger Bloodbath သည် သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာ ၏ စစ်တပ်အတွင်း အတွင်းပိုင်း သုတ်သင်ရှင်းလင်းမှု၏ အထွတ်အထိပ်ဖြစ်သည်။ဖေဖော်ဝါရီ 25 တွင် 1634 တွင်၊ Ferdinand II၊ Holy Roman Emperor ၏ခွင့်ပြုချက်အောက်တွင်ဆောင်ရွက်နေသော Irish နှင့် Scott အရာရှိတစ်စုသည် Generalissimo Albrecht von Wallenstein နှင့် သူ၏အပေါင်းအပါတစ်စု Eger (ယနေ့ Cheb၊ Czech Republic) တွင် လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်သူများကို တော်ဝင်အမိန့်ဖြင့် ကွပ်မျက်သူများနှင့် ညီမျှပြီး သေဆုံးသူများ၏ မိသားစုများထံမှ သိမ်းယူထားသော ပစ္စည်းများကို ဆုချီးမြှင့်သည်။Wallenstein ကို ထောက်ခံသူတွေလို့ မြင်ကြတဲ့ အခြားအဆင့်မြင့် စစ်ဘက်အရာရှိတွေကို နှိပ်ကွပ်မှုတွေ တောက်လျှောက် သုတ်သင်ရှင်းလင်းမှုတွေ ဆက်တိုက်ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။
▲
●
Play button
1634 Sep 6

Nördlingen တိုက်ပွဲ

Nördlingen, Bavaria, Germany
1634 ခုနှစ်တွင် ဆွီဒင်နှင့် ၎င်းတို့၏ ပရိုတက်စတင့် ဂျာမန်မဟာမိတ်များသည် ဂျာမနီတောင်ပိုင်း အများအပြားကို သိမ်းပိုက်ကာ စပိန်တို့အသုံးပြုသည့် ကုန်းတွင်းပိုင်းထောက်ပံ့ရေးလမ်းကြောင်းဖြစ်သည့် စပိန်လမ်းမကြီးကို ပိတ်ဆို့ခဲ့ပြီး ဒတ်ခ်ျသမ္မတနိုင်ငံကို ထောက်ပံ့ရန် အီတလီမှ တပ်ဖွဲ့ဝင်များနှင့် ရိက္ခာများကို ပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။၎င်းကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ်ရန်အတွက် ကာဒီနယ်-အင်ဖန်းတီဖာဒီနန်လက်အောက်ရှိ စပိန်စစ်တပ်သည် ဆွီဒင်မြို့စောင့်တပ်တစ်ခုမှချုပ်ကိုင်ထားသည့် Nördlingenမြို့အနီးရှိ ဟန်ဂေရီနိုင်ငံ Ferdinand ဦးဆောင်သော အင်ပါယာတပ်ဖွဲ့နှင့် ချိတ်ဆက်ခဲ့သည်။Gustav Horn နှင့် Saxe-Weimar မှ Bernhard တို့၏ ကွပ်ကဲမှုဖြင့် ဆွီဒင်-ဂျာမန်စစ်တပ်သည် ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းသို့ ချီတက်ခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို့နှင့် ရင်ဆိုင်ရသော အင်ပါယာ-စပိန်တပ်များ၏ အရေအတွက်နှင့် လုပ်ရည်ကိုင်ရည်ကို သိသိသာသာ လျှော့တွက်သွားခဲ့သည်။စက်တင်ဘာလ 6 ရက်နေ့တွင် Horn သည် Nördlingen တောင်ဘက်ရှိ တောင်ကုန်းများပေါ်တွင် တည်ဆောက်ထားသော မြေသားများကို ဆက်တိုက်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အားလုံးကို ဖယ်ရှားပစ်ခဲ့သည်။သာလွန်သောနံပါတ်များသည် စပိန်-ဧကရာဇ်တပ်မှူးများသည် ၎င်းတို့၏ရာထူးများကို ဆက်လက်အားဖြည့်နိုင်ခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးတွင် Horn သည် နောက်ဆုတ်သွားခဲ့သည်။ထိုသို့လုပ်ဆောင်သောအခါတွင် ၎င်းတို့သည် ဧကရာဇ်မြင်းတပ်များ၏ ဘေးတွင်ရှိကြပြီး ပရိုတက်စတင့်စစ်တပ် ပြိုလဲသွားခဲ့သည်။ရှုံးနိမ့်မှုသည် ကျယ်ပြန့်သော နယ်မြေနှင့် ဗျူဟာမြောက် အကျိုးဆက်များ ရှိခဲ့သည်။ဆွီဒင်တို့သည် Bavaria မှ နုတ်ထွက်ပြီး ၁၆၃၅ ခုနှစ် မေလတွင် ပရာ့ဂ် ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီချက်အရ ၎င်းတို့၏ ဂျာမန်မဟာမိတ်များသည် ဧကရာဇ် Ferdinand II နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ဖော်ဆောင်ခဲ့သည်။ဆွီဒင်နှင့် ဒတ်ခ်ျတို့ထံ ငွေကြေးထောက်ပံ့ရန် ယခင်က ကန့်သတ်ထားခဲ့သော ပြင်သစ်သည် တရားဝင် မဟာမိတ်ဖြစ်လာပြီး တက်ကြွသော ပုန်ကန်သူအဖြစ် စစ်ထဲဝင်ခဲ့သည်။
▲
●
1635 - 1646
ပြင်သစ်အဆင့်ornament
ပြင်သစ်က စစ်ထဲဝင်တယ်။
Cardinal Richelieu မကွယ်လွန်မီ လအနည်းငယ်အလိုတွင် ပုံတူ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1635 Apr 1

ပြင်သစ်က စစ်ထဲဝင်တယ်။

France
1634 ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် Nördlingen တွင် ပြင်းထန်သော ဆွီဒင်ရှုံးနိမ့်မှုသည် ၎င်းတို့၏ ပူးပေါင်းပါဝင်မှုကို ခြိမ်းခြောက်ခဲ့ပြီး ပြင်သစ်သည် တိုက်ရိုက်ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် ဦးတည်ခဲ့သည်။Axel Oxenstierna နှင့် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခဲ့သည့် ဧပြီလ 1635 ခုနှစ် Compiègne စာချုပ်အရ Richelieu သည် ဆွီဒင်များအတွက် ထောက်ပံ့ကြေးအသစ်များကို သဘောတူညီခဲ့သည်။Rhineland တွင် ထိုးစစ်ဆင်ရန် Bernhard မှ Saxe-Weimar ဦးဆောင်သော ကြေးစားစစ်သားများကို ငှားရမ်းပြီး မေလတွင်စပိန် ကို စစ်ကြေညာကာ 1635 မှ 1659 Franco-Spanish စစ်ပွဲကို စတင်ခဲ့သည်။
▲
●
ပြင်သစ်သည် စပိန်နယ်သာလန်ကို ကျူးကျော်သည်။
ပြင်သစ်စစ်သားတွေက ရွာတစ်ရွာကို လုယက်တယ်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1635 May 1

ပြင်သစ်သည် စပိန်နယ်သာလန်ကို ကျူးကျော်သည်။

Netherlands

၁၆၃၅ ခုနှစ် မေလတွင် စပိန် နယ်သာလန်ကို ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် တပ်ဆင်မှုညံ့ဖျင်းသော ပြင်သစ်စစ်တပ်သည် ပြိုကျခဲ့ပြီး ရောဂါနှင့် တပ်ပြေး ၁၇၀၀၀ သေဆုံးခဲ့ရသည်။

▲
●
ပရာ့ဂ်ငြိမ်းချမ်းရေး
ပရာ့ဂ်ငြိမ်းချမ်းရေး ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1635 May 30

ပရာ့ဂ်ငြိမ်းချမ်းရေး

Prague Castle, Masarykova, Rud
ပရာ့ဂ်ငြိမ်းချမ်းရေးသည် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲတွင် Saxony ၏ပါဝင်မှုကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။စည်းကမ်းချက်များသည် နောက်ပိုင်းတွင် 1648 ငြိမ်းချမ်းရေး Westphalia ၏အခြေခံဖြစ်လာမည်ဖြစ်သည်။အခြားသော ဂျာမန်မင်းသားများသည် နောက်ပိုင်းတွင် စာချုပ်တွင်ပါ၀င်ပြီး အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသော်လည်း ပရာ့ဂ်သည် သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာအတွင်း ဘာသာရေးပြည်တွင်းစစ်အဖြစ် အဆုံးသတ်သွားကြောင်း ယေဘုယျအားဖြင့် သဘောတူထားသည်။အဲဒီနောက်မှာတော့စပိန် ၊ ဆွီဒင်နဲ့ ပြင်သစ်တို့ အပါအဝင် ပြည်ပအင်အားကြီးနိုင်ငံတွေက အဓိက တွန်းအားပေးခဲ့တဲ့ ပဋိပက္ခဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။
▲
●
စပိန်သည် ပြင်သစ်မြောက်ပိုင်းကို ကျူးကျော်သည်။
Vrancx, 1647 စစ်သားများ၏ တိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရသော ခရီးသွားများ။ နောက်ခံတွင် ပျက်စီးနေသော ရှုခင်းများကို မှတ်သားထားပါ။1640 ခုနှစ်များတွင် မြင်းများအတွက် ရိက္ခာနှင့် ရိက္ခာပြတ်လပ်မှုသည် စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများကို သိသိသာသာ ကန့်သတ်ခဲ့သည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1636 Jan 1

စပိန်သည် ပြင်သစ်မြောက်ပိုင်းကို ကျူးကျော်သည်။

Corbie, France
1636 ခုနှစ်တွင် စပိန်ထိုးစစ်သည် ပြင်သစ်မြောက်ပိုင်း Corbie သို့ရောက်ရှိခဲ့သည်။ပါရီ တွင် ထိတ်လန့်တကြားဖြစ်စေခဲ့သော်လည်း ထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်းများမရှိခြင်းကြောင့် ၎င်းတို့အား ဆုတ်ခွာခဲ့ရပြီး ထပ်ခါတလဲလဲ မဖြစ်ခဲ့ပေ။
▲
●
ပြင်သစ်သည် တရားဝင် စစ်ပွဲထဲသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။
La Rochelle ၏ Siege တွင် Cardinal Richelieu ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1636 Mar 1

ပြင်သစ်သည် တရားဝင် စစ်ပွဲထဲသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။

Wismar, Germany

မတ်လ 1636 Wismar စာချုပ်တွင် ပြင်သစ်သည် ဆွီဒင်နှင့် မဟာမိတ်အဖြစ် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲတွင် တရားဝင်ပါဝင်ခဲ့သည်။

▲
●
Wittstock ၏တိုက်ပွဲ
Wittstock ၏တိုက်ပွဲ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1636 Oct 4

Wittstock ၏တိုက်ပွဲ

Wittstock/Dosse, Germany
သူ၏ Saxon နှင့် Roman Catholic မဟာမိတ်များနှင့်အတူ Holy Roman Emperor သည် ဆွီဒင်များနှင့် Habsburg တို့ကို ဆန့်ကျင်သော ပရိုတက်စတင့်မင်းသားများ၏ မဟာမိတ်အဖွဲ့နှင့် ဂျာမနီ မြောက်ပိုင်းကို ထိန်းချုပ်ရန်အတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေပါသည်။အင်ပါယာစစ်တပ်သည် ဆွီဒင်စစ်တပ်ထက် အင်အားပိုကြီးသော်လည်း အနည်းဆုံး သုံးပုံတစ်ပုံသည် သံသယဖြစ်ဖွယ်အရည်အသွေးရှိသော Saxon ယူနစ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည်။ဆွီဒင်အမြောက်တပ်များသည် သိသိသာသာ အားကောင်းလာကာ ဧကရာဇ်တပ်မှူးများအား တောင်ထိပ်များတွင် ခံစစ်နေရာအများအပြားထားရှိရန် ဦးဆောင်ခဲ့သည်။Johan Banér နှင့် Alexander Leslie တို့ ပူးပေါင်းကွပ်ကဲသော ဆွီဒင်မဟာမိတ်စစ်တပ်သည် နောက်ပိုင်းတွင် 1st Earl of Leven မှ Count Melchior von Hatzfeld နှင့် Saxon Elector John George I ဦးဆောင်သော ပေါင်းစပ် Imperial-Saxon စစ်တပ်ကို ပြတ်ပြတ်သားသားအနိုင်ယူခဲ့သည်။
▲
●
Rheinfelden ၏ပထမနှင့်ဒုတိယတိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1638 Feb 28

Rheinfelden ၏ပထမနှင့်ဒုတိယတိုက်ပွဲ

near Rheinfelden, Germany
ဘုရင်မင်းမြတ်က Rhine ၏အနောက်ဘက်ကမ်းသို့ တွန်းပို့ခံရပြီးနောက် Bernhard ၏စစ်တပ်သည် 1635 တွင် Alsace တွင်အခြေချခဲ့ပြီး 1636 ခုနှစ်တွင် Cardinal-Infante Ferdinand နှင့် Matthias Gallas လက်အောက်ရှိပြင်သစ်ကျူးကျော်မှုကိုတွန်းလှန်ရန်ကူညီရုံမှလွဲ၍အနည်းငယ်သာလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆၃၈ အစောပိုင်းတွင် ပြင်သစ်အစိုးရ၏ လိုလားချက်ကြောင့် Bernhard သည် သူ၏တပ်သား ၆၀၀၀ နှင့် သေနတ် ၁၄ လက်တို့ကို ဖြတ်ကူးရန်အတွက် Rhine သို့ ချီတက်ခဲ့သည်။Rheinfelden မြို့၏ အရေးကြီးသော ဖြတ်ကူးရာနေရာသို့ ရောက်ရှိလာသော Bernhard သည် တောင်ဘက်မှ မြို့ကို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံရန် ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ယင်းကို တားဆီးရန်အတွက် အီတလီ စစ်သား Count Federico Savelli နှင့် ဂျာမန်ဗိုလ်ချုပ် Johann von Werth လက်အောက်ရှိ နယ်ချဲ့သမားများသည် Bernhard ၏စစ်တပ်ကို တိုက်ခိုက်ရန် Black Forest မှတဆင့် ပြောင်းရွှေ့လာခဲ့ကြသည်။Bernhard သည် ပထမတိုက်ပွဲတွင် ရှုံးနိမ့်ခဲ့သော်လည်း ဒုတိယတွင် Werth နှင့် Savelli ကို အနိုင်ယူပြီး သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။
▲
●
Breisach ၏ဝိုင်းရံ
Carl Wahlbom (1855) မှ Lützen တွင် Gustavus သေဆုံးခြင်း ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1638 Aug 18

Breisach ၏ဝိုင်းရံ

Breisach am Rhein, Germany
Breisach တိုက်ပွဲသည် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် သြဂုတ် ၁၈ မှ ၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၁၆၃၈ တွင် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ဧကရာဇ်တပ်များက တော်ဝင်မြို့စောင့်တပ်ကို ပြင်သစ်တို့ထံ လက်နက်ချခြင်းဖြင့် မအောင်မြင်သော ကယ်ဆယ်ရေးလုပ်ငန်းများကို အကြိမ်ကြိမ်ကြိုးစားပြီးနောက် ၎င်းသည် ပြီးဆုံးသွားခဲ့သည်။၎င်းသည် Alsace ကို ပြင်သစ်တို့ ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီး စပိန်လမ်းကို ဖြတ်တောက်ခဲ့သည်။
▲
●
Downs ၏တိုက်ပွဲ
၁၆၃၉ ခုနှစ်လောက်က Reinier Nooms ရဲ့ Battle of the Downs မတိုင်ခင် အင်္ဂလိပ်ကမ်းရိုးတန်းမှာ ဒတ်ချ်ပိတ်ဆို့တာကို သရုပ်ဖော်ထားတဲ့ သင်္ဘောဟာ ထရန့်ရဲ့ အထင်ကရဖြစ်တဲ့ Aemilia ပါ။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1639 Oct 21

Downs ၏တိုက်ပွဲ

near the Downs, English Channe
အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲထဲသို့ ပြင်သစ် ဝင်ရောက်မှုသည် ဖလန်းဒါးစ်သို့ ကုန်းလမ်း "စပိန်လမ်း" မှ ပိတ်ဆို့ခဲ့သည်။Cardinal-Infante Ferdinand ၏ Flanders ၏ စပိန်စစ်တပ်ကို ထောက်ပံ့ရန်အတွက် စပိန်ရေတပ်သည် မြောက်ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းရှိ နောက်ဆုံးစပိန် ထိန်းချုပ်ထားသောဆိပ်ကမ်းဖြစ်သည့် Dunkirk မှတစ်ဆင့် ပင်လယ်ပြင်မှ ထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်းများကို ကူးတို့ပေးခဲ့ရသည်။1639 ခုနှစ် နွေဦးပေါက်တွင်၊ Olivares ၏ Count-Duke မှ Dunkirk သို့ ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းအသစ်အတွက် A Coruña တွင် သင်္ဘောအသစ်တည်ဆောက်ခြင်းနှင့် စုဝေးခြင်းကို အမိန့်ပေးခဲ့သည်။စစ်သင်္ဘော ၂၉ စင်းအား စပိန်မြေထဲပင်လယ် ရေယာဉ်စုမှ နောက်ထပ် စစ်သင်္ဘော ၂၂ စင်း (တပ်ခွဲ လေးခုတွင်လည်း) တပ်ဖွဲ့ လေးခုဖြင့် စုစည်းခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး သင်္ဘော ၁၂ စီးလည်း ရောက်ရှိလာပြီး အင်္ဂလိပ်ကြားနေရေး အလံတော်အောက်တွင် စပိန်စစ်တပ်ကို သယ်ဆောင်ရန် စာချုပ်ချုပ်ဆိုခဲ့သည်။ထောက်လှမ်းရေးကွန်ရက်များမှနေ၍ စပိန်ရေတပ်သည် အင်္ဂလိပ်ကမ်းရိုးတန်း၊ Dover နှင့် Deal အကြားရှိ The Downs ဟုသိကြသော ကျောက်ချရပ်နားရန် ကြိုးပမ်းနိုင်သည်ကို ဒတ်ခ်ျမှ သိရှိခဲ့ရသည်။Downs ရေတပ်တိုက်ပွဲသည် Lieutenant-Admiral Maarten Tromp မှ အမိန့်ပေးသော နယ်သာလန် ပြည်နယ်များ မှ စပိန်တို့ အဆုံးအဖြတ် ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။
▲
●
Wolfenbüttel တိုက်ပွဲ
Wolfenbüttel တိုက်ပွဲ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1641 Jun 29

Wolfenbüttel တိုက်ပွဲ

Wolfenbüttel, Germany
Wolfenbüttel တိုက်ပွဲ (ဇွန် 29 1641) သည် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲအတွင်း ယခု Lower Saxony ဖြစ်သည့် Wolfenbüttel မြို့အနီးတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။Carl Gustaf Wrangel နှင့် Hans Christoff von Königsmarck ဦးဆောင်သော ဆွီဒင်တပ်ဖွဲ့များနှင့် Jean-Baptiste Budes ဦးဆောင်သော Bernardines၊ Comte de Guébriant တို့သည် Austria Archduke Leopold Wilhelm ဦးဆောင်သော ဧကရာဇ်တပ်များ၏ ချေမှုန်းမှုကို ခံနိုင်ရည်ရှိပြီး Austria မှ ဆုတ်ခွာရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။
▲
●
ကမ်ပိန်းတိုက်ပွဲ
"Kempener Heide တိုက်ပွဲ" ၏ Merian ရေးထွင်းမှု ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1642 Jan 17

ကမ်ပိန်းတိုက်ပွဲ

Kempen, Germany

Kempen တိုက်ပွဲသည် ဇန်နဝါရီ 17 ရက် 1642 တွင် Westphalia ၊ Kempen တွင် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲအတွင်း တိုက်ပွဲတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ပြင်သစ်-Weimar-Hessian စစ်တပ်ကို ပြင်သစ် Comte de Guébriant နှင့် Hessian Generalleutnant Kaspar Graf von Eberstein လက်ထက်တွင် အောင်ပွဲရခဲ့သည်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Guillaume de Lamboy လက်အောက်ခံ အင်ပါယာစစ်တပ်မှ အဖမ်းခံခဲ့ရသည်။

▲
●
Breitenfeld ၏ဒုတိယတိုက်ပွဲ
Breitenfeld 1642 တိုက်ပွဲ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1642 Oct 23

Breitenfeld ၏ဒုတိယတိုက်ပွဲ

Breitenfeld, Leipzig, Germany

Breitenfeld ၏ဒုတိယတိုက်ပွဲသည် Field Marshal Lennart Torstenson ၏ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင် ဆွီဒင်စစ်တပ်အတွက် ပြတ်ပြတ်သားသားအနိုင်ရရှိခဲ့ပြီး Austria of Archduke Leopold Wilhelm နှင့် သူ၏လက်ထောက်မင်းသား-ဗိုလ်ချုပ် Ottavio Piccolomini၊ Duke၊ Amalfi ၏

▲
●
ဆွီဒင်သည် လစ်ပ်ဇစ်ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1642 Dec 1

ဆွီဒင်သည် လစ်ပ်ဇစ်ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။

Leipzig, Germany

ဒီဇင်ဘာလတွင် ဆွီဒင်တို့သည် လစ်ပ်ဇစ်ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး ဂျာမနီတွင် သိသာထင်ရှားသော အခြေစိုက်စခန်းသစ်တစ်ခုပေးကာ ၁၆၄၃ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ဖရီးဘာ့ဂ်ကို သိမ်းပိုက်ရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သော်လည်း Saxon စစ်တပ်ကို အစောင့်တပ်အနည်းငယ်သို့ လျှော့ချခဲ့သည်။

▲
●
Play button
1643 May 19

Rocroi ၏တိုက်ပွဲ

Rocroi, France
Rocroi တိုက်ပွဲသည် 19 May 1643 တွင်တိုက်ပွဲဖြစ်ပြီး အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲ၏ အဓိကကျသောပါဝင်ပတ်သက်မှုဖြစ်သည်။အသက် 21 နှစ်အရွယ် Enghien (နောက်ပိုင်းတွင် Great Condé ဟုလူသိများသော) မြို့စားကြီး ဦးဆောင်သော ပြင်သစ်စစ်တပ်နှင့် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Francisco de Melo လက်အောက်ရှိ စပိန်တပ်များကြားတွင် ပြင်သစ်ထီးနန်းကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် ငါးရက်အကြာတွင် လူဝီ XIV ကို နန်းတက်စေခဲ့သည်။ သူ့အဖေဆုံးသွားတယ်။Rocroi သည် လွန်ခဲ့သောနှစ်ပေါင်း 120 က ဥရောပစစ်မြေပြင်များကို လွှမ်းမိုးထားခဲ့သော ကြောက်မက်ဖွယ်ကောင်းသော ခြေလျင်တပ်များဖြစ်သည့် စပိန် Tercios ၏ မယုံကြည်နိုင်မှုကို ဖြိုခွဲခဲ့သည်။ထို့ကြောင့် အဆိုပါတိုက်ပွဲသည် စပိန်စစ်တပ်၏ ကြီးမြတ်မှုအဆုံးသတ်ခြင်းနှင့် ဥရောပတွင် ပြင်သစ်တို့၏ အုပ်စိုးမှု၏အစပြုခြင်းအထိမ်းအမှတ်အဖြစ် မကြာခဏဆိုသလို မှတ်ယူလေ့ရှိသည်။Rocroi ပြီးနောက် စပိန်တို့သည် Tercio စနစ်အား စွန့်လွှတ်ကာ ပြင်သစ်တို့အသုံးပြုသော Line ခြေလျင်အယူဝါဒကို လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့သည်။Rocroi ပြီးနောက် ၃ ပတ်အကြာတွင် Ferdinand သည် ဆွီဒင်နှင့် ပြင်သစ်တို့အား Münster နှင့် Osnabrück မြို့များတွင် ငြိမ်းချမ်းရေးဆွေးနွေးပွဲများတက်ရောက်ရန် ဆွီဒင်နှင့် ပြင်သစ်တို့ကို ဖိတ်ကြားခဲ့သော်လည်း ဒိန်းမတ်မှခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်တို့သည် ဟမ်းဘတ်ကိုပိတ်ဆို့ကာ ဘောလ်တစ်တွင် အခကြေးငွေများတိုးမြှင့်ပေးသောအခါ ဆွေးနွေးပွဲများနှောင့်နှေးခဲ့ရသည်။
▲
●
Torstenson စစ်ပွဲ
Torstenson ဦးဆောင်သော ဆွီဒင်နှင့် Transylvanian တပ်ဖွဲ့များက 1645 ခုနှစ်တွင် Brno ကို ဝိုင်းရံခဲ့သည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1643 Dec 1

Torstenson စစ်ပွဲ

Denmark-Norway
ဒိန်းမတ်သည် Lübeck (1629) စာချုပ်တွင် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲမှ ဆုတ်ခွာခဲ့သည်။စစ်ပွဲတွင် အောင်ပွဲခံပြီးနောက် ဆွီဒင်သည် ဆွီဒင်နှင့် ဆက်နွှယ်သော အားသာချက်ရှိသော ပထဝီဝင်အနေအထားကြောင့် ဒိန်းမတ်ကို တိုက်ခိုက်ရမည်ဟု ခံစားခဲ့ရသည်။ဆွီဒင်သည် တိုတောင်းသော နှစ်နှစ်စစ်ပွဲတွင် ကျူးကျော်ခဲ့သည်။စစ်ပွဲကို နိဂုံးချုပ်ခဲ့သည့် Brömsebro (1645) ၏ ဒုတိယစာချုပ်တွင် ဒိန်းမတ်သည် ကြီးမားသော ပိုင်နက်ဆိုင်ရာ လိုက်လျောမှုများ ပြုလုပ်ပြီး ဆွီဒင်အား Sound Dues မှ ကင်းလွတ်ခွင့်ရကာ ဒိန်းမတ် dominium maris baltici ၏အဆုံးသတ်ကို de facto အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။ဒုတိယမြောက်မြောက်ပိုင်း၊ Scanian နှင့် Great Northern စစ်ပွဲများတွင် ဤရလဒ်ကို ပြောင်းပြန်လှန်ရန် ဒိန်းမတ်ကြိုးပမ်းမှုများ မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။
▲
●
Play button
1644 Aug 3 - Aug 9

Freiburg ၏တိုက်ပွဲ

Baden-Württemberg, Germany
Louis II de Bourbon, Duc d'Enghien, နှင့် Henri de La Tour d'Auvergne, Viscount de Turenne နှင့် Bavarian-Imperial စစ်တပ်တို့၏ ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင် လူ 20,000 စစ်သည်အင်အား 20,000 ပါဝင်သော Freiburg ၏ ပြင်သစ်တို့ကြား ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ Field Marshal Franz von Mercy လက်အောက်ရှိ အမျိုးသား ၁၆,၈၀၀ဩဂုတ်လ ၃ ရက်နှင့် ၅ ရက်တို့တွင် ပြင်သစ်တို့ အရေအတွက် ပိုများသော်လည်း အသေအပျောက် ပြင်းထန်စွာ ခံစားခဲ့ရသည်။9 ရက်နေ့တွင်၊ Turenne ၏စစ်တပ်သည် Betzenhausen ကိုဖြတ်၍ Glottertal သို့သွားခြင်းဖြင့် Bavarians များဘေးမှဖြတ်ကာသူတို့၏ရိက္ခာများကိုဖြတ်တောက်ပြီး Mercy သည်အပြန်အလှန်ရန်ဘက်ရန်ဘက်ဖြစ်သောစိန့်ပီတာသို့ပြောင်းရွှေ့နေစဉ်။Bavarians များသည် ပြင်သစ် ရှေ့တန်းတပ်များ၏ တိုက်ခိုက်မှုကို တွန်းလှန်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ အိတ်များနှင့် အမြောက်များ၏ အစိတ်အပိုင်းများကို ချန်ထားခဲ့ကာ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။နှစ်ဘက်စလုံး အသေအပျောက်များပြီး ပြင်သစ်ဘက်ကတော့ Bavarian ဆုတ်ခွာမှုကြောင့် အောင်ပွဲခံခဲ့ပေမယ့် ပြင်သစ်စစ်တပ်က အသေအပျောက်ပိုပြင်းထန်ပြီး လွတ်မြောက်ဖို့ ဒါမှမဟုတ် ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ဖို့ ရည်မှန်းချက် မအောင်မြင်တာကြောင့် တိုက်ပွဲကို သရေ ဒါမှမဟုတ် Bavarian နည်းဗျူဟာအရ အောင်ပွဲအဖြစ် မကြာခဏဆိုသလို မြင်တွေ့ရပါတယ်။ ဖရီဘာ့ဂ်။သို့သော်လည်း ပြင်သစ်သည် Freiburg မှ ထွက်ခွာကာ ကရုဏာမပြုမီ ကရုဏာမရရှိမီတွင် အကာအကွယ်ကျဲပါးသော Upper Rhine ဒေသသို့ရောက်ရှိခြင်းဖြင့် ဗျူဟာမြောက် အသာစီးရရှိခဲ့သည်။ပြင်သစ်နှင့် Bavaria အကြား ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး 1645 ခုနှစ်တွင် Herbsthausen နှင့် Nördlingen တို့၏ နောက်ဆက်တွဲတိုက်ပွဲများဆီသို့ ဦးတည်သွားခဲ့သည်။ Tuttlingen 1643 မှစ၍ ဤတိုက်ပွဲများသည် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲ ပြီးဆုံးခါနီးဖြစ်ကြောင်း အချက်ပြခဲ့သည်။Freiburg တွင် ကြီးမားသော ဆုံးရှုံးမှုများသည် နှစ်ဖက်စလုံး အားပျော့သွားပြီး Von Mercy သေဆုံးခဲ့ရသည့် Nördlingen တိုက်ပွဲသို့ ဦးတည်သွားစေသည့် ကြီးမားသောအချက်ဖြစ်သည်။ကရုဏာ၏ဆက်ခံသူများသည် သူနှင့်မတူဘဲ အရည်အချင်းရှိပြီး စွမ်းဆောင်ရည်မရှိသောကြောင့် Bavaria သည် နောက်နှစ်များတွင် ကျူးကျော်မှုများစွာကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။Maximilian သည် 1646 ၏ ပြင်းထန်သောကျူးကျော်မှုအပြီးတွင် Truce of Ulm 1647 တွင် စစ်ပွဲမှခေတ္တနုတ်ထွက်ခဲ့သည်။
▲
●
Play button
1645 Mar 6

Jankau တိုက်ပွဲ

Jankov, Czech Republic
Jankau တိုက်ပွဲသည် 1618 မှ 1648 အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲ၏ နောက်ဆုံးတိုက်ပွဲများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ပြီး 16,000 ခန့်ရှိသော ဆွီဒင်နှင့် အင်ပါယာစစ်တပ်များအကြား တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားခဲ့သည်။Lennart Torstensson လက်အောက်ရှိ ဆွီဒင်များသည် မိုဘိုင်းလ်နှင့် ပိုကောင်းလာလေ၊ Melchior von Hatzfeldt မှ အမိန့်ပေးသော ၎င်းတို့၏ပြိုင်ဘက်များကို ထိထိရောက်ရောက် ဖျက်ဆီးပစ်သည်။သို့သော်လည်း ဆယ်စုနှစ်များစွာ ပဋိပက္ခများကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသော ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုသည် ယခုအခါ စစ်တပ်များသည် ၎င်းတို့၏ ထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်းများရရှိရန် အချိန်များစွာကို ကုန်ဆုံးစေခဲ့ပြီး ဆွီဒင်တို့သည် အသာစီးမယူနိုင်ခဲ့ကြပေ။၁၆၄၆ ခုနှစ်တွင် အင်ပါယာတပ်များသည် ဘိုဟီးမီးယားကို ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သော်လည်း Rhineland နှင့် Saxony တို့တွင် အကျုံးမဝင်သော စည်းရုံးလှုံ့ဆော်မှုများသည် နှစ်ဖက်စလုံးမှ စစ်ရေးအရဖြေရှင်းရန် အင်အား သို့မဟုတ် အရင်းအမြစ်များမရှိကြောင်း ထင်ရှားစေသည်။ပါဝင်သူများသည် ၎င်းတို့၏ ရာထူးများကို မြှင့်တင်ရန် ကြိုးစားနေသော်လည်း တိုက်ပွဲများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသော်လည်း 1648 ငြိမ်းချမ်းရေး Westphalia တွင် အဆုံးစွန်သော စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှု အရေးတကြီး တိုးလာခဲ့သည်။
▲
●
Play button
1645 Aug 3

Nördlingen ၏ဒုတိယတိုက်ပွဲ

Alerheim, Germany
အင်ပါယာများနှင့် ၎င်းတို့၏ အဓိကဂျာမန်မဟာမိတ် Bavaria တို့သည် ပြင်သစ်၊ ဆွီဒင်နှင့် ၎င်းတို့၏ ပရိုတက်စတင့်မဟာမိတ်များထံမှ စစ်ပွဲတွင် ပိုမိုပြင်းထန်သောဖိအားများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရပြီး ပြင်သစ်နိုင်ငံ Bavaria သို့ ချီတက်ရန် ကြိုးပမ်းမှုကို တားဆီးရန် ရုန်းကန်နေရသည်။Nördlingen ဒုတိယတိုက်ပွဲသည် Alerheim ရွာအနီး Nördlingen အရှေ့တောင်ဘက် 1645 သြဂုတ်လ 3 ရက်နေ့တွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ပြင်သစ်နှင့် ၎င်း၏ ပရိုတက်စတင့် ဂျာမန်မဟာမိတ်များက သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာနှင့် ၎င်း၏ Bavarian မဟာမိတ်တပ်များကို အနိုင်ယူခဲ့သည်။
▲
●
Play button
1648 May 17

Zusmarshausen တိုက်ပွဲ

Zusmarshausen, Germany
Zusmarshausen တိုက်ပွဲသည် ဂျာမဏီနိုင်ငံ၊ Bavaria ၏ ခေတ်သစ် Augsburg ခရိုင်ရှိ Turenne လက်အောက်ရှိ ဗွန်ဟော်ဇပ်ပယ်လ်လက်အောက်ရှိ Bavarian-Imperial တပ်ဖွဲ့များနှင့် မဟာမိတ်ဖရန်ကို-ဆွီဒင်စစ်တပ်တို့ကြား 17 May 1648 တွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သည်။မဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့သည် အောင်ပွဲခံပြီး ဧကရာဇ်စစ်တပ်ကို Raimondo Montecuccoli နှင့် သူ၏မြင်းစီးတပ်သားများ၏ ခေါင်းမာသော နောက်တန်းအစောင့်တိုက်ပွဲကြောင့် သုတ်သင်ရှင်းလင်းခြင်းမှ ကယ်တင်နိုင်ခဲ့သည်။Zusmarshausen သည် ဂျာမန်မြေတွင် တိုက်ခိုက်ရမည့် စစ်ပွဲ၏ နောက်ဆုံး အဓိကတိုက်ပွဲဖြစ်ပြီး နောက်ဆုံးသုံးနှစ်အတွင်း တိုက်ပွဲတွင် ဖြစ်ပွားသည့် အကြီးမားဆုံးတိုက်ပွဲလည်းဖြစ်သည်။
▲
●
ပရာ့ဂ်တိုက်ပွဲ
Charles Bridge တွင် တိုက်ပွဲ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1648 Jul 25

ပရာ့ဂ်တိုက်ပွဲ

Prague, Czechia
၁၆၄၈ ခုနှစ် ဇူလိုင် ၂၅ ရက်မှ နိုဝင်ဘာ ၁ ရက်ကြား ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပရာ့ဂ်တိုက်ပွဲသည် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲ၏ နောက်ဆုံးလုပ်ရပ်ဖြစ်သည်။Westphalia ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်နေချိန်တွင် ဆွီဒင်လူမျိုးများသည် Bohemia တွင် နောက်ဆုံးမဲဆွယ်စည်းရုံးခွင့်ကို ရယူခဲ့သည်။အဓိက ရလဒ်အနေနှင့် ဖြစ်နိုင်သည်မှာ အဓိက ရည်ရွယ်ချက်မှာ Rudolph II၊ Holy Roman Emperor (1552-1612) မှ Prague ရဲတိုက်တွင် စုစည်းထားသော အံ့သြဖွယ်ကောင်းသော အနုပညာစုဆောင်းမှုကို လုယက်ရန်ဖြစ်သည်။ရဲတိုက်နှင့် Vltava ၏အနောက်ဘက်ကမ်းကို လအနည်းငယ်ကြာ သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် ဆွီဒင်တို့သည် စာချုပ်လက်မှတ်ရေးထိုးခြင်းဆိုင်ရာ သတင်းများထွက်ပေါ်လာသောအခါ ဆွီဒင်တို့သည် ဆုတ်ခွာသွားကြသည်။အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲရဲ့ နောက်ဆုံးတိုက်ပွဲကြီးဖြစ်တဲ့ ပရာ့ဂ်မြို့မှာ ဖြစ်ပွားခဲ့တဲ့ စစ်ပွဲဟာ အစောပိုင်းနှစ်ပေါင်း 30 အစောပိုင်းက စတင်ခဲ့တဲ့ စစ်ပွဲဖြစ်ပါတယ်။
▲
●
Play button
1648 Aug 20

Lens တိုက်ပွဲ

Lens, Pas-de-Calais, France
စပိန် စစ်တပ်ကို ဖလန်းဒါးစ်တပ်ကို Rocroi မှာ ပြတ်ပြတ်သားသား ပြင်သစ် အနိုင်ရပြီးနောက် လေးနှစ်တာကာလအတွင်း ပြင်သစ်တို့သည် ပြင်သစ်မြောက်ပိုင်းနှင့် စပိန် နယ်သာလန် တစ်လျှောက်ရှိ မြို့ပေါင်းများစွာကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။Archduke Leopold Wilhelm ကို ၁၆၄၇ ခုနှစ်တွင် စပိန်နယ်သာလန်၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူးအဖြစ် ခန့်အပ်ခြင်းခံရပြီး သြစတြီးယားနှင့် စပိန်၏ Habsburg မဟာမိတ်ကို အားကောင်းစေကာ ထိုနှစ်တွင်ပင် တန်ပြန်ထိုးစစ်ကို စတင်ခဲ့သည်။စပိန်စစ်တပ်သည် Armentières၊ Comines နှင့် Landrecies များ၏ခံတပ်များကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သော အောင်မြင်မှုကို ပထမဆုံးတွေ့ရှိခဲ့သည်။Prince de Condé သည် စပိန်ကိုဆန့်ကျင်သည့် Catalonia တွင်မအောင်မြင်သောမဲဆွယ်စည်းရုံးမှုမှပြန်လည်ခေါ်ယူခံခဲ့ရပြီး Archduke ၏စပိန်စစ်တပ်နှင့်လူဇင်ဘတ်ဘုရင်ခံဗိုလ်ချုပ် Jean de Beck နှင့်ဆန့်ကျင်ဘက်လူ 16,000 ပြင်သစ်စစ်တပ်၏တပ်မှူးအဖြစ်ခန့်အပ်ခြင်းခံရသည်။Condé သည် Ypres ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် အင်အား 18,000 စပိန်-ဂျာမန် တပ်ဖွဲ့သည် Lens ကို ဝိုင်းထားခဲ့သည်။Condé သည် သူတို့နှင့်တွေ့ဆုံရန် အဆင့်မြှင့်တင်ခဲ့သည်။ဖြစ်ပေါ်လာသော Lens တိုက်ပွဲတွင် Condé သည် ပွင့်လင်းလွင်ပြင်တစ်ခုအတွက် ခိုင်ခံ့သောတောင်ထိပ်နေရာတစ်ခုကို စွန့်လွှတ်ရန် စပိန်ကို နှိုးဆော်ခဲ့ပြီး ၎င်းသည် သူ၏မြင်းတပ်၏ စည်းကမ်းနှင့် သာလွန်ကောင်းမွန်သော တိုက်ခိုက်ရေးစွမ်းရည်များကို စပိန်ပေါ်ရှိ Walloon-Lorrainer မြင်းတပ်အား အားသွင်းကာ ဆုတ်ခွာရန် နှိုးဆော်ခဲ့သည်။ အတောင်ပံအလယ်ဗဟိုရှိ ပြင်သစ်ခြေလျင်တပ်နှင့် မြင်းတပ်များသည် အားကောင်းသော စပိန်ဗဟို၏ တိုက်ခိုက်ခြင်းကို ခံခဲ့ရပြီး ဆုံးရှုံးမှုများစွာ ကြုံတွေ့ခဲ့ရသော်လည်း ၎င်းတို့၏ မြေပြင်ကို ထိန်းထားနိုင်ခဲ့သည်။အတောင်ပံများပေါ်ရှိ ပြင်သစ်တပ်သားများသည် ဆန့်ကျင်ဘက်များထံမှ လွတ်မြောက်ကာ ချက်ခြင်းငေါက်ငမ်းနေသော စပိန်ဗဟိုကို ဝန်းရံကာ တရားစွဲဆိုခဲ့သည်။စပိန်တို့သည် ၎င်းတို့၏စစ်တပ်ထက်ဝက် ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး ၎င်းတို့အနက်မှ ၃,၀၀၀ ခန့် သေဆုံး သို့မဟုတ် ဒဏ်ရာရခဲ့ပြီး ၅,၀၀၀-၆,၀၀၀ ခန့်၊ သေနတ် ၃၈ လက်၊ အလံ 100 နှင့် ၎င်းတို့၏ ဗော်လန်တာများနှင့် ခရီးဆောင်အိတ်များနှင့်အတူ တပ်ဖွဲ့ဝင် တစ်ဝက်ခန့် ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ပြင်သစ်လူမျိုး ၁၅၀၀ သေဆုံးပြီး ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။ပြင်သစ်အောင်ပွဲသည် Westphalia ငြိမ်းချမ်းရေးကို လက်မှတ်ရေးထိုးရန် အထောက်အကူဖြစ်စေသော်လည်း Fronde ပုန်ကန်မှုဖြစ်ပွားမှုကြောင့် ပြင်သစ်တို့သည် စပိန်တို့အပေါ် အောင်ပွဲခံရန် တားဆီးပိတ်ပင်ခဲ့သည်။
▲
●
Westphalia စာချုပ်
Westphalia ၏ငြိမ်းချမ်းရေး ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1648 Oct 24

Westphalia စာချုပ်

Osnabrück, Germany
The Peace of Westphalia သည် Osnabrück နှင့် Münster ၏ Westphalian မြို့များတွင် 1648 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် ချုပ်ဆိုခဲ့သော ငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ်နှစ်ခုအတွက် စုပေါင်းအမည်ဖြစ်သည်။၎င်းတို့သည် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ကာ သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာသို့ ငြိမ်းချမ်းရေးယူဆောင်လာကာ လူပေါင်း ရှစ်သန်းခန့် သေဆုံးခဲ့သည့် ဥရောပသမိုင်း၏ ဘေးဆိုးကာလကို ပိတ်ပစ်ခဲ့သည်။
▲
●
1648 Dec 1

ဇာတ်လမ်းတို

Central Europe
စစ်ပွဲကြောင့်ဖြစ်ရသည့် လူမှုရေးစည်းမျဥ်းပြိုကွဲမှုသည် ချက်ချင်းပျက်စီးခြင်းထက် မကြာခဏ ပိုမိုသိသာထင်ရှားပြီး ကြာရှည်ခံကြောင်း အကြံပြုထားသည်။ဒေသန္တရအစိုးရ ပြိုကွဲမှုကြောင့် နှစ်ဖက်တပ်သားများထံမှ မိမိတို့ကိုယ်ကို ကာကွယ်ရန် အတူတကွစုရုံးခဲ့ကြသည့် မြေယာမဲ့တောင်သူလယ်သမားများကို ဖန်တီးခဲ့ပြီး အထက်သြစတြီးယား၊ Bavaria နှင့် Brandenburg တို့တွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပုန်ကန်မှုများဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။စစ်သားများသည် ဆက်လက်မရွေ့မီ ဧရိယာတစ်ခုအား ဖျက်ဆီးခဲ့ပြီး ကျယ်ပြန့်သော လယ်မြေများကို လူများကို ချန်ထားခဲ့ကာ ဂေဟစနစ်ကို ပြောင်းလဲခဲ့သည်။1638 ခုနှစ် ဆောင်းရာသီတွင် ဝံပုလွေများ၏ လွှမ်းမိုးမှုခံရချိန်တွင် Bavaria သည် ကြွက်များ၏ ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် အစာပြတ်လပ်မှု ပိုမိုဆိုးရွားလာပြီး နောက်နွေဦးရာသီတွင် တောဝက်များ၏ ကောက်ပဲသီးနှံများ ပျက်စီးသွားခဲ့သည်။Westphalia ၏ငြိမ်းချမ်းရေးသည် "ဂျာမန်လွတ်လပ်မှုများ" ကိုပြန်လည်အတည်ပြုပြီး Habsburg သည်သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာကိုစပိန် နှင့်ဆင်တူသောဗဟိုချုပ်ကိုင်မှုရှိသောနိုင်ငံအဖြစ်သို့ပြောင်းလဲရန်ကြိုးပမ်းမှုများကိုအဆုံးသတ်သည်။လာမည့်နှစ်ပေါင်း 50 ကျော်အတွင်း၊ Bavaria၊ Brandenburg-Prussia၊ Saxony နှင့် အခြားသူများသည် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်မူဝါဒများကို ပိုမိုလုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး ဆွီဒင်သည် အင်ပါယာတွင် အမြဲတမ်းခြေကုပ်ယူလာခဲ့သည်။ဤအခက်အခဲများကြားမှ၊ Habsburg နယ်မြေများသည် အခြားသူများထက် စစ်ပွဲဒဏ်ကို လျော့နည်းခံစားခဲ့ရပြီး Bohemia ၏ စုပ်ယူမှုနှင့် ၎င်းတို့၏နယ်မြေတစ်လျှောက်လုံး ကက်သလစ်ဘာသာ ပြန်လည်ထူထောင်ရေးတို့နှင့် ပိုမိုညီညွတ်သောအုပ်စုဖြစ်လာခဲ့သည်။ပြင်သစ်သည် အခြားအာဏာများထက် အနှစ်သုံးဆယ်စစ်ပွဲမှ ပိုမိုရရှိခဲ့သည်ဟု ငြင်းဆိုခဲ့သည်။1648 ခုနှစ်တွင် Richelieu ၏ရည်မှန်းချက်အများစုကိုအောင်မြင်ခဲ့သည်။၎င်းတို့တွင် စပိန်နှင့် သြစတြီးယား Habsburgs တို့ကို ခွဲထုတ်ခြင်း၊ ပြင်သစ်နယ်နိမိတ်ကို အင်ပါယာသို့ ချဲ့ထွင်ခြင်းနှင့် ဥရောပမြောက်ပိုင်းတွင် စပိန်စစ်တပ် စိုးမိုးမှု အဆုံးသတ်ခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။Franco-Spanish ပဋိပက္ခသည် 1659 ခုနှစ်အထိ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေသော်လည်း Westphalia သည် Louis XIV ကို စပိန်အား လွှမ်းမိုးကြီးစိုးသော ဥရောပပါဝါအဖြစ် စတင်အစားထိုးရန် Westphalia အား ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ဘာသာရေးနှင့် ပတ်သက်သော ကွဲပြားမှုများသည် ၁၇ ရာစုတစ်လျှောက်လုံး ပြဿနာတစ်ခုအဖြစ် တည်ရှိနေသော်လည်း ၎င်းသည် အဓိက မောင်းနှင်သူဟု ဆိုနိုင်သည့် အာဖရိကတိုက် ဥရောပ၏ နောက်ဆုံးစစ်ပွဲဖြစ်သည်။၎င်းသည် 1815 နှင့် ကျော်လွန်သည့်တိုင်အောင် တည်မြဲနေခဲ့သော ဥရောပတစ်ခွင်၏ ကောက်ကြောင်းများကို ဖန်တီးခဲ့သည်။ပြင်သစ်နိုင်ငံ၊ ပေါင်းစည်းထားသော ဂျာမနီ ၏အစနှင့် သီးခြားသြစထရို-ဟန်ဂေရီအုပ်စု၊ ယုတ်လျော့သော်လည်း အရေးပါသော စပိန်၊ ဒိန်းမတ်၊ ဆွီဒင်နှင့် ဆွစ်ဇာလန်တို့ကဲ့သို့ လွတ်လပ်သော နိုင်ငံငယ်များ၊ ဒတ်ခ်ျသမ္မတနိုင်ငံ ကြား ကွဲထွက်သွားသည့် အနိမ့်ပိုင်းနိုင်ငံများနှင့်အတူ 1830 ခုနှစ်တွင် ဘယ်လ်ဂျီယံ။
▲
●

Appendices



APPENDIX 1

Gustavus Adolphus: 'The Father Of Modern Warfare


Play button




APPENDIX 2

Why the Thirty Years' War Was So Devastating?


Play button




APPENDIX 3

Field Artillery | Evolution of Warfare 1450-1650


Play button




APPENDIX 4

Europe's Apocalypse: The Shocking Human Cost Of The Thirty Years' War


Play button

Characters



Ottavio Piccolomini

Ottavio Piccolomini

Imperial Field Marshal

Archduke Leopold Wilhelm

Archduke Leopold Wilhelm

Austrian Archduke

Maarten Tromp

Maarten Tromp

Dutch General / Admiral

Ernst von Mansfeld

Ernst von Mansfeld

German Military Commander

Gaspar de Guzmán

Gaspar de Guzmán

Spanish Prime Minister

Gottfried Heinrich Graf zu Pappenheim

Gottfried Heinrich Graf zu Pappenheim

Field Marshal of the Holy Roman Empire

Alexander Leslie

Alexander Leslie

Swedish Field Marshal

Cardinal Richelieu

Cardinal Richelieu

First Minister of State

Gustavus Adolphus

Gustavus Adolphus

King of Sweden

Albrecht von Wallenstein

Albrecht von Wallenstein

Bohemian Military leader

George I Rákóczi

George I Rákóczi

Prince of Transylvania

Melchior von Hatzfeldt Westerwald

Melchior von Hatzfeldt Westerwald

Imperial Field Marshal

Johan Banér

Johan Banér

Swedish Field Marshal

Johann Tserclaes

Johann Tserclaes

Count of Tilly

Ferdinand II

Ferdinand II

Holy Roman Emperor

Martin Luther

Martin Luther

German Priest

John George I

John George I

Elector of Saxony

Louis XIII

Louis XIII

King of France

Bogislaw XIV

Bogislaw XIV

Duke of Pomerania

References



  • Alfani, Guido; Percoco, Marco (2019). "Plague and long-term development: the lasting effects of the 1629–30 epidemic on the Italian cities". The Economic History Review. 72 (4): 1175–1201. doi:10.1111/ehr.12652. ISSN 1468-0289. S2CID 131730725.
  • Baramova, Maria (2014). Asbach, Olaf; Schröder, Peter (eds.). Non-splendid isolation: the Ottoman Empire and the Thirty Years War in The Ashgate Research Companion to the Thirty Years' War. Routledge. ISBN 978-1-4094-0629-7.
  • Bassett, Richard (2015). For God and Kaiser; the Imperial Austrian Army. Yale University Press. ISBN 978-0-300-17858-6.
  • Bely, Lucien (2014). Asbach, Olaf; Schröder, Peter (eds.). France and the Thirty Years War in The Ashgate Research Companion to the Thirty Years' War. Ashgate. ISBN 978-1-4094-0629-7.
  • Bireley, Robert (1976). "The Peace of Prague (1635) and the Counterreformation in Germany". The Journal of Modern History. 48 (1): 31–69. doi:10.1086/241519. S2CID 143376778.
  • Bonney, Richard (2002). The Thirty Years' War 1618–1648. Osprey Publishing.
  • Briggs, Robin (1996). Witches & Neighbors: The Social And Cultural Context of European Witchcraft. Viking. ISBN 978-0-670-83589-8.
  • Brzezinski, Richard (2001). Lützen 1632: Climax of the Thirty Years War: The Clash of Empires. Osprey. ISBN 978-1-85532-552-4.
  • Chandler, David (1990). The Art of Warfare in the Age of Marlborough. Spellmount Publishers Ltd. ISBN 978-0946771424.
  • Clodfelter, Micheal (2008). Warfare and Armed Conflicts: A Statistical Encyclopedia of Casualty and Other Figures, 1492–2015 (2017 ed.). McFarland. ISBN 978-0-7864-7470-7.
  • Costa, Fernando Dores (2005). "Interpreting the Portuguese War of Restoration (1641-1668) in a European Context". Journal of Portuguese History. 3 (1).
  • Cramer, Kevin (2007). The Thirty Years' War & German Memory in the Nineteenth Century. University of Nebraska. ISBN 978-0-8032-1562-7.
  • Croxton, Derek (2013). The Last Christian Peace: The Congress of Westphalia as A Baroque Event. Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-137-33332-2.
  • Croxton, Derek (1998). "A Territorial Imperative? The Military Revolution, Strategy and Peacemaking in the Thirty Years War". War in History. 5 (3): 253–279. doi:10.1177/096834459800500301. JSTOR 26007296. S2CID 159915965.
  • Davenport, Frances Gardiner (1917). European Treaties Bearing on the History of the United States and Its Dependencies (2014 ed.). Literary Licensing. ISBN 978-1-4981-4446-9.
  • Duffy, Christopher (1995). Siege Warfare: The Fortress in the Early Modern World 1494–1660. Routledge. ISBN 978-0415146494.
  • Ferretti, Giuliano (2014). "La politique italienne de la France et le duché de Savoie au temps de Richelieu; Franco-Savoyard Italian policy in the time of Richelieu". Dix-septième Siècle (in French). 1 (262): 7. doi:10.3917/dss.141.0007.
  • Friehs, Julia Teresa. "Art and the Thirty Years' War". Die Welt der Habsburger. Retrieved 8 August 2021.
  • Hays, J. N. (2005). Epidemics and pandemics; their impacts on human history. ABC-CLIO. ISBN 978-1851096589.
  • Gnanaprakasar, Nalloor Swamy (2003). Critical History of Jaffna – The Tamil Era. Asian Educational Services. ISBN 978-81-206-1686-8.
  • Gutmann, Myron P. (1988). "The Origins of the Thirty Years' War". Journal of Interdisciplinary History. 18 (4): 749–770. doi:10.2307/204823. JSTOR 204823.
  • Hanlon, Gregory (2016). The Twilight Of A Military Tradition: Italian Aristocrats And European Conflicts, 1560–1800. Routledge. ISBN 978-1-138-15827-6.
  • Hayden, J. Michael (1973). "Continuity in the France of Henry IV and Louis XIII: French Foreign Policy, 1598–1615". The Journal of Modern History. 45 (1): 1–23. doi:10.1086/240888. JSTOR 1877591. S2CID 144914347.
  • Helfferich, Tryntje (2009). The Thirty Years War: A Documentary History. Hackett Publishing Co, Inc. ISBN 978-0872209398.
  • Heitz, Gerhard; Rischer, Henning (1995). Geschichte in Daten. Mecklenburg-Vorpommern; History in data; Mecklenburg-Western Pomerania (in German). Koehler&Amelang. ISBN 3-7338-0195-4.
  • Israel, Jonathan (1995). Spain in the Low Countries, (1635–1643) in Spain, Europe and the Atlantic: Essays in Honour of John H. Elliott. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-47045-2.
  • Jensen, Gary F. (2007). The Path of the Devil: Early Modern Witch Hunts. Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-7425-4697-4.
  • Kamen, Henry (2003). Spain's Road to Empire. Allen Lane. ISBN 978-0140285284.
  • Kohn, George (1995). Encyclopedia of Plague and Pestilence: From Ancient Times to the Present. Facts on file. ISBN 978-0-8160-2758-3.
  • Lee, Stephen (2001). The Thirty Years War (Lancaster Pamphlets). Routledge. ISBN 978-0-415-26862-2.
  • Lesaffer, Randall (1997). "The Westphalia Peace Treaties and the Development of the Tradition of Great European Peace Settlements prior to 1648". Grotiana. 18 (1): 71–95. doi:10.1163/187607597X00064.
  • Levy, Jack S (1983). War in the Modern Great Power System: 1495 to 1975. University Press of Kentucky.
  • Lockhart, Paul D (2007). Denmark, 1513–1660: the rise and decline of a Renaissance monarchy. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-927121-4.
  • Maland, David (1980). Europe at War, 1600–50. Palgrave Macmillan. ISBN 978-0-333-23446-4.
  • McMurdie, Justin (2014). The Thirty Years' War: Examining the Origins and Effects of Corpus Christianum's Defining Conflict (MA thesis). George Fox University.
  • Milton, Patrick; Axworthy, Michael; Simms, Brendan (2018). Towards The Peace Congress of Münster and Osnabrück (1643–1648) and the Westphalian Order (1648–1806) in "A Westphalia for the Middle East". C Hurst & Co Publishers Ltd. ISBN 978-1-78738-023-3.
  • Mitchell, Andrew Joseph (2005). Religion, revolt, and creation of regional identity in Catalonia, 1640–1643 (PhD thesis). Ohio State University.
  • Murdoch, Steve (2000). Britain, Denmark-Norway and the House of Stuart 1603–1660. Tuckwell. ISBN 978-1-86232-182-3.
  • Murdoch, S.; Zickerman, K; Marks, H (2012). "The Battle of Wittstock 1636: Conflicting Reports on a Swedish Victory in Germany". Northern Studies. 43.
  • Murdoch, Steve; Grosjean, Alexia (2014). Alexander Leslie and the Scottish generals of the Thirty Years' War, 1618–1648. London: Pickering & Chatto.
  • Nicklisch, Nicole; Ramsthaler, Frank; Meller, Harald; Others (2017). "The face of war: Trauma analysis of a mass grave from the Battle of Lützen (1632)". PLOS ONE. 12 (5): e0178252. Bibcode:2017PLoSO..1278252N. doi:10.1371/journal.pone.0178252. PMC 5439951. PMID 28542491.
  • Norrhem, Svante (2019). Mercenary Swedes; French subsidies to Sweden 1631–1796. Translated by Merton, Charlotte. Nordic Academic Press. ISBN 978-91-88661-82-1.
  • O'Connell, Daniel Patrick (1968). Richelieu. Weidenfeld & Nicolson.
  • O'Connell, Robert L (1990). Of Arms and Men: A History of War, Weapons, and Aggression. OUP. ISBN 978-0195053593.
  • Outram, Quentin (2001). "The Socio-Economic Relations of Warfare and the Military Mortality Crises of the Thirty Years' War" (PDF). Medical History. 45 (2): 151–184. doi:10.1017/S0025727300067703. PMC 1044352. PMID 11373858.
  • Outram, Quentin (2002). "The Demographic impact of early modern warfare". Social Science History. 26 (2): 245–272. doi:10.1215/01455532-26-2-245.
  • Parker, Geoffrey (2008). "Crisis and Catastrophe: The global crisis of the seventeenth century reconsidered". American Historical Review. 113 (4): 1053–1079. doi:10.1086/ahr.113.4.1053.
  • Parker, Geoffrey (1976). "The "Military Revolution," 1560-1660—a Myth?". The Journal of Modern History. 48 (2): 195–214. doi:10.1086/241429. JSTOR 1879826. S2CID 143661971.
  • Parker, Geoffrey (1984). The Thirty Years' War (1997 ed.). Routledge. ISBN 978-0-415-12883-4. (with several contributors)
  • Parker, Geoffrey (1972). Army of Flanders and the Spanish Road, 1567–1659: The Logistics of Spanish Victory and Defeat in the Low Countries' Wars (2004 ed.). CUP. ISBN 978-0-521-54392-7.
  • Parrott, David (2001). Richelieu's Army: War, Government and Society in France, 1624–1642. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-79209-7.
  • Pazos, Conde Miguel (2011). "El tradado de Nápoles. El encierro del príncipe Juan Casimiro y la leva de Polacos de Medina de las Torres (1638–1642): The Treaty of Naples; the imprisonment of John Casimir and the Polish Levy of Medina de las Torres". Studia Histórica, Historia Moderna (in Spanish). 33.
  • Pfister, Ulrich; Riedel, Jana; Uebele, Martin (2012). "Real Wages and the Origins of Modern Economic Growth in Germany, 16th to 19th Centuries" (PDF). European Historical Economics Society. 17. Archived from the original (PDF) on 11 May 2022. Retrieved 6 October 2020.
  • Porshnev, Boris Fedorovich (1995). Dukes, Paul (ed.). Muscovy and Sweden in the Thirty Years' War, 1630–1635. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-45139-0.
  • Pursell, Brennan C. (2003). The Winter King: Frederick V of the Palatinate and the Coming of the Thirty Years' War. Ashgate. ISBN 978-0-7546-3401-0.
  • Ryan, E.A. (1948). "Catholics and the Peace of Westphalia" (PDF). Theological Studies. 9 (4): 590–599. doi:10.1177/004056394800900407. S2CID 170555324. Archived from the original (PDF) on 4 March 2016. Retrieved 7 October 2020.
  • Schmidt, Burghart; Richefort, Isabelle (2006). "Les relations entre la France et les villes hanséatiques de Hambourg, Brême et Lübeck : Moyen Age-XIXe siècle; Relations between France and the Hanseatic ports of Hamburg, Bremen and Lubeck from the Middle Ages to the 19th century". Direction des Archives, Ministère des affaires étrangères (in French).
  • Schulze, Max-Stefan; Volckart, Oliver (2019). "The Long-term Impact of the Thirty Years War: What Grain Price Data Reveal" (PDF). Economic History.
  • Sharman, J.C (2018). "Myths of military revolution: European expansion and Eurocentrism". European Journal of International Relations. 24 (3): 491–513. doi:10.1177/1354066117719992. S2CID 148771791.
  • Spielvogel, Jackson (2017). Western Civilisation. Wadsworth Publishing. ISBN 978-1-305-95231-7.
  • Storrs, Christopher (2006). The Resilience of the Spanish Monarchy 1665–1700. OUP. ISBN 978-0-19-924637-3.
  • Stutler, James Oliver (2014). Lords of War: Maximilian I of Bavaria and the Institutions of Lordship in the Catholic League Army, 1619–1626 (PDF) (PhD thesis). Duke University. hdl:10161/8754. Archived from the original (PDF) on 28 July 2021. Retrieved 21 September 2020.
  • Sutherland, NM (1992). "The Origins of the Thirty Years War and the Structure of European Politics". The English Historical Review. CVII (CCCCXXIV): 587–625. doi:10.1093/ehr/cvii.ccccxxiv.587.
  • Talbott, Siobhan (2021). "'Causing misery and suffering miserably': Representations of the Thirty Years' War in Literature and History". Sage. 30 (1): 3–25. doi:10.1177/03061973211007353. S2CID 234347328.
  • Thion, Stephane (2008). French Armies of the Thirty Years' War. Auzielle: Little Round Top Editions.
  • Thornton, John (2016). "The Kingdom of Kongo and the Thirty Years' War". Journal of World History. 27 (2): 189–213. doi:10.1353/jwh.2016.0100. JSTOR 43901848. S2CID 163706878.
  • Trevor-Roper, Hugh (1967). The Crisis of the Seventeenth Century: Religion, the Reformation and Social Change (2001 ed.). Liberty Fund. ISBN 978-0-86597-278-0.
  • Van Gelderen, Martin (2002). Republicanism and Constitutionalism in Early Modern Europe: A Shared European Heritage Volume I. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-80203-1.
  • Van Groesen, Michiel (2011). "Lessons Learned: The Second Dutch Conquest of Brazil and the Memory of the First". Colonial Latin American Review. 20 (2): 167–193. doi:10.1080/10609164.2011.585770. S2CID 218574377.
  • Van Nimwegen, Olaf (2010). The Dutch Army and the Military Revolutions, 1588–1688. Boydell Press. ISBN 978-1-84383-575-2.
  • Wedgwood, C.V. (1938). The Thirty Years War (2005 ed.). New York Review of Books. ISBN 978-1-59017-146-2.
  • White, Matthew (2012). The Great Big Book of Horrible Things. W.W. Norton & Co. ISBN 978-0-393-08192-3.
  • Wilson, Peter H. (2009). Europe's Tragedy: A History of the Thirty Years War. Allen Lane. ISBN 978-0-7139-9592-3.
  • Wilson, Peter H. (2018). Lützen: Great Battles Series. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0199642540.
  • Wilson, Peter (2008). "The Causes of the Thirty Years War 1618–48". The English Historical Review. 123 (502): 554–586. doi:10.1093/ehr/cen160. JSTOR 20108541.
  • Zaller, Robert (1974). "'Interest of State': James I and the Palatinate". Albion: A Quarterly Journal Concerned with British Studies. 6 (2): 144–175. doi:10.2307/4048141. JSTOR 4048141.