
Video
Vaişnavizm, Şaivizm, Şaktizm ve Smartizm ile birlikte başlıca Hindu mezheplerinden biridir. Johnson ve Grim'in 2010 yılında yaptığı bir tahmine göre Vaishnavites, Hinduların yaklaşık 641 milyonunu veya %67,6'sını oluşturan en büyük Hindu mezhebidir. Vişnu'yu diğer tüm Hindu tanrılarına, yani Mahavishnu'ya liderlik eden tek yüce varlık olarak gördüğü için Vişnuizm olarak da anılır. Takipçilerine Vaishnavites veya Vaishnavas denir ve sırasıyla Krishna'yı ve Rama'yı yüce varlıklar olarak kabul eden Krishnaizm ve Ramaizm gibi alt mezhepleri içerir.
Vaişnavizm'in antik dönemde ortaya çıkışı belirsizdir ve genel olarak Vedik olmayan çeşitli bölgesel dinlerin Vişnu ile kaynaşması olarak varsayılmaktadır. Vedik olmayan birçok popüler teistik geleneğin, özellikle Vāsudeva-krishna ve Gopala-Krishna ve Narayana'nın Bhagavata kültlerinin birleşmesi, MÖ 7. ila 4. yüzyıllarda geliştirildi. MS ilk yüzyıllarda Vedik Tanrı Vişnu ile bütünleştirildi ve Vedik olmayan çeşitli tanrılara yüce Tanrı Vişnu'nun farklı enkarnasyonları olarak saygı duyulduğu avatar doktrinini geliştirdiğinde Vaishnavizm olarak son halini aldı. Rama, Krishna, Narayana, Kalki, Hari, Vithoba, Venkateswara, Shrinathji ve Jagannath, hepsi aynı yüce varlığın farklı yönleri olarak görülen popüler avatarların isimleri arasındadır.
Vaishnavite geleneği, Vishnu'nun (genellikle Krishna) bir avatarına olan sevgi dolu bağlılığıyla bilinir ve bu nedenle, MS 2. bin yılda Güney Asya'da Bhakti hareketinin yayılmasının anahtarıydı. Dört ana sampradaya kategorisi (mezhepler, alt okullar) vardır: Ramanuja'nın orta çağ Vishishtadvaita okulu, Madhvacharya'nın Dvaita okulu (Tattvavada), Nimbarkacharya'nın Dvaitadvaita okulu ve Vallabhacharya'nın Pushtimarg'ı. Ramananda (14. yüzyıl), şu anda Asya'nın en büyük manastır grubu olan Rama odaklı bir hareket yarattı.
Vaişnavizmdeki anahtar metinler arasında Vedalar, Upanişadlar, Bhagavad Gita, Pancaratra (Agama) metinleri, Naalayira Divya Prabhandham ve Bhagavata Purana yer alır.