Play button

1505 - 1522

Ferdinand Magellanın səyahətləri



Magellan-Elkano ekspedisiyası olaraq da bilinən Magellan ekspedisiyası dünya ətrafında ilk səyahət idi.Bu, 1519-cu ildəİspaniyadan ayrılan və 1522-ci ildə Atlantik, Sakit Okean və Hind okeanlarını keçdikdən sonra tamamlanan, ilk olaraq Portuqaliyalı kəşfiyyatçı Ferdinand Magellanın başçılıq etdiyi və 1522-ci ildə tamamlanan Molukaya İspan ekspedisiyası idi. dünyanın dövrə vurması.Ekspedisiya əsas məqsədinə nail oldu - Moluccas (Ədviyyat adaları) üçün qərb marşrutu tapmaq.Donanma 20 sentyabr 1519-cu ildə İspaniyanı tərk etdi, Atlantik okeanı üzərindən və Cənubi Amerikanın şərq sahillərindən aşağı üzərək, nəhayət, Magellan boğazını kəşf edərək, Sakit okeana (Magellan adını verdi) keçməyə imkan verdi.Donanma Filippində dayanaraq ilk Sakit okean keçidini tamamladı və nəhayət iki ildən sonra Molukkaya çatdı.Xuan Sebastian Elkanonun başçılıq etdiyi çox tükənmiş ekipaj, nəhayət, 6 sentyabr 1522-ci ildə böyük Hind okeanını keçərək qərbə, daha sonra Portuqalların nəzarətində olan sulardan Ümid burnu ətrafında və Qərbi Afrika sahilləri boyunca şimala doğru üzərək İspaniyaya qayıtdı. İspaniyaya gəlmək.Donanma əvvəlcə beş gəmidən və təxminən 270 nəfərdən ibarət idi.Ekspedisiya Portuqaliyanın təxribat cəhdləri, üsyanlar, aclıq, sinqa, fırtınalar və yerli əhali ilə düşmənçiliklə qarşılaşma kimi çoxsaylı çətinliklərlə üzləşdi.Yalnız 30 kişi və bir gəmi (Viktoriya) İspaniyaya dönüş səfərini tamamladı.Magellanın özü Filippindəki döyüşdə öldü və bir sıra zabitlər tərəfindən general-kapitan rütbəsi aldı, nəticədə Elkano Viktoriyanın geri dönüş səfərinə rəhbərlik etdi.Ekspedisiya əsasən İspaniya kralı I Çarlz tərəfindən maliyyələşdirilib və ümidi ilə Molukkaya sərfəli qərb marşrutu kəşf edəcək, çünki şərq marşrutu Tordesillas müqaviləsinə əsasən Portuqaliya tərəfindən idarə olunurdu.Ekspedisiya bir marşrut tapsa da, gözləniləndən daha uzun və daha çətin idi və buna görə də kommersiya baxımından faydalı deyildi.Buna baxmayaraq, ekspedisiya dənizçilikdə ən böyük nailiyyətlərdən biri kimi qiymətləndirilir və Avropanın dünya anlayışına mühüm təsir göstərmişdir.
HistoryMaps Shop

Mağazanı ziyarət et

İlk səyahət
Hindistanın qərbindəki Qoa şəhərində Portuqaliya Armadası ilə atlı türk əsgərləri arasında döyüş ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1505 Mar 1

İlk səyahət

Goa, India
1505-ci ilin martında 25 yaşında Magellan Portuqaliya Hindistanının birinci vitse-kökəri kimi Fransisko de Almeydaya ev sahibliyi etmək üçün göndərilən 22 gəmidən ibarət donanmaya qoşuldu.Onun adı salnamələrdə çəkilməsə də, onun Qoa, Koçin və Quilonda səkkiz il orada qaldığı məlumdur.O, bir neçə döyüşdə, o cümlədən 1506-cı ildə Kannanor döyüşündə iştirak edib və burada yaralanıb.1509-cu ildə Diu döyüşündə vuruşdu.
Kral I Çarlz səyahəti maliyyələşdirir
Karl I, İspaniyanın gənc kralı ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1518 Mar 22

Kral I Çarlz səyahəti maliyyələşdirir

Seville, Spain
Ədviyyat adalarına təklif etdiyi ekspedisiyalar Portuqaliya kralı Manuel tərəfindən dəfələrlə rədd edildikdən sonra Magellan İspaniyanın gənc kralı (və gələcək Müqəddəs Roma İmperatoru) I Çarlza müraciət etdi.1494-cü il Tordesillas müqaviləsinə əsasən, Portuqaliya Afrika ətrafında gedən Asiyaya gedən şərq yollarına nəzarət edirdi.Bunun əvəzinə Magellan ədviyyat adalarına qərb marşrutu ilə çatmağı təklif etdi, bu heç vaxt görülməmiş bir uğur idi.Bununİspaniya üçün kommersiya baxımından faydalı bir ticarət yolu yaradacağına ümid edən Çarlz ekspedisiyanı təsdiqlədi və maliyyənin böyük hissəsini təmin etdi.
Gediş
Magellanın donanması iki il səyahət üçün təchizat daşıyan beş gəmidən ibarət idi. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1519 Sep 20

Gediş

Sanlúcar de Barrameda, Spain
1519-cu il avqustun 10-da Magellanın komandanlığı altında olan beş gəmi Sevilyanı tərk edərək Quadalquivir çayı ilə çayın mənsəbindəki Sanlukar de Barramedaya endilər.Orada beş həftədən çox qaldılar.Donanma 20 sentyabr 1519-cu ildə İspaniyanı tərk edərək Atlantik okeanını qərbə, Cənubi Amerikaya doğru üzdü.Magellanın donanması iki il səyahət üçün təchizat daşıyan beş gəmidən ibarət idi.Ekipaj təxminən 270 nəfərdən ibarət idi.Əksəriyyəti ispan idi, lakin təxminən 40-ı portuqal idi.
Rio de Janeiro
Pedro Alvares Kabral, Magellanın səyahətindən 20 il əvvəl, 1500-cü ildə Portuqaliya üçün Braziliyanı iddia etdi.1922-ci ildə çəkilmiş bu rəsm onun Porto Sequroya gəlişini və yerli sakinlərlə ilk görüşünü təsvir edir. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1519 Dec 13

Rio de Janeiro

Rio de Janeiro, Brazil
Dekabrın 13-də donanma Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərinə çatdı.Nominal olaraq Portuqaliya ərazisi olsa da, o zaman orada daimi yaşayış yeri yox idi.Limanda Portuqaliya gəmilərinin olmadığını görən Magellan dayanmağın təhlükəsiz olacağını bilirdi.Donanma Rioda 13 gün keçirdi, bu müddət ərzində gəmilərini təmir etdi, su və qida (yam, manok və ananas kimi) ehtiyatı yığdı və yerli sakinlərlə ünsiyyətdə oldu.Ekspedisiya özləri ilə güzgü, daraq, bıçaq və zəng kimi ticarət üçün nəzərdə tutulan çoxlu zinət əşyaları gətirmişdi.Yerli sakinlər asanlıqla ərzaq və yerli malları (məsələn, tutuquşu lələkləri) bu cür əşyalarla dəyişdirirdilər.Ekipaj, həmçinin yerli qadınlardan cinsi nemətlər ala biləcəklərini tapdı.Tarixçi Ian Cameron ekipajın Rioda keçirdiyi vaxtları "ziyafət və sevişmə saturnaliyası" kimi təsvir etdi.Dekabrın 27-də donanma Rio-de-Janeyronu tərk etdi.Piqafetta yazırdı ki, yerli sakinlər onların getdiyini görüb məyus oldular və bəziləri onları qalmağa sövq etməyə çalışan kanoelərdə onların arxasınca getdi.
Qiyam
Qiyam ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1520 Mar 30

Qiyam

Puerto San Julian, Argentina
Üç aylıq axtarışdan sonra (o cümlədən, Rio de la Platanın ağzında yanlış başlanğıc), hava şəraiti donanmanı qışı gözləmək üçün axtarışlarını dayandırmağa məcbur etdi.Müqəddəs Julian limanında sığınacaqlı təbii liman tapdılar və beş ay orada qaldılar.Sent Juliana eniş etdikdən qısa müddət sonra ispan kapitanları Xuan de Kartagena, Qaspar de Quesada və Luis de Mendozanın rəhbərliyi ilə üsyan cəhdi baş verdi.Magellan bir anda beş gəmisindən üçünü üsyançılara uduzsa da, üsyanı çətinliklə yatıra bildi.Mendoza qarşıdurma zamanı öldürüldü və Magellan Quesada və Cartagena'nın başını kəsməyə və mərhum etməyə məhkum etdi.Aşağı səviyyəli sui-qəsdçilər qışda zəncirlə ağır iş görməyə məcbur edildi, lakin sonradan azad edildi.
Magellan boğazı
1520-ci ildə Magellan boğazının kəşfi. ©Oswald Walters Brierly
1520 Nov 1

Magellan boğazı

Strait of Magellan, Chile
Qışda donanmanın gəmilərindən biri olan "Santyaqo" yaxınlıqdakı suları tədqiq edərkən fırtınada itdi, lakin heç bir insan ölmədi.Qışdan sonra donanma 1520-ci ilin oktyabrında Sakit okeana keçid axtarışlarını davam etdirdi. Üç gün sonra onlar onları indi Magellan Boğazı kimi tanınan və dənizə keçməyə imkan verən boğaza aparan körfəz tapdılar. Sakit okean.Boğazı araşdırarkən, qalan dörd gəmidən biri olan San Antonio donanmanı tərk edərək şərqə İspaniyaya qayıtdı.Donanma 1520-ci ilin noyabr ayının sonunda Sakit okeana çatdı. O dövrdə dünya coğrafiyasının natamam başa düşülməsinə əsaslanaraq, Magellan Asiyaya qısa bir səyahət gözləyirdi, bəlkə də üç və ya dörd gündən az vaxt tələb edirdi.Əslində, Sakit okean keçidi üç ay iyirmi gün çəkdi.Uzun səyahət onların qida və su ehtiyatlarını tükəndirdi və 30-a yaxın kişi əsasən sinqa xəstəliyindən öldü.Magellanın özü, bəlkə də konservləşdirilmiş heyva ilə şəxsi tədarükü sayəsində sağlam qaldı.
Quruya düşmə
©Anonymous
1521 Mar 6

Quruya düşmə

Guam
6 mart 1521-ci ildə tükənmiş donanma Quam adasına çatdı və gəmilərin göyərtəsində gələn və alətlər, bıçaqlar və gəmi qayığı kimi əşyalar götürən yerli Çamorro xalqı tərəfindən qarşılandı.Çamorro xalqı ticarət mübadiləsində iştirak etdiklərini düşünə bilərdi (çünki onlar artıq donanmaya bəzi təchizat vermişdilər), lakin ekipaj onların hərəkətlərini oğurluq kimi şərh etdi.Magellan qisas almaq üçün sahilə bir basqın dəstəsi göndərdi, bir neçə Çamorro kişisini öldürdü, evlərini yandırdı və "oğurlanmış" malları tapdı.
Filippin
Filippində ilk katolik kütləsi ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1521 Mar 16

Filippin

Limasawa, Philippines
Martın 16-da donanma Filippinə çatdı və orada bir ay yarım qalacaqdı.Magellan Limasava adasında yerli liderlərlə dostluq etdi və 31 martda Filippində adanın ən hündür təpəsində xaç əkərək ilk Kütləvi mərasim keçirdi.Magellan yerli əhalini xristianlığı qəbul etməyə başladı.Əksəriyyət yeni dini asanlıqla qəbul etdi, lakin Maktan adası müqavimət göstərdi.
Döyüşdə ölüm
Lapu Lapu Magellanı öldürür ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1521 Apr 27

Döyüşdə ölüm

Mactan, Philippines

Aprelin 27-də Magellan və ekipaj üzvləri Maktan yerlilərini zorla ram etməyə çalışdılar, lakin sonrakı döyüşdə avropalılar məğlub oldular və Magellan Maktanda yerli rəis Lapulapu tərəfindən öldürüldü.

İndoneziya
©David Hueso
1521 Nov 1

İndoneziya

Maluku Islands, Indonesia
Ölümündən sonra Magellan əvvəlcə komandirlər Xuan Serrano və Duarte Barbosa (sonradan bir sıra digər zabitlər rəhbərlik edərək) tərəfindən əvəz olundu.Donanma Filippini tərk etdi (keçmiş müttəfiqi Rajah Humabonun qanlı xəyanətindən sonra) və nəhayət, 1521-ci ilin noyabrında Moluccas'a yollandı. Ədviyyatlarla yüklənmiş onlar dekabrda İspaniyaya yelkən açmağa cəhd etdilər, lakin onların qalanlarından yalnız birinin qaldığını gördülər. iki gəmi, Viktoriya, dənizə yararlı idi.
Cape dairəvi
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1521 Dec 21

Cape dairəvi

Cape of Good Hope, Cape Penins
Viktoriya gəmisi 21 dekabr 1521-ci ildə Xuan Sebastian Elkanonun komandanlığı ilə Hind okeanı yolu ilə evə yola düşdü.1522-ci il mayın 6-da Viktoriya Ümid burnunu dövrə vurdu, ancaq yemək üçün düyü.
Aclıq
9 iyul 1522-ci ildə, Elcano Portuqaliya Kabo-Verdesinə ərzaq təmin edən zaman iyirmi ekipaj üzvü aclıqdan öldü. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1522 Jul 9

Aclıq

Cape Verde
9 iyul 1522-ci ildə, Elcano Portuqaliya Kabo-Verdesinə ərzaq təmin edən zaman iyirmi ekipaj üzvü aclıqdan öldü.Ekipaj bu tarixin əslində 10 iyul 1522-ci il olduğunu öyrəndikdə təəccübləndi, çünki onlar üç illik səyahətin hər gününü qeyd-şərtsiz qeyd etmişdilər.Əvvəlcə Amerikadan İspaniyaya qayıtdıqlarını əhatə edən hekayədən istifadə edərək alış-veriş etməkdə çətinlik çəkmədilər.Lakin portuqallar Viktoriyanın Şərqi Hindistandan ədviyyatlar daşıdığını aşkar etdikdən sonra 13 ekipaj üzvünü saxlayıb.Viktoriya 26 ton ədviyyat (mixel və darçın) yükü ilə qaçmağı bacarıb.
Evə Səyahət
Magellan donanmasının dövrəni tamamlamaq üçün yeganə gəmisi olan Viktoriya. ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1522 Sep 6

Evə Səyahət

Sanlúcar de Barrameda, Spain
6 sentyabr 1522-ci ildə Elkano və Magellanın səyahətinin qalan heyəti ayrıldıqdan təxminən üç il sonra Viktoriya gəmisi ilə İspaniyanın Sanlucar de Barrameda şəhərinə gəldi.Daha sonra onlar çayın yuxarı tərəfində Sevilyaya, oradan isə qurudan Valyadolidə getdilər və burada İmperatorun qarşısına çıxdılar.Sağ qalan bir gəmi və donanmanın ən kiçik karrakı olan Viktoriya Yer kürəsinin ilk dövrəsini tamamladıqdan sonra gediş limanına qayıdanda, ilkin 270 kişidən yalnız 18-i gəmidə idi.Geri qayıdan avropalılara əlavə olaraq, Viktoriyanın göyərtəsində Tidora gələn üç Moluccan var idi.
1523 Jan 1

Epiloq

Spain
Magellan naviqasiya bacarığı və əzmkarlığı ilə məşhurlaşdı.İlk dövrə vurma "Kəşflər əsrində ən böyük dəniz səyahəti" və hətta "indiyə qədər həyata keçirilmiş ən mühüm dəniz səyahəti" adlandırılmışdır.Magellanın nailiyyətlərinin qiymətləndirilməsi, 1525-ci ildə Loaisa ekspedisiyasından başlayaraq (bu, Xuan Sebastian Elkanonun ikinci komandir kimi iştirak etdiyi) onun marşrutunu geri qaytarmağa cəhd edən sonrakı ekspedisiyaların uğursuzluğu ilə zamanla artırılmış ola bilər.Francis Drake-in başçılıq etdiyi dövrəni uğurla başa çatdırmaq üçün növbəti ekspedisiya Viktoriyanın qayıtmasından 58 il sonra, 1580-ci ilə qədər baş vermədi.Magellan Sakit Okeanı (XVIII əsrə qədər onun şərəfinə tez-tez Magellan dənizi də adlandırırdı) adlandırdı və adını Magellan boğazına verir.Magellan səfərdən sağ çıxmasa da, ekspedisiya üçün Elkanodan daha çox tanındı, çünki Magellan onu başlatdı, Portuqaliya Portuqaliyalı bir kəşfiyyatçını tanımaq istədi və İspaniya Bask millətçiliyindən qorxdu.

Appendices



APPENDIX 1

How Did the Caravel Change the World?


Play button




APPENDIX 2

Technology of the Age of Exploration


Play button

Characters



Charles V

Charles V

Holy Roman Emperor

Ferdinand Magellan

Ferdinand Magellan

Portuguese Explorer

Juan Sebastián Elcano

Juan Sebastián Elcano

Castilian Explorer

Juan de Cartagena

Juan de Cartagena

Spanish Explorer

Francisco de Almeida

Francisco de Almeida

Portuguese Explorer

Lapu Lapu

Lapu Lapu

Mactan Datu

References



  • The First Voyage Round the World, by Magellan, full text, English translation by Lord Stanley of Alderley, London: Hakluyt, [1874] – six contemporary accounts of his voyage
  • Guillemard, Francis Henry Hill (1890), The life of Ferdinand Magellan, and the first circumnavigation of the globe, 1480–1521, G. Philip, retrieved 8 April 2009
  • Zweig, Stefan (2007), Conqueror of the Seas – The Story of Magellan, Read Books, ISBN 978-1-4067-6006-4