နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲ

နောက်ဆက်တွဲများ

ဇာတ်ကောင်များ

အကိုးအကား


နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲ
©Radu Oltrean

1337 - 1360

နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲ



နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲသည် အလယ်ခေတ်နှောင်းပိုင်းတွင် အင်္ဂလန် နှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံ တို့ကြား လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။၎င်းသည် English House of Plantagenet နှင့် French Royal House of Valois တို့ကြား ပြင်သစ်ထီးနန်းကို အငြင်းပွားရာမှ ပေါ်ပေါက်လာခြင်းဖြစ်သည်။အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ စစ်ပွဲသည် နှစ်ဖက်စလုံးမှ အမျိုးသားရေးဝါဒ ပေါ်ထွန်းလာခြင်းကြောင့် အနောက်ဥရောပတစ်ခွင်မှ ဂိုဏ်းခွဲများပါ၀င်သည့် ကျယ်ပြန့်သော အာဏာတော်လှန်မှုအဖြစ် ကြီးထွားလာသည်။နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲသည် အလယ်ခေတ်၏ အထင်ရှားဆုံး ပဋိပက္ခများထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။အပစ်အခတ် ရပ်စဲရေး အများအပြားကြောင့် ၁၁၆ နှစ်ကြာ ပြတ်တောက်ခဲ့ပြီး ပြိုင်ဘက် မင်းဆက်နှစ်ဆက်မှ ဘုရင်မျိုးဆက်ငါးဆက်သည် အနောက်ဥရောပတွင် ကြီးစိုးသောနိုင်ငံတော်၏ ထီးနန်းအတွက် တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့ကြသည်။ဥရောပသမိုင်းတွင် စစ်ပွဲ၏အကျိုးသက်ရောက်မှုသည် တည်တံ့ခဲ့သည်။နှစ်ဖက်စလုံးသည် ဥရောပတိုက်တွင် စစ်ပွဲကို အပြီးတိုင်ပြောင်းလဲစေသော ပရော်ဖက်ရှင်နယ်တပ်များနှင့် အမြောက်များအပါအဝင် စစ်ရေးနည်းပညာနှင့် နည်းဗျူဟာများတွင် ဆန်းသစ်တီထွင်မှုများ ပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ပဋိပက္ခအတွင်း ၎င်း၏ အမြင့်သို့ ရောက်ရှိခဲ့သော ချီယာရီသည် နောက်ပိုင်းတွင် ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။ခိုင်မာအားကောင်းသော အမျိုးသားရေး လက္ခဏာများ အမြစ်တွယ်လာပြီး၊ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု ပိုမိုအားကောင်းလာကာ ကမ္ဘာ့အင်အားကြီး နိုင်ငံများအဖြစ် တဖြည်းဖြည်း မြင့်တက်လာခဲ့သည်။ဥရောပသမိုင်းတွင် အရှည်ကြာဆုံး စစ်ရေးပဋိပက္ခကို တည်ဆောက်ကာ ဆက်စပ်ပဋိပက္ခများကို လွှမ်းခြုံရန် “အနှစ်တရာစစ်ပွဲ” ဟူသော ဝေါဟာရကို နောက်ပိုင်းတွင် သမိုင်းပညာရှင်များက လက်ခံကျင့်သုံးခဲ့သည်။စစ်ပွဲကို အပစ်အခတ်ရပ်စဲခြင်းဖြင့် အဆင့်သုံးဆင့်ခွဲလေ့ရှိသည်- Edwardian War (1337-1360)၊ Caroline War (1369-1389) နှင့် Lancastrian War (1415-1453)။တစ်ဖက်နှင့်တစ်ဖက် မဟာမိတ်များစွာကို အင်္ဂလိပ်တပ်များက အနိုင်ယူပြီး ပဋိပက္ခထဲသို့ တွန်းပို့ခဲ့သည်။Valois နန်းတော်သည် နောက်ဆုံးတွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံကို ချုပ်ကိုင်ထားခဲ့ပြီး ယင်းနောက်ပိုင်းတွင် ယခင်က ရောယှက်နေသော ပြင်သစ်နှင့် အင်္ဂလိပ်ဘုရင်များ သီးခြားကျန်ရှိခဲ့သည်။
HistoryMaps Shop

ဆိုင်ကိုအလည်အပတ်

1337 Jan 1

စကားချီး

Aquitaine, France
Edward သည် Aquitaine ၏ဘုရင်ခံကို အမွေဆက်ခံခဲ့ပြီး Aquitaine ၏မြို့စားအဖြစ် သူသည် ပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ Philip VI ၏ဘုရင်ခံဖြစ်သည်။Edward သည် ဖိလိပ္ပု၏ ဆက်ခံမှုကို အစပိုင်းတွင် လက်ခံခဲ့သော်လည်း ဖိလစ်သည် Edward ၏ရန်သူဖြစ်သော စကော့တလန်ဘုရင် David II နှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့သောအခါ ဘုရင်နှစ်ပါးကြား ဆက်ဆံရေး ယိုယွင်းလာသည်။Edward သည် ပြင်သစ်တရားခံပြေး Artois ၏ Robert III ကို ခိုလှုံခွင့်ပေးခဲ့သည်။ရောဘတ်အား အင်္ဂလန်မှနှင်ထုတ်ရန် Philip ၏တောင်းဆိုချက်များကို Edward မှ ငြင်းဆိုသောအခါ Philip သည် Aquitaine ၏ဘုရင်မကို သိမ်းယူခဲ့သည်။ဤစစ်ပွဲသည် ပြင်းထန်လာပြီး မကြာမီ ၁၃၄၀ တွင် အက်ဒ်ဝပ်သည် သူ့ကိုယ်သူ ပြင်သစ်ဘုရင်အဖြစ် ကြေညာခဲ့သည်။Edward III နှင့် သူ၏သားတော် လူမည်းမင်းသား Edward တို့သည် ပြင်သစ်နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းတွင် အကြီးအကျယ်အောင်မြင်သော စစ်ဆင်ရေးတစ်ရပ်ကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်။
1337 - 1360
Edwardian အဆင့်ornament
နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲစတင်သည်။
ယော့ခ်မြို့မှ လေးပစ်သမားများသည် ပြင်သစ်စစ်ဆင်ရေးအတွက် ပင်မစစ်တပ်တွင် ပါဝင်ရန် စည်းဝေးခဲ့သည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1337 Apr 30

နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲစတင်သည်။

France
Philip VI သည် သန့်ရှင်းသောမြေသို့ ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲအတွက် ရည်မှန်းချက်ကြီးသော အစီအစဉ်တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ် Marseilles မှ ရေတပ်သင်္ဘောကြီးတစ်စင်းကို စုစည်းခဲ့သည်။သို့သော်လည်း အဆိုပါ အစီအစဉ်ကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ပြီး စကော့တလန် ရေတပ်၏ အစိတ်အပိုင်းများ အပါအဝင် ရေတပ်သည် ၁၃၃၆ ခုနှစ်တွင် နော်မန်ဒီမှ အင်္ဂလိပ် ရေလက်ကြားသို့ ပြောင်းရွှေ့ကာ အင်္ဂလန်ကို ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။ဤအကျပ်အတည်းကိုဖြေရှင်းရန်၊ Edward သည် အင်္ဂလိပ်တပ်နှစ်တပ်ကို ထူထောင်ရန် အဆိုပြုခဲ့ပြီး၊ တစ်ခုမှာ စကော့လူမျိုးများကို "သင့်လျော်သောအချိန်တွင်" နှင့် ကိုင်တွယ်ရန်၊ နောက်တစ်ခုသည် Gascony သို့ တစ်ကြိမ်တည်းလုပ်ဆောင်ရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။တစ်ချိန်တည်းမှာပင် ပြင်သစ်ဘုရင်အတွက် အဆိုပြုထားသော စာချုပ်ပါ သံတမန်များကို ပြင်သစ်နိုင်ငံသို့ စေလွှတ်မည်ဖြစ်သည်။၁၃၃၇ ခုနှစ် ဧပြီလကုန်တွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံမှ Philip သည် အင်္ဂလန်မှ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့အား တွေ့ဆုံရန် ဖိတ်ကြားခဲ့သော်လည်း ငြင်းပယ်ခဲ့သည်။လက်နက်များကိုင်ဆောင်ခြင်းဟူသော စာသားအရ တားမြစ်ပိတ်ပင်မှုကို ၁၃၃၇ ခုနှစ် ဧပြီလ ၃၀ ရက်နေ့မှ စတင်ကာ ပြင်သစ်တစ်ခွင်တွင် ကြေငြာခဲ့သည်။ ထို့နောက် ၁၃၃၇ ခုနှစ် မေလတွင် ဖိလစ်သည် ပါရီတွင် သူ၏ မဟာကောင်စီနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။Edward III သည် ဘုရင်မင်းမြတ်၏ တာဝန်များကို ဖောက်ဖျက်ပြီး ဘုရင်၏ 'သေတတ်သောရန်သူ' Robert d'Artois ကို ခိုကိုးရာမဲ့ ဖြစ်သောကြောင့် Aquitaine of Aquitaine ကို ဘုရင်လက်သို့ ပြန်လည် သိမ်းယူသင့်သည်ဟု သဘောတူညီခဲ့သည်။အက်ဒ်ဝပ်သည် ပြင်သစ်ထီးနန်းရပိုင်ခွင့်ကို ဖိလိပ္ပုအား စိန်ခေါ်ခြင်းဖြင့် Aquitaine အား သိမ်းယူမှုကို တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။
Cadzand ၏တိုက်ပွဲ
©Osprey Publishing
1337 Nov 9

Cadzand ၏တိုက်ပွဲ

Cadzand, Netherlands
Edward အတွက်၊ စစ်ပွဲသည် မတိုးတက်ခဲ့သလို အနိမ့်ပိုင်းနိုင်ငံများရှိ မဟာမိတ်များ၏ တိတ်တိတ်ဆိတ်ဆိတ်နှင့် ဂျာမနီသည် ပြင်သစ်ကို ကျူးကျော်ရန် ရည်ရွယ်ထားသကဲ့သို့ တိုးတက်မလာစေရန် တားဆီးခဲ့ပြီး Gascon ပြဇာတ်တွင် ဆုတ်ယုတ်မှုများက ကြိုတင်ကာကွယ်ထားသောကြောင့်၊ အဲဒီမှာဖြစ်ဖြစ်။အက်ဒ်ဝပ်၏ ရေယာဉ်စုသည် ၎င်း၏စစ်တပ်၏ အဓိကအဖွဲ့နှင့်အတူ ဖြတ်ကျော်ရန် ပြင်ဆင်မှုမရှိဘဲ ဥရောပတပ်ဖွဲ့များကို ထောက်ပံ့ကြေးများစွာ ပေးဆောင်ခဲ့ရခြင်းကြောင့် သူ၏ဘဏ္ဍာရေးမှာ အဆင်မပြေဖြစ်နေသည်။ထို့ကြောင့် သူသည် ပြင်သစ်ကို ဆန့်ကျင်သည့် သူ၏ ရည်ရွယ်ချက် သင်္ကေတ အချို့နှင့် သူ၏ တပ်ဖွဲ့များ အောင်မြင်နိုင်ပုံကို သရုပ်ပြရန် လိုအပ်သည်။ဤအဆုံးသတ်တွင် Hainaut တွင် တပ်စွဲထားပြီးဖြစ်သော ၎င်း၏ ရှေ့တန်းတပ်မှူး Sir Walter Manny သည် ရေယာဉ်ငယ်တစ်စင်းကို ယူကာ Cadzand ကျွန်းကို ဝင်ရောက်စီးနင်းရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။Cadzand တိုက်ပွဲသည် 1337 ခုနှစ်တွင် တိုက်ခိုက်ခဲ့သော နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲ၏ အစောပိုင်းတိုက်ပွဲတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းတွင် Flemish ကျွန်း၏ Cadzand တွင် ဝင်ရောက်စီးနင်းမှုတစ်ခု ပါဝင်ပြီး ဒေသခံမြို့စောင့်တပ်မှ တုံ့ပြန်မှုနှင့် တိုက်ပွဲကို နှိုးဆော်ရန် ဒီဇိုင်းထုတ်ကာ အင်္ဂလန်နှင့် ဘုရင်ကြားတွင် စိတ်ဓာတ်မြှင့်တင်ပေးသည်။ Edward III ၏ မဟာမိတ်များသည် သူ၏စစ်တပ်ကို လွယ်ကူစွာ အောင်ပွဲခံခြင်းဖြင့် ပံ့ပိုးပေးသည်။နိုဝင်ဘာလ ၉ ရက်နေ့တွင် ဆာဝေါလ်တာမန်နီသည် Edward III ၏ တိုက်ကြီးကျူးကျော်မှုအတွက် ကြိုတင်တပ်များနှင့်အတူ Sluys မြို့ကို သိမ်းပိုက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း နှင်ထုတ်ခံခဲ့ရသည်။
၁၃၃၈-၁၃၃၉ ၏ ရေတပ်လှုပ်ရှားမှုများ
၁၃၃၈-၁၃၃၉ ၏ ရေတပ်လှုပ်ရှားမှုများ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1338 Mar 24 - 1339 Oct

၁၃၃၈-၁၃၃၉ ၏ ရေတပ်လှုပ်ရှားမှုများ

Guernsey
ဖေဖေါ်ဝါရီလအစတွင် ဘုရင် Philip VI သည် ပြင်သစ်ရေတပ်ဗိုလ်ချုပ်အသစ် Nicholas Béhuchet ကို ယခင်ဘဏ္ဍာရေးအရာရှိအဖြစ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့ပြီး ယခုအခါ အင်္ဂလန်ကို စီးပွားရေးစစ်ပွဲဆင်နွှဲရန် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။1338 ခုနှစ် မတ်လ 24 ရက်နေ့တွင် သူသည် Calais မှ Channel ကိုဖြတ်၍ ကမ်းရိုးတန်းသင်္ဘောငယ်များ သင်္ဘောကြီးတစ်စင်းကို ဦးဆောင်ကာ Solent သို့ ဆင်းသက်ပြီး အလွန်အရေးကြီးသော Portsmouth မြို့ကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။မြို့ကို အကာအရံမဲ့ကာ အကာအရံမဲ့ကာ အင်္ဂလိပ်အလံများ လွှင့်ထူကာ မြို့ဆီသို့ ရွက်လွှင့်လာစဉ် ပြင်သစ်တို့က သံသယမရှိခဲ့ကြပေ။ရလဒ်မှာ မြို့တော်၏ သင်္ဘောနှင့် ထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်းများ လုယက်ခံရခြင်းကြောင့် Edward အတွက် ဘေးဥပဒ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး အိမ်များ၊ စတိုးဆိုင်များနှင့် သင်္ဘောကျင်းများ မီးလောင်ပျက်စီးကာ မပြေးနိုင်သော လူဦးရေများ သေဆုံးခြင်း သို့မဟုတ် ကျွန်များအဖြစ် ဖယ်ရှားခြင်းခံခဲ့ရသည်။Portsmouth မှ ၎င်းတို့၏ ဖြတ်သန်းလမ်းကြောင်းကို ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ရန် အင်္ဂလိပ်သင်္ဘောများ မရရှိနိုင်ဘဲ ထိုသို့သော သာဓကမျိုးတွင် ဖွဲ့စည်းရန် ရည်ရွယ်ထားသည့် ပြည်သူ့စစ်များ မည်သည်ကိုမျှ ထုတ်ဖော်ပြသခြင်းမရှိပေ။ပြင်သစ်နှင့် အီတလီ စစ်သင်္ဘောကြီးများသည် Channel Islands များပေါ်တွင် တစ်ဖန် ဆင်းသက်လာသောအခါ ပြင်သစ်၏ Marshal Robert VIII Bertrand de Bricquebec လက်ထက် ၁၃၃၈ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ပင်လယ်ပြင်တွင် စစ်ဆင်ရေး ပြန်လည်စတင်ခဲ့သည်။ယမန်နှစ်က ပြင်းပြင်းထန်ထန် စီးနင်းမှု ခံခဲ့ရသည့် Sark ကျွန်းသည် တိုက်ပွဲ မရှိဘဲ ကျဆုံးခဲ့ပြီး ခေတ္တမျှ မဲဆွယ်မှု အပြီးတွင် Guernsey အဖမ်းခံခဲ့ရသည်။ထိုကျွန်းတွင် နောက်ထပ်ဝင်ရောက်စီးနင်းမှုကို တားဆီးရန်အတွက် Channel Islands မြို့စောင့်တပ်အများစုသည် ဂျာစီတွင်ရှိပြီး၊ Guernsey နှင့် Sark သို့ ပို့ဆောင်ခံရသူ အနည်းငယ်ကို ပင်လယ်ပြင်တွင် ဖမ်းမိထားသောကြောင့် အဆိုပါကျွန်းအား လုံး၀ အကာအကွယ်မရှိပေ။Guernsey တွင် Castle Cornet နှင့် Vale Castle တို့၏ခံတပ်များသည် ထိန်းထားရမည့်တစ်ခုတည်းသောအချက်ဖြစ်သည်။ခံတပ်နှစ်ခုလုံးသည် လူမဆန်သော၊ စီမံထားခြင်းမရှိသောကြောင့် ခံတပ်နှစ်ခုလုံးသည် အလွန်ကြာကြာမတည်မြဲပါ။အစောင့်တပ်များကို သတ်ပစ်ခဲ့သည်။ကမ်းရိုးတန်းနှင့် ငါးဖမ်းသင်္ဘောများနှင့် အီတလီရေပိုင်နက်များတွင် ရေတပ်အကျဉ်းချုံး တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သော်လည်း အီတလီသင်္ဘောနှစ်စင်း နစ်မြုပ်ခဲ့သော်လည်း ကျွန်းသားများ ပြင်းထန်စွာ အသေအပျောက်ဖြင့် အရေးနိမ့်ခဲ့သည်။Béhuchet နှင့် သူ၏ဗိုလ် Hugh Quiéret တို့အတွက် နောက်ထပ်ပစ်မှတ်မှာ အင်္ဂလန်နှင့် ဖလန်းဒါးစ်ကြားရှိ ထောက်ပံ့ရေးလိုင်းများဖြစ်ပြီး ၎င်းတို့သည် Harfleur နှင့် Dieppe တွင် ပြခန်းကြီး ၄၈ ခုကို စုဆောင်းခဲ့သည်။ထို့နောက် စက်တင်ဘာလ ၂၃ ရက်နေ့တွင် Walcheren တွင် အင်္ဂလိပ်တပ်ခွဲတစ်ခုကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်သင်္ဘောများသည် ကုန်တင်ကုန်ချပြီး ခါးသီးသောတိုက်ပွဲများအပြီးတွင် အံ့အားသင့်ကာ တုန်လှုပ်သွားကာ Edward III ၏ အထင်ကရဖြစ်သော Cog Edward နှင့် Christopher အပါအဝင် ကြီးမားပြီး အင်အားကြီးမားသော အင်္ဂလိပ် ခွေးသွားငါးကောင်ကို ဖမ်းမိခဲ့သည်။ဖမ်းဆီးထားသော သင်္ဘောသားများကို ကွပ်မျက်ခဲ့ပြီး သင်္ဘောများကို ပြင်သစ်ရေတပ်သို့ ပေါင်းထည့်ခဲ့သည်။ရက်အနည်းငယ်အကြာ အောက်တိုဘာလ 5 ရက်နေ့တွင် ဤတပ်ဖွဲ့သည် ၎င်း၏ အပျက်အစီးဆုံးသော စီးနင်းတိုက်ခိုက်မှုကို ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး ဆောက်သမ်တန်၏ အဓိကဆိပ်ကမ်းအနီးတွင် ပြင်သစ်၊ Norman၊ အီတလီနှင့် Castilian သင်္ဘောသား ထောင်ပေါင်းများစွာကို ဆင်းသက်ကာ ကုန်းကြောင်းနှင့် ရေကြောင်းနှစ်ခုစလုံးမှ တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းခဲ့သည်။မြို့ရိုးများသည် ဟောင်းနွမ်းပျက်စီးနေပြီး ပြုပြင်ရန် ညွှန်ကြားသည့် အမိန့်များကို လျစ်လျူရှုထားသည်။မြို့တွင်း ပြည်သူ့စစ်များနှင့် ပြည်သူအများစုသည် ထိတ်လန့်တကြား ထွက်ပြေးခဲ့ကြပြီး ရဲတိုက်၏ ခံစစ်ကို အီတလီလူများက တားဆီးကာ မြို့ပြိုကျသွားသည်အထိ ရဲတိုက်၏ အထိန်းအချုပ်ကိုသာ ထိန်းထားရသည်။တစ်မြို့လုံး မြေကြီးပြိုကျပြီး ပေါင်ထောင်ပေါင်းများစွာတန်တဲ့ ကုန်ပစ္စည်းတွေနဲ့ သင်္ဘောတွေ ပြင်သစ်ကို ပြန်သိမ်းသွားပြီး သုံ့ပန်းတွေကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်တာ ဒါမှမဟုတ် ကျွန်အဖြစ် ခေါ်ဆောင်သွားချိန်မှာ Portsmouth ရဲ့ မြင်ကွင်းတွေဟာ ထပ်ခါထပ်ခါ ဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ဆောင်းရာသီအစောပိုင်းတွင် ရေလက်ကြားစစ်ဆင်ရေးတွင် ခေတ္တရပ်ခဲ့ရပြီး ၁၃၃၉ ခုနှစ်တွင် အင်္ဂလိပ်မြို့များသည် ဆောင်းရာသီကို အစပြုကာ အစုလိုက်အပြုံလိုက် တိုက်ခိုက်ခြင်းထက် လုယူခြင်းထက် လုယူသူများကို မောင်းထုတ်ရန် ဖွဲ့စည်းထားသော ပြည်သူ့စစ်များကို ပြင်ဆင်ထားသောကြောင့် ကွဲပြားသော အခြေအနေတစ်ရပ်ကို တွေ့ရှိခဲ့ရသည်။ဆောင်းရာသီတွင် အင်္ဂလိပ်ရေတပ်သင်္ဘောတစ်စင်းကိုလည်း ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ကမ်းရိုးတန်းသင်္ဘောများကို တိုက်ခိုက်ခြင်းဖြင့် ပြင်သစ်ကို လက်စားချေရန် ကြိုးပမ်းမှုတွင် ၎င်းကို အသုံးပြုခဲ့သည်။Morley သည် ပြင်သစ်ကမ်းရိုးတန်းသို့ ခေါ်ဆောင်သွားကာ Ault နှင့် Le Tréport မြို့များကို မီးရှို့ကာ ကုန်းတွင်းပိုင်း အစာစားကာ ရွာများစွာကို ဖျက်ဆီးကာ လွန်ခဲ့သည့်တစ်နှစ်က ဆောက်သမ်တန်တွင် ထိုအရာကို ထိတ်လန့်စေရန် လှုံ့ဆော်ခဲ့သည်။Boulogne ဆိပ်ကမ်းရှိ ပြင်သစ်ရေတပ်ကို အံ့အားသင့်စေပြီး ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်နှင့် ဖလမ်ရှ်ကုန်သည်များသည် သင်္ဘောများကို လျင်မြန်စွာ စီးနင်းတိုက်ခိုက်ကြပြီး မကြာမီတွင် ကမ်းရိုးတန်းကျေးရွာများနှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံ အနောက်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက် ကမ်းရိုးတန်းကျေးရွာများနှင့် သင်္ဘောများကို တိုက်ခိုက်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။Flemish ရေတပ်သည်လည်း တက်ကြွစွာ လှုပ်ရှားခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာလတွင် ၎င်းတို့၏ ရေတပ်သည် အရေးကြီးသော Dieppe ဆိပ်ကမ်းသို့ စေလွှတ်ကာ မြေပေါ်သို့ လောင်ကျွမ်းစေခဲ့သည်။ဤအောင်မြင်မှုများသည် အင်္ဂလန်နှင့် အနိမ့်ပိုင်းနိုင်ငံများရှိ စိတ်ဓာတ်ကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ပေးသည့်အပြင် အင်္ဂလန်၏ စုတ်ပြတ်သတ်နေသော ကုန်သွယ်မှုကို ပြန်လည်ပြုပြင်ပေးခဲ့သည်။သို့သော်လည်း ပြင်သစ်၏ တိုက်ကြီးစီးပွားရေးသည် ပင်လယ်ရေကြောင်းမှ အင်္ဂလိပ်ထက် များစွာသာလွန်ကောင်းမွန်သောကြောင့် ပြင်သစ်၏ တိုက်ကြီးစီးပွားရေးသည် ပင်လယ်ရေကြောင်းမှ ဆုတ်ယုတ်မှုများကို လွတ်မြောက်နိုင်သောကြောင့် အစောပိုင်းက ပြင်သစ်စီးနင်းမှုများ၏ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ အကျိုးသက်ရောက်မှုများနှင့်တူသည်။
Cambrai ကိုဝိုင်းရံထားသည်။
Cambrai ကိုဝိုင်းရံထားသည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1339 Sep 26

Cambrai ကိုဝိုင်းရံထားသည်။

Cambrai, France
1339 ခုနှစ်တွင် Cambrai သည် Louis IV၊ Holy Roman Emperor နှင့် William II၊ Count of Hainaut နှင့် အခြားတစ်ဖက်တွင် ပြင်သစ်ဘုရင် Philip VI တို့ကို ထောက်ခံသူများအကြား ရုန်းကန်မှု၏ဗဟိုဖြစ်လာခဲ့သည်။ထိုအတောအတွင်း၊ Edward III သည် ဩဂုတ်လ 1339 တွင် ဖလန်ဒါးစ်မှ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး 1338 ခုနှစ် ဇူလိုင်လကတည်းက တိုက်ကြီးသို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။ Edward သည် ပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ ထီးနန်းအတွက် ၎င်း၏အခွင့်အရေးကို အခိုင်အမာပြောဆိုခဲ့ပြီး Philip VI ၏အာဏာကို ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ဖီဆန်ခဲ့သည်။သူ၏ Bavarian မဟာမိတ်များကို ကျေနပ်စေလိုသောကြောင့် Cambrai ကို သိမ်းပိုက်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။Edward သည် သန့်ရှင်းသောရောမအင်ပါယာ၏ လက်အောက်ခံတစ်ဦးဖြစ်သည့် Cambrai ၏ဘုန်းတော်ကြီး Guillaume d'Auxonne အား ဝင်ခွင့်ပေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သော်လည်း ပြင်သစ်စစ်တပ်နှင့်အတူ ရောက်ရှိလာသည့်အချိန်အထိ ရက်အနည်းငယ်ကြာ ထိန်းထားရန် Philip VI ထံမှ ညွှန်ကြားချက်များ ပါရှိသည်။ .Guillaume သည် ပြင်သစ်ကို သစ္စာခံကြောင်း ကြေငြာပြီး ဝိုင်းရံခြင်းကို တွန်းလှန်ရန် ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။Cambrai ၏ကာကွယ်ရေးကို ဘုရင်ခံ Étienne de la Baume က ပြင်သစ်၏လက်ဝါးကပ်တိုင်အုပ်ဆရာကြီး Étienne de la Baume မှထောက်ပံ့ပေးသည်။ပြင်သစ်စစ်တပ်တွင် အမြောက် ၁၀ လက်၊ သံငါးခုနှင့် အခြားသတ္တုငါးခုပါ၀င်သည်။ဤသည်မှာ ဝိုင်းရံစစ်ဆင်ရေးတွင် အမြောက်များအသုံးပြုခြင်း၏ အစောဆုံးဖြစ်ရပ်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။အက်ဒ်ဝပ်သည် စက်တင်ဘာ ၂၆ ရက်မှ စတင်၍ တိုက်ခိုက်မှုများစွာကို ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး Cambrai သည် တိုက်ခိုက်မှုတိုင်းကို ငါးပတ်ကြာ ခုခံခဲ့သည်။ဖိလိပ္ပုသည် တပ်ကြီးတစ်ခုနှင့် ချဉ်းကပ်နေကြောင်း၊ အောက်တိုဘာ ၆ ရက်တွင် အက်ဒွပ်သည် သိသောအခါ၊ အောက်တိုဘာ ၈ ရက်တွင် ဝိုင်းရံခြင်းကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။
Sluys တိုက်ပွဲ
15 ရာစု Jean Froissart's Chronicles မှ တိုက်ပွဲငယ် ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1340 Jun 24

Sluys တိုက်ပွဲ

Sluis, Netherlands
ဇွန် 22 ရက် 1340 တွင် Edward နှင့် သူ၏ ရေတပ်သည် အင်္ဂလန်မှ ရွက်လွှင့်ခဲ့ပြီး နောက်တစ်နေ့တွင် Zwin မြစ်ဝမှ ရောက်ရှိလာသည်။ပြင်သစ်ရေတပ်သည် Sluis ဆိပ်ကမ်းအနီးတွင် ခံစစ်ဖွဲ့စည်းမှုတစ်ခုကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်ရေတပ်သည် ပြင်သစ်တို့ကို ဆုတ်ခွာသွားသည်ဟု ယုံကြည်ရန် လှည့်စားခဲ့သည်။ညနေစောင်းမှ လေတိုက်သောအခါ အင်္ဂလိပ်တို့က လေနှင့် နေမင်းတို့နောက်မှ တိုက်ခိုက်လေသည်။သင်္ဘော 120-150 ပါသော အင်္ဂလိပ်ရေတပ်ကို အင်္ဂလန်မှ Edward III နှင့် Breton သူရဲကောင်း Hugues Quiéret၊ ပြင်သစ်ရေတပ်ဗိုလ်ချုပ်ကြီး နှင့် ပြင်သစ်ရဲချုပ် Nicolas Béhuchet တို့က ဦးဆောင်ခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်တို့သည် ပြင်သစ်တို့ကို ချေမှုန်းနိုင်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ သင်္ဘောအများစုကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်သည် အမျိုးသား ၁၆,၀၀၀ မှ ၂၀,၀၀၀ ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။ထိုတိုက်ပွဲသည် အင်္ဂလိပ်ရေတပ်အား အင်္ဂလိပ်ရေလက်ကြားတွင် စိုးမိုးနိုင်စေခဲ့သည်။သို့သော်လည်း ၎င်းတို့သည် ယင်းကို ဗျူဟာမြောက် အခွင့်ကောင်းမယူနိုင်ခဲ့ဘဲ ၎င်းတို့၏ အောင်မြင်မှုသည် အင်္ဂလိပ်နယ်မြေများနှင့် သင်္ဘောများပေါ်တွင် ပြင်သစ်တို့၏ စီးနင်းမှုကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေခဲ့သည်။
Tournai ၏ဝိုင်းရံ
Thomas Walsingham ၏ The Chronicle of St. Albans မှ ဝိုင်းရံထားသော အသေးစိပ်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1340 Jul 23 - Sep 25

Tournai ၏ဝိုင်းရံ

Tournai, Belgium
Sluys တိုက်ပွဲမှာ Edward ရဲ့ ရေတပ်အောင်ပွဲက သူ့စစ်တပ်ကို ဆင်းသက်စေပြီး ပြင်သစ်မြောက်ပိုင်းမှာ သူ့ရဲ့စစ်ဆင်ရေးကို လုပ်ဆောင်နိုင်စေခဲ့ပါတယ်။Edward ဆင်းသက်လာသောအခါ သူသည် ကောင်တီကို တော်လှန်ပုန်ကန်မှုတစ်ခုအတွင်း ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သော ဖလန်းဒါးစ်၏ အာဏာရှင်တစ်ပိုင်းအုပ်ချုပ်သူ Jacob van Artevelde နှင့် ပူးပေါင်းမည်ဖြစ်သည်။1340 တွင်စစ်ပွဲ၏ကုန်ကျစရိတ်သည်အင်္ဂလိပ်ဘဏ္ဍာများဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး Edward သည် Flanders တွင်တစ်ပြားမှမရရှိဘဲရောက်ရှိခဲ့သည်။အက်ဒ်ဝပ်သည် စပါးနှင့် သိုးမွှေးအပေါ် အခွန်ကြီးကြီးပေးဆောင်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း ခန့်မှန်းထားသည့် ပေါင် 100,000 မှ ပေါင် 15,000 သာ ရရှိခဲ့သည်။Edward ဆင်းသက်ပြီး သိပ်မကြာခင်မှာပဲ သူ့စစ်တပ်ကို ခွဲလိုက်တယ်။Flemings 10,000 မှ 15,000 နှင့် အင်္ဂလိပ်လက်ရှည် 1,000 တို့သည် Artois ၏ Robert III ၏ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင် chevauchée ကိုပစ်လွှတ်ပြီး Edward လက်အောက်ရှိကျန်သောညွန့်ပေါင်းတပ်ဖွဲ့များသည် Tournai ကိုဝိုင်းထားမည်ဖြစ်သည်။Edward နှင့် သူ၏တပ်ဖွဲ့များသည် ဇူလိုင် ၂၃ ရက်တွင် Tournai သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။မြို့သူမြို့သားတွေအပြင် အထဲမှာ ပြင်သစ်စောင့်တပ်လည်း ရှိတယ်။ဝိုင်းရံခံရပြီး ဖိလစ်သည် အက်ဒွပ်ငွေကုန်သွားချိန်တွင် စစ်တပ်နှင့် နီးကပ်လာသည်။တစ်ချိန်တည်းမှာပင်၊Edward ၏ယောက္ခမ၊ Valois မှ Jeanne သည်စက်တင်ဘာလ 22 ရက်နေ့တွင်သူ၏တဲ၌လာရောက်လည်ပတ်ပြီးငြိမ်းချမ်းရေးအတွက်တောင်းဆိုခဲ့သည်။သူမ၏အစ်ကိုဖြစ်သော ဖိလိပ္ပု၏ရှေ့တွင် အလားတူအသနားခံပြီးဖြစ်သည်။အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး (Truce of Espléchin ဟုခေါ်သည်) ထို့နောက် မည်သူမျှ မျက်နှာမပျက်ဘဲ ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့ပြီး Tournai သည် စိတ်သက်သာရာရခဲ့သည်။
Saint-Omer ၏တိုက်ပွဲ
Saint-Omer ၏တိုက်ပွဲ ©Graham Turner
1340 Jul 26

Saint-Omer ၏တိုက်ပွဲ

Saint-Omer, France
King Edward III ၏ နွေရာသီစစ်ဆင်ရေး (Sluys တိုက်ပွဲအပြီးတွင် စတင်ခဲ့သည်) သည် Flanders မှ ပြင်သစ်ကို စတင်တိုက်ခိုက်ခဲ့ရာ ဆိုးရွားစွာ စတင်ခဲ့သည်။Saint-Omer တွင် မမျှော်လင့်ထားသော အဖြစ်အပျက်တစ်ခုတွင်၊ လက်မောင်းထက်သာလွန်သော ပြင်သစ်အမျိုးသားများသည် မြို့ကိုကာကွယ်ရန်နှင့် စစ်ကူများစောင့်မျှော်နေသော Anglo-Flemish တပ်ဖွဲ့များကို ၎င်းတို့ဘာသာ အနိုင်ယူခဲ့သည်။မဟာမိတ်များသည် ကြီးမားသော ဆုံးရှုံးမှုကို ခံစားခဲ့ရပြီး ပြင်သစ်တို့သည် ၎င်းတို့၏ စခန်းကို မပျက်မစီး သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပြီး စစ်မြင်းများ၊ လှည်းများ၊ တဲများ၊ စတိုးဆိုင်များ အများအပြားနှင့် Flemish စံနှုန်းအများစုကို ရယူခဲ့သည်။
Breton ဆက်ခံရေးစစ်ပွဲ
©Angus McBride
1341 Jan 1 - 1365 Apr 12

Breton ဆက်ခံရေးစစ်ပွဲ

Brittany, France
အင်္ဂလန်သည် အင်္ဂလိပ်ရေလက်ကြားကို ကျန်စစ်ပွဲတွင် လွှမ်းမိုးထားပြီး ပြင်သစ်ကျူးကျော်မှုကို တားဆီးခဲ့သည်။ဤအချိန်တွင်၊ Edward ၏ဘဏ္ဍာငွေများကုန်သွားသည်နှင့် Philip VI ၏တူလေး Charles of Blois နှင့် Philip VI ၏တူလေး Charles of Blois တို့ 1341 တွင် Brittany ကွယ်လွန်ခြင်းအတွက်မဟုတ်ပါက Edward ၏ရန်ပုံငွေများကုန်သွားသည်ဖြစ်နိုင်သည်။ .1341 ခုနှစ်တွင် Brittany ၏ Duchy ၏ဆက်ခံခြင်းဆိုင်ရာပဋိပက္ခသည် Breton Succession စစ်ပွဲကိုစတင်ခဲ့ပြီး Edward သည် John of Montfort (အမျိုးသားအမွေဆက်ခံသူ) နှင့် Philip မှ Charles of Blois (အမျိုးသမီးအမွေဆက်ခံသူ) ကိုထောက်ခံခဲ့သည်။လာမည့်နှစ်အနည်းငယ်အတွက် လုပ်ဆောင်ချက်သည် Brittany တွင် အပြန်ပြန်အလှန်လှန် တော်လှန်မှုကို အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။Brittany ရှိ Vannes မြို့တွင် အကြိမ်ပေါင်းများစွာ လက်ပြောင်းခဲ့ပြီး Gascony တွင် နောက်ထပ် လှုပ်ရှားမှုများသည် နှစ်ဖက်စလုံးအတွက် ရောထွေးအောင်မြင်မှုများနှင့် ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။အင်္ဂလိပ်ကျောထောက်နောက်ခံပြု မွန်ဖို့ဒ်သည် နောက်ဆုံးတွင် ဘုရင်မင်းမြတ်ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သော်လည်း ၁၃၆၄ ခုနှစ်အထိ အောင်မြင်ခဲ့သည်။ စစ်ပွဲသည် ပဋိပက္ခတွင် ပြင်သစ်နှင့် အင်္ဂလိပ်အစိုးရများ၏ ကြားခံပါဝင်ပတ်သက်မှုကြောင့် အနှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲ၏ အစောပိုင်းနှစ်ပေါင်းတစ်ရာစစ်ပွဲ၏ အရေးပါသောအစိတ်အပိုင်းတစ်ရပ်ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။
Champtoceaux တိုက်ပွဲ
©Graham Turner
1341 Oct 14 - Oct 16

Champtoceaux တိုက်ပွဲ

Champtoceaux, France
Champtoceaux တိုက်ပွဲသည် l'Humeau တိုက်ပွဲဟု မကြာခဏ ခေါ်ဝေါ်လေ့ရှိသော တိုက်ပွဲသည် ၂၃ နှစ်ကြာ Breton ဆက်ခံရေးစစ်ပွဲ၏ အဖွင့်လုပ်ဆောင်ချက်ဖြစ်သည်။စက်တင်ဘာလ 1341 ခုနှစ်အကုန်တွင် Charles of Blois တွင် ပြင်သစ်စစ်သား 5,000 ၊ Genoese ကြေးစားစစ်သား 2,000 နှင့် သူ့စစ်တပ်တွင် အမည်မသိသော်လည်း Breton စစ်သားအများအပြားရှိခဲ့သည်။Charles သည် Champtoceaux ရှိ Loire တောင်ကြားကို စောင့်ကြပ်ထားသည့် ခိုင်ခံ့သော ရဲတိုက်ကို ဝိုင်းရံထားသည်။ဝိုင်းရံမှုကို သက်သာရာရရန် သူ၏တပ်များ ပူးပေါင်းရန် မွန်ဖို့ဒ်မှ ဂျွန် သည် နန်တက်စ်မှ လူလက်တစ်ဆုပ်စာမျှသာ စုစည်းနိုင်ခဲ့သည်။နောက်ဆုံးတွင် John သည် Champtoceaux တွင်ရှုံးနိမ့်မှုကိုလက်ခံခဲ့ပြီး Nantes အတွက် သူတတ်နိုင်သမျှအမြန်စီးခဲ့သည်။လာမည့်ရက်များတွင် မွန်ဖိုရတ်သမားများ၏ ဆယ်လီများ ဆက်တိုက်၊ပြင်သစ်စစ်တပ်က တုံ့ပြန်ပြီး John ၏တပ်များထိန်းချုပ်ထားသော အစွန်အဖျားခံတပ်များကို စတင်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ဂျွန်သည် နိုဝင်ဘာလ ၂ ရက်နေ့တွင် ဒေါသထွက်နေသော မြို့တော်ကောင်စီမှ လက်နက်ချခိုင်းပြီး ပါရီမြို့ရှိ လူးဗီးယားတွင် အကျဉ်းချခံခဲ့ရသည်။
Vannes ၏အောင်ပွဲ
Vannes ၏အောင်ပွဲ ©Graham Turner
1342 Jan 1 - 1343 Jan

Vannes ၏အောင်ပွဲ

Vannes, France
1342 ခုနှစ် Vannes ၏ဝိုင်းရံမှုသည် 1342 တစ်လျှောက်လုံးဖြစ်ပွားခဲ့သော Vannes မြို့၏ လေးခုဆက်တိုက်ဖြစ်သည်။ Brittany ၏ Duchy ၏ Duchy, John of Montfort နှင့် Charles of Blois တို့သည် 1341 မှ 1365 အတွင်း ပြည်တွင်းစစ်တစ်လျှောက် Vannes အတွက် ယှဉ်ပြိုင်ခဲ့ကြသည်။ အဆက်ဆက်သော ဝိုင်းရံမှုများသည် Vannes နှင့် ၎င်း၏ပတ်ဝန်းကျင်ကျေးလက်ကို ပျက်စီးစေခဲ့သည်။Vannes သည် အင်္ဂလန် နှင့် ပြင်သစ် တို့ကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးတွင် နောက်ဆုံးတွင် ရောင်းထုတ်ခဲ့ပြီး ဇန်နဝါရီ ၁၃၄၃ တွင် Malestroit တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး Clement VI ၏ မေတ္တာရပ်ခံမှုကြောင့် ကယ်တင်ခြင်းခံရသော Vannes သည် ၎င်း၏အုပ်စိုးရှင်များလက်ထဲတွင် ဆက်လက်တည်ရှိနေသော်လည်း နောက်ဆုံးတွင် အင်္ဂလိပ်ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် စက်တင်ဘာ ၁၃၄၃ မှ ၁၃၆၅ ခုနှစ်စစ်ပွဲပြီးဆုံးချိန်အထိ နေထိုင်ခဲ့သည်။
Brest ၏တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1342 Aug 18

Brest ၏တိုက်ပွဲ

Brest, France
အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်၏ပို့ဆောင်ရန်သင်္ဘောများသည်နောက်ဆုံးတွင်သြဂုတ်လအစောပိုင်းတွင် Portsmouth တွင်စုရုံးခဲ့ပြီး Earl of Northampton သည်သေးငယ်သောကမ်းရိုးတန်းသယ်ယူပို့ဆောင်ရေး 260 တွင်လူ 1,350 ဖြင့်ထွက်ခွာခဲ့ပြီးအချို့သည်ဤတာဝန်အတွက် Yarmouth အထိအဝေးမှစစ်မှုထမ်းခဲ့သည်။Portsmouth မှထွက်ခွာပြီးသုံးရက်အကြာတွင် Northampton ၏အင်အားသည် Brest မှရောက်ရှိခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်ရေတပ်သည် ဒေါင်လိုက်မျဉ်းဖြင့် ကျောက်ချရပ်နားထားသည့် Penfeld မြစ်အဝင်ပေါက်ရှိ Genoese တွင် ပိတ်ထားသည်။Genoese များသည် အထိတ်တလန့်ထိတ်လန့်သွားပြီး၊ ကြီးမားသော Genoese သင်္ဘောကြီးပေါ်သို့ တက်ရန် ရုန်းကန်နေသော သေးငယ်သော ပြိုင်ဘက်များထဲမှ ဆယ့်လေးခုမှ သုံးယောက်သည် ပြေးသွားပြီး ပွင့်လင်းသော ပင်လယ်ထဲသို့ လွတ်မြောက်နိုင်သည့် Elorn မြစ်ကမ်းပါး၏ ဘေးကင်းရာသို့ ရောက်ရှိခဲ့ကြသည်။ကျန်ဆယ့်တစ်ဦးကို ဝိုင်းရံထားပြီး ၎င်းတို့၏ပြိုင်ဘက်များကို တိုက်ခိုက်ရန် ကမ်းပေါ်မှ မောင်းထုတ်ခဲ့ရာ သင်္ဘောသားများက ၎င်းတို့အား သင်္ဘောသားများထံ ထားခဲ့ကာ ဘရီတန်ရေပြင်တွင် ပြင်သစ်ရေတပ်၏ လွှမ်းမိုးမှုကို ထိခိုက်စေသည့် ဒဏ်ကြောင့် ၎င်းတို့ထွက်ခွာသွားချိန်တွင် ၎င်းတို့အား ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။သင်္ဘောများသည် လေ့ကျင့်သင်ကြားထားသော အင်္ဂလိပ်စစ်သည်တော်များ၏ ပြောင်မြောက်သောအင်္ဂလိပ်တပ်ဖွဲ့ကို သယ်ဆောင်လာသည်ဟု ယုံကြည်သဖြင့် Charles သည် မြောက်ပိုင်း Brittany အတွက် ဝိုင်းရံထားကာ ကျန်ရှိသော Genoese နှင့် ပြုလုပ်ခဲ့ပြီး သူ၏စစ်တပ်၏ အစိတ်အပိုင်းအများအပြားမှာ Castilian နှင့် Genoese ကြေးစားခြေလျင်တပ်များဖြင့် ဖွဲ့စည်းထားသည့် Bourgneuf သို့ဆုတ်ခွာကာ ၎င်းတို့၏သင်္ဘောများကို ပြန်သိမ်းခဲ့သည်။ စပိန်။
Morlaix ၏တိုက်ပွဲ
©Angus McBride
1342 Sep 30

Morlaix ၏တိုက်ပွဲ

Morlaix, France
Brest မှ နော့သမ်တန်သည် ကုန်းတွင်းပိုင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးတွင် Charles de Blois ၏ အမာခံနယ်မြေဖြစ်သည့် Morlaix သို့ သူရောက်ရှိခဲ့သည်။သူသည် မြို့ကို ကနဦးတိုက်ခိုက်မှု မအောင်မြင်ခဲ့ဘဲ ဆုံးရှုံးမှုအနည်းငယ်ဖြင့် ချေမှုန်းခံခဲ့ရပြီးနောက် သူသည် ဝိုင်းရံခြင်းသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။Charles de Blois ၏တပ်ဖွဲ့များသည် Brest ရှိဝိုင်းရံများမှပြေးလာသောကြောင့်၎င်းတို့သည်အရေအတွက် 15,000 အထိတိုးလာနိုင်သည်။Northampton ၏ အင်အားသည် Northampton ၏ ဝိုင်းရံထားမှုကို ရုတ်သိမ်းရန် ရည်မှန်းထားသော Morlaix တွင် သူကိုယ်တိုင် Charles ထက် သိသိသာသာ သေးငယ်ကြောင်း အကြောင်းကြားခဲ့သည်။တိုက်ပွဲက ပြတ်ပြတ်သားသားပဲ။De Blois ၏အင်အားသည် Morlaix နှင့်ဝိုင်းထားသောအင်္ဂလိပ်များကိုသက်သာရာရစေသည်၊ ယခုထင်းထဲတွင်ပိတ်မိနေသောသူတို့သည်ရက်ပေါင်းများစွာကြာဝိုင်းထားသောအရာဖြစ်လာခဲ့သည်။
Malestroit ၏ထိပ်ဖျား
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1343 Jan 19

Malestroit ၏ထိပ်ဖျား

Malestroit, France
1342 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလနှောင်းပိုင်းတွင် Edward III သည် သူ၏အဓိကစစ်တပ်နှင့်အတူ ဘရက်စ်မြို့သို့ရောက်ရှိလာပြီး Vannes ကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ထို့နောက် သူသည် Rennes ကို ဝိုင်းထားရန် အရှေ့ဘက်သို့ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့သည်။ပြင်သစ်စစ်တပ်က သူ့ကို ထိတွေ့ဆက်ဆံဖို့ ချီတက်ခဲ့ပေမယ့် ၁၃၄၃ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလမှာ ကာဒီနွန်နှစ်ယောက် ရောက်ရှိလာပြီး အထွေထွေအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဖြစ်တဲ့ Malestroit ကို ကျင့်သုံးတဲ့အခါမှာတော့ ကြီးမားတဲ့တိုက်ပွဲကို ရှောင်လွှဲနိုင်ခဲ့ပါတယ်။အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးဖြင့်ပင်၊ အက်ဒွပ်သည် နောက်ဆုံးတွင် ချုပ်ကိုင်အောင်မြင်လာသောအခါတွင် Brittany စစ်ပွဲသည် ၁၃၄၅ မေလအထိ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ရှည်လျားသော အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး၏ တရားဝင်အကြောင်းပြချက်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးညီလာခံကျင်းပရန်နှင့် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရန် အချိန်ပေးရခြင်းဖြစ်သော်လည်း နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် စစ်ပွဲများ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်မှုကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။အင်္ဂလန်တွင် အခွန်ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ကြီးမားခဲ့ပြီး သိုးမွှေးရောင်းဝယ်ရေးကိုလည်း ကြီးကြီးမားမား ခြယ်လှယ်ထားသည်။Edward III သည် သူ၏ ကြီးမားသော အကြွေးများကို ဖြည်းညှင်းစွာ ဆပ်ကာ နောက်နှစ်များကို ဖြည်းညှင်းစွာ သုံးစွဲခဲ့သည်။ပြင်သစ်တွင် Philip VI သည် သူ့ကိုယ်ပိုင်ငွေကြေးအခက်အခဲရှိခဲ့သည်။ပြင်သစ်တွင် နိုင်ငံတစ်ခုလုံးအတွက် အခွန်ပေးဆောင်ရန် အခွင့်အာဏာရှိသည့် ဗဟိုအဖွဲ့အစည်းမရှိပေ။အဲဒီအစား Crown က ပြည်နယ်လွှတ်တော်အသီးသီးနဲ့ ညှိနှိုင်းရတယ်။ရှေးပဒေသရာဇ်ဓလေ့ထုံးတမ်းအရ အပစ်အခတ်ရပ်စဲထားချိန်တွင် အများစုသည် အခွန်ပေးဆောင်ရန် ငြင်းဆိုကြသည်။ယင်းအစား Philip VI သည် ဒင်္ဂါးပြားကို ခြယ်လှယ်ရန် အားကိုးရာပြုကာ လူကြိုက်မများလှသော အခွန်နှစ်ရပ်ဖြစ်သော ပထမ 'fouage' သို့မဟုတ် hearth tax နှင့် ဆားခွန် 'gabelle' ကို မိတ်ဆက်ပေးခဲ့သည်။စာချုပ် သို့မဟုတ် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူညီချက်တစ်ခုရသောအခါတွင် စစ်သားအများအပြား အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ရသောကြောင့် ဆင်းရဲတွင်းသို့ ပြန်သွားမည့်အစား လွတ်လပ်သောကုမ္ပဏီများ သို့မဟုတ် ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းများတွင် အတူတကွစုပေါင်းကြမည်ဖြစ်သည်။ပုံမှန်ကုမ္ပဏီများတွင် အဓိကအားဖြင့် Gascony မှသာမက Brittany နှင့် ပြင်သစ်၊ စပိန်၊ ဂျာမနီနှင့် အင်္ဂလန်နိုင်ငံတို့မှ အခြားဒေသများမှ လာသော အမျိုးသားများပါ၀င်သည်။ရိက္ခာတွေရဖို့အတွက် လုယက်၊ လုယက်၊ သတ်ဖြတ်တာ ဒါမှမဟုတ် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်တဲ့ ကျေးလက်တောရွာတွေမှာ နေထိုင်ဖို့ သူတို့ရဲ့ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုကို အသုံးပြုကြပါတယ်။Malestroit အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး အာဏာတည်သည်နှင့်အမျှ၊ လုပ်ဖော်ကိုင်ဖက်အဖွဲ့များသည် တိုးများလာသောပြဿနာတစ်ခုဖြစ်လာခဲ့သည်။၎င်းတို့သည် ကောင်းမွန်စွာဖွဲ့စည်းထားပြီး တစ်ခါတစ်ရံတွင် နှစ်ဖက်စလုံးအတွက် ကြေးစားသမားများအဖြစ် ဆောင်ရွက်ကြသည်။နည်းဗျူဟာတစ်ခုမှာ ဒေသဆိုင်ရာ မဟာဗျူဟာအရ အရေးပါသော မြို့ သို့မဟုတ် ရဲတိုက်ကို သိမ်းယူရန်ဖြစ်သည်။ဒီအခြေခံကနေ တန်ဖိုးမကျန်မချင်း အနီးနားပတ်ဝန်းကျင်တွေကို လုယက်ပြီး မှည့်နေတဲ့နေရာတွေကို ဆက်သွားကြတယ်။မကြာခဏ သူတို့သည် ထွက်သွားရန် ပေးချေမည့်သူများကို ရွေးရန် မြို့များကို ချုပ်နှောင်ထားလေ့ရှိသည်။15 ရာစုတွင် အခွန်ကောက်ခံသည့်စနစ်က ပုံမှန်စစ်တပ်အတွက် ခွင့်ပြုပေးသည့်အချိန်အထိ routier ပြဿနာကို မဖြေရှင်းနိုင်ခဲ့ပါ။
1345 - 1351
အင်္ဂလိပ် အောင်ပွဲများornament
Gascon လှုပ်ရှားမှု
Gascon လှုပ်ရှားမှု ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1345 Jan 2

Gascon လှုပ်ရှားမှု

Bordeaux, France
1345 ခုနှစ် မေလကုန်တွင် ဆောက်သမ်တန်သို့ ဒါဘီတပ်ဖွဲ့ဝင်များ စတင်ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ရာသီဥတုဆိုးရွားမှုကြောင့် ၎င်း၏ရေတပ်သင်္ဘော 151 စင်းသည် Falmouth တွင် ရက်သတ္တပတ်အတော်ကြာ ရပ်နားထားရပြီး နောက်ဆုံးတွင် ဇူလိုင်လ 23 ရက်နေ့တွင် ထွက်ခွာခဲ့သည်။မေလနှောင်းပိုင်းတွင် ဒါဘီအသင်းသို့ရောက်ရှိလာမည်ဟု မျှော်လင့်ကာ ပြင်သစ်၏အားနည်းချက်ကို သတိပြုမိရန် စတက်ဖို့ဒ်မှ ဦးဆောင်နေသော Gascons သည် သူမပါဘဲ ကွင်းထဲသို့ ရောက်သွားခဲ့သည်။Gascons များသည် ဇွန်လအစောပိုင်းတွင် Dordogne ရှိ Montravel နှင့် Monbreton တို့၏ ကြီးမားပြီး အားနည်းသော ရဲတိုက်များကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။နှစ်ဦးစလုံး အံ့အားသင့်သွားခဲ့ကြပြီး ၎င်းတို့၏ သိမ်းယူမှုသည် မာလက်စထရိ၏ တင်းမာသော Truce of Malestroit ကို ဖြိုခွင်းခဲ့သည်။Stafford သည် ဘလေအား ဝိုင်းထားရန် မြောက်ဘက်သို့ တိုတောင်းစွာ ချီတက်ခဲ့သည်။၎င်းကိုတရားစွဲဆိုရန် Gascons မှ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး ဒုတိယမြောက်မြို့ကို ထူထောင်ရန် Bordeaux ၏တောင်ဘက် Langon သို့သွားခဲ့သည်။လက်နက် ကိုင်ဆောင်ရန် ပြင်သစ်က အရေးတကြီး တောင်းဆိုခဲ့သည်။ဤအတောအတွင်း Gascons ၏လွတ်လပ်သောပါတီငယ်များသည်ဒေသအနှံ့ဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့သည်။ဒေသခံပြင်သစ်အုပ်စုများသည် ၎င်းတို့နှင့်ပူးပေါင်းပြီး အရာရှိငယ်အများအပြားသည် Anglo-Gascons များနှင့်အတူ ၎င်းတို့၏စာရေးတွင် ပါဝင်ခဲ့ကြသည်။၎င်းတို့တွင် အောင်မြင်မှုများ ရရှိခဲ့သော်လည်း ၎င်းတို့၏ အဓိက သက်ရောက်မှုမှာ ဒေသတွင်းရှိ ပြင်သစ်စောင့်တပ် အများစုကို ဖြိုခွင်းရန်နှင့် ၎င်းတို့အား စစ်ကူများ ခေါ်ယူခိုင်းစေခြင်းမှာ အကျိုးမရှိပေ။ခံတပ်များကို အစောင့်ချထားခြင်းမပြုသော ပြင်သစ်တပ်အနည်းငယ်သည် အင်္ဂလိပ်ထိန်းချုပ်ထားသောခံတပ်များကို ဝိုင်းရံထားကြသည်။ Agenais ရှိ Casseneuil;Monchamp ကွန်ဒုံးအနီး၊နှင့် Bergerac တောင်ဘက်တွင် ခိုင်မာသော်လည်း ဗျူဟာအရ အရေးမပါသော ရဲတိုက်ကြီး Montcuqကြီးမားသော နယ်မြေများကို ထိထိရောက်ရောက် အကာအကွယ် မပေးဘဲ ထားခဲ့သည်။ဩဂုတ်လ ၉ ရက်နေ့တွင် ဒါဘီသည် လက်နက်အင်အား ၅၀၀၊ အင်္ဂလိပ်နှင့် Welsh လေးသမား ၁၅၀၀ တို့နှင့်အတူ ဘော်ဒိုးမြို့သို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အနက်မှ ၅၀၀ ခန့်သည် ၎င်းတို့၏ ရွေ့လျားနိုင်မှု တိုးမြင့်လာစေရန် မြင်းတပ်များ၊ မိုင်းလုပ်သား ၂၄ ဦးကဲ့သို့သော အရန်တပ်များနှင့် ပံ့ပိုးကူညီရေးတပ်များ ရောက်ရှိလာခဲ့သည်။အများစုမှာ ယခင်က မဲဆွယ်စည်းရုံးရေး သမားများဖြစ်သည်။နောက်ထပ် နှစ်ပတ်လောက် စုဆောင်းပြီး သူ့တပ်တွေကို စုစည်းပြီး ဒါဘီက ဗျူဟာပြောင်းဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။ဝိုင်းထားသည့်စစ်ပွဲကို ဆက်မည့်အစား ပြင်သစ်တပ်များကို အာရုံမစိုက်မီ ပြင်သစ်ကို တိုက်ရိုက်တိုက်ခိုက်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ဒေသတွင်းရှိ ပြင်သစ်တို့သည် ဆက်သွယ်ရေးစင်တာနှင့် ဗျူဟာမြောက်အရေးကြီးသော Bergerac မြို့၌ ၎င်း၏တပ်များကို စုဝေးစေသော Bertrand de l'Isle-Jourdain ၏ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင်ရှိခဲ့သည်။၎င်းသည် Bordeaux ၏အရှေ့ဘက်မိုင် 60 (97 ကီလိုမီတာ) ရှိပြီး Dordogne မြစ်ကိုဖြတ်၍ အရေးကြီးသောတံတားကိုထိန်းချုပ်ထားသည်။
Bergerac ၏တိုက်ပွဲ
©Graham Turner
1345 Aug 20

Bergerac ၏တိုက်ပွဲ

Bergerac, France
Grosmont မှ Henry ၊ Earl of Derby သည် သြဂုတ်လတွင် Gascony သို့ရောက်ရှိခဲ့ပြီး ယခင်သတိထားကြိုတင်မူဝါဒဖြင့် ချိုးဖျက်ကာ Bergerac တွင် အကြီးဆုံး ပြင်သစ်အာရုံစူးစိုက်မှုကို တိုက်ရိုက်ထိမှန်ခဲ့သည်။L'Isle-Jourdain နှင့် Henri de Montigny ၏ Bertrand I လက်အောက်ရှိ ပြင်သစ်တပ်များကို အံ့အားသင့်ပြီး အနိုင်ယူခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့သည် ပြင်းထန်သော အသေအပျောက်နှင့် မြို့ကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး သိသာထင်ရှားသော ဗျူဟာမြောက် ဆုတ်ယုတ်မှုဖြစ်သည်။တိုက်ပွဲနှင့် Bergerac ၏နောက်ဆက်တွဲဖမ်းဆီးရမိမှုသည် အဓိကအောင်ပွဲများဖြစ်သည်။ရှုံးနိမ့်ခဲ့သော ပြင်သစ်စစ်တပ်ထံမှ လုယူမှုနှင့် မြို့ကို နှင်ထုတ်ခြင်းမှ ကြီးမားလှသည်။မဟာဗျူဟာအရ၊ Anglo-Gascon စစ်တပ်သည် နောက်ထပ်စစ်ဆင်ရေးများအတွက် အရေးကြီးသောအခြေစိုက်စခန်းတစ်ခုကို လုံခြုံစေခဲ့သည်။နိုင်ငံရေးအရ၊ ၎င်းတို့၏သစ္စာခံမှုတွင် မဆုံးဖြတ်ရသေးသော ဒေသခံခေါင်းဆောင်များသည် အင်္ဂလိပ်များသည် Gascony တွင် ပြန်လည်ထည့်သွင်းရမည့် အင်အားစုဖြစ်ကြောင်း ပြသခဲ့သည်။
Auberoche ၏တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1345 Oct 21

Auberoche ၏တိုက်ပွဲ

Dordogne,
ဒါဘီသည် သုံးချောင်းထောက် ချေမှုန်းရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့သည် ညနေစာစားနေချိန်တွင် တိုက်ခိုက်မှုကို စတင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ပြီး အံ့အားသင့်မှု အပြည့်ရှိခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့သည် အနောက်ဘက်မှ ဤတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် စိတ်ရှုပ်ထွေးကာ အာရုံပျံ့လွင့်နေချိန်တွင် ဒါဘီသည် ၎င်း၏တပ်သား ၄၀၀ ကို တောင်ဘက်မှ လက်နက်ဖြင့် စွဲချက်တင်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်ကာကွယ်ရေးတပ်တွေ ပြိုကျပြီး သူတို့ ရှုံးသွားတယ်။ထိုတိုက်ပွဲတွင် ၎င်းတို့၏ ခေါင်းဆောင်များ သေဆုံးခြင်း သို့မဟုတ် သိမ်းပိုက်ခြင်းတို့ဖြင့် အလွန်သေဆုံးဒဏ်ရာရခဲ့သော ပြင်သစ်တို့ ပြင်းထန်စွာ ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။နော်မန်ဒီမြို့စားသည် ရှုံးနိမ့်မှုကို ကြားသိရသဖြင့် စိတ်မပျက်။Anglo-Gascon တပ်ဖွဲ့ဝင်အရေအတွက် ရှစ်ဦးမှတစ်ဖွဲ့ထက် ကျော်လွန်နေသော်လည်း သူသည် Angoulême သို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာပြီး သူ၏စစ်တပ်ကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့သည် အခြားသော Anglo-Gascon မြို့စောင့်တပ်များ၏ ဆက်လက်တိုက်ခိုက်နေမှုများကိုလည်း စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။ဒါဘီသည် ခြောက်လတာလုံးလုံးနီးပါး ဆန့်ကျင်မှုမရှိဘဲ ကျန်ရစ်ခဲ့ပြီး နောက်ထပ်မြို့များကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။နယ်ခံစိတ်ဓာတ်နှင့် နယ်စပ်ဒေသတွင် ပို၍အရေးကြီးသော ဂုဏ်သိက္ခာသည် ဤပဋိပက္ခအပြီးတွင် အင်္ဂလန်၏လမ်းစဉ်ကို တွန်းပို့ခဲ့ပြီး အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်အတွက် အခွန်များ နှင့် လူသစ်စုဆောင်းမှုများကို ပေးအပ်ခဲ့သည်။ဒေသန္တရမှတ်စု အရှင်သခင်များသည် အင်္ဂလိပ်အတွက် ကြေငြာပြီး သိသာထင်ရှားသော အခြွေအရံများကို ယူဆောင်လာကြသည်။ဤအောင်မြင်မှုနှင့်အတူ အင်္ဂလိပ်တို့သည် အနှစ်သုံးဆယ်ကျော်ကြာအောင် နယ်မြေစိုးမိုးရေးကို ထူထောင်နိုင်ခဲ့သည်။
Aiguillon ကိုဝိုင်းရံထားသည်။
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1346 Apr 1 - Aug 20

Aiguillon ကိုဝိုင်းရံထားသည်။

Aiguillon, France
1345 ခုနှစ်တွင် Henry, Earl of Lancaster ကို ယောက်ျား 2,000 နှင့် ငွေကြေးအရင်းအနှီးများစွာဖြင့် ပြင်သစ်အနောက်တောင်ပိုင်းရှိ Gascony သို့ စေလွှတ်ခဲ့သည်။1346 ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်တို့သည် အနောက်တောင်ဘက်တွင် ၎င်းတို့၏ အားထုတ်မှုကို အာရုံစိုက်ခဲ့ပြီး မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးရာသီအစောပိုင်းတွင် တပ်သား 15,000 မှ 20,000 ရှိသော Garonne ချိုင့်ဝှမ်းသို့ ချီတက်ခဲ့ကြသည်။Aiguillon သည် Rivers Garonne နှင့် Lot တို့ကို အမိန့်ပေးခဲ့ပြီး မြို့ကိုသိမ်းယူခြင်းမပြုပါက Gascony အတွင်းသို့ နောက်ထပ်ထိုးစစ်ကို ဆက်လက်ထိန်းထားရန် မဖြစ်နိုင်ပေ။ဖိလိပ္ပု (၆) ၏ သားတော်နှင့် အမွေဆက်ခံသူ မြို့စားယောဟန်သည် မြို့ကို ဝိုင်းထားလိုက်သည်။လူ ၉၀၀ ခန့်ရှိသော ပြင်သစ်တပ်များသည် ပြင်သစ်စစ်ဆင်ရေးများကို နှောင့်ယှက်ရန် အကြိမ်ကြိမ်စီစဉ်ခဲ့ပြီး Lancaster သည် ခြိမ်းခြောက်မှုအဖြစ် မိုင် 30 (48 ကီလိုမီတာ) အကွာ La Réole တွင် အဓိက Anglo-Gascon တပ်ဖွဲ့ကို စုစည်းထားသည်။Duke John သည် မြို့ကို အပြည့်အ၀ မပိတ်ဆို့နိုင်ဘဲ သူ့ကိုယ်ပိုင် ထောက်ပံ့ရေးလိုင်းများကို အကြီးအကျယ် နှောင့်ယှက်နေကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။တစ်ကြိမ်တွင် Lancaster သည် မြို့တွင်းသို့ ထောက်ပံ့ရေးရထားကြီးတစ်စင်းကို ပို့ဆောင်ရန် သူ၏အဓိကအင်အားကို အသုံးပြုခဲ့သည်။ဇူလိုင်လတွင် ပင်မအင်္ဂလိပ်စစ်တပ်သည် ပြင်သစ်မြောက်ပိုင်းသို့ ဆင်းသက်ပြီး ပါရီမြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။ဖိလိပ္ပု (၆) သည် သူ၏သားဖြစ်သူ မြို့စားဂျွန်အား ဝိုင်းရံထားမှုကို ဖြိုဖျက်ကာ သူ၏စစ်တပ်ကို မြောက်ဘက်သို့ ခေါ်ဆောင်ရန် အကြိမ်ကြိမ် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။မြို့စား ဂျွန်သည် ၎င်းကို ဂုဏ်ပြုသည့်ကိစ္စဟု ယူဆကာ ငြင်းဆိုခဲ့သည်။ဩဂုတ်လတွင် ပြင်သစ်ထောက်ပံ့ရေးစနစ် ပြိုကွဲသွားကာ ၎င်းတို့၏စခန်းတွင် ဝမ်းကိုက်ရောဂါဖြစ်ပွားကာ စစ်ပြေးမှုများ ပြင်းထန်လာပြီး Philip VI ၏အမိန့်သည် ပြင်းထန်လာသည်။ဩဂုတ်လ 20 ရက်နေ့တွင် ပြင်သစ်တို့သည် ဝိုင်းရံထားသည့် စခန်းနှင့် ၎င်းတို့၏စခန်းကို စွန့်လွှတ်ကာ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။ခြောက်ရက်အကြာတွင် ပင်မပြင်သစ်စစ်တပ်သည် Crécy တိုက်ပွဲတွင် အလွန်ပြင်းထန်စွာ အရှုံးနှင့် ပြတ်ပြတ်သားသား ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။ဤရှုံးနိမ့်ပြီးနောက် နှစ်ပတ်အကြာတွင် မြို့စားဂျွန်၏စစ်တပ်သည် ပြင်သစ်အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူများနှင့် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။
St Pol de Léon တိုက်ပွဲ
©Graham Turner
1346 Jun 9

St Pol de Léon တိုက်ပွဲ

Saint-Pol-de-Léon, France
Anglo-Breton အဖွဲ့ခွဲ၏ တပ်မှူးမှာ သူ၏ဘုရင် Edward III တွင် နှစ်ပေါင်းများစွာ အမှုထမ်းခဲ့သော ဝါရင့်ကြေးစား စစ်သားတစ်ဦးဖြစ်ပြီး အက်ဒ်ဝပ်သည် အင်္ဂလန်တွင် ရန်ပုံငွေရှာဖွေပြီး အစီအစဉ်ဆွဲနေချိန်တွင် ဘရီတန်စစ်ပွဲကို ထိရောက်စွာလုပ်ဆောင်ရန် ယုံကြည်ရသူဖြစ်သည်။ နောက်နှစ်တွင် နော်မန်ဒီကို ကျူးကျော်သည်။Blois ၏ Charles သည် Dagworth နှင့် သူ၏ လူ 180 ရှိသော သက်တော်စောင့် Saint-Pol-de-Léon ၏ သီးခြားကျေးရွာတွင် ခြုံခိုတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။Dagworth သည် သူ၏လူများကို ထူထောင်ပြီး အနီးနားရှိ တောင်ကုန်းတစ်ခုဆီသို့ လျင်မြန်စွာ ဆုတ်ခွာကာ ကတုတ်ကျင်းများတူးကာ ပြင်ဆင်ထားသော နေရာများကို ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။Blois သည် သူ၏ စစ်သည်များအားလုံးကို ဖြုတ်ချကာ သူ၏မြင်းကို သူ့ကိုယ်သူ စွန့်ပစ်ကာ Anglo-Breton မျဉ်းများပေါ်တွင် ခြေထောက်သုံးချောင်းဖြင့် ချေမှုန်းရန် သူ၏ အထက်တန်းနံပါတ်များကို အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ချေမှုန်းရေး နှင့် နေ့ခင်းပိုင်း တွင် နောက်လိုက် များ သည် တိကျသော လေးပစ် ပစ်ခတ်မှု ကြောင့် ချေမှုန်း ခဲ့ပြီး တိုက်ခိုက် သူများ ၏ အဆင့် ကို ကျဆင်း စေကာ ၊ အချို့ သော နောက်ဆုံး မြောင်း များ မှ လက် ချင်းဆက် တိုက်ပွဲ များ ကို စိတ်ပျက်လက်ပျက် ဖြစ်ခဲ့ရသည်။နောက်ဆုံး ချေမှုန်းမှုသည် နောက်ဆုံးတွင် Charles ကိုယ်တိုင် ရှေ့တန်းတပ်တွင် ပါဝင်ခဲ့သော်လည်း ယင်းသည်ပင် အောင်ပွဲမရရှိခဲ့သဖြင့် Franco-Breton တပ်ဖွဲ့များသည် ၎င်းတို့၏ တိုက်ခိုက်မှုကို စွန့်လွှတ်ကာ Eastern Brittany သို့ ပြန်သွားကာ ဒါဇင်နှင့်ချီသော သေဆုံး၊ ဒဏ်ရာရပြီး စစ်သားများကို ကျန်ရစ်စေခဲ့သည်။ စစ်မြေပြင်တောင်ကုန်းပေါ်မှာ။ထက်မြက်ပြီး ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်တဲ့ စစ်သူကြီးအဖြစ် နာမည်ကျော်ကြားတဲ့ Charles of Blois ဟာ အင်္ဂလိပ်တပ်မှူးတစ်ဦးနဲ့ ဘုံစတော့ရှယ်ယာတွေထဲက တစ်ဖန် ရှုံးနိမ့်ခဲ့ရပြန်တယ်။အမှန်မှာ၊ Charles သည် ၁၃၄၂ နှင့် ၁၃၆၄ ကြားတွင် အင်္ဂလိပ်ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သော အရေးပါသော တိုက်ပွဲငါးခုအနက်မှ တစ်ခုတည်းကို မအောင်မြင်ခဲ့ဘဲ ဝိုင်းရံခြင်းနှင့် ရှည်လျားသော စစ်ဆင်ရေးများတွင် ပိုမိုထိရောက်ကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။လက်ရှိစစ်ပွဲတွင် ၎င်းတို့ဘက်မှရွေးချယ်ရန် စဉ်းစားမှုအတွက် ဘရီတန်မင်းမျိုးမင်းနွယ်များကို ခေတ္တရပ်ထားခဲ့သည်။
Edward III သည် နော်မန်ဒီကို ကျူးကျော်သည်။
Edward III သည် နော်မန်ဒီကို ကျူးကျော်သည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1346 Jul 12

Edward III သည် နော်မန်ဒီကို ကျူးကျော်သည်။

Cotentin Peninsula, France
1346 ခုနှစ် မတ်လတွင် ပြင်သစ်တို့သည် အင်အား 15,000 နှင့် 20,000 အကြား ကြီးမားသော ဝိုင်းရထားတစ်စင်းနှင့် အမြောက်ငါးလုံး အပါအဝင်၊ Anglo-Gascons များ ကွင်းဆင်းနိုင်သည့် မည်သည့်အင်အားထက်မဆို သာလွန်ကောင်းမွန်သော Aiguillon ကို ချီတက်ကာ ဧပြီလ 1 ရက်နေ့တွင် ဝိုင်းရံခဲ့သည်။ဧပြီလ ၂ ရက်နေ့တွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံတောင်ပိုင်းတွင် အရပ်ဝတ် ၀တ်စုံ အမျိုးသားများအတွက် လက်နက် ကိုင်ဆောင်ခွင့် တားမြစ်ချက်ကို ကြေညာခဲ့သည်။ပြင်သစ်ဘဏ္ဍာရေး၊ ထောက်ပံ့ပို့ဆောင်ရေးနှင့် လူအင်အား ကြိုးပမ်းမှုများသည် ဤထိုးစစ်ကို အာရုံစိုက်ခဲ့သည်။ဖခင်သေဆုံးပြီးနောက် Lancaster ဟုလူသိများသော ဒါဘီ၊ e 2 သည် Edwardထံ အကူအညီတောင်းခံရန် အရေးပေါ်အသနားခံစာပေးပို့ခဲ့သည်။Edward သည် သူ၏ လက်အောက်ခံ ရာထူးကို ထောက်ပံ့ရန် ကျင့်ဝတ်အရသာမက စာချုပ်အရလည်း လိုအပ်သည်။1346 ခုနှစ် ဇူလိုင်လ 11 ရက်နေ့တွင် အင်္ဂလိပ်တို့ စုဝေးခဲ့သော အကြီးဆုံး ရေယာဉ် အစီးရေ 700 ကျော်ရှိသော Edward ၏ ရေယာဉ်စုသည် အင်္ဂလန်တောင်ဘက်သို့ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး နောက်တစ်နေ့တွင် မိုင် 20 (32 ကီလိုမီတာ) အကွာ St. Vaast la Hogue တွင် ဆင်းသက်လာသောအခါ လှုပ်ရှားမှုကို စတင်ခဲ့သည်။ Cherbourg မှအင်္ဂလိပ်စစ်တပ်တွင် အင်အား ၁၂,၀၀၀ မှ ၁၅,၀၀၀ ကြားရှိမည်ဟု ခန့်မှန်းရပြီး အင်္ဂလိပ်နှင့် Welsh စစ်သည်များအပြင် ဂျာမန်နှင့် ဘရီတန် စစ်သားများနှင့် မဟာမိတ်အချို့ပါ၀င်သည်။၎င်းတွင် Philip VI ၏အုပ်ချုပ်မှုကိုမကျေနပ်သော Norman barons အများအပြားပါဝင်သည်။အင်္ဂလိပ်တို့သည် ဗျူဟာမြောက် အံ့အားသင့်ဖွယ်ရာ အောင်မြင်ပြီး တောင်ဘက်သို့ ချီတက်ခဲ့သည်။
Caen တိုက်ပွဲ
အလယ်ခေတ်တိုက်ပွဲ။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1346 Jul 26

Caen တိုက်ပွဲ

Caen, France
နော်မန်ဒီသို့ ဆင်းသက်ပြီးနောက်၊ အက်ဒ်ဝပ်၏ ရည်ရွယ်ချက်မှာ ပြိုင်ဘက်၏ စိတ်ဓာတ်နှင့် ကြွယ်ဝမှုကို လျှော့ချရန် ပြင်သစ်ပိုင်နက်တစ်လျှောက် ကြီးမားသော စီးနင်းမှုတစ်ခု ပြုလုပ်ရန်ဖြစ်သည်။သူ့စစ်သားတွေက သူတို့လမ်းတစ်လျှောက် မြို့တိုင်းကို ဖြိုခွင်းပြီး လူထုဆီက တတ်နိုင်သမျှ လုယက်တယ်။ကာရန်တန်၊ Saint-Lô နှင့် Torteval မြို့များသည် သေးငယ်သောနေရာများစွာနှင့်အတူ စစ်တပ်ဖြတ်သန်းသွားစဉ် ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရသည်။အင်္ဂလိပ်ရေတပ်သည် စစ်တပ်၏လမ်းကြောင်းကို မျဉ်းပြိုင်လိုက်၍ ကုန်းတွင်းပိုင်း ၅ မိုင် (၈ ကီလိုမီတာ) အထိ တိုင်းပြည်ကို ဖျက်ဆီးကာ အများအပြား လုယက်ယူဆောင်သွားခဲ့သည်။သင်္ဘောအမြောက်အမြားကို စွန့်ခွါ၍ သင်္ဘောသားတို့သည် တင်းတင်းပြည့်ကြပြီ။သင်္ဘောတစ်ရာကျော်ကို သိမ်းယူ၍ မီးရှို့ခြင်း၊အဲဒီအထဲက ၆၁ စင်းကို စစ်ရေယာဉ်အဖြစ် ပြောင်းလဲထားပါတယ်။နော်မန်ဒီအနောက်မြောက်ပိုင်း၏ ယဉ်ကျေးမှု၊ နိုင်ငံရေး၊ ဘာသာရေးနှင့် ဘဏ္ဍာရေးဗဟိုချက်ဖြစ်သော Caen သည် Edward ၏ ကနဦးပစ်မှတ်ဖြစ်သည်။လေ့လာရေးခရီးအတွက် ၎င်း၏အသုံးစရိတ်များကို ပြန်လည်ရယူပြီး ဤအရေးကြီးသောမြို့ကို သိမ်းပိုက်ခြင်းဖြင့် ပြင်သစ်အစိုးရအား ဖိအားပေးရန် မျှော်လင့်ခဲ့သည်။Caen ကို မတိုက်ခိုက်မီ အင်္ဂလိပ်တို့သည် ဆန့်ကျင်မှုမရှိသလောက် နည်းပါးပြီး နော်မန်ဒီ၏ အများအပြားကို ပျက်စီးစေခဲ့သည်။Earls of Warwick နှင့် Northampton မှကွပ်ကဲသော 12,000 မှ 15,000 ပါဝင်သော အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသည် Caen ကို အချိန်မတိုင်မီ တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။၎င်းအား အမည်မသိ လက်နက်ကိုင် မြို့သူမြို့သား အများအပြားက ဖြည့်တင်းပေးသော စစ်သား ၁,၀၀၀ မှ ၁,၅၀၀ ဖြင့် စခန်းချထားပြီး ပြင်သစ်၏ စစ်ဗိုလ်ကြီး Eu Count, Raoul မှ အမိန့်ပေးခဲ့သည်။ပထမအကြိမ် တိုက်ခိုက်မှုကြောင့် မြို့ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။သာမာန်စစ်သည်များနှင့် မြို့သူမြို့သား ၅၀၀၀ ကျော် သေဆုံးခဲ့ပြီး မှူးမတ်အချို့ကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။မြို့ကို ငါးရက်ကြာ အလုပ်ထုတ်ခံခဲ့ရသည်။အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်သည် ဩဂုတ်လ (၁)ရက်နေ့တွင် တောင်ဘက်သို့ Seine မြစ်သို့ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး ပါရီသို့ ဦးတည်ခဲ့သည်။
Blanchetaque ၏တိုက်ပွဲ
Benjamin West မှ Edward III သည် Somme ကိုဖြတ်ကျော်ခြင်း၊ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1346 Aug 24

Blanchetaque ၏တိုက်ပွဲ

Abbeville, France
ဇူလိုင်လ ၂၉ ရက်နေ့တွင် ဖိလစ်သည် ပြင်သစ်မြောက်ပိုင်းသို့ ဆိုက်ရောက်ဗီဇာ ပိတ်ပင်ကြောင်း ကြေငြာခဲ့ပြီး ၃၁ ရက်နေ့တွင် ရိုအန်တွင် စုဝေးကြရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။သြဂုတ်လ 16 ရက်နေ့တွင် Edward သည် Poissy ကိုမီးရှို့ပြီးမြောက်ဘက်သို့ချီတက်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့သည် မြေလှန်သော မူဝါဒကို ကျင့်သုံးပြီး စတိုးဆိုင်များ အားလုံးကို သိမ်းယူကာ အင်္ဂလိပ်တို့အား ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ကျက်စားရာနေရာသို့ ဖြန့်ခိုင်းကာ ၎င်းတို့ကို အလွန်နှေးကွေးစေခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်တို့သည် ယခုအခါ စားနပ်ရိက္ခာ ပြတ်လပ်နေသည့် ဧရိယာတွင် ပိတ်မိနေခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့သည် Amiens မှ ထွက်ခွာပြီး အနောက်ဘက်သို့ ချီတက်ကာ အင်္ဂလိပ်ဘက်သို့ ချီတက်ခဲ့ကြသည်။အင်္ဂလိပ်တို့ တွန်းလှန်တိုက်ထုတ်ရန် အတင်းအကြပ် ကြိုးပမ်းနေချိန်တွင် ၎င်းတို့သည် ခံစစ်တွင် ရပ်တည်နိုင်သည့် အားသာချက်ရှိမည်ကို သိရှိ၍ စစ်တိုက်ရန် ဆန္ဒရှိခဲ့ကြသည်။Edward သည် Somme ၏ပြင်သစ်ပိတ်ဆို့ထားမှုကိုချိုးဖျက်ရန်စိတ်ပိုင်းဖြတ်ထားပြီး Hangest နှင့် Pont-Remy တို့ကိုအနောက်ဘက်သို့မရွေ့မီမြစ်တစ်လျှောက်တွင်အချည်းနှီးတိုက်ခိုက်ပြီးအချက်များစွာကိုစုံစမ်းခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ် ထောက်ပံ့ရေးတွေ ကုန်သွားတော့ စစ်တပ်က စုတ်ပြတ် ငတ်ပြတ်နဲ့ စိတ်ဓာတ် ကျဆင်းလာတယ်။Saigneville ရွာအနီး 4 မိုင် (6 ကီလိုမီတာ) အကွာတွင်ရှိသော Blanchetaque အမည်ရှိ ဖိုဒါသည် ဒေသခံအင်္ဂလိပ်လူမျိုး သို့မဟုတ် ပြင်သစ်သုံ့ပန်းတစ်ဦးမှ အက်ဒ်ဝပ်အား သိရှိခဲ့သည်။Edward သည် ချက်ချင်းပင် စခန်းကို ဖြိုဖျက်ပြီး သူ၏ အင်အား တစ်ခုလုံး ဖို့ဒ်ဆီသို့ ရွှေ့လိုက်သည်။ဒီရေကျပြီးတာနဲ့ ရေမျက်နှာပြင်ကို နိမ့်ကျသွားတဲ့အခါ အင်္ဂလိပ်လက်ရှည်တပ်သားတွေက ဖို့ဒ်ကိုဖြတ်ပြီး ရေထဲမှာရပ်ပြီး ပစ်ခတ်နှိမ်နင်းနိုင်ခဲ့တဲ့ လူထုခေါင်းဆောင် လက်ဝါးကပ်တိုင်ကို တွန်းလှန်ပစ်လိုက်တယ်။ပြင်သစ်မြင်းစီးတပ်ဖွဲ့သည် လှေရှည်တပ်သားများကို ပြန်လည်တွန်းလှန်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း အင်္ဂလိပ်လက်မောင်းဖြင့် တိုက်ခိုက်ခြင်းခံခဲ့ရသည်။မြစ်ထဲရှိ မက်လီရေတိုက်ခတ်မှုအပြီးတွင် ပြင်သစ်တို့ ပြန်လည်တွန်းလှန်ခံရပြီး အင်္ဂလိပ်တပ်များ ထပ်မံတိုက်ထုတ်လာကာ ပြင်သစ်တို့ ဆုတ်ခွာထွက်ပြေးသွားခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့၏ အသေအပျောက်မှာ ၎င်းတို့၏ အင်အား၏ ထက်ဝက်ကျော်ရှိသည်ဟု အစီရင်ခံခဲ့ပြီး အင်္ဂလိပ်တို့၏ ဆုံးရှုံးမှုမှာ ပေါ့ပါးသည်။
Play button
1346 Aug 26

Crécy ၏တိုက်ပွဲ

Crécy-en-Ponthieu, France
ပြင်သစ်တို့ ဆုတ်ခွာပြီးသည်နှင့်၊ Edward သည် 9 မိုင် (14 ကီလိုမီတာ) အကွာကို Crécy-en-Ponthieu သို့ ချီတက်ခဲ့ပြီး ခံစစ်အနေအထားကို ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့သည် ဆူမီမျဉ်းကို အင်္ဂလိပ်တို့ မချိုးဖောက်နိုင်ဟု ယုံကြည်သောကြောင့် ထိုဒေသကို မစွပ်စွဲဘဲ ကျေးလက်ဒေသသည် စားနပ်ရိက္ခာနှင့် လုယက်မှုများ ပေါကြွယ်ဝသည်။ထို့ကြောင့် အင်္ဂလိပ်တို့သည် ပြန်လည်ထောက်ပံ့နိုင်ခဲ့ပြီး အထူးသဖြင့် Noyelles-sur-Mer နှင့် Le Crotoy တို့သည် လုယက်ခံရပြီး မြို့များကို မီးရှို့ဖျက်ဆီးခဲ့သည့် စတိုးဆိုင်ကြီးများကို ကျွေးမွေးခဲ့ကြသည်။အတိုချုံးလေးမြှားပြိုင်မှုအတွင်း ပြင်သစ်ကြေးစားလက်ဝါးကပ်တိုင်တပ်သားအများအပြားကို Welsh နှင့် English လောက်ကိုင်သမားများက ဖြတ်တောက်ပစ်ခဲ့သည်။ထို့နောက် ပြင်သစ်တပ်များသည် ၎င်းတို့၏တပ်ကြပ်တပ်မှူးများဖြင့် မြင်းတပ်များကို ဆက်တိုက်ကောက်ခံခဲ့သည်။ပြင်သစ်တရားစွဲဆိုမှုများ ရောက်ရှိလာချိန်တွင် တိုက်ပွဲအတွက် ဆင်းလာသော အင်္ဂလိပ်တပ်သားများသည် ၎င်းတို့၏ တွန်းအားများစွာ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။နောက်ဆက်တွဲ လက်ချင်းဆက်တိုက်ပွဲကို "လူသတ်၊ သနားစရာ၊ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်ပြီး အလွန်ကြောက်စရာကောင်းသည်" ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။ပြင်သစ်တရားစွဲဆိုမှုများသည် ညဉ့်နက်ပိုင်းအထိ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး တူညီသောရလဒ်အဖြစ် ပြင်းထန်သောတိုက်ပွဲများအပြီးတွင် ပြင်သစ်ဘက်မှ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။
Calais ကိုဖမ်းယူ
Calais ကိုဝိုင်းရံထားသည်။ ©Graham Turner
1346 Sep 4 - 1347 Aug 3

Calais ကိုဖမ်းယူ

Calais, France
Crecy တိုက်ပွဲအပြီးတွင် အင်္ဂလိပ်တို့သည် နှစ်ရက်ကြာ အနားယူပြီး လူသေများကို သင်္ဂြိုဟ်ကြသည်။ရိက္ခာနှင့် စစ်ကူလိုအပ်သော အင်္ဂလိပ်တို့သည် မြောက်ဘက်သို့ ချီတက်ခဲ့ကြသည်။၎င်းတို့သည် ကုန်းမြေကို ဆက်လက်ဖျက်ဆီးခဲ့ပြီး ပြင်သစ်အရှေ့မြောက်ဘက်သို့ အင်္ဂလိပ်သင်္ဘောတင်ရန် ပုံမှန်သင်္ဘောဆင်းသည့်ဆိပ်ကမ်းဖြစ်သည့် Wissant အပါအဝင် မြို့အများအပြားကို ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။မီးလောင်နေသောမြို့အပြင်ဘက်တွင် Edward သည် Calais ကိုဖမ်းဆီးရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည့် ကောင်စီတစ်ခုရှိသည်။မြို့တော်သည် အင်္ဂလိပ်အမြင်မှ စံပြအင်တာနက်မြို့ဖြစ်ပြီး ဖလန်းဒါးစ်နှင့် အက်ဒွပ်ဖလင်ရှိ မဟာမိတ်များ၏ နယ်နိမိတ်နှင့် နီးကပ်သည်။စက်တင်ဘာလ ၄ ရက်နေ့တွင် အင်္ဂလိပ်တို့သည် မြို့ပြင်သို့ ရောက်ရှိလာပြီး ဝိုင်းရံခဲ့ကြသည်။Calais သည် ခိုင်ခံ့မြဲမြံသည်- ၎င်းတွင် ကျုံးနှစ်ထပ်၊ များပြားလှသော မြို့ရိုးများရှိပြီး အနောက်မြောက်ထောင့်ရှိ ၎င်း၏မြို့ရိုးတွင် ၎င်း၏ကျုံးနှင့် နောက်ထပ်ခံတပ်များပါရှိသည်။ကျယ်ပြောလှသော စိမ့်ကန်များဖြင့် ဝန်းရံထားပြီး အချို့မှာ ဒီရေတက်သဖြင့် trebuchet များနှင့် အခြားအမြောက်တပ်များအတွက် တည်ငြိမ်သော ပလက်ဖောင်းများကို ရှာဖွေရန် သို့မဟုတ် နံရံများကို မိုင်းခွဲရန် ခက်ခဲစေသည်။၎င်းအား လုံလုံလောက်လောက် တပ်ချထားပြီး နေရာချထားပေးကာ အတွေ့အကြုံရှိ Jean de Vienne ၏ ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင် ရှိနေသည်။ပင်လယ်ရေကြောင်းကနေ အလွယ်တကူ အားဖြည့်သွင်းနိုင်ပါတယ်။ဝိုင်းရံပြီးသည့်နေ့တွင် အင်္ဂလိပ်သင်္ဘောများသည် ကမ်းလွန်ပင်လယ်ပြင်သို့ရောက်ရှိလာပြီး ပြန်လည်ဖြည့်တင်း၊ ပြန်လည်တပ်ဆင်ကာ အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်ကို အားဖြည့်ခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်တို့သည် တစ်ပတ်လျှင် စျေးရက်နှစ်ရက်ဖြင့် အနောက်ဘက်တွင် နိုဗီးလ် သို့မဟုတ် "မြို့သစ်" ကို ထူထောင်ကာ နှစ်ရှည်လများ နေထိုင်ကာ အခြေချနေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ဝိုင်းရံသူများကို ထောက်ပံ့ရန်၊ အနီးနားရှိ ဖလန်းဒါးစ်များထံမှ ကုန်းတွင်းပိုင်းကို ထောက်ပံ့ပေးရန် အင်္ဂလန်နှင့် ဝေလနယ်တစ်ခွင်ရှိ အရင်းအမြစ်များကို အဓိက တွန်းအားပေးသည့် စစ်ဆင်ရေးတစ်ခုက ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။သင်္ဘောသား ၂၄,၀၀၀ ဖြင့် သင်္ဘောသား စုစုပေါင်း ၈၅၃ စင်း ဝိုင်းရံထားပြီး၊မကြုံစဖူးအားထုတ်မှုတစ်ခု။ကိုးနှစ်ကြာစစ်ပွဲကြောင့် ငြီးငွေ့လာသဖြင့် ပါလီမန်က ဝိုင်းရံရန် ရန်ပုံငွေပေးရန် အပြင်းအထန် သဘောတူခဲ့သည်။Edward က ဒါဟာ ဂုဏ်ယူစရာကိစ္စတစ်ခုလို့ ကြေညာပြီး မြို့ပြိုကျတဲ့အထိ ဆက်ရှိနေဖို့ သူ့ရည်ရွယ်ချက်ကို ကတိပြုခဲ့ပါတယ်။၁၃၄၆ ခုနှစ် ဇူလိုင်လကတည်းက ရန်လိုမှုများကို ရပ်တန့်ရန် ညှိနှိုင်းရန် မအောင်မြင်ခဲ့သော Pope Clement VI မှ သံတမန်များအဖြစ် ဆောင်ရွက်သော ကာဒီနယ်နှစ်ဦးသည် စစ်တပ်များကြားတွင် ဆက်လက် သွားလာနေသော်လည်း ဘုရင်က ၎င်းတို့အား စကားပြောမည်မဟုတ်ပေ။ဇူလိုင်လ ၁၇ ရက်နေ့တွင် ဖိလစ်သည် ပြင်သစ်စစ်တပ်ကို မြောက်ဘက်သို့ ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ဒါကိုသတိပေးတော့ Edward က Flemings ကို Calais ကိုခေါ်တယ်။ဇူလိုင်လ 27 ရက်နေ့တွင် ပြင်သစ်တို့သည် 6 မိုင် (10 ကီလိုမီတာ) ကွာဝေးသောမြို့၏မြင်ကွင်းကိုရောက်ရှိခဲ့သည်။၎င်းတို့၏စစ်တပ်သည် အင်အား ၁၅,၀၀၀ မှ ၂၀,၀၀၀ ကြားရှိ သည်။ချဉ်းကပ်မှုတိုင်းကို ဖြတ်ကျော်ပြီး မြေကြီးပြင်ဆင်မှုများနှင့် ပလီဆာများကို ပြင်ဆင်ခဲ့ကြသော အင်္ဂလိပ်နှင့် ၎င်းတို့၏ မဟာမိတ်များ၏ အရွယ်အစား၏ သုံးပုံတစ်ပုံ။အင်္ဂလိပ်ရဲ့ ရပ်တည်ချက်က ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မရနိုင်ပါ။မျက်နှာကို ကယ်တင်ရန် ကြိုးပမ်းမှုတွင် ဖိလစ်သည် ယခုအခါ ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး၏ အရေးတော်ပုံများကို ပရိသတ်ထံ ဝန်ခံခဲ့သည်။အလှည့်ကျ ဆွေးနွေးပွဲများ စီစဉ်ခဲ့သော်လည်း လေးရက်ကြာ ငြင်းခုံပြီးနောက် ယင်းတို့သည် ဘာမှမဖြစ်ခဲ့ပေ။ဩဂုတ်လ ၁ ရက်နေ့တွင် Calais မြို့စောင့်တပ်သည် ပြင်သစ်စစ်တပ်ကို တစ်ပတ်ကြာအောင် လက်လှမ်းမမီနိုင်ဟု ထင်ရသောကြောင့် လက်နက်ချလုနီးပြီဖြစ်ကြောင်း အချက်ပြခဲ့သည်။အဲဒီညမှာ ပြင်သစ်စစ်တပ်က ဆုတ်သွားတယ်။3 သြဂုတ် 1347 တွင် Calais လက်နက်ချသည်။ပြင်သစ်ပြည်သူ တစ်ရပ်လုံး နှင်ထုတ်ခံခဲ့ရသည်။မြို့တွင်း၌ ခိုးယူမှု အများအပြားကို တွေ့ရှိခဲ့သည်။Edward သည် ထိုမြို့ကို အင်္ဂလိပ်အခြေချနေထိုင်သူများဖြင့် ပြန်လည်နေရာယူခဲ့သည်။Calais သည် အနှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲ၏ လက်ကျန်နှင့် ကျော်လွန်မှုအတွက် အရေးပါသော ဗျူဟာမြောက် နေရာထိုင်ခင်းကို အင်္ဂလိပ်အား ပေးအပ်ခဲ့သည်။ဆိပ်ကမ်းကို ပြင်သစ်တို့က ၁၅၅၈ ခုနှစ်အထိ ပြန်လည်သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိပေ။
Lancaster ၏စီးနင်းမှု 1346
Lancaster ၏စီးနင်းမှု 1346 ©Graham Turner
1346 Sep 12 - Oct 31

Lancaster ၏စီးနင်းမှု 1346

Poitiers, France
Crecy တိုက်ပွဲအပြီးတွင် အနောက်တောင်ဘက်ရှိ ပြင်သစ်ခံစစ်များသည် ပျော့ညံ့ပြီး စည်းစနစ်မကျဘဲ ကျန်ခဲ့သည်။Lancaster သည် Quercy နှင့် Bazadais တို့ကို ထိုးစစ်ဆင်ခြင်းဖြင့် အခွင့်ကောင်းယူကာ ၁၃၄၆ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၂ ရက်မှ ၃၁ အောက်တိုဘာအတွင်း အကြီးစားတပ်များစီးနင်းမှုတွင် တတိယအင်အားစုကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ ထိုးစစ်သုံးခုစလုံးအောင်မြင်ခဲ့ပြီး Lancaster ၏ chevauchée သည် အင်္ဂလိပ်အင်အား ၂၀၀၀ ခန့်ရှိသည်။ Gascon စစ်သားများနှင့် ပြင်သစ်တို့ထံမှ ထိရောက်သော ခုခံမှု မရှိသဖြင့် မြောက်ဘက် မိုင် 160 (260 ကီလိုမီတာ) ကို ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ကာ ကြွယ်ဝသော Poitiers မြို့ကို ဝင်ရောက်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ထို့နောက် သူ၏ တပ်ဖွဲ့သည် Saintonge၊ Aunis နှင့် Poitou ၏ ကြီးမားသော ဧရိယာများကို မီးရှို့ကာ လုယက်ကာ မြို့များ၊ ရဲတိုက်များနှင့် သေးငယ်သော ခံတပ်နေရာ အများအပြားကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။အဆိုပါ ထိုးစစ်များသည် ပြင်သစ် ကာကွယ်ရေးကို လုံးဝ အနှောင့်အယှက် ဖြစ်စေပြီး Gascony ၏ အလယ်ဗဟိုမှ တိုက်ပွဲများ၏ အာရုံကို ၎င်း၏ နယ်နိမိတ် ကျော်လွန်၍ မိုင် ၅၀ (ကီလိုမီတာ ၈၀) သို့မဟုတ် ထို့ထက် ပိုသော နေရာသို့ ရွေ့ပြောင်း စေခဲ့သည်။1347 အစောပိုင်းတွင် အင်္ဂလန်သို့ ပြန်လာခဲ့သည်။
စကော့တလန်သည် အင်္ဂလန်မြောက်ပိုင်းကို ကျူးကျော်သည်။
Neville's Cross တိုက်ပွဲ ©Graham Turner
1346 Oct 17

စကော့တလန်သည် အင်္ဂလန်မြောက်ပိုင်းကို ကျူးကျော်သည်။

Neville's Cross, Durham UK
ပြင်သစ် နှင့် စကော့တလန်ကြားရှိ Auld မဟာမိတ်အဖွဲ့ကို ၁၃၂၆ ခုနှစ်တွင် အသစ်ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး ယင်းကိစ္စတွင် အခြားတစ်ဖက်က အင်္ဂလိပ်ပိုင်နက်ကို ကျူးကျော်မည့်ခြိမ်းခြောက်မှုဖြင့် အင်္ဂလန် နိုင်ငံကို တိုက်ခိုက်ခြင်းမှ ဟန့်တားရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်ဘုရင် Philip VI သည် Auld Alliance ၏ စည်းမျဉ်းများအောက်တွင် ၎င်းတို့၏ တာဝန်ဝတ္တရားများကို ဖြည့်ဆည်းပေးပြီး အင်္ဂလန်ကို ကျူးကျော်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။David II က တာဝန်ပေးခဲ့တယ်။King David II ဦးဆောင်သော စကော့တလန်စစ်တပ် 12,000 မှ Ralph Neville ဦးဆောင်သော အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်မှ လူ 6,000 မှ 7,000 ခန့်ကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်လာသောအခါ Lord Neville သည် Yorkshire မြောက်ပိုင်းရှိ ဘုန်းတော်ကြီး William de la Zouche ၏ ကြီးကြပ်မှုအောက်တွင် လျင်မြန်စွာ စည်းရုံးနိုင်ခဲ့သည်။ Lord Warden of the Marches က ဘယ်သူလဲ။စကော့တလန်စစ်တပ်သည် ကြီးမားသောအရှုံးဖြင့် ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။တိုက်ပွဲတွင် David II သည် မြှားများဖြင့် မျက်နှာကို နှစ်ကြိမ် ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။ခွဲစိတ်ဆရာဝန်များသည် မြှားများကို ဖယ်ရှားရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော်လည်း ထိပ်ဖျားသည် သူ့မျက်နှာတွင် ကပ်နေခဲ့ပြီး ခေါင်းကိုက်ခြင်းကို ဆယ်စုနှစ်များစွာကြာအောင် ခံစားရစေသည်။တိုက်ခိုက်ခြင်းမရှိဘဲ ထွက်ပြေးခဲ့သော်လည်း Robert Stewart သည် သူ၏မရှိချိန်၌ David II ကိုယ်စား ဆောင်ရွက်ရန်အတွက် Lord Guardian ကို ခန့်အပ်ခဲ့သည်။စကော့တလန်၏ Black Rood ကို True Cross ၏ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် အလေးအမြတ်ထားပြီး ယခင်က စကော့တလန်၏ မိဖုရားဖြစ်သူ Saint Margaret ၏ ပိုင်ဆိုင်မှုကို David II မှ ယူဆောင်ကာ Durham Cathedral ရှိ Saint Cuthbert ဘုရားကျောင်းသို့ လှူဒါန်းခဲ့သည်။
La Roche-Derrien တိုက်ပွဲ
Charles de Blois ၏နောက်ထပ်ဗားရှင်း ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1347 Jun 20

La Roche-Derrien တိုက်ပွဲ

La Roche-Derrien, France
ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် 4,000-5,000 ပြင်သစ်၊ Breton နှင့် Genoese ကြေးစားများ ( Charles of Blois မှစုဝေးခဲ့သော အကြီးဆုံးလယ်ပြင်စစ်တပ်) သည် La Roche-Derrien မြို့ကို ဝိုင်းရံထားသည့် တစ်ခုတည်းသော အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်၏ တပ်မှူး Sir Thomas Dagworth ကို ဆွဲဆောင်ရန် မျှော်လင့်ချက်ဖြင့် ထိုအချိန်က Brittany တွင် ပွင့်လင်းစွာ တိုက်ပွဲဝင်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်တပ်ဖွဲ့၏ အရွယ်အစားလေးပုံတစ်ပုံအောက်ရှိသော Dagworth ၏ကယ်ဆယ်ရေးတပ်သည် La Roche-Derrien သို့ရောက်ရှိသောအခါတွင် ၎င်းတို့သည် အရှေ့ဘက် (ပင်မ) စခန်းကို တိုက်ခိုက်ပြီး Charles ၏ထောင်ချောက်ထဲသို့ ကျသွားသည်။Dagworth ၏ ပင်မ တပ်ဖွဲ့ သည် ရှေ့ နှင့် အနောက် မှ လေးထောင့် တံကျင် များဖြင့် တိုက်ခိုက် ခဲ့ပြီး အချိန် တိုအတွင်း Dagworth သည် သူ့ကိုယ်သူ လက်နက်ချ ခိုင်း ခဲ့သည်။ချားလ်စ်သည် တိုက်ပွဲတွင် အနိုင်ရပြီး Brittany သည် သူ့အား ထိရောက်စွာ အသုံးချနိုင်ပြီဟု ထင်ကာ သူ့ကိုယ်ရံတော်အား လျှော့ချလိုက်သည်။သို့သော် ပုဆိန်နှင့် လယ်ယာသုံးပစ္စည်းများကို ကိုင်ဆောင်ထားသည့် မြို့သူမြို့သားအများစု ပါဝင်သော မြို့ကလေးမှ လူတစ်စုသည် Charles ၏ နောက်ကွယ်မှ ထွက်လာကြသည်။ကနဦး ချေမှုန်းမှုမှ ကျန်ရစ်ခဲ့သော လေးပစ်သမားများနှင့် ချားလ်စ်တပ်များကို ဖြတ်တောက်ရန် မြို့တွင်းရှိ မြို့စောင့်တပ်များထံ စည်းဝေးခဲ့ကြသည်။Charles သည် လက်နက်ချခိုင်းပြီး ရွေးနုတ်ဖိုးဖြင့် ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။
Calais စစ်မှန်သော
သိမ်းပိုက်ခံထားရသော အလယ်ခေတ်မြို့ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1347 Sep 28

Calais စစ်မှန်သော

Calais, France
The Truce of Calais သည် အင်္ဂလန် ဘုရင် Edward III နှင့် ပြင်သစ် ဘုရင် Philip VI တို့က ၁၃၄၇ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၈ ရက်နေ့တွင် သဘောတူညီခဲ့ပြီး ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး Clement VI ၏ သံတမန်များက ကြားဝင်စေ့စပ်ပေးခဲ့သည်။နှစ်နိုင်ငံစလုံးသည် ငွေကြေးနှင့် စစ်ရေးအရ ပင်ပန်းနွမ်းနယ်နေပြီး ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး ကလီးမန့်အတွက် ကာဒီနယ်နှစ်ဦးက Calais အပြင်ဘက် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများတွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို အကျိုးဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။၎င်းကို စက်တင်ဘာ ၂၈ ရက်တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီး ၁၃၄၈ ဇူလိုင် ၇ ရက်အထိ လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။အက်ဒ်ဝပ်သည် ၁၃၄၈ ခုနှစ် မေလတွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို သက်တမ်းတိုးရန် အကြံပြုခဲ့သော်လည်း ဖိလစ်သည် မဲဆွယ်စည်းရုံးရန် စိတ်အားထက်သန်ခဲ့သည်။သို့သော်၊ ၁၃၄၈ ခုနှစ်တွင် နှစ်နိုင်ငံစလုံးသို့ ပျံ့နှံ့ခဲ့သော Black Death ၏ သက်ရောက်မှုကြောင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို 1348၊ 1349 နှင့် 1350 တွင် ပြန်လည်သက်တမ်းတိုးစေခဲ့သည်။ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး အသက်ဝင်သော်လည်း မည်သည့်နိုင်ငံမှ ကွင်းဆင်းစစ်အင်အားအပြည့်ဖြင့် မဲဆွယ်ခဲ့သော်လည်း မရပ်တန့်ခဲ့ပေ။ Gascony နှင့် Brittany တို့တွင် ထပ်ခါတလဲလဲ ရေတပ်တိုက်ပွဲများ၊ဖိလိပ္ပုသည် ဩဂုတ်လ 22 ရက်နေ့ 1350 တွင် ကွယ်လွန်သွားခဲ့ပြီး ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်အာဏာကို လက်မှတ်ရေးထိုးထားသောကြောင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ပျက်သွားခြင်း ရှိ၊ မရှိ မရှင်းလင်းပေ။သူ၏သားနှင့် ဆက်ခံသူ ဒုတိယမြောက် ဂျွန်သည် ပြင်သစ်အနောက်တောင်ပိုင်းရှိ စစ်တပ်ကြီးတစ်ခုနှင့် ကွင်းဆင်းခဲ့သည်။ဤလှုပ်ရှားမှုကို အောင်မြင်စွာပြီးဆုံးသည်နှင့် ဂျွန်သည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို 1352 ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ 10 ရက်နေ့အထိ တစ်နှစ်တာသက်တမ်းတိုးခွင့်ပြုခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်စွန့်စားသူများသည် ဗျူဟာမြောက်တည်ရှိသော Guînes မြို့ကို 1352 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး ပြင်သစ်တို့အတွက် ဆိုးဆိုးရွားရွားတိုက်ပွဲများ ထပ်မံဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ .
အနက်ရောင် မရဏ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1348 Jan 1 - 1350

အနက်ရောင် မရဏ

France
Black Death (Pestilence, the Great Mortality or the Plague) သည် 1346 ခုနှစ်မှ 1353 ခုနှစ်မှ 1353 ခုနှစ်အထိ Afro-Eurasia တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပြင်းထန်သော ပလိပ်ကပ်ရောဂါဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် လူ့သမိုင်းတွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော အဆိုးရွားဆုံး ကပ်ရောဂါဖြစ်ပြီး လူ 75 မှ 200 ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။ ဥရောပတိုက်တွင် ၁၃၄၇ ခုနှစ်မှ ၁၃၅၁ ခုနှစ်အထိ အမြင့်ဆုံးဖြစ်သော ယူရေးရှားနှင့် မြောက်အာဖရိကရှိ လူသန်းပေါင်းများစွာ။ပလိပ်ရောဂါသည် ၁၃၄၇ ခုနှစ်တွင် ခရိုင်းမီးယားရှိ Kaffa ဆိပ်ကမ်းမြို့မှ Genoese ကုန်သည်များမှတစ်ဆင့် ဥရောပသို့ ပထမဆုံးရောက်ရှိလာကြောင်း သတင်းရရှိပါသည်။ ရောဂါဖြစ်ပွားနေချိန်တွင် Genoese ကုန်သည်များသည် ပင်လယ်နက်ကိုဖြတ်၍ ကွန်စတန်တီနိုပယ်သို့ ထွက်ပြေးခဲ့ကြကာ ၁၃၄၇ ခုနှစ် နွေရာသီတွင် ဥရောပသို့ ရောဂါစတင်ရောက်ရှိခဲ့သည်။ Genoese galleys ဆယ့်နှစ်ပေါက်ဖြင့် ပလိပ်ရောဂါသည် 1347 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် စစ္စလီတွင် သင်္ဘောဖြင့် ရောက်လာသည်။ အီတလီမှ ရောဂါသည် ဥရောပတစ်ခွင် အနောက်မြောက်ဘက်သို့ ပျံ့နှံ့သွားပြီး ပြင်သစ်၊ စပိန် (ကပ်ရောဂါသည် 1348 ခုနှစ် နွေဦးပေါက်ရာသီတွင် အာဂွန်၏သရဖူကို ပထမဆုံး ဖျက်ဆီးခြင်း) ပေါ်တူဂီ၊ 1348 ဇွန်လတွင် အင်္ဂလန်နှင့် အရှေ့နှင့်မြောက်ကို ဂျာမနီ၊ စကော့တလန်နှင့် စကင်ဒီနေးဗီးယားတို့ကို ဖြတ်၍ 1348 မှ 1350 အထိ ပျံ့နှံ့သွားခဲ့သည်။ လာမည့်နှစ်အနည်းငယ်တွင် ပြင်သစ်လူဦးရေ၏ သုံးပုံတစ်ပုံသည် ဘုရင်မကြီး Joan အပါအဝင် သေဆုံးမည်ဖြစ်သည်။
Winchelsea တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1350 Aug 29

Winchelsea တိုက်ပွဲ

Winchelsea. UK
၁၃၄၉ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင်၊ Luis de la Cerda ၏သား၊ ချမ်းသာကြွယ်ဝသော စစ်သားတစ်ဦးဖြစ်သည့် Charles de la Cerda နှင့် Castilian တော်ဝင်မိသားစု၏ ညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးသည်စပိန် မြောက်ပိုင်းမှ ရွက်လွှင့်ခဲ့ပြီး အမည်မသိသင်္ဘောများနှင့်အတူ ပြင်သစ်တို့ က တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့သည်။ဘော်ဒိုးမြို့မှ ဝိုင်များတင်ဆောင်လာသော အင်္ဂလိပ်သင်္ဘောအများအပြားကို ကြားဖြတ်ဖမ်းဆီးဖမ်းဆီးကာ ၎င်းတို့၏ သင်္ဘောသားများကို သတ်ပစ်ခဲ့သည်။နောက်ပိုင်းတွင် de la Cerda သည် ဆောင်းရာသီတွင် Flanders ရှိ Corunna မှ Sluys သို့ စပိန်သိုးမွှေးတင်ဆောင်ထားသော Castilian သင်္ဘော 47 စင်းကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်။လမ်းတွင်သူသည် နောက်ထပ် အင်္ဂလိပ်သင်္ဘောများစွာကို ဖမ်းမိပြီး သင်္ဘောသားများကို သင်္ဘောပေါ်မှ ပစ်ချခြင်းဖြင့် သတ်ဖြတ်ပြန်သည်။ဩဂုတ်လ 10 ရက် 1350 တွင် Edward သည် Rotherhithe တွင်ရှိနေစဉ် Castilians များကိုရင်ဆိုင်ရန်သူ၏ရည်ရွယ်ချက်ကိုကြေငြာခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ် ရေတပ်သည် Sandwich, Kent တွင်ဆုံရပ်ရန်ဖြစ်သည်။Edward သည် Flanders တွင် ထောက်လှမ်းရေး သတင်းရင်းမြစ်ကောင်းများ ရှိပြီး De la Cerda ၏ ရေယာဉ်စု နှင့် ရွက်လွှင့်သည့် အချိန်တွင် သိရှိခဲ့သည်။၎င်းကိုကြားဖြတ်ပြီး ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်နေ့တွင် Sandwich မှ သင်္ဘော ၅၀ ဖြင့် ရွက်လွှင့်ခဲ့ပြီး Castilian သင်္ဘောအများစုထက် သေးငယ်ပြီး အချို့မှာ သေးငယ်သည်။အက်ဒ်ဝပ်နှင့် အက်ဒ်ဝပ်၏သားနှစ်ဦးအပါအဝင် အင်္ဂလန်နိုင်ငံ၏ အမြင့်ဆုံးမြင့်မြတ်သော ဘုရင်ကြီးအများအပြားသည် မြားပစ်နှင့် လေးပစ်သမားများကို ကောင်းစွာပံ့ပိုးပေးသည့် ရေတပ်နှင့်အတူ ရွက်လွှင့်ခဲ့ကြသည်။Winchelsea တိုက်ပွဲသည် Charles de la Cerda ကွပ်ကဲသော King Edward III မှ ကွပ်ကဲသော သင်္ဘောကြီး 47 စင်းအား King Edward III မှ ကွပ်ကဲသော သင်္ဘော အစီး 50 ရှိသော အင်္ဂလိပ် ရေတပ်အတွက် အောင်ပွဲတစ်ခု ဖြစ်သည်။Castilian သင်္ဘော ၁၄ စင်းမှ ၂၆ စင်းကြား ဖမ်းမိခဲ့ပြီး အများအပြား နစ်မြုပ်ခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်ရေယာဉ်နှစ်စင်းသာ နစ်မြုပ်ခဲ့ကြောင်း သိရှိခဲ့ရသော်လည်း သိသိသာသာ အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။Charles de la Cerda သည် တိုက်ပွဲတွင် လွတ်မြောက်ခဲ့ပြီး များမကြာမီပင် ပြင်သစ်၏ Constable အဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရသည်။ပြင်သစ်ဆိပ်ကမ်းများသို့ ထွက်ပြေးသွားသော အသက်ရှင်ကျန်နေသော Castilian သင်္ဘောများကို လိုက်ရှာခြင်းမရှိပေ။ပြင်သစ်သင်္ဘောများဖြင့် ပူးပေါင်းကာ Sluys သို့ တစ်ဖန် ဆောင်းရာသီအထိ မဆုတ်ခွာမီ ဆောင်းဦးကာလတွင် အင်္ဂလိပ်သင်္ဘောများကို ဆက်လက်နှောက်ယှက်ခဲ့သည်။နောက်နှစ်နွေဦးရာသီတွင်၊ ပြင်းထန်စွာအစောင့်အကြပ်မခံရပါက ရေလက်ကြားကို အင်္ဂလိပ်သင်္ဘောဖြင့် ထိထိရောက်ရောက်ပိတ်ထားခဲ့သည်။Gascony နှင့် ကုန်သွယ်မှုသည် ထိခိုက်မှုနည်းသော်လည်း သင်္ဘောများသည် အင်္ဂလန်အနောက်ပိုင်းရှိ ဆိပ်ကမ်းများကို အသုံးပြုရန် အတင်းအကြပ်ခိုင်းစေကာ ၎င်းတို့၏ကုန်တင်ကုန်ချရည်ရွယ်ထားသော အင်္ဂလိပ်ဈေးကွက်များနှင့် ဝေးကွာလေ့ရှိသည်။အခြားသူများကမူ တိုက်ပွဲသည် ခေတ်ကာလ၏ အရေးပါပြီး အပြင်းအထန် ပြင်းထန်သော ရေတပ်တွေ့ဆုံပွဲများထဲမှ တစ်ခုသာဖြစ်ပြီး ထင်ရှားသော ပုဂ္ဂိုလ်များ ပါဝင်ခြင်းကြောင့်သာ မှတ်တမ်းတင်ထားသည်ဟု အခြားသူများက အကြံပြုကြသည်။
1351 - 1356
ပြင်သစ်အစိုးရ ပြိုကျornament
သုံးဆယ်တိုက်ပွဲ
Penguilly l'Haridon: သုံးဆယ်တိုက်ပွဲ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1351 Mar 26

သုံးဆယ်တိုက်ပွဲ

Guillac, France
The Combat of the Thirty သည် Brittany ၏ Duchy ကို မည်သူအုပ်ချုပ်မည်ကို ဆုံးဖြတ်ရန် တိုက်ခိုက်ခဲ့သော Breton War of Succession ၏ အပိုင်းဖြစ်သည်။၎င်းသည် ပဋိပက္ခ၏ နှစ်ဘက်လုံးမှ ရွေးချယ်ထားသော တိုက်ခိုက်ရေးသမားများကြား စီစဉ်ပေးသည့် တိုက်ပွဲဖြစ်ပြီး တစ်ဖက်စီမှ ချန်ပီယံ 30 ဦး၊ သူရဲကောင်းများနှင့် ဓားပြတိုက်သူများကြားရှိ Breton ရဲတိုက်နှင့် ဂျိုးဆယ်လင်နှင့် Ploërmel တို့ကြား အလယ်ဗဟိုတွင် တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။စိန်ခေါ်မှုကို ပြင်သစ်ဘုရင် Philip VI မှပံ့ပိုးပေးသော Charles of Blois ၏တပ်မှူး Jean de Beaumanoir မှ အင်္ဂလန် Edward III မှထောက်ပံ့သော Jean de Montfort ၏တပ်မှူး Robert Bemborough အား ထုတ်ပေးခဲ့ပါသည်။အပြင်းအထန်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက်တွင် Franco-Breton Blois အဖွဲ့ခွဲသည် အောင်ပွဲခံခဲ့သည်။တိုက်ပွဲကို နောက်ပိုင်းတွင် အလယ်ခေတ် ရာဇဝင်ချုပ်များနှင့် သရုပ်ဖော်သမားများက သူရဲကောင်းဆန်သော အတွေးအခေါ်များကို ပြသခြင်းအဖြစ် ကျင်းပခဲ့သည်။Jean Froissart ၏စကားတွင်၊ စစ်သည်များသည် "Rolands နှင့် Olivers အားလုံးဖြစ်သကဲ့သို့ နှစ်ဘက်စလုံးတွင် ရဲရင့်စွာ ရပ်တည်ခဲ့သည်"။
Ardres ၏တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1351 Jun 6

Ardres ၏တိုက်ပွဲ

Ardres, France
Calais John de Beauchamp ၏အင်္ဂလိပ်တပ်မှူးအသစ်သည် Édouard I de ဦးဆောင်သောပြင်သစ်တပ်ဖွဲ့မှရှာဖွေတွေ့ရှိချိန်တွင်သူရဲ 300 နှင့် လေးသမား 300 ခန့်ရှိသော Saint-Omer အနီးပတ် ၀ န်းကျင်ဒေသတစ်ဝိုက်တွင်စီးနင်းမှုကိုဦးဆောင်ခဲ့သည်။ Beaujeu၊ Beaujeu ၏သခင်၊ Ardres အနီး Calais ချီတက်မှုတွင်ပြင်သစ်တပ်မှူး။ပြင်သစ်တို့သည် အင်္ဂလိပ်တို့ကို ဝန်းရံရန် လှုံ့ဆော်ကာ မြစ်ကမ်းစပ်တွင် ထောင်ချောက်ဆင်ခဲ့ကြသည်။Beaujeu သည် ၎င်း၏တပ်များကို မတိုက်ခိုက်မီ ပြိုကျစေခဲ့ပြီး၊ 1349 Lunalonge တိုက်ပွဲတွင် အလားတူအခြေအနေများအောက်တွင် သင်ခန်းစာများ သင်ယူပြီးနောက် ၎င်းတို့၏တပ်များကို အမြန်ခွဲဝေကာ ၎င်းတို့၏တပ်များကို အမြန်ခွဲကာ ပြင်သစ်တပ်များကို ဆုံးရှုံးစေခဲ့သည်။တိုက်ပွဲတွင် Édouard I de Beaujeu ကျဆုံးခဲ့သော်လည်း Saint-Omer မြို့စောင့်တပ်မှ ပြင်သစ်က စစ်ကူဖြင့် အင်္ဂလိပ်ကို အနိုင်ယူခဲ့သည်။John Beauchamp သည် အင်္ဂလိပ်အဖမ်းအဆီးများစွာထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်သည်။
ဂီနီကို ဝိုင်းထား
ဂီနီကို ဝိုင်းထား ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1352 May 1 - Jul

ဂီနီကို ဝိုင်းထား

Guînes, France
Geoffrey de Charny လက်အောက်ရှိ ပြင်သစ်စစ်တပ်မှ Guînes ၏ ဝိုင်းရံခြင်းကို မအောင်မြင်ဘဲ အင်္ဂလိပ်တို့ သိမ်းပိုက်ထားသော Guînes ရှိ ပြင်သစ်ရဲတိုက်ကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ရန် ကြိုးပမ်းမှုမှာ ၁၃၅၂ ခုနှစ်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။အမည်ခံအပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကာလတွင် အင်္ဂလိပ်တို့က ခိုင်ခံ့သောခိုင်ခံ့သော ရဲတိုက်အား သိမ်းယူခဲ့ပြီး အင်္ဂလိပ်ဘုရင် Edward III က ၎င်းအား ထိန်းသိမ်းရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ချာနီသည် လူပေါင်း ၄၅၀၀ ကို ဦးဆောင်ကာ မြို့ကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ခဲ့သော်လည်း ရဲတိုက်အား ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ခြင်း သို့မဟုတ် ပိတ်ဆို့ခြင်းမပြုနိုင်ခဲ့ပေ။နှစ်လကြာ အပြင်းအထန်တိုက်ခိုက်ပြီးနောက်တွင် ပြင်သစ်တပ်ကို အင်္ဂလိပ်ညက ကြီးမားသောတိုက်ခိုက်မှုကြောင့် အကြီးအကျယ်ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီး ပြင်သစ်တို့ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။
Mauron ၏တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1352 Aug 14

Mauron ၏တိုက်ပွဲ

Mauron, France
1352 တွင် Marshal Guy II de Nesle မှကွပ်ကဲသောပြင်သစ်စစ်တပ်သည် Brittany ကိုကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး Rennes နှင့်တောင်ဘက်တွင်နယ်မြေများကိုပြန်လည်သိမ်းပိုက်ပြီးနောက်အနောက်မြောက်ဘက်သို့ချီတက်ကာ Brest မြို့သို့ချီတက်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်ဘုရင် Jean II ၏အမိန့်အရ Ploërmel ရဲတိုက်ကိုသိမ်းပိုက်ထားသော Anglo-Breton မြို့စောင့်တပ်မှ Ploërmel သည် Ploërmel သို့သွားခဲ့သည်။ဤခြိမ်းခြောက်မှုကို ရင်ဆိုင်နေရသော အင်္ဂလိပ်ကပ္ပတိန် Walter Bentley နှင့် Breton ကပ္ပတိန် Tanguy du Chastel တို့သည် 1352 ခုနှစ် ဩဂုတ်လ 14 ရက်နေ့တွင် Franco-Breton တပ်ဖွဲ့များနှင့် တွေ့ဆုံရန် တပ်များစုရုံးခဲ့ကြသည်။ Anglo-Bretons တို့သည် အောင်ပွဲခံခဲ့ကြသည်။တိုက်ပွဲသည် အလွန်ပြင်းထန်ပြီး နှစ်ဘက်စလုံးတွင် ပြင်းထန်သော ဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်- Franco-Breton ဘက်မှ 800 နှင့် Anglo-Breton တွင် 600 ကျဆုံးခဲ့သည်။Charles de Blois ၏ပါတီကို ထောက်ခံသော Breton အထက်တန်းလွှာအတွက် အထူးအရေးကြီးသည်။Guy II de Nesle နှင့် 30 တိုက်ပွဲ၏သူရဲကောင်း Alain de Tinténiac တို့သည် အသတ်ခံခဲ့ရသည်။မကြာသေးမီက ဖွဲ့စည်းထားသော chivalric Order of the Star မှ သူရဲကောင်း ရှစ်ဆယ်ကျော်လည်း အသက်ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအားဖြင့် တိုက်ပွဲတွင် ဘယ်တော့မှ နောက်မဆုတ်ရဟူသော အမိန့်ကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။
Montmuran ၏တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1354 Apr 10

Montmuran ၏တိုက်ပွဲ

Les Iffs, France
နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲအတွင်း Mauron ရှုံးနိမ့်ပြီးနောက် Bertrand Du Guesclin ဦးဆောင်သော Bretons တို့သည် လက်စားချေခဲ့သည်။1354 တွင် Calveley သည် အင်္ဂလိပ်တို့ ထိန်းချုပ်ထားသော Bécherel ခံတပ်၏ ကပ္ပတိန်ဖြစ်သည်။သူသည် ဧပြီလ 10 ရက်နေ့တွင် Montmuran ၏ရဲတိုက်ကိုဝင်ရောက်စီးနင်းရန်စီစဉ်ခဲ့ပြီး Tinteniac ၏အမျိုးသမီးဧည့်သည်ဖြစ်သောပြင်သစ်နိုင်ငံမှ Marshal Arnoul d'Audrehem ကိုဖမ်းဆီးရန်စီစဉ်ခဲ့သည်။Bertrand du Guesclin သည် သူ၏အသက်မွေးဝမ်းကြောင်း၏အစောပိုင်းမီးမောင်းထိုးပြမှုများထဲမှတစ်ခုတွင်၊ တိုက်ခိုက်မှုကိုမျှော်လင့်ထားပြီး လေးသမားတပ်သားအဖြစ်တင်ခဲ့သည်။ကင်းစောင့်များသည် Calveley ၏ချဉ်းကပ်မှုတွင် အချက်ပေးသံကို မြှင့်လိုက်သောအခါ၊ du Guesclin နှင့် d'Audrehem တို့သည် ကြားဖြတ်ရန် အလျင်အမြန် ကြားဖြတ်ခဲ့ကြသည်။ဆက်လက်တိုက်ပွဲတွင်၊ Calveley သည် Enguerrand d'Hesdin အမည်ရှိ သူရဲကောင်းတစ်ဦးမှ တွန်းမချဘဲ ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး နောက်ပိုင်းတွင် ပြန်ပေးဆွဲခဲ့သည်။
လူမည်းမင်းသား၏စီးနင်းမှု 1355
အလုပ်ထုတ်ခံရတဲ့မြို့ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1355 Oct 5 - Dec 2

လူမည်းမင်းသား၏စီးနင်းမှု 1355

Bordeaux, France
စစ်ပွဲအဆုံးသတ်ရေးစာချုပ်ကို Guînes တွင် ညှိနှိုင်းခဲ့ပြီး 6 ဧပြီ 1354 တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ သို့သော်လည်း ပြင်သစ်ဘုရင် ဒုတိယမြောက် John (r. 1350-1364) ၏ အတွင်းကောင်စီဖွဲ့စည်းပုံမှာ ပြောင်းလဲသွားပြီး သဘောထားများ ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။John က ၎င်းအား အတည်ပြုရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး 1355 ခုနှစ် နွေရာသီမှစ၍ နှစ်ဖက်စလုံးသည် စစ်ပွဲကို လုံးလုံးလျားလျား လုပ်ဆောင်ရန် ကတိကဝတ်ပြုကြမည်မှာ ထင်ရှားပါသည်။1355 ခုနှစ် ဧပြီလတွင် Edward III နှင့် သူ၏ကောင်စီသည် ပုံမှန်မဟုတ်သော အခွင့်သာသော ဘဏ္ဍာရေးအနေအထားဖြင့် ဘဏ္ဍာတိုက်ဖြင့် ထိုနှစ်တွင် ပြင်သစ်မြောက်ပိုင်းနှင့် Gascony တို့ကို ထိုးစစ်ဆင်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။John သည် ၎င်း၏မြောက်ပိုင်းမြို့များနှင့် ခံတပ်များကို Edward III မှမျှော်လင့်ထားသည့် မျိုးနွယ်စုများနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက် နယ်မြေခံတပ်များကို စုစည်းရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်၊ပိုက်ဆံမရှိလို့ မတတ်နိုင်ဘူး။Black Prince ၏ chevauchée သည် 1355 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ 5 ရက်နေ့မှ 2 ရက်နေ့အထိ Anglo-Gascon တပ်ဖွဲ့မှ ကြီးမားသော တောင်တက်စီးနင်းတိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။ ဒေသခံပြင်သစ်တပ်ဖွဲ့များကို ကွပ်ကဲသော ဂျွန်၊ Armagnac မှ Count of Armagnac တိုက်ပွဲကို ရှောင်ရှားခဲ့ပြီး စည်းရုံးရေးကာလအတွင်း တိုက်ပွဲအနည်းငယ်သာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။Anglo-Gascon တပ်ဖွဲ့သည် အင်အား ၄,၀၀၀ မှ ၆,၀၀၀ အတွင်း အင်္ဂလိပ်ကိုင်ထားသော Gascony မှ မိုင် ၃၀၀ (၄၈၀ ကီလိုမီတာ) အကွာ Bordeaux မှ Narbonne သို့ ချီတက်ခဲ့ပြီး Gascony သို့ ပြန်သွားကာ ပြင်သစ်ပိုင်နက်နယ်မြေအများအပြားကို ဖျက်စီးကာ ပြင်သစ်မြို့အများအပြားကို နှင်ထုတ်ခဲ့သည်။နယ်မြေသိမ်းပိုက်ခြင်း မပြုသော်လည်း ပြင်သစ်နိုင်ငံအတွက် ကြီးမားသော စီးပွားရေး ထိခိုက်မှုများ ရှိခဲ့သည်။ခေတ်သစ်သမိုင်းပညာရှင် Clifford Rogers က "chevauchée ၏ စီးပွားရေးသွန်းလောင်းမှု၏ အရေးပါမှုကို ပုံကြီးချဲ့၍မရပါ။"ခရစ္စမတ်အပြီးတွင် အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်သည် ထိုးစစ်ကို ကြီးကြီးမားမား အကျိုးသက်ရောက်ခဲ့ပြီး ပြင်သစ်တို့ ထိန်းချုပ်ထားသော မြို့ပေါင်း ၅၀ ကျော် သို့မဟုတ် ခံတပ်များကို နောက်လေးလအတွင်း သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။
လူမည်းမင်းသား၏စီးနင်းမှု 1356
လူမည်းမင်းသား၏စီးနင်းမှု 1356 ©Graham Turner
1356 Aug 4 - Oct 2

လူမည်းမင်းသား၏စီးနင်းမှု 1356

Bergerac, France
1356 ခုနှစ်တွင် လူမည်းမင်းသားသည် အလားတူ chevauchée ကို အကောင်အထည်ဖော်ရန် ရည်ရွယ်ပြီး ယခုအကြိမ်သည် ပြင်သစ်တို့အား လမ်းကြောင်းများစွာမှ တစ်ပြိုင်နက် တိုက်ခိုက်ရန် ရည်ရွယ်သည့် ပိုမိုကြီးမားသော ဗျူဟာမြောက် စစ်ဆင်ရေး၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် ဖြစ်သည်။ဩဂုတ်လ ၄ ရက်နေ့တွင် Anglo-Gascon စစ်သား ၆၀၀၀ သည် Bergerac မှ မြောက်ဘက် Bourges သို့ ဦးတည်ထွက်ခွာလာကာ ပြင်သစ်ပိုင်နက် ကျယ်ပြန့်စွာ ပျက်စီးခဲ့ပြီး လမ်းခရီးတွင် ပြင်သစ်မြို့အများအပြားကို ဖြုတ်ချခဲ့သည်။လွိုင်းမြစ်အနီးရှိ အင်္ဂလိပ်တပ်ဖွဲ့နှစ်ဖွဲ့နှင့် ပူးပေါင်းရန် မျှော်လင့်ထားသော်လည်း စက်တင်ဘာလအစောပိုင်းတွင် Anglo-Gascons များသည် ပိုမိုကြီးမားသော ပြင်သစ်တော်ဝင်စစ်တပ်ကို ၎င်းတို့ဘာသာ ရင်ဆိုင်နေရသည်။လူမည်းမင်းသားသည် Gascony ဆီသို့ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။စစ်တိုက်ရန် ပြင်ဆင်ထားသော်လည်း မိမိရွေးချယ်ထားသော မြေပြင်တွင် နည်းဗျူဟာအရ ခံစစ်ကို တိုက်ခိုက်နိုင်မှသာလျှင် စစ်တိုက်နိုင်မည်ဖြစ်သည်။John သည် Anglo-Gascon များကို ထောက်ပံ့မှုမှ ဖြတ်တောက်ပြီး သူ့အား ပြင်ဆင်ထားသည့် အနေအထားတွင် တိုက်ခိုက်ရန် အတင်းအကြပ် တွန်းအားပေးခြင်းဖြင့် တိုက်ပွဲဝင်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ထိုအဖြစ်အပျက်တွင် ပြင်သစ်တို့သည် မင်းသား၏စစ်တပ်ကို ဖြတ်တောက်အောင်မြင်ခဲ့သော်လည်း တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအားဖြင့် ချော်ထွက်သွားမည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် ၎င်းအား ၎င်း၏ခံစစ်အနေအထားဖြင့် တိုက်ခိုက်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သော်လည်း အများစုမှာ ဂုဏ်သိက္ခာအတွက် မေးခွန်းထုတ်စရာဖြစ်သည်။ဒါက Poitiers တိုက်ပွဲ။
Play button
1356 Sep 19

Poitiers တိုက်ပွဲ

Poitiers, France
1356 ခုနှစ်အစောပိုင်းတွင်၊ Lancaster မြို့စားသည် Normandy ကိုဖြတ်ကာစစ်တပ်ကိုဦးဆောင်ခဲ့ပြီး Edward သည်သူ၏စစ်တပ်ကို Bordeaux မှ 8 ဩဂုတ်လ 1356 တွင်ကြီးမားသော chevauchée တွင်ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ Edward ၏တပ်ဖွဲ့များသည်အနည်းငယ်သာခုခံခဲ့ပြီး Tours ရှိ Loire မြစ်သို့ရောက်ရှိသည်အထိအခြေချနေထိုင်မှုအများအပြားကိုထုတ်ပယ်ခဲ့သည်။မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းမှုကြောင့် ရဲတိုက်ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခြင်း သို့မဟုတ် မြို့ကို မီးရှို့ခြင်း မပြုနိုင်ခဲ့ကြပေ။ဤနှောင့်နှေးမှုသည် ဘုရင် John သည် Edward ၏စစ်တပ်ကို ဖြိုဖျက်ရန် ကြိုးပမ်းနိုင်စေခဲ့သည်။နှစ်ဖက်တပ်များသည် Poitiers အနီးတွင် တိုက်ပွဲဝင်ရန် အသင့်ဖြစ်နေသည်။ပြင်သစ်တို့ အကြီးအကျယ်ရှုံး၊အင်္ဂလိပ်တန်ပြန်တိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုက ဘုရင် John နဲ့အတူ သူ့ရဲ့သားထွေးနဲ့ အတူရှိနေခဲ့တဲ့ ပြင်သစ်မင်းမျိုးမင်းနွယ်အများအပြားကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။Crécy တွင် ကပ်ဆိုးကြီးမှ ဆယ်နှစ်မျှသာ စစ်ပွဲတွင် ပြင်သစ် ဘုရင်မင်းမြတ်များ ကျဆုံးခြင်း သည် နိုင်ငံကို ကမောက်ကမ ဖြစ်စေခဲ့သည်။ရှုံးနိမ့်ပြီးနောက် ဘုရင့်နိုင်ငံတဝှမ်းတွင် လူကြိုက်များသော ပုန်ကန်မှု ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည့် Dauphin Charles ၏လက်ထဲတွင် နယ်မြေကို ချန်ထားခဲ့သည်။
Jacquerie တောင်သူလယ်သမားတော်လှန်ရေး
Mello ၏တိုက်ပွဲ ©Anonymous
1358 Jun 10

Jacquerie တောင်သူလယ်သမားတော်လှန်ရေး

Mello, Oise, France
1356 ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ Poitiers တိုက်ပွဲတွင် အင်္ဂလိပ်တို့က ပြင်သစ်ဘုရင်ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် ပြင်သစ်၏ အာဏာသည် အိမ်ယာချုပ်နှင့် ဂျွန်၏သား Dauphin၊ နောက်ပိုင်းတွင် Charles V. The Estates-General သည် ထိရောက်မှုပေးရန် ကွဲပြားလွန်းခဲ့သည်။ အစိုးရနှင့် ပြင်သစ်ထီးနန်းကို တောင်းဆိုသူ Navarre ဘုရင် Charles II နှင့် ၎င်းတို့၏ မဟာမိတ်များက မှူးမတ်များအကြား သဘောထားကွဲလွဲမှုကို နှိုးဆော်ခဲ့သည်။ထို့ကြောင့် ပြင်သစ်ဘုရင်မင်းမြတ်၏ ဂုဏ်သိက္ခာသည် အနိမ့်ဆုံးသို့ ကျဆင်းသွားခဲ့သည်။Courtrai ("ရွှေစပါးတိုက်ပွဲ") တွင် မှူးမတ်များအတွက် ရာစုနှစ်သည် ညံ့ဖျင်းစွာစတင်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့သည် လယ်ကွင်းမှထွက်ပြေးကာ ၎င်းတို့၏ခြေလျင်တပ်များကို အပိုင်းပိုင်းအပြတ်အသတ်ခံခဲ့ရသည်။Poitiers တိုက်ပွဲမှာ သူတို့ရဲ့ဘုရင်ကို စွန့်လွှတ်ခဲ့တယ်လို့လည်း စွပ်စွဲခံခဲ့ရပါတယ်။တောင်သူလယ်သမားများ ဖိနှိပ်ခံရမှု၏ သင်္ကေတဖြစ်သော ခြင်္သေ့ကို ခုခံကာကွယ်ရန် လိုအပ်သည့် ဥပဒေတစ်ရပ် ပြဌာန်းခြင်းသည် အလိုလို အုံကြွမှုကြီး၏ ချက်ခြင်းပင်ဖြစ်ပါသည်။မှူးမတ်များသည် တောင်သူလယ်သမားများကို Jacques သို့မဟုတ် Jacques Bonhomme ဟုခေါ်သော ၎င်းတို့၏ padded surplice အတွက် ဘုရင်များသည် Jacques Bonhomme ကို သရော်သောကြောင့် ဤပုန်ကန်မှုအဖြစ် "Jacquerie" ဟုခေါ်သည်။လယ်သမားတပ်သားများသည် အနီးနားရှိ မြင့်မြတ်သောအိမ်များကို တိုက်ခိုက်ကြပြီး အများစုမှာ အမျိုးသမီးများနှင့် ကလေးများသာ နေထိုင်ကြပြီး အင်္ဂလိပ်ကို တိုက်ခိုက်နေသော တပ်များနှင့်အတူ အမျိုးသားများပါရှိသည်။ပြင်သစ်နိုင်ငံကို ထိတ်လန့်တုန်လှုပ်စေကာ တစ်ချိန်က သာယာဝပြောသော ဤဒေသကို ဖျက်ဆီးခဲ့သည့် အကြမ်းဖက်မှုများအတွင်း နေအိမ်များကို မကြာခဏ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်။မှူးမတ်များ၏ တုံ့ပြန်မှုက ဒေါသတကြီး ဖြစ်နေသည်။ပြင်သစ်နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းမှ မင်းမျိုးမင်းနွယ်များ စည်းလုံးညီညွတ်ပြီး အင်္ဂလိပ်နှင့် ပြည်ပမှ ကြေးစားစစ်သားများ ပူးပေါင်းကာ နော်မန်ဒီတွင် စည်းလုံးညီညွတ်ပြီး လယ်သမားများကို လုယက်ရန် အခွင့်အလမ်းကို အာရုံခံကာ ပေးချေမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။Parisian တပ်ဖွဲ့များသည် ဖြိုခွင်းခြင်းမပြုမီ အပြင်းထန်ဆုံး တိုက်ခိုက်ခဲ့သော်လည်း မိနစ်ပိုင်းအတွင်းတွင် ရဲတိုက်နှင့် အလှမ်းဝေးသော လမ်းတိုင်းကို ထိတ်လန့်ထိတ်လန့်တကြားဖြင့် စစ်တပ်တစ်ခုလုံး ပိတ်ဆို့သွားခဲ့သည်။Jacquerie စစ်တပ်နှင့် Meaux တို့မှ ဒုက္ခသည်များသည် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သော မှူးမတ်များနှင့် ၎င်းတို့၏ လူထုခေါင်းဆောင် မဟာမိတ်များ ၏ ပုန်ကန်မှုတွင် အပြစ်မရှိသော အခြားတောင်သူလယ်သမား ထောင်ပေါင်းများစွာတို့နှင့်အတူ သုတ်သင်ခံခဲ့ရသည့် ကျေးလက်ဒေသတခွင်တွင် ပျံ့နှံ့ရောက်ရှိသွားခဲ့သည်။
Rheims ၏ဝိုင်းရံ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1359 Jul 1

Rheims ၏ဝိုင်းရံ

Rheims, France
ပြင်သစ်တွင် မကျေနပ်မှုများကို အရင်းပြု၍ အက်ဒ်ဝပ်သည် ၁၃၅၉ ခုနှစ် နွေရာသီနှောင်းပိုင်းတွင် Calais တွင် သူ၏စစ်တပ်ကို စုရုံးခဲ့သည်။ သူ၏ ပထမဆုံး ရည်ရွယ်ချက်မှာ Rheims မြို့ကို သိမ်းပိုက်ရန် ဖြစ်သည်။သို့ရာတွင်၊ အက်ဒ်ဝပ်နှင့် သူ၏စစ်တပ်များ မရောက်ရှိလာမီတွင် Reims ၏နိုင်ငံသားများသည် မြို့၏ကာကွယ်ရေးကို ဆောက်လုပ်ပြီး အားဖြည့်ခဲ့ကြသည်။Edward သည် Rhims ကို ငါးပတ်ကြာ ဝိုင်းရံထားသော်လည်း ခံတပ်အသစ်များ ရပ်တန့်သွားခဲ့သည်။သူသည် ဝိုင်းရံမှုကို ရုတ်သိမ်းပြီး ၁၃၆၀ နွေဦးတွင် ပါရီမြို့သို့ သူ၏စစ်တပ်ကို ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။
အနက်ရောင်တနင်္လာနေ့
Edward III သည် စစ်ပွဲများကို အဆုံးသတ်မည်ဟု ကတိပြုသည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1360 Apr 13

အနက်ရောင်တနင်္လာနေ့

Chartres, France
အီစတာတနင်္လာနေ့ ဧပြီလ 13 ရက်နေ့တွင် Edward ၏စစ်တပ်သည် Chartres ၏တံခါးများဆီသို့ရောက်ရှိခဲ့သည်။ပြင်သစ်ခံတပ်များသည် ၎င်းတို့၏ခံတပ်များနောက်တွင် ခိုလှုံနေမည့်အစား တိုက်ပွဲကို ထပ်မံငြင်းဆန်ခဲ့ပြီး ဝိုင်းရံမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ထိုညတွင် အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်သည် ပွင့်လင်းလွင်ပြင်တွင် Chartres အပြင်ဘက်တွင် စခန်းချခဲ့သည်။ရုတ်တရတ် မုန်တိုင်းတစ်ခု ပေါ်ပေါက်လာပြီး မိုးကြိုးပစ်၍ လူအများအပြား သေဆုံးခဲ့သည်။အပူချိန် သိသိသာသာ ကျဆင်းလာပြီး အေးခဲနေသော မိုးနှင့်အတူ ကြီးမားသော မိုးသီးများ ကျကာ စစ်သားများကို ပစ်ချကာ မြင်းများကို ဖြန့်ကြဲလိုက်တော့သည်။နာရီဝက်အတွင်း ပြင်းထန်သော အအေးဓာတ်ကြောင့် အင်္ဂလိပ်လူမျိုး ၁၀၀၀ နီးပါးနှင့် မြင်းကောင်ရေ ၆၀၀၀ အထိ သေဆုံးခဲ့သည်။ဒဏ်ရာရသောအင်္ဂလိပ်ခေါင်းဆောင်များထဲတွင် Warwick ၏ 11th Earl of the 11th Earl of Warwick သောမတ်စ်ဒီဗောချမ်၏အကြီးဆုံးသား Sir Guy de Beauchamp II၊နှစ်ပတ်အကြာတွင် သူ၏ဒဏ်ရာကြောင့် သေဆုံးသွားခဲ့သည်။အက်ဒွပ်သည် ယင်းဖြစ်စဉ်သည် သူ၏ကြိုးပမ်းမှုများကို ဆန့်ကျင်သည့် ဘုရားသခင်ထံမှ နိမိတ်လက္ခဏာဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်။မုန်တိုင်း၏ အထွတ်အထိပ်တွင် သူသည် မြင်းပေါ်မှ ဆင်းပြီး Chartres ၏ ကတော်ဘုရားရှိခိုးကျောင်းသို့ ဦးတည်ကာ ဒူးထောက်လိုက်သည်ဟု ဆိုသည်။သူသည် ငြိမ်းချမ်းရေး ကတိကဝတ်ကို ရွတ်ဆိုကာ ပြင်သစ်တို့နှင့် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရန် ယုံကြည်ခဲ့သည်။
1360 - 1369
ပထမ ငြိမ်းချမ်းရေးornament
Brétigny စာချုပ်
©Angus McBride
1360 May 8

Brétigny စာချုပ်

Brétigny, France
ပြင်သစ်ဘုရင် John II သည် Poitiers (19 စက်တင်ဘာ 1356) စစ်ပွဲတွင် စစ်သုံ့ပန်းအဖြစ် ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်ခံရသော အင်္ဂလန်ဘုရင် Edward III နှင့် လန်ဒန်စာချုပ်ကို ရေးသားရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။အဆိုပါ စာချုပ်ကို ပယ်ချရန် Dauphin Charles ကို အကြံပေးခဲ့သော ပြင်သစ်အိမ်ယာချုပ်မှ ရှုတ်ချခဲ့သည်။တုံ့ပြန်မှုအနေဖြင့်၊ ယခင်နှစ်မအောင်မြင်သော လန်ဒန်စာချုပ်တွင် တောင်းဆိုထားသည့် အကျိုးကျေးဇူးအနည်းငယ်ကို ပေးဆောင်လိုသော Edward သည် Rheims ကို ဝိုင်းရံထားခဲ့သည်။ဝိုင်းရံမှုသည် ဇန်နဝါရီအထိ ကြာမြင့်ပြီး ထောက်ပံ့ရေး နည်းပါးသဖြင့် Edward သည် Burgundy သို့ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်သည် ပါရီမြို့ကို အချည်းနှီးသော ဝိုင်းရံရန် ကြိုးပမ်းပြီးနောက်၊ Edward သည် Chartres သို့ ချီတက်ခဲ့ပြီး ဝေါဟာရများကို ဧပြီလအစောပိုင်းတွင် စတင်ခဲ့သည်။Brétigny စာချုပ်သည် ၁၃၆၀ ခုနှစ် မေလ ၈ ရက်နေ့တွင် ရေးဆွဲခဲ့ပြီး ၁၃၆၀ ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် အင်္ဂလန်ဘုရင် Edward III နှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံ John II တို့အကြား လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သော စာချုပ်ဖြစ်သည်။နောက်ကြောင်းပြန်ကြည့်လျှင် အနှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲ (၁၃၃၇-၁၄၅၃) ၏ ပထမအဆင့် ပြီးဆုံးခြင်းအပြင် ဥရောပတိုက်တွင် အင်္ဂလိပ်တို့၏ စွမ်းအားမြင့်မားမှုကို အမှတ်အသားပြုခြင်းအဖြစ် ရှုမြင်ပါသည်။စည်းကမ်းချက်များမှာ-Edward III ရရှိသော Guyenne နှင့် Gascony၊ Poitou၊ Saintonge နှင့် Aunis၊ Agenais၊ Périgord၊ Limousin၊ Quercy၊ Bigorre၊ Gauré၊ Angoumois၊ Rouergue၊ Montreuil-sur-Mer၊ Ponthieu၊ Calais၊ Sangatte၊ Ham နှင့် Countship Guînes ၏အင်္ဂလန်ဘုရင်သည် ၎င်းတို့အား မကိုးကွယ်ဘဲ လွတ်လွတ်လပ်လပ် ရှင်းရှင်းလင်းလင်း ချုပ်ကိုင်ထားရန်ဖြစ်သည်။ထို့အပြင် အဆိုပါစာချုပ်သည် 'အင်္ဂလန်ဘုရင် ယခုပိုင်ဆိုင်သောကျွန်းများအားလုံး' တွင် ပြင်သစ်ဘုရင်၏ အုပ်စိုးမှုအောက်တွင် ရှိတော့မည်မဟုတ်ပေ။အက်ဒွပ်ဘုရင်သည် Touraine ၏ဒုခရာ၊ Anjou နှင့် Maine ၏အုပ်စိုးမှု၊ Brittany နှင့် Flanders တို့၏အုပ်စိုးမှုကိုစွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။စာချုပ်သည် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးကို ဦးတည်ခြင်းမရှိသော်လည်း အနှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲမှ ကိုးနှစ်တာ သက်သာခွင့်ကို ရယူခဲ့သည်။ပြင်သစ်ထီးနန်းအတွက် တောင်းဆိုမှုအားလုံးကိုလည်း စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။John II သည် ၎င်း၏ရွေးနုတ်ဖိုးအတွက် écus သုံးသန်းပေးဆောင်ရပြီး တစ်သန်းပေးဆောင်ပြီးနောက် ပြန်လွှတ်ပေးမည်ဖြစ်သည်။
ကယ်ရိုလိုင်းအဆင့်
ကယ်ရိုလိုင်းအဆင့် ©Daniel Cabrera Peña
1364 Jan 1

ကယ်ရိုလိုင်းအဆင့်

Brittany, France
Brétigny စာချုပ်တွင်၊ Edward III သည် Aquitaine ၏ အချုပ်အခြာအာဏာနှင့် လဲလှယ်ခြင်းဖြင့် ပြင်သစ်ထီးနန်းကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။နှစ်နိုင်ငံတရားဝင် ငြိမ်းချမ်းရေး ကိုးနှစ်တာကာလအတွင်း အင်္ဂလိပ်နှင့် ပြင်သစ်တို့သည် Brittany နှင့် Castile တို့တွင် တိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားခဲ့သည်။1364 တွင် John II သည် လန်ဒန်တွင် ဂုဏ်သရေရှိသုံ့ပန်းအဖြစ် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။Charles V သည် ပြင်သစ်ဘုရင်အဖြစ် ဆက်ခံခဲ့သည်။Breton ဆက်ခံရေးစစ်ပွဲတွင် အင်္ဂလိပ်တို့သည် အမွေဆက်ခံသူ အမျိုးသားဖြစ်သည့် မွန့်ဖော့ဒ်အိမ်တော် (Capetian မင်းဆက်၏ ဗိုလ်လောင်းတစ်ဦး) ဖြစ်ပြီး ပြင်သစ်တို့က အမွေဆက်ခံသူ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးဖြစ်သည့် House of Blois ကို ကျောထောက်နောက်ခံပေးခဲ့သည်။ပြင်သစ်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်အတူ မကြာသေးမီက စစ်ပွဲတွင် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သော စစ်သားများနှင့် စစ်သားများသည် အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်ခဲ့ကြပြီး လုယက်မှုအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲခဲ့သည်။Charles V သည် သူ့ခယ်မ Blanche of Bourbon ကိုလက်ထပ်ပြီး အဆိပ်ခတ်ခံခဲ့ရသော Castile ဘုရင် Pedro the Cruel နှင့်လည်း အခြေချရန် ရမှတ်ရခဲ့သည်။Charles V မှ Du Guesclin အား ဤတီးဝိုင်းများကို Castile သို့ ဦးဆောင်ရန် Pedro the Cruel ကို အမိန့်ပေးခဲ့သည်။Castilianပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ပြင်သစ်ဆန့်ကျင်ရေးသမားများ Pedro သည် ဆုလာဘ်များပေးကာ အကူအညီပေးရန် လူမည်းမင်းသားထံ မေတ္တာရပ်ခံခဲ့သည်။Castilianပြည်တွင်းစစ်တွင် လူမည်းမင်းသား၏ဝင်ရောက်စွက်ဖက်မှု၊ နှင့် Pedro တို့သည် ၎င်း၏ဝန်ဆောင်မှုများကို ဆုချရန် ပျက်ကွက်ခဲ့ရာ မင်းသား၏ဘဏ္ဍာတိုက်များ ဆုံးရှုံးသွားခဲ့သည်။Aquitaine တွင် အခွန်များ တိုးမြှင့်ခြင်းဖြင့် ၎င်း၏ ဆုံးရှုံးမှုများကို ပြန်လည်ရယူရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ထိုကဲ့သို့သော အခွန်များကို ကျင့်သားမရသော Gascons များက စောဒကတက်သည်။Charles V သည် သူ၏လက်အောက်ခံများ၏တိုင်ကြားချက်များကိုဖြေကြားရန် လူမည်းမင်းသားအား ဆင့်ခေါ်ခဲ့သော်လည်း Edward က ငြင်းဆိုခဲ့သည်။နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲ၏ ကာရိုလိုင်းအဆင့်သည် စတင်ခဲ့သည်။
Cocherel ၏တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1364 May 16

Cocherel ၏တိုက်ပွဲ

Houlbec-Cocherel, France
ပြင်သစ်သရဖူသည် 1354 ခုနှစ်ကတည်းက Navarre (တောင်ပိုင်း Gascony အနီး) နှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ခဲ့သည်။ 1363 တွင် Navarrese သည် လန်ဒန်တွင် ပြင်သစ်၏ John II ၏သုံ့ပန်းနှင့် Dauphin ၏ နိုင်ငံရေးအားနည်းမှုကို အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးစားခဲ့သည်။အင်္ဂလန်သည် ပြင်သစ်နှင့် သင့်တင့်သည်ဟု ယူဆသောကြောင့် Navarre ကို ထောက်ပံ့ရန် အသုံးပြုသော အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်အား ကြေးစားတပ်ခွဲများမှ အင်္ဂလန်စစ်တပ်၏ဘုရင်မဟုတ်ဘဲ ခေါ်ယူခဲ့ခြင်းကြောင့် ငြိမ်းချမ်းရေးစာချုပ်ကို ချိုးဖောက်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ခဲ့သည်။ယခင်က ဆန့်ကျင်ဘက်စစ်တပ်များ တိုးမြင့်လာသောအခါ လေးသမားများက အပိုင်းပိုင်းဖြတ်တောက်ပစ်ခဲ့သော်လည်း ဤတိုက်ပွဲတွင် Du Guesclin သည် Sir John Jouel နှင့် သူ၏တပ်ရင်းကို တိုက်ခိုက်ခြင်းဖြင့် ခံစစ်ပုံစံကို ချိုးဖျက်နိုင်ခဲ့ပြီး ပြန်ဆုတ်ရန် ဟန်ဆောင်နိုင်ခဲ့သည်။ သူတို့ကုန်းကို လိုက်ရှာသည်။Captal de Buch နဲ့ သူ့ကုမ္ပဏီနောက်ကို လိုက်သွားတယ်။ထို့နောက်တွင် du Guesclin ၏ အရန်တပ်၏ တစ်ဖက်မှ တိုက်ခိုက်မှုကို အနိုင်ရခဲ့သည်။
Breton ဆက်ခံရေးစစ်ပွဲ ပြီးဆုံးသည်။
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1364 Sep 29

Breton ဆက်ခံရေးစစ်ပွဲ ပြီးဆုံးသည်။

Auray, France
1364 ခုနှစ်အစပိုင်းတွင် Évran ၏ညှိနှိုင်းမှုမအောင်မြင်ပြီးနောက်၊ Montfort သည် John Chandos ၏အကူအညီဖြင့် 1342 ခုနှစ်ကတည်းက Franco-Bretons လက်တွင်းရှိ Auray ကိုတိုက်ခိုက်လာခဲ့သည်။ သူသည် Auray မြို့ကိုဝင်ရောက်ကာဝိုင်းရံခဲ့သည်။ Le Croisic မှလာသော Nicolas Bouchat သင်္ဘောများဖြင့် ပင်လယ်ပြင်တွင် ပိတ်ဆို့ထားသော ရဲတိုက်။အဆိုပါတိုက်ပွဲသည် ပြင်သစ်လက်ပစ်သမားများနှင့် အင်္ဂလိပ်လေးပစ်သမားများကြား တိုတောင်းသောတိုက်ပွဲမှစတင်ခဲ့သည်။Anglo-Breton တပ်ဖွဲ့တစ်ခုစီသည် တစ်လုံးပြီးတစ်လုံး ထိပ်တိုက်တိုက်ခိုက်ခံခဲ့ရသော်လည်း အရန်တပ်များသည် အခြေအနေပြန်လည်ကောင်းမွန်လာခဲ့သည်။ထို့နောက် Franco-Breton အနေအထား၏ ညာတောင်ပံကို တန်ပြန်တိုက်ခိုက်ပြီး နောက်ပြန်မောင်းနှင်သွားကာ ၎င်း၏ကိုယ်ပိုင်အရန်အရံများမှ ပံ့ပိုးမှုမခံရသောကြောင့် ဗဟိုဘက်သို့ ခေါက်ထားခဲ့သည်။ထို့နောက် လက်ဝဲတောင်ပံကို တစ်လှည့်စီ ခေါက်လိုက်ကာ Auxerre Count ကို သိမ်းပိုက်လိုက်ပြီး Charles of Blois ၏တပ်များ ကွဲထွက်ပြေးသွားခဲ့သည်။ချားလ်စ်သည် လှံဖြင့် ထိမှန်ပြီး လေးပုံတစ်ပုံကို မပြရန် အမိန့်ကို နာခံကာ အင်္ဂလိပ်စစ်သားက လက်စသတ်ခဲ့သည်။Du Guesclin သည် သူ၏လက်နက်အားလုံးကို ချိုးဖျက်ပြီး အင်္ဂလိပ်တပ်မှူး Chandos ထံ လက်နက်ချရန် တာဝန်ရှိသည်။Du Guesclin ကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းထားပြီး Charles V မှ ဖရန့်ငွေ 100,000 ဖြင့် ပြန်ပေးဆွဲခဲ့သည်။ဤအောင်ပွဲသည် ဆက်ခံရေးစစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်စေခဲ့သည်။နောက်တစ်နှစ်အကြာ ၁၃၆၅ ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်ဘုရင် Guérande ၏ပထမစာချုပ်အရ ဂျွန် ၄ သည် မွန့်ဖော့၏သား John ၏သားကို Brittany မြို့စားအဖြစ်အသိအမှတ်ပြုခဲ့သည်။
Castilian ပြည်တွင်းစစ်
Castilian ပြည်တွင်းစစ် ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1366 Jan 1 - 1369

Castilian ပြည်တွင်းစစ်

Madrid, Spain
Castilian ပြည်တွင်းစစ်သည် 1351 မှ 1369 အထိကြာမြင့်သော Castile ၏သရဖူကိုဆက်ခံသောစစ်ပွဲဖြစ်သည်။ 1350 ခုနှစ်မတ်လတွင် Castile ဘုရင် Alfonso XI ကွယ်လွန်ပြီးနောက်ပဋိပက္ခစတင်ခဲ့သည်။ ၎င်းသည် နိုင်ငံတော်အ ကြားပြင်းထန်သောပဋိပက္ခ၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်လာခဲ့သည်။ အင်္ဂလန် နှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံ : နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲ။ဘုရင်ကြီး Peter နှင့် ၎င်း၏တရားမ၀င် ညီတော် Henry of Trastámara တို့၏ သရဖူကို ပိုင်စိုးသော ဒေသခံနှင့် မဟာမိတ်တပ်များကြား Castile နှင့် ၎င်း၏ ကမ်းရိုးတန်းရေများတွင် အဓိက တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။1366 ခုနှစ်တွင် Castile တွင်ဆက်ခံသောပြည်တွင်းစစ်သည်အခန်းသစ်တစ်ခုဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။Castile ၏အုပ်စိုးရှင် Peter ၏တပ်များသည် Trastámara ၏ဖကွဲအစ်ကို Henry ၏တပ်များကိုတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်သရဖူက ပေတရုကို ပံ့ပိုးပေးသည်။ပြင်သစ်က Henry ကို ထောက်ခံခဲ့တယ်။ပြင်သစ်တပ်ဖွဲ့များကို နှိမ့်ချမှုအစမှ ပြင်သစ်စစ်ပွဲခေါင်းဆောင်တစ်ဦးအဖြစ် ထင်ပေါ်ကျော်ကြားလာသူ ဘရီတန်လူမျိုး ဘာထရန်ဒူဂက်စ်ကလင်က ဦးဆောင်ခဲ့သည်။Charles V သည် Castile ကိုသူ၏ကျူးကျော်မှုတွင် Trastámara ကိုထောက်ပံ့ရန် du Guesclin ၏ဦးခေါင်းတွင်အင်အား 12,000 ကိုထောက်ပံ့ပေးခဲ့သည်။ပီတာသည် အင်္ဂလန်နှင့် Aquitaine ၏ လူမည်းမင်းသားထံ အကူအညီတောင်းခံခဲ့သော်လည်း မည်သည့်အရာကမျှ မလာသဖြင့် ပီတာအား Aquitaine တွင် ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခဲ့ရသည်။လူမည်းမင်းသားသည် ပီတာ၏ပြောဆိုချက်များကို ထောက်ခံရန် ယခင်က သဘောတူခဲ့သော်လည်း Brétigny ၏ စာချုပ်ပါစည်းကမ်းချက်များအပေါ် စိုးရိမ်မှုများက အင်္ဂလန်ထက် Aquitaine ၏ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ပီတာအား ကူညီရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။ထို့နောက် Anglo-Gascon စစ်တပ်ကို Castile သို့ပို့ဆောင်ခဲ့သည်။
Play button
1367 Apr 3

Nájera တိုက်ပွဲ

Nájera, Spain
ပြင်သစ် သို့မဟုတ် အင်္ဂလန်တို့ ထက် အဆပေါင်းများစွာ သာလွန်သော Castilian ရေတပ်စွမ်းအားသည် ပြည်တွင်းစစ်တွင် နှစ်ဖက်ပူးပေါင်းရန် မူဝါဒနှစ်ခုကို Castilian ရေတပ်အား ချုပ်ကိုင်ခွင့်ရရှိစေရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။King Peter of Castile သည် အင်္ဂလန်၊ Aquitaine၊ Majorca၊ Navarra နှင့် Black Prince မှ ငှားရမ်းထားသော အကောင်းဆုံး ဥရောပ ကြေးစားစစ်သားများကို ပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။သူ၏ပြိုင်ဘက် Count Henry သည် Castile ရှိ မြင့်မြတ်သော ခရစ်ယာန်စစ်အဖွဲ့အစည်း အများစု၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုကို ခံခဲ့ရသည်။ပြင်သစ်နိုင်ငံ နှင့် အာရွန်၏သရဖူက သူ့ကိုတရားဝင်အကူအညီမပေးသော်လည်း သူ့ဘက်မှ အာရဂွန်စစ်သားများစွာနှင့် ၎င်း၏ဗိုလ်ဘရီတန်သူရဲကောင်းနှင့် ပြင်သစ်တပ်မှူး Bertrand du Guesclin တို့ကို သစ္စာခံသော ပြင်သစ်လွတ်လပ်သောကုမ္ပဏီများက သူ့ဘက်တွင်ရှိသည်။တိုက်ပွဲသည် ဟင်နရီအတွက် အကြီးအကျယ် ရှုံးနိမ့်မှုဖြင့် အဆုံးသတ်ခဲ့သော်လည်း၊ ဘုရင် Peter၊ ဝေလမင်းသားနှင့် အင်္ဂလန်တို့အတွက် ဆိုးရွားသော အကျိုးဆက်များ ရှိခဲ့သည်။Najera တိုက်ပွဲအပြီးတွင်၊ Peter I သည် Bayonne တွင် သဘောတူညီထားသည့် နယ်မြေများကို Black Prince ကို မပေးခဲ့သလို မဲဆွယ်စရိတ်အတွက်လည်း မပေးချေခဲ့ပေ။ထို့ကြောင့်၊ Castile ၏ဘုရင် Peter I နှင့် Wales မင်းသားတို့ကြား ဆက်ဆံရေးများ ရပ်တန့်သွားကာ Castile နှင့် England တို့သည် ၎င်းတို့၏ မဟာမိတ်များကို ဖြတ်တောက်လိုက်သောကြောင့် Peter I သည် အင်္ဂလန်၏ထောက်ခံမှုကို မရေမတွက်နိုင်တော့ပေ။အခက်အခဲများ ပြည့်နှက်နေသော မဲဆွယ်ပွဲအပြီးတွင် လူမည်းမင်းသားအတွက် နိုင်ငံရေးနှင့် စီးပွားရေး ကပ်ဘေးနှင့် နက္ခတ်ဗေဒဆိုင်ရာ ဆုံးရှုံးမှုများ ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။
Montiel ၏တိုက်ပွဲ
Montiel ၏တိုက်ပွဲ ©Jose Daniel Cabrera Peña
1369 Mar 14

Montiel ၏တိုက်ပွဲ

Montiel, Spain
Montiel တိုက်ပွဲသည် မတ် ၁၄ ရက် ၁၃၆၉ တွင် ထရာစတမာရာ ဟင်နရီကို ထောက်ပံ့သော Franco-Castilian တပ်ဖွဲ့များနှင့် Castile ၏ အုပ်စိုးမှုကို ထောက်ပံ့သော Granadian-Castilian တပ်ဖွဲ့များကြား တိုက်ပွဲဖြစ်သည်။Franco-Castilians များသည် du Guesclin ၏ ထုပ်ပိုးထားသော နည်းဗျူဟာကြောင့် အကြီးအကျယ် အောင်ပွဲခံခဲ့ကြသည်။တိုက်ပွဲအပြီးတွင် ပေတရုသည် ပိတ်မိနေသည့် Montiel ရဲတိုက်သို့ ထွက်ပြေးခဲ့သည်။Bertrand du Guesclin ကို လာဘ်ထိုးရန် ကြိုးပမ်းမှုတွင် ပေတရုသည် သူ၏ရဲတိုက်အပြင်ဘက်တွင် ခိုလှုံရာ ထောင်ချောက်ထဲသို့ ဆွဲဆောင်ခံခဲ့ရသည်။ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုတွင် သူ၏အေကွဲအစ်ကိုဟင်နရီသည် ပေတရုကို အကြိမ်များစွာ ဓားဖြင့်ထိုးခဲ့သည်။မတ်လ 23 ရက်နေ့ 1369 တွင်သူသေဆုံးမှုသည် Castilian ပြည်တွင်းစစ်၏အဆုံးသတ်အမှတ်အသားဖြစ်သည်။သူ၏ အောင်ပွဲခံ ဖအေတူမကွဲ ညီတော် Henry II သည် Castille ၏ သရဖူကို ရရှိခဲ့သည်။Henry သည် du Guesclin မြို့စား Molina ၏ Duke of Molina နှင့် ပြင်သစ်ဘုရင် Charles V နှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ခဲ့သည်။ 1370 နှင့် 1376 အကြားတွင် Castilian ရေတပ်သည် Aquitaine နှင့် English ကမ်းရိုးတန်းတို့ကို ပြင်သစ်ဆန့်ကျင်ရေးလှုပ်ရှားမှုများအတွက် ရေတပ်အကူအညီပေးခဲ့ပြီး du Guesclin သည် Poitou နှင့် Normandy ကို အင်္ဂလိပ်လက်မှ ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။
1370 - 1372
ပြင်သစ်ပြန်လည်ထူထောင်ရေးornament
Limoges ကိုဝိုင်းရံထားသည်။
Limoges ကိုဝိုင်းရံထားသည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1370 Sep 19

Limoges ကိုဝိုင်းရံထားသည်။

Limoges, France
Limoges မြို့ကို အင်္ဂလိပ်တို့ ထိန်းချုပ်ထားသော်လည်း ဩဂုတ်လ 1370 တွင် ပြင်သစ်တို့ထံ လက်နက်ချပြီး Berry မြို့စားကို တံခါးဖွင့်ပေးခဲ့သည်။Siege of Limoges ကို စက်တင်ဘာလ ဒုတိယပတ်တွင် လူမည်းမင်းသား Edward ဦးဆောင်သော အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်မှ ချထားခဲ့သည်။စက်တင်ဘာ ၁၉ ရက်တွင် မုန်တိုင်းဒဏ်ကြောင့် မြို့တွင်းပျက်စီးခဲ့ပြီး အရပ်သားအများအပြား သေဆုံးခဲ့ရသည်။အိတ်သည် ရာစုနှစ်တစ်ခုခန့်က ဥရောပတစ်လွှားတွင်ကျော်ကြားခဲ့သော Limoges ကြွေလွှာလုပ်ငန်းကို ထိထိရောက်ရောက်အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။
Charles V က စစ်ကြေငြာတယ်။
Froissart's Chronicles ၏တောက်ပသောလက်ရေးစာမူမှ Pontvallain တိုက်ပွဲ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1370 Dec 4

Charles V က စစ်ကြေငြာတယ်။

Pontvallain, France
1369 ခုနှစ်တွင် Edward သည် စာချုပ်ပါစည်းကမ်းချက်များကို လိုက်နာရန် ပျက်ကွက်ခဲ့သောကြောင့် Charles V သည် စစ်ကြေညာပြန်သည်။ဩဂုတ်လတွင် ပြင်သစ်တို့၏ ထိုးစစ်သည် နော်မန်ဒီရှိ ရဲတိုက်များကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။အစောပိုင်း အင်္ဂလိပ် စည်းရုံးရေး လှုပ်ရှားမှုများတွင် ပါဝင်ဆင်နွှဲခဲ့ပြီး ဓနနှင့် ကျော်ကြားမှု ရရှိပြီးသော အမျိုးသားများကို ၎င်းတို့၏ အငြိမ်းစားများမှ ဆင့်ခေါ်ကာ လူငယ်လူသစ်များကို အမိန့်ပေးခဲ့သည်။Charles V စစ်ပွဲကို ပြန်လည်စတင်သောအခါ ချိန်ခွင်လျှာသည် သူ့သဘောအတိုင်း ပြောင်းလဲသွားခဲ့သည်။ပြင်သစ်သည် အနောက်ဥရောပတွင် အကြီးမားဆုံးနှင့် သြဇာအရှိဆုံးနိုင်ငံအဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေပြီး အင်္ဂလန်သည် ၎င်း၏စွမ်းရည်အရှိဆုံး စစ်ဘက်ခေါင်းဆောင်များကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။Edward III သည် အသက်ကြီးလွန်းသဖြင့် လူမည်းမင်းသားသည် အကျုံးမဝင်သော်လည်း ဒီဇင်ဘာ 1370 တွင် Poitou ၏ အတွေ့အကြုံရင့်ကျက်သူ John Chandos သည် Lussac-les-Châteaux အနီး၌ တိုက်ပွဲတွင် ကျဆုံးခဲ့သည်။1370 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ပြင်သစ်ရဲချုပ်အဖြစ် ခန့်အပ်ခံရသော Bertrand du Guesclin ၏ အကြံပေးချက်အရ ပြင်သစ်တို့သည် ပုံဖော်ခြင်းဆိုင်ရာ ဗျူဟာတစ်ရပ်ကို ချမှတ်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့သည် အနောက်ဘက်တွင် ပိုင်နက်နယ်မြေကို သိမ်းပိုက်ပြီး မဟာဗျူဟာကျသော ပြည်နယ်မြို့တော် Poitiers ကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ကာ ရဲတိုက်များစွာကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်တို့သည် ပြင်သစ်နိုင်ငံ မြောက်ပိုင်းကိုဖြတ်ပြီး Calais မှ Paris သို့သွားရာလမ်းကို လုယက်ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။ဆောင်းရာသီရောက်လာတော့ အင်္ဂလိပ်တပ်မှူးတွေ ပြုတ်ကျပြီး တပ်ကို လေးပိုင်းခွဲလိုက်တယ်။တိုက်ပွဲတွင် သီးခြားပါဝင်မှု နှစ်ခုပါဝင်သည်- တစ်ညလုံး အတင်းအကြပ် ချီတက်ပြီးနောက် ပြင်သစ်၏ အသစ်ခန့်အပ်ထားသော ရဲတပ်ကြပ် Guesclin သည် အင်္ဂလိပ်တပ်ဖွဲ့၏ အဓိကအစိတ်အပိုင်းကို အံ့အားသင့်စေကာ ချေမှုန်းပစ်ခဲ့သည်။ညှိနှိုင်းတိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုတွင်၊ Guesclin ၏လက်အောက်ခံ Louis de Sancerre သည် ထိုနေ့တွင်ပင် အနီးနားရှိ Vaas မြို့၌ အင်္ဂလိပ်တပ်ဖွဲ့ငယ်တစ်ဦးကို ဖမ်းမိခဲ့ပြီး ၎င်းအား သုတ်သင်ရှင်းလင်းခဲ့သည်။၎င်းတို့နှစ်ဦးကို တစ်ခါတစ်ရံ သီးခြားတိုက်ပွဲများဟု အမည်ပေးထားသည်။ပြင်သစ်သည် စစ်သား ၅၂၀၀ ရှိပြီး အင်္ဂလိပ်အင်အားမှာ ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် တူညီသည်။အင်္ဂလန်သည် 1374 ခုနှစ်အထိ Aquitaine တွင် နယ်မြေဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး မြေယာဆုံးရှုံးသွားသဖြင့် ဒေသခံဘုရင်များ၏ သစ္စာခံမှုကို ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။Pontvallain သည် Navarre ဘုရင် Charles နှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ရန် ဘုရင် Edward ၏ ခဏတာ ဗျူဟာကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။၎င်းသည် ပြင်သစ်တွင် အင်္ဂလန်မှ ကြီးကျယ်ခမ်းနားသော ကုမ္ပဏီကြီးများဖြစ်သည့် ကြေးစားတပ်များ ၏ နောက်ဆုံးအသုံးပြုမှုကို အမှတ်အသားပြုပါသည်။သူတို့ရဲ့ မူလခေါင်းဆောင်အများစု အသတ်ခံခဲ့ရတယ်။ကြေးစားသမားများသည် အသုံးဝင်သည်ဟု ယူဆကြသေးသော်လည်း ၎င်းတို့သည် နှစ်ဖက်စလုံး၏ အဓိကတပ်များအတွင်းသို့ ပိုမိုဝင်ရောက်လာကြသည်။
Play button
1372 Jun 22 - Jun 23

အင်္ဂလန်၏ ရေတပ်အာဏာ ချုပ်ကိုင်မှု ပြီးဆုံးသည်။

La Rochelle, France
1372 ခုနှစ်တွင် အင်္ဂလိပ်ဘုရင် Edward III သည် Duchy ၏ ဒုတိယဗိုလ်အသစ်ဖြစ်သော Earl of Pembroke လက်အောက်ရှိ Aquitaine တွင် အရေးကြီးသော လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုကို စီစဉ်ခဲ့သည်။Aquitaine တွင် အင်္ဂလိပ်အုပ်ချုပ်မှုသည် ထိုအချိန်က ခြိမ်းခြောက်ခံနေရသည်။1370 ခုနှစ်ကတည်းက ပြင်သစ်အုပ်ချုပ်မှုအောက်၌ ကြီးမားသောဒေသများ ကျရောက်ခဲ့သည်။1372 ခုနှစ်တွင် Bertrand du Guesclin သည် La Rochelle တွင်ဝိုင်းရံထားသည်။1368 ခုနှစ် Franco-Castilian မဟာမိတ်များ၏ တောင်းဆိုချက်များကို တုံ့ပြန်ရန် Castile ဘုရင် Trastámara ၏ Henry II သည် Ambrosio Boccanegra လက်အောက်ရှိ Aquitaine သို့ ရေယာဉ်တစ်စင်း စေလွှတ်ခဲ့သည်။John Hastings၊ 2nd Earl of Pembroke ကို စစ်သား 160 နှင့် £12,000 နှင့် Aquitaine အနီးတဝိုက်တွင် အနည်းဆုံး လေးလကြာ စစ်သား 3,000 တပ်သားစုဆောင်းရန် ငွေသုံးရန် ညွှန်ကြားချက်များနှင့်အတူ မြို့သို့ စေလွှတ်ခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်ရေတပ်တွင် သင်္ဘော ၃၂ စင်းနှင့် တန် ၅၀ ခန့်ရှိသော သင်္ဘောငယ် ၁၇ စင်း ပါဝင်သည်။Castilian အောင်ပွဲ ပြီးမြောက်ပြီး ယာဉ်တန်းတစ်ခုလုံးကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။ဤရှုံးနိမ့်မှုသည် အင်္ဂလိပ်ပင်လယ်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးနှင့် ထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်းများကို ထိခိုက်စေခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ Gascon ပိုင်ဆိုင်မှုများကို ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။La Rochelle တိုက်ပွဲသည် နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲတွင် အင်္ဂလိပ်ရေတပ်၏ ပထမဆုံး အရေးပါသော တိုက်ပွဲဖြစ်သည်။ဆယ့်လေးမြို့ ကြိုးပမ်းမှုဖြင့် ၎င်းတို့၏ သင်္ဘောများကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် အင်္ဂလိပ်တို့သည် တစ်နှစ် လိုအပ်သည်။
Chiset ၏တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1373 Mar 21

Chiset ၏တိုက်ပွဲ

Chizé, France
ပြင်သစ်တို့က မြို့ကို ဝိုင်းထားခဲ့ပြီး အင်္ဂလိပ်တို့က ကယ်ဆယ်ရေး တပ်ဖွဲ့ကို စေလွှတ်ခဲ့သည်။Bertrand du Guesclin ဦးဆောင်သော ပြင်သစ်တို့သည် ကယ်ဆယ်ရေးတပ်ဖွဲ့နှင့် တွေ့ဆုံကာ ချေမှုန်းနိုင်ခဲ့သည်။1360 ခုနှစ်တွင် အင်္ဂလိပ်လက်သို့ အပ်နှင်းထားသော Brétigny စာချုပ်အရ ပြင်သစ် အောင်ပွဲသည် ထိုဒေသတွင် အင်္ဂလိပ်တို့ လွှမ်းမိုးချုပ်ကိုင်ထားသော Poitou ခရိုင်ကို ပြန်လည်ရယူရန် Valois စစ်ဆင်ရေးတွင် နောက်ဆုံး အဓိက တိုက်ပွဲဖြစ်သည်။
အင်္ဂလန်မှ Richard II
Jean de Wavrin ၏ Recueil des croniques မှ 1377 ခုနှစ် အသက် 10 နှစ်တွင် Richard II ၏ နန်းတက်ပွဲ။ဗြိတိန်စာကြည့်တိုက်၊ လန်ဒန်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1377 Jun 22

အင်္ဂလန်မှ Richard II

Westminster Abbey, London, UK
လူမည်းမင်းသားသည် 1376 ခုနှစ်တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။1377 ခုနှစ် ဧပြီလတွင် Edward III သည် သူ၏အဓိပတိ Adam Houghton ကို စေလွှတ်ခဲ့ပြီး Edward ကိုယ်တိုင် ဇွန်လ 21 ရက်နေ့တွင် ကွယ်လွန်ချိန်တွင် ချားလ်စ်နှင့် ညှိနှိုင်းရန် စေလွှတ်ခဲ့သည်။ သူသည် ၎င်း၏ဆယ်နှစ်အရွယ် မြေးဖြစ်သူ Richard II မှ အင်္ဂလန်ထီးနန်းဆက်ခံခဲ့သည်။ကလေး ဘုရင်တစ်ပါး ခန့်အပ်ခြင်းမှာ ထုံးစံအတိုင်း ဘုရင်ခံတစ်ဦး ခန့်ထားသော်လည်း ဘုရင်ခံ ရစ်ချတ် II ကို ခန့်အပ်ခြင်း မပြုဘဲ ဘုရင်ခံကို 1377 တွင် စတင်ဝင်ရောက်သည့်နေ့မှစ၍ အမည်ခံ အာဏာကို ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ 1377 နှင့် 1380 ကြားတွင် အမှန်တကယ် အာဏာလက်ထဲတွင် ရှိနေသည်။ ကောင်စီများ၏ အစီအရီ။Gaunt သည် သြဇာကြီးမားဆဲဖြစ်သော်လည်း ဘုရင့်ဦးလေး John of Gaunt ဦးဆောင်သော နယ်မြေကို နိုင်ငံရေးအသိုင်းအဝိုင်းက နှစ်သက်ကြသည်။Richard သည် 1381 ခုနှစ်တွင် Wat Tyler ဦးဆောင်သော တောင်သူလယ်သမားတော်လှန်ရေးနှင့် 1384-1385 တွင် Anglo-Scottish စစ်ပွဲအပါအဝင် စိန်ခေါ်မှုများစွာကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ရပါသည်။သူ၏ စကော့တလန် စွန့်စားမှု အတွက် ပေးဆောင်ရန် အခွန်များ တိုးမြင့်ရန် ကြိုးပမ်းမှုများနှင့် ပြင်သစ်လူမျိုး Calais တို့ကို အကာအကွယ်ပေးရန်အတွက် ကြိုးပမ်းမှုများသည် သူ့ကို လူကြိုက်များလာခဲ့သည်။
Western Schism ၊
(၁၄)ရာစုက ကွဲလွဲမှုကို ကိုယ်စားပြုသော ရုပ်သေးရုပ်ကလေး ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1378 Jan 1 - 1417

Western Schism ၊

Avignon, France
Papal Schism ၊ Vatican Standoff ၊ Great Occidental Schism နှင့် 1378 Schism ဟုခေါ်သော အနောက်တိုင်း Schism သည် 1378 မှ 1417 အထိ ကက်သလစ်ချာ့ခ်ျအတွင်း ခွဲထွက်ခြင်းဖြစ်ပြီး ရောမနှင့် Avignon တွင်နေထိုင်သော ဘုန်းတော်ကြီးများ ရောမမြို့မှ ပုပ်ရဟန်းမင်းအစစ်များဖြစ်ကြောင်း အခိုင်အမာဆိုကာ ပါဝင်ခဲ့သည်။ 1409 ခုနှစ်တွင် Pisan ပုပ်ရဟန်းမင်း၏တတိယတန်းစားအားဖြင့်။ ထိုကွဲလွဲမှုအား ပုဂ္ဂိုလ်ရေးနှင့်နိုင်ငံရေးသစ္စာခံများက တွန်းအားပေးခဲ့ပြီး Avignon ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီးသည် ပြင်သစ်ဘုရင်စနစ်နှင့် နီးကပ်စွာဆက်စပ်နေပါသည်။ဤပြိုင်ဘက်က ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး၏ ရာဇပလ္လင်ကို တောင်းဆိုခြင်းသည် ရုံး၏ ဂုဏ်သိက္ခာကို ထိခိုက်စေသည်။
Britanny Campaign
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1380 Jul 1 - 1381 Jan

Britanny Campaign

Nantes, France
Earl of Buckingham သည် အင်္ဂလန်၏ မဟာမိတ်ဖြစ်သော Brittany မြို့စားကို ကူညီရန် ပြင်သစ်သို့ ခရီးလှည့်လည်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။Woodstock သည် ပါရီမြို့အရှေ့ဘက်ရှိ သူ၏တပ်သား 5,200 ကို ချီတက်လာသောအခါ၊ ၎င်းတို့သည် Troyes မြို့စား Philip the Bold၊ Bold of Burgundy တပ်နှင့် ရင်ဆိုင်ရသော်လည်း ပြင်သစ်တို့သည် Crécy တိုက်ပွဲမှ 1346 ခုနှစ်နှင့် 1356 ခုနှစ်တွင် Poitiers တိုက်ပွဲတို့မှ သင်ယူခဲ့ခြင်း မရှိပါ။ အင်္ဂလိပ်တို့နှင့် ပြင်းထန်သောတိုက်ပွဲဖြစ်သဖြင့် Buckingham တပ်ဖွဲ့များသည် chevauchée ကိုဆက်လက်တိုက်ခိုက်ပြီး Nantes နှင့် Loire ပေါ်ရှိ ၎င်း၏အရေးကြီးသောတံတားကို Aquitaine ဆီသို့ ဦးတည်ခဲ့သည်။ဇန်နဝါရီလတွင်၊ Brittany မြို့စားသည် ပြင်သစ်ဘုရင်အသစ် Charles VI နှင့် ပြန်လည်သင့်မြတ်ခဲ့ကြောင်း ထင်ရှားလာကာ မဟာမိတ်တပ်ပေါင်းစုပြိုကျပြီး သွေးဝမ်းသွားခြင်းနှင့်အတူ Woodstock သည် ဝိုင်းရံခြင်းကို စွန့်လွှတ်ခဲ့သည်။
Charles V နှင့် du Guesclin ကွယ်လွန်သည်။
Jean Fouquet ၏ Bertrand du Guesclin ၏သေဆုံးမှု ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1380 Sep 16

Charles V နှင့် du Guesclin ကွယ်လွန်သည်။

Toulouse, France
Charles V သည် 16 စက်တင်ဘာ 1380 တွင်သေဆုံးသွားခဲ့ပြီး Du Guesclin သည် Languedoc တွင်စစ်ရေးလေ့လာနေစဉ် Châteauneuf-de-Randon တွင်နာမကျန်းမှုဖြင့်သေဆုံးခဲ့သည်။ပြင်သစ်သည် ၎င်း၏ အဓိက ခေါင်းဆောင်မှုနှင့် စစ်ပွဲတွင် အလုံးစုံ အရှိန်အဟုန် ဆုံးရှုံးခဲ့သည်။Charles VI သည် အသက် 11 နှစ်အရွယ်တွင် သူ၏ဖခင်အား ပြင်သစ်ဘုရင်အဖြစ် ဆက်ခံခဲ့ပြီး၊ ထို့ကြောင့် ချားလ်စ်သည် တော်ဝင်လူများစုကို အောင်မြင်ပြီးနောက် 1388 ခုနှစ်အထိ အစိုးရရေးရာများကို ထိရောက်စွာ ကိုင်တွယ်ထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့သည့် ဦးလေးများဦးဆောင်သော လက်အောက်ခံ လက်အောက်ခံအဖြစ် သတ်မှတ်ခံခဲ့ရသည်။ပြင်သစ်တွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ပျက်စီးခြင်း၊ ပလိပ်ရောဂါနှင့် စီးပွားရေး ဆုတ်ယုတ်မှုများ ကြုံတွေ့နေရသဖြင့် အခွန်ကောက်ခံမှု မြင့်မားခြင်းသည် ပြင်သစ်တောင်သူလယ်သမားများနှင့် မြို့ပြအသိုင်းအဝိုင်းများအပေါ် ကြီးမားသော ဝန်ထုပ်ဝန်ပိုး ဖြစ်စေပါသည်။အင်္ဂလန်ကို စစ်တိုက်ရန် ကြိုးပမ်းမှုသည် တော်ဝင်အခွန်ကောက်ခံမှုအပေါ် ကြီးမားစွာ မှီခိုနေသော်လည်း လူဦးရေသည် 1382 ခုနှစ်တွင် Harelle နှင့် Maillotin ပုန်ကန်မှုများတွင် သရုပ်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း ၎င်းအတွက် ပေးဆောင်လိုစိတ် ပိုများလာခဲ့သည်။ Charles V သည် သူ၏သေဆုံးသွားသော အိပ်ရာပေါ်ရှိ အခွန်အများအပြားကို ဖျက်သိမ်းခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် ကြိုးပမ်းမှုများ၊ ၎င်းတို့ကို ပြန်လည်နေရာချထားရန် ပြင်သစ်အစိုးရနှင့် လူထုကြား ရန်လိုမှုကို လှုံ့ဆော်ခဲ့သည်။
Play button
1381 May 30 - Nov

Wat Tyler ၏ပုန်ကန်မှု

Tower of London, London, UK
Wat Tyler's Rebellion သို့မဟုတ် Great Rising ဟုလည်း အမည်တွင်သော တောင်သူလယ်သမား ပုန်ကန်မှုသည် ၁၃၈၁ ခုနှစ်တွင် အင်္ဂလန်နိုင်ငံ၏ နေရာအနှံ့အပြားတွင် အဓိက အုံကြွမှုကြီးတစ်ခုဖြစ်သည်။ အဆိုပါပုန်ကန်မှုသည် 1340 ခုနှစ်များတွင် လူမည်းသေဆုံးခြင်းမှ ဖြစ်ပေါ်လာသော နိုင်ငံရေး တင်းမာမှုများအပါအဝင် အကြောင်းရင်းအမျိုးမျိုးရှိခဲ့သည်။ နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲအတွင်း ပြင်သစ်နှင့် ပဋိပက္ခမှ ထွက်ပေါ်လာသော အခွန်မြင့်မားမှုနှင့် လန်ဒန်၏ ဒေသဆိုင်ရာ ခေါင်းဆောင်မှုအတွင်း မတည်ငြိမ်မှုများ၊တော်လှန်ပုန်ကန်မှုသည် ပြင်သစ်တွင် စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများအတွက် ပေးဆောင်ရန် အပိုအခွန်များ ထပ်တိုးကောက်ခံခြင်းမှ နောက်ပိုင်းတွင် ပါလီမန်များအား အနှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲ၏ လမ်းကြောင်းကို အကြီးအကျယ် လွှမ်းမိုးခဲ့သည်။
Roosebeke ၏တိုက်ပွဲ
Roosebeke ၏တိုက်ပွဲ။ ©Johannot Alfred
1382 Nov 27

Roosebeke ၏တိုက်ပွဲ

Westrozebeke, Staden, Belgium
Philip the Bold သည် 1380 မှ 1388 ခုနှစ်အထိ ဘုရင်ခံများကောင်စီကို အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး ဖိလစ်၏တူဖြစ်သူ Charles VI ၏ ကလေးဘဝတွင် ပြင်သစ်ကို အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။သူသည် Flanders မှ Louis II ကိုဖယ်ရှားရန်ရည်ရွယ်သော Philip van Artevelde ဦးဆောင်သော Flemish ပုန်ကန်မှုကိုနှိမ်နင်းရန် Westrozebeke တွင်ပြင်သစ်စစ်တပ်ကိုတပ်ဖြန့်ခဲ့သည်။Philip II သည် Louis ၏သမီး Margaret of Flanders နှင့် လက်ထပ်ခဲ့သည်။Roosebeke ၏တိုက်ပွဲသည် Beverhoutsveld တိုက်ပွဲအတွင်း ရှုံးနိမ့်ပြီးနောက် ပြင်သစ်ဘုရင် Charles VI ၏အကူအညီကိုတောင်းခံခဲ့သော Philip van Artevelde လက်အောက်ရှိ Flemish စစ်တပ်နှင့် Flanders လက်အောက်ရှိ ပြင်သစ်စစ်တပ်မှ Louis II လက်အောက်ခံ ပြင်သစ်စစ်တပ်တို့ကြား ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။Flemish စစ်တပ်ကို ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီး Philip van Artevelde သေဆုံးခဲ့ရပြီး သူ၏အလောင်းကို ပြသခဲ့သည်။
Despenser ၏ ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1382 Dec 1 - 1383 Sep

Despenser ၏ ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲ

Ghent, Belgium
Despenser's Crusade (သို့မဟုတ် Norwich's Crusade၊ တစ်ခါတစ်ရံတွင် Norwich Crusade) သည် Antipope Clement VII ကိုထောက်ခံသူများကိုဆန့်ကျင်ရန်ရည်ရွယ်သော 1383 ခုနှစ်တွင်အင်္ဂလိပ်ဘုန်းတော်ကြီး Henry le Despenser ဦးဆောင်သောစစ်ရေးလေ့လာရေးခရီးစဉ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ကြီးကျယ်သော ပုပ်ရဟန်းမင်း၏ သဘောထားကွဲလွဲမှုနှင့် အင်္ဂလန် နှင့် ပြင်သစ် ကြား အနှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲအတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ပြင်သစ်သည် Avignon တွင် အခြေစိုက်သည့် Clement ကို ထောက်ခံခဲ့သော်လည်း အင်္ဂလိပ်က ရောမမြို့ရှိ Pope Urban VI ကို ထောက်ခံခဲ့သည်။
အင်္ဂလိပ်က စကော့တလန်ကို ကျူးကျော်တယ်။
အင်္ဂလိပ်က စကော့တလန်ကို ကျူးကျော်တယ်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1385 Jul 1

အင်္ဂလိပ်က စကော့တလန်ကို ကျူးကျော်တယ်။

Scotland, UK
၁၃၈၅ ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် အင်္ဂလန်ဘုရင် Richard II သည် စကော့တလန်သို့ အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်ကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှုသည် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအားဖြင့် စကော့တလန်နယ်နိမိတ်အတွင်း ဝင်ရောက်စီးနင်းမှုအတွက် လက်တုံ့ပြန်ခြင်းဖြစ်သော်လည်း ယခင်နွေရာသီက စကော့တလန်သို့ ပြင်သစ်စစ်တပ်များ ရောက်ရှိလာခြင်းကြောင့် အဆိုးဆုံးဖြစ်ခဲ့သည်။အင်္ဂလန်နှင့် ပြင်သစ်တို့သည် အနှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲတွင် ပါဝင်ခဲ့ကြပြီး ပြင်သစ်နှင့် စကော့တလန်တို့သည် အပြန်အလှန် ထောက်ပံ့ရန် သဘောတူညီခဲ့ကြသည်။အင်္ဂလိပ်ဘုရင်သည် မကြာသေးမီကမှ အရွယ်ရောက်လာခဲ့ပြီး ၎င်း၏ဖခင်၊ လူမည်းမင်းသား Edward နှင့် အဖိုးဖြစ်သူ Edward III တို့ကဲ့သို့ ကိုယ်ခံပညာကဏ္ဍတွင် ပါဝင်သရုပ်ဆောင်နိုင်မည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။ပြင်သစ် သို့မဟုတ် စကော့တလန်ကို ကျူးကျော်ရန် အင်္ဂလိပ်ခေါင်းဆောင်များကြားတွင် သဘောထားကွဲလွဲမှုအချို့ရှိခဲ့သည်။ဘုရင်၏ဦးလေးဖြစ်သူ John of Gaunt သည် ပြင်သစ်ကိုကျူးကျော်ရန် နှစ်သက်ခဲ့ပြီး၊ သူကိုယ်တိုင်က သူ၏ဇနီးမှတစ်ဆင့် နည်းပညာအရ ဘုရင်ဖြစ်ခဲ့သော်လည်း ၎င်း၏တောင်းဆိုမှုကို အခိုင်အမာပြောဆိုရန် အခက်အခဲရှိနေသည့် Castile တွင် နည်းဗျူဟာအသာစီးရရှိရန် ဘုရင်၏ ဦးလေးဖြစ်သူက ပြင်သစ်ကို ကျူးကျော်ရန် နှစ်သက်ခဲ့သည်။Gaunt ၏ရန်သူများဖြစ်သည့် ဘုရင်ကြီး၏မိတ်ဆွေများသည် စကော့တလန်ကို ကျူးကျော်ရန် နှစ်သက်ကြသည်။လွန်ခဲ့သည့်နှစ်တွင် ပါလီမန်သည် တိုက်ကြီးမဲဆွယ်ပွဲအတွက် ရန်ပုံငွေများ ပေးအပ်ခဲ့ပြီး အောက်လွှတ်တော်ကို မထီမဲ့မြင်ပြုခြင်းသည် ပညာမဲ့ဟု မှတ်ယူခဲ့သည်။Crown သည် ကြီးကြီးမားမား လှုံ့ဆော်မှုတစ်ခုအတွက် မတတ်နိုင်ပေ။ရစ်ချတ်သည် နှစ်ပေါင်းများစွာ မခေါ်သည့် ပဒေသရာဇ်စည်းကြပ်မှုကို ဆင့်ခေါ်ခဲ့သည်။ဤသည်မှာ နောက်ဆုံးအကြိမ် ခေါ်ယူရမည့်အချိန်ဖြစ်သည်။ရစ်ချတ်သည် ၎င်း၏ကျူးကျော်တပ်ဖွဲ့တွင် စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းရန် စည်းမျဉ်းများကို ထုတ်ပြန်ခဲ့သော်လည်း လှုံ့ဆော်မှုအစကတည်းက ပြဿနာများဖြင့် နှောင့်ယှက်ခဲ့သည်။
Margate ၏တိုက်ပွဲ
Margate ၏တိုက်ပွဲ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1387 Mar 24 - Mar 25

Margate ၏တိုက်ပွဲ

Margate, UK
1386 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် Richard II ဟုခေါ်သော အံ့သြဖွယ်ပါလီမန်သည် ဖလန်းဒါးစ်တွင် ဆင်းသက်လာရန်အတွက် လူများနှင့် သင်္ဘောများကို စတင်စုဆောင်းသည့် ကော်မရှင်တစ်ရပ်ကို အတည်ပြုခဲ့သည်။၎င်းသည် Philip the Bold အစိုးရကို အင်္ဂလိပ်လိုလားသော အစိုးရဖြင့် အစားထိုးမည့် ပုန်ကန်မှုကို လှုံ့ဆော်ရန် ရည်ရွယ်ခြင်းဖြစ်သည်။မတ်လ 16 ရက်နေ့တွင် Richard, Earl of Arundel သည် Sandwich သို့ရောက်ရှိလာပြီး သင်္ဘောခြောက်ဆယ်စီးကို ကွပ်ကဲခဲ့သည်။1387 မတ်လ 24 ရက်နေ့တွင် Arundel ၏ရေတပ်သည် Sir Jean de Bucq မှကွပ်ကဲသောပြင်သစ်ရေယာဉ် 250 မှ 360 ခန့်ရှိသောပြင်သစ်ရေတပ်၏အစိတ်အပိုင်းကိုကြည့်ရှုခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်တို့ တိုက်ခိုက်စဉ်တွင် Flemish သင်္ဘောအများအပြားသည် ရေတပ်သင်္ဘောကို စွန့်ခွာခဲ့ပြီး ထိုနေရာမှ Margate မှ Flemish ကမ်းရိုးတန်းသို့ လမ်းကြောင်းသို့ တိုက်ပွဲများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။Margate ကိုယ်တိုင်က ပထမဆုံး ထိတွေ့ဆက်ဆံမှုဟာ အကြီးမားဆုံး လုပ်ဆောင်ချက်ဖြစ်ပြီး မဟာမိတ်ရေတပ်ကို သင်္ဘောများစွာ ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး ထွက်ပြေးခဲ့ရပါတယ်။Margate သည် နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲ၏ ကာရိုလိုင်းစစ်ပွဲအဆင့်၏ နောက်ဆုံးအဓိက ရေတပ်တိုက်ပွဲဖြစ်သည်။၎င်းသည် ပြင်သစ်၏ အင်္ဂလန်ကို ကျူးကျော်ရန် အခွင့်အလမ်းကို အနည်းဆုံး လာမည့်ဆယ်စုနှစ်အထိ ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။
Leulinghem စစ်မှန်သော
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1389 Jul 18

Leulinghem စစ်မှန်သော

Calais, France
The Truce of Leulinghem သည် Richard II ၏ Kingdom of England နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များ နှင့် Charles VI ၏ Kingdom of France နှင့် ၎င်း၏မဟာမိတ်များ 18 July 1389 တွင် အပစ်အခတ်ရပ်စဲခဲ့ပြီး အနှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲ ဒုတိယအဆင့်ကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။အင်္ဂလန်သည် ငွေကြေးပြိုလဲမှုနှင့် ပြည်တွင်းနိုင်ငံရေး ကွဲလွဲမှုများကို ခံစားနေရသည်။တစ်ဖက်တွင်၊ ချားလ်စ် (၆) သည် ပြင်သစ်အစိုးရ၏ စစ်ပွဲကို ဆက်လက်ဖြစ်ပွားစေသော စိတ်ရောဂါဝေဒနာကို ခံစားနေရသည်။စစ်ပွဲ၏အဓိကအကြောင်းရင်း၊ အကွီတိုင်၏တရားဝင်အဆင့်အတန်းနှင့် ပြင်သစ်ဘုရင်အား ပြင်သစ်ဘုရင်အား ကိုးကွယ်ဆည်းကပ်မှုတို့အပေါ် နှစ်ဖက်စလုံးက ဝန်ခံလိုစိတ်မရှိကြပေ။သို့သော်လည်း စစ်ပွဲများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားနေပါက မိမိတို့နိုင်ငံကို ဆိုးဆိုးရွားရွား ပျက်စီးစေမည့် ကြီးမားသော ပြည်တွင်းရေးပြဿနာများနှင့် ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို မူလက သုံးနှစ်ကြာအောင် ဘုရင်ကိုယ်စားလှယ်များက ညှိနှိုင်းခဲ့သော်လည်း ဘုရင်နှစ်ပါးသည် အင်္ဂလိပ်ခံတပ်အနီး Calais ၏ Leulinghem တွင် လူချင်းတွေ့ဆုံခဲ့ကြပြီး အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကာလကို နှစ်ဆယ့်ခုနစ်နှစ်အထိ သက်တမ်းတိုးရန် သဘောတူခဲ့ကြသည်။အဓိက တွေ့ရှိချက်များ-တာ့ကို ဆန့်ကျင်တဲ့ ပူးတွဲ ခရူးဆိတ်စစ်ပွဲပုပ်ရဟန်းမင်း၏ အယူဝါဒကို အဆုံးသတ်ရန် ပြင်သစ်၏ အစီအစဉ်ကို အင်္ဂလိပ်က ထောက်ခံသည်။အင်္ဂလန်နှင့် ပြင်သစ်ကြား ထိမ်းမြားလက်ထပ်မှု မဟာမိတ်အိုင်ဘေးရီးယားကျွန်းဆွယ် ငြိမ်းချမ်းရေးCalais မှလွဲ၍ ပြင်သစ်မြောက်ပိုင်းရှိ ၎င်းတို့၏ ပိုင်ဆိုင်မှုအားလုံးကို အင်္ဂလိပ်တို့က ရွှေ့ပြောင်းပေးခဲ့သည်။
1389 - 1415
ဒုတိယ ငြိမ်းချမ်းရေးornament
Armagnac-Burgundian ပြည်တွင်းစစ်
၁၄၀၇ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ပါရီမြို့စား လူဝီ ၁ လုပ်ကြံခံရမှု ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1407 Nov 23 - 1435 Sep 21

Armagnac-Burgundian ပြည်တွင်းစစ်

France
1407 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ 23 ရက်နေ့တွင် Louis သည် Charles VI ဘုရင်၏အစ်ကိုဖြစ်သော Orléans မြို့စား၊ပါရီ မြို့ရှိ Rue Vieille-du-Temple ရှိ Hôtel Barbette တွင် John the Fearless ၏အမှုတော်တွင်မျက်နှာဖုံးစွပ်လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခြင်းဖြင့်အသတ်ခံခဲ့ရသည်။Armagnac-Burgundian ပြည်တွင်းစစ်သည် ပြင်သစ်တော်ဝင်မိသားစု၏ ဗိုလ်လောင်းအကိုင်းအခက်နှစ်ခုဖြစ်သည့် Orléans (Armagnac အဖွဲ့ခွဲ) နှင့် House of Burgundy (Burgundian အဖွဲ့ခွဲ) တို့သည် 1407 မှ 1435 ခုနှစ်အကြား ပဋိပက္ခတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် အနှစ်တရာကျော်အတွင်း စတင်ခဲ့သည်။ 'အင်္ဂလိပ်ကို စစ်တိုက်ပြီး ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး၏ အနောက်တိုင်း အယူအဆနှင့် ထပ်နေပါသည်။ပြင်သစ်ပြည်တွင်းစစ် စတင်သည်။စစ်ပွဲ၏အကြောင်းရင်းများသည် ပြင်သစ်နိုင်ငံ Charles VI နန်းစံ (Charles V ၏အကြီးဆုံးသားတော်နှင့် ဆက်ခံသူ) နှင့် မတူညီသောစီးပွားရေး၊ လူမှုရေးနှင့် ဘာသာရေးစနစ်နှစ်ခုကြား ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှုများတွင် အမြစ်တွယ်လာခြင်းဖြစ်သည်။တစ်ဖက်တွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံသည် စိုက်ပျိုးရေးတွင် အလွန်အားကောင်းပြီး ပဒေသရာဇ်စနစ်နှင့် ဘာသာရေးစနစ် အားကောင်းကာ အခြားတစ်ဖက်တွင် မိုးရာသီတွင် စားကျက်နှင့် သိုးမွေးမြူရေးကို နှစ်သက်သည့် နိုင်ငံဖြစ်ပြီး လက်မှုပညာသမားများ၊ လူလတ်တန်းစားများနှင့် မြို့များအရေးပါသည့် အင်္ဂလန်နိုင်ငံဖြစ်သည်။Burgundians များသည် အင်္ဂလိပ်မော်ဒယ်ကို မျက်နှာသာပေးကြသည် (အထည်ကုန်သည်များသည် အင်္ဂလိပ်သိုးမွှေးအတွက် အဓိကစျေးကွက်ဖြစ်သည့် Flanders ကောင်တီမှဖြစ်ပြီး) Armagnacs မှ ပြင်သစ်မော်ဒယ်ကို ကာကွယ်နေချိန်တွင် Burgundians များက ပို၍နှစ်သက်ကြသည်။အလားတူပင်၊ အနောက်တိုင်းအယူဝါဒသည် Avignon အခြေစိုက် Armagnac ကျောထောက်နောက်ခံပြု ဆန့်ကျင်သော ပုပ်ရဟန်းမင်းကို ရောမမြို့၏ အင်္ဂလိပ်ကျောထောက်နောက်ခံပြု ပုပ်ရဟန်းမင်းကြီး Pope Urban VI က ဆန့်ကျင်သော Pope Clement VII ၏ ရွေးကောက်ပွဲကို လှုံ့ဆော်ပေးခဲ့သည်။
1415
အင်္ဂလန်က စစ်ပွဲကို ပြန်စတယ်။ornament
Lancastrian စစ်ပွဲ
Lancastrian စစ်ပွဲ ©Darren Tan
1415 Jan 1 - 1453

Lancastrian စစ်ပွဲ

France
Lancastrian စစ်ပွဲသည် အင်္ဂလိပ်-ပြင်သစ် နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲ၏ တတိယနှင့် နောက်ဆုံးအဆင့်ဖြစ်သည်။အင်္ဂလန်ဘုရင် ဟင်နရီ ၅ မှ နော်မန်ဒီကို ကျူးကျော်လာချိန် ၁၄၁၅ ခုနှစ်မှ အင်္ဂလိပ်တို့ ဘော်ဒိုးကို ရှုံးနိမ့်သောအခါ ၁၄၅၃ ခုနှစ်အထိ ကြာမြင့်ခဲ့သည်။၎င်းသည် ၁၃၈၉ ခုနှစ်တွင် ကာရိုလိုင်းစစ်ပွဲ ပြီးဆုံးချိန်မှ ငြိမ်းချမ်းရေး ကာလရှည်ကြာစွာ ပြီးဆုံးခဲ့သည်။ အဆင့်ကို ဟင်နရီ V ပိုင်ဆိုင်သော အင်္ဂလန်နိုင်ငံတော်၏ အုပ်ချုပ်သူအိမ်တော်ဖြစ်သည့် House of Lancaster ကို အစွဲပြု၍ အမည်ပေးခဲ့သည်။အင်္ဂလန်နိုင်ငံမှ Henry V သည် အမျိုးသမီးအေဂျင်စီနှင့် အမွေဆက်ခံခွင့်ကို အင်္ဂလိပ်ဥပဒေဖြင့် အသိအမှတ်ပြုထားသော်လည်း Salic Law အရ ပြင်သစ်တွင် Salic Law ဖြင့် တားမြစ်ထားသည်။ဤစစ်ပွဲ၏ ပထမနှစ်ဝက်ကို အင်္ဂလန်နိုင်ငံမှ လွှမ်းမိုးထားသည်။ပြင်သစ်အုပ်စိုးသူလူတန်းစားအကြား ကွဲပြားမှုများနှင့်အတူ ကျော်ကြားသော Agincourt တိုက်ပွဲတွင် ထင်ရှားသော အောင်မြင်မှုများမှာ အင်္ဂလိပ်တို့သည် ပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ အစိတ်အပိုင်းအများအပြားကို ထိန်းချုပ်နိုင်စေခဲ့သည်။ဤစစ်ပွဲ၏ဒုတိယတစ်ဝက်ကို ပြင်သစ်နိုင်ငံ မှ လွှမ်းမိုးထားသည်။ပြင်သစ်တပ်များသည် Joan of Arc၊ La Hire နှင့် Count of Dunois တို့၏ လှုံ့ဆော်မှုဖြင့် တန်ပြန်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး အင်္ဂလိပ်တို့၏ အဓိကမဟာမိတ်များဖြစ်သည့် ဘာဂန်ဒီမြို့စားနှင့် ဘရစ္စတန်နီတို့ ဆုံးရှုံးခြင်းကြောင့် အင်္ဂလိပ်တို့ ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။
Play button
1415 Aug 18 - Sep 22

Harfleur ကိုဝိုင်းရံထားသည်။

Harfleur, France
ပြင်သစ်နှင့် ညှိနှိုင်းမှု ပျက်ကွက်ပြီးနောက် အင်္ဂလန်မှ Henry V သည် ပြင်သစ်ကို ကျူးကျော်ခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်ဘုရင်များသည် Aquitaine နှင့် အခြားပြင်သစ်မြေများပေါ်တွင် အင်္ဂလိပ်တောင်းဆိုချက်ကို အသိအမှတ်ပြုပါက ပြင်သစ်ဘုရင်များသည် ဤတောင်းဆိုချက်ကို စွန့်လွှတ်ရန် ယေဘုယျအားဖြင့် ပြင်ဆင်ထားသော်လည်း လက်တွေ့တွင် အဘိုးဖြစ်သူ Edward III မှတစ်ဆင့် ပြင်သစ်ဘုရင်ဘွဲ့ကို ရယူခဲ့သည်။ ဘရီတင်နီ)။1415 ခုနှစ်တွင် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများ ရပ်တန့်သွားခဲ့ပြီး ပြင်သစ်တို့က ၎င်းတို့၏ တောင်းဆိုချက်များကို မထီမဲ့မြင်ပြုကာ ဟင်နရီကို သူ့ကိုယ်သူ လှောင်ပြောင်ခဲ့သည်ဟု အင်္ဂလိပ်တို့က ကြွေးကြော်ခဲ့သည်။1414 ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင် အင်္ဂလိပ်ပါလီမန်သည် ဟင်နရီအား ပြင်သစ်လူမျိုးထံမှ အမွေများပြန်လည်ရယူရန် ရိုးရာနှုန်းထက် နှစ်ဆအခွန်နှစ်ဆပေးဆောင်ရန် ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။19 ဧပြီ 1415 တွင် ဟင်နရီသည် ပြင်သစ်နှင့် စစ်ဒဏ်ခတ်ရန် မဟာကောင်စီကို ထပ်မံတောင်းဆိုခဲ့ပြီး ယခုတစ်ကြိမ်တွင် ၎င်းတို့သဘောတူခဲ့သည်။အင်္ဂါနေ့ သြဂုတ်လ 13 ရက်နေ့ 1415 တွင် Henry သည် Seine မြစ်ဝကျွန်းပေါ်ရှိ Chef-en-Caux သို့ ဆိုက်ရောက်ခဲ့ပါသည်။ထို့နောက် သူသည် Harfleur ကို အနည်းဆုံး လက်မောင်း ၂,၃၀၀ နှင့် လေးပစ်သူ ၉,၀၀၀ ဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။Harfleur ၏ ခုခံကာကွယ်သူများသည် အင်္ဂလိပ်တို့ထံ လက်နက်ချကာ စစ်သုံ့ပန်းများအဖြစ် သဘောထားကြသည်။ဝိုင်းထားစဉ်အတွင်း အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်သည် အသေအပျောက်နှင့် သွေးဝမ်းရောဂါဖြစ်ပွားမှု သိသိသာသာ လျော့ကျခဲ့သော်လည်း Calais ဘက်သို့ ချီတက်ကာ ဆိပ်ကမ်းတွင် မြို့စောင့်တပ်ထားခဲ့သည်။
Play button
1415 Oct 25

Agincourt တိုက်ပွဲ

Azincourt, France
Harfleur ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် Henry V သည် မြောက်ဘက်သို့ ချီတက်ခဲ့ပြီး Somme မြစ်တစ်လျှောက်တွင် ပြင်သစ်တို့သည် ၎င်းတို့အား ပိတ်ဆို့ရန် လှုံ့ဆော်ခဲ့သည်။၎င်းတို့သည် အချိန်အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ အောင်မြင်ခဲ့ပြီး Henry သည် Calais မှ တောင်ဘက်သို့ပြောင်းကာ ford ကိုရှာဖွေရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်တို့သည် နောက်ဆုံးတွင် Péronne ၏ တောင်ဘက် Somme၊ Béthencourt နှင့် Voyennes တို့တွင် ဖြတ်ကျော်ပြီး မြောက်ဘက်သို့ ပြန်လည်ချီတက်ခဲ့သည်။အောက်တိုဘာလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် နှစ်နိုင်ငံတပ်များ အချင်းချင်း ထိပ်တိုက်တွေ့ဆုံခဲ့သော်လည်း တပ်ဖွဲ့ဝင်များ ထပ်မံရောက်ရှိလာရန် မျှော်လင့်ကြောင်း ပြင်သစ်တို့က ငြင်းဆိုခဲ့သည်။တပ်မတော်နှစ်ရပ်သည် အောက်တိုဘာ ၂၄ ရက် ညတွင် ပွင့်လင်းမြေပြင်တွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။နောက်တစ်နေ့တွင် ပြင်သစ်တို့သည် နှောင့်နှေးသောနည်းဗျူဟာအဖြစ် စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုကို စတင်ခဲ့သော်လည်း ဟင်နရီသည် ၎င်း၏စစ်တပ်ကို အရှိန်မြှင့်ရန်နှင့် တိုက်ပွဲစတင်ရန် အမိန့်ပေးကာ ၎င်း၏စစ်တပ်၏အခြေအနေအရ ရှောင်ရှားရန် သို့မဟုတ် ခုခံတိုက်ခိုက်ရန် လိုလားသည်။အင်္ဂလန်ဘုရင် Henry V သည် သူ၏တပ်များကို စစ်တိုက်ရာတွင် ဦးဆောင်ပြီး လက်ချင်းဆက်တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်ဘုရင် Charles VI သည် စိတ်ရောဂါဝေဒနာများနှင့် ဆက်နွယ်သော စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ချို့တဲ့မှုကြောင့် ပြင်သစ်စစ်တပ်ကို အမိန့်မပေးခဲ့ပေ။ပြင်သစ်အား Constable Charles d'Albret နှင့် Armagnac ပါတီမှ ထင်ရှားသော ပြင်သစ် မှူးမတ် အသီးသီးတို့က အမိန့်ပေးခဲ့သည်။အောင်ပွဲသည် စစ်ရေးအရ အဆုံးအဖြတ်ပေးခဲ့သော်လည်း ၎င်း၏သက်ရောက်မှုမှာ ရှုပ်ထွေးသည်။ဟင်နရီ၏ ဦးစားပေးမှာ အင်္ဂလန်သို့ပြန်ရန်ဖြစ်ပြီး ၂၃ရက်တွင် လန်ဒန်တွင် အောင်ပွဲရရှိရန် နိုဝင်ဘာ ၁၆ရက်တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သော ဟင်နရီ၏ ဦးစားပေးမှာ အင်္ဂလန်သို့ ပြန်လာရန်ဖြစ်ပြီး အင်္ဂလိပ်တို့၏ နောက်ထပ်အောင်ပွဲများ ထပ်မံမဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပေ။တိုက်ပွဲပြီးနောက် အလွန်လျင်မြန်စွာ၊ Armagnac နှင့် Burgundian အဖွဲ့များကြား ခိုင်မာသော အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ပျက်ပြားသွားခဲ့သည်။
Valmont ၏တိုက်ပွဲ
©Graham Turner
1416 Mar 9 - Mar 11

Valmont ၏တိုက်ပွဲ

Valmont, Seine-Maritime, Franc
Earl of Dorset လက်အောက်ရှိ Thomas Beaufort လက်အောက်ရှိ စီးနင်းမှုတပ်ဖွဲ့သည် Bernard VII၊ Valmont ရှိ Armagnac Count of Armagnac လက်အောက်ရှိ ပိုကြီးမားသော ပြင်သစ်စစ်တပ်နှင့် ထိပ်တိုက်တွေ့ခဲ့သည်။ကနဦး ဆောင်ရွက်မှုသည် ၎င်းတို့၏ မြင်းများနှင့် ခရီးဆောင်အိတ်များ ဆုံးရှုံးသွားသော အင်္ဂလိပ်တို့ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့သည် ၎င်းတို့ကို ဖြတ်တောက်လိုက်သည်ကို တွေ့ရှိမှသာ Harfleur ထံသို့ ကောင်းမွန်စွာ စုဝေးပြီး ဆုတ်ခွာနိုင်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်စစ်တပ်သည် Harfleur ၏အင်္ဂလိပ်မြို့စောင့်တပ်မှဆယ်လီတစ်ဦး၏အကူအညီဖြင့်ဒုတိယလှုပ်ရှားမှုကိုပြုလုပ်ခဲ့သည်။ကနဦးလုပ်ဆောင်ချက်က Valmont အနီးDorset သည် မတ်လ ၉ ရက်နေ့တွင် သူ၏စီးနင်းမှုကို ချီတက်ခဲ့သည်။သူသည် Cany-Barville အထိတိုင်အောင် ရွာပေါင်းများစွာကို လုယက် မီးရှို့ခဲ့သည်။နောက်တော့ အင်္ဂလိပ်တွေက အိမ်ပြန်တယ်။ပြင်သစ်တို့က ဗယ်လ်မောင့်အနီးတွင် ကြားဖြတ်ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့ မတိုက်ခိုက်မီ အင်္ဂလိပ်တို့သည် ၎င်းတို့၏ မြင်းများနှင့် ခရီးဆောင်အိတ်များကို အနောက်သို့ ချထားကာ တိုက်ပွဲစည်းရန် အချိန်ရှိခဲ့သည်။ပြင်သစ်တပ်သားများသည် အင်္ဂလိပ်မျဉ်းငယ်ကို ဖြတ်ကျော်သွားသော်လည်း အင်္ဂလိပ်ကို အပြီးသတ်ရန် လှည့်မည့်အစား ခရီးဆောင်အိတ်ကို လုယက်ပြီး မြင်းများကို ခိုးယူရန် စွဲချက်တင်ခဲ့သည်။ဒါမှ ဒဏ်ရာရသွားတဲ့ Dorset ကို သူ့လူတွေကို စုဝေးစေပြီး ညမိုးချုပ်တဲ့အထိ ကာကွယ်ထားတဲ့ အနီးနားက ခြံရံထားတဲ့ ဥယျာဉ်ငယ်လေးဆီ ပို့ဆောင်ပေးခဲ့တယ်။ပြင်သစ်တို့သည် လယ်ကွင်းထဲတွင်နေမည့်အစား တစ်ညလုံး ဗယ်မောင့်မြို့သို့ ဆုတ်ခွာသွားခဲ့ကြပြီး Dorset သည် သူ၏လူများကို အမှောင်ဖုံးသော Les Loges တွင် ခိုနားရန် တောအုပ်အတွင်းမှ ဦးဆောင်နိုင်စေခဲ့သည်။ဤတိုက်ပွဲတွင် အင်္ဂလိပ်တို့ ကျဆုံးမှုမှာ ၁၆၀ ဦးခန့် သေဆုံးခဲ့သည်။ဒုတိယလုပ်ဆောင်ချက်က Harfleur အနီးနောက်တစ်နေ့တွင် အင်္ဂလိပ်တို့သည် ကမ်းရိုးတန်းသို့ ထွက်ခွာခဲ့ကြသည်။သူတို့သည် ကမ်းခြေပေါ်သို့ ဆင်းကာ ရှည်လျားသော shingle ကိုဖြတ်၍ Harfleur သို့ ချီတက်ခဲ့ကြသည်။သို့သော်လည်း သူတို့ Harfleur အနီးသို့ရောက်သောအခါတွင်၊ အထက်ချောက်ကမ်းပါးပေါ်တွင် ပြင်သစ်တပ်ဖွဲ့တစ်ခုက ၎င်းတို့ကို စောင့်နေသည်ကို တွေ့လိုက်ရသည်။အင်္ဂလိပ်တို့သည် တန်းစီချထားပြီး ပြင်သစ်တို့က မတ်စောက်သော တောင်စောင်းများကို တိုက်ခိုက်ကြသည်။ပြင်သစ်လူမျိုးများသည် အမျိုးအနွယ်အားဖြင့် ဖောက်ပြန်ကာ ရှုံးနိမ့်ကာ လူအများအပြား သေဆုံးခဲ့ရသည်။အလောင်းတွေကို အင်္ဂလိပ်တွေက လုယက်တဲ့အခါ အဓိက ပြင်သစ်စစ်တပ်က ရောက်လာတယ်။ဤတပ်ဖွဲ့သည် ကုန်းမြင့်ပေါ်တွင် ဖွဲ့စည်းမည့်အစား အင်္ဂလိပ်ကို တိုက်ခိုက်ရန် အတင်းအကြပ် မတိုက်ခိုက်ခဲ့ပေ။ဒါကို သူတို့ အောင်မြင်စွာ လုပ်ခဲ့ပြီး ပြင်သစ်ကို ပြန်ခိုင်းတယ်။ထို့နောက် ဆုတ်ခွာသွားသော ပြင်သစ်တို့သည် Harfleur ၏ စစ်သည်တော်တပ်၏ အရှေ့ဘက်တွင် တိုက်ခိုက်ခံရပြီး ဆုတ်ခွာသွားကြသည်။ပြင်သစ်တို့သည် ဤလုပ်ရပ်တွင် လူ ၂၀၀ သေဆုံးပြီး ၈၀၀ ခန့် ဆုံးရှုံးခဲ့သည်ဟု ဆိုသည်။နောက်ပိုင်းတွင် D'Armagnac သည် တိုက်ပွဲမှ ထွက်ပြေးလာသောကြောင့် နောက်ထပ် 50 ကြိုးဆွဲချခံခဲ့ရသည်။
Caen ကိုဝိုင်းရံထားသည်။
Caen ကိုဝိုင်းရံထားသည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1417 Aug 14 - Sep 20

Caen ကိုဝိုင်းရံထားသည်။

Caen, France
1415 တွင် Agincourt ၌ အောင်ပွဲခံပြီးနောက် Henry သည် အင်္ဂလန်သို့ပြန်လာပြီး အင်္ဂလိပ်ရေလက်ကြားကိုဖြတ်၍ ဒုတိယအကြိမ်ကျူးကျော်တပ်ကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်။Caen သည် သမိုင်းဝင်အင်္ဂလိပ်နယ်မြေဖြစ်သည့် Duchy of Normandy ရှိ မြို့ကြီးတစ်မြို့ဖြစ်သည်။ကြီးမားသော ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်မှုပြီးနောက် Henry ၏ ကနဦးတိုက်ခိုက်မှုကို ပယ်ချခဲ့သော်လည်း ၎င်း၏အစ်ကို သောမတ်စ်၊ ကလရန့်စ်မြို့စားသည် ဖောက်ဖျက်မှုကို တွန်းအားပေးကာ မြို့ကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။လက်နက်ချခြင်းမပြုမီ စက်တင်ဘာ 20 ရက်အထိ ရဲတိုက်ကို ကျင်းပခဲ့သည်။ဝိုင်းရံမှုအတွင်း အင်္ဂလိပ်သူရဲကောင်း Sir Edward Sprenghose သည် နံရံများကို အတိုင်းအတာဖြင့် ဖြိုခွင်းနိုင်ခဲ့ပြီး မြို့ခံတပ်သားများမှ အသက်ရှင်လျက် မီးရှို့ခံခဲ့ရသည်။သောမတ်စ် ဝေါလ်ဆင်ဟမ်က ဒါဟာ သိမ်းပိုက်ထားတဲ့ မြို့ကို အင်္ဂလိပ်တွေက ထုတ်ပယ်ခဲ့တဲ့ အကြမ်းဖက်မှုမှာ အကြောင်းရင်းတွေထဲက တစ်ခုလို့ ရေးသားခဲ့ပါတယ်။Henry V ၏ အမိန့်အရ အိတ်များအတွင်း ဖမ်းမိသောမြို့မှ အမျိုးသား ၁၈၀၀ စလုံး သေဆုံးခဲ့သော်လည်း ဘုန်းတော်ကြီးများနှင့် အမျိုးသမီးများကို ထိခိုက်မှု မရှိစေရ။Caen သည် စစ်ပွဲ၏ နိဂုံးချုပ်အဆင့်တွင် ပြင်သစ်တို့၏ နော်မန်ဒီအား ပြန်လည်သိမ်းပိုက်မှုအတွင်း 1450 ခုနှစ်အထိ အင်္ဂလိပ်လက်ထဲတွင် ရှိနေခဲ့သည်။
Rouen ကိုဝိုင်းရံထားသည်။
Rouen ကိုဝိုင်းရံထားသည်။ ©Graham Turner
1418 Jul 29 - 1419 Jan 19

Rouen ကိုဝိုင်းရံထားသည်။

Rouen, France
အင်္ဂလိပ်တို့ Rouen သို့ရောက်ရှိသောအခါ၊ တံတိုင်းများကို အမြောက် ၆၀ ဖြင့် ကာကွယ်ထားပြီး တစ်ခုစီတွင် အမြောက်သုံးစင်းနှင့် တံခါး ၆ ပေါက်ပါရှိသော ဘာဘီကန်သမားများက ကာကွယ်ထားသည်။Rouen မြို့စောင့်တပ်ကို လူ ၄,၀၀၀ ဖြင့် အင်အားဖြည့်ထားပြီး ဝိုင်းရံထားမှုကို ခံနိုင်ရည်ရှိသော အရပ်သား ၁၆,၀၀၀ ခန့်ရှိသည်။ကာကွယ်ရေးတပ်သည် Alain Blanchard ၏ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင် လက်ဝါးကပ်တိုင်တပ်မှူး (arbalétriers) နှင့် ဒုတိယတပ်မှူး Guy le Bouteiller၊ Burgundian ကပ္ပတိန်နှင့် အလုံးစုံတပ်မှူးတို့အား တန်းစီထားသည်။မြို့ကို ဝိုင်းထားရန် Henry သည် ခံတပ်စခန်း လေးခုကို ထူထောင်ပြီး စိန်မြစ်ကို သံကြိုးများဖြင့် ကာရံကာ မြို့ကို လုံးလုံးလျားလျား ကာရံကာ အင်္ဂလိပ်တို့က ခုခံသူများကို ငတ်မွတ်စေမည့် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် မြို့ကို ဝိုင်းရံထားရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။Burgundy မြို့စား John the Fearless သည်ပဲရစ်မြို့ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သော်လည်း Rouen ကို ကယ်တင်ရန် မကြိုးပမ်းခဲ့ဘဲ ၎င်းတို့အား စောင့်ရှောက်ရန် နိုင်ငံသားများအား အကြံပေးခဲ့သည်။ဒီဇင်ဘာလတွင် မြို့သူမြို့သားများသည် ကြောင်များ၊ ခွေးများ၊ မြင်းများနှင့် ကြွက်များကိုပင် စားသုံးကြသည်။လမ်းတွေပေါ်မှာ ငတ်ပြတ်နေတဲ့ ပြည်သူတွေနဲ့ ပြည့်နေတယ်။ပြင်သစ်မြို့စောင့်တပ်က ဦးဆောင်သည့် အမျိုးအစားများစွာရှိသော်လည်း ဤအခြေအနေသည် ဆက်လက်တည်ရှိနေပါသည်။ပြင်သစ်တို့သည် ဇန်နဝါရီ ၁၉ ရက်တွင် လက်နက်ချခဲ့သည်။ဟင်နရီသည် ပိတ်ဆို့တားဆီးမှုကို ခံနိုင်ရည်ရှိသော မွန်-စိန့်-မီချယ်မှလွဲ၍ Normandy အားလုံးကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။Rouen သည် ပြင်သစ်မြောက်ပိုင်းရှိ အဓိကအင်္ဂလိပ်အခြေစိုက်စခန်းဖြစ်လာပြီး Henry သည် ပါရီမြို့နှင့် တောင်ဘက်သို့ စစ်ဆင်ရေးများကို စတင်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။
Burgundy မြို့စား အသတ်ခံရ
ဆုတောင်းစာအုပ်များရဲ့ ဆရာကြီး ရေးဆွဲထားတဲ့ Montereau တံတားပေါ်မှာ John the Fearless လုပ်ကြံခံရမှုကို ပြသတဲ့ အရုပ်သေးသေးလေး ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1419 Sep 10

Burgundy မြို့စား အသတ်ခံရ

Montereau-Fault-Yonne, France
Agincourt တွင် ဖြိုခွဲရှုံးနိမ့်မှုကြောင့် John the Fearless ၏တပ်များသည်ပဲရစ်ကို သိမ်းပိုက်ရန် တာဝန်ကို ချမှတ်ခဲ့သည်။30 မေလ 1418 တွင်သူသည်မြို့ကိုသိမ်းပိုက်နိုင်သော်လည်း Dauphin အသစ်ဖြစ်သည့်ပြင်သစ်၏အနာဂတ် Charles VII မှလွတ်မြောက်ခဲ့သည်။ထို့နောက် ဂျွန်သည် ပါရီတွင် သူ့ကိုယ်သူ တပ်ဆင်ပြီး ဘုရင်ကို ကာကွယ်သူအဖြစ် ခန့်အပ်ခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်၏ပွင့်လင်းသောမဟာမိတ်မဟုတ်သော်လည်း John သည် 1419 ခုနှစ်တွင် Rouen ၏လက်နက်ချမှုကိုတားဆီးရန်ဘာမျှမလုပ်ဆောင်ခဲ့ပါ။ ပြင်သစ်မြောက်ပိုင်းတစ်ခုလုံးကို အင်္ဂလိပ်လက်ဖြင့် Burgundy သိမ်းပိုက်ထားသော Paris ဖြင့် Dauphin သည် John နှင့်ပြန်လည်ပေါင်းစည်းရန်ကြိုးစားခဲ့သည်။ဇူလိုင်လတွင် တွေ့ဆုံခဲ့ကြပြီး Melun အနီးရှိ Pouilly တံတားပေါ်တွင် ငြိမ်းချမ်းရေးကို ကျိန်ဆိုခဲ့ကြသည်။Pouilly တွင်တွေ့ဆုံမှုမှ ငြိမ်းချမ်းရေးကို လုံလုံလောက်လောက်မအာမခံနိုင်ခြင်းကြောင့် Dauphin မှ အင်တာဗျူးအသစ်တစ်ခုကို စက်တင်ဘာ 10 ရက်နေ့ 1419 တွင် Montereau တံတားပေါ်တွင်ကျင်းပရန် အဆိုပြုခဲ့သည်။သံတမန်ရေးရာအစည်းအဝေးတစ်ခုအတွက် သူစဉ်းစားခဲ့ရာအတွက် ၎င်း၏အစောင့်အရှောက်နှင့်အတူ John of Burgundy တွင် ရှိနေခဲ့သည်။သို့သော် Dauphin ၏ အဖော်များက လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခြင်း ခံခဲ့ရသည်။နောက်ပိုင်းတွင် Dijon ၌ သင်္ဂြိုဟ်ခဲ့သည်။ယင်းနောက်တွင် သူ၏သားနှင့် ဆက်ခံသူ Philip the Good သည် အင်္ဂလိပ်နှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ကာ အနှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲကို ဆယ်စုနှစ်များစွာ ကြာရှည်စေပြီး ပြင်သစ်နှင့် ၎င်း၏လက်အောက်ခံများကို မရေမတွက်နိုင်သော ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုဖြစ်စေမည့် အင်္ဂလိပ်တို့နှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့ခဲ့သည်။
Troyes စာချုပ်
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1420 May 21

Troyes စာချုပ်

Troyes, France
Treaty of Troyes သည် အင်္ဂလန် ဘုရင် Henry V နှင့် သူ၏ အမွေဆက်ခံသူ ပြင်သစ် ဘုရင် Charles VI ကွယ်လွန်ပြီးနောက် ပြင်သစ်ထီးနန်းကို အမွေဆက်ခံမည့် သဘောတူညီချက် ဖြစ်သည်။ဟင်နရီ၏ ပြင်သစ်တွင် အောင်မြင်သော စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုအပြီး 1420 ခုနှစ် မေလ 21 ရက်နေ့တွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံ Troyes တွင် တရားဝင် လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ထိုနှစ်တွင် Henry သည် Charles VI ၏သမီး Valois မှ Catherine နှင့် လက်ထပ်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ အမွေဆက်ခံသူသည် နှစ်နိုင်ငံစလုံး၏ အမွေဆက်ခံမည့်နိုင်ငံဖြစ်သည်။Dauphin၊ Charles VII သည် တရားမ၀င်ဟု ကြေညာထားသည်။
Baugé ၏တိုက်ပွဲ
©Graham Turner
1421 Mar 22

Baugé ၏တိုက်ပွဲ

Baugé, Baugé-en-Anjou, France
ဂျွန်၊ Earl of Buchan၊ နှင့် Archibald၊ Earl of Wigtown တို့၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင် စကော့တလန်စစ်တပ်ကို စုဝေးစေပြီး ၁၄၁၉ မှ ၁၄၂၁ နှောင်းပိုင်းတွင် စကော့တလန်စစ်တပ်သည် Dauphin အောက်ပိုင်း Loire ချိုင့်ဝှမ်းကို ကာကွယ်ရေး၏ အဓိကကျသူဖြစ်လာခဲ့သည်။ဟင်နရီသည် 1421 ခုနှစ်တွင် အင်္ဂလန်သို့ ပြန်ရောက်သောအခါ ကျန်စစ်တပ်ကို အုပ်စိုးသော သောမတ်စ်၊ ကလရန့်စ်မြို့စား (Thomas) မှ နှုတ်ထွက်ခဲ့သည်။ဘုရင်၏ညွှန်ကြားချက်အတိုင်း Clarence သည် Anjou နှင့် Maine ပြည်နယ်များတစ်လျှောက် စီးနင်းမှုတွင် လူ 4000 ကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ဤ chevauchée သည် ခုခံမှု အနည်းငယ်သာ ရှိခဲ့ပြီး၊ မတ်လ 21 ရက်နေ့ Good Friday တွင် အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်သည် Vieil-Baugé မြို့ငယ်လေးအနီးတွင် စခန်းချခဲ့သည်။ဖရန်ကို-စကော့တပ်သား ၅၀၀၀ ခန့်သည် အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်၏တိုးတက်မှုကို တားဆီးရန်အတွက် Vieil-Baugé ဒေသသို့လည်း ရောက်ရှိခဲ့သည်။Battle of Baugé ၏ အကောင့်များစွာရှိသည်။၎င်းတို့သည်အသေးစိတ်တွင်ကွဲပြားနိုင်သည်။သို့သော် ဖရန်ကို-စကော့တလန်အောင်ပွဲ၌ အဓိကအချက်မှာ ကလာရန့်မြို့စားကြီး၏ အဖုအထစ်ဖြစ်သည်ကို အများစုက သဘောတူကြသည်။ဖရန်ကို-စကော့တလန်စစ်တပ်ကြီးသည် အံ့အားသင့်ပြီး တိုက်ခိုက်မှု၏ဒြပ်စင်ကို ချက်ချင်းအားကိုးရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်သောကြောင့် Clarence သည် ဖရန်ကို-စကော့တလန်စစ်တပ်ကြီးမည်မျှကြီးမားသည်ကို မသိလိုက်ပုံရသည်။တိုက်ပွဲကြီးသည် အင်္ဂလိပ်တို့ ရှုံးနိမ့်ကာ ပြီးဆုံးသွားခဲ့သည်။
Meaux ၏ဝိုင်းရံ
©Graham Turner
1421 Oct 6 - 1422 May 10

Meaux ၏ဝိုင်းရံ

Meaux, France
ဟင်နရီသည် အင်္ဂလန်မြောက်ဘက်တွင်ရှိစဉ် Baugé တွင် ဘေးဥပဒ်နှင့် သူ့အစ်ကိုသေဆုံးမှုအကြောင်း အကြောင်းကြားခဲ့သည်။တစ်ခေတ်လုံးက သတင်းကို တတ်နိုင်သမျှ ထမ်းကြသည်ဟု ဆိုကြသည်။ဟင်နရီသည် စစ်သည် ၄၀၀၀-၅၀၀၀ ဖြင့် ပြင်သစ်သို့ ပြန်လာခဲ့သည်။10 ဇွန် 1421 တွင် Calais သို့ရောက်ရှိခဲ့ပြီး Paris မှ Exeter မြို့စားအား သက်သာရာရရန် ချက်ချင်းထွက်ခွာခဲ့သည်။Dreux၊ Meaux နှင့် Joigny အခြေစိုက် ပြင်သစ်တပ်များက မြို့တော်ကို ခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။ဘုရင်သည် Dreux ကို အလွယ်တကူ ဝိုင်းထားကာ သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် Orleans သို့ မချီတက်မီ Vendôme နှင့် Beaugency ကို သိမ်းပိုက်ပြီး တောင်ဘက်သို့ ထွက်သွားခဲ့သည်။ထိုကဲ့သို့ ကြီးမားပြီး ကောင်းစွာခုခံထားသောမြို့ကို ဝိုင်းထားရန် ရိက္ခာအလုံအလောက်မရှိသောကြောင့် သုံးရက်အကြာတွင် Villeneuve-le-Roy ကိုသိမ်းပိုက်ရန် မြောက်ဘက်သို့သွားခဲ့သည်။ဒီလိုအောင်မြင်ပြီး Henry ဟာ လူ 20,000 ကျော်ရှိတဲ့ Meaux မြို့ကို ချီတက်ခဲ့ပါတယ်။ မြို့ရဲ့ကာကွယ်ရေးကို Vaurus ရဲ့ Bastard of the Bastard က ဦးဆောင်ခဲ့ပြီး ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုတွေ အားလုံးကို မှတ်တမ်းတင်ထားပေမယ့် ရဲရင့်တဲ့ စစ်သူကြီးကတော့ အတူတူပါပဲ။1421 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ 6 ရက်နေ့တွင် ဝိုင်းရံခြင်း စတင်ခဲ့ပြီး မကြာမီတွင် နံရံများကို မိုင်းခွဲခြင်းနှင့် ဗုံးကြဲခြင်းများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်မှာ အသေအပျောက်များလာတယ်။ဝိုင်းရံမှု ဆက်လုပ်နေစဉ် ဟင်နရီသည် ဝိုင်းပြီးသည်အထိ ထွက်ခွာရန် ငြင်းဆိုသော်လည်း ဟင်နရီ ကိုယ်တိုင် ဖျားနာလာသည်။1422 ခုနှစ် မေလ 9 ရက်နေ့တွင် မြို့စောင့်တပ်မှ ဆုတ်ခွာသွားသော်လည်း Meaux မြို့သည် လက်နက်ချခဲ့သည်။ခုနစ်လကြာ ဝိုင်းရံထားပြီးနောက် မေလ ၁၀ ရက်နေ့တွင်လည်း အဆက်မပြတ် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။
Henry V ကွယ်လွန်
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1422 Aug 31

Henry V ကွယ်လွန်

Château de Vincennes, Vincenne
Henry V သည် 1422 ခုနှစ် သြဂုတ်လ 31 ရက်နေ့တွင် Château de Vincennes တွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။Meaux ကိုဝိုင်းထားစဉ်အတွင်း ဝမ်းချုပ်ခြင်းကြောင့် အားနည်းသွားခဲ့ပြီး ခရီးအဆုံးအထိ အမှိုက်ပုံးထဲသို့ သယ်ဆောင်သွားခဲ့ရသည်။ဖြစ်နိုင်ချေရှိသော ပံ့ပိုးပေးသည့်အချက်မှာ အပူဒဏ်၊သူ လှုပ်ရှားနေသည့် နောက်ဆုံးနေ့တွင် ချပ်ချပ်ရပ်ရပ်ဖြင့် ချပ်ဝတ်တန်ဆာ အပြည့်ဖြင့် စီးနင်းခဲ့သည်။အသက် ၃၅ နှစ်ရှိပြီဖြစ်ပြီး ကိုးနှစ်စိုးစံခဲ့သည်။Henry V မကွယ်လွန်ခင်လေးမှာ သူ့အစ်ကို John ကို Bedford ရဲ့ မြို့စား၊ အင်္ဂလန်ရဲ့သားတော် Henry VI လို့ အမည်ပေးခဲ့ပြီး လအနည်းငယ်သာရှိသေးတဲ့ ပြင်သစ်ဘုရင်ခံဆိုပြီး အမည်ပေးခဲ့ပါတယ်။Henry V သည် အမွေဆက်ခံသူ Charles VI သည် နှစ်လကြာမျှ သူ့အား ကယ်တင်နိုင်ခဲ့သော Troyes စာချုပ်ပြီးနောက် စိတ်ချလက်ချ မျှော်လင့်ထားသည့်အတိုင်း ပြင်သစ်ဘုရင်၏ သရဖူဆက်ခံရန် အသက်မရှင်ခဲ့ပေ။
Cravant ၏တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1423 Jul 31

Cravant ၏တိုက်ပွဲ

Cravant, France
1423 ခုနှစ် အစောပိုင်း နွေရာသီတွင် ပြင်သစ် Dauphin Charles သည် Burgundian နယ်မြေကို ကျူးကျော်ရန် ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် Bourges တွင် စစ်တပ်တစ်ခုကို စုရုံးခဲ့သည်။ဤပြင်သစ်စစ်တပ်သည် Darnley မှ Sir John Stewart လက်အောက်ရှိ Scots အများအပြားပါဝင်ပြီး ရောနှောတပ်ဖွဲ့တစ်ခုလုံးနှင့် စပိန်နှင့် Lombard ကြေးစားစစ်သားများပါရှိသည်။ဒီစစ်တပ်က Cravant မြို့ကို ဝိုင်းထားတယ်။Cravant ၏မြို့စောင့်တပ်သည် တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို မြှင့်တင်ပေးသော Dowager Duchess of Burgundy ထံမှ အကူအညီတောင်းခံခဲ့ပြီး မကြာမီလာမည့် Burgundy ၏အင်္ဂလိပ်မဟာမိတ်များထံမှ အထောက်အပံ့ကို ရယူခဲ့သည်။မဟာမိတ်တပ်နှစ်ဖွဲ့၊ အင်္ဂလိပ်တစ်မျိုး၊ ဘူဂန်ဒီယံတစ်ဦးတို့သည် ဇူလိုင် ၂၉ ရက်က အော်ဇား၌ ဆုံစည်းခဲ့ကြသည်။မြစ်ကိုဖြတ်၍ မြို့ကို ချဉ်းကပ်သောအခါ ပြင်သစ်စစ်တပ်သည် အနေအထားပြောင်းသွားသည်ကို မဟာမိတ်များက မြင်လိုက်ကြပြီး ယခုအခါ ၎င်းတို့ကို တစ်ဖက်ကမ်းတွင် စောင့်နေကြသည်။ဆန့်ကျင်ဘက်မြစ်ကူးဖြတ်ကူးရန် ကြိုးပမ်းရန် ဆန္ဒမရှိကြဘဲ တပ်ဖွဲ့ဝင်များက တစ်ဖက်ကို ၃ နာရီကြာ စောင့်ကြည့်ခဲ့ကြသည်။နောက်ဆုံးတွင်၊ စကော့လေးပစ်သမားများသည် မဟာမိတ်တပ်များသို့ စတင်ပစ်ခတ်ခဲ့သည်။မဟာမိတ်အမြောက်တပ်များသည် ၎င်းတို့၏ လေးပစ်သမားများနှင့် လေးစင်းလုံးများကို ပံ့ပိုးပေးသည်ဟု ပြန်ကြားခဲ့သည်။Dauphinists များသည် အသေအပျောက်များပြီး ကမောက်ကမဖြစ်နေသည်ကိုမြင်ရသဖြင့် Salisbury သည် စတင်လုပ်ဆောင်ခဲ့ပြီး သူ၏စစ်တပ်သည် မီတာ 50 ခန့်ကျယ်သော ခါးမြင့်မြစ်ကိုဖြတ်ကာ အင်္ဂလိပ်လေးသမားများ၏ မြှားများဖုံးအုပ်ထားသော မြှားအကာများအောက်တွင် စတင်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့ စတင်ဆုတ်ခွာခဲ့သော်လည်း စကော့တို့သည် ရာနှင့်ချီ၍ ခုတ်ထစ်ခြင်းခံရကာ ထွက်ပြေးရန် ငြင်းဆန်ခဲ့ကြသည်။၎င်းတို့ထဲမှ ၁,၂၀၀-၃,၀၀၀ ခန့်သည် တံတားဦးခေါင်း သို့မဟုတ် မြစ်ကမ်းပါးတစ်လျှောက်တွင် လဲကျခဲ့ပြီး အကျဉ်းသား ၂,၀၀၀ ကျော်ကို ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။Dauphin တပ်ဖွဲ့များသည် Loire သို့ ဆုတ်ခွာသွားကြသည်။
La Brossinière တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1423 Sep 26

La Brossinière တိုက်ပွဲ

Bourgon, France
စက်တင်ဘာလ 1423 ခုနှစ်တွင် John de la Pole သည် နော်မန်ဒီမှ စစ်သား 2000 နှင့် လေးသမား 800 နှင့်အတူ Maine နှင့် Anjou တို့ကို ဝင်ရောက်စီးနင်းရန် ထွက်ခွာခဲ့သည်။သူသည် Segre ကို သိမ်းပိုက်လိုက်ပြီး ကြီးမားသော လုယက်မှု အစုအဝေးတစ်ခုနှင့် နွားအကောင်ရေ ၁၂၀၀ ကို စုဆောင်းကာ Normandy သို့ ပြန်သွားရန် မထွက်ခွာမီတွင် ဓားစာခံများကို ဖမ်းယူသွားခဲ့သည်။တိုက်ပွဲအတွင်း အင်္ဂလိပ်တို့သည် ရှည်လျားသော ခရီးဆောင်အိတ်ရထားဖြင့် စနစ်တကျ ချီတက်လာကာ မြင်းတပ်တိုက်ခိုက်ခံရသောအခါတွင် အနားယူနိုင်သည့် နောက်ကွယ်တွင် ကြီးမားသော လောင်းကြေးများ ထားရှိခဲ့ကြသည်။ခြေလျင်တပ်သည် ရှေ့ဘက်သို့ ရွေ့သွားပြီး တွန်းလှည်းများနှင့် တပ်ဖွဲ့ဝင်များသည် အနောက်ဘက်သို့ လမ်းကြောင်းကို ပိတ်လိုက်သည်။ထရီမီဂွန်၊ Lore နှင့် Coulonges တို့က ခံစစ်ကို ကြိုးပမ်းချင်သော်လည်း သန်မာလွန်းသည်။ကျိုးသွားသော မြောင်းကြီးနှင့် ထောင့်စွန်းမှ အင်္ဂလိပ်တို့ကို လှည့်၍ တိုက်ခိုက်သဖြင့် အမိန့် ပျက်သွားလေသည်။ထို့နောက် ခြေလျင်တပ်သားများ ချီတက်လာပြီး လက်ချင်းဆက် တိုက်ခိုက်ကြသည်။အင်္ဂလိပ်တို့သည် ကြာရှည်စွာ တိုက်ခိုက်ခြင်းကို ခံနိုင်ရည်မရှိပေ။ရလဒ်မှာ အင်္ဂလိပ်တပ်ဖွဲ့ဝင် ၁၂၀၀ မှ ၁၄၀၀ အထိ ကွင်းပြင်တွင် သေဆုံးခဲ့ပြီး လိုက်ရှာရာတွင် ၂-၃၀၀ ခန့် သေဆုံးခဲ့သည်။
Gloucester မြို့စားသည် ဟော်လန်ကို ကျူးကျော်သည်။
©Osprey Publishing
1424 Jan 1

Gloucester မြို့စားသည် ဟော်လန်ကို ကျူးကျော်သည်။

Netherlands
Henry VI ၏ လက်အောက်ခံတစ်ဦးဖြစ်သည့် Humphrey၊ Gloucester မြို့စားသည် Jacqueline၊ Countess of Hainaut နှင့် လက်ထပ်ပြီး သူမ၏ ယခင် အုပ်စိုးမှုများအား ပြန်လည်ရယူရန် ဟော်လန်ကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ကာ Philip III၊ Burgundy မြို့စားနှင့် တိုက်ရိုက် ပဋိပက္ခဖြစ်စေသည်။1424 ခုနှစ်တွင် Jaqueline နှင့် Humphrey တို့သည် အင်္ဂလိပ်တပ်များနှင့်အတူ ရောက်ရှိလာပြီး Hainaut ကို လျင်မြန်စွာ သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။1425 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် Bavaria မှ John သေဆုံးမှုသည် Philip ၏တောင်းဆိုချက်ကိုလိုက်စားရန် Burgundian တပ်ဖွဲ့များကတိုတောင်းသောလှုပ်ရှားမှုကိုဖြစ်ပေါ်စေပြီးအင်္ဂလိပ်များကိုဖြုတ်ချခဲ့သည်။Jaqueline သည် Philip ၏အချုပ်အနှောင်တွင်စစ်ပွဲကိုအဆုံးသတ်ခဲ့သော်လည်းစက်တင်ဘာ 1425 တွင် Gouda သို့သူမလွတ်မြောက်ခဲ့ပြီးသူမ၏အခွင့်အရေးကိုထပ်မံတောင်းဆိုခဲ့သည်။Hooks ၏ခေါင်းဆောင်အဖြစ်၊ သူမသည် သေးငယ်သော မင်းမျိုးမင်းနွယ်များနှင့် မြို့ငယ်များမှ ထောက်ခံမှုအများစုကို ရယူခဲ့သည်။သူမ၏ပြိုင်ဘက်များဖြစ်သည့် Cods ကို Rotterdam နှင့် Dordrecht အပါအဝင် မြို့ကြီးများ၏ ဘာဂါများမှ အများအပြား ထုတ်ယူခဲ့ကြသည်။
Play button
1424 Aug 17

Verneuil ၏တိုက်ပွဲ

Verneuil-sur-Avre, Verneuil d'
သြဂုတ်လတွင်၊ ဖရန်ကို-စကော့တလန်စစ်တပ်အသစ်သည် Bedford မြို့စား၏ဝိုင်းရံခံထားရသော Ivry ခံတပ်ကိုဖြေလျှော့ရန်အတွက်ချီတက်ရန်အဆင်သင့်ဖြစ်ခဲ့သည်။ဩဂုတ်လ 15 ရက်နေ့တွင် Bedford သည် Verneuil သည်ပြင်သစ်လက်ထဲတွင်ရှိနေကြောင်းသတင်းရရှိပြီးသူတတ်နိုင်သမျှအမြန်ဆုံးရောက်ရှိခဲ့သည်။နှစ်ရက်အကြာတွင် သူသည် မြို့အနီးသို့ရောက်သောအခါ၊ စကော့တို့သည် ၎င်းတို့၏ ပြင်သစ်ရဲဘော်များကို မတ်တပ်ရပ်ရန် စည်းရုံးခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ် မြားပစ်တပ်သားများနှင့် စကော့တလန် လေးပစ်သမားတို့ကြား လေးပစ်အတို လဲလှယ်မှုဖြင့် စတင်ခဲ့ပြီး ပြင်သစ်ဘက်မှ မီလန်နီတပ်သား အင်အား ၂,၀၀၀ ဖြင့် အင်အားသုံး၍ ထိရောက်မှုမရှိသော အင်္ဂလိပ်မြှားတံတန်းလျားနှင့် သစ်သားလေးသမားများ၏ လောင်းကြေးများကို ဖြတ်တောက်ကာ အင်္ဂလိပ်ကို ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ လက်ချင်းချိတ်ကာ လှေရှည်၏ တောင်ပံတစ်ဖက်ကို ဖြန့်ခွဲလိုက်သည်။ခြေလျင်တိုက်ပွဲတွင် ကျည်ကာကောင်းကောင်းတပ်ထားသော Anglo-Norman နှင့် Franco-Scotland အမျိုးသားများသည် ၄၅ မိနစ်ခန့်ကြာသည်အထိ ပြင်းထန်သောလက်ချင်းချိတ်ကာ ပစ်ခတ်မှုတွင် ထိပ်တိုက်တွေ့ခဲ့ကြသည်။အင်္ဂလိပ်လက်ရှည်သမားများသည် ပြုပြင်ပြောင်းလဲပြီး တိုက်ပွဲတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။အထူးသဖြင့် စကော့လူမျိုးတို့သည် အင်္ဂလိပ်လက်မှ လေးပုံတစ်ပုံမျှ မရရှိခဲ့သဖြင့် ပြင်သစ်အမျိုးသားများ လက်နှစ်ဖက်လုံး ကွဲသွားကာ သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်။တိုက်ပွဲ၏ ရလဒ်မှာ Dauphin ၏ ကွင်းပြင်စစ်တပ်ကို လုံးဝနီးပါး ဖျက်ဆီးပစ်လိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။Verneuil ပြီးနောက် အင်္ဂလိပ်တို့သည် နော်မန်ဒီတွင် ၎င်းတို့၏ရာထူးကို စုစည်းနိုင်ခဲ့သည်။စကော့တလန်စစ်တပ်သည် ကွဲပြားသောယူနစ်တစ်ခုအနေဖြင့် အနှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲတွင် အရေးပါသောအခန်းကဏ္ဍမှပါဝင်ခြင်းမရှိတော့ဘဲ စကော့လူမျိုးအများအပြားသည် ပြင်သစ်စစ်မှုထမ်းနေဆဲဖြစ်သည်။
Brouwershaven ၏တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1426 Jan 13

Brouwershaven ၏တိုက်ပွဲ

Brouwershaven, Netherlands
Jaqueline သည် အင်္ဂလန်တွင်ရှိနေသည့် သူမ၏ခင်ပွန်း Humphrey ထံမှ ပံ့ပိုးမှုတောင်းခံခဲ့ပြီး Walter FitzWalter၊ 7th Baron FitzWalter ဦးဆောင်သော သူမအား အားဖြည့်ရန်အတွက် အင်္ဂလိပ်တပ်ဖွဲ့ဝင် 1500 ကို စုဆောင်းခဲ့သည်။ထိုအတောအတွင်း၊ Jaqueline ၏စစ်တပ်သည် 1425 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ 22 ရက်နေ့တွင် Alphen တိုက်ပွဲတွင် Burgundian တပ်မှ မြို့ပြည်သူ့စစ်ကို အနိုင်ယူခဲ့သည်။ Duke Philip သည် အင်္ဂလိပ်တပ်ဖွဲ့များ၏ စုဝေးမှုကို များစွာသတိပေးခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အား ပင်လယ်ပြင်တွင် ကြားဖြတ်တားဆီးရန် ရေတပ်ကို မြှင့်တင်ခဲ့သည်။လူ ၃၀၀ ပါဝင်သော အင်္ဂလိပ်တပ်ဖွဲ့၏ အစိတ်အပိုင်းအနည်းငယ်ကို ဖမ်းမိအောင်မြင်ခဲ့သော်လည်း အင်္ဂလိပ်တပ်ဖွဲ့အများစုသည် ၎င်းတို့၏ Zeeland မဟာမိတ်များနှင့် ပြန်လည်ဆုံစည်းရာ Brouwershaven ဆိပ်ကမ်းတွင် ကုန်းတွင်းပိုင်းသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။Zeelander တပ်ဖွဲ့များသည် ၎င်းတို့၏ပြိုင်ဘက်များကို အင်္ဂလိပ်မဟာမိတ်များ၏အကူအညီဖြင့် Agincourt ကဲ့သို့သော အောင်ပွဲတစ်ခုရရှိရန် မျှော်လင့်ခြင်းဖြစ်ကောင်းဖြစ်နိုင်ပြီး ၎င်းတို့၏ပြိုင်ဘက်များကို လှေများပေါ်မှ ဆင်းသက်ခွင့်မပြုပေ။သို့သော်လည်း Burgundians များ သင်္ဘောပေါ်မှ ဆင်းလာသောအခါတွင် အင်္ဂလိပ်တို့က ဦးဆောင်၍ တိုက်ခိုက်ကာ စနစ်တကျ ချီတက်ကာ ကြီးစွာသော ကြွေးကြော်သံနှင့် တံပိုးမှုတ်ကြသည်။အင်္ဂလိပ်တပ်များသည် အမြောက်များနှင့် ပြည်သူ့စစ်များမှ အမြောက်ကျည်များဖြင့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။စည်းကမ်းကောင်းမွန်သော အင်္ဂလိပ် အလံရှည်များသည် ခိုင်ခံ့မြဲမြံစွာ ဆုပ်ကိုင်ထားပြီး တံရှည်များဖြင့် ပြန်ပစ်ကာ လေးထောင့်တံကို ဝရုန်းသုန်းကား လျင်မြန်စွာ ဖြန့်ကြဲလိုက်ကြသည်။သံချပ်ကာကောင်းကောင်းနှင့် တန်းတူရည်တူ စည်းကမ်းရှိသော Burgundian သူရဲကောင်းများသည် နောက်ပိုင်းတွင် တိုးတက်လာပြီး အင်္ဂလိပ်အမျိုးသားများကို လက်နှစ်ဖက်ဖြင့် ဆုပ်ကိုင်လာခဲ့သည်။သူရဲကောင်းများ၏ ပြင်းထန်သောတိုက်ခိုက်မှုကို သည်းမခံနိုင်တော့ဘဲ အင်္ဂလိပ်လက်မောင်းနှင့် လေးပစ်သမားများကို ဆည်တစ်ခုပေါ်သို့ တွန်းပို့ကာ ပျောက်ကွယ်လုနီးပါးဖြစ်ခဲ့သည်။ဆုံးရှုံးမှုသည် Jacqueline ၏အကြောင်းရင်းအတွက် ဆိုးရွားလှသည်။
စိန့်ဂျိမ်းတိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1426 Feb 27 - Mar 6

စိန့်ဂျိမ်းတိုက်ပွဲ

Saint-James, Normandy, France
1425 ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် Brittany မြို့စား Jean သည် သူ၏သစ္စာခံကို အင်္ဂလိပ်မှ Charles the dauphin သို့ပြောင်းခဲ့သည်။လက်တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် Sir Thomas Rempston သည် 1426 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် တပ်ငယ်တစ်ခုဖြင့် ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ကာ မြို့တော် Rennes သို့ ထိုးဖောက်ဝင်ရောက်ကာ Norman နယ်ခြားရှိ စိန့်ဂျိမ်းဒီ-ဘီဗရွန်သို့ ပြန်လည်မကျရောက်မီတွင် ဖြစ်သည်။Brittany ၏အစ်ကို၏မြို့စား Arthur de Richemont သည်ပြင်သစ်၏ရဲချုပ်အသစ်ဖြစ်သော Arthur de Richemont သည်သူ၏အစ်ကို၏အကူအညီဆီသို့အလျင်အမြန်ရောက်ရှိခဲ့သည်။Richemont သည် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် Brittany ကိုဖြတ်ပြီး စစ်တပ်ကို အလျင်အမြန်ခေါ်ယူခဲ့ပြီး ၎င်း၏တပ်ဖွဲ့များကို Antrain တွင် စုဆောင်းခဲ့သည်။အသစ်ဖွဲ့စည်းထားသော Breton တပ်ဖွဲ့သည် Pontorson ကို ပထမဦးစွာ သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သော အင်္ဂလိပ် ခံစစ်များကို ကွပ်မျက်ပြီး မြို့ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် တံတိုင်းကို လုံးလုံးလျားလျား ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။ဖေဖော်ဝါရီလကုန်တွင် Richemont ၏စစ်တပ်သည် စိန့်ဂျိမ်းစ်သို့ချီတက်ခဲ့သည်။Rempston သည် အရေအတွက်အားဖြင့် များစွာသာလွန်နေပြီး Richemont ၏ ပဒေသရာဇ်အသိုက်အဝန်းတွင် လူ 600 နှင့် 16,000 ရှိသည်။Richemont သည် အရည်အသွေးညံ့ဖျင်းသော တပ်ဖွဲ့များနှင့် အပြည့်အဝ ချေမှုန်းရန် တွန့်ဆုတ်နေပါသည်။သူ၏အရာရှိများနှင့် စစ်ကောင်စီဖွဲ့ပြီးနောက်၊ ဖောက်ဖျက်မှုနှစ်ခုမှ နံရံများကို ဖြိုခွင်းရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။မတ်လ (၆) ရက်နေ့တွင် ပြင်သစ်တို့က အင်အားသုံး တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။တနေ့လုံး Rempston ၏တပ်များသည် ဖောက်ထွင်းမှုများကို ထိန်းထားနိုင်သော်လည်း ရဲတပ်ဖွဲ့၏ ချေမှုန်းမှုကို လက်လွှတ်မခံခဲ့ပေ။ထွက်ပြေးလာသော ဘရီတန်တပ်များကို အကြီးအကျယ် ဆုံးရှုံးစေခဲ့သော လေ့ကျင့်သင်ကြားမှု အားနည်းသော ဘရီတန် ပြည်သူ့စစ်များကြားတွင် အင်္ဂလိပ် နောက်ခံလူများသည် ထိတ်လန့်တကြား ဖြစ်လာသည်။ဖရိုဖရဲ ဆုတ်ခွာနေစဉ်အတွင်း ရာနှင့်ချီသော လူများသည် အနီးနားရှိ မြစ်ကိုဖြတ်ကူးရင်း ရေနစ်သေဆုံးခဲ့ပြီး အခြားအများအပြားမှာ ခုခံသူများ၏ လက်ဝါးကပ်တိုင်များကို သေစေလောက်သော ကျည်များထိကျသွားသည်။
1428
Joan of Arcornament
Play button
1428 Oct 12 - 1429 May 8

Orléans ကိုဝိုင်းရံထားသည်။

Orléans, France
1428 တွင် အင်္ဂလိပ်တို့သည် ပြင်သစ်တို့ထက် အမြောက်များ များသော အမြောက်များဖြင့် ဥရောပတိုက်ရှိ အပြင်းထန်ဆုံး ခံစစ်အပြင်းထန်ဆုံးမြို့များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည့် Orléans ကို ဝိုင်းရံထားခဲ့သည်။သို့သော်လည်း ပြင်သစ်အမြောက်များထဲမှ တစ်ခုသည် အင်္ဂလိပ်တပ်မှူး Earl of Salisbury ကို သတ်နိုင်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်တပ်များသည် မြို့တွင်းသို့ ထောက်ပံ့ရေးပစ္စည်းများ ရွှေ့ပြောင်းနိုင်သည့်နေရာများတွင် စုစည်းထားသည့် မြို့ပတ်ပတ်လည်ရှိ ခံတပ်ငယ်များစွာကို အင်္ဂလိပ်တပ်ဖွဲ့က ထိန်းသိမ်းထားသည်။Charles VII သည် Joan ကို ဖေဖော်ဝါရီနှောင်းပိုင်း သို့မဟုတ် မတ်လ 1429 အစောပိုင်းတွင် Chinon တော်ဝင်တရားရုံးတွင် ပထမဆုံးအကြိမ် တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး သူမသည် အသက် 17 နှစ်နှင့် 26 နှစ်ရှိပြီဖြစ်သည်။သူမသည် Orléans ကိုဝိုင်းရံထားရန်နှင့်သူ၏နန်းတက်ပွဲအတွက် Reims သို့ပို့ဆောင်ရန်သူမကသူ့ကိုပြောပြသည်။Dauphin သည် သူမအတွက် ချပ်ပြားချပ်ဝတ်တန်ဆာကို တာဝန်ပေးခဲ့သည်။သူမသည် သူမ၏ကိုယ်ပိုင်နဖူးစည်းစာတမ်းကို ရေးဆွဲခဲ့ပြီး Sainte-Catherine-de-Fierbois ဘုရားကျောင်းရှိ ယဇ်ပလ္လင်အောက်မှ ဓားတစ်ချောင်းကို သူမထံ ယူဆောင်လာခဲ့သည်။Joan သည် Chinon သို့မရောက်ရှိမီတွင်၊ Armagnac မဟာဗျူဟာအခြေအနေသည် ဆိုးရွားသော်လည်း မျှော်လင့်ချက်မဲ့ခြင်းမရှိပါ။Armagnac တပ်ဖွဲ့များသည် Orléans တွင် ကြာရှည်စွာ ဝိုင်းရံထားမှုကို ခံနိုင်ရည်ရှိရန် ပြင်ဆင်ထားပြီး၊ Burgundians များသည် နယ်မြေနှင့် ပတ်သက်သော သဘောထားကွဲလွဲမှုများကြောင့် မကြာသေးမီက ဆုတ်ခွာသွားခဲ့ပြီး အင်္ဂလိပ်တို့က ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် အခြေအတင်ဖြစ်ခဲ့သည်။မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ ရာစုနှစ်တစ်ခုနီးပါး စစ်ပွဲအပြီးတွင်၊ အာမဂ္ဂနက်များ ဆုတ်ယုတ်သွားခဲ့သည်။Joan သည် Dauphin ၏အကြောင်းပြချက်တွင်ပါဝင်သည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက်သူမ၏ကိုယ်ရည်ကိုယ်သွေးသည်သူတို့၏စိတ်အားထက်သန်သောစိတ်အားထက်သန်မှုနှင့်ဘုရားသခငျ၏အကူအညီမျှော်လင့်ချက်အားမြှင့်တင်ပြီးအင်္ဂလိပ်တို့၏သံသယများကိုတိုက်ခိုက်ပြီးအင်္ဂလိပ်အားဝိုင်းထားရန်ဖိအားပေးခဲ့သည်။
Herrings တိုက်ပွဲ
©Darren Tan
1429 Feb 12

Herrings တိုက်ပွဲ

Rouvray-Saint-Denis, France
တိုက်ပွဲဖြစ်ရခြင်း၏ ချက်ခြင်းအကြောင်းရင်းမှာ Orléans ရှိ အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်အတွက် ဦးတည်သော ထောက်ပံ့ရေးယာဉ်တန်းကို Charles of Bourbon နှင့် Darnley မှ Sir John Stewart ဦးဆောင်သော ပြင်သစ်နှင့် စကော့တလန်တပ်များက ကြိုးပမ်းခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။အင်္ဂလိပ်တို့သည် လွန်ခဲ့သော အောက်တိုဘာလကတည်းက မြို့ကို ဝိုင်းထားခဲ့သည်။ဤထောက်ပံ့ရေးယာဉ်တန်းကို Sir John Fastolf လက်အောက်ရှိ အင်္ဂလိပ်တပ်ဖွဲ့က စောင့်ကြပ်ထားပြီး အစောပိုင်းက ထွက်ခွာခဲ့သော ပါရီတွင် တပ်ဆင်ထားသည်။ထိုတိုက်ပွဲတွင် အင်္ဂလိပ်တို့က ပြတ်ပြတ်သားသား အနိုင်ရခဲ့သည်။
Loire လှုပ်ရှားမှု
©Graham Turner
1429 Jun 11 - Jun 12

Loire လှုပ်ရှားမှု

Jargeau, France
Loire Campaign သည် နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲအတွင်း Joan of Arc မှ စတင်သည့် လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။Loire သည် အင်္ဂလိပ်နှင့် Burgundian တပ်များအားလုံးကို ရှင်းလင်းခဲ့သည်။Joan နှင့် John II တို့သည် Alençon မြို့စားကြီး Jargeau ကို Earl of Suffolk မှ သိမ်းပိုက်ရန် ချီတက်ခဲ့ကြသည်။အင်္ဂလိပ်တွင် ပြင်သစ်တပ်သား ၁၂၀၀ ကို ရင်ဆိုင်ရန် တပ်ဖွဲ့ဝင် ၇၀၀ ရှိသည်။ထို့နောက် ဆင်ခြေဖုံးရပ်ကွက်များတွင် ပြင်သစ်တို့၏ ချေမှုန်းမှုဖြင့် တိုက်ပွဲတစ်ခု စတင်ခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ် ခံစစ် များသည် မြို့ ရိုး များ ကို စွန့် ခွာ သွား ပြီး ပြင်သစ် တို့ ပြန် လဲ ခဲ့ သည် ။Joan of Arc သည် ပြင်သစ်လူထုစုဝေးပွဲစတင်ရန် သူမ၏စံနှုန်းကို အသုံးပြုခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်တို့သည် မြို့ရိုးများဆီသို့ ဆုတ်ခွာသွားကာ ပြင်သစ်တို့သည် ဆင်ခြေဖုံးရပ်ကွက်များတွင် တစ်ညတာ နေထိုင်ကြသည်။Joan of Arc သည် အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ လှေကားပေါ်တက်စဉ် သူမ၏ခမောက်နှင့်ထိသော ကျောက်တုံးနှစ်ခြမ်းကွဲသွားသည့် ကျောက်တုံးတစ်တုံးကို အသက်ရှင်ကျန်ရစ်စေခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်တို့ အကြီးအကျယ် ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။ခန့်မှန်းချက်အများစုသည် တိုက်ပွဲဝင် ၇၀၀ အနက်မှ ၃၀၀ မှ ၄၀၀ အထိ ရှိသည်။Suffolk သည် အကျဉ်းသားဖြစ်လာသည်။
Meung-sur-Loire တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1429 Jun 15

Meung-sur-Loire တိုက်ပွဲ

Meung-sur-Loire, France
Jargeau တိုက်ပွဲအပြီးတွင် Joan သည် သူမ၏စစ်တပ်ကို Meung-sur-Loire သို့ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။အဲဒီမှာ တိုက်ခိုက်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။Meung-sur-Loire တွင် အင်္ဂလိပ် ကာကွယ်ရေးတပ်များသည် တံတိုင်းကြီးမြို့၊ တံတားခံတပ်နှင့် မြို့အပြင်ဘက်တွင် တံတိုင်းကြီး ရဲတိုက်ကြီးတစ်ခု ပါဝင်ပါသည်။ရဲတိုက်သည် John, Lord Talbot နှင့် Thomas, Lord Scales တို့၏အင်္ဂလိပ်အမိန့်ပေးဌာနချုပ်အဖြစ်ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။Joan of Arc နှင့် Alençon မှ Duke John II တို့သည် ကပ္ပတိန် Jean d'Orléans၊ Gilles de Rais၊ Jean Poton de Xaintrailles နှင့် La Hire တို့ပါ၀င်သည့် တပ်ဖွဲ့တစ်ခုကို ထိန်းချုပ်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်အတွက် 6,000 မှ 7000 ကို ကိုးကားထားသော Journal du Siège d'Orléans နှင့် ကိန်းဂဏာန်းခွန်အား ခန့်မှန်းချက်များ ကွဲပြားသည်။ကြီးမားသော အရေအတွက်သည် တိုက်ပွဲဝင်သူ မဟုတ်ဟု ယူဆနိုင်သည်။အင်္ဂလိပ်တပ်ဖွဲ့၏ အရေအတွက်မှာ မသေချာသော်လည်း ပြင်သစ်ထက် နည်းပါးနေပါသည်။၎င်းတို့ကို Lord Talbot နှင့် Lord Scales တို့က ဦးဆောင်ခဲ့သည်။မြို့နှင့် ရဲတိုက်တို့ကို ဖြတ်ကျော်ကာ တံတားခံတပ်များကို ရှေ့တန်းမှ ထိုးစစ်ဆင်ကာ တစ်ရက်အတွင်း အောင်နိုင်ကာ မြို့စောင့်တပ်ကို တပ်ဆင်ခဲ့ကြသည်။ဤသည်မှာ Loire တောင်ဘက် အင်္ဂလိပ်လှုပ်ရှားမှုကို အဟန့်အတားဖြစ်စေသည်။
အလှတရားတိုက်ပွဲ
©Graham Turner
1429 Jun 16 - Jun 17

အလှတရားတိုက်ပွဲ

Beaugency, France
Joan သည် Beaugency ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။Joan of Arc နှင့် Alençon မှ Duke John II တို့သည် ကပ္ပတိန် Jean d'Orléans၊ Gilles de Rais၊ Jean Poton de Xaintrailles နှင့် La Hire တို့ပါ၀င်သည့် တပ်ဖွဲ့တစ်ခုကို ထိန်းချုပ်ခဲ့သည်။John Talbot သည် အင်္ဂလိပ်ကာကွယ်ရေးကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ဝိုင်းရံစစ်ဆင်ရေးထုံးစံဖြင့် ပြင်သစ်စစ်တပ်သည် ဇွန် ၁၅ ရက်တွင် မိဆူးလွိုင်းတံတားကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် ထိုမြို့ သို့မဟုတ် ၎င်း၏ရဲတိုက်ကို တိုက်ခိုက်ခြင်းမပြုဘဲ နောက်တစ်နေ့တွင် အိမ်နီးချင်း Beaugency ကို တိုက်ခိုက်ချေမှုန်းခဲ့သည်။Meung-sur-Loire နှင့် မတူဘဲ၊ Beaugency ၏ အဓိက အမာခံနယ်မြေသည် မြို့ရိုးအတွင်း၌ ရှိနေသည်။ပထမနေ့တွင် အင်္ဂလိပ်တို့သည် မြို့ကိုစွန့်၍ ရဲတိုက်သို့ ဆုတ်ခွာခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့သည် ရဲတိုက်အား အမြောက်များဖြင့် ဗုံးကြဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။အဲဒီညနေခင်းမှာ de Richemont နဲ့ သူ့တပ်ဖွဲ့တွေ ရောက်လာတယ်။Sir John Fastolf လက်အောက်တွင် ပါရီမှ အင်္ဂလိပ် ကယ်ဆယ်ရေး တပ်ဖွဲ့တစ်ခု ချဉ်းကပ်လာကြောင်း သတင်းကြားသိရသဖြင့် d'Alençon သည် အင်္ဂလိပ်လက်နက်ချရန် ညှိနှိုင်းခဲ့ပြီး Beaugency မှ ဘေးကင်းသော အပြုအမူများကို ခွင့်ပြုခဲ့သည်။
လူသေတိုက်ပွဲ
လူသေတိုက်ပွဲ ©Graham Turner
1429 Jun 18

လူသေတိုက်ပွဲ

Patay, Loiret, France
Sir John Fastolf လက်အောက်ရှိ အင်္ဂလိပ်အားဖြည့်တပ်သည် Orléans ကိုရှုံးနိမ့်ပြီးနောက် ပါရီမှ ထွက်ခွာခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့သည် တံတားသုံးစင်းကို သိမ်းပိုက်ပြီး Fastolf ၏စစ်တပ်မရောက်လာမီတစ်ရက်အလိုတွင် Beaugency တွင် အင်္ဂလိပ်လက်နက်ချခြင်းကိုလက်ခံခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့သည် ပွင့်လင်းတိုက်ပွဲတွင် အပြည့်အ၀ပြင်ဆင်ထားသော အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်ကို မကျော်ဖြတ်နိုင်ဟု ယုံကြည်ချက်ဖြင့် ထိုနေရာကို အင်္ဂလိပ်တို့ ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားခြင်းမရှိသော၊ အင်အားနည်းသော အင်္ဂလိပ်များကို ရှာဖွေရန် မျှော်လင့်ချက်ဖြင့် နယ်မြေစိုးမိုးခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်သည် ပွင့်လင်းတိုက်ပွဲများတွင် ထူးချွန်သည်။တည်နေရာအတိအကျကို မသိရသော်လည်း ပါတေးရွာငယ်လေးအနီးတွင် တည်ရှိသည်ဟု ယူဆကြသည့် ရာထူးကို သိမ်းပိုက်ခဲ့ကြသည်။Fastolf၊ John Talbot နှင့် Sir Thomas de Scales တို့က အင်္ဂလိပ်စကားကို အမိန့်ပေးခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်ရာထူးကို ကြားသိရသောအခါတွင် ဗိုလ်ကြီး La Hire နှင့် Jean Poton de Xaintrailles လက်အောက်ခံ လူ ၁၅၀၀ ခန့်သည် ပြင်သစ်စစ်တပ်၏ လက်နက်ကြီးနှင့် သံချပ်ကာတပ်သားတပ်သား ရှေ့တန်းတပ်သားများကို ရေးဖွဲ့ကာ အင်္ဂလိပ်တို့ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။တိုက်ပွဲသည် အရှိန်အဟုန်ဖြင့် လျင်မြန်စွာ ပြောင်းလဲသွားခဲ့ပြီး အင်္ဂလိပ်လူမျိုးတိုင်း မြင်းပေါ်မှ ပြေးသွားကာ ခြေလျင်တပ်သား အများစုပါဝင်သော ခြေလျင်တပ်များကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် ဖြတ်တောက်ပစ်ခဲ့သည်။Longbowmen များသည် အထောက်အပံမဲ့သော သံချပ်ကာ သူရဲကောင်းများကို တိုက်ခိုက်ရန် မည်သည့်အခါမှ မရည်ရွယ်ဘဲ သူရဲကောင်းများက ၎င်းတို့အား အားမသွင်းနိုင်ဘဲ အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်။တစ်ချိန်က ကြီးမားသော ရှေ့တန်းတပ်သားများကို ချေမှုန်းရေး ပြင်သစ်နည်းဗျူဟာသည် ပြတ်ပြတ်သားသား ရလဒ်များနှင့်အတူ အောင်မြင်ခဲ့သည်။Loire မဲဆွယ်မှုတွင် Joan သည် တိုက်ပွဲအားလုံးတွင် အင်္ဂလိပ်တို့အပေါ် ကြီးကြီးမားမား အောင်ပွဲခံခဲ့ပြီး Loire မြစ်မှ နှင်ထုတ်ကာ Fastolf မှ ထွက်ခွာခဲ့သော ပါရီသို့ ပြန်ပို့ခဲ့သည်။
Joan of Arc ကို ဖမ်းပြီး ကွပ်မျက်လိုက်ပါတယ်။
Joan ကို Compiègne တွင် Burgundians မှဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ ©Osprey Publishing
1430 May 23

Joan of Arc ကို ဖမ်းပြီး ကွပ်မျက်လိုက်ပါတယ်။

Compiègne, France
Joan သည် မေလတွင် အင်္ဂလိပ်နှင့် Burgundian ဝိုင်းရံမှုမှ မြို့ကိုကာကွယ်ရန် ကူညီရန် Compiègne သို့သွားရောက်ခဲ့သည်။မေလ 23 ရက်နေ့ 1430 တွင် Compiègne မြောက်ဘက် Margny ရှိ Burgundian စခန်းအား တိုက်ခိုက်ရန် ကြိုးပမ်းသော တပ်ဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးနှင့် အတူရှိခဲ့သော်လည်း ခြုံခိုတိုက်ခိုက်ခံရပြီး အဖမ်းခံခဲ့ရသည်။Joan သည် Beaurevoir ရဲတိုက်တွင် Burgundians မှအကျဉ်းချခံခဲ့ရသည်။သူမသည် လွတ်မြောက်ရန် အကြိမ်ကြိမ် ကြိုးစားခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်တို့သည် ၎င်းတို့၏ Burgundian မဟာမိတ်များနှင့် ညှိနှိုင်းကာ သူမအား ၎င်းတို့၏ အချုပ်ခန်းသို့ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်တို့သည် ဂျိုးအန်ကို ပြင်သစ်တွင် ၎င်းတို့၏ အဓိကဌာနချုပ်အဖြစ် ထမ်းဆောင်သည့် Rouen မြို့သို့ ပြောင်းရွှေ့ခဲ့သည်။Armagnacs သည် သူမကို ထိုနေရာတွင် ထိန်းသိမ်းထားစဉ် Rouen ဆီသို့ စစ်ရေးလှုပ်ရှားမှုများ ပြုလုပ်ခြင်းဖြင့် သူမအား ကယ်ဆယ်ရန် အကြိမ်ကြိမ် ကြိုးစားခဲ့သည်။30 မေလ 1431 တွင်သူမအားမီးရှို့ကွပ်မျက်ခဲ့သည်။
1435
Burgundy ၏ဘက်ပြောင်းornament
Gerberoy တိုက်ပွဲ
©Graham Turner
1435 May 9

Gerberoy တိုက်ပွဲ

Gerberoy, France
သက္ကရာဇ် ၁၄၃၄ တွင် ပြင်သစ်ဘုရင် Charles VII သည် Soissons၊ Compiègne၊ Senlis နှင့် Beauvais အပါအဝင် ပါရီ၏မြောက်ဘက် နယ်မြေများကို ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည်။၎င်း၏ရပ်တည်ချက်ကြောင့် Gerberoy သည် အင်္ဂလိပ်တို့သိမ်းပိုက်ထားသော Normandy ကိုခြိမ်းခြောက်ရန် ကောင်းမွန်သောကင်းစခန်းတစ်ခုအဖြစ် ပေါ်ထွက်ခဲ့ပြီး အနီးနားရှိ Beauvais အား ပြန်လည်သိမ်းပိုက်နိုင်မှုကို ကာကွယ်ရန် ပို၍ပင်အားကောင်းခဲ့သည်။Arundel ၏ Earl သည် မေလ 9 ရက်နေ့တွင် Gerberoy သည် သူရဲကောင်းအနည်းငယ်ပါ၀င်သော ရှေ့တန်းတပ်နှင့်အတူ ပင်မအင်္ဂလိပ်တပ်များရောက်ရှိလာခြင်းကိုစောင့်ဆိုင်းပြီး ချိုင့်ဝှမ်းကိုခေတ္တကြည့်ရှုပြီးနောက် ဆုတ်ခွာသွားခဲ့သည်။La Hire လက်အောက်ခံ ပြင်သစ်တပ်သား စစ်ကြောင်းသည် မြို့မှ ထွက်ခွာသွားပြီး Gourna ဆီသို့ ချီတက်လာစဉ် အင်္ဂလိပ်ကို အံ့အားသင့်စွာ တိုက်ခိုက်ရန် အင်္ဂလိပ် ရှေ့တန်းတပ် ရာထူးကို ကျော်ဖြတ်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်မြင်းတပ်သည် Les Epinettes ဟုခေါ်သော နေရာကို မသိနိုင်ဘဲ Laudecourt အနီး၊ Gournay အနီးရှိ ရွာကလေးတစ်ခုသို့ ရောက်ရှိပြီးနောက် အင်္ဂလိပ် ပင်မတပ်ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ထို့နောက်တွင် La Hire နှင့် သူ၏မြင်းစီးသူရဲများသည် Gournai ၏လမ်းများပေါ်တွင် အင်္ဂလိပ်တို့ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြပြီး နှစ်ဘက်ကြားတွင် တိုက်ပွဲများပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး အင်္ဂလိပ်စစ်သားများနှင့် ပြင်သစ်တပ်သားအများအပြား ကျဆုံးခဲ့သည်။ပြင်သစ် စစ်ကူများ ပေါ်လာသောအခါ ကျန်ရှိသော အင်္ဂလိပ်စစ်သားများသည် ၎င်းတို့၏ အခြေအနေကို ယခု မျှော်လင့်ချက်မဲ့နေပြီဟု သိရှိပြီး Gerberoy သို့ ပြန်ဆုတ်သွားခဲ့သည်။ဆုတ်ခွာသွားချိန်တွင် ပြင်သစ်တို့သည် အင်္ဂလိပ်စစ်သားအများအပြားကို သတ်နိုင်ခဲ့သည်။
Burgundy သည် နှစ်ဖက်ပြောင်းသည်။
ကွန်ဂရက်ကို သရုပ်ဖော်ထားသည့် Vigiles de Charles VII (1484 ခန့်) မှ ပုံဥပမာ။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1435 Sep 20

Burgundy သည် နှစ်ဖက်ပြောင်းသည်။

Arras, France
Bedford သည် အင်္ဂလိပ်မဟာမိတ်တွင် Burgundy ကို ထိန်းသိမ်းထားသည့် တစ်ဦးတည်းသောလူဖြစ်သည်။Burgundy သည် Bedford ၏ ညီငယ် Gloucester နှင့် ကောင်းမွန်သော ဆက်ဆံမှု မရှိခဲ့ပါ။1435 ခုနှစ်တွင် Bedford ကွယ်လွန်ချိန်တွင် Burgundy သည် သူ့ကိုယ်သူ အင်္ဂလိပ်မဟာမိတ်မှ လွတ်ငြိမ်းခွင့်ယူခဲ့ပြီး Arras စာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးကာပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ Charles VII သို့ ပြန်လည်ထူထောင်ခဲ့သည်။သူ၏သစ္စာခံမှုသည် ပျော့ညံ့နေသေးသော်လည်း Burgundian သည် ၎င်းတို့၏ နယ်ပယ်များကို နိမ့်သောနိုင်ငံများသို့ တိုးချဲ့ရန် အာရုံစိုက်နေသဖြင့် ပြင်သစ်တွင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် စွမ်းအင်အနည်းငယ်သာ ကျန်ရှိတော့သည်။Philip the Good သည် Charles VII အား ရိုသေလေးစားခြင်းမှ ကင်းလွတ်ခွင့်ရခဲ့သည်။
ပြင်သစ်ပြန်လည်ရှင်သန်မှု
ပြင်သစ်နိုင်ငံ Charles VII ။ ©Jean Fouquet
1437 Jan 1

ပြင်သစ်ပြန်လည်ရှင်သန်မှု

France
သဘာဝအားဖြင့် ရှက်တတ်သူ၊ ဘာသာတရားကိုင်းရှိုင်းသူဖြစ်ပြီး လှည့်စားမှုနှင့် သွေးထွက်သံယိုမှုတို့ကို နှစ်သက်သူ Henry သည် 1437 ခုနှစ်တွင် အစိုးရတာဝန်ယူချိန်တွင် ပြင်သစ်စစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်၍ ထိပ်တိုက်တွေ့ခဲ့သော မြင့်မြတ်သောအကြိုက်အနည်းငယ်က သူ၏တရားရုံးကို ချက်ချင်းလွှမ်းမိုးနိုင်စေခဲ့သည်။ ဟင်နရီ V ဘုရင် ကွယ်လွန်ခြင်း အင်္ဂလန်သည် အနှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲတွင် အရှိန်အဟုန်ဖြင့် ဆုံးရှုံးခဲ့ရသော်လည်း House of Valois သည် 1429 ခုနှစ်တွင် Joan of Arc ၏ စစ်ရေးအရ အောင်ပွဲများဖြင့် အစပြုခဲ့သည်။ ဘုရင်ငယ် Henry VI သည် ငြိမ်းချမ်းရေးမူဝါဒကို ထောက်ခံလာခဲ့သည်။ ပြင်သစ်က ကာဒီနယ် ဘီဖော့တ်နှင့် ဝီလျံဒီလာဝင်ရိုးတဝိုက် ဂိုဏ်းခွဲကို မျက်နှာသာပေးကာ အလားတူထင်မြင်ခဲ့သော Earl of Suffolk၊စစ်ပွဲဆက်လက်ဖြစ်ပွားရန် ငြင်းခုံခဲ့သော York မြို့စား ရစ်ချတ်နှင့် ရစ်ချတ်တို့သည် လျစ်လျူရှုခဲ့ကြသည်။Burgundy ၏သစ္စာခံမှုသည် ပျော့ပျောင်းနေသော်လည်း အင်္ဂလိပ်သည် အနိမ့်ပိုင်းနိုင်ငံများတွင် ၎င်းတို့၏ နယ်ပယ်များချဲ့ထွင်ရန် အာရုံစိုက်ထားသောကြောင့် ကျန်ပြင်သစ်တွင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ရန် စွမ်းအင်အနည်းငယ်သာ ကျန်ရှိတော့သည်။စစ်ပွဲကိုအမှတ်အသားပြုထားသည့် ရှည်လျားသောအပစ်အခတ်ရပ်စဲမှုသည် Charles သည် ပြင်သစ်နိုင်ငံကိုဗဟိုချုပ်ကိုင်ပြီး သူ၏စစ်တပ်နှင့်အစိုးရကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းရန် အချိန်ပေးခဲ့ပြီး သူ၏ပဒေသရာဇ်စည်းကြပ်မှုများအား ပိုမိုခေတ်မီသော ပရော်ဖက်ရှင်နယ်စစ်တပ်ဖြင့် အစားထိုးကာ ၎င်း၏သာလွန်သောအရေအတွက်ကို ကောင်းကောင်းအသုံးချနိုင်ခဲ့သည်။အမြောက်များဖြင့် ပစ်ခတ်မှုမှ ရက်အနည်းငယ်ကြာပြီးနောက် တစ်ချိန်က သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သော ရဲတိုက်ကြီးသည် ယခုအခါ ပြိုလဲသွားမည်ဖြစ်သည်။ပြင်သစ်အမြောက်တပ်သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် အကောင်းဆုံးအဖြစ် ကျော်ကြားခဲ့သည်။
ခရီးသွားစာချုပ်
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1444 May 28 - 1449 Jul 31

ခရီးသွားစာချုပ်

Château de Plessis-lez-Tours,
Treaty of Tours သည် အင်္ဂလန်၏ Henry VI နှင့် France of Charles VII တို့ကြား ကြိုးပမ်းခဲ့သည့် ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက်ဖြစ်ပြီး အနှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲ၏ နောက်ဆုံးနှစ်များတွင် ၎င်းတို့၏သံတမန်များက မေလ 28 ရက်နေ့ 1444 တွင် နိဂုံးချုပ်ခဲ့သည်။စည်းကမ်းချက်များအရ Charles VII ၏တူမ Margaret of Anjou သည် Henry VI နှင့် လက်ထပ်ပြီး အင်္ဂလန် နှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံ တို့ကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး နှစ်နှစ်ကြာ သက်တမ်းတိုးခဲ့သည်။လက်ထပ်ထိမ်းမြားခြင်းအတွက် Charles သည် နော်မန်ဒီတောင်ဘက်တွင် ပြင်သစ်မြောက်ပိုင်းရှိ မိန်းပြည်နယ်ကို အင်္ဂလိပ်တို့ ချုပ်ကိုင်ထားသော နယ်မြေကို လိုချင်ခဲ့သည်။ဟင်နရီ(၆)အတွက် သတို့သမီး အာမခံပေးခဲ့သော သတို့သမီးသည် ညံ့ဖျင်းသော တိုက်ဆိုင်မှုဖြစ်ပြီး၊ Charles VII ၏တူမသည် အိမ်ထောင်ရေးအားဖြင့်သာ ခြားနားကာ သွေးဖြင့်သာ ဝေးကွာနေသောကြောင့် ၎င်းစာချုပ်သည် အင်္ဂလန်အတွက် အဓိကကျရှုံးမှုတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ပါသည်။မာဂရက်သည် ဆင်းရဲနွမ်းပါးသော အန်ဂျိုးမြို့စား ရီနေး၏သမီးဖြစ်သောကြောင့် သူမ၏အိမ်ထောင်ရေးသည်လည်း ခန်းဝင်ပစ္စည်းမပါဘဲ ဖြစ်လာခဲ့ပြီး ဟင်နရီသည်လည်း မင်္ဂလာပွဲအတွက် ပေးချေမည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။ဟင်နရီက အဆိုပါစာချုပ်သည် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးဆီသို့ ပထမခြေလှမ်းဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့ပြီး Charles သည် ၎င်းအား စစ်ရေးအရသာ၍သာ အသုံးချရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးသည် 1449 ခုနှစ်တွင်ပြိုကျပြီးအင်္ဂလန်သည်၎င်း၏ပြင်သစ်မြေများကိုအမြန်ဆုံးရှုံးစေပြီးနှစ်ရာချီစစ်ပွဲကိုအဆုံးသတ်စေခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့သည် အစပြု၍ ၁၄၄၄ ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံ၌ အင်္ဂလိပ်အုပ်ချုပ်မှုအား မြောက်ဘက်ရှိ နော်မန်ဒီနှင့် အနောက်တောင်ဘက်ရှိ ဂက်စကိုနီတွင် ကန့် သတ်ထားကာ ချားလ်စ် ၇ သည် ပါရီနှင့် ကျန်ပြင်သစ်နိုင်ငံကို အများစု၏ ထောက်ခံမှုဖြင့် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ပြင်သစ်ဒေသခံ မြင့်မြတ်သူ။
Play button
1450 Apr 15

Formigny ၏တိုက်ပွဲ

Formigny, Formigny La Bataille
Charles VII လက်ထက်တွင် ပြင်သစ်တို့သည် ၁၄၄၄ ခုနှစ်တွင် Treaty of Tours မှ ကမ်းလှမ်းထားသော အချိန်ကို ရယူခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏တပ်များကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းကာ ပြန်လည်အားဖြည့်ခဲ့သည်။အားနည်းသော Henry VI ထံမှ ရှင်းလင်းပြတ်သားသော ဦးဆောင်မှုမရှိဘဲ အင်္ဂလိပ်တို့သည် ပြန့်ကျဲနေပြီး အန္တရာယ်ရှိသော အားနည်းခဲ့သည်။၁၄၄၉ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် ပြင်သစ်တို့သည် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေးကို ဖျက်လိုက်သောအခါ ၎င်းတို့သည် များစွာတိုးတက်ကောင်းမွန်သော အနေအထားတွင် ရှိနေပါသည်။1449 ခုနှစ် ဆောင်းရာသီတွင် အင်္ဂလိပ်တို့သည် တပ်ငယ်တစ်ခုကို စုဆောင်းခဲ့သည်။ အရေအတွက်အားဖြင့် 3,400 ခန့်ရှိသော Sir Thomas Kyriell ၏ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင် Portsmouth မှ Cherbourg သို့ စေလွှတ်ခဲ့သည်။15 မတ်လ 1450 တွင်ဆင်းသက်သောအခါ၊ Kyriell ၏စစ်တပ်သည် Norman မြို့စောင့်တပ်များမှဆွဲယူသောတပ်ဖွဲ့များဖြင့်အားဖြည့်ခဲ့သည်။မှာ။Formigny၊ ပြင်သစ်တို့သည် ၎င်းတို့၏လက်မောင်းကို ဖြုတ်ချပြီး အင်္ဂလိပ်တို့၏ ရပ်တည်ချက်ကို မအောင်မြင်ဘဲ ချေမှုန်းခြင်းဖြင့် စေ့စပ်ဆွေးနွေးမှုကို ဖွင့်လှစ်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်တပ်များက အင်္ဂလိပ်တပ်များကို စွဲချက်တင်ကာ ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။ထို့နောက်တွင် Clermont သည်အင်္ဂလိပ်နောက်ခံလူများကိုပစ်ခတ်ရန်အုတ်ဂူနှစ်ခုကိုအသုံးပြုခဲ့သည်။မီးလောင်မှုကို မခံနိုင်သဖြင့် အင်္ဂလိပ်တို့က တိုက်ခိုက်ပြီး သေနတ်များကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်စစ်တပ်သည် ယခုအခါ ဝရုန်းသုန်းကား ဖြစ်နေသည်။ဤအခိုက်တွင် Richemont လက်အောက်ရှိ Breton မြင်းတပ်သည် တောင်ဘက်မှ ရောက်ရှိလာပြီး Aure ကိုဖြတ်ကာ အင်္ဂလိပ်တပ်များ အနားမှ ချဉ်းကပ်လာခဲ့သည်။သူ၏လူများသည် ပြင်သစ်သေနတ်များကို ကိုင်ဆောင်လာစဉ် Kyriell သည် ခြိမ်းခြောက်မှုအသစ်ကို ရင်ဆိုင်ရန် တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို ဘယ်ဘက်သို့ ရွှေ့ပြောင်းခဲ့သည်။Clermont က ထပ်မံတိုက်ခိုက်ခြင်းဖြင့် တုံ့ပြန်ခဲ့သည်။၎င်းတို့၏ ပြင်ဆင်ထားသည့် ရာထူးကို စွန့်လွှတ်ပြီးနောက် အင်္ဂလိပ်တပ်ဖွဲ့သည် Richemont ၏ Breton မြင်းတပ်မှ စွဲချက်တင်ပြီး အစုလိုက်အပြုံလိုက် သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်။Kyriell ကို သိမ်းပိုက်ပြီး သူ့စစ်တပ်ကို ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။Sir Matthew Gough လက်အောက်ရှိ အင်အားငယ်သည် လွတ်မြောက်နိုင်ခဲ့သည်။Kyriell ၏စစ်တပ်သည် မတည်ရှိတော့ပါ။နော်မန်ဒီတွင် အခြားထင်ရှားသော အင်္ဂလိပ်တပ်များမရှိသဖြင့် ဒေသတစ်ခုလုံးသည် အောင်ပွဲခံ ပြင်သစ်တို့ထံ လျင်မြန်စွာ ကျရောက်ခဲ့သည်။Caen ကို ဇွန်လ 12 ရက်နေ့တွင် ဖမ်းမိခဲ့ပြီး Normandy ၏ နောက်ဆုံးခံတပ်ဖြစ်သည့် Cherbourg သည် သြဂုတ်လ 12 ရက်နေ့တွင် ပြုတ်ကျခဲ့သည်။
အင်္ဂလိပ်က ဘော်ဒိုးကို ပြန်သိမ်းတယ်။
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1452 Oct 23

အင်္ဂလိပ်က ဘော်ဒိုးကို ပြန်သိမ်းတယ်။

Bordeaux, France
1451 French မှ Bordeaux ကို Charles VII ၏တပ်များသိမ်းပိုက်ပြီးနောက်နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲသည်အဆုံးသတ်သွားပုံရသည်။အင်္ဂလိပ်တို့သည် ၎င်းတို့၏ လက်ကျန်ပိုင်ဆိုင်မှု၊ Calais ကို အားဖြည့်ရန်နှင့် ပင်လယ်ပြင်ကို စောင့်ကြည့်ရန် အဓိကအာရုံစိုက်ခဲ့သည်။ဘော်ဒိုးမြို့သားများသည် ၎င်းတို့ကိုယ်ကို အင်္ဂလိပ်ဘုရင်မင်းမြတ်၏လက်အောက်ခံအဖြစ် ယူဆကြပြီး အင်္ဂလန်ပြည်၏ ဟင်နရီ (၆) ထံသို့ သံတမန်များ စေလွှတ်ကာ ထိုပြည်နယ်ကို ပြန်လည်သိမ်းယူရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြသည်။1452 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ 17 ရက်နေ့တွင် John Talbot၊ Shrewsbury မှ Earl of Shrewsbury သည် လူ 3,000 ရှိသော Bordeaux အနီးသို့ ဆိုက်ရောက်ခဲ့သည်။မြို့သားများ၏ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုဖြင့် Talbot သည် အောက်တိုဘာလ ၂၃ ရက်နေ့တွင် မြို့ကို အလွယ်တကူ သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သည်။နောက်ပိုင်းတွင် အင်္ဂလိပ်တို့သည် Western Gascony အများစုကို နှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ထိန်းချုပ်ခဲ့သည်။ပြင်သစ်တို့သည် လေ့လာရေးခရီး လာမည်ကို သိသော်လည်း နော်မန်ဒီကိုဖြတ်၍ ရောက်လာမည်ဟု မျှော်လင့်ထားသည်။ဤအံ့သြမှုပြီးနောက်၊ Charles VII သည် ဆောင်းရာသီအတွက် သူ၏တပ်များကို ပြင်ဆင်ခဲ့ပြီး ၁၄၅၃ အစောပိုင်းတွင် တန်ပြန်တိုက်ခိုက်ရန် အသင့်ဖြစ်ခဲ့သည်။
Play button
1453 Jul 17

Castillon ၏တိုက်ပွဲ

Castillon-la-Bataille, France
Charles သည် Guyenne ကို သီးခြားတပ်သုံးတပ်ဖြင့် ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး အားလုံးသည် ဘော်ဒိုးသို့ ဦးတည်ခဲ့သည်။Talbot သည် သူ၏စတုတ္ထနှင့် အချစ်ဆုံးသားဖြစ်သူ John, Viscount Lisle မှ ဦးဆောင်သော နောက်ထပ်လူ 3,000 ကို လက်ခံရရှိခဲ့သည်။ဇူလိုင်လ ၈ ရက်နေ့တွင် ပြင်သစ်တို့သည် ဘော်ဒိုးမြို့အရှေ့ဘက် ၄၀ ကီလိုမီတာ (၂၅ မိုင်ခန့်) အကွာရှိ Castillon ကို ဝိုင်းရံထားခဲ့သည်။Talbot သည် မြို့ခေါင်းဆောင်များ၏ မေတ္တာရပ်ခံချက်ကို လက်ခံခဲ့ပြီး သူ၏မူလအစီအစဉ်ကို ဘော်ဒိုးတွင် စစ်ကူများထပ်မံစောင့်ဆိုင်းရန် စွန့်လွှတ်ကာ မြို့စောင့်တပ်ကို သက်သာရာရစေခဲ့သည်။ပြင်သစ်စစ်တပ်ကို ကော်မတီက ကွပ်ကဲသည်။Charles VII ၏ အမြောက်တပ်ဖွဲ့အရာရှိ ဂျင်းဗျူရိုသည် ပြင်သစ်အမြောက်များ၏ အင်အားကို မြှင့်တင်ရန် စခန်းကို ချထားခဲ့သည်။ခံစစ်တည်ဆောက်မှုတွင်၊ ဗျူရို၏တပ်ဖွဲ့များသည် Castillon ၏သေနတ်များနှင့်အကွာအဝေးအကွာအဝေးမှအမြောက်ပစ်ကွင်းတစ်ခုကိုတည်ဆောက်ခဲ့သည်။Desmond Seward ၏ အဆိုအရ အဆိုပါပန်းခြံသည် "သစ်ပင်စည်များဖြင့် ခိုင်ခံ့သော မြေတံတိုင်းကြီးတစ်ခု၏ နောက်ဘက်တွင် ကတုတ်ကျင်းတစ်ခုပါ၀င်သည်၊ ၎င်း၏ထူးခြားချက်မှာ မြောင်း၏ ပုံမမှန်၊ လှိုင်းတွန့်မျဉ်းနှင့် သေနတ်များကို ဖုံးကွယ်ထားနိုင်စေသည့် မြေသားလုပ်ငန်း၊ မည်သည့်တိုက်ခိုက်သူမဆို။"ပန်းခြံတွင် အရွယ်အစားအမျိုးမျိုးရှိသော သေနတ်အလက် 300 အထိပါဝင်ပြီး တစ်ဖက်သုံးဘက်ရှိ မြောင်းနှင့် palisade နှင့် စတုတ္ထမြောက်တွင် Lidoire မြစ်၏မတ်စောက်သောကမ်းစပ်တွင် ကာကွယ်ထားသည်။Talbot သည် ဇူလိုင်လ 16 ရက်နေ့တွင် Bordeaux မှထွက်ခွာခဲ့သည်။သူသည် သူ၏တပ်ဖွဲ့အများစုကို ကျော်လွန်ကာ လစ်ဘုန်းမြို့သို့ နေဝင်ချိန်၌ လက်ရုံးတပ်သား 500 နှင့် လေးသမား 800 သာရှိသော လစ်ဘုန်းမြို့သို့ ရောက်ရှိခဲ့သည်။နောက်တစ်နေ့တွင်၊ ဤတပ်ဖွဲ့သည် Castillon အနီးရှိ ပရီမီယာတစ်ခုတွင် တပ်စွဲထားသော ပြင်သစ်လေးပစ်တပ်ငယ်လေးကို ချေမှုန်းနိုင်ခဲ့သည်။ဦးစားပေး အောင်ပွဲခံမှု စိတ်ဓာတ် မြှင့်တင်မှုနှင့်အတူ ပြင်သစ်တို့ ဆုတ်ခွာသွားကြောင်း သတင်းများကြောင့် Talbot သည်လည်း ရှေ့သို့ တွန်းပို့ခဲ့သည်။သို့ရာတွင် မြို့သူမြို့သားများက ဆုတ်ခွာခြင်းဟု ညွှန်ပြသော စခန်းမှ ထွက်ခွာသွားသော ဖုန်မှုန့်များသည် အမှန်စင်စစ် တိုက်ပွဲမတိုင်မီ ထွက်ခွာသွားသော စခန်းနောက်လိုက်များက ဖန်တီးခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။အင်္ဂလိပ်တို့သည် တိုးတက်သော်လည်း မကြာမီတွင် ပြင်သစ်စစ်တပ်၏ အင်အားအပြည့်သို့ ပြေးဝင်လာသည်။အရေအတွက်များနေပြီး အားနည်းသည့်အနေအထားတွင်ရှိနေသော်လည်း Talbot သည် သူ၏လူများကို ဆက်လက်တိုက်ခိုက်ရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။တိုက်ပွဲသည် အင်္ဂလိပ်လမ်းကြောင်းဖြင့် ပြီးဆုံးခဲ့ပြီး Talbot နှင့် သူ၏သားနှစ်ဦးစလုံး သေဆုံးခဲ့ရသည်။Talbot ၏သေဆုံးမှုအခြေအနေနှင့် ပတ်သက်၍ အချို့သောငြင်းခုံမှုများရှိသော်လည်း ၎င်း၏မြင်းအား အမြောက်များဖြင့် ပစ်သတ်ခံရကာ ၎င်းအား အစုလိုက်အပြုံလိုက်ဆွဲချကာ ပြင်သစ်လေးသမားတစ်ဦးမှ ပုဆိန်ဖြင့်သတ်ခဲ့ကြောင်း တွေ့ရှိရသည်။တာဘော့သေဆုံးမှုနှင့်အတူ Gascony တွင် အင်္ဂလိပ်အာဏာများ ပျက်စီးခဲ့ပြီး ပြင်သစ်တို့သည် ဘော်ဒိုးကို အောက်တိုဘာ ၁၉ ရက်တွင် ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။ပဋိပက္ခကာလ ပြီးဆုံးသွားကြောင်း နှစ်ဖက်စလုံးက ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရပေ။နောက်ကွယ်တွင်၊ တိုက်ပွဲသည် သမိုင်းတွင် အဆုံးအဖြတ်အလှည့်အပြောင်းတစ်ခုအဖြစ် အမှတ်အသားပြုပြီး အနှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲဟု သိကြသည့်ကာလ၏ အဆုံးမှတ်အဖြစ် ညွှန်းဆိုထားသည်။
ဇာတ်လမ်းတို
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1453 Dec 1

ဇာတ်လမ်းတို

France
အင်္ဂလန်နိုင်ငံမှ Henry VI သည် 1453 ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် သူ၏စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာစွမ်းရည်များ ဆုံးရှုံးခဲ့ပြီး အင်္ဂလန် တွင်Roses of the Wars ဖြစ်ပွားစေခဲ့သည်။Castillon မှာ ရှုံးနိမ့်မှုကို သင်ယူခြင်းက သူ့ရဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ပြိုလဲသွားနိုင်တယ်လို့ အချို့က ထင်ကြေးပေးခဲ့ကြပါတယ်။အင်္ဂလိပ်သရဖူသည် ပြင်သစ်ပြည်မကြီး၏နောက်ဆုံးအင်္ဂလိပ်ပိုင်နယ်မြေဖြစ်သည့် Pale of Calais နှင့် သမိုင်းကြောင်းအရ နော်မန်ဒီ၏ Duchy of Normandy နှင့် ပြင်သစ်နိုင်ငံတော်၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သော Channel Islands မှလွဲ၍ အင်္ဂလိပ်သရဖူသည် ၎င်း၏တိုက်ကြီးပိုင်ဆိုင်မှုအားလုံးကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။Calais သည် 1558 ခုနှစ်တွင်ပျောက်ဆုံးခဲ့သည်။Picquigny စာချုပ် (1475) သည် ပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ ထီးနန်းကို စွန့်လွှတ်ရန် အက်ဒ်ဝပ်နှင့်အတူ နှစ်တစ်ရာစစ်ပွဲကို တရားဝင် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။Louis XI သည် Edward IV သရဖူ 75,000 ကို ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်ပြီး အဓိကအားဖြင့် အင်္ဂလန်သို့ ပြန်လာရန် လာဘ်ထိုးကာ ပြင်သစ်ထီးနန်းကို ဆက်ခံရန် လက်နက်မကိုင်ဘဲ ပေးဆောင်ရမည်ဖြစ်သည်။ထို့နောက် သရဖူ 50,000 ရရှိပြီးနောက် နှစ်စဉ်ပင်စင်ရရှိမည်ဖြစ်သည်။ပြင်သစ်ဘုရင်သည် အက်ဒ်ဝပ်၏ ချုပ်နှောင်မှုအတွင်း သရဖူ 50,000 ဖြင့် နှင်ထုတ်ခံရသော အင်္ဂလိပ်မိဖုရား Margaret of Anjou ကို ရွေးနုတ်ပေးခဲ့သည်။၎င်းတွင် Edward ၏သခင်များစွာအတွက် ပင်စင်လစာများလည်း ပါဝင်သည်။

Appendices



APPENDIX 1

How Medieval Artillery Revolutionized Siege Warfare


Play button




APPENDIX 2

How A Man Shall Be Armed: 14th Century


Play button




APPENDIX 3

How A Man Shall Be Armed: 15th Century


Play button




APPENDIX 4

What Type of Ship Is a Cog?


Play button

Characters



Philip VI of France

Philip VI of France

King of France

Charles VII of France

Charles VII of France

King of France

John of Lancaster

John of Lancaster

Duke of Bedford

Charles de la Cerda

Charles de la Cerda

Constable of France

Philip the Good

Philip the Good

Duke of Burgundy

Henry VI

Henry VI

King of England

Henry of Grosmont

Henry of Grosmont

Duke of Lancaster

Charles II of Navarre

Charles II of Navarre

King of Navarre

John Hastings

John Hastings

Earl of Pembroke

Henry VI

Henry VI

King of England

Thomas Montagu

Thomas Montagu

4th Earl of Salisbury

John Talbot

John Talbot

1st Earl of Shrewsbury

John II of France

John II of France

King of France

William de Bohun

William de Bohun

Earl of Northampton

Charles du Bois

Charles du Bois

Duke of Brittany

Joan of Arc

Joan of Arc

French Military Commander

Louis XI

Louis XI

King of France

John of Montfort

John of Montfort

Duke of Brittany

Charles V of France

Charles V of France

King of France

Thomas Dagworth

Thomas Dagworth

English Knight

Henry V

Henry V

King of England

Bertrand du Guesclin

Bertrand du Guesclin

Breton Military Commander

Hugh Calveley

Hugh Calveley

English Knight

John of Gaunt

John of Gaunt

Duke of Lancaster

Edward III of England

Edward III of England

King of England

Philip the Bold

Philip the Bold

Duke of Burgundy

Arthur III

Arthur III

Duke of Brittany

Charles VI

Charles VI

King of France

John Chandos

John Chandos

Constable of Aquitaine

David II of Scotland

David II of Scotland

King of Scotland

References



  • Allmand, C. (23 September 2010). "Henry V (1386–1422)". Oxford Dictionary of National Biography (online) (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/12952. Archived from the original on 10 August 2018. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Backman, Clifford R. (2003). The Worlds of Medieval Europe. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-533527-9.
  • Baker, Denise Nowakowski, ed. (2000). Inscribing the Hundred Years' War in French and English Cultures. SUNY Press. ISBN 978-0-7914-4701-7.
  • Barber, R. (2004). "Edward, prince of Wales and of Aquitaine (1330–1376)". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/8523. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Bartlett, R. (2000). Roberts, J.M. (ed.). England under the Norman and Angevin Kings 1075–1225. New Oxford History of England. London: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-822741-0.
  • Bean, J.M.W. (2008). "Percy, Henry, first earl of Northumberland (1341–1408)". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/21932. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Brissaud, Jean (1915). History of French Public Law. The Continental Legal History. Vol. 9. Translated by Garner, James W. Boston: Little, Brown and Company.
  • Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Brétigny" . Encyclopædia Britannica. Vol. 4 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 501.
  • Curry, A. (2002). The Hundred Years' War 1337–1453 (PDF). Essential Histories. Vol. 19. Oxford: Osprey Publishing. ISBN 978-1-84176-269-2. Archived from the original (PDF) on 27 September 2018.
  • Darby, H.C. (1976) [1973]. A New Historical Geography of England before 1600. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-29144-6.
  • Davis, P. (2003). Besieged: 100 Great Sieges from Jericho to Sarajevo (2nd ed.). Santa Barbara, CA: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-521930-2.
  • Friar, Stephen (2004). The Sutton Companion to Local History (revised ed.). Sparkford: Sutton. ISBN 978-0-7509-2723-9.
  • Gormley, Larry (2007). "The Hundred Years War: Overview". eHistory. Ohio State University. Archived from the original on 14 December 2012. Retrieved 20 September 2012.
  • Griffiths, R.A. (28 May 2015). "Henry VI (1421–1471)". Oxford Dictionary of National Biography (online) (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/12953. Archived from the original on 10 August 2018. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Grummitt, David (2008). The Calais Garrison: War and Military Service in England, 1436–1558. Woodbridge, Suffolk: Boydell Press. ISBN 978-1-84383-398-7.
  • Guignebert, Charles (1930). A Short History of the French People. Vol. 1. Translated by F. G. Richmond. New York: Macmillan Company.
  • Harris, Robin (1994). Valois Guyenne. Studies in History Series. Studies in History. Vol. 71. Royal Historical Society. ISBN 978-0-86193-226-9. ISSN 0269-2244.
  • Harriss, G.L. (September 2010). "Thomas, duke of Clarence (1387–1421)". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/27198. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Hattendorf, J. & Unger, R., eds. (2003). War at Sea in the Middle Ages and Renaissance. Woodbridge, Suffolk: Boydell Press. ISBN 978-0-85115-903-4.
  • Hewitt, H.J. (2004). The Black Prince's Expedition. Barnsley, S. Yorkshire: Pen and Sword Military. ISBN 978-1-84415-217-9.
  • Holmes, U. Jr. & Schutz, A. [in German] (1948). A History of the French Language (revised ed.). Columbus, OH: Harold L. Hedrick.
  • Jaques, Tony (2007). "Paris, 1429, Hundred Years War". Dictionary of Battles and Sieges: P-Z. Greenwood Publishing Group. p. 777. ISBN 978-0-313-33539-6.
  • Jones, Robert (2008). "Re-thinking the origins of the 'Irish' Hobelar" (PDF). Cardiff Historical Papers. Cardiff School of History and Archaeology.
  • Janvrin, Isabelle; Rawlinson, Catherine (2016). The French in London: From William the Conqueror to Charles de Gaulle. Translated by Read, Emily. Wilmington Square Books. ISBN 978-1-908524-65-2.
  • Lee, C. (1998). This Sceptred Isle 55 BC–1901. London: Penguin Books. ISBN 978-0-14-026133-2.
  • Ladurie, E. (1987). The French Peasantry 1450–1660. Translated by Sheridan, Alan. University of California Press. p. 32. ISBN 978-0-520-05523-0.
  • Public Domain Hunt, William (1903). "Edward the Black Prince". In Lee, Sidney (ed.). Index and Epitome. Dictionary of National Biography. Cambridge University Press. p. 388.
  • Lowe, Ben (1997). Imagining Peace: History of Early English Pacifist Ideas. University Park, PA: Penn State University Press. ISBN 978-0-271-01689-4.
  • Mortimer, I. (2008). The Fears of Henry IV: The Life of England's Self-Made King. London: Jonathan Cape. ISBN 978-1-84413-529-5.
  • Neillands, Robin (2001). The Hundred Years War (revised ed.). London: Routledge. ISBN 978-0-415-26131-9.
  • Nicolle, D. (2012). The Fall of English France 1449–53 (PDF). Campaign. Vol. 241. Illustrated by Graham Turner. Colchester: Osprey Publishing. ISBN 978-1-84908-616-5. Archived (PDF) from the original on 8 August 2013.
  • Ormrod, W. (2001). Edward III. Yale English Monarchs series. London: Yale University Press. ISBN 978-0-300-11910-7.
  • Ormrod, W. (3 January 2008). "Edward III (1312–1377)". Oxford Dictionary of National Biography (online) (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/8519. Archived from the original on 16 July 2018. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Le Patourel, J. (1984). Jones, Michael (ed.). Feudal Empires: Norman and Plantagenet. London: Hambledon Continuum. ISBN 978-0-907628-22-4.
  • Powicke, Michael (1962). Military Obligation in Medieval England. Oxford: Clarendon Press. ISBN 978-0-19-820695-8.
  • Preston, Richard; Wise, Sydney F.; Werner, Herman O. (1991). Men in arms: a history of warfare and its interrelationships with Western society (5th ed.). Beverley, MA: Wadsworth Publishing Co., Inc. ISBN 978-0-03-033428-3.
  • Prestwich, M. (1988). Edward I. Yale English Monarchs series. University of California Press. ISBN 978-0-520-06266-5.
  • Prestwich, M. (2003). The Three Edwards: War and State in England, 1272–1377 (2nd ed.). London: Routledge. ISBN 978-0-415-30309-5.
  • Prestwich, M. (2007). Plantagenet England 1225–1360. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-922687-0.
  • Previté-Orton, C. (1978). The shorter Cambridge Medieval History. Vol. 2. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-20963-2.
  • Rogers, C., ed. (2010). The Oxford Encyclopedia of Medieval Warfare and Military Technology. Vol. 1. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-533403-6.
  • Sizer, Michael (2007). "The Calamity of Violence: Reading the Paris Massacres of 1418". Proceedings of the Western Society for French History. 35. hdl:2027/spo.0642292.0035.002. ISSN 2573-5012.
  • Smith, Llinos (2008). "Glyn Dŵr, Owain (c.1359–c.1416)". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/10816. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Sumption, J. (1999). The Hundred Years War 1: Trial by Battle. Philadelphia: University of Pennsylvania Press. ISBN 978-0-571-13895-1.
  • Sumption, J. (2012). The Hundred Years War 3: Divided Houses. London: Faber & Faber. ISBN 978-0-571-24012-8.
  • Tuck, Richard (2004). "Richard II (1367–1400)". Oxford Dictionary of National Biography (online ed.). Oxford University Press. doi:10.1093/ref:odnb/23499. (Subscription or UK public library membership required.)
  • Turchin, P. (2003). Historical Dynamics: Why States Rise and Fall. Princeton University Press. ISBN 978-0-691-11669-3.
  • Vauchéz, Andre, ed. (2000). Encyclopedia of the Middle ages. Volume 1. Cambridge: James Clark. ISBN 978-1-57958-282-1.
  • Venette, J. (1953). Newall, Richard A. (ed.). The Chronicle of Jean de Venette. Translated by Birdsall, Jean. Columbia University Press.
  • Wagner, J. (2006). Encyclopedia of the Hundred Years War (PDF). Westport, CT: Greenwood Press. ISBN 978-0-313-32736-0. Archived from the original (PDF) on 16 July 2018.
  • Webster, Bruce (1998). The Wars of the Roses. London: UCL Press. ISBN 978-1-85728-493-5.
  • Wilson, Derek (2011). The Plantagenets: The Kings That Made Britain. London: Quercus. ISBN 978-0-85738-004-3.