Пролог

1556 жылы Ресей Каспий теңізінің солтүстік жағалауындағы Астрахань хандығын жаулап алды.Айнала Ноғай Ордасының қарамағында болды. Ноғайлардың шығысында қазақтар, ал солтүстігінде Еділ мен Жайық арасында башқұрттар болды.Шамамен осы уақытта Жайық өзенінің бойында еркін казактардың біразы тұрақтады.1602 жылы олар Хиван жеріндегі Конье-Үргенішті басып алды.Олар олжамен оралған кезде хиуандар қоршап, қырғынға ұшырады.Екінші жорық қардан адасып, аштыққа ұшырап, аз ғана тірі қалғандары хиуандықтардың құлдығына айналды.Құжатсыз үшінші экспедиция болған сияқты.Ұлы Петр кезінде оңтүстік-шығысқа үлкен итеру болды.Жоғарыдағы Ертіс жорықтарынан басқа 1717 жылғы Хиуаны жаулап алудың апатты әрекеті болды.Орыс- парсы соғысынан кейін (1722-1723) Ресей Каспий теңізінің батыс жағын қысқа уақытқа басып алды.Шамамен 1734 жылы Башқұрт соғысын (1735–1740) тудырған тағы бір қозғалыс жоспарланды.Башқұртстан тыныштандырылғаннан кейін Ресейдің оңтүстік-шығыс шекарасы Орал мен Каспий теңізінің арасындағы Орынбор сызығы болды.Сібір сызығы: XVIII ғасырдың аяғында Ресей қазіргі Қазақстан шекарасының бойына шамамен орман мен даланың шекарасы болып табылатын қамалдар шебін ұстады.Анықтама үшін бұл бекіністер (және құрылған күндері) болды:Гурьев (1645), Орал (1613), Орынбор (1743), Орск (1735).Троицк (1743), Петропавл (1753), Омбы (1716), Павлодар (1720), Семей (1718) Өскемен (1720).Орал еркін казактардың ескі қонысы болды.Орынбор, Орск және Троицк шамамен 1740 жылғы башқұрт соғысының нәтижесінде құрылды және бұл учаске Орынбор шебі деп аталды.Орынбор ежелден Ресей қазақ даласын бақылап, бақылауға алған база болды.Төрт шығыс бекініс Ертіс өзенінің бойында болды.Қытай 1759 жылы Шыңжаңды жаулап алғаннан кейін екі империяның да қазіргі шекараға жақын жерде бірнеше шекара бекеттері болды.