နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှု

နောက်ဆက်တွဲများ

ဇာတ်ကောင်များ

အကိုးအကား


Play button

1954 - 1968

နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှု



နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှုသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုနှင့် အာဖရိကန်အမေရိကန်များကို ခွဲခြားဆက်ဆံမှု အဆုံးသတ်ရန် ကြိုးပမ်းသည့် လူမှုလှုပ်ရှားမှုတစ်ခုဖြစ်သည်။လှုပ်ရှားမှုသည် 1950 တွင်စတင်ခဲ့ပြီး 1960s များအထိကြာမြင့်ခဲ့သည်။၎င်းသည် အများသူငှာဘဝ၏ နယ်ပယ်အားလုံးတွင် ခွဲခြားမှုနှင့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုများကို ဖယ်ရှားခြင်းဖြင့် အာဖရိကန်အမေရိကန်များအတွက် တရားဥပဒေဆိုင်ရာ တန်းတူညီမျှမှု အပြည့်အဝရရှိရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။အာဖရိကန်အမေရိကန်များအတွက် စီးပွားရေး၊ ပညာရေးနှင့် လူမှုရေးမညီမျှမှုများကို အဆုံးသတ်ရန်လည်း ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။လူထုအခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှုကို ရောင်စုံလူများ တိုးတက်ရေး အမျိုးသားအသင်း (NAACP)၊ တောင်ပိုင်းခရစ်ယာန် ခေါင်းဆောင်မှု ညီလာခံ (SCLC) နှင့် ဒေါက်တာ မာတင်လူသာကင်း ဂျူနီယာတို့ အပါအဝင် အဖွဲ့အစည်း အသီးသီးမှ ပြည်သူများ ဦးဆောင်သည့် အဆိုပါ လှုပ်ရှားမှုကို ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြပွဲများကို ဥပဒေကြောင်းအရ၊ ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းနှင့် ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းကို စိန်ခေါ်ရန် လုပ်ရပ်နှင့် အာဏာဖီဆန်ခြင်း။အဆိုပါ လှုပ်ရှားမှုသည် အာဖရိကန်အမေရိကန်များ၏ မဲပေးခွင့်ကို အကာအကွယ်ပေးသော 1964 နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးအက်ဥပဒေ၊ အများပြည်သူနေရာများတွင် ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းကို တားမြစ်ထားသည့် အက်ဥပဒေ နှင့် အာဖရိကန်အမေရိကန်များ၏ မဲပေးခွင့်ကို အကာအကွယ်ပေးသည့် 1965 Voting Rights Act ကဲ့သို့သော ကြီးကြီးမားမား အောင်ပွဲများ ရရှိခဲ့သည်။နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှုသည် အာဖရိကန်အမေရိကန်များကို ခွန်အားဖြစ်စေရန်နှင့် ၎င်းတို့၏ကိုယ်ပိုင်ဘဝများကို ပိုမိုထိန်းချုပ်နိုင်စေရန် ကြိုးပမ်းသည့် Black Power လှုပ်ရှားမှုကိုလည်း ကြီးထွားလာစေခဲ့သည်။ပြည်သူ့အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှုသည် ၎င်း၏ပန်းတိုင်များကို အကောင်အထည်ဖော်ရာတွင် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး အာဖရိကန်အမေရိကန်များအတွက် တရားဥပဒေဆိုင်ရာ တန်းတူညီမျှမှု အပြည့်အဝရရှိစေရန် ကူညီပေးခဲ့သည်။
HistoryMaps Shop

ဆိုင်ကိုအလည်အပတ်

1940 - 1954
အစောပိုင်းလှုပ်ရှားမှုများornament
1953 Jan 1

စကားချီး

United States
အမေရိကန်ပြည်တွင်းစစ် အပြီး 1860 ခုနှစ်များတွင် ကျွန်စနစ်ဖျက်သိမ်းရေးနှင့် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးပြင်ဆင်ချက်များသည် အာဖရိကန်အမေရိကန်နိုင်ငံသားအများစုအား မကြာသေးမီက ကျွန်ပြုခံခဲ့ရသော နိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့်နှင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာအခွင့်အရေးများ ပေးခဲ့သည်။အချိန်တိုအတွင်း အာဖရိကန်အမေရိကန်အမျိုးသားများသည် မဲပေးပြီး နိုင်ငံရေးရာထူးကို ထမ်းဆောင်ခဲ့ကြသော်လည်း အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ ၎င်းတို့သည် လူမျိုးရေးခွဲခြားသည့် Jim Crow ဥပဒေများအောက်တွင် မကြာခဏဆိုသလို နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးများ ဆုံးရှုံးခဲ့ကြပြီး အာဖရိကန်အမေရိကန်များသည် လူဖြူအာဏာရှင်ဝါဒီများ၏ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုများနှင့် စဉ်ဆက်မပြတ် အကြမ်းဖက်မှုများ ခံခဲ့ရသည်။ တောင်ပိုင်း၌။ပြန်လည်တည်ဆောက်ရေးနှင့် ဖက်ဒရယ်တပ်များ ရုပ်သိမ်းခြင်းတို့ကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့် 1876 ခုနှစ် အငြင်းပွားဖွယ် ရွေးကောက်ပွဲအပြီးတွင် တောင်ပိုင်းရှိ လူဖြူများသည် တိုင်းဒေသကြီး ပြည်နယ်လွှတ်တော်များကို နိုင်ငံရေးအရ ပြန်လည်ထိန်းချုပ်နိုင်ခဲ့သည်။၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏မဲများကို နှိမ်နှင်းရန်အတွက် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်မီနှင့် ရွေးကောက်ပွဲကာလအတွင်း လူမည်းများကို ခြိမ်းခြောက်ပြီး ကြမ်းတမ်းစွာ တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။1890 မှ 1908 ခုနှစ်အတွင်း၊ တောင်ပိုင်းပြည်နယ်များသည် အာဖရိကန်အမေရိကန်များနှင့် ဆင်းရဲသားလူဖြူများစွာကို မဲပေးခွင့်မှတ်ပုံတင်ခြင်းတွင် အတားအဆီးများဖန်တီးခြင်းဖြင့် အာဖရိကန်အမေရိကန်များနှင့် ဆင်းရဲသားလူဖြူအများအပြားကို တရားဝင်ခွင့်မပြုရန် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့် ဥပဒေအသစ်များကို အတည်ပြုခဲ့သည်။လူမည်းများနှင့် ဆင်းရဲသော လူဖြူများကို ရွေးကောက်ပွဲ နိုင်ငံရေးမှ ဖယ်ထုတ်ခြင်းကြောင့် မဲစာရင်းများ သိသိသာသာ လျော့ကျသွားသည်။အာဖရိကန်အမေရိကန်များ အခွင့်အာဏာ ကင်းမဲ့နေချိန်အတွင်း လူဖြူတောင်ပိုင်းသားများသည် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကို ဥပဒေအရ ချမှတ်ခဲ့သည်။ရာစုနှစ်အကူးအပြောင်းတွင် လူမည်းများအပေါ် အကြမ်းဖက်မှု များပြားလာခဲ့သည်။တောင်ပိုင်းမှ လူမည်းများ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်မှု ကြီးကြီးမားမား ဖြစ်ပေါ်လာပြီးနောက် အိုးအိမ် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုသည် တစ်နိုင်ငံလုံး ပြဿနာ ဖြစ်လာခဲ့သည်။လူမျိုးရေးဆိုင်ရာ ပဋိညာဉ်များကို “အဖြူ” ရပ်ကွက်များကို “အဖြူ” ထားရှိရန် အဓိကရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဌာနခွဲတစ်ခုလုံးကို “ကာကွယ်” ရန် အိမ်ခြံမြေ developer အများအပြားက အသုံးချခဲ့ကြသည်။ဒုတိယကမ္ဘာစစ်နောက်ပိုင်းနှစ်များတွင် တည်ဆောက်ခဲ့သော အိမ်ရာစီမံကိန်းများ၏ ကိုးဆယ်ရာခိုင်နှုန်းသည် ယင်းပဋိညာဉ်များဖြင့် လူမျိုးရေးအရ ကန့်သတ်ခံခဲ့ရသည်။လူမျိုးရေးပဋိညာဉ်များကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်အသုံးပြုခြင်းကြောင့် လူသိများသောမြို့များမှာ Chicago၊ Baltimore၊ Detroit၊ Milwaukee၊ Los Angeles၊ Seattle နှင့် St. Louis တို့ဖြစ်သည်။1691 ခုနှစ်တွင် မေရီလန်းပြည်နယ် အထွေထွေညီလာခံမှ ပထမဆုံးသော မှားယွင်းသော ခွဲခြားဆက်ဆံမှု ဆန့်ကျင်ရေးဥပဒေကို ပြဌာန်းခဲ့ပြီး လူမျိုးခြားလက်ထပ်ခြင်းကို ရာဇ၀တ်မှုမြောက်သည်။၁၈၅၈ ခုနှစ် ချားလ်စ်တန်၊ အီလီနွိုက်စ်မြို့ မိန့်ခွန်းတွင် အေဗရာဟမ်လင်ကွန်းက “ကျွန်တော်သည် မဲဆန္ဒရှင်များ သို့မဟုတ် နီဂရိုး ဂျူရီလူကြီးများ ခန့်အပ်ရန် အရည်အချင်းပြည့်မီခြင်း မရှိသလို၊ လူဖြူများနှင့် ထိမ်းမြားလက်ထပ်ခြင်းလည်း မပြုဖူး” ဟု ပြောကြားခဲ့သည်။၁၈၀၀ ပြည့်လွန်နှစ်များနှောင်းပိုင်းတွင်၊ အမေရိကန် ပြည်နယ် ၃၈ ခုတွင် မှားယွင်းသော ခွဲခြားမှု ဆန့်ကျင်ရေး ဥပဒေများ ရှိခဲ့သည်။1924 တွင် 29 ပြည်နယ်တွင် လူမျိုးခြားလက်ထပ်ခြင်းကို တားမြစ်ထားဆဲဖြစ်သည်။နောက်ရာစုနှစ်တစ်လျှောက်တွင်၊ အာဖရိကန်အမေရိကန်များသည် ၎င်းတို့၏တရားဝင်နှင့် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးများရရှိရန် အမျိုးမျိုးသော ကြိုးပမ်းအားထုတ်မှုများဖြစ်သည့် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှု (1865-1896) နှင့် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှု (1896-1954) ကဲ့သို့သော ကြိုးပမ်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
Play button
1954 May 17

Brown v ပညာရေးဘုတ်အဖွဲ့

Supreme Court of the United St
၁၉၅၁ ခုနှစ် နွေဦးပေါက်တွင် ဗာဂျီးနီးယားရှိ လူမည်းကျောင်းသားများသည် ပြည်နယ်၏ ခွဲခြားထားသော ပညာရေးစနစ်တွင် ၎င်းတို့၏ မညီမျှသော အဆင့်အတန်းကို ကန့်ကွက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။Moton အထက်တန်းကျောင်းမှ ကျောင်းသားများသည် ပြည့်ကျပ်နေသော အခြေအနေများနှင့် အဆောက်အဦ ပျက်ကွက်မှုကို ကန့်ကွက်ခဲ့ကြသည်။NAACP သည် ကျောင်းစနစ်များကို စိန်ခေါ်သည့် အမှုငါးခုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ယင်းတို့ကို ယနေ့ခေတ် Brown v. ပညာရေးဘုတ်အဖွဲ့ဟု လူသိများသော အောက်တွင် ပေါင်းစပ်ထားသည်။1954 ခုနှစ် မေလ 17 ရက်နေ့တွင်၊ တရားသူကြီးချုပ် Earl Warren လက်အောက်ရှိ အမေရိကန်တရားရုံးချုပ်သည် Brown v. Kansas၊ Topeka၊ ပညာရေးဘုတ်အဖွဲ့တွင် တညီတညွတ်တည်း ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး၊ အစိုးရကျောင်းများကို လူမျိုးအလိုက် ခွဲခြားသတ်မှတ်ခြင်းမှာ အခြေခံဥပဒေနှင့်မညီဟု တရားသူကြီးချုပ် Warren က ရေးသားခဲ့သည်။ တရားရုံးအများစု၏အမြင်တွင်၊အစိုးရကျောင်းများတွင် အဖြူနှင့်အရောင်ရှိသော ကလေးများကို ခွဲခြားထားခြင်းသည် အရောင်ဆိုးသောကလေးများအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသည်။ဥပဒေ၏ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှု ရှိလာသောအခါတွင် သက်ရောက်မှုက ပိုများသည်။လူမျိုးခွဲခြားခြင်းဆိုင်ရာ မူဝါဒကို အများအားဖြင့် နီဂရိုးအုပ်စု၏ သိမ်ငယ်မှုကို ဖော်ပြခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုကြသည်။1954 ခုနှစ် မေလ 18 ရက်နေ့တွင် မြောက်ကာရိုလိုင်းနားပြည်နယ်၊ Greensboro သည် တရားရုံးချုပ်၏ Brown v. Education Board of Education စီရင်ချက်ကို လိုက်နာကြောင်း လူသိရှင်ကြားကြေညာသည့် ပထမဆုံးမြို့ဖြစ်လာခဲ့သည်။ကျွန်ုပ်တို့သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ဥပဒေများကို ကျော်လွန်ရန် ကြိုးစားမည်ဟု ကျောင်းဘုတ်အဖွဲ့ ကြီးကြပ်ရေးမှူး Benjamin Smith က မှတ်ချက်ချသည် ။Brown အတွက် အပြုသဘောဆောင်သော ဧည့်ခံမှုသည် 1953 ခုနှစ်တွင် အာဖရိကန်အမေရိကန် ဒေးဗစ်ဂျုံးစ်အား ကျောင်းဘုတ်အဖွဲ့တွင် ခန့်အပ်ခြင်းနှင့်အတူ Greensboro သည် တိုးတက်သော ဦးတည်ရာသို့ ဦးတည်နေကြောင်း လူဖြူနှင့် လူမည်း အများအပြားကို ယုံကြည်စေခဲ့သည်။Greensboro တွင် ပေါင်းစည်းမှုသည် Alabama၊ Arkansas နှင့် Virginia ကဲ့သို့သော တောင်ပိုင်းပြည်နယ်များ၏ လုပ်ငန်းစဉ်များနှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ငြိမ်းချမ်းစွာ ဖြစ်ပွားခဲ့သည် ။ဗာဂျီးနီးယားတွင် အချို့သော စီရင်စုများသည် ပေါင်းစည်းခြင်းထက် ၎င်းတို့၏ အစိုးရကျောင်းများကို ပိတ်ထားကြပြီး လူဖြူခရစ်ယာန်ပုဂ္ဂလိကကျောင်း အများအပြားကို အစိုးရကျောင်းများသို့ သွားဖူးသော ကျောင်းသားများကို ထားရှိရန် တည်ထောင်ခဲ့သည်။Greensboro တွင်ပင်၊ ခွဲထွက်ခြင်းအား ဒေသခံအများအပြားက ဆက်လက်ခုခံခဲ့ကြပြီး ၁၉၆၉ ခုနှစ်တွင် ဖက်ဒရယ်အစိုးရမှ မြို့တော်သည် 1964 နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးအက်ဥပဒေနှင့် မကိုက်ညီကြောင်း တွေ့ရှိခဲ့သည်။အပြည့်အဝ ပေါင်းစပ်ကျောင်းစနစ်သို့ ကူးပြောင်းမှုသည် ၁၉၇၁ ခုနှစ်အထိ မစတင်ခဲ့ပေ။
1955 - 1968
လှုပ်ရှားမှု၏အထွတ်အထိပ်ornament
Play button
1955 Aug 28

Emmett Till's လူသတ်မှု

Drew, Mississippi, U.S.
ချီကာဂိုမှ အသက် ၁၄ နှစ်အရွယ် အာဖရိကန်အမေရိကန်လူမျိုး Emmett Till သည် နွေရာသီအတွက် မစ္စစ္စပီရှိ Money တွင် ၎င်း၏ဆွေမျိုးများထံ သွားရောက်လည်ပတ်ခဲ့သည်။Mississippi ယဉ်ကျေးမှုစံနှုန်းများကို ချိုးဖောက်သည့် ကုန်စုံဆိုင်ငယ်တစ်ခုတွင် လူဖြူအမျိုးသမီး Carolyn Bryant နှင့် Bryant ၏ခင်ပွန်း Roy နှင့် သူ၏အေကွဲအစ်ကို JW Milam တို့သည် လူငယ် Emmett Till ကို ရက်ရက်စက်စက် သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်ဟု စွပ်စွဲခံထားရသည်။ခေါင်းကို ပစ်သတ်ပြီး သူ့အလောင်းကို Tallahatchie မြစ်ထဲ နစ်မြုပ်ခြင်းမပြုမီ ရိုက်နှက်သတ်ဖြတ်ခဲ့သည်။သုံးရက်အကြာတွင် Till ၏အလောင်းကို မြစ်အတွင်းမှ ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့သည်။Emmett ၏မိခင် Mamie Till သည် သူမ၏သားအကြွင်းအကျန်များကို ဖော်ထုတ်သိရှိလာပြီးနောက်တွင် သူမသည် "ငါမြင်ခဲ့ရတာတွေကို လူတွေကို မြင်အောင်ကြည့်စေချင်တယ်" ဆိုပြီး ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါတယ်။Till ၏မိခင်သည် ၎င်း၏ရုပ်အလောင်းအား ချီကာဂိုသို့ ပြန်လည်သယ်ဆောင်ကာ ဈာပနအခမ်းအနားအတွင်း ထောင်နှင့်ချီသော ဧည့်သည်များလာရောက်၍ အရိုအသေပြုရန် ရောက်ရှိလာသော အသုဘအခမ်းအနားအတွင်း ဖွင့်ထားသော သေတ္တာထဲတွင် ပြသထားခဲ့သည်။နောက်ပိုင်းတွင် Jet ဈာပနတွင် ရုပ်ပုံတစ်ပုံကို ထုတ်ဝေခြင်းသည် အမေရိကရှိ လူမည်းများကို ဦးတည်နေသည့် အကြမ်းဖက်လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကို ကွက်ကွက်ကွင်းကွင်း အသေးစိတ်ပြသရန်အတွက် ပြည်သူ့အခွင့်အရေးခေတ်တွင် အရေးကြီးသောအခိုက်အတန့်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခံရပါသည်။The Atlantic အတွက် ကော်လံတစ်ခုတွင် Vann R. Newkirk က "သူ၏လူသတ်သမားများအား တရားစီရင်မှုသည် လူဖြူအာဏာရှင်အာဏာရှင်ကို တောက်ပစေမည့် အလှမယ်ဖြစ်လာခဲ့သည်။" မစ္စစ္စပီပြည်နယ်သည် တရားခံနှစ်ဦးကို စုံစမ်းခဲ့သော်လည်း လူဖြူအားလုံး ဂျူရီလူကြီးများက အမြန်တရားသေလွှတ်ပေးခဲ့သည်။"Emmett ၏လူသတ်မှု" ဟုသမိုင်းပညာရှင် Tim Tyson က " Mamie သည်သူမ၏ကိုယ်ရေးကိုယ်တာဝမ်းနည်းကြေကွဲမှုကိုအများပြည်သူဆိုင်ရာကိစ္စဖြစ်စေရန်ခွန်အားမရရှိဘဲ Mamie မှရေဝေရေလဲသမိုင်းအခိုက်အတန့်ဖြစ်လာလိမ့်မည်မဟုတ်ပေ။သူ့မိခင်၏ ဈာပနကို အဖွင့်အပိတ်ပြုလုပ်ရန် ဆုံးဖြတ်ချက်ကို တုံ့ပြန်မှုသည် အမေရိကန်တစ်ဝှမ်းရှိ လူမည်းအသိုင်းအဝိုင်းကို လှုံ့ဆော်ပေးခဲ့သည်။ လူသတ်မှုနှင့် ထွက်ပေါ်လာသည့် တရားခွင်သည် လူငယ်လူမည်း တက်ကြွလှုပ်ရှားသူအများအပြား၏ အမြင်များကို သိသိသာသာ ထိခိုက်စေခဲ့သည်။Joyce Ladner သည် ထိုကဲ့သို့သော တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများကို "Emmett Till generation" ဟုခေါ်သည်။Emmett Till သတ်ဖြတ်ပြီး ရက်တစ်ရာအကြာတွင် Rosa Parks သည် Alabama၊ Montgomery ရှိ ဘတ်စ်ကားပေါ်တွင် သူမ၏ထိုင်ခုံကို စွန့်လွှတ်ရန် ငြင်းဆိုခဲ့သည်။နောက်ပိုင်းတွင် Parks သည် Till ၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်သောရုပ်ကြွင်းများကို သူမမှတ်မိသေးသည့်ပုံဖြင့် သူမ၏ထိုင်ခုံတွင်ဆက်နေရန် ဆုံးဖြတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း နောက်ပိုင်းတွင် Till ၏မိခင်ထံအကြောင်းကြားခဲ့သည်။
Play button
1955 Dec 1

Rosa Parks နှင့် Montgomery Bus သပိတ်မှောက်ခြင်း။

Montgomery, Alabama, USA
၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့တွင်၊ အလာဘားမား၊ Montgomery တွင်၊ Rosa Parks သည် ဘတ်စ်ကားဒရိုင်ဘာ James F. Blake ၏ "အဖြူရောင်" ကဏ္ဍတွင် ထိုင်ခုံလေးခုပါသော အတန်းကို ဖယ်ရှားရန် အမိန့်ကို ပယ်ချခဲ့ပြီး "အဖြူ" အပိုင်း ပြည့်သွားသည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက်၊Parks သည် ဘတ်စ်ကား ခွဲခြားမှုကို တွန်းလှန်သည့် ပထမဆုံးလူ မဟုတ်သော်လည်း ရောင်စုံလူများ တိုးတက်မှုအတွက် အမျိုးသား အစည်းအရုံး (NAACP) မှ သူမသည် အလာဘားမား ခွဲခြားမှု ဥပဒေများကို ချိုးဖောက်မှုဖြင့် ဖမ်းဆီးခံရပြီးနောက် တရားရုံးတွင် စိန်ခေါ်မှု တစ်ရပ်ကို ရင်ဆိုင်ရန် အကောင်းဆုံး ကိုယ်စားလှယ်လောင်းအဖြစ် ယုံကြည်ထားကြောင်း၊ သူမသည် Montgomery ဘတ်စ်ကားများကို တစ်နှစ်ကျော်ကြာ သပိတ်မှောက်ရန် လူမည်းအသိုင်းအဝိုင်းကို လှုံ့ဆော်ပေးခဲ့သည်။အဆိုပါအမှုကို ပြည်နယ်တရားရုံးများတွင် ရှုပ်ယှက်ခတ်ခဲ့သော်လည်း ဖက်ဒရယ် Montgomery ဘတ်စ်ကားတရားစွဲဆိုမှု Browder v. Gayle သည် ဘတ်စ်ကားခွဲခြားမှုသည် US ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ 14th ပြင်ဆင်ချက်၏ သာတူညီမျှကာကွယ်မှုအပိုဒ်အောက်တွင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ 1956 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့သည်။Parks ၏ အံတုမှု နှင့် Montgomery ဘတ်စ်ကား သပိတ်မှောက်မှုသည် လှုပ်ရှားမှု၏ အရေးကြီးသော သင်္ကေတများ ဖြစ်လာခဲ့သည်။သူမသည် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကို ခုခံသည့်နိုင်ငံတကာပြယုဂ်ဖြစ်လာပြီး Edgar Nixon နှင့် Martin Luther King Jr အပါအဝင် အရပ်ဘက်အခွင့်အရေးခေါင်းဆောင်များနှင့် ဖွဲ့စည်းကာ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။
Play button
1957 Sep 4

Little Rock ကိုး

Little Rock Central High Schoo
ပေါင်းစည်းကျောင်းတက်ခွင့်အတွက် တရားစွဲခံထားရတဲ့ အာဖရိကန်-အမေရိကန်ကျောင်းသား ကိုးဦးကို ဝင်ခွင့်တားဆီးဖို့ Arkansas ပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Orval Faubus က စက်တင်ဘာ ၄ ရက်မှာ ပေါင်းစပ်ကျောင်းတက်ခွင့်အတွက် အကျပ်အတည်းတစ်ခု ဖြစ်ပွားခဲ့ပါတယ်။ .Daisy Bates ၏ လမ်းညွှန်မှုအောက်တွင် ကျောင်းသား ကိုးဦးသည် ၎င်းတို့၏ ထူးချွန်သော အတန်းများကြောင့် Central High တက်ရောက်ရန် ရွေးချယ်ခံခဲ့ရသည်။"Little Rock Nine" ဟုခေါ်သော ၎င်းတို့မှာ Ernest Green၊ Elizabeth Eckford၊ Jefferson Thomas၊ Terrence Roberts၊ Carlotta Walls LaNier၊ Minnijean Brown၊ Gloria Ray Karlmark၊ Thelma Mothershed နှင့် Melba Pattillo Beals တို့ဖြစ်သည်။ကျောင်းစတက်သည့်နေ့တွင် အသက် 15 နှစ်အရွယ် Elizabeth Eckford သည် ကျောင်းသွားရမည့်အန္တရာယ်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ဖုန်းခေါ်ဆိုမှုမရရှိခဲ့သောကြောင့် ကျောင်းတက်ခဲ့သည့် ကျောင်းသားကိုးဦးတွင် တစ်ဦးတည်းသာဖြစ်သည်။ကျောင်းအပြင်ဘက်တွင် လူဖြူဆန္ဒပြသူများ နှောင့်ယှက်ခံရသည့် Eckford ၏ ဓာတ်ပုံကို ရိုက်ယူထားပြီး ရဲများက သူမကို အကာအကွယ်ပေးရန်အတွက် လှည့်ကင်းကားဖြင့် ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့ရသည်။ယင်းနောက် ကျောင်းသား ကိုးဦးသည် ကျောင်းသို့ ကားကြုံစီးခဲ့ရပြီး တပ်မတော်သားများက ဂျစ်ကားဖြင့် ခေါ်ဆောင်သွားကြသည်။Faubus သည် ခွဲထွက်ရေးသမားဟု ကြွေးကြော်ထားသူမဟုတ်ပါ။ထိုစဉ်က ပြည်နယ်တွင်း နိုင်ငံရေးကို ထိန်းချုပ်ခဲ့သည့် Arkansas ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီသည် ဘရောင်း၏ ဆုံးဖြတ်ချက်နှင့်အညီ Arkansas ကို လိုက်လျောညီထွေဖြစ်အောင် စုံစမ်းဖော်ထုတ်မည်ဟု ညွှန်ပြပြီးနောက် Faubus အား သိသိသာသာ ဖိအားပေးခဲ့သည်။ထို့နောက် Faubus သည် ပေါင်းစည်းရေးနှင့် ဖက်ဒရယ်တရားရုံး၏ စီရင်ချက်ကို ဆန့်ကျင်ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။Faubus ၏ ခုခံမှုသည် ဖက်ဒရယ်တရားရုံးများ၏ အမိန့်များကို လိုက်နာရန် ဆုံးဖြတ်ထားသည့် သမ္မတ Dwight D. Eisenhower ၏ အာရုံစိုက်မှုကို ရရှိခဲ့သည်။အစိုးရကျောင်းများကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ခြင်း၏ ပန်းတိုင်အတွက် အကောင်းဆုံးမှာ သူသည် နွေးထွေးသည်ဟု ဝေဖန်သူများက စွပ်စွဲခဲ့သည်။သို့သော် Eisenhower သည် Arkansas ရှိ အမျိုးသားအစောင့်တပ်အား ဖက်ဒရယ်တပ်ဖွဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ စစ်တန်းလျားများသို့ ပြန်သွားရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။Eisenhower သည် ကျောင်းသားများကို ကာကွယ်ရန်အတွက် 101st Airborne Division ၏ အစိတ်အပိုင်းများကို Little Rock သို့ ဖြန့်ကျက်ချထားခဲ့သည်။ကျောင်းသားများသည် ကြမ်းတမ်းသော အခြေအနေအောက်တွင် အထက်တန်းကျောင်းကို တက်ခဲ့ကြသည်။သူတို့သည် ပထမနေ့တွင် ကျောင်းသို့ရောက်ရန် တံတွေးထွေးခြင်း၊ ပြောင်လှောင်သော လူဖြူများကို ဖြတ်ကျော်ခဲ့ရပြီး ကျန်တစ်နှစ်တာလုံး အခြားကျောင်းသားများ၏ နှောင့်ယှက်မှုကို ခံခဲ့ရသည်။ဖက်ဒရယ်တပ်များက ကျောင်းသားများကို စာသင်ခန်းများကြားတွင် လုံခြုံရေးယူထားသော်လည်း စစ်သားများက အနီးနားတွင် မရှိသည့်အခါ လူဖြူကျောင်းသားများ၏ ရိုက်နှက်ခြင်းကိုပင် ခံခဲ့ရသည်။Little Rock Nine မှတစ်ဦးဖြစ်သော Minnijean Brown သည် ကျောင်းနေ့လည်စာစားပွဲတွင် သူမအား နှောင့်ယှက်နေသော လူဖြူကျောင်းသားတစ်ဦး၏ ဦးခေါင်းပေါ် ငရုတ်သီးပန်းကန်လုံး ဖိတ်ကျခြင်းကြောင့် ဆိုင်းငံ့ခံခဲ့ရသည်။နောက်ပိုင်းတွင် လူဖြူအမျိုးသမီး ကျောင်းသူလေးအား နှုတ်ဖြင့် အဓမ္မပြုကျင့်မှုဖြင့် နှင်ထုတ်ခံခဲ့ရသည်။
Play button
1960 Jan 1 - 1976 Jan

ကျောင်းသား အကြမ်းမဖက်ရေး ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီ

United States
ကျောင်းသား အကြမ်းမဖက်ရေး ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီသည် ၁၉၆၀ ခုနှစ်များအတွင်း အရပ်ဘက်အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှုအတွက် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ကျောင်းသားကတိကဝတ်၏ အဓိကလမ်းကြောင်းဖြစ်သည်။Greensboro၊ North Carolina နှင့် Nashville၊ Tennessee ရှိ ခွဲခြားထားသော နေ့လည်စာကောင်တာများတွင် ကျောင်းသား ဦးဆောင်သော ထိုင်ခြင်းမှ ပေါ်ထွက်လာသော 1960 ခုနှစ်တွင် ကော်မတီသည် အာဖရိကန်အမေရိကန်များ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုနှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ဖယ်ထုတ်မှုဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများကို ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်ပေးရန်နှင့် ကူညီဆောင်ရွက်ပေးရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။၁၉၆၂ ခုနှစ်မှစ၍ မဲဆန္ဒရှင်ပညာပေးပရောဂျက်၏ ပံ့ပိုးကူညီမှုဖြင့် SNCC သည် နက်ရှိုင်းတောင်ပိုင်းရှိ လူမည်းမဲဆန္ဒရှင်များအား မှတ်ပုံတင်ခြင်းနှင့် စည်းရုံးခြင်းတို့ကို ကတိပြုခဲ့သည်။မစ္စစ္စပီ လွတ်လပ်ရေး ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီနှင့် အလာဘားမားရှိ Lowndes ကောင်တီ လွတ်လပ်ရေးအဖွဲ့အစည်းတို့ကဲ့သို့သော ဆက်စပ်အဖွဲ့အစည်းများသည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ အကာအကွယ်များ ကျင့်သုံးရန် ဗဟိုအစိုးရနှင့် ပြည်နယ်အစိုးရအပေါ် ဖိအားများတိုးမြင့်လာစေရန် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။1960 ခုနှစ်များအလယ်ပိုင်းတွင် ရရှိလာသောအမြတ်အစွန်းများ၏ တိုင်းတာမှုသဘောသဘာဝနှင့် ခုခံတွန်းလှန်ခဲ့ကြသည့် အကြမ်းဖက်မှုများသည် အဖွဲ့၏အကြမ်းမဖက်ရေးအခြေခံမူများမှ သဘောထားကွဲလွဲမှုများဖြစ်ပေါ်နေပြီး အမျိုးသားရေးလှုပ်ရှားမှုတွင် လူဖြူပါဝင်မှု၊ ရုံး၊ ဦးဆောင်မှု နှင့် ဦးတည်ချက်။တစ်ချိန်တည်းမှာပင် မူလစီစဉ်သူအချို့သည် တောင်ပိုင်းခရစ်ယာန်ခေါင်းဆောင်မှုညီလာခံ (SCLC) နှင့် လက်တွဲလုပ်ဆောင်နေကြပြီး အခြားသူများမှာ ခွဲခြားမှုမရှိသော ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီနှင့် ပြည်ထောင်စုရန်ပုံငွေဖြင့် ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုတိုက်ဖျက်ရေးအစီအစဉ်များသို့ ဆုံးရှုံးသွားကြသည်။၁၉၆၈ ခုနှစ်တွင် Black Panther ပါတီနှင့် ဖျက်သိမ်းပြီးနောက် SNCC သည် ထိထိရောက်ရောက် ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။၎င်း၏ အစောပိုင်းနှစ်များ၏ အောင်မြင်မှုများကြောင့် SNCC သည် အာဖရိကန်-အမေရိကန်အသိုင်းအဝိုင်းများ၏ စွမ်းဆောင်နိုင်ရေးအတွက် အဖွဲ့အစည်းဆိုင်ရာနှင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အတားအဆီးများကို ဖြိုခွဲခြင်းဖြင့် ဂုဏ်ပြုခံရပါသည်။
Play button
1960 Feb 1 - Jul 25

ဂရင်းစဘိုရို ထိုင်ခုံများ

Greensboro, North Carolina, US
1958 ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင်၊ NAACP လူငယ်ကောင်စီသည် Kansas၊ Wichita မြို့လယ်ရှိ Dockum ဆေးစတိုး၏ နေ့လယ်စာကောင်တာတွင် ထိုင်ခြင်းများကို ပံ့ပိုးပေးခဲ့သည်။သုံးပတ်ကြာပြီးနောက်၊ လှုပ်ရှားမှုသည် စတိုးဆိုင်အား သီးသန့်နေရာထိုင်ခင်းဆိုင်ရာ မူဝါဒကို ပြောင်းလဲရန် အောင်မြင်ခဲ့ပြီး မကြာမီတွင် Kansas ရှိ Dockum စတိုးဆိုင်အားလုံးကို ခွဲခြားထားသည်။Clara Luper ဦးဆောင်သော Oklahoma City ရှိ Katz ဆေးဆိုင်တွင် ကျောင်းသားတစ်ဦး ထိုင်သည့်နှစ်မှာပင် ဤလှုပ်ရှားမှုကို လျင်မြန်စွာ လိုက်နာခဲ့သည်။မြောက်ကယ်ရိုလိုင်းနားပြည်နယ်၊ Greensboro ရှိ Woolworth ၏စတိုးဆိုင်တွင် ဧရိယာကောလိပ်များမှ လူမည်းကျောင်းသားအများစု ဦးဆောင်ခဲ့သည်။ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်၊ ၁၉၆၀ တွင် ကျောင်းသားလေးယောက်ဖြစ်သော Ezell A. Blair Jr., David Richmond, Joseph McNeil, and Franklin McCain တို့သည် မြောက်ကာရိုလိုင်းနား စိုက်ပျိုးရေးနှင့် နည်းပညာကောလိပ်မှ လူမည်းကောလိပ်မှ Woolworth ၏ မူဝါဒကို ကန့်ကွက်ရန် ခွဲခြားထားသော နေ့လည်စာကောင်တာတွင် ထိုင်နေပါသည်။ အာဖရိကန်အမေရိကန်များကို အစားအသောက် ကျွေးမွေးခြင်းမှ ဖယ်ထုတ်ခြင်းကျောင်းသားလေးဦးသည် စတိုးဆိုင်၏ အခြားအစိတ်အပိုင်းများတွင် ပစ္စည်းသေးသေးလေးများ ဝယ်ယူပြီး ဖြတ်ပိုင်းများကို သိမ်းဆည်းကာ နေ့လည်စာ ကောင်တာတွင် ထိုင်ကာ ကျွေးမွေးရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။ဝန်ဆောင်မှု ငြင်းပယ်ခံရပြီးနောက် ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ ပြေစာများကို ထုတ်ကာ စတိုးဆိုင်တွင် နေရာတိုင်းတွင် အဘယ်ကြောင့် ကောင်းသနည်းဟု မေးမြန်းခဲ့သော်လည်း နေ့လည်စာ ကောင်တာတွင် မရှိပေ။ဆန္ဒပြသူများသည် ပရော်ဖက်ရှင်နယ် ၀တ်စားဆင်ယင်ရန်၊ တိတ်တိတ်ဆိတ်ဆိတ် ထိုင်ရန်၊ ထိုင်ခုံနေရာတိုင်းကို နေရာယူရန် တွန်းအားပေးခံခဲ့ရပြီး လူဖြူစာနာသူများ ပါဝင်နိုင်စေရန် Greensboro ထိုင်ခုံကို ဗာဂျီးနီးယား၊ Richmond တွင် အခြားထိုင်သူများမှ လျင်မြန်စွာ လိုက်လာခဲ့သည်။Nashville, Tennessee;နှင့် အတ္တလန်တာ၊ ဂျော်ဂျီယာ။ယင်းတို့အနက်မှ ချက်ချင်းအထိရောက်ဆုံးမှာ ရာနှင့်ချီသော စည်းစနစ်ကျပြီး စည်းကမ်းကောင်းမွန်သော ကောလိပ်ကျောင်းသား ရာပေါင်းများစွာသည် သပိတ်မှောက်သည့် လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုနှင့် ညှိနှိုင်းပြီး ထိုင်နေခြင်းဖြစ်သည်။တောင်ပိုင်းဒေသရှိ စတိုးဆိုင်များ၏ နေ့လည်စာ ကောင်တာများတွင် ကျောင်းသားများက စတင်ထိုင်နေကြစဉ်၊ ရဲများနှင့် အခြားတာဝန်ရှိသူများက ဆန္ဒပြသူများအား နေ့လည်စာစားခန်းများမှ ကယ်ထုတ်ရန် တစ်ခါတစ်ရံတွင် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်စွာ အင်အားသုံးကာ တွန်းအားပေးခဲ့ကြသည်။
Play button
1960 Dec 5

Boynton v Virginia

Supreme Court of the United St
Boynton v. Virginia, 364 US 454, သည် US တရားရုံးချုပ်၏ အထင်ကရ ဆုံးဖြတ်ချက်ဖြစ်သည်။လူဖြူများသာဖြစ်သည့် ဘတ်စ်ကားဂိတ်ရှိ စားသောက်ဆိုင်တစ်ဆိုင်တွင် ကျူးကျော်ဝင်ရောက်မှုဖြင့် အာဖရိကန်အမေရိကန်ဥပဒေကျောင်းသူတစ်ဦးအား စီရင်ချက်ချသည့်အမှုကို ပယ်ချလိုက်သည်။နိုင်ငံတွင်းခရီးသည်ပို့ဆောင်ရေးတွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းကို တားမြစ်ထားသည့် Interstate Commerce အက်ဥပဒေအား ချိုးဖောက်ခြင်းကြောင့် အများပြည်သူသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးတွင် လူမျိုးရေးခွဲခြားခြင်းမှာ တရားမဝင်ကြောင်း စွဲချက်တင်ထားသည်။ထို့အပြင် ဘတ်စ်ကား သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးသည် စက်မှုလုပ်ငန်းတွင် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကို တားမြစ်ရန် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုအစိုးရအား ထိန်းကျောင်းခွင့်ပြုရန် ပြည်နယ်အတွင်း ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးနှင့် လုံလုံလောက်လောက် ဆက်စပ်နေသည်ဟု ၎င်းကဆိုသည်။၎င်း၏ဆုံးဖြတ်ချက်တွင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေဆိုင်ရာမေးခွန်းများကို မဆုံးဖြတ်နိုင်ခြင်းကြောင့် Boynton ၏ အရေးပါမှုသည် ၎င်း၏ ဆုံးဖြတ်ချက်တွင် မပါဝင်သည့်အပြင် ပြည်နယ်အချင်းချင်း ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးနှင့် ပတ်သက်သည့် ဖက်ဒရယ်အာဏာများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ဖတ်ရှုခြင်းကိုလည်း ဆုံးဖြတ်ချက်ချသည့်အချိန်၌ ကောင်းမွန်စွာ ချမှတ်နိုင်ခဲ့သည်။၎င်း၏ အရေးပါမှုမှာ အများသူငှာ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးတွင် လူမျိုးရေးခွဲခြားခြင်းအား တားမြစ်ခြင်းသည် Freedom Rides ဟုခေါ်သော လှုပ်ရှားမှုဆီသို့ တိုက်ရိုက် ဦးတည်သွားခြင်းဖြစ်ပြီး အာဖရိကန်အမေရိကန်များနှင့် လူဖြူများစုပေါင်းကာ ခွဲခြားမှုကို တွန်းအားပေးသည့် ဒေသန္တရဥပဒေ သို့မဟုတ် ဓလေ့ထုံးတမ်းများကို စိန်ခေါ်ရန်အတွက် တောင်ဘက်ရှိ အများသူငှာ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးပုံစံအမျိုးမျိုးကို စီးနင်းခဲ့ကြသည်။စက်တင်ဘာ 22 ရက် 1961 တွင် ICC သည် ၎င်း၏ 1955 Keys နှင့် NAACP စီရင်ထုံးများအပြင် Boynton ရှိ တရားရုံးချုပ်၏ စီရင်ချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်သည့် စည်းမျဉ်းများထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး နိုဝင်ဘာလ 1 ရက်နေ့တွင် အဆိုပါစည်းမျဉ်းများ အသက်ဝင်ခဲ့ပြီး Jim Crow သည် အများပြည်သူသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးတွင် ထိရောက်စွာအဆုံးသတ်ခဲ့သည်။
Play button
1961 Jan 1 - 1962

Albany လှုပ်ရှားမှု

Albany, Georgia, USA
လွတ်လပ်ရေးစီးနင်းမှုတွင် အပြည့်အ၀ပါဝင်ရန် ပျက်ကွက်မှုအတွက် ကျောင်းသားတက်ကြွလှုပ်ရှားသူအချို့က ဝေဖန်ခံခဲ့ရသည့် SCLC သည် ၁၉၆၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလတွင် ဂျော်ဂျီယာနိုင်ငံ၊ အယ်လ်ဘာနီတွင် ခွဲထွက်ရေးလှုပ်ရှားမှုတစ်ခုအတွက် ၎င်း၏ဂုဏ်သိက္ခာနှင့် အရင်းအမြစ်များစွာကို ကတိပြုခဲ့သည်။ အချို့သော SNCC မှ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများသည် ဒေသတွင်း စီစဉ်သူများ ကြုံတွေ့နေရသော အန္တရာယ်များမှ ဝေးကွာကာ ရလဒ်အဖြစ် လှောင်ပြောင်သော နာမည်ပြောင် "De Lawd" ပေးခြင်းဖြင့်- SNCC စီစဉ်သူများနှင့် ဒေသခံခေါင်းဆောင်များ ဦးဆောင်သော ကမ်ပိန်းကို ကူညီရန် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့သည်။ဒေသခံရဲချုပ် Laurie Pritchett နှင့် လူမည်းအသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း သဘောထားကွဲလွဲမှုများကြောင့် မဲဆွယ်မှုမှာ မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။ရည်မှန်းချက်တွေက အတိအကျ မလုံလောက်ပါဘူး။Pritchett သည် အမျိုးသားရေးအမြင်ကို လောင်ကျွမ်းစေသော ဆန္ဒပြသူများကို အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုများ မပါဘဲ ချီတက်ဆန္ဒပြသူများကို ပါ၀င်သည်။အနီးနားရှိ အသိုက်အဝန်းများတွင် ဖမ်းဆီးခံထားရသော ဆန္ဒပြသူများကို အကျဉ်းထောင်များသို့ ခေါ်ဆောင်သွားနိုင်ရန်လည်း စီစဉ်ပေးခဲ့ပြီး ၎င်း၏ ထောင်ထဲတွင် နေရာအများအပြား ကျန်ရှိနေစေခဲ့သည်။Pritchett သည် ဘုရင်၏ တည်ရှိမှုကို အန္တရာယ်တစ်ခုအဖြစ် ကြိုမြင်ခဲ့ပြီး ဘုရင်၏ လူမည်းအသိုင်းအဝိုင်း၏ စုဝေးမှုကို ရှောင်ရှားရန် သူ့အား လွှတ်ပေးခဲ့သည်။ဘုရင်သည် ထူးထူးခြားခြား အောင်ပွဲများ မရရှိခဲ့ဘဲ ၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် ထွက်ခွာခဲ့သည်။သို့သော်လည်း ပြည်တွင်းလှုပ်ရှားမှုသည် ဆက်လက်ရုန်းကန်ခဲ့ပြီး လာမည့်နှစ်အနည်းငယ်အတွင်း သိသာထင်ရှားသော အကျိုးအမြတ်များ ရရှိခဲ့သည်။
Play button
1961 May 4 - Dec 10

Freedom Riders

First Baptist Church Montgomer
Freedom Riders များသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု တရားရုံးချုပ်၏ ဆုံးဖြတ်ချက်များကို လိုက်နာခြင်းမရှိသည့် Morgan v. Virginia (1946) နှင့် Boynton v. Virginia (1960) တို့ကို စိန်ခေါ်ရန် သီးခြားခွဲထားသော အမေရိကန်တောင်ပိုင်းသို့ ပြည်နယ်တွင်းဘတ်စ်ကားများကို စီးခဲ့ကြသော Freedom Riders များဖြစ်သည်။ ခွဲခြားထားသော အများပိုင်ဘတ်စ်ကားများသည် အခြေခံဥပဒေနှင့်မညီဟု ပြဋ္ဌာန်းထားသည်။တောင်ပိုင်းပြည်နယ်များသည် စီရင်ထုံးများကို လျစ်လျူရှုခဲ့ပြီး ဖက်ဒရယ်အစိုးရသည် ၎င်းတို့အား ပြဋ္ဌာန်းရန် ဘာမှမလုပ်ဆောင်ခဲ့ပေ။ပထမဆုံး Freedom Ride သည် ၁၉၆၁ ခုနှစ် မေလ ၄ ရက်နေ့တွင် ဝါရှင်တန်ဒီစီမှ ထွက်ခွာခဲ့ပြီး မေလ ၁၇ ရက်နေ့တွင် New Orleans သို့ ရောက်ရှိရန် စီစဉ်ထားသည်။Boynton သည် စားသောက်ဆိုင်များနှင့် ပြည်နယ်လိုင်းများကိုဖြတ်ကျော်သော ဘတ်စ်ကားများကို ပြေးဆွဲပေးသည့် ဂိတ်များတွင် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုကို တားမြစ်ထားသည်။Boynton စီရင်ချက်မချမီ ငါးနှစ်အလိုတွင်၊ Interstate Commerce Commission (ICC) သည် Sarah Keys v. Carolina Coach Company (1955) တွင် Plessy v. Ferguson (1896) အယူဝါဒကို သီးခြားဖြစ်သော်လည်း တန်းတူညီမျှသော ပြည်နယ်ဘတ်စ်ကားများကို ပြတ်ပြတ်သားသား ရှုတ်ချခဲ့ကြောင်း၊ ခရီးသွား။ICC သည် ၎င်း၏ စီရင်ချက်ကို လိုက်နာရန် ပျက်ကွက်ခဲ့ပြီး Jim Crow သည် တောင်ဘက်တစ်ဝှမ်း ခရီးသွားလာရေး ဥပဒေများကို ဆက်လက်ကျင့်သုံးခဲ့သည်။Freedom Riders များသည် ထိုင်ခုံများတွင် ခွဲခြားမှုကို တွန်းအားပေးသည့် ဒေသန္တရဥပဒေများ သို့မဟုတ် ဓလေ့ထုံးစံများကို စိန်ခေါ်ရန်အတွက် တောင်ပိုင်းရှိ ပြည်နယ်တွင်းဘတ်စ်ကားများကို စီးခြင်းဖြင့် လက်ရှိအနေအထားကို စိန်ခေါ်ခဲ့သည်။Freedom Rides နှင့် ၎င်းတို့ လှုံ့ဆော်သည့် ပြင်းထန်သော တုံ့ပြန်မှုများသည် အမေရိကန် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှု၏ ယုံကြည်စိတ်ချရမှုကို အားကောင်းစေသည်။၎င်းတို့သည် ဖက်ဒရယ်ဥပဒေအား လျစ်လျူရှုခြင်းနှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံတောင်ပိုင်းတွင် ခွဲခြားမှုကို တွန်းအားပေးရန် အသုံးပြုသည့် ဒေသဆိုင်ရာ အကြမ်းဖက်မှုများကို အမျိုးသားရေး အာရုံစိုက်မှုကို တောင်းဆိုခဲ့သည်။စီးနင်းသူများကို ပိုင်နက်ကျူးလွန်မှု၊ ဥပဒေမဲ့စုဝေးမှု၊ ပြည်နယ်နှင့် ဒေသဆိုင်ရာ Jim Crow ဥပဒေများကို ချိုးဖောက်မှု၊ အခြားပြစ်မှုများဖြင့် ရဲများက ဖမ်းဆီးခဲ့သော်လည်း မကြာခဏဆိုသလို လူဖြူလူအုပ်များက ၎င်းတို့ကို စွက်ဖက်ခြင်းမရှိဘဲ ၎င်းတို့ကို ပထမဆုံး တိုက်ခိုက်ခွင့်ပေးခဲ့သည်။Boynton ရှိ တရားရုံးချုပ်၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ဒေသဆိုင်ရာ ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းဆိုင်ရာ စည်းမျဉ်းများကို လျစ်လျူရှုရန် ပြည်နယ်တွင်း ခရီးသွားများ၏ အခွင့်အရေးကို ထောက်ခံခဲ့သည်။Freedom Riders တွေရဲ့ လုပ်ရပ်ကို တောင်ပိုင်းဒေသနဲ့ ပြည်နယ်ရဲတွေက ရာဇ၀တ်မှုအဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး တချို့နေရာတွေမှာ ဖမ်းဆီးခဲ့ပါတယ်။ဘာမင်ဂမ်၊ အလာဘားမားကဲ့သို့သော အချို့သောဒေသများတွင် ရဲတပ်ဖွဲ့သည် Ku Klux Klan အခန်းများနှင့် အခြားလူဖြူလူဖြူများနှင့် ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်ကာ စီးနင်းသူများကို တိုက်ခိုက်ရန် လူအုပ်အား ခွင့်ပြုခဲ့သည်။
Play button
1962 Sep 30 - 1961 Oct 1

Ole Miss Riot 1962

Lyceum - The Circle Historic D
1962 ခုနှစ် Ole Miss အဓိကရုဏ်းသည် မစ္စစ္စပီ၊ မစ္စစ္စပီ၊ အောက်စဖို့ဒ်ရှိ Ole Miss ဟုခေါ်သော မစ္စစ္စပီတက္ကသိုလ်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပြင်းထန်သော အနှောင့်အယှက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ခွဲထွက်ရေးအဓိကရုဏ်းသမားများသည် အာဖရိကန်အမေရိကန်စစ်ပြန် James Meredith ၏စာရင်းသွင်းမှုကို တားဆီးရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြပြီး သမ္မတ John F. Kennedy သည် အမေရိကန်သမိုင်းတွင် အနှောက်အယှက်ဖြစ်စေဆုံးသော တပ်ဖွဲ့ဝင် 30,000 ကျော်ကို စုစည်းခြင်းဖြင့် အဓိကရုဏ်းကို နှိမ်နင်းရန် ဖိအားပေးခံခဲ့ရသည်။တရားရုံးချုပ်၏ 1954 ဆုံးဖြတ်ချက် Brown v. Board of Education တွင် Meredith သည် 1961 ခုနှစ်တွင်လျှောက်ထားခြင်းဖြင့် Ole Miss ကိုပေါင်းစည်းရန်ကြိုးစားခဲ့သည်။ သူသည်အာဖရိကန်အမေရိကန်ဖြစ်ကြောင်းတက္ကသိုလ်ကိုအကြောင်းကြားသောအခါတွင်သူ၏ ၀ င်ခွင့်နှောင့်နှေးပြီးပထမ ဦး ဆုံးကျောင်းတာဝန်ရှိသူများနှင့်ကျောင်းတာဝန်ရှိသူများမှပိတ်ဆို့ခဲ့သည်။ ထို့နောက် မစ္စစပီပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Ross Barnett က ပြောသည်။သူ၏စာရင်းသွင်းခြင်းကိုပိတ်ပင်ရန် Barnett သည် Meredith ကိုပင်ခေတ္တထောင်ဒဏ်ချမှတ်ခဲ့သည်။စာရင်းသွင်းရန် ဗဟိုအရာရှိများနှင့်အတူ Meredith ၏ ကြိုးပမ်းမှုအများအပြားကို ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအရ ပိတ်ဆို့ထားသည်။အကြမ်းဖက်မှုများကိုရှောင်ရှားရန်နှင့် Meredith ၏စာရင်းသွင်းမှုကိုသေချာစေရန်မျှော်လင့်ချက်ဖြင့်သမ္မတကနေဒီနှင့်ရှေ့နေချုပ် Robert F. Kennedy သည် Barnett နှင့်အကျိုးမရှိသောတယ်လီဖုန်းညှိနှိုင်းမှုများဆက်တိုက်ပြုလုပ်ခဲ့သည်။နောက်ထပ် မှတ်ပုံတင်ရန် ကြိုးပမ်းမှုတစ်ခုအတွက် ပြင်ဆင်မှုတွင် တည်ငြိမ်မှုထိန်းသိမ်းရန် Meredith နှင့်အတူ ဖက်ဒရယ်ဥပဒေစိုးမိုးရေးအရာရှိများကို စေလွှတ်ခဲ့သော်လည်း ကျောင်းဝင်းတွင် အဓိကရုဏ်းဖြစ်ပွားခဲ့သည်။လူဖြူအာဏာရှင် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး Edwin Walker ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း သွေးထိုးလှုံ့ဆော်မှုကြောင့် လူအုပ်က သတင်းထောက်များနှင့် ပြည်ထောင်စု အရာရှိများကို နှိပ်စက်ခြင်း၊ ပစ္စည်းများကို မီးရှို့ လုယက်ခြင်း၊ မော်တော်ယဉ်များကို ပြန်ပေးဆွဲခဲ့သည်။သတင်းထောက်များ၊ အမေရိကန် စစ်ဗိုလ်ချုပ်များနှင့် အမေရိကန် လက်ထောက်ရှေ့နေချုပ် Nicholas Katzenbach တို့သည် တက္ကသိုလ်၏ စီမံခန့်ခွဲရေး အဆောက်အဦဖြစ်သည့် Lyceum တွင် ခိုလှုံနေခဲ့ကြသည်။အောက်တိုဘာ ၁ ရက် နံနက်နှောင်းပိုင်းတွင် စစ်ဗိုလ်ချုပ် ၂၇ ဦး သေနတ်ဒဏ်ရာများရရှိခဲ့ပြီး ပြင်သစ်သတင်းထောက်တစ်ဦးအပါအဝင် အရပ်သားနှစ်ဦး သတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည်။အကြောင်းကြားပြီးသည်နှင့် Kennedy သည် Insurrection Act of 1807 ကို ခေါ်ဆိုခဲ့ပြီး ဗိုလ်မှူးချုပ် Charles Billingslea လက်အောက်ရှိ အမေရိကန်စစ်တပ် တပ်ခွဲများ ထားရှိကာ အဓိကရုဏ်းကို နှိမ်နင်းခဲ့သည်။အဓိကရုဏ်းနှင့် ဖယ်ဒရယ်ဖြိုခွင်းမှုတို့သည် လူထုအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှု၏ အဓိကအလှည့်အပြောင်းတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ပြီး Ole Miss ၏ခွဲခြားမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်- Mississippi ရှိ အများပြည်သူဆိုင်ရာပညာရေးဌာနများ၏ ပထမဆုံးသောပေါင်းစည်းမှုဖြစ်လာခဲ့သည်။လူထုအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှုအတွင်း နောက်ဆုံးအကြိမ် တပ်ဖွဲ့ဝင်များကို ဖြန့်ကျက်ထားခဲ့ပြီး ကြီးမားသော ခုခံရေးနည်းဗျူဟာ၏ အဆုံးသတ်အဖြစ် မှတ်ယူသည်။ယခုအခါတွင် James Meredith ၏ ရုပ်တုသည် ကျောင်းဝင်းအတွင်း အဖြစ်အပျက်ကို အထိမ်းအမှတ်ပြုနေပြီး အဓိကရုဏ်းဖြစ်ပွားသည့်နေရာကို အမျိုးသားသမိုင်းဝင် အထင်ကရနေရာအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။
Play button
1963 Jan 1 - 1964

St Augustine လှုပ်ရှားမှု

St. Augustine, Florida, USA
စိန့်သြဂတ်စတင်းသည် 1565 ခုနှစ်တွင် စပိန်လူမျိုးများမှ တည်ထောင်ခဲ့သော "Nation's Oldest City" အဖြစ် ကျော်ကြားခဲ့ပါသည်။ ၎င်းသည် 1964 ခုနှစ်၏ အထင်ကရ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးများအက်ဥပဒေ ကို ကျော်လွန်သွားသည်အထိ ဇာတ်ခုံဖြစ်လာခဲ့သည်။ Robert B ဦးဆောင်သော ပြည်တွင်းလှုပ်ရှားမှု . Hayling သည် လူမည်းသွားဆရာဝန်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး NAACP နှင့် ဆက်စပ်နေသော လေတပ်ဝါရင့်လေတပ်သား ဟေလင်းသည် 1963 ခုနှစ်ကတည်းက ခွဲခြားထားသော ဒေသဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းများကို ခေါ်ယူခဲ့သည်။ 1964 ခုနှစ် ဆောင်းဦးရာသီတွင်၊ ဟေလင်းနှင့် အဖော်သုံးဦးတို့သည် Ku Klux Klan ချီတက်ပွဲ၌ ရက်ရက်စက်စက် ရိုက်နှက်ခံခဲ့ရသည်။Nightriders များသည် လူမည်းအိမ်များသို့ ပစ်သတ်ကြပြီး Audrey Nell Edwards၊ JoeAnn Anderson၊ Samuel White နှင့် Willie Carl Singleton ("The St. Augustine Four" ဟုလူသိများသော) ဆယ်ကျော်သက်များသည် Woolworth ၏နေ့လယ်စာကောင်တာတွင် ထိုင်ကာ ကျွေးမွေးရန်ရှာဖွေနေပါသည်။ .၎င်းတို့အား ပိုင်နက်ကျူးလွန်မှုဖြင့် ဖမ်းဆီးကာ ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ကာ ထောင်ဒဏ်ခြောက်လနှင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးကျောင်းကို ချမှတ်ခဲ့သည်။Pittsburgh Courier၊ Jackie Robinson နှင့် အခြားသူများ၏ အမျိုးသားဆန္ဒပြပွဲများအပြီးတွင် ဖလော်ရီဒါပြည်နယ် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးနှင့် အစိုးရအဖွဲ့၏ အထူးလုပ်ဆောင်ချက်တစ်ရပ်ကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ဖိနှိပ်မှုကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် စိန့်သြဂတ်စတင် လှုပ်ရှားမှုသည် အကြမ်းမဖက်ဘဲ တိုက်ရိုက်လုပ်ဆောင်မှုအပြင် လက်နက်ကိုင် မိမိကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ခြင်းကိုလည်း ကျင့်သုံးခဲ့သည်။1963 ခုနှစ် ဇွန်လတွင် Hayling က "ကျွန်တော်နဲ့ တခြားသူတွေ လက်နက်ကိုင်ပြီး သေနတ်နဲ့ ပစ်သတ်ပြီး နောက်ပိုင်းမှာ မေးခွန်းတွေကို ဖြေပါမယ်။ Medgar Evers လိုမျိုး ကျွန်တော်တို့ သေမှာမဟုတ်ဘူး" လို့ လူသိရှင်ကြား ပြောခဲ့ပါတယ်။ထိုမှတ်ချက်သည် နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ခေါင်းကြီးပိုင်းများကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။Klan သည် စိန့်သြဂတ်စတင်းရှိ လူမည်းရပ်ကွက်များကို အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်သောအခါ Hayling ၏ NAACP အဖွဲ့ဝင်များက ၎င်းတို့အား သေနတ်ဖြင့်ပစ်သတ်လေ့ရှိသည်။1963 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် Klansman တစ်ဦး သေဆုံးခဲ့သည်။1964 ခုနှစ်တွင် Hayling နှင့် အခြားသောတက်ကြွလှုပ်ရှားသူများသည် တောင်ပိုင်းခရစ်ယာန်ခေါင်းဆောင်မှုညီလာခံကို စိန့်သြဂတ်စတင်သို့လာရောက်ရန် တိုက်တွန်းခဲ့သည်။ထင်ရှားသော Massachusetts အမျိုးသမီးလေးဦး – Mary Parkman Peabody၊ Esther Burgess၊ Hester Campbell (အားလုံးသော ခင်ပွန်းများသည် Episcopal ဂိုဏ်းအုပ်များ) နှင့် Florence Rowe (ခင်ပွန်းသည် John Hancock Insurance Company ၏ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ခဲ့သည့်) တို့သည်လည်း ၎င်းတို့အား ထောက်ပံ့ကြေးပေးရန် လာရောက်ခဲ့ကြသည်။Massachusetts ပြည်နယ်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး၏ အသက် 72 နှစ်အရွယ် မိခင် Peabody သည် ပေါင်းစည်းထားသော အုပ်စုတစ်ခုရှိ Ponce de Leon Motor Lodge တွင် အစာစားရန် ကြိုးပမ်းမှုကြောင့် နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းရှိ ရှေ့စာမျက်နှာတွင် သတင်းများထွက်ပေါ်ခဲ့ပြီး St. သြဂတ်ာ အာရုံ။နောက်ပိုင်းလများအတွင်း ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လူသိရှင်ကြား လှုပ်ရှားမှုများကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ဘုရင်အဖမ်းခံရသောအခါ သူသည် မြောက်ပိုင်းထောက်ခံသူ Rabbi Israel S. Dresner သို့ "စိန့်သြဂတ်စတင်အကျဉ်းထောင်မှ ပေးစာ" ကို ပေးပို့ခဲ့သည်။တစ်ပတ်အကြာတွင်၊ ခွဲခြားထားသော Monson Motel တွင် ဆုတောင်းပွဲကျင်းပနေစဉ်တွင် အမေရိကန်သမိုင်းတွင် အကြီးမားဆုံးသော ရဗ္ဗိများကို အစုလိုက်အပြုံလိုက်ဖမ်းဆီးမှုကြီး ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။စိန့်သြဂတ်စတင်မြို့တွင် ရိုက်ကူးထားသော နာမည်ကြီးဓာတ်ပုံတစ်ခုတွင် Monson Motel ၏ မန်နေဂျာသည် လူမည်းများနှင့် လူဖြူများ ရေကူးကန်တွင် ဟိုက်ဒရိုကလိုရစ်အက်ဆစ်ကို ရေကူးကန်အတွင်း လောင်းထည့်နေသည်ကို တွေ့ရသည်။သူဒီလိုလုပ်လိုက်တာနဲ့ သူ့မျက်လုံးထဲမှာ လူမျိုးရေးအရ ညစ်ညမ်းနေတယ်လို့ ယူဆရတဲ့ “ရေကန်ကို သန့်ရှင်းရေးလုပ်နေတယ်” လို့ အော်လိုက်တယ်။1964 နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးအက်ဥပဒေကို အထက်လွှတ်တော်က မဲခွဲဆုံးဖြတ်မည့်နေ့တွင် ဝါရှင်တန်သတင်းစာတစ်စောင်၏ ရှေ့စာမျက်နှာတွင် ဓာတ်ပုံရိုက်ထားသည်။
Play button
1963 Apr 3 - May 10

ဘာမင်ဂမ်မဲဆွယ်

Birmingham, Alabama, USA
Albany လှုပ်ရှားမှုသည် SCLC အတွက် အရေးပါသော ပညာရေးတစ်ခုအဖြစ် ပြသခဲ့သော်လည်း၊ 1963 ခုနှစ်တွင် ဘာမင်ဂမ်ကမ်ပိန်းကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ အမှုဆောင်ဒါရိုက်တာ Wyatt Tee Walker သည် ဘာမင်ဂမ်မဲဆွယ်မှုအတွက် အစောပိုင်းဗျူဟာနှင့် နည်းဗျူဟာများကို ဂရုတစိုက်စီစဉ်ခဲ့သည်။၎င်းသည် အယ်လ်ဘာနီတွင်ကဲ့သို့ အလုံးစုံ ခွဲထွက်ခြင်းထက် ဘာမင်ဂမ်မြို့လယ်ရှိ ကုန်သည်များ၏ ခွဲထွက်ခြင်းကို ရည်ရွယ်ချက်တစ်ခုအပေါ် အာရုံစိုက်ထားသည်။မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုတွင် အကြမ်းမဖက်သော ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်မှု နည်းလမ်းမျိုးစုံကို အသုံးပြုကာ ထိုင်ခြင်းများ၊ ဒေသခံ ဘုရားကျောင်းများတွင် ဒူးထောက်ခြင်းနှင့် မဲဆန္ဒရှင်စာရင်းသွင်းခြင်း၏ အစပြုခြင်းအထိမ်းအမှတ်အဖြစ် ခရိုင်အဆောက်အအုံသို့ ချီတက်ခဲ့ကြသည်။သို့သော်လည်း မြို့တော်သည် ယင်းကဲ့သို့ ဆန္ဒပြပွဲများအားလုံးကို တားမြစ်ပိတ်ပင်ထားသည်။အဆိုပါအမိန့်သည် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်မညီဟု အခိုင်အမာယုံကြည်ကာ ယင်းကို ဖီဆန်ကာ ထောက်ခံသူများကို အစုလိုက်အပြုံလိုက် ဖမ်းဆီးခြင်းအတွက် ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။1963 ခုနှစ် ဧပြီလ 12 ရက်နေ့တွင် ဖမ်းဆီးခံရသူများထဲတွင် ဘုရင်အဖြစ် ရွေးချယ်ခံခဲ့ရသည်။အကျဉ်းကျနေစဉ် King သည် ၎င်း၏ကျော်ကြားသော "ဘာမင်ဂမ်အကျဉ်းထောင်မှ ပေးစာ" ကို သတင်းစာ၏ အနားသတ်များတွင် ရေးထိုးထားသော်လည်း သီးသန့်အကျဉ်းချထားစဉ်တွင် မည်သည့်စာရေးစာတမ်းကိုမျှ ခွင့်မပြုသောကြောင့် ရေးခဲ့သည်။ထောက်ခံသူများက ဘုရင်၏ လွတ်မြောက်မှုကို ရယူရန် ကြားဝင်ဆောင်ရွက်ပေးသည့် ကနေဒီအစိုးရထံ အယူခံဝင်ခဲ့ကြသည်။United Auto Workers ၏ဥက္ကဌ Walter Reuther သည် King နှင့်သူ၏ဆန္ဒပြသူများအား အာမခံချက်ပေးရန်အတွက် ဒေါ်လာ 160,000 ပေးရန်စီစဉ်ခဲ့သည်။စတုတ္ထမြောက်သားလေးမွေးဖွားပြီးနောက် အိမ်တွင် ပြန်လည်နာလန်ထူလာနေသော ဇနီးဖြစ်သူအား ဘုရင်က ခေါ်ဆိုခွင့်ပြုခဲ့ပြီး ဧပြီ ၁၉ ရက်အစောပိုင်းတွင် ပြန်လည်လွတ်မြောက်လာခဲ့သည်။သို့သော်လည်း စွန့်စားဖမ်းဆီးရန် ဆန္ဒရှိနေသည့် ဆန္ဒပြသူ များ မရှိတော့သဖြင့် မဲဆွယ်စည်းရုံးမှုမှာ တုန်လှုပ်သွားခဲ့သည်။SCLC ၏ တိုက်ရိုက်လုပ်ဆောင်မှုဒါရိုက်တာနှင့် အကြမ်းမဖက်ပညာရေးဒါရိုက်တာ James Bevel သည် ဆန္ဒပြပွဲများတွင်ပါဝင်ရန် အထက်တန်းကျောင်းသားများကို လေ့ကျင့်ပေးရန် ရဲရင့်ပြီး အငြင်းပွားဖွယ်နည်းလမ်းတစ်ခုကို တီထွင်ခဲ့သည်။ရလဒ်အနေဖြင့် Children's Crusade ဟုခေါ်တွင်သည့်အနေဖြင့် ဆန္ဒပြပွဲများပါဝင်ရန် ၁၆ လမ်းနှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်းတွင် တွေ့ဆုံရန် မေလ ၂ ရက်နေ့တွင် ကျောင်းသားတစ်ထောင်ကျော် ကျောင်းပျက်သွားခဲ့သည်။ဘာမင်ဂမ်မြို့တော်ဝန်ကို ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းအကြောင်း ပြောရန် မြို့တော်ခန်းမသို့ လမ်းလျှောက်ရန် ကြိုးပမ်းရာတွင် တစ်ကြိမ်လျှင် ခြောက်ရာကျော်သည် ဘုရားကျောင်းမှ ငါးဆယ်ကျော် ချီတက်ခဲ့ကြသည်။အဖမ်းခံရပြီး ထောင်ကျတယ်။ပထမအကြိမ်တွေ့ဆုံမှုတွင် ရဲတပ်ဖွဲ့က ထိန်းကျောင်းခဲ့သည်။သို့သော် နောက်တစ်နေ့တွင် နောက်ထပ် ကျောင်းသားတစ်ထောင် ဘုရားကျောင်းတွင် စုဝေးခဲ့ကြသည်။Bevel သည် တစ်ကြိမ်လျှင် အယောက်ငါးဆယ် ချီတက်လာသောအခါ Bull Connor သည် နောက်ဆုံးတွင် ရဲခွေးများကို လွှတ်လိုက်ပြီး မြို့၏ မီးသတ်ပိုက်များမှ ရေစီးကြောင်းများကို ကလေးငယ်များထံ လှည့်ပေးခဲ့သည်။အမျိုးသား ရုပ်မြင်သံကြား ကွန်ရက်များက ဆန္ဒပြသူများကို ခွေးများ တိုက်ခိုက်နေသည့် မြင်ကွင်းများကို ထုတ်လွှင့်ပြီး မီးသတ်ပိုက်များမှ ရေများ ပြုတ်ကျကာ ကျောင်းသားများကို ဖြိုခွင်းခဲ့သည်။လူဖြူစီးပွားရေးအသိုင်းအဝိုင်းနှင့် SCLC အကြား စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုတွင် Kennedy အုပ်ချုပ်ရေးကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ဒေါသထွက်စေခဲ့သည်။မေလ (၁၀)ရက်နေ့တွင် ပါတီများသည် မြို့လယ်ရှိ နေ့လယ်စာကောင်တာများနှင့် အခြားအများပြည်သူနေထိုင်ရာနေရာများကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ရန်၊ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုဆိုင်ရာ အလုပ်ခန့်ထားမှုများအား ပပျောက်စေရန်၊ အကျဉ်းကျနေသော ဆန္ဒပြသူများကို လွှတ်ပေးရန် စီစဉ်ရန်နှင့် အဖြူအမည်းကြား ပုံမှန်ဆက်သွယ်ရေးနည်းလမ်းများ ထူထောင်ရန် ကော်မတီတစ်ရပ်ကို ဖွဲ့စည်းရန် သဘောတူညီခဲ့ကြောင်း သိရသည်။ ခေါင်းဆောင်များ။
ဘာမင်ဂမ်အကျဉ်းထောင်မှပေးစာ
ဘုရင်သည် Montgomery Bus Boycott စည်းရုံးမှုအတွက် ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။ ©Paul Robertson
1963 Apr 16

ဘာမင်ဂမ်အကျဉ်းထောင်မှပေးစာ

Birmingham, Alabama, USA
"ဘာမင်ဂမ်အကျဉ်းထောင်မှပေးစာ" နှင့် "Negro Is Your Brother" ဟုလည်းလူသိများသော "ဘာမင်ဂမ်အကျဉ်းထောင်မှပေးစာ" သည် Martin Luther King Jr. မှ ဧပြီလ 16 ရက်နေ့ 1963 ခုနှစ်တွင် ရေးသားခဲ့သော အိတ်ဖွင့်ပေးစာဖြစ်သည် ။ တရားမျှတမှုကို ထာဝစဉ်စောင့်မျှော်ရမည့်အစား တရားမျှတမှုမရှိသော ဥပဒေများကို ဖောက်ဖျက်ရန်နှင့် တိုက်ရိုက်အရေးယူရန် ကိုယ်ကျင့်တရားဆိုင်ရာတာဝန်ရှိသည်။“ပြင်ပလူ” ဟု ရည်ညွှန်းခံရခြင်းကို တုံ့ပြန်သည့်အနေနှင့် ဘုရင်က “ဘယ်နေရာမှာမဆို မတရားမှုဟာ နေရာတိုင်း တရားမျှတမှုကို ခြိမ်းခြောက်နေတယ်” ဟု ရေးသားခဲ့သည်။၁၉၆၃ ခုနှစ် ဘာမင်ဂမ် မဲဆွယ်မှုအတွင်း “စည်းလုံးညီညွတ်ရေး တောင်းဆိုမှု” ကို တုံ့ပြန်သည့်အနေဖြင့် ရေးသားထားသည့် စာသည် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုရှိ ပြည်သူ့အခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှုအတွက် အရေးကြီးသော စာတစ်စောင် ဖြစ်လာခဲ့သည်။အဆိုပါစာအား ခေတ်သစ်နိုင်ငံရေး အကျဉ်းသားတစ်ဦးမှ ရေးသားခဲ့သော အရေးအကြီးဆုံး သမိုင်းဝင် စာရွက်စာတမ်းများထဲမှ တစ်ခုဟု ဖော်ပြထားပြီး အာဏာဖီဆန်မှု၏ ဂန္တဝင် စာတမ်းတစ်ခုအဖြစ် သတ်မှတ်ခံထားရသည်။
Play button
1963 Aug 28

အလုပ်အကိုင်နှင့် လွတ်လပ်မှုအတွက် ဝါရှင်တန်တွင် မတ်လ

Washington D.C., DC, USA
Randolph နှင့် Bayard Rustin တို့သည် 1962 ခုနှစ်တွင် အဆိုပြုခဲ့သော Jobs and Freedom အတွက် ဝါရှင်တန်၏မတ်လစီစဉ်သူကြီးများဖြစ်သည်။ 1963 ခုနှစ်တွင် Kennedy အုပ်ချုပ်ရေးမှ ချီတက်ခြင်းသည် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးဥပဒေပြဌာန်းရေး တွန်းအားပေးမှုကို အပျက်သဘောဆောင်သော သက်ရောက်မှုရှိမည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် ချီတက်မှုကို စတင်ကန့်ကွက်ခဲ့သည်။သို့သော်လည်း Randolph နှင့် King တို့သည် ချီတက်မှုကို ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ရန် ခိုင်မာသည်။ရှေ့သို့ချီတက်ခြင်းဖြင့်၊ Kennedys တို့သည် ၎င်း၏အောင်မြင်မှုရရှိစေရန် လုပ်ဆောင်ရန် အရေးကြီးကြောင်း ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။ချီတက်ဆန္ဒပြပွဲအတွက် လူဖြူထောက်ခံသူများကို ကူညီရန် လူဖြူအသင်းတော်ခေါင်းဆောင်များနှင့် UAW ဥက္ကဋ္ဌ Walter Reuther တို့ကို သမ္မတ Kennedy က အကူအညီတောင်းခံခဲ့သည်။ချီတက်ပွဲကို ဩဂုတ်လ ၂၈ ရက်၊ ၁၉၆၃ တွင် ကျင်းပခဲ့သည်။ စီစဉ်ထားသော ၁၉၄၁ ချီတက်ပွဲနှင့် မတူဘဲ Randolph သည် အစီအစဥ်တွင် လူမည်းခေါင်းဆောင်သော အဖွဲ့အစည်းများသာ ပါဝင်ခဲ့ကာ ၁၉၆၃ ခုနှစ် ချီတက်ပွဲသည် အဓိက အရပ်ဘက်အခွင့်အရေးအဖွဲ့အစည်းများအားလုံး၏ ပူးပေါင်းအားထုတ်မှုဖြစ်ပြီး ပိုမိုတိုးတက်သောဝါဒီ၊ အလုပ်သမားလှုပ်ရှားမှုနှင့် အခြားသော လစ်ဘရယ်အဖွဲ့အစည်းများ၊ချီတက်ပွဲတွင် တရားဝင် ပန်းတိုင် ခြောက်ခုရှိသည်။အဓိပ္ပါယ်ရှိသော နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးဥပဒေများဖက်ဒရယ်ပြည်ထောင်စု၏ ကြီးမားသောလုပ်ဆောင်မှုအစီအစဉ်တစ်ခုအပြည့်အဝ တရားမျှတသော အလုပ်အကိုင်သင့်လျော်သောအိမ်ရာမဲပေးပိုင်ခွင့်လုံလောက်သော ပေါင်းစပ်ပညာရေး။နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ မီဒီယာများ၏ အာရုံစိုက်မှုသည် ချီတက်ပွဲ၏ အမျိုးသားရေး ထိတွေ့မှုနှင့် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော အကျိုးသက်ရောက်မှုများကို များစွာ အထောက်အကူ ဖြစ်စေခဲ့သည်။"The March on Washington and Television News" အက်ဆေးတွင် သမိုင်းပညာရှင် ဝီလျံသောမတ်စ်က "အဓိကကွန်ရက်များမှ ကင်မရာသမားများ၊ နည်းပညာရှင်များနှင့် သတင်းထောက်ငါးရာကျော်သည် အဖြစ်အပျက်ကို ဖုံးလွှမ်းရန် စီစဉ်ခဲ့ကြသည်။ နောက်ဆုံးရိုက်ကူးခဲ့သည်ထက် ကင်မရာများ ပိုမိုတပ်ဆင်လာမည်ဖြစ်သည်။ သမ္မတ ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုပွဲ။ ချီတက်ဆန္ဒပြသူများ၏ ရှုခင်းများကို ရှုမြင်နိုင်ရန် ဝါရှင်တန် အထိမ်းအမှတ်ကျောက်တိုင်တွင် ကင်မရာတစ်လုံး တပ်ဆင်ထားသည်။ပွဲစီစဉ်သူများ၏ မိန့်ခွန်းများကို သယ်ဆောင်ကာ ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင် မှတ်ချက်များ ပေးဆောင်ခြင်းဖြင့် ရုပ်မြင်သံကြား ဌာနများသည် ၎င်းတို့၏ ဒေသရှိ ပရိတ်သတ်များ အဖြစ်အပျက်ကို မြင်နားလည် နားလည်လာပုံ ကို ဘောင်ခတ်ထားသည်။ချီတက်ပွဲသည် အငြင်းပွားဖွယ်ရာမရှိသော်လည်း အောင်မြင်ခဲ့သည်။ခန့်မှန်းခြေအားဖြင့် ဆန္ဒပြသူ 200,000 မှ 300,000 ခန့်သည် Lincoln Memorial ရှေ့မှာ စုဝေးခဲ့ကြပြီး King က သူ့ရဲ့နာမည်ကြီး "I Have a Dream" မိန့်ခွန်းကို ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။မဲပေးပိုင်ခွင့်နှင့် ခွဲခြားမှုကို ဖယ်ရှားခြင်းမှ ကာကွယ်သည့် ဥပဒေအသစ်များရရှိရေး ကြိုးပမ်းမှုများအတွက် Kennedy အုပ်ချုပ်ရေးအား ဟောပြောသူအများအပြားက ချီးကျူးဂုဏ်ပြုခဲ့သော်လည်း SNCC မှ John Lewis သည် တောင်ပိုင်းလူမည်းများနှင့် အရပ်ဘက်ဆိုင်ရာ အကာအကွယ်များ ပိုမိုလုပ်ဆောင်ခြင်းမပြုရန် အုပ်ချုပ်ရေးကို တာဝန်ပေးအပ်ခဲ့သည်။ တောင်ပိုင်းနက်နက်တွင် တိုက်ခိုက်မှုခံနေရသည့် လူ့အခွင့်အရေးသမားများ။ချီတက်ပွဲအပြီးတွင် ဘုရင်နှင့် အခြားအရပ်ဘက်အခွင့်အရေးခေါင်းဆောင်များက အိမ်ဖြူတော်တွင် သမ္မတကနေဒီနှင့် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။Kennedy အစိုးရက ဥပဒေကြမ်း အတည်ပြုရန် စိတ်ရင်းမှန်ဖြင့် ကတိကဝတ်ပြုထားသော်လည်း ထိုသို့လုပ်ဆောင်ရန် ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်တွင် လုံလောက်သော မဲများရှိကြောင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း မသိရပေ။သို့သော်၊ ၁၉၆၃ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် သမ္မတ Kennedy လုပ်ကြံခံရသောအခါ၊ သမ္မတသစ် Lyndon Johnson သည် Kennedy ၏ ဥပဒေပြုရေး အစီအစဉ်များစွာကို ဆောင်ကြဉ်းရန် ကွန်ဂရက်တွင် သူ၏သြဇာကို အသုံးပြုရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။
Play button
1963 Sep 15

၁၆ လမ်း နှစ်ခြင်းခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း ဗုံးခွဲမှု

Birmingham, Alabama, USA
16th Street Baptist Church ဗုံးခွဲမှုသည် အလာဘားမားပြည်နယ် ဘာမင်ဂမ်ရှိ 16th Street Baptist Church ၏ 16th Street Baptist Church ဗုံးခွဲမှုဖြစ်ပြီး၊ တနင်္ဂနွေနေ့၊ စက်တင်ဘာလ 15 ရက်၊ 1963 ခုနှစ်တွင် ဒေသခံ Ku Klux Klan မှ အဖွဲ့ဝင် လေးဦးသည် အချိန်ကိုက်ကိရိယာတစ်ခု၌ ဒိုင်းနမိုက် ၁၉ ချောင်းကို စိုက်ထူခဲ့သည်။ ဘုရားကျောင်း အရှေ့ဘက်ခြမ်းရှိ လှေကားထစ်များအောက်တွင်။မာတင်လူသာကင်း ဂျူနီယာက လူသားမျိုးနွယ်အပေါ် ကျူးလွန်ဖူးသမျှ အဆိုးဆုံးနှင့် ကြေကွဲဖွယ် ရာဇ၀တ်မှုတစ်ခုဟု ဖော်ပြထားသည့် ဘုရားကျောင်းတွင် ပေါက်ကွဲမှုကြောင့် မိန်းကလေး လေးဦး သေဆုံးကာ အခြားလူ ၁၄ ဦးမှ ၂၂ ဦးအထိ ဒဏ်ရာရရှိခဲ့သည်။16th Street Baptist Church ဗုံးခွဲမှုတွင် လူသိများသော Klansmen နှင့် segregationists လေးယောက်ဖြစ်သည့် Thomas Edwin Blanton Jr., Herman Frank Cash, Robert Edward Chambliss နှင့် Bobby Frank Cherry တို့က 1965 ခုနှစ်တွင် FBI မှ နိဂုံးချုပ်ခဲ့သော်လည်း 1977 ခုနှစ်အထိ တရားစွဲဆိုခြင်းမျိုး မပြုလုပ်ခဲ့ပေ။ Robert Chambliss ကို Alabama ရှေ့နေချုပ် Bill Baxley က စစ်ဆေးမေးမြန်းပြီး အသက် 11 နှစ်အရွယ် Carol Denise McNair ကို ပထမအဆင့် လူသတ်မှုနဲ့ စီရင်ချက်ချခဲ့ပါတယ်။ပြည်နယ်များနှင့် ဖက်ဒရယ်အစိုးရတို့မှ အအေးမိသောအမှုများကို တရားစွဲရန် ကြိုးပမ်းမှုတစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် လူသတ်မှုလေးခုဖြင့် ပြစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံထားရသော Thomas Edwin Blanton Jr. နှင့် Bobby Cherry တို့၏ 21 ရာစုအစောပိုင်းတွင် ပြည်နယ်သည် စမ်းသပ်မှုများပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ၂၀၀၁ နှင့် ၂၀၀၂ တို့တွင် ထောင်ဒဏ်တစ်သက် ချမှတ်ခဲ့သည်။Future United States Senator Doug Jones သည် Blanton နှင့် Cherry ကို အောင်မြင်စွာ တရားစွဲခဲ့သည်။Herman Cash သည် 1994 တွင်သေဆုံးသွားခဲ့ပြီး ဗုံးခွဲမှုတွင် သူပါဝင်ပတ်သက်မှု စွဲချက်မရှိခဲ့ပေ။16th Street Baptist Church ဗုံးခွဲတိုက်ခိုက်မှုသည် လူထုအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှုကာလအတွင်း အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် အချိုးအကွေ့တစ်ခုအဖြစ် အမှတ်အသားပြုခဲ့ပြီး ကွန်ဂရက်မှ 1964 နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးအက်ဥပဒေ အတည်ပြုရေးကိုလည်း အထောက်အကူဖြစ်စေခဲ့သည်။
Play button
1964 Mar 26 - 1965

Malcolm X သည် လှုပ်ရှားမှုတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။

Washington D.C., DC, USA
1964 ခုနှစ် မတ်လတွင် အစ္စလာမ်နိုင်ငံတော်၏ အမျိုးသားကိုယ်စားလှယ် Malcolm X သည် ထိုအဖွဲ့အစည်းနှင့် တရားဝင်လမ်းခွဲခဲ့ပြီး မိမိကိုယ်ကို ခုခံကာကွယ်ပိုင်ခွင့်နှင့် လူမည်းအမျိုးသားရေးဝါဒကို လက်ခံသည့် မည်သည့်အရပ်ဘက်အခွင့်အရေးအဖွဲ့အစည်းနှင့်မဆို ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရန် လူသိရှင်ကြားကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။ကင်းဘရစ်ချ်၊ မေရီလန်းပြည်နယ်၊ SNCC ၏အခန်း အကြီးအကဲနှင့် ဝါရှင်တန်ရှိ The March on ဂုဏ်ပြုဧည့်သည်တော်ဖြစ်သည့် Cambridge ပုန်ကန်မှုခေါင်းဆောင် ဂလိုရီယာ ရစ်ချတ်ဆင်သည် မယ်လ်ကွန်၏ကမ်းလှမ်းချက်ကို ချက်ချင်းလက်ခံခဲ့သည်။နိုင်ငံ၏ အထင်ရှားဆုံး အမျိုးသမီး နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးခေါင်းဆောင် မစ္စစ်ရစ်ချတ်ဆန်က Baltimore Afro-American သို့ ပြောကြားရာတွင် "မယ်လ်ကွန်သည် လက်တွေ့ကျလွန်းသည်... ဖက်ဒရယ်အစိုးရသည် ပြဿနာများ သောင်းကျန်းမှုအဆင့်သို့ ချဉ်းကပ်သောအခါမှသာ ဖက်ဒရယ်အစိုးရသည် ပဋိပက္ခအခြေအနေသို့ ကူးပြောင်းသွားခဲ့သည်။ ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးက ဝါရှင်တန်ကို မြန်မြန်ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ဖို့ တွန်းအားပေးနိုင်တယ်။"၁၉၆၄ ခုနှစ် မတ်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်တွင် ပြင်းထန်သော အတိုက်အခံများနှင့် ရင်ဆိုင်နေရသောကြောင့် Malcolm သည် Capitol တွင် Martin Luther King Jr. နှင့် လူထုတွေ့ဆုံပွဲ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။Malcolm သည် King နှင့် 1957 ခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် ဒိုင်ယာလော့ခ်စတင်ရန် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း King က ငြင်းဆိုခဲ့သည်။Malcolm သည် ဘုရင်အား “အန်ကယ်တွမ်” ဟုခေါ်ဆိုခြင်းဖြင့် လူဖြူအာဏာတည်ဆောက်မှုကို ကျေနပ်စေရန် လူမည်းစစ်သွေးကြွများကို နောက်ကြောင်းပြန်လှည့်ခဲ့သည်ဟု ပြောဆိုခဲ့သည်။ဒါပေမယ့် သူတို့နှစ်ဦး မျက်နှာချင်းဆိုင် တွေ့ဆုံမှုမှာ ကောင်းမွန်စွာ ဆက်ဆံခဲ့ပါတယ်။အာဖရိကန်အမေရိကန်တွေအပေါ် လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကုလသမဂ္ဂရှေ့မှောက်မှာ ဘုရင်က မယ်လ်ကွန်ရဲ့ အစီအစဉ်ကို ထောက်ခံဖို့ ပြင်ဆင်နေတယ်ဆိုတဲ့ အထောက်အထားတွေ ရှိပါတယ်။ယခု Malcolm သည် လူမည်းအမျိုးသားရေးဝါဒီများအား မဲဆန္ဒရှင်စာရင်းသွင်းခြင်းဆိုင်ရာ တွန်းအားပေးမှုများနှင့် အခြားလူထုစည်းရုံးရေးပုံစံများတွင် ပါဝင်ရန် လှုပ်ရှားမှုကို ပြန်လည်သတ်မှတ်ရန်နှင့် ချဲ့ထွင်ရန် လှုံ့ဆော်ခဲ့သည်။နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားသူများသည် 1963 မှ 1964 ကာလများတွင် အယ်လ်ဘာနီလှုပ်ရှားမှုကို အနှောင့်အယှက်ပေးခြင်း၊ ရဲတပ်ဖွဲ့၏ဖိနှိပ်မှုနှင့် ဘာမင်ဂမ်ရှိ Ku Klux Klan အကြမ်းဖက်ဝါဒနှင့် Medgar Evers လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခြင်းစသည့် ဖြစ်ရပ်များကို ဖီဆန်ရန် ကြိုးပမ်းလာကြသည်။မစ္စစ္စပီ NAACP ကွင်းဆင်းဒါရိုက်တာအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သည့် မစ္စစ္စပီ၏အစ်ကို Charles Evers က ဖေဖော်ဝါရီ ၁၅ ရက်၊ ၁၉၆၄ ခုနှစ်တွင် လူထု NAACP ကွန်ဖရင့်သို့ ပြောကြားရာတွင် "မစ္စစ္စပီတွင် အကြမ်းမဖက်ခြင်းမှာ အလုပ်မဖြစ်တော့ပေ... ကျွန်ုပ်တို့စိတ်ထဲတွင် ထားထားပါသည်... မစ္စစ္စပီရှိ နီဂရိုးတစ်ဦးကို လူဖြူလူဖြူတစ်ဦးက ပစ်သတ်လိုက်သဖြင့် ကျွန်တော်တို့ ပြန်ပစ်မည်”အမေရိကန်နိုင်ငံ ဖလော်ရီဒါပြည်နယ် ဂျက်ဆင်ဗီးလ်တွင် လူမည်းလူငယ်များက မတ် ၂၄ ရက်၊ ၁၉၆၄ တွင် Molotov ကော့တေးများကို ရဲများထံ ပစ်ချခဲ့သည့် အဓိကရုဏ်းကို နှိမ်နှင်းခဲ့သည်။ Malcolm X သည် အာဖရိကန်အမေရိကန်များ၏ အခွင့်အရေးများရလာပါက စစ်သွေးကြွများ၏ လှုပ်ရှားမှုများ ပိုမိုပြင်းထန်လာမည်ဟု သတိပေးသည့် ဤကာလအတွင်း မိန့်ခွန်းများစွာ ပြောကြားခဲ့ပါသည်။ အပြည့်အဝ အသိအမှတ်မပြုခဲ့ပါ။၁၉၆၄ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် ၎င်း၏ အထင်ကရ မိန့်ခွန်း "The Ballot or the Bullet" တွင် Malcolm က လူဖြူအမေရိကကို ရာဇသံ ပေးသည်- "ဗျူဟာသစ် ဝင်လာတော့မယ်။ ဒီလမှာ Molotov ကော့တေးတွေ၊ နောက်လမှာ လက်ပစ်ဗုံးတွေ၊ နောက်လတွေမှာ တခြားအရာတွေ ရှိလိမ့်မယ်။ မဲတွေပဲ ဖြစ်ဖြစ် ကျည်ဆန်တွေ ဖြစ်လိမ့်မယ်"
Play button
1964 Jun 21

လွတ်လပ်မှု နွေရာသီ လူသတ်မှုများ

Neshoba County, Mississippi, U
Freedom Summer လူသတ်မှုဟုလည်းသိကြသော Chaney၊ Goodman နှင့် Schwerner လူသတ်မှုများ၊ မစ္စစ္စပီနိုင်ငံသားအခွင့်အရေးသမားများ၏လူသတ်မှုများ သို့မဟုတ် Mississippi Burning လူသတ်မှုများသည် မစ္စစ္စပီ၊ Philadelphia၊ Philadelphia မြို့တွင် တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ သုံးဦး ဖမ်းဆီးသတ်ဖြတ်ခံခဲ့ရသည့် ဖြစ်ရပ်များကို ရည်ညွှန်းသည်။ ၁၉၆၄ ခုနှစ် ဇွန်လတွင် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှုအတွင်း၊သေဆုံးသူများမှာ Meridian၊ Mississippi မှ James Chaney နှင့် New York City မှ Andrew Goodman နှင့် Michael Schwerner တို့ဖြစ်သည်။သုံးဦးစလုံးသည် ဖက်ဒရယ်အဖွဲ့အစည်းများကောင်စီ (COFO) နှင့် ၎င်း၏အဖွဲ့ဝင်အဖွဲ့အစည်းဖြစ်သော လူမျိုးရေးတန်းတူညီမျှရေးကွန်ဂရက် (CORE) တို့နှင့် ဆက်စပ်လျက်ရှိသည်။၎င်းတို့သည် မစ္စစ္စပီတွင် မဲပေးရန် အာဖရိကန်အမေရိကန်များကို မှတ်ပုံတင်ရန် ကြိုးပမ်းခြင်းဖြင့် Freedom Summer ကမ်ပိန်းတွင် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။1890 ခုနှစ်မှစ၍ ရာစုနှစ်များတစ်လျှောက်တွင် တောင်ပိုင်းပြည်နယ်များသည် မဲဆန္ဒရှင်စာရင်းသွင်းခြင်းနှင့် မဲပေးခြင်းတွင် ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းဖြင့် လူမည်းမဲဆန္ဒရှင်အများစုကို ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းမှ ရပ်စဲခဲ့သည်။
Play button
1964 Jul 2

၁၉၆၄ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးအက်ဥပဒေ

Washington D.C., DC, USA
၁၉၆၄ ခုနှစ် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးအက်ဥပဒေသည် လူမျိုး၊ အသားအရောင်၊ ဘာသာရေး၊ လိင်နှင့် အမျိုးသားဇာတိအပေါ်အခြေခံ၍ ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းကို တားမြစ်ထားသော အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ရှိ အထင်ကရ နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးနှင့် အလုပ်သမားဥပဒေဖြစ်သည်။၎င်းသည် မဲဆန္ဒရှင်စာရင်းသွင်းခြင်းဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်များ၊ ကျောင်းများနှင့် အများပြည်သူဆိုင်ရာ နေရာထိုင်ခင်းများတွင် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုနှင့် အလုပ်အကိုင် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုများကို တားမြစ်ထားသည်။အဆိုပါ လုပ်ရပ်သည် အမေရိကန်သမိုင်းတွင် အထင်ရှားဆုံး ဥပဒေပြုရေးဆိုင်ရာ အောင်မြင်မှုများထဲမှ တစ်ခုအဖြစ် ကျန်ရှိနေဆဲဖြစ်သည်။အစပိုင်းတွင် ပြဋ္ဌာန်းရန် ပေးအပ်ထားသော အာဏာများသည် အားနည်းခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းနှစ်များတွင် ယင်းတို့ကို ဖြည့်စွက်ခဲ့သည်။ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်သည် ပုဒ်မ ၁ (ပုဒ်မ ၈) အရ နိုင်ငံတွင်းကုန်သွယ်မှုကို ထိန်းညှိရန် ၎င်း၏အာဏာ၊ ဆယ့်လေးကြိမ်မြောက် ပြင်ဆင်ချက်အောက်ရှိ ဥပဒေများကို နိုင်ငံသားအားလုံး တန်းတူညီတူ အကာအကွယ်ပေးရန် အာမခံရန် ၎င်း၏တာဝန်၊ ၎င်း၏တာဝန်၊ ၁၅ ကြိမ်မြောက် ပြင်ဆင်ချက် အရ မဲပေးခွင့်ကို ကာကွယ်ရန်။1963 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ 22 ရက်နေ့တွင် သမ္မတ Lyndon B. Johnson က ဥပဒေကြမ်းကို ရှေ့သို့ တွန်းတင်ခဲ့သည်။အမေရိကန် အောက်လွှတ်တော်သည် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၀ ရက်၊ ၁၉၆၄ တွင် ဥပဒေကြမ်းကို အတည်ပြုခဲ့ပြီး ၇၂ ရက်ကြာ ဖီလစ်ဆွဲပြီးနောက်၊ ဇွန် ၁၉၊ ၁၉၆၄ တွင် အမေရိကန် အထက်လွှတ်တော်ကို အတည်ပြုခဲ့သည်။ နောက်ဆုံးမဲမှာ အောက်လွှတ်တော်တွင် ၂၉၀-၁၃၀ မဲဖြစ်ပြီး ၇၃- 27 အထက်လွှတ်တော်။အောက်လွှတ်တော်က နောက်ဆက်တွဲ ပြင်ဆင်ချက်တစ်ရပ်ကို အထက်လွှတ်တော်က သဘောတူပြီးနောက် ၁၉၆၄ ခုနှစ် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးအက်ဥပဒေအား သမ္မတဂျွန်ဆင်က ၁၉၆၄ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂ ရက်နေ့တွင် အိမ်ဖြူတော်၌ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။
Play button
1965 Mar 7 - Mar 25

Selma မှ Montgomery Marches

Selma, AL, USA
SNCC သည် 1963 ခုနှစ်တွင် Selma, Alabama တွင်ရည်မှန်းချက်ကြီးသောမဲဆန္ဒရှင်စာရင်းသွင်းခြင်းအစီအစဉ်ကိုဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း 1965 ခုနှစ်တွင် Selma ၏ရဲမှူး Jim Clark မှဆန့်ကျင်မှုများနှင့်ရင်ဆိုင်နေရသည်။ဒေသခံများက SCLC ကို အကူအညီတောင်းပြီးနောက် King သည် Selma သို့ ချီတက်ပွဲအများအပြားကို ဦးဆောင်ရန် လာရောက်ခဲ့ပြီး အခြားဆန္ဒပြသူ ၂၅၀ နှင့်အတူ ဖမ်းဆီးခံခဲ့ရသည်။ချီတက်ဆန္ဒပြသူများသည် ရဲတပ်ဖွဲ့၏ ပြင်းထန်သော ခုခံမှုများကို ဆက်လက် ကြုံတွေ့နေရသည်။အနီးနားရှိ Marion တွင်နေထိုင်သူ Jimmie Lee Jackson ကို 1965 ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ 17 ရက်နေ့တွင် ရဲများက သတ်ပစ်ခဲ့သည်။ Jackson ၏ သေဆုံးမှုသည် Selma Movement ၏ ဒါရိုက်တာ James Bevel သည် Selma မှ Montgomery သို့ ချီတက်မည့် အစီအစဉ်ကို စတင်စီစဉ်ရန် လှုံ့ဆော်ခဲ့သည်။ ပြည်နယ်မြို့တော်။မတ်လ 7 ရက်၊ 1965 ခုနှစ်တွင် Bevel ၏အစီအစဉ်ကိုလုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် SCLC မှ Hosea Williams နှင့် SNCC မှ John Lewis တို့သည် Selma မှ Montgomery မှပြည်နယ်မြို့တော်သို့ 54 မိုင် (87 ကီလိုမီတာ) 54 မိုင် (87 ကီလိုမီတာ) လမ်းလျှောက်ချီတက်ခဲ့ကြသည်။ချီတက်ဆန္ဒပြသူများသည် မြို့မှထွက်ခွာပြီး ခရိုင်သို့ ပြောင်းရွှေ့သွားသည့် Edmund Pettus တံတားတွင် ပိတ်ဆို့ခြောက်ခုဖြင့် ချီတက်ကာ မြင်းပေါ်တက်ကာ အချို့က ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြသူများကို ဘီလီကလပ်များ၊ မျက်ရည်ယိုဗုံးများ၊ ရော်ဘာပိုက်များဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။ ဆူးကြိုးနှင့် ပတ်ရစ်၍၊ချီတက်သူများကို Selma သို့ ပြန်မောင်းထုတ်ခဲ့သည်။လူးဝစ်သည် သတိလစ်သွားကာ ဘေးလွတ်ရာသို့ ဆွဲထုတ်ခဲ့သည်။အခြားချီတက်သူ ၁၆ ဦးထက်မနည်း ဆေးရုံတင်ထားရသည်။အပြင်းအထန် ရိုက်နှက်ခံရသူများထဲတွင် Amelia Boynton Robinson သည် ထိုအချိန်က အရပ်သားအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှု၏ဗဟိုမှဖြစ်သည်။ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံ ဥပဒေဆိုင်ရာ ဆန္ဒမဲပေးပိုင်ခွင့်ကို ကျင့်သုံးရန် ကြိုးပမ်းနေသည့် လွှတ်တော်အမတ်များကို ဆန့်ကျင်သည့် ချီတက်သူများကို တိုက်ခိုက်သည့် သတင်းဗီဒီယိုကို နိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ထုတ်လွှင့်မှုတွင် အမျိုးသားရေး တုံ့ပြန်မှုကို နှိုးဆော်ခဲ့ပြီး နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းမှ ရာနှင့်ချီသော ပြည်သူများသည် ဒုတိယအကြိမ် ချီတက်ဆန္ဒပြခဲ့ကြသည်။ဖက်ဒရယ်အမိန့်ကို ဖောက်ဖျက်ခြင်းမပြုရန် နောက်ဆုံးမိနစ်တွင် ဤချီတက်ပွဲများကို ဘုရင်က လှည့်ပတ်ခဲ့သည်။အထူးသဖြင့် ဘုရင်၏ အကြမ်းမဖက်မှုကို မုန်းတီးသော ဆန္ဒပြသူအများအပြားကို ဤအချက်က မနှစ်သက်ပေ။အဲဒီညမှာပဲ ဒေသခံ လူဖြူတွေက မဲပေးခွင့် ထောက်ခံသူ James Reeb ကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ပါတယ်။မတ်လ ၁၁ ရက်နေ့တွင် ဘာမင်ဂမ်ဆေးရုံတွင် ဒဏ်ရာများဖြင့် သေဆုံးသွားခဲ့သည်။ လူဖြူဝန်ကြီးတစ်ဦး အသတ်ခံရမှုအပေါ် နိုင်ငံတော်က ပြင်းပြင်းထန်ထန် ရှုတ်ချမှုကြောင့် ချီတက်သူများသည် တားမြစ်ချက်ကို ရုတ်သိမ်းကာ ဖက်ဒရယ်တပ်များ၏ အကာအကွယ်ကို ရယူကာ အလာဘားမားကို ဖြတ်ကျော်ချီတက်နိုင်ခဲ့သည်။ နှစ်ပတ်အကြာတွင်အဖြစ်အပျက်မရှိဘဲ;ချီတက်နေစဉ်အတွင်း၊ Gorman၊ Williams နှင့် အခြားစစ်သွေးကြွဆန္ဒပြသူများသည် ၎င်းတို့ကိုယ်တိုင် အုတ်တုတ်များ ကိုင်ဆောင်ခဲ့ကြသည်။
Play button
1965 Aug 6

၁၉၆၅ ခုနှစ် မဲပေးပိုင်ခွင့်အက်ဥပဒေ

Washington D.C., DC, USA
ဩဂုတ်လ ၆ ရက်နေ့တွင် ဂျွန်ဆင်သည် ၁၉၆၅ ခုနှစ် မဲပေးပိုင်ခွင့်အက်ဥပဒေအား လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီး စာတတ်မြောက်မှုဆိုင်ရာ စာမေးပွဲများနှင့် အခြားအခြေခံမဲဆန္ဒရှင်စာရင်းသွင်းစစ်ဆေးမှုများကို ဆိုင်းငံ့ထားသည်။ထိုသို့သောစစ်ဆေးမှုများကိုအသုံးပြုနေသည့် ပြည်နယ်များနှင့် တစ်ဦးချင်းမဲပေးသည့်ခရိုင်များရှိ ဖယ်ဒရယ်ကြီးကြပ်မှုအား ၎င်းသည် အရည်အချင်းပြည့်မီသောလူဦးရေနှင့်နှိုင်းယှဉ်ပါက အာဖရိကန်အမေရိကန်များမဲပေးစာရင်းတွင် သမိုင်းကြောင်းအရ ကိုယ်စားပြုမှုနည်းပါးသည့်နေရာကို ခွင့်ပြုထားသည်။မဲပေးရန် စာရင်းသွင်းခြင်းမပြုရန် တားမြစ်ခံထားရသော အာဖရိကန်အမေရိကန်လူမျိုးများသည် နောက်ဆုံးတွင် ၎င်းတို့၏အမှုများကို အောင်မြင်ရန် ရှားရှားပါးပါး တရားမ၀င်သော ဒေသဆိုင်ရာ သို့မဟုတ် ပြည်နယ်တရားရုံးများတွင် တရားစွဲရန် ရွေးချယ်ခွင့်ရှိသည်။မဲဆန္ဒရှင်မှတ်ပုံတင်ခြင်းတွင် ခွဲခြားဆက်ဆံခံရမှုများ ဖြစ်ပေါ်ပါက ၁၉၆၅ ခုနှစ် အက်ဥပဒေသည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ ရှေ့နေချုပ်အား ဒေသဆိုင်ရာ မှတ်ပုံတင်အရာရှိများ အစားထိုးရန်အတွက် ပြည်ထောင်စု စာမေးပွဲစစ်ဆေးသူများကို စေလွှတ်ရန် ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ဥပဒေကြမ်းအတည်ပြုပြီးသည့်လများအတွင်း လူမည်းမဲဆန္ဒရှင်အသစ် 250,000 မှတ်ပုံတင်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့အနက် သုံးပုံတစ်ပုံသည် ဗဟိုအစိုးရမှ စစ်ဆေးသူများဖြစ်သည်။လေးနှစ်အတွင်း တောင်ပိုင်းတွင် မဲဆန္ဒရှင် မှတ်ပုံတင်ခြင်းမှာ နှစ်ဆကျော် တိုးလာခဲ့သည်။၁၉၆၅ ခုနှစ်တွင် မစ္စစ္စပီတွင် လူမည်းမဲဆန္ဒရှင် ၇၄ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့် အမြင့်ဆုံးဖြစ်ခဲ့ပြီး လူမည်းပြည်သူလူထုမှ ရွေးကောက်တင်မြှောက်ခံရသော အရာရှိအရေအတွက်တွင် နိုင်ငံကို ဦးဆောင်ခဲ့သည်။1969 ခုနှစ်တွင် Tennessee တွင် လူမည်းမဲဆန္ဒရှင်များကြား မဲပေးသူ 92.1% ရှိခဲ့သည်။Arkansas, 77.9%;နှင့် တက္ကဆက်၊ 73.1%။
Play button
1965 Aug 11 - Aug 16

Watts အဓိကရုဏ်း

Watts, Los Angeles, CA, USA
၁၉၆၅ ခုနှစ် မဲပေးခွင့်အက်ဥပဒေသစ်သည် ဆင်းရဲနွမ်းပါးသော လူမည်းများအတွက် နေထိုင်ရေးအခြေအနေအပေါ် ချက်ချင်းအကျိုးသက်ရောက်မှုမရှိပါ။ဥပဒေဖြစ်လာပြီး ရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် South Central Los Angeles ရပ်ကွက် Watts တွင် အဓိကရုဏ်းဖြစ်ပွားခဲ့သည်။Harlem ကဲ့သို့ပင်၊ Watts သည် အလွန်မြင့်မားသော အလုပ်လက်မဲ့နှင့် ဆင်းရဲမွဲတေမှု ရှိသော လူများစု-လူမည်းရပ်ကွက်တစ်ခုဖြစ်သည်။လူမည်းများအပေါ် အလွဲသုံးစားလုပ်မှု ရာဇဝင်ရှိသော လူဖြူရဲဌာနကို ဒေသခံများက ထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ခဲ့ကြသည်။အရက်မူးပြီး ကားမောင်းတဲ့ လူငယ်တစ်ဦးကို ရဲတွေက ဖမ်းဆီးစဉ်မှာ သံသယရှိသူရဲ့ မိခင်ဖြစ်သူနဲ့ ကြည့်ရှုသူတွေကို ငြင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။မီးပွားသည် လော့စ်အိန်ဂျလိစ်တွင် ခြောက်ရက်ကြာ ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်ပွားမှုအတွင်း ကြီးမားသော ဥစ္စာပစ္စည်းများ ပျက်စီးဆုံးရှုံးမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။လူသုံးဆယ့်လေးဦး သေဆုံးပြီး ဒေါ်လာ သန်း ၄၀ ခန့်တန်ဖိုးရှိသော ပိုင်ဆိုင်မှုများ ဖျက်ဆီးခံခဲ့ရပြီး Watts အဓိကရုဏ်းများသည် ၁၉၉၂ ခုနှစ် Rodney King အဓိကရုဏ်းများအထိ မြို့၏ အဆိုးရွားဆုံး မငြိမ်သက်မှုများတွင် ပါဝင်ခဲ့သည်။လူမည်းစစ်သွေးကြွများ မြင့်တက်လာသည်နှင့်အမျှ ဂတ်တိုနေထိုင်သူများသည် ရဲများကို ဒေါသဖြစ်စေရန် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ရဲတပ်ဖွဲ့၏ ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှုကို ငြီးငွေ့လာကာ လူမည်း ဒေသခံများက ဆက်လက် ရုန်းရင်းဆန်ခတ် ဖြစ်နေသည်။အချို့သော လူငယ်များသည် ရဲအရာရှိများနှင့် ရင်ဆိုင်ရခြင်း၏ ကျော်ကြားမှုကို အခြေခံ၍ Black Panthers ကဲ့သို့သော အဖွဲ့များနှင့် ပူးပေါင်းခဲ့သည်။အတ္တလန်တာ၊ ဆန်ဖရန်စစ္စကို၊ Oakland၊ Baltimore၊ Seattle၊ Tacoma၊ Cleveland၊ Cincinnati၊ Columbus၊ Newark၊ Chicago၊ New York City (အထူးသဖြင့် ဘရွတ်ကလင်း၊ Harlem နှင့် Bronx တို့တွင်) 1966 နှင့် 1967 ခုနှစ်များတွင် လူမည်းများကြား အဓိကရုဏ်းများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ ဒက်ထရွိုက်မှာ အဆိုးဆုံး။
Play button
1967 Jun 1

ရှည်လျားသော ပူပြင်းသောနွေရာသီ ၁၉၆၇

United States
၁၉၆၇ ခုနှစ် နွေရာသီ၏ ရှည်လျားပြီး ပူပြင်းသောနွေရာသီကို ရည်ညွှန်းသည်မှာ ၁၉၆၇ ခုနှစ် နွေရာသီတွင် အမေရိကန်နိုင်ငံတစ်ဝှမ်းတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော လူမျိုးရေးအဓိကရုဏ်းပေါင်း ၁၅၀ ကျော်ကို ရည်ညွှန်းသည်။ ဇွန်လတွင် အတ္တလန်တာ၊ ဘော့စတွန်၊ စင်စင်နာတီ၊ ဘူဖလိုနှင့် တမ်ပါတို့တွင် အဓိကရုဏ်းများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ဇူလိုင်လတွင် ဘာမင်ဂမ်၊ ချီကာဂို၊ ဒက်ထရွိုက်၊ မင်နီယာပိုလစ်၊ မီလ်ဝါကီး၊ နယူးခ်၊ ဗြိတိန်၊ နယူးယောက်၊ လွင်ဖီးလ်၊ ရိုချက်စတာနှင့် တိုလီဒိုတို့တွင် အဓိကရုဏ်းများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။နွေရာသီ၏ အဖျက်အဆီးအခံရဆုံး အဓိကရုဏ်းများသည် ဇူလိုင်လတွင်၊ ဒက်ထရွိုက်နှင့် Newark တို့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ခေတ်ပြိုင်သတင်းစာ အများအပြားက ၎င်းတို့အား "တိုက်ပွဲများ" ဟု ဖော်ပြခဲ့ကြသည်။၁၉၆၇ ခုနှစ် နွေရာသီတွင် ရုန်းရင်းဆန်ခတ်မှုများ၏ ရလဒ်အနေဖြင့်၊ သမ္မတ Lyndon B. Johnson သည် လူမည်းအမေရိကန်များ၏ ရုန်းရင်းဆန်ခတ်မှုနှင့် မြို့ပြပြဿနာများကို စုံစမ်းစစ်ဆေးရန် Kerner ကော်မရှင်ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။
Play button
1967 Jun 12

မေတ္တာရှင် v ဗာဂျီးနီးယား

Supreme Court of the United St
Loving v. Virginia၊ 388 US 1 (1967) သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ဆယ့်လေးခုမြောက် ပြင်ဆင်ချက်၏ ဆယ့်လေးချက်မြောက် ပြင်ဆင်ချက်အပိုဒ်များ၏ တန်းတူညီမျှသော အကာအကွယ်နှင့် ဥပဒေများကို ချိုးဖောက်သည်ဟု တရားရုံးက ဆုံးဖြတ်ခဲ့သော နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။ဒီအမှုမှာ အသားအရောင်ရင့်တဲ့ အမျိုးသမီးတစ်ဦးဖြစ်တဲ့ Mildred Loving နဲ့ သူ့ရဲ့ဖြူစင်တဲ့ခင်ပွန်း Richard Loving တို့ဖြစ်ပြီး 1958 ခုနှစ်မှာ တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက် လက်ထပ်မှုအတွက် ထောင်ဒဏ်တစ်နှစ် ချမှတ်ခံခဲ့ရပါတယ်။သူတို့၏အိမ်ထောင်ရေးသည် 1924 ခုနှစ် ဗာဂျီးနီးယားပြည်နယ်၏ လူမျိုးရေးညီညွတ်မှုအက်ဥပဒေအား ချိုးဖောက်ပြီး "အဖြူ" ဟုသတ်မှတ်ထားသော လူများနှင့် "အရောင်အသွေး" ဟုခေါ်သော လူတို့အကြား လက်ထပ်ခြင်းကို ရာဇ၀တ်မှုကျူးလွန်ခဲ့သည်။The Lovings က ၎င်းတို့၏ ပြစ်ဒဏ်ကို ဗာဂျီးနီးယား တရားရုံးချုပ်သို့ အယူခံဝင်ခဲ့ပြီး ယင်းကို ဆိုင်းငံ့ထားသည်။ထို့နောက် ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏အမှုကို ကြားနာရန် သဘောတူထားသည့် အမေရိကန် တရားရုံးချုပ်သို့ အယူခံဝင်ခဲ့သည်။1967 ခုနှစ် ဇွန်လတွင် တရားရုံးချုပ်သည် မေတ္တာရှင်၏ မျက်နှာသာဖြင့် တညီတညွတ်တည်း ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ထုတ်ပြန်ခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏ ပြစ်ဒဏ်များကို ပယ်ဖျက်ခဲ့သည်။၎င်း၏ ဆုံးဖြတ်ချက်သည် ဗာဂျီးနီးယား၏ မှားယွင်းသော ခွဲခြားဆက်ဆံမှု ဆန့်ကျင်ရေးဥပဒေကို ချိုးဖောက်ပြီး အမေရိကန်တွင် လက်ထပ်ခြင်းအပေါ် လူမျိုးရေးအခြေခံ ဥပဒေဆိုင်ရာ ကန့်သတ်ချက်များအားလုံးကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။ဗာဂျီးနီးယားသည် ၎င်း၏ဥပဒေသည် သာတူညီမျှကာကွယ်ရေးအပိုဒ်ကို ချိုးဖောက်ခြင်းမဟုတ်ကြောင်း တရားရုံးရှေ့တွင် စောဒကတက်ခဲ့ပြီး ပြစ်ဒဏ်သည် ပြစ်မှုကျူးလွန်သူ၏လူမျိုးမည်သို့ပင်ရှိစေကာမူ တူညီသောကြောင့် လူဖြူနှင့်လူဖြူမဟုတ်သူများပါ တူညီစွာဝန်ထုပ်ဝန်ပိုးဖြစ်စေပါသည်။မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ အဆိုပါဥပဒေသည် "လူမျိုးအလိုက် ခွဲခြားထားသောခွဲခြားမှုများ" နှင့် ဥပဒေမဲ့ပြုမူခြင်း—ယေဘုယျအားဖြင့် လက်ခံပြီး မည်သည့်နိုင်ငံသားများ လွတ်လပ်စွာပြုလုပ်ခွင့်ရှိသည်ကို အခြေခံ၍ သာတူညီမျှကာကွယ်ရေးအပိုဒ်ကို ချိုးဖောက်ခဲ့ကြောင်း တရားရုံးက တွေ့ရှိခဲ့သည်။
1968
ရုန်းကန်မှုကို ကျယ်ပြန့်စေခြင်း။ornament
Play button
1968 Apr 4

Martin Luther King Jr. လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်ခြင်း

Lorraine Motel, Mulberry Stree
Martin Luther King Jr. သည် 1968 ခုနှစ် ဧပြီလ 4 ရက်နေ့၊ CST တွင် ညနေ 6:01 နာရီတွင် Memphis ရှိ Lorraine Motel တွင် သေနတ်ထိမှန်သေဆုံးခဲ့သည်။သူ့ကို စိန့်ဂျိုးဇက်ဆေးရုံသို့ အလျင်အမြန်ပို့ဆောင်ခဲ့ပြီး ည ၇း၀၅ နာရီတွင် ကွယ်လွန်ခဲ့ပြီး ၎င်းသည် လူထုအခွင့်အရေးလှုပ်ရှားမှု၏ ထင်ရှားသောခေါင်းဆောင်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး အကြမ်းမဖက်မှုနှင့် အာဏာဖီဆန်မှုတို့ကြောင့် လူသိများသည့် နိုဘယ်ငြိမ်းချမ်းရေးဆုရှင်ဖြစ်သည်။Missouri State Penitentiary မှ ထွက်ပြေးလာသည့် James Earl Ray ကို 1968 ခုနှစ် ဇွန်လ 8 ရက်နေ့တွင် လန်ဒန်ရှိ Heathrow လေဆိပ်တွင် ဖမ်းဆီးခဲ့ပြီး အမေရိကန်သို့ လွှဲပြောင်းပေးကာ ပြစ်မှုဖြင့် တရားစွဲဆိုခဲ့သည်။1969 ခုနှစ် မတ်လ 10 ရက်နေ့တွင် အပြစ်ရှိကြောင်း ဝန်ခံခဲ့ပြီး Tennessee ပြည်နယ် Penitentiary တွင် ထောင်ဒဏ် 99 နှစ် ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။နောက်ပိုင်းတွင် သူသည် ၎င်း၏ အပြစ်ရှိကြောင်း အသနားခံမှုကို ရုပ်သိမ်းရန် နှင့် ခုံသမာဓိအဖွဲ့မှ စစ်ဆေးရန် အကြိမ်ကြိမ် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း မအောင်မြင်ခဲ့ပေ။Ray သည် 1998 ခုနှစ်တွင် ထောင်၌ ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။၁၉၉၃ ခုနှစ်က Loyd Jowers က စွပ်စွဲထားသည့်အတိုင်း လုပ်ကြံသတ်ဖြတ်မှုသည် အမေရိကန်အစိုးရ၊ မာဖီးယားဂိုဏ်းများနှင့် Memphis ရဲများပါ၀င်သည့် ပူးပေါင်းကြံစည်မှု၏ရလဒ်ဖြစ်သည်ဟု King မိသားစုနှင့် အခြားသူများက ယုံကြည်ကြသည်။ Ray သည် အချည်းနှီးသက်သက်ဖြစ်သည်ဟု သူတို့ယုံကြည်ကြသည်။1999 တွင် မိသားစုသည် Jowers ကို မှားယွင်းသေဆုံးမှုအတွက် ဒေါ်လာ 10 သန်းဖြင့် တရားစွဲခဲ့သည်။အပိတ်အငြင်းပွားမှုများအတွင်း ၎င်းတို့၏ရှေ့နေက ဂျူရီလူကြီးအား နစ်နာကြေးဒေါ်လာ ၁၀၀ ချီးမြှင့်ရန် တောင်းဆိုခဲ့ပြီး “ငွေနှင့်မပတ်သက်” ဟု ထောက်ပြခဲ့သည်။တရားခွင်အတွင်း နှစ်ဖက်စလုံးက အစိုးရ ပူးပေါင်းကြံစည်မှုဟု စွပ်စွဲသည့် အထောက်အထားများ တင်ပြခဲ့ကြသည်။စွပ်စွဲခံရသူ အစိုးရအေဂျင်စီများသည် ၎င်းတို့အား တရားခံအဖြစ် အမည်မဖော်သောကြောင့် ၎င်းတို့ကို ခုခံကာကွယ်ခြင်း သို့မဟုတ် တုံ့ပြန်ခြင်းမပြုနိုင်ပေ။အထောက်အထားများကို အခြေခံ၍ Jowers နှင့် အခြားသူများသည် "ဘုရင်ကိုသတ်ရန် ပူးပေါင်းကြံစည်မှု" ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်ကြောင်း ဂျူရီလူကြီးများက ကောက်ချက်ချပြီး မိသားစုအား ဒေါ်လာ 100 ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။အဆိုပါစွပ်စွဲချက်များနှင့် Memphis ဂျူရီလူကြီးများ၏တွေ့ရှိမှုကို သက်သေအထောက်အထားမရှိခြင်းကြောင့် 2000 ခုနှစ်နောက်ပိုင်းတွင် အမေရိကန်တရားရေးဌာနက အငြင်းပွားခဲ့သည်။
Play button
1968 Apr 11

၁၉၆၈ ခုနှစ် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးအက်ဥပဒေ

Washington D.C., DC, USA
ဘုရင်အသတ်ခံရပြီး တစ်ပတ်အကြာ ဧပြီလ ၁၀ ရက်နေ့တွင် အောက်လွှတ်တော်က အတည်ပြုခဲ့ပြီး နောက်နေ့တွင် သမ္မတ ဂျွန်ဆင်က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။1968 ခုနှစ် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးအက်ဥပဒေသည် လူမျိုး၊ ဘာသာရေးနှင့် အမျိုးသားဇာတိအပေါ်အခြေခံ၍ အိမ်ရာရောင်းချခြင်း၊ ငှားရမ်းခြင်းနှင့် ငွေကြေးထောက်ပံ့ခြင်းဆိုင်ရာ ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းကို တားမြစ်ထားသည်။၎င်းသည် "အတင်းအကျပ် သို့မဟုတ် အင်အားသုံးခြိမ်းခြောက်ခြင်း၊ ဒဏ်ရာရစေခြင်း၊ ခြိမ်းခြောက်ခြင်း၊ သို့မဟုတ် စွက်ဖက်ခြင်း... ၎င်းတို့၏လူမျိုး၊ အသားအရောင်၊ ကိုးကွယ်ယုံကြည်မှု သို့မဟုတ် အမျိုးသားနွယ်ဖွားတို့ကြောင့် ဖက်ဒရယ်ရာဇ၀တ်မှုတစ်ခုလည်းဖြစ်သည်။
1969 Jan 1

ဇာတ်လမ်းတို

United States
နိုင်ငံသားအခွင့်အရေး ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှုသည် အချိန်နှင့်အမျှ လူမျိုးရေးနှင့် နိုင်ငံရေးအပေါ် လူဖြူအမေရိကန်၏ အမြင်များအပေါ် သိသိသာသာ သက်ရောက်မှုရှိခဲ့သည်။သမိုင်းဆိုင်ရာ အရေးပါသည့် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေး ဆန္ဒပြပွဲများ ဖြစ်ပွားခဲ့သည့် ခရိုင်များတွင် နေထိုင်ကြသော လူဖြူများသည် လူမည်းများအပေါ် လူမျိုးရေး မကျေမနပ်ဖြစ်မှု နည်းပါးကြောင်း တွေ့ရှိရပြီး ဒီမိုကရက်တစ်ပါတီနှင့် ခွဲခြားသတ်မှတ်ရန် အလားအလာ ပိုများပြီး အခိုင်အမာ လုပ်ဆောင်မှုကို ထောက်ခံရန် အလားအလာ ပိုများသည်။ခေတ်ကာလ၏ အကြမ်းမဖက်သော လှုပ်ရှားမှုများသည် နှစ်သက်ဖွယ်ကောင်းသော မီဒီယာသတင်းဖော်ပြမှုနှင့် ပေါ်ပေါက်လာသော ကိစ္စရပ်များအပေါ် အာရုံစိုက်သည့် လူထုသဘောထားကို အပြောင်းအလဲဖြစ်စေသော်လည်း ဆူပူဆန္ဒပြမှုများသည် တရားဥပဒေစိုးမိုးရေးကို ပြန်လည်ထူထောင်လိုသော လူထုဆန္ဒကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့် မလိုလားအပ်သော မီဒီယာဖော်ပြမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေကြောင်း လေ့လာမှုတစ်ခုက တွေ့ရှိခဲ့သည်။အာဖရိကန်အမေရိကန်များ လိုက်လျှောက်သည့် တရားရေးဗျူဟာ၏ အထွတ်အထိပ်တွင် 1954 ခုနှစ်တွင် တရားရုံးချုပ်သည် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုနှင့် ခွဲခြားဆက်ဆံမှုများကို အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုတွင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်မညီဟု တရားဝင်ခွင့်ပြုထားသည့် ဥပဒေအများအပြားကို ပယ်ချခဲ့သည်။Warren တရားရုံးသည် Brown v. Board of Education (1954), Heart of Atlanta Motel, Inc. v. United States (1964) နှင့် Loving v ကဲ့သို့သော သီးခြားသော်လည်းကောင်း တန်းတူရည်တူ အယူဝါဒ အပါအဝင် လူမျိုးရေးခွဲခြားမှုအပေါ် အထင်ကရ စီရင်ချက်အများအပြားကို ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ ဗာဂျီးနီးယား (၁၉၆၇) သည် အစိုးရကျောင်းများနှင့် အများသူငှာ နေရာထိုင်ခင်းများတွင် ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းကို တားမြစ်ခဲ့ပြီး လူမျိုးခြားလက်ထပ်ခြင်းကို တားမြစ်သည့် ပြည်နယ်ဥပဒေအားလုံးကို ချိုးဖောက်ခဲ့သည်။စီရင်ထုံးများသည် တောင်ပိုင်းပြည်နယ်များတွင် ပျံ့နှံ့နေသော ခွဲထွက်ရေးသမား Jim Crow ဥပဒေများကို အဆုံးသတ်စေရာတွင် အရေးပါသော အခန်းကဏ္ဍမှ ပါဝင်ခဲ့သည်။1960 ခုနှစ်များအတွင်း၊ လှုပ်ရှားမှုတွင် အလယ်အလတ်လူများသည် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးဥပဒေများကို ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲခြင်းနှင့် ပြဋ္ဌာန်းခြင်းဆိုင်ရာ တရားဝင်ခွင့်ပြုချက်ပေးထားသည့် ဖက်ဒရယ်ဥပဒေများ၏ အရေးပါသောအပိုင်းများစွာကို အောင်မြင်ရန် အမေရိကန်ကွန်ဂရက်လွှတ်တော်နှင့် လက်တွဲလုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။၁၉၆၄ ခုနှစ် နိုင်ငံသားအခွင့်အရေးအက်ဥပဒေသည် ကျောင်းများ၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများနှင့် အများသူငှာနေရာထိုင်ခင်းများတွင် လူမျိုးရေးခွဲခြားခြင်းအပါအဝင် လူမျိုးအပေါ်အခြေခံ၍ ခွဲခြားဆက်ဆံမှုအားလုံးကို အတိအလင်းတားမြစ်ထားသည်။၁၉၆၅ ခုနှစ် မဲပေးခွင့်အက်ဥပဒေသည် သမိုင်းဝင် လူနည်းစုမဲဆန္ဒရှင်များ၏ ကိုယ်စားပြုမှုနည်းသော ဒေသများတွင် မှတ်ပုံတင်ခြင်းနှင့် ရွေးကောက်ပွဲများကို ဗဟိုအစိုးရ၏ ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲမှုဖြင့် မဲပေးခွင့်ကို ပြန်လည်ရယူပြီး ကာကွယ်ထားသည်။၁၉၆၈ ခုနှစ် တရားမျှတသောအိမ်ရာအက်ဥပဒေသည် အိမ်ရာရောင်းချခြင်း သို့မဟုတ် ငှားရမ်းခြင်းတွင် ခွဲခြားဆက်ဆံခြင်းကို တားမြစ်ထားသည်။

Appendices



APPENDIX 1

American Civil Rights Movement (1955-1968)


Play button

Characters



Martin Luther King Jr.

Martin Luther King Jr.

Civil Rights Activist

Bayard Rustin

Bayard Rustin

Civil Rights Activist

Roy Wilkins

Roy Wilkins

Civil Rights Activist

Emmett Till

Emmett Till

African American Boy

Earl Warren

Earl Warren

Chief Justice of the United States

Rosa Parks

Rosa Parks

Civil Rights Activist

Ella Baker

Ella Baker

Civil Rights Activist

John Lewis

John Lewis

Civil Rights Activist

James Meredith

James Meredith

Civil Rights Activist

Malcolm X

Malcolm X

Human Rights Activist

Whitney Young

Whitney Young

Civil Rights Leader

James Farmer

James Farmer

Congress of Racial Equality

Claudette Colvin

Claudette Colvin

Civil Rights Activist

Elizabeth Eckford

Elizabeth Eckford

Little Rock Nine Student

Lyndon B. Johnson

Lyndon B. Johnson

President of the United States

References



  • Abel, Elizabeth. Signs of the Times: The Visual Politics of Jim Crow. (U of California Press, 2010).
  • Barnes, Catherine A. Journey from Jim Crow: The Desegregation of Southern Transit (Columbia UP, 1983).
  • Berger, Martin A. Seeing through Race: A Reinterpretation of Civil Rights Photography. Berkeley: University of California Press, 2011.
  • Berger, Maurice. For All the World to See: Visual Culture and the Struggle for Civil Rights. New Haven and London: Yale University Press, 2010.
  • Branch, Taylor. Pillar of fire: America in the King years, 1963–1965. (1998)
  • Branch, Taylor. At Canaan's Edge: America In the King Years, 1965–1968. New York: Simon & Schuster, 2006. ISBN 0-684-85712-X
  • Chandra, Siddharth and Angela Williams-Foster. "The 'Revolution of Rising Expectations,' Relative Deprivation, and the Urban Social Disorders of the 1960s: Evidence from State-Level Data." Social Science History, (2005) 29#2 pp:299–332, in JSTOR
  • Cox, Julian. Road to Freedom: Photographs of the Civil Rights Movement, 1956–1968, Atlanta: High Museum of Art, 2008.
  • Ellis, Sylvia. Freedom's Pragmatist: Lyndon Johnson and Civil Rights (U Press of Florida, 2013).
  • Fairclough, Adam. To Redeem the Soul of America: The Southern Christian Leadership Conference & Martin Luther King. The University of Georgia Press, 1987.
  • Faulkenbury, Evan. Poll Power: The Voter Education Project and the Movement for the Ballot in the American South. Chapel Hill: The University of North Carolina Press, 2019.
  • Garrow, David J. The FBI and Martin Luther King. New York: W.W. Norton. 1981. Viking Press Reprint edition. 1983. ISBN 0-14-006486-9. Yale University Press; Revised and Expanded edition. 2006. ISBN 0-300-08731-4.
  • Greene, Christina. Our Separate Ways: Women and the Black Freedom Movement in Durham. North Carolina. Chapel Hill: University of North Carolina Press, 2005.
  • Hine, Darlene Clark, ed. Black Women in America (3 Vol. 2nd ed. 2005; several multivolume editions). Short biographies by scholars.
  • Horne, Gerald. The Fire This Time: The Watts Uprising and the 1960s. Charlottesville: University Press of Virginia. 1995. Da Capo Press; 1st Da Capo Press ed edition. October 1, 1997. ISBN 0-306-80792-0
  • Jones, Jacqueline. Labor of love, labor of sorrow: Black women, work, and the family, from slavery to the present (2009).
  • Kasher, Steven. The Civil Rights Movement: A Photographic History, New York: Abbeville Press, 1996.
  • Keppel, Ben. Brown v. Board and the Transformation of American Culture (LSU Press, 2016). xiv, 225 pp.
  • Kirk, John A. Redefining the Color Line: Black Activism in Little Rock, Arkansas, 1940–1970. Gainesville: University of Florida Press, 2002. ISBN 0-8130-2496-X
  • Kirk, John A. Martin Luther King Jr. London: Longman, 2005. ISBN 0-582-41431-8.
  • Kousser, J. Morgan, "The Supreme Court And The Undoing of the Second Reconstruction," National Forum, (Spring 2000).
  • Kryn, Randall L. "James L. Bevel, The Strategist of the 1960s Civil Rights Movement", 1984 paper with 1988 addendum, printed in We Shall Overcome, Volume II edited by David Garrow, New York: Carlson Publishing Co., 1989.
  • Lowery, Charles D. Encyclopedia of African-American civil rights: from emancipation to the present (Greenwood, 1992). online
  • Marable, Manning. Race, Reform and Rebellion: The Second Reconstruction in Black America, 1945–1982. 249 pages. University Press of Mississippi, 1984. ISBN 0-87805-225-9.
  • McAdam, Doug. Political Process and the Development of Black Insurgency, 1930–1970, Chicago: University of Chicago Press. 1982.
  • McAdam, Doug, 'The US Civil Rights Movement: Power from Below and Above, 1945–70', in Adam Roberts and Timothy Garton Ash (eds.), Civil Resistance and Power Politics: The Experience of Non-violent Action from Gandhi to the Present. Oxford & New York: Oxford University Press, 2009. ISBN 978-0-19-955201-6.
  • Minchin, Timothy J. Hiring the Black Worker: The Racial Integration of the Southern Textile Industry, 1960–1980. University of North Carolina Press, 1999. ISBN 0-8078-2470-4.
  • Morris, Aldon D. The Origins of the Civil Rights Movement: Black Communities Organizing for Change. New York: The Free Press, 1984. ISBN 0-02-922130-7
  • Ogletree, Charles J. Jr. (2004). All Deliberate Speed: Reflections on the First Half Century of Brown v. Board of Education. New York: W. W. Norton. ISBN 978-0-393-05897-0.
  • Payne, Charles M. I've Got the Light of Freedom: The Organizing Tradition and the Mississippi Freedom Struggle. U of California Press, 1995.
  • Patterson, James T. Brown v. Board of Education : a civil rights milestone and its troubled legacy Brown v. Board of Education, a Civil Rights Milestone and Its Troubled Legacy]. Oxford University Press, 2002. ISBN 0-19-515632-3.
  • Raiford, Leigh. Imprisoned in a Luminous Glare: Photography and the African American Freedom Struggle Archived August 22, 2016, at the Wayback Machine. (U of North Carolina Press, 2011).
  • Richardson, Christopher M.; Ralph E. Luker, eds. (2014). Historical Dictionary of the Civil Rights Movement (2nd ed.). Rowman & Littlefield. ISBN 978-0-8108-8037-5.
  • Sitkoff, Howard. The Struggle for Black Equality (2nd ed. 2008)
  • Smith, Jessie Carney, ed. Encyclopedia of African American Business (2 vol. Greenwood 2006). excerpt
  • Sokol, Jason. There Goes My Everything: White Southerners in the Age of Civil Rights, 1945–1975. (Knopf, 2006).
  • Tsesis, Alexander. We Shall Overcome: A History of Civil Rights and the Law. (Yale University Press, 2008). ISBN 978-0-300-11837-7
  • Tuck, Stephen. We Ain't What We Ought to Be: The Black Freedom Struggle from Emancipation to Obama (2011).