ကျွန်းဆွယ်စစ်ပွဲ
1807
စကားချီး
1808
Despñaperros
1808
Bailén တိုက်ပွဲ
1808
Vimeiro တိုက်ပွဲ
1808
Burgos တိုက်ပွဲ
1808
Tudela တိုက်ပွဲ
1809
Corunna တိုက်ပွဲ
1814
ဇာတ်လမ်းတို
နောက်ဆက်တွဲများ
ဇာတ်ကောင်များ
အကိုးအကား
1808 - 1814
ကျွန်းဆွယ်စစ်ပွဲ (၁၈၀၇-၁၈၁၄) သည် နပိုလီယံ စစ်ပွဲများအတွင်းစပိန် ၊ ပေါ်တူဂီ နှင့် ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းတို့ က Iberian ကျွန်းဆွယ်တွင် ဆင်နွှဲခဲ့သော စစ်ရေးပဋိပက္ခဖြစ်သည်။စပိန်တွင် ၎င်းသည် စပိန်လွတ်လပ်ရေးစစ်ပွဲနှင့် ထပ်နေသည်ဟု ယူဆသည်။ပြင်သစ်နှင့် စပိန်စစ်တပ်များသည် ၁၈၀၇ ခုနှစ်တွင် ပေါ်တူဂီအား စပိန်ကို ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်၍ ပေါ်တူဂီအား ကျူးကျော်သိမ်းပိုက်သောအခါ စစ်ပွဲစတင်ခဲ့ပြီး နပိုလီယံ ပြင်သစ်သည် ၎င်း၏မဟာမိတ်ဖြစ်သော စပိန်ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် ၁၈၀၈ ခုနှစ်တွင် စစ်ပွဲစတင်ခဲ့သည်။နပိုလီယံဘိုနာပတ်သည် Ferdinand VII နှင့် သူ၏ဖခင် Charles IV တို့ကို ထီးနန်းစွန့်ခိုင်းပြီးနောက် ၎င်း၏ညီဖြစ်သူ ဂျိုးဇက်ဘိုနာပတ်အား စပိန်ထီးနန်းတွင် တပ်ဆင်ကာ Bayonne ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည်။စပိန်လူမျိုးအများစုသည် ပြင်သစ်အုပ်ချုပ်မှုကို ငြင်းပယ်ပြီး ၎င်းတို့ကို ဖြုတ်ချရန်အတွက် သွေးထွက်သံယိုစစ်ပွဲကို ဆင်နွှဲခဲ့ကြသည်။ကျွန်းဆွယ်ပေါ်ရှိ စစ်ပွဲသည် 1814 ခုနှစ်တွင် ဆဌမမြောက်ညွန့်ပေါင်းတပ်မှ နပိုလီယံကို ရှုံးနိမ့်သည်အထိ ကြာမြင့်ခဲ့ပြီး ၎င်းသည် အမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေး၏ ပထမဆုံးစစ်ပွဲများထဲမှ တစ်ခုအဖြစ် မှတ်ယူထားပြီး အကြီးစားပြောက်ကျားစစ်ပွဲများ ပေါ်ပေါက်လာမှုအတွက် အရေးပါပါသည်။
ဆိုင်ကိုအလည်အပတ်
1807 Jan 1
စကားချီး
Spainစပိန် နှင့် ပြင်သစ်တို့သည် ၁၇၉၆ ခုနှစ်တွင် San Ildefonso ၏ ဒုတိယစာချုပ် ချုပ်ဆိုကတည်းက ဗြိတိန်နှင့် မဟာမိတ် ဖြစ်ခဲ့သည်။ ၁၈၀၅ ခုနှစ်တွင် Trafalgar တိုက်ပွဲတွင် ဗြိတိသျှတို့ ပေါင်းစပ်ထားသော စပိန်နှင့် ပြင်သစ်ရေယာဉ်များကို ရှုံးနိမ့်ပြီးနောက် မဟာမိတ်အဖွဲ့တွင် အက်ကြောင်းများ စတင်ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ စတုတ္ထမြောက် မဟာမိတ် စစ်ပွဲ ဖြစ်ပွားပြီးနောက် ပြင်သစ်ကို တောင်ဘက်မှ ကျူးကျော်ရန် စပိန်က ပြင်ဆင်နေသည်။1806 ခုနှစ်တွင် စပိန်သည် Prussian အောင်ပွဲအတွက် ကျူးကျော်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း Jena-Auerstaedt တိုက်ပွဲတွင် နပိုလီယံ၏ Prussian စစ်တပ်၏ ရှုံးနိမ့်မှုကြောင့် စပိန်ကို ကျောခိုင်းခဲ့သည်။သို့သော်လည်း စပိန်၊ Trafalgar တွင် ၎င်း၏ ရေယာဉ်စု ဆုံးရှုံးခဲ့ရမှုနှင့် Continental System သို့ အတင်းအကြပ် ဝင်ရောက်ရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည့်အချက်ကို စပိန်က ဆက်လက် ဒေါသထွက်ခဲ့သည်။မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ မဟာမိတ်နှစ်နိုင်ငံသည် Continental System တွင်ပါဝင်ရန် ငြင်းဆိုထားသည့် ကာလရှည်ကြာ ဗြိတိသျှကုန်သွယ်ဖက်နှင့် မဟာမိတ်ဖြစ်သည့် ပေါ်တူဂီကို ခွဲထွက်ရန် သဘောတူညီခဲ့သည်။နပိုလီယံသည် စပိန်နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးနှင့် အုပ်ချုပ်ရေး၏ ဆိုးရွားလှသော အခြေအနေနှင့် ၎င်း၏ နိုင်ငံရေး မတည်ငြိမ်မှုများကို အပြည့်အဝ သိရှိခဲ့သည်။လက်ရှိအခြေအနေတွင် မဟာမိတ်အဖြစ် တန်ဖိုးအနည်းငယ်သာရှိသည်ဟု သူယုံကြည်လာခဲ့သည်။ပေါ်တူဂီကို ပြင်သစ်ကျူးကျော်ရန် ပြင်ဆင်ရန်အတွက် စပိန်တွင် ပြင်သစ်တပ်များ နေရာချထားရန် အခိုင်အမာ ပြောကြားခဲ့သော်လည်း ယင်းပြီးသည်နှင့် ပေါ်တူဂီသို့ နောက်ထပ် ပြင်သစ်တပ်များကို စပိန်သို့ ဆက်လက်ပြောင်းရွှေ့စေခဲ့သည်။စပိန်မြေတွင် ပြင်သစ်တပ်များ တည်ရှိနေခြင်းသည် စပိန်တွင် အလွန်ရေပန်းစားခြင်းမရှိသဖြင့် ထီးနန်းဆက်ခံသူ ဖာဒီနန်ကို ထောက်ခံသူများမှ Aranjuez ၏ ဆူပူအုံကြွမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။စပိန်ဘုရင် Charles IV သည် မတ်လ 1808 တွင် ထီးနန်းစွန့်ခဲ့ပြီး ၎င်း၏ ၀န်ကြီးချုပ် Manuel de Godoy ကိုလည်း ဖြုတ်ချခဲ့သည်။ဖာဒီနန်သည် တရားဝင်ဘုရင်အဖြစ် ကြေညာပြီး ဘုရင်အဖြစ် ထမ်းဆောင်ရန် မျှော်လင့်ကာ မက်ဒရစ်သို့ ပြန်လာခဲ့သည်။နပိုလီယံဘိုနာပတ်သည် ဖာဒီနန်ကို ပြင်သစ်နိုင်ငံ၊ Bayonne သို့ ဆင့်ခေါ်ပြီး ဖာဒီနန်သည် ဘုရင်အဖြစ် ဘိုနာပတ်၏ရာထူးကို အတည်ပြုရန် အပြည့်အဝမျှော်လင့်ထားသည်။နပိုလီယံသည် သီးခြားရောက်ရှိလာသော Charles IV ကို ဆင့်ခေါ်ခဲ့သည်။နပိုလီယံက ဖာဒီနန်ကို ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်ပြီး ထီးနန်းစွန့်ခဲ့တဲ့ သူ့ဖခင်ကို နန်းစွန့်ဖို့ ဖိအားပေးခဲ့တယ်။ထို့နောက် Charles IV သည် သူ၏ ယုတ်မာသောသားတော်ကို ထီးနန်းဆက်ခံရန် မလိုလားသောကြောင့် နပိုလီယံ၏မျက်နှာသာဖြင့် ထီးနန်းစွန့်ခဲ့သည်။နပိုလီယံက သူ့ညီယောသပ်ကို ထီးနန်းတင်လိုက်တယ်။တရားဝင် ထီးနန်းစွန့်ခြင်းများသည် ထိုင်ဘုရင်အသစ်၏တရားဝင်မှုကို ထိန်းသိမ်းရန် ဒီဇိုင်းထုတ်ထားသည်။
▲
●
1807 Nov 19 - Nov 26
ပေါ်တူဂီကို ကျူးကျော်တယ်။
Lisbon, Portugalအသက်ကြီးပြီး အရေးပါသော မဟာမိတ်ဖြစ်သည့် ပေါ်တူဂီ တွင် ဗြိတိန်က ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် နပိုလီယံသည် ကျူးကျော်အချိန်ဇယားကို အရှိန်မြှင့်ရန် ဆုံးဖြတ်ကာ 120 အကွာအဝေးတွင် Alcántara မှ အနောက်ဘက်သို့ ရွှေ့ရန် Junot ကို ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ မိုင် (၁၉၃ ကီလိုမီတာ)။1807 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ 19 ရက်နေ့တွင် Junot သည် လစ္စဘွန်းမြို့သို့ထွက်ခွာခဲ့ပြီး နိုဝင်ဘာလ 30 ရက်နေ့တွင် သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။မင်းသား ရီဂျန့်ဂျွန်သည် လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီး ၎င်း၏ မိသားစု၊ နန်းတွင်းသူ၊ နိုင်ငံတော် စာရွက်စာတမ်းများနှင့် ရတနာများကို ဗြိတိသျှတို့ ကာကွယ်ထားသော ရေယာဉ်စုတွင် တင်ဆောင်ကာ ဘရာဇီး သို့ ထွက်ပြေးခဲ့သည်။သူသည် မှူးမတ်များ၊ ကုန်သည်များနှင့် အခြားသူများ၏ ပျံသန်းမှုတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။စစ်သင်္ဘော ၁၅ စင်းနှင့် သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး အစီး ၂၀ ကျော်ဖြင့် ဒုက္ခသည် သင်္ဘောများသည် နိုဝင်ဘာ ၂၉ ရက်တွင် ကျောက်ချရပ်နားကာ ဘရာဇီး၏ ကိုလိုနီနယ်သို့ ရွက်လွှင့်ခဲ့သည်။ပျံသန်းမှုမှာ ရှုပ်ထွေးလွန်းသဖြင့် ရတနာတင်ဆောင်ထားသည့် လှည်း ၁၄ စင်းကို သင်္ဘောကျင်းပေါ်တွင် ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။Junot ၏ ပထမဆုံးသော လုပ်ရပ်တစ်ခုအနေဖြင့် ဘရာဇီးသို့ ထွက်ပြေးသွားသူများ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုများကို သိမ်းဆည်းခဲ့ပြီး ဖရန့် သန်း 100 လျော်ကြေးပေးခဲ့သည်။စစ်တပ်သည် ပေါ်တူဂီ တပ်ရင်းတစ်ခုအဖြစ် ဖွဲ့စည်းပြီး မြို့စောင့်တာဝန် ထမ်းဆောင်ရန် ဂျာမနီမြောက်ပိုင်းသို့ သွားခဲ့သည်။Junot သည် သူ့တပ်များကို ထိန်းချုပ်ရန် ကြိုးစားခြင်းဖြင့် အခြေအနေကို တည်ငြိမ်အောင် အစွမ်းကုန် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ပေါ်တူဂီအာဏာပိုင်များသည် ၎င်းတို့၏ပြင်သစ်သိမ်းပိုက်သူများကို ယေဘူယျအားဖြင့် လက်အောက်ခံဖြစ်သော်လည်း သာမန်ပေါ်တူဂီလူမျိုးများသည် ဒေါသထွက်ခဲ့ကြပြီး ကြမ်းတမ်းသောအခွန်အခများသည် လူထုကြားတွင် ခါးသီးနာကြည်းမှုများ ဖြစ်စေခဲ့သည်။၁၈၀၈ ခုနှစ် ဇန်န၀ါရီလတွင် ပြင်သစ်တို့၏ သတ်မှတ်ချက်များကို ဆန့်ကျင်သော လူများကို ကွပ်မျက်ခဲ့သည်။အခြေအနေက အန္တရာယ်များသော်လည်း မငြိမ်သက်မှုကို ပုန်ကန်မှုအဖြစ် ပြောင်းလဲရန် ပြင်ပမှ လှုံ့ဆော်မှုတစ်ခု လိုအပ်ပါသည်။
▲
●
1808 - 1809
ပြင်သစ်ကျူးကျော်မှု1808 May 1
မေလ အရေးအခင်း နှစ်ခု
Madrid, Spainမေလ ၂ ရက်နေ့တွင် မက်ဒရစ်မြို့ရှိ တော်ဝင်နန်းတော်ရှေ့တွင် လူအုပ်ကြီး စတင်စုရုံးခဲ့ကြသည်။Francisco de Paula ကို ဖယ်ရှားရန် ကြိုးပမ်းမှုတွင် စုရုံးသူများသည် နန်းတော်တွင်းသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ကြသည်။Marshal Murat သည် အမြောက်တပ်များနှင့်အတူ တော်ဝင်အစောင့်တပ်မှ အမြောက်တပ်ရင်းတစ်ရင်းကို နန်းတော်သို့စေလွှတ်ခဲ့သည်။နောက်ပိုင်းတွင် စုဝေးနေသော လူအုပ်ကို ပစ်ခတ်ခဲ့ရာ ပုန်ကန်မှုသည် မြို့၏ အခြားနေရာများသို့ ပျံ့နှံ့သွားခဲ့သည်။နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ကတော့ လက်နက်ကိုင် ညံ့ဖျင်းတဲ့ လူဦးရေက ပြင်သစ်တပ်တွေနဲ့ ထိပ်တိုက်တွေ့နေချိန်မှာ မက်ဒရစ်မြို့ရဲ့ နေရာတော်တော်များများမှာ လမ်းပေါ်ထွက် တိုက်ပွဲတွေ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။Murat သည် သူ၏တပ်ဖွဲ့ဝင်အများစုကို မြို့ထဲသို့ လျင်မြန်စွာ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့ပြီး Puerta del Sol နှင့် Puerta de Toledo ဝန်းကျင်တွင် တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။Marshal Murat သည် မြို့တော်တွင် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကို ချမှတ်ခဲ့ပြီး အုပ်ချုပ်ရေးကို အပြည့်အဝ ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့သည် မြို့ကို ဖြည်းဖြည်းချင်း ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့ပြီး တိုက်ပွဲများတွင် လူရာနှင့်ချီ သေဆုံးခဲ့သည်။စပိန်ပန်းချီဆရာ Goya ၏ The Charge of the Mamelukes ပန်းချီကားသည် လမ်းပေါ်ထွက်တိုက်ပွဲများကို ပုံဖော်ထားသည်။Puerta del Sol တွင်နေထိုင်သူ Madrid ၏ Imperial Guard မှ Mamelukes သည် ဗောက်များဝတ်ဆင်ကာ ကွေးကောက်သော ပညာရပ်များကိုအသုံးပြုကာ မွတ်ဆလင်စပိန် ကိုအမှတ်ရစေသည်။စပိန်တပ်များသည် မြို့ထဲတွင် တပ်စွဲထားသော်လည်း စစ်တန်းလျားများတွင်သာ ချုပ်နှောင်ထားခဲ့သည်။အမိန့်ကို မနာခံသော စပိန်တပ်များသည် မွန်တီလီယွန်၏ စစ်တန်းလျားရှိ အမြောက်တပ်များမှဖြစ်ပြီး အုံကြွမှုတွင် ပါဝင်ခဲ့သူဖြစ်သည်။အဆိုပါတပ်များမှ အရာရှိနှစ်ဦးဖြစ်သည့် Luis Daoíz de Torres နှင့် Pedro Velarde y Santillán တို့သည် ပုန်ကန်မှု၏သူရဲကောင်းများအဖြစ် ဂုဏ်ပြုခံရဆဲဖြစ်သည်။စစ်တန်းလျားများကို ပြင်သစ်တို့၏ ချေမှုန်းမှုအတွင်း ၎င်းတို့နှစ်ဦးစလုံး သေဆုံးခဲ့ပြီး သူပုန်များ အလွန်များပြားသော အရေအတွက်ဖြင့် လျော့ကျသွားခဲ့သည်။
▲
●
1808 May 7
Bayonne ၏ ဆုတ်ခွာမှု
Bayonne, France၁၈၀၈ ခုနှစ်တွင် နပိုလီယံသည် ပဋိပက္ခကိုဖြေရှင်းခြင်း၏ မှားယွင်းသောဟန်ဆောင်မှုအောက်တွင် Charles IV နှင့် Ferdinand VII တို့ကို ပြင်သစ်နိုင်ငံ Bayonne သို့ ဖိတ်ကြားခဲ့သည်။နှစ်ဦးစလုံးသည် ပြင်သစ်အုပ်စိုးရှင်၏ အာဏာကို ကြောက်ရွံ့ကြပြီး ဖိတ်ကြားချက်ကို လက်ခံရန် သင့်လျော်သည်ဟု ယူဆကြသည်။သို့သော် Bayonne တွင်တစ်ကြိမ်၊ နပိုလီယံသည် ၎င်းတို့နှစ်ဦးစလုံးကို ထီးနန်းစွန့်လွှတ်ပြီး သူ့ကိုယ်သူ ပေးအပ်ရန် အတင်းအကျပ်ခိုင်းစေခဲ့သည်။ထို့နောက် ဧကရာဇ်မင်းသည် ၎င်း၏ညီဖြစ်သူ ဂျိုးဇက်ဘိုနာပတ်အား စပိန်ဘုရင်ဟု အမည်ပေးခဲ့သည်။ဤအပိုင်းကို စပိန်ဘာသာဖြင့် Abdications of Bayonne သို့မဟုတ် Abdicaciones de Bayona ဟုခေါ်သည်။
▲
●
1808 Jun 5
Despñaperros
Almuradiel, Spainကျွန်းဆွယ်စစ်ပွဲအတွင်း၊ အထူးသဖြင့် 1808 ခုနှစ် ဇွန်လ ပထမပတ်အတွင်းတွင်၊ နပိုလီယံ၏တပ်များသည် မက်ဒရစ်နှင့် Andalusia ကြားတွင် အဓိကအားဖြင့် Sierra Morena ပြောက်ကျားများ၏ လှုပ်ရှားမှုကြောင့် မက်ဒရစ်နှင့် Andalusia အကြား အရည်ချင်းဆက်သွယ်မှုကို ထိန်းသိမ်းရာတွင် ကြီးမားသောအခက်အခဲရှိခဲ့သည်။Despeñaperros အနီးတစ်ဝိုက်တွင် ပထမဆုံးတိုက်ခိုက်မှုသည် ပြင်သစ်နဂါးတပ်ခွဲနှစ်စုအား အနီးနားရှိ Almuradiel မြို့သို့ ဆုတ်ခွာခိုင်းလိုက်သောအခါတွင် ပထမအကြိမ်တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ဇွန်လ 19 ရက်နေ့တွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Vedel အား စစ်သည် 6,000၊ မြင်း 700 နှင့် သေနတ် 12 ကောင်ဖြင့် Toledo မှ တောင်ဘက်သို့ ဦးတည်ထွက်ခွာရန် အမိန့်ပေးခဲ့ပြီး Sierra Morena ကိုဖြတ်ကာ တောင်များကို ပြောက်ကျားများမှ ကိုင်ဆောင်ကာ Dupont နှင့် ချိတ်ဆက်ကာ Castile-La Mancha ကို နှိုးဆော်ခဲ့သည်။ လမ်းတစ်လျှောက်။Vedel သည် ဗိုလ်ချုပ် Roize နှင့် Ligier-Belair လက်အောက်ရှိ တပ်ခွဲငယ်များဖြင့် ချီတက်စဉ်တွင် ပူးပေါင်းပါဝင်ခဲ့သည်။1808 ခုနှစ် ဇွန်လ 26 ရက်နေ့တွင် Vedel ၏စစ်ကြောင်းသည် ဒုတိယဗိုလ်မှူးကြီး Valdecaños ၏ စပိန်ပုံမှန်ပြောက်ကျားများနှင့် ပြောက်ကျားများအား သေနတ်ခြောက်လက်ဖြင့် အနိုင်ယူပြီး Puerta del Rey တောင်ကြားလမ်းကို ပိတ်ဆို့ကာ နောက်တစ်နေ့တွင် လာကာရိုလိုင်းနားတွင် Dupont နှင့် တွေ့ဆုံပြီး တစ်လအကြာတွင် Madrid နှင့် စစ်ရေးဆက်သွယ်မှု ပြန်လည်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အနှောင့်အယှက်နောက်ဆုံးတွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Gobert ၏ဌာနခွဲသည် Dupont အားအားဖြည့်ရန် ဇူလိုင်လ 2 ရက်နေ့တွင် Madrid မှထွက်ခွာခဲ့သည်။သို့သော်၊ သူ၏တပ်မဟာတစ်ခုသာ နောက်ဆုံးတွင် Dupont သို့ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ကျန်သည် ပြောက်ကျားများကို တိုက်ရန် မြောက်ဘက်လမ်းကို ထိန်းထားရန် လိုအပ်သည်။
▲
●
1808 Jun 15
ဇာရာဂိုဇာကို ပထမဆုံး ဝိုင်းထားတယ်။
Zaragoza, SpainZaragoza ၏ပထမဆုံးသောဝိုင်းရံမှု (ဆာရာဂိုဆာဟုလည်းခေါ်သည်) သည်ကျွန်းဆွယ်စစ်ပွဲ (1807-1814) တွင်သွေးထွက်သံယိုတိုက်ပွဲဖြစ်သည်။ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Lefebvre-Desnouettes လက်အောက်ရှိ ပြင်သစ်စစ်တပ်သည် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Jean-Antoine Verdier မှ ဝိုင်းရံထားကာ ထပ်ခါတလဲလဲ တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး 1808 ခုနှစ် နွေရာသီတွင် စပိန်နိုင်ငံ ဇာရာဂိုဇာမြို့မှ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာခဲ့သည်။
▲
●
1808 Jul 16 - Jul 12
Bailén တိုက်ပွဲ
Bailén, Spainဇူလိုင်လ 16 နှင့် 19 ရက်အကြားတွင် စပိန်တပ်ဖွဲ့များသည် Guadalquivir ပေါ်ရှိ ရွာများတစ်လျှောက်တွင် ပြင်သစ်တပ်များ ဖြန့်ကျက်နေရာယူကာ အချက်များစွာကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး ရှုပ်ယှက်ခတ်နေသော ပြင်သစ်နောက်ခံလူများကို ၎င်းတို့၏ သဘောထားကွဲလွဲမှုပုံစံပြောင်းရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။Castaños သည် Andújar တွင် Dupont မြစ်အောက်ပိုင်းကို ချိတ်ဆွဲခြင်းဖြင့် Reding သည် Mengibar တွင်မြစ်ကိုအောင်မြင်စွာအတင်းအကြပ်တွန်းအားပေးကာ Bailén ကိုသိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး ပြင်သစ်စစ်တပ်၏အတောင်ပံနှစ်ခုကြားတွင် သူ့ကိုယ်သူဝင်ရောက်ခဲ့သည်။Castaños နှင့် Reding အကြားတွင် ဖမ်းမိခဲ့သော Dupont သည် သွေးထွက်သံယိုနှင့် အပူတပြင်း စွဲချက် သုံးခုဖြင့် Bailén ရှိ စပိန်လိုင်းကို ဖြတ်ကျော်ရန် အချည်းနှီး ကြိုးပမ်းခဲ့ပြီး အသေအပျောက် 2,000 အပါအဝင် ဒဏ်ရာရသူ 2,000 ကို ခံစားခဲ့ရသည်။သူ၏လူများသည် ရိက္ခာပြတ်လပ်ပြီး ပူပြင်းသောအပူရှိန်တွင် ရေမရှိသဖြင့် Dupont သည် စပိန်လူမျိုးနှင့် ဆွေးနွေးမှုပြုလုပ်ခဲ့သည်။Vedel နောက်ဆုံးတော့ ရောက်လာပေမယ့် အရမ်းနောက်ကျသွားတယ်။ဆွေးနွေးပွဲများတွင် Dupont သည် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်သာမက Vedel ၏တပ်ဖွဲ့ဝင်များကိုပါ လက်နက်ချရန် သဘောတူထားသော်လည်း ၎င်းတပ်များသည် စပိန်ဝန်းရံမှုအပြင်ဘက်တွင် လွတ်မြောက်ရန် အခွင့်အလမ်းကောင်းများရှိနေသော်လည်း၊ကျွန်းဆွယ်စစ်ပွဲတစ်ခုလုံးတွင် ပြင်သစ်တို့၏ အဆိုးရွားဆုံးသော ရှုံးနိမ့်မှုအဖြစ် Bailén သည် စုစုပေါင်း အမျိုးသား ၁၇,၀၀၀ ကို ဖမ်းမိခဲ့သည်။၎င်းတို့အား ပြင်သစ်နိုင်ငံသို့ ပြန်ပို့ရန် လိုအပ်သော်လည်း စပိန်လူမျိုးများသည် လက်နက်ချသည့် စည်းကမ်းချက်များကို မလိုက်နာဘဲ အများစုမှာ ငတ်ပြတ်သေဆုံးသွားသည့် Cabrera ကျွန်းသို့ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။မဒရစ်ရှိ ဂျိုးဇက်ဘိုနာပတ်၏ တရားရုံးသို့ ကပ်ဘေးသတင်းများ ရောက်ရှိလာသောအခါ၊ ရလဒ်မှာ စပိန်နိုင်ငံ အများအပြားကို သောင်းကျန်းသူများထံ စွန့်လွှတ်ကာ Ebro သို့ အထွေထွေဆုတ်ခွာသွားခြင်း ဖြစ်သည်။ဥရောပတစ်ခွင်ရှိ ပြင်သစ်၏ရန်သူများသည် ယခုအချိန်အထိ အနိုင်ယူ၍မရသော ပြင်သစ်အင်ပါယာစစ်တပ်ကို ပထမဆုံးသော ကြီးမားသော ရှုံးနိမ့်မှုကို ဆင်နွှဲခဲ့ကြသည်။"စပိန်မှာ ဝမ်းသာပီတိဖြစ်ရတယ်၊ ဗြိတိန်က ကြည်နူးတယ်၊ ပြင်သစ်လည်း တုန်လှုပ်သွားပြီး နပိုလီယံ ဒေါသဖြစ်သွားတယ်။ အဲဒါက နပိုလီယံအင်ပါယာမှာ အကြီးကျယ်ဆုံးသော ရှုံးနိမ့်မှုဖြစ်ပြီး ဧကရာဇ်မင်းကို စော်ကားတာကလွဲလို့ ဘာမှမထိခိုက်တဲ့ ပြိုင်ဘက်ကို နှိပ်စက်ခဲ့တယ်။— စပိန်သူရဲကောင်းများ၏ ပုံပြင်များသည် သြစတြီးယားကို တွန်းအားပေးခဲ့ပြီး နပိုလီယံအား နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ခုခံမှုစွမ်းအားကို ပြသခဲ့ပြီး ပြင်သစ်ကိုဆန့်ကျင်သည့် ပဉ္စမမြောက်ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ တက်လာခဲ့သည်။
▲
●
1808 Aug 1
ဗြိတိသျှတပ်တွေ ရောက်လာတယ်။
Lisbon, Portugalကျွန်းဆွယ်စစ်ပွဲတွင် ဗြိတိန်ပါဝင်ပတ်သက်မှုသည် ကုန်းမြေပေါ်တွင် ဗြိတိန်စစ်တပ်အင်အား တိုးမြှင့်ရန်နှင့် Iberian ကျွန်းဆွယ်ကို ပြင်သစ်လက်မှ လွတ်မြောက်ရန် ဥရောပတွင် နှစ်ရှည်လများ စည်းရုံးရေးစတင်ခြင်း ဖြစ်သည်။၁၈၀၈ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ဘုရင်၏ ဂျာမန်တပ်မဟာ အပါအဝင် ဗြိတိသျှ တပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၅,၀၀၀ သည် ပေါ်တူဂီနိုင်ငံသို့ ဆင်းသက်ခဲ့ပြီး ဩဂုတ်လ ၁၀ ရက်၊ ဇွန် ၁၀ ရက်၊ ဇွန် ၁၀ ရက် နှင့် ရိုလီကာရှိ အင်အား ၄၀၀၀ ခန့်ရှိသော ပင်မတပ်ခွဲ ရိုလီကာတွင် အင်အား ၄ဝ၀ ခန့်ကို မောင်းထုတ်ခဲ့သည်။ Vimeiro ရှိ အမျိုးသားများ။Wellesley ကို ပထမတွင် Sir Harry Burrard နှင့် Sir Hew Dalrymple တို့က အစားထိုးခဲ့သည်။Dalrymple သည် ဩဂုတ်လတွင် အငြင်းပွားဖွယ် Cintra ကွန်ဗင်းရှင်းတွင် ပေါ်တူဂီမှ တော်ဝင်ရေတပ်မှ ပေါ်တူဂီမှ ဂျူနိုအား အငြိုးအတေးကင်းစွာ ထွက်ခွာခွင့်ပြုခဲ့သည်။၁၈၀၈ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ အစောပိုင်းတွင် Sintra ကွန်ဗင်းရှင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ဗြိတိန်တွင် အရှုပ်တော်ပုံနှင့် စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Dalrymple၊ Burrard နှင့် Wellesley တို့ကို ပြန်လည်ခေါ်ယူပြီးနောက်၊ Sir John Moore သည် ပေါ်တူဂီရှိ ဗြိတိသျှတပ်ဖွဲ့ဝင် 30,000 ကို ကွပ်ကဲခဲ့သည်။ထို့အပြင် Sir David Baird သည် လူ 12,000 နှင့် 13,000 ကြား တင်ဆောင်လာသော သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး 150 ပါသော Falmouth မှ စစ်ကူများ စေလွှတ်ရန် အမိန့်ပေးကာ HMS Louie၊ HMS Amelia နှင့် HMS Champion တို့က အောက်တိုဘာလ 13 ရက်နေ့တွင် Corunna ဆိပ်ကမ်းသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးနှင့် အုပ်ချုပ်ရေးဆိုင်ရာ ပြဿနာများသည် ဗြိတိသျှတို့၏ ချက်ချင်းထိုးစစ်ကို တားဆီးနိုင်ခဲ့သည်။ထိုအချိန်တွင် ဗြိတိသျှတို့သည် ဒိန်းမတ်မှ La Romana ၏ မြောက်ပိုင်းတပ်ခွဲမှ လူ ၉၀၀၀ ခန့်ကို ကယ်ထုတ်ရန် ကူညီခြင်းဖြင့် စပိန်အရေးတွင် ကြီးမားသော ပံ့ပိုးကူညီမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။၁၈၀၈ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ဗြိတိသျှ ဘောလ်တစ်ရေတပ်သည် စပိန်တပ်ခွဲကို လွတ်မြောက်ရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည့် တပ်ရင်း ၃ ရင်းမှလွဲ၍ ဆွီဒင်ရှိ Gothenburg လမ်းကြောင်းဖြင့် စပိန်သို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည်။1808 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် ဌာနခွဲသည် Santander သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။
▲
●
1808 Aug 21
Vimeiro တိုက်ပွဲ
Vimeiro, Portugal၁၈၀၈ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၁ ရက်နေ့ ဗီမီရိုတိုက်ပွဲတွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အာသာဝဲလ်စလေ (နောက်ပိုင်း ဝယ်လင်တန်မြို့စားဖြစ်လာသူ) လက်အောက်ရှိ ဗြိတိသျှတို့သည် ပြင်သစ်လူမျိုး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဂျင်းအန်ဒိုချီ ဂျူနို၏ လက်အောက်တွင် ပြင်သစ်တို့အား ချေမှုန်းနိုင်ခဲ့သည်။ .ဤတိုက်ပွဲသည် ပေါ်တူဂီကို ပြင်သစ်ကျူးကျော်မှုကို အဆုံးအဖြတ်ပေးသည်။Roliça တိုက်ပွဲအပြီး လေးရက်အကြာတွင် ဝဲလ်စလေ၏စစ်တပ်သည် Vimeiro ရွာအနီးရှိ General Junot လက်အောက်ရှိ ပြင်သစ်စစ်တပ်မှ တိုက်ခိုက်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။ပြင်သစ်တပ်များသည် ဗြိတိသျှလက်ဝဲဘက်သို့ ချီတက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း ချေမှုန်းရန် ၎င်း၏စစ်တပ်ကို ပြန်လည်ဖြန့်ကျက်နိုင်ခဲ့ပြီး တိုက်ခိုက်ရေးတိုက်ပွဲအဖြစ် စတင်ခဲ့သည်။တစ်ချိန်တည်းတွင်၊ Junot သည် ဗဟိုစစ်ကြောင်းနှစ်ခုသို့ စေလွှတ်ခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို့အား တန်းစီနေသည့် တပ်ဖွဲ့ဝင်များမှ ထိန်းထားသည့် ဘော်လီများဖြင့် ပြန်ခိုင်းခဲ့သည်။ထို့နောက် မကြာမီတွင်၊ တစ်ဖက်မှ တိုက်ခိုက်မှုကို ချေဖျက်ပြီး ဂျူနိုသည် အင်္ဂလို-ပေါ်တူဂီ ဆုံးရှုံးမှု ၇၀၀ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက လူ ၂၀၀၀ နှင့် အမြောက် ၁၃ လုံး ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး တောရက်စ် ဗီဒရပ်စ်ဆီသို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။Wellesley ကို Sir Harry Burrard နှင့် Sir Hew Dalrymple (တိုက်ပွဲအတွင်း ရောက်ရှိလာခဲ့ပြီး မကြာမီ ဒုတိယမြောက်) ကြောင့် Wellesley ကို လိုက်ရှာခြင်း မရှိခဲ့ပါ။ပြင်သစ်ကို ရှုံးနိမ့်ပြီးနောက် Dalrymple သည် ပြင်သစ်အား ၎င်းတို့မျှော်လင့်ထားသည်ထက် ပိုမို၍ ရက်ရောသော စည်းကမ်းများ ပေးခဲ့သည်။Sintra ကွန်ဗင်းရှင်း၏ စည်းကမ်းချက်များအရ၊ ရှုံးနိမ့်သောစစ်တပ်ကို ဗြိတိသျှရေတပ်မှ ပြင်သစ်ရေတပ်မှ လုယက်ခြင်း၊ သေနတ်များနှင့် ကိရိယာအစုံအလင်ဖြင့် ပြင်သစ်သို့ ပြန်လည်ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။Sintra ကွန်ဗင်းရှင်းသည် ဗြိတိန်တွင် ဒေါသထွက်စေခဲ့သည်။တရားဝင်စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုတစ်ခုက လူသုံးဦးစလုံးကို လွတ်ငြိမ်းချမ်းသာခွင့်ပေးခဲ့သော်လည်း စစ်တပ်ဖွဲ့စည်းမှုနှင့် လူထုအမြင်နှစ်ခုစလုံးက Dalrymple နှင့် Burrard ကို အပြစ်တင်ခဲ့သည်။၎င်းတို့နှစ်ဦးစလုံးအား အုပ်ချုပ်ရေးရာထူးများ ပေးအပ်ခဲ့ပြီး ကွင်းဆင်းကွပ်ကဲမှုလည်း ထပ်မံမပြုလုပ်ခဲ့ပေ။သဘောတူညီချက်ကို ခါးခါးသီးသီး ဆန့်ကျင်ခဲ့သော ဝဲလ်စလေသည် စပိန်နှင့် ပေါ်တူဂီတို့တွင် တက်ကြွစွာ အမိန့်ပြန်ပေးခဲ့သည်။
▲
●
1808 Nov 1
နပိုလီယံက စပိန်ကို ကျူးကျော်တယ်။
Madrid, SpainBailén တွင် ပြင်သစ်တပ်များ လက်နက်ချပြီး ပေါ်တူဂီ ဆုံးရှုံးပြီးနောက် နပိုလီယံသည် စပိန်တွင် သူကြုံတွေ့ရသည့် အန္တရာယ်ကို ယုံကြည်ခဲ့သည်။Ebro ပေါ်တွင် လူ 278,670 ရှိသော သူ၏ Armée d'Espagne ဖြင့် 80,000 ကုန်ကြမ်း၊ စည်းစနစ်မကျသော စပိန်တပ်များနှင့် ရင်ဆိုင်ရသဖြင့် နပိုလီယံနှင့် သူ၏ စစ်ဗိုလ်များသည် 1808 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် စပိန်မျဉ်းကြောင်း၏ ကြီးမားသော နှစ်ထပ်ထုပ်ပိုးမှုကို သယ်ဆောင်လာခဲ့သည်။ နပိုလီယံသည် အင်အားကြီးမားစွာနှင့် စပိန်ကာကွယ်ရေးကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ Burgos၊ Tudela၊ Espinosa နှင့် Somosierra တို့တွင် အငွေ့ပျံခဲ့သည်။မက်ဒရစ်သည် ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်တွင် လက်နက်ချခဲ့သည်။ဂျိုးဇက်ဘိုနာပတ်သည် သူ၏ထီးနန်းကို ပြန်လည်ရရှိခဲ့သည်။စစ်အာဏာရှင်များသည် 1808 ခုနှစ်နို၀င်ဘာလတွင် Madrid ကိုစွန့်ခွာကာ Seville ၏ Alcázar တွင်နေထိုင်ခဲ့ပြီး 16 ဒီဇင်ဘာ 1808 မှ 23 ဇန်န၀ါရီ 1810 အထိ Catalonia တွင် Laurent Gouvion Saint-Cyr ၏အင်အား 17,000 ရှိသော VII တပ်များသည် Anglo-Span မှနှင်းဆီများကိုသိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ ဒီဇင်ဘာလ 16 ရက်နေ့တွင် Barcelona အနီး Cardedeu တွင် Juan Miguel de Vives y Feliu ၏စပိန်စစ်တပ်၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းကိုဖျက်ဆီးခဲ့ပြီး Conde de Caldagues နှင့် Molins de Rei ရှိ Theodor von Reding လက်အောက်ရှိစပိန်လူမျိုးများကိုဖြတ်တောက်ခဲ့သည်။
▲
●
1808 Nov 10
Burgos တိုက်ပွဲ
Burgos, SpainGamonal စစ်ပွဲဟုလည်းလူသိများသော Burgos တိုက်ပွဲသည် စပိန်နိုင်ငံ၊ Burgos အနီးရှိ Gamonal ရွာတွင် ကျွန်းဆွယ်စစ်ပွဲအတွင်း နိုဝင်ဘာ 10၊ 1808 တွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သည်။Marshal Bessières လက်အောက်ရှိ အင်အားကြီး ပြင်သစ်စစ်တပ်သည် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Belveder လက်အောက်ရှိ အရေအတွက်ထက် စပိန်တပ်များကို လွှမ်းခြုံကာ ဖျက်ဆီးခဲ့ပြီး စပိန်အလယ်ပိုင်းကို ကျူးကျော်ရန် လမ်းဖွင့်ပေးခဲ့သည်။
▲
●
1808 Nov 23
Tudela တိုက်ပွဲ
Tudela, Navarre, SpainTudela တိုက်ပွဲ (နိုဝင်ဘာ 23 1808) တွင် Marshal Jean Lannes ဦးဆောင်သော ပြင်သစ်စစ်တပ်သည် ဗိုလ်ချုပ် Castaños လက်အောက်ရှိ စပိန်စစ်တပ်ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည် ။ထိုတိုက်ပွဲသည် ရန်သူတို့အပေါ် ဧကရာဇ်တပ်များ အပြီးအပိုင် အောင်ပွဲရခဲ့သည်။တိုက်ပွဲသည် စပိန်နိုင်ငံ၊ Navarre ရှိ Tudela အနီးတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး၊ နပိုလီယံစစ်ပွဲများဟု သိကြသည့် ကျယ်ပြန့်သော ပဋိပက္ခ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။
▲
●
1808 Nov 30
မက်ဒရစ်သို့သွားရန်- ဆိုမိုစီယာရာတိုက်ပွဲ
Somosierra, Community of MadriNapoleon Bonaparte ၏ တိုက်ရိုက်ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင် Franco-Spanish-Polish ပေါင်းစည်းထားသော Franco-Spanish-Polish တပ်ဖွဲ့သည် Sierra de Guadarrama တွင် တပ်စွဲထားသော စပိန်ပြောက်ကျားများကို ဖြတ်ကျော်ကာ လမ်းကြောင်းကို ဖြတ်ကျော်ကာ Somosierra of Somosierra တိုက်ပွဲသည် 1808 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ 30 ရက်နေ့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပါသည်။ ပြင်သစ်တိုက်ခိုက်မှု။Madrid ၏မြောက်ဘက် မိုင် 60 (97 ကီလိုမီတာ) အကွာရှိ Somosierra တောင်ကြားတွင်၊ Benito de San Juan လက်အောက်ရှိ စပိန်တပ်သားများနှင့် အမြောက်တပ်များထက် များစွာသာလွန်သော စပိန်မြို့တော်ကို နပိုလီယံ၏ ချီတက်လာမှုကို တားဆီးရန် ရည်ရွယ်သည်။နပိုလီယံသည် ပြင်သစ်ခြေလျင်တပ်များ တောင်စောင်းများပေါ်သို့ တက်နေစဉ်တွင် နပိုလီယံသည် စပိန်တပ်များကို လွှမ်းမိုးနိုင်ခဲ့ပြီး ပြင်သစ်ခြေလျင်တပ်များက တောင်စောင်းများကို ချီတက်လာစဉ်တွင် ပိုလန်ဘုရင်မင်းမြတ် Chevau-légers များကို စပိန်သေနတ်များဖြင့် စေလွှတ်ခဲ့သည်။ထိုအောင်ပွဲသည် ရက်အတော်ကြာပြီးနောက် ကျရောက်ခဲ့သည့် မက်ဒရစ်မြို့သို့ သွားမည့်လမ်းကို တားထားသည့် နောက်ဆုံးအတားအဆီးကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်။
▲
●
1808 Dec 4
နပိုလီယံသည် မက်ဒရစ်မြို့သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။
Madrid, Spainမက်ဒရစ်သည် ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်တွင် လက်နက်ချခဲ့သည်။ဂျိုးဇက်ဘိုနာပတ်သည် သူ၏ထီးနန်းကို ပြန်လည်ရရှိခဲ့သည်။စစ်အာဏာရှင်များသည် 1808 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် မက်ဒရစ်ကို စွန့်ခွာကာ Seville ၏ Alcázar တွင် 16 ဒီဇင်ဘာ 1808 မှ 23 January 1810 အထိ နေထိုင်ခဲ့သည်။
▲
●
1808 Dec 19 - 1809 Feb 18
ဇာရာဂိုဇာကျဆုံးခြင်း။
Zaragoza, SpainZaragoza ၏ဒုတိယမြောက်ဝိုင်းရံမှုမှာ ကျွန်းဆွယ်စစ်ပွဲအတွင်း စပိန်မြို့ Zaragoza (ဆာရာဂိုဆာဟုလည်းခေါ်သည်) ကို ပြင်သစ်တို့က သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။၎င်း၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုအတွက် အထူးသတိပြုမိခဲ့သည်။ထိုမြို့သည် ပြင်သစ်တို့ထက် များစွာသာလွန်ခဲ့သည်။သို့သော်လည်း အရန်တပ်နှင့် ၎င်း၏အရပ်သားမဟာမိတ်များက အပူတပြင်း ခုခံမှုမှာ သူရဲကောင်းဆန်ခဲ့သည်၊ မြို့၏ အစိတ်အပိုင်းကြီးတစ်ခု အပျက်အစီးများ ရှိကာ မြို့စောင့်တပ်သည် အရပ်သား 30,000 သေဆုံးကာ တိုးမြင့်လာမှုကြောင့် သေဆုံးသူ 24,000 ဦး ခံစားခဲ့ရသည်။
▲
●
1809 - 1812
ဗြိတိသျှ စွက်ဖက်မှုနှင့် ပြောက်ကျားစစ်ပွဲ1809 Jan 13
ပထမဆုံး မက်ဒရစ် ထိုးစစ်
Uclés, Spainစစ်အာဏာရှင်တို့သည် စပိန်စစ်ပွဲ၏ လမ်းညွှန်မှုကို ခံယူကာ စစ်ခွန်များ ထူထောင်ကာ လမန်ချာတပ်ကို ဖွဲ့စည်းကာ ၁၈၀၉ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ဗြိတိန်နှင့် မဟာမိတ်စာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးကာ မေလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် ကော်တက်စ်၌ ခေါ်ယူရန် တော်ဝင်အမိန့်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်။မက်ဒရစ်မြို့ကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်နိုင်ရေးအတွက် စပိန်စစ်တပ်မှ ကြိုးပမ်းမှုမှာ Victor's I Corps မှ ဇန်နဝါရီလ 13 ရက်နေ့တွင် Uclés တွင် စပိန်တပ်များ အပြီးအပြတ် ဖျက်ဆီးခြင်းနှင့်အတူ အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်သည် ၎င်းတို့၏ စပိန်ပြိုင်ဘက် 6,887 ဦး ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး လူ 200 ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ဘုရင်ဂျိုးဇက်သည် တိုက်ပွဲအပြီးတွင် မက်ဒရစ်မြို့သို့ အောင်ပွဲခံခဲ့သည်။
▲
●
1809 Jan 16
Corunna တိုက်ပွဲ
Coruña, Galicia, Spainစပိန်တွင် Elviña တိုက်ပွဲ (သို့မဟုတ် A Coruña၊ La Corunna၊ La Coruña သို့မဟုတ် La Corogne) တိုက်ပွဲသည် အဲလ်ဗီယာစစ်ပွဲဟု လူသိများသော စပိန်နိုင်ငံ၌ ၁၈၀၉ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၁၆ ရက်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး အင်ပါယာ၏ မာရှယ်လော ဂျန်ဒီဒီယူ ဆိုးလ်၏ လက်အောက်တွင် ပြင်သစ်တပ်များက ဗြိတိသျှတစ်ဦးကို တိုက်ခိုက်သောအခါ၊ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး Sir John Moore လက်အောက်ခံစစ်တပ်။ကျယ်ပြန့်သော နပိုလီယံစစ်ပွဲများ၏ အစိတ်အပိုင်းဖြစ်သည့် ကျွန်းဆွယ်စစ်ပွဲကြားတွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သည်။နပိုလီယံ ဦးဆောင်သော ပြင်သစ် စစ်ဆင်ရေး၏ ရလဒ်မှာ စပိန်တပ်များကို အနိုင်ယူပြီး Moore ၏ မအောင်မြင်သော ကြိုးပမ်းမှုအပြီးတွင် ဗြိတိသျှစစ်တပ်ကို ကမ်းရိုးတန်းသို့ ဆုတ်ခွာစေခဲ့သော Soult ၏ တပ်မကြီးကို တိုက်ခိုက်ပြီး ပြင်သစ်စစ်တပ်ကို လမ်းကြောင်းပြောင်းစေခဲ့သည်။Soult လက်အောက်ရှိ ပြင်သစ်တို့၏ မဆုတ်မနစ် လိုက်လျောမှုဖြင့် ဗြိတိသျှတို့သည် စပိန်မြောက်ပိုင်းကို ဖြတ်ကျော်ကာ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ နောက်တန်းတပ်သည် ပြင်သစ်တို့၏ ထပ်ခါတလဲလဲ တိုက်ခိုက်မှုများကို တိုက်ထုတ်ခဲ့သည်။နှစ်ဖက်တပ်များ သည် ပြင်းထန်သော ဆောင်းရာသီ အခြေအနေများကို ခံစားခဲ့ရသည်။Robert Craufurd လက်အောက်ရှိ အထက်တန်းစား Light Brigade မှလွဲ၍ ဗြိတိသျှစစ်တပ်အများစုသည် ဆုတ်ခွာသွားစဉ်တွင် အမိန့်နှင့် စည်းကမ်းပိုင်း ဆိုင်ရာ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ပြင်သစ်တို့မရောက်မီ ရက်အနည်းငယ်အလိုတွင် စပိန်နိုင်ငံမြောက်ပိုင်း Galicia ကမ်းရိုးတန်းရှိ Corunna ဆိပ်ကမ်းသို့ ဗြိတိသျှတို့ရောက်ရှိသောအခါ ၎င်းတို့၏ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးသင်္ဘောများ မရောက်ရှိသေးသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။ရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် အဆိုပါရေတပ်သည် ရောက်ရှိလာပြီး ပြင်သစ်တပ်များက စတင်တိုက်ခိုက်ချိန်တွင် ဗြိတိသျှတို့ လိုက်ပါလာခဲ့သည်။၎င်းတို့သည် အင်္ဂလန်နိုင်ငံသို့ မထွက်ခွာမီ အခြားတိုက်ပွဲတစ်ခုအား တိုက်ခိုက်ရန် ဗြိတိသျှတို့အား တွန်းအားပေးခဲ့သည်။ရလဒ်အရ ဗြိတိန်သည် ပြင်သစ်တပ်များ ဆုတ်ခွာသွားသောအခါ ညမိုးချုပ်သည်အထိ တိုက်ခိုက်ခြင်းကို ရပ်တန့်ခဲ့သည်။ဗြိတိသျှတပ်များသည် နေ့ချင်းညချင်း ၎င်းတို့၏ စစ်ဆင်ရေးကို ပြန်လည်စတင်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်အမြောက် ပစ်ခတ်မှုအောက်တွင် ကျန်ရစ်ခဲ့သော နောက်ဆုံး ပို့ဆောင်မှု။ဒါပေမယ့် Corunna နဲ့ Ferrol တို့အပြင် စပိန်မြောက်ပိုင်းက ဆိပ်ကမ်းမြို့တွေကို ပြင်သစ်တွေက သိမ်းပိုက်ပြီး သိမ်းပိုက်ခဲ့ပါတယ်။တိုက်ပွဲအတွင်း ဗြိတိသျှတပ်မှူး ဆာဂျွန်မိုးသည် သူ၏တပ်သားများ ပြင်သစ်တိုက်ခိုက်မှုကို အောင်မြင်စွာ ချေမှုန်းနိုင်ခဲ့ကြောင်း သိရှိပြီးနောက် သေလောက်အောင် ဒဏ်ရာရကာ သေဆုံးသွားခဲ့သည်။
▲
●
1809 Mar 24
Ciudad Real တိုက်ပွဲ
Ciudad Real, Province of Ciudaပြင်သစ် 4th Corps (ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Valance လက်အောက်ရှိ ပိုလန်တပ်ခွဲနှင့်အတူ) Count Urbina Cartaojal ၏ စပိန်တပ်မကြီးမှ ကာကွယ်ထားသော Guadiana မြစ်ကူးတံတားကို ဖြတ်ကျော်ရမည်ဖြစ်သည်။ဗိုလ်မှူးကြီး Jan Konopka လက်အောက်ခံ ဗိုလ်မှူးကြီး Jan Konopka လက်အောက်ရှိ ပိုလန်တပ်သားတပ်သားများသည် တံတားကိုဖြတ်၍ အံ့အားသင့်သွားကာ စပိန်ခြေလျင်တပ်ရင်းကို ကျော်တက်ကာ တံတားကိုဖြတ်ကျော်ကာ အဓိက ပြင်သစ်နှင့် ပိုလန်တပ်ဖွဲ့ဝင်များက တံတားကိုဖြတ်ကျော်ကာ စပိန်ရှေ့တန်းကို တိုက်ခိုက်သည်။စည်းကမ်းမဲ့ စပိန်စစ်သားတွေ လူစုခွဲပြီး Santa Cruz ရဲ့ ဦးတည်ရာကို စတင်ဆုတ်ခွာသွားချိန်မှာ တိုက်ပွဲက ပြီးဆုံးသွားပါပြီ။
▲
●
1809 Mar 28
Medellín တိုက်ပွဲ
Medellín, Extremadura, Spainဗစ်တာသည် ပြင်သစ်မှ ဆုတ်ခွာသွားသော ပြင်သစ်မှ ဆုတ်ခွာသွားသော ဗိုလ်ချုပ် Cuesta မှ အမိန့်ပေးသော Estremadura တပ်ကို ဖျက်ဆီးရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ၎င်း၏ တောင်ပိုင်းမောင်းနှင်မှုကို စတင်ခဲ့သည်။မတ်လ 27 ရက်နေ့တွင် Cuesta သည်တပ်ဖွဲ့ဝင် 7,000 ဖြင့်အင်အားဖြည့်ခဲ့ပြီးဆက်လက်ဆုတ်ခွာမည့်အစားပြင်သစ်တို့နှင့်တွေ့ဆုံရန်ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။တိုက်ပွဲတွင် အသက်ဆုံးရှုံးလုနီးပါးရှိသော Cuesta အတွက် ဆိုးရွားသောနေ့ဖြစ်ခဲ့သည်။အချို့သော ခန့်မှန်းချက်များအရ စပိန်လူမျိုး ၈,၀၀၀ တွင် အသေအပျောက် အရေအတွက်ကို ထည့်သွင်းတွက်ချက်ပြီး တိုက်ပွဲနှင့် တိုက်ပွဲအပြီးတွင် သေဆုံးသူ ၂,၀၀၀ ခန့်ရှိပြီး ပြင်သစ်တို့ အသေအပျောက် ၁,၀၀၀ ခန့်သာ ရှိသည်။သို့သော်လည်း နောက်ရက်များအတွင်း ပြင်သစ်တပ်သားများသည် စပိန်စစ်သား ၁၆,၀၀၂ ဦးကို အစုလိုက်အပြုံလိုက်သင်္ချိုင်းများတွင် မြှုပ်နှံခဲ့သည်။ထို့အပြင် စပိန်လူမျိုးများသည် ၎င်းတို့၏ သေနတ်အလက် ၃၀ အနက် အလက် ၂၀ ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။၎င်းသည် 1808 ခုနှစ်တွင် Medina del Rio Seco ပြီးနောက် ပြင်သစ်လက်တွင် Cuesta ၏ ဒုတိယမြောက် အဓိကကျသော ရှုံးနိမ့်မှုဖြစ်သည်။ တိုက်ပွဲသည် ပြင်သစ်တောင်ပိုင်း စပိန်ကို သိမ်းပိုက်ရန် အောင်မြင်စွာ စတင်ခဲ့သည်။
▲
●
1809 Mar 29
ဒုတိယပေါ်တူဂီလှုပ်ရှားမှု- ပေါ်တို၏ပထမတိုက်ပွဲ
Porto, PortugalCorunna ပြီးနောက် Soult သည် ပေါ်တူဂီကို ကျူးကျော် ရန် အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။မြို့စောင့်တပ်များနှင့် ဖျားနာသူများကို လျှော့စျေးဖြင့် စစ်ဆင်ရေးအတွက် Soult's II Corps တွင် အမျိုးသား 20,000 ရှိသည်။၁၈၀၉ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် Ferrol ရှိ စပိန်ရေတပ်အခြေစိုက်စခန်းကို ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ပြီး ပြင်သစ်ခြေလျင်တပ်ကို ပြန်လည်တပ်ဆင်ရန်အတွက် အသုံးပြုသည့် သင်္ဘောရှစ်စင်း၊ ဖရီးဂိတ်စစ်သင်္ဘော ၃ စီး၊ အကျဉ်းသားထောင်ပေါင်းများစွာနှင့် Brown Bess ကျည်ဆန် ၂၀,၀၀၀ ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။မတ်လ 1809 တွင် Soult သည် မြောက်ဘက်စင်္ကြံမှတဆင့် ပေါ်တူဂီကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး Francisco da Silveira ၏ ပေါ်တူဂီတပ်ဖွဲ့ဝင် 12,000 သည် အဓိကရုဏ်းနှင့် ကမောက်ကမဖြစ်မှုများကြားတွင် ပြေလည်သွားကာ Soult နယ်စပ်ကိုဖြတ်ပြီး နှစ်ရက်အတွင်း Chaves ၏ခံတပ်ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။အနောက်ဘက်သို့ လှည့်ကာ Soult ၏ ပရော်ဖက်ရှင်နယ် တပ်ဖွဲ့ဝင် 16,000 သည် Braga တွင် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားခြင်းမရှိသော ပေါ်တူဂီလူမျိုး 25,000 အနက် 4,000 ကို တိုက်ခိုက်ပြီး ပြင်သစ်လူမျိုး 200 ကို အကုန်အကျခံကာ သတ်ပစ်ခဲ့သည်။မတ်လ 29 ရက်နေ့တွင် Porto ၏ပထမတိုက်ပွဲတွင်၊ ပေါ်တူဂီနောက်ခံလူများသည်ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်သွားပြီးလူပေါင်း 6,000 နှင့် 20,000 အကြားသေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရသို့မဟုတ်ဖမ်းဆီးရမိပြီးရိက္ခာအမြောက်အမြားဆုံးရှုံးခဲ့သည်။အသေအပျောက် 500 ထက်နည်းသော Soult သည် ပေါ်တူဂီနိုင်ငံ၏ အဖိုးတန် သင်္ဘောကျင်းများနှင့် လက်နက်တိုက်များနှင့်အတူ ပေါ်တူဂီ၏ ဒုတိယမြို့ကို လုံခြုံစေခဲ့သည်။Soult သည် လစ္စဘွန်းသို့ မချီတက်မီ ၎င်း၏စစ်တပ်ကို ပြန်လည်ကြံ့ခိုင်စေရန် ပေါ်တိုတွင် ရပ်တန့်ခဲ့သည်။
▲
●
1809 May 12
Wellingtom က အမိန့်ပေးသည်- Porto ၏ ဒုတိယတိုက်ပွဲ
PortugalWellesley သည် 1809 ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ပေါ်တူဂီနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိလာပြီး General Beresford လေ့ကျင့်ပေးထားသော ပေါ်တူဂီတပ်ရင်းများနှင့်အတူ ဗြိတိသျှစစ်တပ်ကို ကွပ်ကဲရန် ပြန်လည်ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။ဧပြီလ 22 ရက်နေ့တွင် ပေါ်တူဂီ၌ ဗြိတိသျှတပ်များကို ကွပ်ကဲပြီးနောက် ဝဲလ်စလေသည် ပေါ်တိုသို့ ချက်ချင်းချီတက်ကာ ဒိုရိုမြစ်ကို အံ့အားသင့်စွာဖြတ်ကူးကာ ၎င်း၏ခံစစ်အားနည်းသော ပေါ်တိုသို့ ချဉ်းကပ်ခဲ့သည်။Soult ၏ ကာကွယ်ရေးကို စုဆောင်းရန် နောက်ကျသော ကြိုးပမ်းမှုများသည် အချည်းနှီးပင်။ပြင်သစ်တို့သည် စည်းမဲ့ကမ်းမဲ့ ဆုတ်ခွာကာ မြို့ကို အလျင်အမြန် စွန့်ပစ်ခဲ့သည်။Soult သည် မကြာမီတွင် အရှေ့ဘက်သို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာမည့်လမ်းကြောင်းကို ပိတ်ဆို့ထားသည်ကို တွေ့ရှိခဲ့ပြီး ၎င်း၏သေနတ်များကို ဖျက်ဆီးကာ ခရီးဆောင်အိတ်ရထားကို မီးရှို့ခိုင်းခဲ့သည်။Wellesley သည် ပြင်သစ်စစ်တပ်ကို လိုက်သော်လည်း Soult ၏စစ်တပ်သည် တောင်များကိုဖြတ်၍ ထွက်ပြေးခြင်းဖြင့် ပျက်စီးခြင်းမှလွတ်မြောက်ခဲ့သည်။အခြားမြောက်ပိုင်းမြို့များကို ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Silveira က ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ထိုတိုက်ပွဲသည် ပေါ်တူဂီ၏ ဒုတိယ ပြင်သစ်ကျူးကျော်မှုကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။
▲
●
1809 Jun 7
Galicia လွတ်မြောက်ရေး
Ponte Sampaio, Pontevedra, Spaမတ်လ 27 ရက်နေ့တွင် စပိန်တပ်များသည် Vigo တွင် ပြင်သစ်တို့အား အနိုင်ယူပြီး Pontevedra ပြည်နယ်ရှိ မြို့အများစုကို ပြန်လည်သိမ်းယူကာ ပြင်သစ်တို့အား Santiago de Compostela သို့ ဆုတ်ခွာခိုင်းစေခဲ့သည်။ဇွန်လ (၇)ရက်နေ့တွင် ပြင်သစ်စစ်တပ်သည် ဗိုလ်မှူးကြီး ပါဘလို မိုရီလို (Pablo Morillo)၏ ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင် စပိန်တပ်များက Pontevedra ရှိ Puente Sanpayo တွင် အရေးနိမ့်ခဲ့ပြီး Ney နှင့် သူ၏တပ်ဖွဲ့များသည် စပိန်ပြောက်ကျားများ၏ နှောင့်ယှက်ခြင်းကို ခံရစဉ် ဇွန်လ ၉ ရက်နေ့တွင် Lugo သို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။Ney ၏တပ်များသည် Soult ၏တပ်များနှင့်ပူးပေါင်းပြီး 1809 ဇူလိုင်လတွင် Galicia မှနောက်ဆုံးအကြိမ်ဆုတ်ခွာခဲ့သည်။
▲
●
1809 Jul 27 - Jul 25
Talavera လှုပ်ရှားမှု
Talavera, Spainပေါ်တူဂီတို့ လုံခြုံလာသဖြင့်၊ Wellesley သည် Cuesta ၏တပ်များနှင့် ပေါင်းစည်းရန် စပိန်နိုင်ငံသို့ ချီတက်ခဲ့သည်။Victor's I Corps သည် Talavera မှ ၎င်းတို့ရှေ့မှ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။ယခု Marshal Jean-Baptiste Jourdan မှ အမိန့်ပေးသော Victor ၏ အားဖြည့်တပ်များကို Cuesta ၏ လိုက်ရှာသည့် တပ်ဖွဲ့များ ပြန်လည်ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။စပိန်ကို ကူညီရန် ဗြိတိသျှတပ်ခွဲနှစ်ခု တိုးလာသည်။ဇူလိုင်လ ၂၇ ရက်နေ့တွင် တာလာဗာရာတိုက်ပွဲတွင် ပြင်သစ်တို့သည် စစ်ကြောင်းသုံးကြောင်းဖြင့် ချီတက်လာကာ အကြိမ်ပေါင်းများစွာ ချေမှုန်းခံခဲ့ရသော်လည်း ပြင်သစ်တပ်ဖွဲ့ဝင် ၇,၅၀၀ ဆုံးရှုံးခဲ့သည့် အင်္ဂလို-မဟာမိတ်တပ်အတွက် ကြီးမားသော ကုန်ကျစရိတ်နှင့် ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။Wellesley သည် Puente del Arzobispo အနီးရှိ Tagus မြစ်ကို ဖြတ်ကျော်ဝင်ရောက်ရာတွင် Soult ၏စုပေါင်းတပ်မှ ဖြတ်တောက်ခံရခြင်းမှ ရှောင်ရှားရန်အတွက် Wellesley သည် သြဂုတ်လ 4 ရက်နေ့တွင် ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။ရိက္ခာပြတ်လပ်မှုနှင့် နွေဦးရာသီတွင် ပြင်သစ်တပ်များ၏ ခြိမ်းခြောက်မှု ကြောင့် ဝယ်လင်တန်သည် ပေါ်တူဂီသို့ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။Sébastiani ၏ IV Corps မှ စပိန်အား အသေအပျောက် ၅၅၀၀ ဖြင့် Almonacid တွင် Talavera မအောင်မြင်ပြီးနောက် မက်ဒရစ်ကိုသိမ်းပိုက်ရန် စပိန်ကြိုးပမ်းမှုတွင် ၎င်းတို့အား ပြင်သစ်ဆုံးရှုံးမှု ၂,၄၀၀ ကုန်ကျစရိတ်ဖြင့် ဆုတ်ခွာခိုင်းစေခဲ့သည်။
▲
●
1809 Oct 1
ဒုတိယ မက်ဒရစ် ထိုးစစ်
Spain၁၈၀၉ ခုနှစ် နွေရာသီတွင် Cortes of Cádiz ကို နိုင်ငံတော်၏ စပိန်ဗဟိုနှင့် အုပ်ချုပ်သော စစ်အာဏာရှင်တို့ ထူထောင်ရန် လူထုဖိအားဖြင့် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။ စစ်အာဏာရှင်တို့က စစ်အနိုင်ရသည့် ဗျူဟာဖြစ်လာမည်ဟု မျှော်လင့်ထားရာ၊ ဘက်နှစ်ဘက် ထိုးစစ်၊ Duke del Parque၊ Juan Carlos de Aréizaga နှင့် Alburquerque မြို့စားလက်အောက်ရှိ တပ်သုံးခုတွင် တပ်ဖွဲ့ဝင် 100,000 ကျော်ပါဝင်သည့် မက်ဒရစ်ကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။Del Parque သည် Jean Gabriel Marchand ၏ VI Corps ကို 18 အောက်တိုဘာ 1809 တွင် Tamames တိုက်ပွဲတွင်အနိုင်ယူပြီး အောက်တိုဘာလ 25 ရက်နေ့တွင် Salamanca ကိုသိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။Marchand ကို သူ့လူများပုံစံဖြင့် စစ်ကူများ ပြုစုပေးခဲ့သည့် François Étienne de Kellermann နှင့် အစားထိုးခဲ့ပြီး တပ်မဟာမှူး Nicolas Godinot ၏ တပ်ဖွဲ့ဝင်များဖြစ်သည်။Kellermann သည် Salamanca တွင် Del Parque ၏ရာထူးကိုရုတ်တရက်စွန့်လွှတ်ပြီးတောင်ဘက်သို့ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။တစ်ချိန်တည်းတွင်၊ León ပြည်နယ်ရှိ ပြောက်ကျားများသည် ၎င်းတို့၏ လှုပ်ရှားမှုကို တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။Kellermann သည် Salamanca ကိုင်ဆောင်ထားသော VI Corps မှ ထွက်ခွာပြီး အုံကြွမှုကို နှိမ်နင်းရန်အတွက် León သို့ ပြန်သွားခဲ့သည်။Areizaga ၏စစ်တပ်သည် နိုဝင်ဘာလ 19 ရက်နေ့တွင် Ocaña တိုက်ပွဲတွင် Soult မှဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသည်။စပိန်သည် ပြင်သစ်လူမျိုး ၂,၀၀၀ နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက အမျိုးသား ၁၉,၀၀၀ ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။Albuquerque သည် Talavera အနီးတွင် သူ၏ကြိုးပမ်းမှုများကို မကြာမီ စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။Del Parque သည် Salamanca သို့တစ်ဖန်ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး Alba de Tormes မှ VI Corps တပ်မဟာတစ်ခုအား တွန်းအားပေးကာ နိုဝင်ဘာလ 20 ရက်နေ့တွင် Salamanca ကိုသိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။Kellermann နှင့် Madrid အကြားရရှိရန်မျှော်လင့်ချက်၊ Del Parque သည် Medina del Campo သို့ရောက်ရှိခဲ့သည်။Kellermann သည် တန်ပြန်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး နိုဝင်ဘာ ၂၃ ရက်တွင် Carpio တိုက်ပွဲတွင် ပယ်ချခံခဲ့ရသည်။နောက်တစ်နေ့တွင်၊ Del Parque သည် Ocaña ဘေးဥပဒ်သတင်းကိုလက်ခံရရှိပြီးစပိန်အလယ်ပိုင်းတောင်တန်းများတွင်ခိုလှုံရန်ရည်ရွယ်ပြီးတောင်ဘက်သို့ထွက်ပြေးခဲ့သည်။နိုဝင်ဘာလ 28 ရက်နေ့ နေ့လည်တွင် Kellermann သည် Alba de Tormes တွင် Del Parque ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး လူ 3,000 ကို ဆုံးရှုံးစေပြီးနောက် သူ့ကို မောင်းထုတ်ခဲ့သည်။Del Parque ၏စစ်တပ်သည် ဇန်နဝါရီလယ်တွင် တိုက်ခိုက်ရေးနှင့် တိုက်ခိုက်ရေးမဟုတ်သော အကြောင်းများကြောင့် ၎င်း၏အင်အားသည် တောင်များပေါ်သို့ ပြေးဆင်းသွားခဲ့သည်။
▲
●
1810 Jan 19
Andalusia ကို ပြင်သစ်က ကျူးကျော်တယ်။
Andalusia, Spainပြင်သစ်တို့သည် ဇန်နဝါရီ 19 ရက် 1810 တွင် Andalusia ကို ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ပြင်သစ်တပ်ဖွဲ့ဝင် 60,000 ဖြစ်သော Victor, Mortier နှင့် Sebastiani တို့သည် အခြားသောတပ်များနှင့်အတူ စပိန်တပ်များကိုချေမှုန်းရန် တောင်ဘက်သို့ ချီတက်ခဲ့ကြသည်။နေရာတိုင်းတွင် လွှမ်းနေသော Aréizaga ၏တပ်သားများသည် ရန်သူလက်သို့ ကျရောက်ရန် တစ်မြို့ပြီးတစ်မြို့ ထွက်ခွာသွားကာ အရှေ့နှင့်တောင်ဘက်သို့ ထွက်ပြေးကြသည်။ရလဒ်ကတော့ တော်လှန်ရေးပါပဲ။ဇန်န၀ါရီ ၂၃ ရက်နေ့တွင် စစ်အာဏာရှင်ဗဟိုမှ Cádiz ဘေးကင်းရာသို့ ထွက်ပြေးရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ထို့နောက် ၎င်းသည် ဇန်နဝါရီ ၂၉ တွင် ၁၈၁၀ တွင် သူ့ကိုယ်သူဖျက်သိမ်းကာ Cortes ကိုခေါ်ယူမှုဖြင့်တရားစွဲဆိုထားသော လူငါးဦးပါဝင်သော စပိန်နှင့် အင်ဒီများ အုပ်ချုပ်မှုကောင်စီကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။Soult သည် ဗစ်တာအား ပိတ်ဆို့ထားခဲ့သော Cádiz မှလွဲ၍ စပိန်တောင်ပိုင်းအားလုံးကို ရှင်းလင်းခဲ့သည်။စစ်အာဏာရှင်စနစ်အား ၁၈၁၂ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ အမြဲတမ်းအစိုးရတစ်ရပ်ကို ထူထောင်ခဲ့သည့် ရင်ခွင်ပိုက်နှင့် ကာဒစ်မြို့တို့က အစားထိုးခဲ့သည်။
▲
●
1810 Feb 5 - 1812 Aug 24
Cadiz ကိုဝိုင်းရံထားသည်။
Cádiz, Spainဆိပ်ကမ်းတွင် ဗြိတိသျှနှင့် စပိန် စစ်သင်္ဘောများ ပြည့်နေချိန်တွင် Cadiz သည် ခိုင်ခံ့မှု ကြီးမားသည်။Alburquerque ၏စစ်တပ်နှင့် Voluntarios Distinguidos တို့သည် Seville မှထွက်ပြေးလာသောစစ်သည် 3,000 နှင့်ဗိုလ်ချုပ် William Stewart မှကွပ်ကဲသောအားကောင်းသော Anglo-Portuguese တပ်မဟာ။၎င်းတို့၏ အတွေ့အကြုံများကြောင့် ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်သွားကာ စပိန်လူမျိုးများသည် ဗြိတိသျှမြို့စောင့်တပ်နှင့်ပတ်သက်သော အစောပိုင်းက ငြင်းခုံမှုများကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ကြသည်။Victor ၏ ပြင်သစ်တပ်များသည် ကမ်းရိုးတန်းတွင် စခန်းချကာ မြို့ကို လက်နက်ချရန် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။ဗြိတိသျှ ရေတပ် စိုးမိုးမှု ကြောင့် မြို့တော် ကို ရေတပ် ပိတ်ဆို့ ရန် မဖြစ်နိုင် ခဲ့ ပါ။ပြင်သစ်တို့၏ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုသည် ထိရောက်မှုမရှိခဲ့ဘဲ ဂါဒီတာနိုများ၏ ယုံကြည်မှုများ တိုးပွားလာကာ ၎င်းတို့ကို သူရဲကောင်းများအဖြစ် ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။စားနပ်ရိက္ခာပေါများပြီး စျေးကျသဖြင့် မုန်တိုင်းသည် ဟာရီကိန်းနှင့် ကပ်ရောဂါ နှစ်ခုလုံးကြားမှ ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခြင်း မရှိဘဲ မျှော်လင့်ချက်မဲ့နေခဲ့သည်—၁၈၁၀ ခုနှစ် နွေဦးပေါက်တွင် သင်္ဘောအများအပြား ပျက်စီးခဲ့ပြီး မြို့တော်သည် အဝါရောင်အဖျားဒဏ်ကြောင့် ပျက်စီးခဲ့သည်။နှစ်နှစ်ခွဲကြာ ဝိုင်းရံထားသည့်ကာလအတွင်း ဖာဒီနန် VII ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံရပြီးနောက် ပါလီမန်အမတ်အဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည့် Cortes of Cádiz သည် ဘုရင်စနစ်၏အင်အားကို လျှော့ချရန်အတွက် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသစ်တစ်ရပ်ကို ရေးဆွဲခဲ့ပြီး၊ နောက်ဆုံးတွင် ဖာနန်ဒို VII မှ ပြန်လည်ရုတ်သိမ်းသွားခဲ့သည်။ သူပြန်လာခဲ့တယ်။
▲
●
1810 Apr 26
တတိယမြောက် ပေါ်တူဂီလှုပ်ရှားမှု
Buçaco, Luso, Portugalပေါ်တူဂီအပေါ် ပြင်သစ်မှ ချေမှုန်းမှု အသစ်သည် နီးကပ်လာပြီဟု ထောက်လှမ်းရေးမှ ယုံကြည်သဖြင့် ဝယ်လင်တန်သည် လိုအပ်ပါက လစ်စဘွန်းအနီးတွင် အားကောင်းသည့် ခံစစ်နေရာကို ဖန်တီးခဲ့သည်။မြို့တော်ကို ကာကွယ်ရန်၊ Sir Richard Fletcher ၏ ကြီးကြပ်မှုအောက်တွင် အပြန်အလှန် ထောက်ကူပေးသော ခံတပ်များ၊ ပိတ်ဆို့အိမ်များ၊ သံသယများနှင့် ခိုင်ခံ့သော အမြောက်တပ်များရှိသည့် လမ်းကြောင်းသုံးခုဖြစ်သည့် တောရက်စ် ဗီဒရာလိုင်းများ တည်ဆောက်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။မျဉ်းကြောင်းများ၏ အမျိုးမျိုးသော အစိတ်အပိုင်းများသည် ခြိမ်းခြောက်မှုမှန်သမျှကို ချက်ခြင်းတုန့်ပြန်ခွင့်ပြုသည်။အဆိုပါလုပ်ငန်းကို 1809 ခုနှစ် ဆောင်းဦးပေါက်တွင် စတင်ခဲ့ပြီး ပင်မကာကွယ်ရေးများကို တစ်နှစ်အကြာတွင် အချိန်မီပြီးစီးခဲ့သည်။ရန်သူကို ပိုမိုဟန့်တားရန်၊ မျဉ်းကြောင်းများရှေ့ရှိ နယ်မြေများသည် အစားအစာ၊ စားနပ်ရိက္ခာနှင့် အမိုးအကာများကို လျစ်လျူရှုထားကြသည်။အနီးနား ခရိုင်များတွင် နေထိုင်သူ 200,000 ကို မျဉ်းကြောင်းများအတွင်း ရွှေ့ပြောင်းပေးခဲ့သည်။ဝယ်လင်တန်သည် ပြင်သစ်တို့သည် လစ္စဘွန်းကို သိမ်းပိုက်ခြင်းဖြင့် ပေါ်တူဂီကိုသာ အောင်နိုင်သည်ဟူသော အချက်ကို အသုံးချကာ လက်တွေ့တွင် ၎င်းတို့သည် မြောက်ဘက်မှသာ လစ္စဘွန်းသို့ ရောက်ရှိနိုင်သည်ဟူသော အချက်ကို အသုံးချခဲ့သည်။ဤအပြောင်းအလဲများ မဖြစ်ပေါ်မချင်း ပေါ်တူဂီအစိုးရသည် ဗြိတိသျှသြဇာလွှမ်းမိုးမှုကို တွန်းလှန်ရန် လွတ်လပ်စွာ ရပ်တည်နိုင်ခဲ့သော်လည်း စစ်ဝန်ကြီး Miguel de Pereira Forjaz ၏ ခိုင်မာသောထောက်ခံမှုဖြင့် Beresford ၏ရပ်တည်ချက်ကို သည်းခံနိုင်ခဲ့သည်။ကျူးကျော်ရန် နိမိတ်ပုံအနေဖြင့် Ney သည် စပိန်ခံတပ်မြို့ Ciudad Rodrigo ကို 1810 ခုနှစ် ဧပြီလ 26 ရက်နေ့မှ 9 July 1810 ခုနှစ်အထိ သိမ်းယူခဲ့သည်။ ပြင်သစ်သည် ပေါ်တူဂီအား ပြန်လည်ကျူးကျော်လာသူ 65,000 ခန့်ရှိသော တပ်သား 65,000 ဖြင့် Marshal Masséna ဦးဆောင်သော၊ Wellington ကို ပြန်ဆုတ်ခိုင်းခဲ့သည်။ Busaco သို့ AlmeidaCôa တိုက်ပွဲတွင် ပြင်သစ်မှ Robert Crauford ၏ Light Division ကို ပြန်လည် မောင်းထုတ်ခဲ့ပြီး Masséna သည် 10 မိုင် (16 ကီလိုမီတာ) ရှည်လျားသော Bussaco ကုန်းမြင့်ပေါ်ရှိ ဗြိတိသျှတို့၏ တည်နေရာကို တိုက်ခိုက်ရန် ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး 27 ရက်နေ့တွင် Buçaco တိုက်ပွဲ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ စက်တင်ဘာလ။အပြင်းအထန် အသေအပျောက်များ ကြုံခဲ့ရသဖြင့် ပြင်သစ်တို့သည် အင်္ဂလိပ်-ပေါ်တူဂီ စစ်တပ်ကို ဖြုတ်ချရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သည်။Masséna သည် တိုက်ပွဲအပြီးတွင် Wellington ကို သာလွန်အောင် စွမ်းဆောင်နိုင်ခဲ့ပြီး Lines ရှိ ပြင်ဆင်ထားသော ရာထူးများဆီသို့ တရွေ့ရွေ့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။Wellington သည် ခံတပ်များကို "အလယ်တန်းတပ်များ"—ပေါ်တူဂီပြည်သူ့စစ် ၂၅,၀၀၀၊ စပိန်လူမျိုး ၈,၀၀၀ နှင့် ဗြိတိသျှ မရိန်းတပ်သားနှင့် အမြောက်တပ်သား ၂,၅၀၀ တို့—မျဉ်းကြောင်းတစ်လျှောက်တွင် ပြင်သစ်နှင့် ပေါ်တူဂီတို့၏ ပုံမှန်တပ်သားများကို ထိန်းကျောင်းကာ လူစုခွဲခဲ့သည်။Masséna ၏ ပေါ်တူဂီစစ်တပ်သည် Sobral တစ်ဝိုက်တွင် စုစည်း၍ တိုက်ခိုက်ရန် ပြင်ဆင်သည်။Lines များ၏ အင်အားများ ပေါ်လွင်လာခဲ့သည့် အောက်တိုဘာလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် ပြင်းထန်သော တိုက်ပွဲဖြစ်ပြီးနောက် ပြင်သစ်တို့သည် အပြည့်အ၀ ချေမှုန်းခြင်းထက် တွင်းတူးခဲ့ကြပြီး Masséna ၏ အမျိုးသားများသည် ဒေသတွင်း ပြတ်တောက်မှုဒဏ်ကို စတင်ခံစားခဲ့ရသည်။အောက်တိုဘာလနှောင်းပိုင်းတွင်၊ လစ္စဘွန်းမြို့၌ သူ၏ငတ်မွတ်သောစစ်တပ်ကို တစ်လကြာ ထိန်းထားပြီးနောက် Masséna သည် Santarém နှင့် Rio Maior အကြား အနေအထားသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိသွားခဲ့သည်။
▲
●
1810 Dec 19 - 1811 Jan 2
ပြင်သစ်က အာဂွန်ကို အောင်နိုင်ခဲ့တယ်။
Tortosa, Catalonia, Spainနှစ်ပတ်ကြာ ဝိုင်းရံထားပြီးနောက်တွင် ၎င်း၏ တပ်မှူး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ဆူချက် လက်အောက်တွင် ပြင်သစ်စစ်တပ်သည် ကတ်တလိုနီးယားရှိ စပိန်လက်မှ Tortosa မြို့ကို ဇန်နဝါရီ ၂ ရက်တွင် သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။
▲
●
1811 Jan 26 - Mar 8
Soult သည် Badajoz နှင့် Olivenza ကိုဖမ်းယူသည်။
Badajoz, Spain1811 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှ မတ်လအထိ Soult သည် လူပေါင်း 20,000 နှင့်အတူ Extremadura ရှိ Badajoz နှင့် Olivenza ၏ခံတပ်မြို့များကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး အကျဉ်းသား 16,000 ကို ၎င်း၏စစ်တပ်အများစုနှင့်အတူ Andalusia သို့မပြန်မီတွင် သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။စစ်ဆင်ရေး၏ အရှိန်အဟုန်ဖြင့် နိဂုံးချုပ်လိုက်သောအခါ စိတ်သက်သာရာရသွားသည်၊ မတ် 8 ရက်နေ့တွင် ထောက်လှမ်းရေးက Francisco Ballesteros ၏ စပိန်စစ်တပ်သည် Seville ကို ခြိမ်းခြောက်နေကြောင်း၊ Victor သည် Barrosa တွင် ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီး Masséna သည် ပေါ်တူဂီမှ ဆုတ်ခွာသွားကြောင်း ပြောကြားခဲ့သည်။Soult သည် ဤခြိမ်းခြောက်မှုများကို ကိုင်တွယ်ရန် သူ၏တပ်ဖွဲ့များကို ပြန်လည်အသုံးချခဲ့သည်။
▲
●
1811 Mar 5
Cadiz ၏ဝိုင်းရံမှုကိုရုတ်သိမ်းရန်ကြိုးစားခဲ့သည်။
Playa de la Barrosa, Spain1811 ခုနှစ်အတွင်း၊ သူ့အား Badajoz ကိုဝိုင်းရံထားရန် အကူအညီပေးရန် Soult မှ အားဖြည့်တောင်းဆိုမှုကြောင့် Victor ၏အင်အားသည် လျော့ပါးသွားခဲ့သည်။ယင်းကြောင့် ပြင်သစ်အရေအတွက် 20,000 မှ 15,000 ကြားသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့ပြီး စပိန်ဗိုလ်ချုပ် Manuel La ၏ အလုံးစုံကွပ်ကဲမှုအောက်ရှိ အင်ဂလို-စပိန် ကယ်ဆယ်ရေးတပ်သို့ ရောက်ရှိလာခြင်းနှင့်အတူ Cádiz ၏ ခံစစ်များကို ခွဲထွက်ရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီး Sir Thomas Graham က ဦးဆောင်ပြီး ဗြိတိသျှတပ်ကို ပီနာ၊ဖေဖော်ဝါရီလ 28 ရက်နေ့တွင် Cádiz သို့ချီတက်ရာတွင်၊ ဤတပ်ဖွဲ့သည် Barrosa တွင် Victor လက်အောက်ရှိပြင်သစ်ဌာနခွဲနှစ်ခုကိုအနိုင်ယူခဲ့သည်။မဟာမိတ်များသည် ၎င်းတို့၏ အောင်မြင်မှုကို အမြတ်ထုတ်ရန် ပျက်ကွက်ခဲ့ပြီး မကြာမီ ဗစ်တာသည် ပိတ်ဆို့ခြင်းကို အသစ်ပြန်လည် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
▲
●
1811 Apr 14 - May 10
Almeida ၏ပိတ်ဆို့ခြင်း။
Almeida, Portugal, Portugalဧပြီလတွင် Wellington သည် Almeida ကို ဝိုင်းထားခဲ့သည်။Masséna သည် Fuentes de Oñoro (မေလ 3-5) တွင် Wellington ကို တိုက်ခိုက်ပြီး ၎င်း၏ ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းသို့ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။နှစ်ဖက်စလုံးက အောင်ပွဲခံခဲ့ကြသော်လည်း ဗြိတိသျှတို့က ပိတ်ဆို့တားဆီးမှုကို ထိန်းသိမ်းခဲ့ပြီး ပြင်သစ်တို့က တိုက်ခိုက်ခြင်းမရှိဘဲ အနားယူခဲ့သည်။ဤတိုက်ပွဲအပြီးတွင်၊ အယ်လ်မီဒါမြို့စောင့်တပ်သည် ညဥ့်ချီတက်မှုတွင် ဗြိတိသျှလိုင်းများမှတစ်ဆင့် ထွက်ပြေးလွတ်မြောက်ခဲ့သည်။Masséna သည် ပေါ်တူဂီတွင် စုစုပေါင်း အမျိုးသား 25,000 ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး Auguste Marmont နေရာတွင် အစားထိုးခဲ့သည်။Wellington သည် Beresford သို့ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး Badajoz ၏ဝိုင်းရံမှုကိုပြန်လည်သက်တမ်းတိုးခဲ့သည်။Marmont သည် ပြင်းထန်သော စစ်ကူများဖြင့် Soult တွင် ပါဝင်ခဲ့ပြီး Wellington မှ အနားယူခဲ့သည်။
▲
●
1811 May 5
ပြင်သစ်သည် Tarragona ကိုယူသည်။
Tarragona, Spainမေလ ၅ ရက်နေ့တွင် ဆူချက်သည် ဆိပ်ကမ်း၊ ခံတပ်နှင့် ကာတာလိုးနီးယားရှိ စပိန်နယ်မြေခံတပ်များကို ထောက်ပံပေးသည့် အရင်းအမြစ်စခန်းအဖြစ် လုပ်ဆောင်သည့် အရေးကြီးသော တာရာဂိုနာမြို့ကို ဝိုင်းထားခဲ့သည်။Suchet ကို Catalonia တပ်ဖွဲ့၏ သုံးပုံတစ်ပုံအား ပေးအပ်ခဲ့ပြီး ဇွန်လ ၂၉ ရက်နေ့တွင် မြို့ကို အံ့အားသင့်စွာ တိုက်ခိုက်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။Suchet ၏တပ်များသည် အရပ်သား ၂၀၀၀ ကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။နပိုလီယံသည် ဆူချက်အား မာရှယ်၏နံပါတ်တုတ်ဖြင့် ဆုချသည်။
▲
●
1811 May 16
Albuera ၏တိုက်ပွဲ
La Albuera, Spainမတ်လ 1811 တွင်၊ ရိက္ခာများကုန်သွားသဖြင့် Masséna သည်ပေါ်တူဂီမှ Salamanca သို့ဆုတ်ခွာခဲ့သည်။Wellington သည် ထိုလနှောင်းပိုင်းတွင် ထိုးစစ်ကို ကျော်သွားခဲ့သည်။ဗြိတိသျှဗိုလ်ချုပ် William Beresford ဦးဆောင်သော အင်္ဂလိပ်-ပေါ်တူဂီစစ်တပ်နှင့် စပိန်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Joaquín Blake နှင့် Francisco Castaños တို့ ဦးဆောင်သော စပိန်စစ်တပ်သည် နောက်ကျကျန်ခဲ့သော ပြင်သစ်တပ်စခန်း Soult ကို ဝိုင်းထားခြင်းဖြင့် Badajoz ကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။Soult သည် သူ၏စစ်တပ်ကို ပြန်လည်စုစည်းပြီး ဝိုင်းရံမှုကို ပြေလျော့စေရန် ချီတက်ခဲ့သည်။Beresford သည် ဝိုင်းရံမှုကို ရုတ်သိမ်းလိုက်ပြီး သူ၏စစ်တပ်သည် ချီတက်လာနေသော ပြင်သစ်ကို ကြားဖြတ်ဟန့်တားခဲ့သည်။Albuera တိုက်ပွဲတွင် Soult သည် Beresford ကို အနိုင်ယူနိုင်ခဲ့သော်လည်း တိုက်ပွဲကို မအောင်မြင်နိုင်ခဲ့ပေ။သူသည် သူ၏စစ်တပ်ကို Seville သို့ အနားယူခဲ့သည်။
▲
●
1811 Dec 26 - 1812 Jan 9
ဗလင်စီယာကို ဝိုင်းထား
Valencia, Spainစက်တင်ဘာလတွင် ဆူချက်သည် ဗလင်စီယာပြည်နယ်ကို ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။သူသည် Sagunto ၏ရဲတိုက်ကိုဝိုင်းရံပြီး Blake ၏ကယ်ဆယ်ရေးကြိုးပမ်းမှုကိုအနိုင်ယူခဲ့သည်။စပိန်နောက်ခံလူတွေဟာ အောက်တိုဘာလ 25 ရက်နေ့မှာ လှောင်ပြောင်ခဲ့ကြပါတယ်။ဆူချတ်သည် ဒီဇင်ဘာ ၂၆ ရက်တွင် ဗလင်စီယာမြို့၌ စစ်သည် ၂၈,၀၄၄ ဦးရှိသော Blake ၏စစ်တပ်တစ်ခုလုံးကို ပိတ်မိခဲ့ပြီး ခေတ္တဝိုင်းရံပြီးနောက် ဇန်နဝါရီ ၉ ရက် ၁၈၁၂ တွင် လက်နက်ချခိုင်းခဲ့သည်။Blake သည် လူ 20,281 ဦး သေဆုံး သို့မဟုတ် အဖမ်းခံခဲ့ရသည်။ဆူချက်သည် တောင်ဘက်သို့ ချီတက်ကာ Dénia ဆိပ်ကမ်းမြို့ကို သိမ်းပိုက်လိုက်သည်။ရုရှားနိုင်ငံကို ကျူးကျော်ရန်အတွက် ၎င်း၏တပ်ဖွဲ့ဝင်များ အများအပြား ပြန်လည်နေရာချထားခြင်းသည် ဆူချက်၏ စစ်ဆင်ရေးများကို ရပ်တန့်သွားစေခဲ့သည်။အောင်ပွဲခံ Marshal သည် Aragon တွင် လုံခြုံသော အခြေစိုက်စခန်းတစ်ခုကို ထူထောင်ခဲ့ပြီး Valencia ၏ တောင်ဘက် ရေကန်တစ်ခုပြီးနောက် Napoleon မှ Albufera မြို့စားအဖြစ် သတ်မှတ်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။
▲
●
1812 - 1814
ပြင်သစ် ဆုတ်ခွာ နှင့် မဟာမိတ် အောင်ပွဲ1812 Mar 16
စပိန်တွင် မဟာမိတ်တပ်များ ကမ်ပိန်း
Badajoz, SpainWellington သည် 1812 အစောပိုင်းတွင် မဟာမိတ်တပ်များ စပိန်သို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ဇန်နဝါရီ 19 ရက်နေ့တွင် နယ်စပ်ခံတပ်မြို့ Ciudad Rodrigo အား ဝိုင်းရံသိမ်းပိုက်ကာ ပေါ်တူဂီမှ စပိန်သို့ မြောက်ဘက်ကျူးကျော်စင်္ကြံကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။၎င်းသည် နပိုလီယံစစ်ပွဲများ၏ သွေးထွက်သံယို အပြင်းထန်ဆုံး တိုက်ခိုက်မှုများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြမည့် တောင်ပိုင်းခံတပ်မြို့ Badajoz ကို သိမ်းပိုက်ရန် Wellington ကို ဆက်လက် လှုပ်ရှားစေခဲ့သည်။အမြောက်တပ်များ ကန့်လန့်ကာနံရံကို ကန့်လန့်ကာကို သုံးနေရာထိ ဖောက်ဖျက်ပြီးနောက် ဧပြီလ ၆ ရက်နေ့တွင် မြို့တွင်း ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ကျားကုတ်ကျားခဲ ခုခံကာကွယ်ခဲ့ပြီး နောက်ဆုံး ချေမှုန်းမှုနှင့် အစောပိုင်း တိုက်ပွဲများက မဟာမိတ်များကို အသေအပျောက် ၄၈၀၀ ခန့် ထားခဲ့သည်။“မနေ့ညက သူတို့တပ်တွေကို ဒီလိုစမ်းသပ်မှုမျိုးမှာ နောက်တစ်ခါ ထပ်မဖြစ်နိုင်တော့ဘူးလို့ သူ့တပ်တွေအကြောင်း ရေးထားတဲ့စာထဲမှာ Wellington က သူ့တပ်တွေကို ထိတ်လန့်တကြားဖြစ်သွားတယ်။အောင်ပွဲခံတပ်များက စပိန်အရပ်သား ၂၀၀ မှ ၃၀၀ ကို သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။
▲
●
1812 Jul 22
Salamanca တိုက်ပွဲ
Arapiles, Salamanca, SpainMarshal Marmont ချဉ်းကပ်လာသည်နှင့်အမျှ မဟာမိတ်စစ်တပ်သည် ဇွန်လ ၁၇ ရက်နေ့တွင် Salamanca ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။Marmont ဒဏ်ရာရခဲ့တဲ့ Salamanca တိုက်ပွဲမှာ ပြင်သစ်တပ်တွေကို Wellington က နှစ်ပတ်လောက်ကြာအောင် လေ့ကျင့်ပြီးနောက် ဇူလိုင်လ 22 ရက်နေ့မှာ တွေ့ဆုံခဲ့ပါတယ်။တိုက်ပွဲတွင် Wellington အား ထိုးစစ်ဗိုလ်ချုပ်အဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့ပြီး မိနစ် ၄၀ အတွင်း လူ ၄၀,၀၀၀ ကို အနိုင်ယူခဲ့သည်ဟု ဆိုကြသည်။Salamanca တိုက်ပွဲသည် စပိန်တွင် ပြင်သစ်တို့အတွက် ဆိုးရွားစွာ ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့ ပြန်လည်စုဖွဲ့ချိန်တွင် အင်္ဂလိပ်-ပေါ်တူဂီတပ်များသည် ဩဂုတ် ၁၄ ရက်တွင် လက်နက်ချခဲ့သော မက်ဒရစ်မြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။အမြောက် ၂၀၀၀၀၊ အမြောက် ၁၈၀ နှင့် ပြင်သစ်ဧကရာဇ် လင်းယုန်ငှက်နှစ်ကောင်တို့ကို ဖမ်းမိခဲ့သည်။
▲
●
1812 Aug 11
ရှေ့မတိုးနောက်မဆုတ်
Valencia, Spain1812 ခုနှစ် ဇူလိုင်လ 22 ရက်နေ့တွင် Salamanca တွင် မဟာမိတ်တို့ အောင်ပွဲခံပြီးနောက် ဘုရင် Joseph Bonaparte သည် သြဂုတ်လ 11 ရက်နေ့တွင် Madrid ကို စွန့်ခွာခဲ့သည်။Suchet သည် ဗလင်စီယာတွင် လုံခြုံသောအခြေစိုက်စခန်းတစ်ခုရှိသောကြောင့် Joseph နှင့် Marshal Jean-Baptiste Jourdan တို့သည် ထိုနေရာတွင် ဆုတ်ခွာသွားကြသည်။Soult သည် မကြာမီ သူ၏ ထောက်ပံ့မှုများမှ ဖြတ်တောက်ခံရတော့မည်ကို သတိပြုမိကာ သြဂုတ်လ 24 ရက်နေ့အတွက် Cádiz မှ ဆုတ်ခွာရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့သည် နှစ်နှစ်ခွဲကြာ ဝိုင်းရံထားမှုကို အဆုံးသတ်စေခဲ့သည်။ရှည်လျားသော အမြောက်များဖြင့် အတားအဆီးများ အပြီးတွင် ပြင်သစ်တို့သည် စပိန်နှင့် ဗြိတိသျှတို့ အသုံးမပြုနိုင်စေရန် အမြောက် ၆၀၀ ကျော်၏ muzzle များကို စုစည်းထားကြသည်။အမြောက်များသည် အသုံးမဝင်သော်လည်း မဟာမိတ်တပ်များသည် တိုက်ရေယာဉ် ၃၀ စီးနှင့် စတိုးဆိုင်အများအပြားကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။မဟာမိတ်တပ်များ၏ ဖြတ်တောက်ခံရမည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် ပြင်သစ်တို့သည် Andalusia ကို စွန့်ခွာခဲ့ရသည်။Marshals Suchet နှင့် Soult တို့သည် Valencia တွင် Joseph နှင့် Jourdan တို့နှင့်ပူးပေါင်းခဲ့သည်။စပိန်စစ်တပ်များသည် Astorga နှင့် Guadalajara ရှိ ပြင်သစ်စောင့်တပ်များကို အနိုင်ယူခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့ ပြန်လည်စုဖွဲ့လာသောအခါ မဟာမိတ်များသည် Burgos ဘက်သို့ ချီတက်လာကြသည်။Wellington သည် Burgos ကို စက်တင်ဘာ 19 နှင့် 21 အောက်တိုဘာလကြားတွင် ဝိုင်းရံထားသော်လည်း ဖမ်းမရခဲ့ပေ။ဂျိုးဇက်နှင့် စစ်သူကြီးသုံးဦးတို့သည် မက်ဒရစ်မြို့ကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ပြီး စပိန်အလယ်ပိုင်းမှ ဝယ်လင်တန်ကို မောင်းထုတ်ရန် စီစဉ်ခဲ့ကြသည်။ပြင်သစ်တို့၏ တန်ပြန်ထိုးစစ်ကြောင့် ဝယ်လင်တန်သည် ဘာဂို့စ်မြို့ကို ရုတ်သိမ်းကာ ၁၈၁၂ ခုနှစ် ဆောင်းဦးပေါက်တွင် ပေါ်တူဂီတို့ ဆုတ်ခွာသွားကာ ပြင်သစ်တို့နောက်သို့ လိုက်ကာ လူထောင်ပေါင်းများစွာ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။Napier က မဟာမိတ်တပ်သား ၁၀၀၀ ခန့် သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရပြီး ပျောက်ဆုံးနေကြောင်း၊ ဟေးလ်သည် Tagus နှင့် Tormes ကြား ၄၀၀ နှင့် Alba de Tormes ကာကွယ်ရေးတွင် နောက်ထပ် ၁၀၀ ခန့် ဆုံးရှုံးခဲ့သည်ဟု Napier က ရေးသားခဲ့သည်။တောထဲ၌ ရုန်းကန်လှုပ်ရှားသူများစွာ သေဆုံးခဲ့သည့် Huebra တွင် လူ ၃၀၀ သေဆုံးပြီး ဒဏ်ရာရခဲ့ပြီး မဟာမိတ်အကျဉ်းသား ၃၅၂၀ ကို နိုဝင်ဘာ ၂၀ ရက်အထိ Salamanca သို့ ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။Napier သည် နှစ်ထပ်ဆုတ်ခွာမှုတွင် မဟာမိတ်များ ဝိုင်းရံခံရမှု အပါအဝင် ဆုံးရှုံးမှု ၉,၀၀၀ ခန့် ကုန်ကျခဲ့ကြောင်း၊ ပြင်သစ်စာရေးဆရာများက Tormes နှင့် Agueda အကြား ၁၀,၀၀၀ ကို သိမ်းယူခဲ့သည်ဟု ပြင်သစ်စာရေးဆရာများက ပြောကြားခဲ့သည်။သို့သော် Joseph ၏ပေးပို့ချက်အရ Chinchilla မြို့စောင့်တပ်အပါအဝင် စုစုပေါင်းဆုံးရှုံးမှု ၁၂,၀၀၀ ရှိကြောင်း၊ အင်္ဂလိပ်စာရေးဆရာများသည် ဗြိတိသျှတို့၏ဆုံးရှုံးမှုကို ရာဂဏန်းအထိ လျှော့ချပေးခဲ့သည်ဟုဆိုသည်။Salamanca လှုပ်ရှားမှု၏အကျိုးဆက်အနေဖြင့် ပြင်သစ်တို့သည် Andalusia နှင့် Asturias ပြည်နယ်များကို ဘေးလွတ်ရာသို့ ရွှေ့ပြောင်းခိုင်းခဲ့သည်။
▲
●
1813 Jan 1
ဘုရင်ဂျိုးဇက်သည် မက်ဒရစ်မြို့ကို စွန့်ခွာခဲ့သည်။
Madrid, Spain1812 နှောင်းပိုင်းတွင်၊ Grande Armée သည် ရုရှားအင်ပါယာကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သော စစ်တပ်ကြီးများ တည်ရှိနေခဲ့သည်။ဝင်လာမည့်ရုရှားများကို တွန်းလှန်နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ ပြင်သစ်တို့သည် အရှေ့ပရုရှားနှင့် ဝါဆောမြို့ မဟာဒုချီတို့ကို ကယ်ထုတ်ခဲ့ရသည်။Austrian အင်ပါယာနှင့် Prussia ဘုရင့်နိုင်ငံနှစ်ခုလုံးသည် ၎င်း၏ပြိုင်ဘက်များနှင့် ပူးပေါင်းခြင်းဖြင့်၊ နပိုလီယံသည် နိုင်ငံခြားတပ်မအချို့နှင့် Cádiz ကိုဝိုင်းရံထားသည့် သင်္ဘောတပ်ရင်းသုံးရင်းအပါအဝင် စပိန်မှ တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။စုစုပေါင်း 20,000 ဆုတ်ခွာခဲ့သည်။ကိန်းဂဏန်းများ ကြီးကြီးမားမားမဟုတ်သော်လည်း သိမ်းပိုက်ခံတပ်များသည် ခက်ခဲသောအနေအထားတွင် ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်ထိန်းချုပ်မှုအောက်ရှိ ဧရိယာအများစု— Basque ပြည်နယ်များ၊ Navarre၊ Aragon၊ Old Castile၊ La Mancha၊ Levante နှင့် Catalonia နှင့် León ၏အစိတ်အပိုင်းများ—ကျန်ရှိနေသည့်နေရာများမှာ ပြန့်ကျဲနေသောမြို့စောင့်တပ်အနည်းငယ်ဖြစ်သည်။ဘီဘာအိုမှ ဗလင်စီယာအထိ အကွေ့အကောက်တွင် ရှေ့တန်းကို ထိန်းထားရန် ကြိုးပမ်းသော်လည်း ၎င်းတို့သည် ချေမှုန်းရန် အားနည်းနေဆဲဖြစ်ပြီး အောင်ပွဲမျှော်လင့်ချက်ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။မတ်လ 17 ရက်နေ့တွင် el rey intruso (ဘုရင်ဂျိုးဇက်အတွက် စပိန်နာမည်ဝှက်များစွာရှိသည့် ကျူးကျော်ဘုရင်) သည် အခြားဒုက္ခသည်များနှင့်အတူ မက်ဒရစ်မြို့မှ ထွက်ခွာသွားသောအခါ ပြင်သစ်ဂုဏ်သိက္ခာသည် နောက်ထပ်ထိုးနှက်ချက်တစ်ခု ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။
▲
●
1813 Jun 21
အင်္ဂလို-မဟာမိတ်တပ်များ ထိုးစစ်ဆင်သည်။
Vitoria, Spain1813 ခုနှစ်တွင် Wellington သည် တပ်ဖွဲ့ဝင် 121,000 (ဗြိတိသျှ 53,749 ယောက်၊ 39,608 Spanish နှင့် 27,569 Portuguese) တို့သည် စပိန်မြောက်ပိုင်းနှင့် Esla မြစ်ကိုဖြတ်၍ ပေါ်တူဂီမြောက်ပိုင်းမှ တပ်ဖွဲ့ဝင် 121,000 ချီတက်ကာ Jourdan ၏စစ်တပ် 68,000 ကို ဖြတ်၍ Douro နှင့် Douro အကြားတွင် တင်းမာနေသည်။Wellington သည် ၎င်း၏ မြောက်ပိုင်းစပိန်ကမ်းရိုးတန်းသို့ စစ်ဆင်ရေးအခြေစိုက်စခန်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခြင်းဖြင့် ၎င်း၏ဆက်သွယ်ရေးကို တိုစေခဲ့ပြီး အင်္ဂလိပ်-ပေါ်တူဂီတပ်ဖွဲ့များသည် မေလနှောင်းပိုင်းတွင် မြောက်ဘက်သို့ ဆုတ်ခွာသွားကာ Burgos ကို သိမ်းပိုက်ကာ ပြင်သစ်စစ်တပ်ကို ကျော်လွန်ကာ Joseph Bonaparte သည် Zadorra ချိုင့်ဝှမ်းသို့ တွန်းပို့ခဲ့သည်။ဇွန်လ 21 ရက်နေ့ ဗီတိုးရီးယား တိုက်ပွဲတွင် ဂျိုးဇက်၏ လူ 65,000 ရှိသော Wellington ၏တပ်သည် ဗြိတိသျှ 57,000၊ ပေါ်တူဂီ 16,000 နှင့် စပိန် 8,000 တို့က ပြတ်ပြတ်သားသား ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။Wellington သည် သူ၏စစ်တပ်ကို တိုက်ခိုက်ရေး ကော်လံ လေးခုအဖြစ် ခွဲပြီး ပြင်သစ်အနောက်ဘက်မှ တောင်၊ အနောက်နှင့် မြောက် ခံစစ် အနေအထားကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး နောက်ဆုံး စစ်ကြောင်းသည် ပြင်သစ်အနောက်ဘက်သို့ ဖြတ်သွားခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့သည် ၎င်းတို့၏ ပြင်ဆင်ထားသော ရာထူးမှ ဆုတ်ခွာခဲ့ရပြီး ပြန်လည်စုဖွဲ့ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း လမ်းကြောင်းတစ်ခုသို့ တွန်းပို့ခဲ့သည်။ယင်းကြောင့် ပြင်သစ်အမြောက်တပ်များအပြင် ဘုရင်ဂျိုးဇက်၏ ကျယ်ပြောလှသော ခရီးဆောင်အိတ်ရထားနှင့် ကိုယ်ပိုင်ပစ္စည်းများကို စွန့်လွှတ်ခဲ့ရသည်။နောက်ပိုင်းတွင် အင်္ဂလို-မဟာမိတ်တပ်သားအများအပြားသည် လှည်းများကို လုယက်မည့်အစား ထွက်ပြေးလာသောတပ်များကို လိုက်ရှာရန် စွန့်လွှတ်ခဲ့ကြသည်။ဤနှောင့်နှေးမှုနှင့်အတူ ပြင်သစ်တို့သည် ဆာဗာတီယာရာဆီသို့ ဦးတည်သော အရှေ့ဘက်လမ်းကို ဗစ်တိုးရီးယားမှ အရှေ့ဘက်လမ်းကို ကိုင်ဆွဲထားခြင်းဖြင့် ပြင်သစ်တို့ကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ပြန်လည်ထူထောင်နိုင်စေခဲ့သည်။မဟာမိတ်တပ်များသည် ဆုတ်ခွာသွားသော ပြင်သစ်လူမျိုးတို့ကို ဇူလိုင်လအစောပိုင်းတွင် Pyrenees သို့ရောက်ရှိပြီး San Sebastian နှင့် Pamplona တို့ကို စစ်ဆင်ရေးစတင်ခဲ့သည်။ဇူလိုင်လ 11 ရက်နေ့တွင်၊ Soult သည် စပိန်ရှိ ပြင်သစ်တပ်များအားလုံးကို အမိန့်ပေးခဲ့ပြီး အကျိုးဆက်အနေဖြင့် Wellington သည် သူ၏စစ်တပ်ကို Pyrenees တွင် ပြန်လည်စုဖွဲ့ရန် ရပ်တန့်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။
▲
●
1813 Jul 25 - Aug 2
ပြင်သစ် တန်ပြန် ထိုးစစ်
PyreneesMarshal Soult သည် တန်ပြန်ထိုးစစ် (Pyrenees တိုက်ပွဲ) ကို စတင်ခဲ့ပြီး Maya တိုက်ပွဲနှင့် Roncesvalles တိုက်ပွဲ (ဇူလိုင် 25) တွင် မဟာမိတ်များအား အနိုင်ယူခဲ့သည်။စပိန်နိုင်ငံသို့ တွန်းပို့ရင်း၊ ဇူလိုင် ၂၇ တွင် Soult ၏စစ်တပ်၏ Roncesvalles တောင်ပံသည် Pamplona ၏ဆယ်မိုင်အကွာအဝေးတွင်ရှိသော်လည်း Sorauren နှင့် Zabaldica ရွာများကြားရှိ မြင့်မားသောတောင်ကြောပေါ်တွင်တင်ထားသော များပြားလှသောမဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့က ၎င်း၏လမ်းကိုတွေ့ရှိခဲ့ပြီး အရှိန်အဟုန်ပြတ်တောက်ကာ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။ Sorauren (ဇူလိုင် 28 နှင့် 30) တိုက်ပွဲတွင် မဟာမိတ်များက Soult မှ တပ်မ Jean-Baptiste Drouet ၏ စစ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Comte d'Erlon မှ တပ်မကြီး 21,000 ကို တိုက်ခိုက်ပြီး Maya Pass ကို လုံခြုံစေရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ဌာနခွဲ Honoré Reille ၏ဗိုလ်ချုပ်ကြီးအား Soult မှ Roncesvalles Pass အား တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ရန်နှင့် လူ 40,000 ရှိသော Division Bertrand Clausel ၏တပ်မကြီးနှင့်အတူ တိုက်ခိုက်သိမ်းပိုက်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။Reille ၏ညာတောင်ပံသည် Yanzi (သြဂုတ်လ 1 ရက်) တွင်ထပ်မံဆုံးရှုံးခဲ့သည်။နှင့် Echallar နှင့် Ivantelly (သြဂုတ်လ 2) သည် ပြင်သစ်သို့ ဆုတ်ခွာသွားစဉ်။ဤတန်ပြန်ထိုးစစ်အတွင်း စုစုပေါင်းဆုံးရှုံးမှုမှာ မဟာမိတ်များအတွက် 7,000 နှင့် ပြင်သစ်အတွက် 10,000 ခန့်ဖြစ်သည်။
▲
●
1813 Aug 31
San Marcial တိုက်ပွဲ
Irun, SpainSan Marcial တိုက်ပွဲသည် ၁၈၁၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၃၁ ရက်နေ့တွင် စပိန်မြေပေါ်တွင် နောက်ဆုံးတိုက်ပွဲဖြစ်ပြီး ကျန်စစ်ပွဲမှာ ပြင်သစ်မြေတွင် တိုက်ခိုက်မည်ဖြစ်သဖြင့် နောက်ဆုံးတိုက်ပွဲဖြစ်သည်။Manuel Freire ဦးဆောင်သော စပိန်စစ်တပ်သည် Marshal Nicolas Soult ၏ နောက်ဆုံးထိုးစစ်ကို ဗြိတိန်၏ Marquess of Wellington တပ်အား နောက်ပြန်ဆုတ်ခဲ့သည်။
▲
●
1813 Sep 9
ဗြိတိသျှတို့က San Sebastian ချည်းပဲ။
San Sebastián, Spainဇူလိုင် ၇ ရက်မှ ၂၅ ရက်အထိ ကြာမြင့်ခဲ့သော ဝိုင်းရံမှုနှစ်ခုအပြီးတွင်၊ Wellington သည် ပြင်သစ်တပ်စွဲထားသော San Sebastián မြို့ကို ပြင်သစ်တပ်ကြပ်ကြီး Louis Emmanuel Rey လက်အောက်တွင် သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီး (Wellington မှ လုံလောက်သောအင်အားဖြင့် ထွက်ခွာသွားစဉ်တွင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီးမှ ထွက်ခွာသွားခဲ့သည်။ ဂရေဟမ်သည် မြို့တွင်းမှ ရုန်းရင်းဆန်ခတ်မှုများကို တားဆီးရန် လုံလောက်သော တပ်ဖွဲ့ဝင်များ ကွပ်ကဲမှုနှင့် ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းများသို့ ဝင်ရောက်ခြင်း)၊၁၈၁၃ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂၂ ရက်မှ ၃၁ ရက်နေ့အထိ၊ တိုက်ခိုက်မှုများအတွင်း ဗြိတိသျှတို့ အကြီးအကျယ် ဆုံးရှုံးမှုများ ကြုံခဲ့ရသည်။တစ်ဖန် အင်္ဂလိပ်-ပေါ်တူဂီတို့က မြို့တော်ကို ထုတ်ပယ်ပြီး မီးရှို့ခဲ့သည်။ထိုအတောအတွင်း ပြင်သစ်တပ်များသည် စက်တင်ဘာ ၈ ရက်တွင် ပြင်းထန်စွာ ဗုံးကြဲပြီးနောက် ၎င်းတို့၏ဘုရင်ခံထံ လက်နက်ချပြီးနောက် မြို့စောင့်တပ်သည် စစ်မှုထမ်းခြင်းအပြည့်ဖြင့် ချီတက်လာကာ နောက်နေ့တွင် မြို့စောင့်တပ်က ဂုဏ်ပြုသောအားဖြင့် ချီတက်လာခဲ့သည်။San Sebastián ကျဆုံးသည့်နေ့တွင် Soult သည် ၎င်းအား သက်သာရာရရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း Vera နှင့် San Marcial တို့၏ တိုက်ပွဲများတွင် General Manuel Freire လက်အောက်ရှိ စပိန်စစ်တပ်မှ ပယ်ချခံခဲ့ရသည်။Citadel သည် စက်တင်ဘာ ၉ ရက်တွင် လက်နက်ချခဲ့ပြီး၊ ဝိုင်းရံမှုတစ်ခုလုံးတွင် ဆုံးရှုံးမှုများ—မဟာမိတ် ၄,၀၀၀၊ ပြင်သစ် ၂,၀၀၀ ခန့်ရှိသည်။ထို့နောက် Wellington သည် ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်ရပ်တည်ချက်ကို အားကောင်းစေရန်နှင့် Fuenterrabia ဆိပ်ကမ်းကို လုံခြုံစေရန် ၎င်း၏ဘယ်ဘက်အား Bidassoa မြစ်ကိုဖြတ်၍ ပစ်ချရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။
▲
●
1813 Oct 7
စစ်ပွဲက ပြင်သစ်မြေဆီ ပြောင်းသွားတယ်။
Hendaye, France1813 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ 7 ရက်နေ့တွင် Wellington သည် ကော်လံ ခုနစ်ခုဖြင့် Bidassoa ကိုဖြတ်ကျော်ကာ Irun-Bayonne လမ်း၏မြောက်ဘက်မှ ခိုင်ခံ့သော မျဉ်းနှစ်ကြောင်းဖြင့် ဆန့်သော ပြင်သစ်နိုင်ငံတစ်ခုလုံးကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး အမြင့်ပေ 2,800 (850 m) မြင့်သော Great Rhune အထိ၊ .ပြတ်ပြတ်သားသား လှုပ်ရှားမှုသည် မြစ်၏ အကျယ်နှင့် သဲသောင်ပြင်များကို ကြည့်ကာ ရန်သူ၏ အံ့ဩခြင်းဆီသို့ Fuenterrabia အနီးတွင် ခွန်အားရှိသော လမ်းကြောင်းတစ်ခုဖြစ်ပြီး ထိုအချိန်၌ ဖြတ်ကူးရန် မဖြစ်နိုင်ဟု တွေးထင်ခဲ့သည်။ထို့နောက် ပြင်သစ်အခွင့်အရေးကို ပြန်လည်ရုတ်သိမ်းလိုက်ပြီး Soult သည် ထိုနေ့ကို ပြန်လည်ရယူရန် အချိန်မီ သူ့အခွင့်အရေးကို အားဖြည့်မပေးနိုင်ခဲ့ပေ။ပြင်းထန်သော တိုက်ပွဲများအပြီးတွင် သူ၏လက်ရာများ ဆက်တိုက်ကျဆင်းသွားကာ Nivelle မြစ်ဆီသို့ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။ဆုံးရှုံးမှုများ—မဟာမိတ် ၈၀၀၊ပြင်သစ်၊ ၁၆၀၀။Bidassoa ၏ကျမ်းပိုဒ်သည် "ဗိုလ်ချုပ်သည်စစ်သား၏တိုက်ပွဲမဟုတ်" ။အောက်တိုဘာလ 31 ရက်နေ့တွင် Pamplona လက်နက်ချခဲ့ပြီး Wellington သည် ပြင်သစ်ကိုမကျူးကျော်မီ Suchet ကို Catalonia မှမောင်းထုတ်ရန်စိတ်စောနေခဲ့သည်။သို့သော်လည်း ဗြိတိသျှအစိုးရသည် တိုက်ကြီးအင်အားကြီးများ၏ အကျိုးစီးပွားအတွက် မြောက်ပိုင်း Pyrenees ကိုဖြတ်ကျော်ပြီး ပြင်သစ်အရှေ့တောင်ပိုင်းသို့ ချက်ခြင်းချီတက်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။နပိုလီယံသည် အောက်တိုဘာလ 19 ရက်နေ့တွင် လိုက်ပ်ဇစ်တိုက်ပွဲတွင် ကြီးကြီးမားမားရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီး ဆုတ်ခွာခဲ့ရသောကြောင့် Wellington သည် Catalonia နယ်မြေရှင်းလင်းရေးကို အခြားသူများထံ ထားခဲ့သည်။]
▲
●
1813 Nov 10
ပြင်သစ်ကို ကျူးကျော်တယ်။
Nivelle, FranceNivelle တိုက်ပွဲ (1813 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ 10 ရက်) ကျွန်းဆွယ်စစ်ပွဲ (1808-1814) ပြီးဆုံးခါနီး Nivelle မြစ်ရှေ့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။San Sebastian ၏မဟာမိတ်တပ်များဝိုင်းရံပြီးနောက်၊ Wellington ၏ဗြိတိသျှ၊ ပေါ်တူဂီနှင့်စပိန်တပ်များ 80,000 (စပိန်လူမျိုး 20,000 သည် တိုက်ပွဲတွင်မကြိုးစားရသေးပါ) သည် မိုင် 20 ပတ်၀န်းကျင်တွင်တပ်သား 60,000 ရှိသော Marshal Soult ကိုပြင်းပြင်းထန်ထန်လိုက်ရှာခဲ့သည်။အပေါ့စားတပ်ပြီးနောက်တွင် ပင်မဗြိတိသျှစစ်တပ်ကို တိုက်ခိုက်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့ပြီး တတိယတပ်မသည် Soult ၏စစ်တပ်ကို နှစ်ပိုင်းခွဲခဲ့သည်။နှစ်နာရီလောက်မှာ Soult ဟာ ဆုတ်ခွာသွားပြီး ဗြိတိသျှတို့ ပြင်းပြင်းထန်ထန် ထိုးစစ်ဆင်တဲ့ အနေအထားမှာ ရှိနေတယ်။Soult သည် ပြင်သစ်မြေတွင် နောက်ထပ်တိုက်ပွဲတစ်ခု ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီး Wellington ၏ 5,500 တွင် လူ 4,500 ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။
▲
●
1813 Dec 11
စပိန်ဘုရင် Joseph Bonaparte နန်းစွန့်
Franceဘုရင်ဂျိုးဇက်သည် ၁၈၁၃ ခုနှစ်တွင် ဗစ်တိုးရီးယားတိုက်ပွဲတွင် ဗြိတိသျှဦးဆောင်သော မဟာမိတ်တပ်များ ရှုံးနိမ့်ပြီးနောက် စပိန်ထီးနန်းစွန့်ကာ ပြင်သစ်နိုင်ငံသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သည် ။ ဆဋ္ဌမမြောက်ညွန့် ပေါင်းစစ်ပွဲအပြီး နပိုလီယံသည် ၎င်း၏ညီကို ပါရီတွင် အုပ်ချုပ်ရန် ထွက်ခွာခဲ့သည်။ အင်ပါယာ၏ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးရာထူး။ရလဒ်အနေဖြင့် ပါရီတိုက်ပွဲတွင် ရှုံးနိမ့်ခဲ့သော ပြင်သစ်စစ်တပ်၏ အမည်ခံတပ်မှူးအဖြစ် ထပ်မံတာဝန်ယူခဲ့သည်။
▲
●
1814 Apr 8
တော်လို့ တိုက်ပွဲ
Toulouse, Franceဧပြီလ 8 ရက်နေ့တွင် Wellington သည် Garonne နှင့် Hers-Mort ကိုဖြတ်ကျော်ပြီး April 10 ရက်နေ့တွင် Toulouse ရှိ Soult ကိုတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။Soult ၏ ခိုင်မာသော ရပ်တည်ချက်များကို စပိန်မှ တိုက်ခိုက်ခြင်းကို ပယ်ချခဲ့သော်လည်း Beresford ၏ ချေမှုန်းမှုကြောင့် ပြင်သစ်တို့ကို နောက်ပြန်ဆုတ်စေခဲ့သည်။ဧပြီလ 12 ရက်နေ့တွင် Wellington မြို့ထဲသို့ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး Soult သည်ယခင်နေ့မှဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။မဟာမိတ်တပ်များ ဆုံးရှုံးမှုမှာ ၅,၀၀၀ ခန့်၊ ပြင်သစ် ၃,၀၀၀ ခန့် ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။
▲
●
1814 Apr 13
နပိုလီယံ၏ ပထမဆုံး နန်းစွန့်ခြင်း။
Fontainebleau, France13 April 1814 တွင် အရာရှိများသည် ပါရီမြို့ကို သိမ်းပိုက်ခြင်း၊ နပိုလီယံ နန်းစွန့်ခြင်းနှင့် လက်တွေ့ကျသော ငြိမ်းချမ်းရေး နိဂုံးချုပ်ခြင်းဆိုင်ရာ ကြေငြာချက်နှင့်အတူ နှစ်ဖက်တပ်များထံသို့ ရောက်လာသည်။ဧပြီလ 18 ရက်နေ့တွင် Suchet ၏တပ်ဖွဲ့များပါ ၀ င်သောစည်းဝေးကြီးတစ်ခုအား Wellington နှင့် Soult ကြားထဲသို့ဝင်ခဲ့သည်။Toulouse ကျဆုံးပြီးနောက်၊ မဟာမိတ်များနှင့် ပြင်သစ်တို့သည် ဧပြီလ ၁၄ ရက်နေ့တွင် Bayonne မှ အစုလိုက်အပြုံလိုက်တွင် တပ်သား ၁,၀၀၀ ခန့် ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးရလုနီးပါးဖြစ်ပြီးနောက် လူ ၁၀,၀၀၀ ခန့် ကျဆုံးခဲ့ရသည်။ပါရီငြိမ်းချမ်းရေးကို ၁၈၁၄ ခုနှစ် မေလ ၃၀ ရက်နေ့တွင် ပါရီတွင် တရားဝင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။
▲
●
1814 Dec 1
ဇာတ်လမ်းတို
Spainအဓိက တွေ့ရှိချက်များ-Ferdinand VII သည် Valençay စာချုပ်တွင် နပိုလီယံအား ၁၈၁၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁၁ ရက်နေ့တွင် အသိအမှတ်ပြုခံရပြီး စပိန်ဘုရင်အဖြစ် ဆက်လက်ရပ်တည်ခဲ့သည်။ကျန်တဲ့ afrancesados တွေက ပြင်သစ်ကို ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးတယ်။နပိုလီယံ၏တပ်များက တိုင်းပြည်တစ်ခုလုံး လုယက်ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။ကက်သလစ်ချာ့ခ်ျသည် ၎င်း၏ဆုံးရှုံးမှုကြောင့် ပျက်စီးခဲ့ပြီး လူ့အဖွဲ့အစည်း မတည်မငြိမ်ဖြစ်စေသော အပြောင်းအလဲကို ခံခဲ့ရသည်။နပိုလီယံသည် Elba ကျွန်းသို့ ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခြင်းဖြင့် Louis XVIII ကို ပြင်သစ်ထီးနန်းသို့ ပြန်လည်ရောက်ရှိခဲ့သည်။ဗြိတိသျှတပ်များကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း အင်္ဂလန်သို့ စေလွှတ်ခဲ့ပြီး တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအားဖြင့် အမေရိကန်အတွက် ဘော်ဒိုးတွင် အမေရိကန် စစ်မှုထမ်းရန် ၁၈၁၂ ခုနှစ် နောက်ဆုံးလတွင် စတင်ခဲ့သည်။ကျွန်းဆွယ်စစ်ပွဲအပြီးတွင် လွတ်လပ်ရေးလိုလားသော အစဉ်အလာဝါဒီများနှင့် လစ်ဘရယ်တို့သည် Carlist Wars တွင် ခိုက်ရန်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ဘုရင် Ferdinand VII ("The Desired One"; နောက်ပိုင်းတွင် "သစ္စာဖောက်ဘုရင်") သည် Cádiz ရှိ လွတ်လပ်သော Cortes Generales မှပြုလုပ်သော ပြောင်းလဲမှုအားလုံးကို ရုပ်သိမ်းခဲ့သည်။ 1812 ခုနှစ် မေလ 4 ရက်နေ့တွင် 1814 ခုနှစ်ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ။ စစ်ဘက်အရာရှိများသည် Ferdinand အား 1820 တွင် Cádiz ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ထပ်မံလက်ခံရန် တွန်းအားပေးခဲ့ပြီး Trienio Liberal ဟုခေါ်သော ဧပြီလ 1823 အထိအသက်ဝင်ခဲ့သည်။ပေါ်တူဂီရဲ့ အနေအထားကစပိန်အသင်း ထက် ပိုကောင်းပါတယ်။တော်လှန်ပုန်ကန်မှုသည် ဘရာဇီးနိုင်ငံသို့ မပြန့်နှံ့ဘဲ၊ ကိုလိုနီပြုရန် ကြိုးပမ်းမှု မရှိခဲ့သလို နိုင်ငံရေး တော်လှန်ရန် ကြိုးပမ်းမှုလည်း မရှိခဲ့ပေ။ရီယိုဒီဂျနေရိုသို့ ပေါ်တူဂီတရားရုံးမှ လွှဲပြောင်းပေးမှုသည် 1822 ခုနှစ်တွင် ဘရာဇီးနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးကို အစပြုခဲ့သည်။နပိုလီယံ စစ်ပွဲသည် စပိန် ခေတ်သစ်သမိုင်းတွင် သွေးထွက်သံယို အပြင်းထန်ဆုံး ဖြစ်ရပ်အဖြစ် တည်ရှိနေဆဲ ဖြစ်သည်။
▲
●
Appendices
APPENDIX 1
Peninsular War
Characters
References
- Argüelles, A. (1970). J. Longares (ed.). Examen Histórico de la Reforma Constitucional que Hicieron las Cortes Generates y Extraordinarias Desde que se Instalaron en la Isla de León el Dia 24 de Septiembre de 1810 Hasta que Cerraron en Cadiz sus Sesiones en 14 del Propio Mes de 1813 (in Spanish). Madrid. Retrieved 1 May 2021.
- Bell, David A. (2009). "Napoleon's Total War". Retrieved 1 May 2021.
- Bodart, Gaston (1908). Militär-historisches Kriegs-Lexikon (1618-1905). Retrieved 10 April 2021.
- Brandt, Heinrich von (1999). North, Jonathan (ed.). In the legions of Napoleon: the memoirs of a Polish officer in Spain and Russia, 1808–1813. Greenhill Books. ISBN 978-1853673801. Retrieved 1 May 2021.
- Burke, Edmund (1825). The Annual Register, for the year 1810 (2nd ed.). London: Rivingtons. Retrieved 1 May 2021.
- Chandler, David G. (1995). The Campaigns of Napoleon. Simon & Schuster. ISBN 0025236601. Retrieved 1 May 2021.
- Chandler, David G. (1974). The Art of Warfare on Land. Hamlyn. ISBN 978-0600301370. Retrieved 1 May 2021.
- Chartrand, Rene; Younghusband, Bill (2000). The Portuguese Army of the Napoleonic Wars.
- Clodfelter, Micheal (2008). Warfare and armed conflicts : a statistical encyclopedia of casualty and other figures, 1494-2007. ISBN 9780786433193. Retrieved 30 April 2021.
- Connelly, Owen (2006). The Wars of the French Revolution and Napoleon, 1792–1815. Routledge.
- COS (2014). "Battle Name:Yanzi".[better source needed]
- Ellis, Geoffrey (2014). Napoleon. Routledge. ISBN 9781317874706. Retrieved 1 May 2021.
- Esdaile, Charles (2003). The Peninsular War. Palgrave Macmillan. ISBN 1-4039-6231-6. Retrieved 1 May 2021.
- etymology (2021). "guerrilla". Retrieved 2 May 2021.
- Fitzwilliam (2007). "Military General Service Medal". Archived from the original on 7 June 2008. Retrieved 1 May 2021.
- Fletcher, Ian (1999). Galloping at Everything: The British Cavalry in the Peninsula and at Waterloo 1808–15. Staplehurst: Spellmount. ISBN 1-86227-016-3.
- Fletcher, Ian (2003a). The Lines of Torres Vedras 1809–11. Osprey Publishing.
- Fortescue, J.W. (1915). A History of The British Army. Vol. IV 1807–1809. MacMillan. OCLC 312880647. Retrieved 1 May 2021.
- Fraser, Ronald (2008). Napoleon's Cursed War: Popular Resistance in the Spanish Peninsular War. Verso.
- Fremont-Barnes, Gregory (2002). The Napoleonic Wars: The Peninsular War 1807–1814. Osprey. ISBN 1841763705. Retrieved 1 May 2021.
- Gates, David (2001). The Spanish Ulcer: A History of the Peninsular War. Da Capo Press. ISBN 978-0-7867-4732-0.
- Gates, David (2002) [1986]. The Spanish Ulcer: A History of the Peninsular War. Pimlico. ISBN 0-7126-9730-6. Retrieved 30 April 2021.
- Gates, David (2009) [1986]. The Spanish Ulcer: A History of the Peninsular War. Da Capo Press. ISBN 9780786747320.
- Gay, Susan E. (1903). Old Falmouth. London. Retrieved 1 May 2021.
- Glover, Michael (2001) [1974]. The Peninsular War 1807–1814: A Concise Military History. Penguin Classic Military History. ISBN 0-14-139041-7.
- Goya, Francisco (1967). The Disasters of War. Dover Publications. ISBN 0-486-21872-4. Retrieved 2 May 2021. 82 prints
- Grehan, John (2015). The Lines of Torres Vedras: The Cornerstone of Wellington's Strategy in the Peninsular War 1809–1812. ISBN 978-1473852747.
- Guedalla, Philip (2005) [1931]. The Duke. Hodder & Stoughton. ISBN 0-340-17817-5. Retrieved 1 May 2021.
- Hindley, Meredith (2010). "The Spanish Ulcer: Napoleon, Britain, and the Siege of Cádiz". Humanities. National Endowment for the Humanities. 31 (January/February 2010 Number 1). Retrieved 2 May 2021.
- Martínez, Ángel de Velasco (1999). Historia de España: La España de Fernando VII. Barcelona: Espasa. ISBN 84-239-9723-5.
- McLynn, Frank (1997). Napoleon: A Biography. London: Pimlico. ISBN 9781559706315. Retrieved 2 May 2021.
- Muir, Rory (2021). "Wellington". Retrieved 1 May 2021.
- Napier, Sir William Francis Patrick (1867). History of the War in the Peninsula, and in the South of France: From the Year 1807 to the Year 1814. [T.and W.] Boone. Retrieved 1 May 2021.
- Napier, Sir William Francis Patrick (1879). English Battles and Sieges in the Peninsula. London: J. Murray. Retrieved 2 May 2021.
- Oman, Sir Charles William Chadwick (1902). A History of the Peninsular War: 1807–1809. Vol. I. Oxford: Clarendon Press. Retrieved 1 May 2021.
- Oman, Sir Charles William Chadwick (1908). A History of the Peninsular War: Sep. 1809 – Dec. 1810. Vol. III. Oxford: Clarendon Press. Retrieved 2 May 2021.
- Oman, Sir Charles William Chadwick (1911). A History of the Peninsular War: Dec. 1810 – Dec. 1811. Vol. IV. Oxford: Clarendon Press. Retrieved 2 May 2021.
- Oman, Sir Charles William Chadwick (1930). A History of the Peninsular War: August 1813 – April 14, 1814. Vol. VII. Oxford: Clarendon Press. Retrieved 2 May 2021.
- Pakenham, Edward Michael; Pakenham Longford, Thomas (2009). Pakenham Letters: 1800–1815. Ken Trotman Publishing. ISBN 9781905074969. Retrieved 1 May 2021.
- Payne, Stanley G. (1973). A History of Spain and Portugal: Eighteenth Century to Franco. Vol. 2. Madison: University of Wisconsin Press. ISBN 978-0-299-06270-5. Retrieved 2 May 2021.
- Porter, Maj Gen Whitworth (1889). History of the Corps of Royal Engineers Vol I. Chatham: The Institution of Royal Engineers. ISBN 9780665550966. Retrieved 2 May 2021.
- Prados de la Escosura, Leandro; Santiago-Caballero, Carlos (2018). "The Napoleonic Wars: A Watershed in Spanish History?" (PDF). Working Papers on Economic History. European Historical Economic Society. 130: 18, 31. Retrieved 1 May 2021.
- Richardson, Hubert N.B. (1921). A dictionary of Napoleon and his times. New York: Funk and Wagnalls company. OCLC 154001. Retrieved 2 May 2021.
- Robinson, Sir F.P. (1956). Atkinson, Christopher Thomas (ed.). A Peninsular brigadier: letters of Major General Sir F. P. Robinson, K.C.B., dealing with the campaign of 1813. London?: Army Historical Research. p. 165. OCLC 725885384. Retrieved 2 May 2021.
- Rocca, Albert Jean Michel; Rocca, M. de (1815). Callcott, Lady Maria (ed.). Memoirs of the War of the French in Spain. J. Murray.
- Rousset, Camille (1892). Recollections of Marshal Macdonald, Duke of Tarentum. Vol. II. London: Nabu Press. ISBN 1277402965. Retrieved 2 May 2021.
- Scott, Walter (1811). "The Edinburgh Annual Register: Volume 1; Volume 2, Part 1". John Ballantyne and Company. Retrieved 1 May 2021.
- Simmons, George; Verner, William Willoughby Cole (2012). A British Rifle Man: The Journals and Correspondence of Major George Simmons, Rifle Brigade, During the Peninsular War and the Campaign of Waterloo. Cambridge University Press. ISBN 978-1-108-05409-6.
- Smith, Digby (1998). The Napoleonic Wars Data Book. London: Greenhill. ISBN 1-85367-276-9.
- Southey, Robert (1828c). History of the Peninsular War. Vol. III (New, in 6 volumes ed.). London: John Murray. Retrieved 2 May 2021.
- Southey, Robert (1828d). History of the Peninsular War. Vol. IV (New, in 6 volumes ed.). London: John Murray. Retrieved 2 May 2021.
- Southey, Robert (1828e). History of the Peninsular War. Vol. V (New, in 6 volumes ed.). London: John Murray. Retrieved 2 May 2021.
- Southey, Robert (1828f). History of the Peninsular War. Vol. VI (New, in 6 volumes ed.). London: John Murray. Retrieved 2 May 2021.
- Weller, Jac (1962). Wellington in the Peninsula. Nicholas Vane.