14 ऑगस्ट 1947 रोजी पाकिस्तान एक स्वतंत्र राष्ट्र बनले आणि त्यानंतर दुसऱ्या दिवशी भारताला स्वातंत्र्य मिळाले.या ऐतिहासिक घटनेने या प्रदेशातील ब्रिटीश वसाहतवादाचा अंत झाला.या संक्रमणाचा एक महत्त्वाचा पैलू म्हणजे रॅडक्लिफ कमिशनने आयोजित केलेल्या धार्मिक लोकसंख्येवर आधारित पंजाब आणि बंगाल प्रांतांचे विभाजन.भारताचे शेवटचे व्हॉईसरॉय लॉर्ड माउंटबॅटन यांनी भारताच्या बाजूने कमिशनवर प्रभाव टाकला असे आरोप झाले.परिणामी, पंजाबचा मुस्लिम बहुल पश्चिम भाग पाकिस्तानचा भाग बनला, तर पूर्व भाग, हिंदू आणि शीख बहुसंख्य असलेला, भारतात सामील झाला.धार्मिक विभाजन असूनही, दोन्ही प्रदेशांमध्ये इतर धर्माचे लक्षणीय अल्पसंख्याक होते.सुरुवातीला, विभाजनामुळे मोठ्या प्रमाणावर लोकसंख्येचे हस्तांतरण आवश्यक असेल असा अंदाज नव्हता.अल्पसंख्याकांनी आपापल्या भागात राहणे अपेक्षित होते.तथापि, पंजाबमधील तीव्र सांप्रदायिक हिंसाचारामुळे, अपवाद केला गेला, ज्यामुळे पंजाबमधील लोकसंख्येच्या देवाणघेवाणीसाठी भारत आणि पाकिस्तान यांच्यात परस्पर करार झाला.या देवाणघेवाणीमुळे पाकिस्तानी पंजाबमधील अल्पसंख्याक हिंदू आणि शीख लोकसंख्येची उपस्थिती आणि पंजाबच्या भारतीय भागात मुस्लिम लोकसंख्येची उपस्थिती लक्षणीयरीत्या कमी झाली, भारतातील मालेरकोटला येथील मुस्लिम समुदायासारखे काही अपवाद वगळता.पंजाबमधील हिंसाचार तीव्र आणि व्यापक होता.राजकीय शास्त्रज्ञ इश्तियाक अहमद यांनी नमूद केले की, मुस्लिमांच्या सुरुवातीच्या आक्रमकतेनंतरही, प्रत्युत्तराच्या हिंसाचारामुळे पश्चिम पंजाब (पाकिस्तान) मधील हिंदू आणि शीख मृत्यूंपेक्षा पूर्व पंजाब (भारत) मध्ये जास्त मुस्लिम मृत्यू झाले.^[१] भारताचे पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांनी महात्मा गांधींना कळवले की ऑगस्ट १९४७ च्या उत्तरार्धात पूर्व पंजाबमधील मुस्लिम बळी पश्चिम पंजाबमधील हिंदू आणि शीख यांच्यापेक्षा दुप्पट होते ^[.2]फाळणीनंतरच्या काळात दहा लाखांहून अधिक लोकांनी नवीन सीमा ओलांडून इतिहासातील सर्वात मोठे सामूहिक स्थलांतर पाहिले.या कालावधीतील हिंसाचार, ज्यामध्ये मृतांचा आकडा 200,000 ते 2,000,000 पर्यंतचा आहे, ^[३] काही विद्वानांनी 'प्रतिशोधात्मक नरसंहार' असे वर्णन केले आहे.पाकिस्तान सरकारने नोंदवले की हिंदू आणि शीख पुरुषांनी अंदाजे 50,000 मुस्लिम महिलांचे अपहरण केले आणि त्यांच्यावर बलात्कार केला.त्याचप्रमाणे मुस्लिमांनी सुमारे 33,000 हिंदू आणि शीख महिलांचे अपहरण करून त्यांच्यावर बलात्कार केल्याचा दावा भारत सरकारने केला आहे.^[४] इतिहासाचा हा काळ त्याच्या जटिलतेने, अफाट मानवी खर्चाने आणि भारत-पाकिस्तान संबंधांवर त्याचा कायम प्रभावाने चिन्हांकित आहे.