Ҷанги якуми Пуни

Ҷумҳурии Рум дар тӯли як аср пеш аз ҷанги якуми Пуни дар материки ҷанубии Италия ба таври хашмгин густариш ёфт.То соли 272 пеш аз милод он нимҷазираи Италияро дар ҷануби дарёи Арно забт карда буд, вақте ки шаҳрҳои юнонии ҷануби Италия (Магна Граесия) дар анҷоми Ҷанги Пиррикӣ таслим шуданд.Дар ин давра Карфаген, ки пойтахти он дар Туниси ҳозира аст, дар ҷануби Испания, бисёре аз минтақаҳои соҳилии Африқои Шимолӣ, ҷазираҳои Балеар, Корсика, Сардиния ва нимаи ғарбии Сицилия дар низоми низомӣ ва тиҷоратӣ ҳукмронӣ мекард. империя.Аз соли 480 то пеш аз милод Карфаген як қатор ҷангҳои бенатиҷаро бар зидди иёлатҳои шаҳри Юнони Сицилия, ки таҳти роҳбарии Сиракуз буд, меҷангид.То соли 264 пеш аз милод Карфаген ва Рум қудратҳои барҷаста дар баҳри Миёназамин буданд.Ин ду давлат якчанд маротиба дӯстии муштараки худро тавассути иттифоқҳои расмӣ тасдиқ карда буданд: дар 509 то милод, 348 то милод ва тақрибан 279 то милод.Муносибатҳо хуб буданд, бо робитаҳои тиҷоратии қавӣ.Дар давоми Ҷанги Пиррикии солҳои 280-275 пеш аз милод, бар зидди подшоҳи Эпир, ки дар навбати худ бо Рум дар Италия ва Карфаген дар Сицилия меҷангид, Карфаген ба румиён мавод дод ва ҳадди аққал як маротиба флоти баҳрии худро барои интиқол додани нерӯҳои Рум истифода бурд.Дар соли 289 пеш аз милод як гурӯҳи зархаридони итолиёвӣ бо номи Мамертинҳо, ки қаблан аз ҷониби Сиракуз киро шуда буд, шаҳри Мессанаро (Мессинаи муосир) дар канори шимолу шарқии Сицилия ишғол карданд.Мамертинҳо аз ҷониби Сиракуз сахт фишор оварда, дар соли 265 пеш аз милод ба Рум ва Карфаген муроҷиат карданд.Аввалан Карфагиниён амал карда, Ҳиро II, подшоҳи Сиракузро маҷбур карданд, ки дигар чора набинанд ва Мамертинҳоро бовар кунонд, ки гарнизони Карфагиниро қабул кунанд.Ба гуфтаи Полибий, пас аз он дар Рим баҳси зиёде ба миён омад, ки оё муроҷиати Мамертинҳо барои кӯмак қабул карда шавад.Азбаски Карфагениён аллакай гарнизон карда буданд, қабули Мессана метавонад ба осонӣ ба ҷанг бо Карфаген оварда расонад.Румиён пештар ба Сицилия таваҷҷӯҳ зоҳир намекарданд ва намехостанд, ки ба кӯмаки сарбозоне, ки шаҳрро аз соҳибони қонунии он беасос дуздидаанд, биёянд.Бо вуҷуди ин, бисёре аз онҳо бартариҳои стратегӣ ва пулиро дар ба даст овардани мавқеъ дар Сицилия диданд.Сенати румӣ, ки ба бунбаст афтода буд, эҳтимол бо ташаббуси Аппиус Клавдий Каудекс, ин масъаларо дар соли 264 пеш аз милод ба маҷлиси мардумӣ гузошт.Caudex овоздиҳӣ барои амалро ташвиқ кард ва дурнамои ғанимати фаровонро нигоҳ дошт;мачлиси халкй карор дод, ки хохиши Мамертинхоро кабул кунад.Каудекс фармондеҳи экспедитсияи ҳарбӣ таъин карда шуд, ки бо фармони гузаштан ба Сицилия ва ҷойгир кардани гарнизони румӣ дар Мессана.

Ҷанг бо фуруд омадани румиён ба Сицилия дар соли 264 пеш аз милод оғоз ёфт.Сарфи назар аз бартарии бахрии Карфаген, убури румиён аз гулӯгоҳи Мессина ба таври бесамар муқобилат кард.Ду легион бо фармондеҳии Каудекс ба Мессана рафтанд, ки дар он ҷо Мамертинҳо гарнизони Карфагиниро, ки Ҳанно фармондеҳӣ мекард (ба Ҳаннои Бузург иртибот надорад) ронданд ва ҳам аз ҷониби Карфагиниён ва ҳам Сиракузиён муҳосира карда шуданд.Сарчашмаҳо маълум нест, ки чаро, аммо аввал Сиракузиён ва сипас Карфагениён аз муҳосира баромаданд.Румиён ба ҷануб ҳаракат карданд ва дар навбати худ Сиракузро муҳосира карданд, аммо онҳо барои таъқиби муҳосираи бомуваффақият на қувваи кофии қавӣ ва на хатти таъмини таъминот надоштанд ва ба зудӣ ақибнишинӣ карданд.Таҷрибаи Карфагениён дар тӯли ду асри қаблии ҷанг дар Сицилия ин буд, ки амалиёти қатъӣ ғайриимкон буд;кушишхои харбй баъд аз талафоти калон ва харочоти калон бархам хурд.Роҳбарони Карфаген интизор буданд, ки ин ҷанг низ ҳамин тавр хоҳад рафт.Дар ҳамин ҳол, бартарии азими баҳрии онҳо имкон медиҳад, ки ҷанг дар масофаи дур нигоҳ дошта шавад ва ҳатто барои пешрафти онҳо идома ёбад.Ин ба онҳо имкон медиҳад, ки артишеро ҷалб кунанд ва пардохт кунанд, ки бар зидди румиён дар майдони кушод амал кунанд, дар ҳоле ки шаҳрҳои пурқуввати онҳо метавонанд тавассути баҳр таъмин карда шаванд ва як пойгоҳи дифоъӣ барои фаъолият кунанд.

Ҷанги Мессана дар соли 264 пеш аз милод аввалин задухӯрди низомии байни Ҷумҳурии Рум ва Карфаген буд.Он оғози ҷанги якуми Пуниро нишон дод.Дар он давра ва пас аз муваффақиятҳои охирин дар ҷануби Италия, Сицилия барои Рим аҳамияти стратегӣ пайдо кард.

Тартиби деринаи румӣ буд, ки ҳар сол ду нафарро, ки бо номи консул маълуманд, ба ҳар як артиш сарварӣ мекарданд.Соли 263 пеш аз милод ҳарду бо 40 000 нафар ба Сицилия фиристода шуданд.Сиракузаро боз муҳосира карданд ва бидуни интизории кӯмаки Карфагенӣ, Сиракуз зуд бо румиён сулҳ баст: он иттифоқчии румӣ шуд, ҷуброни 100 талант нуқра пардохт кард ва шояд муҳимтар аз ҳама, розӣ шуд, ки дар таъмини артиши Рум дар Сицилия кӯмак кунад.

Ҷанги Агригентум (Сицилия, 262 пеш аз милод) аввалин ҷанги ошӯбзадаи Ҷанги Якуми Пуни ва аввалин бархӯрди густурдаи низомӣ байни Карфаген ва Ҷумҳурии Рум буд.Ҷанг пас аз муҳосираи тӯлонӣ, ки соли 262 пеш аз милод оғоз ёфт ва ҳам ба ғалабаи Рум ва ҳам оғози назорати румӣ дар Сицилия оварда расонд.

Пас аз тарки Сиракуз, якчанд вобастагии хурди Карфагин ба румиён гузашт.Акрагас, як шаҳри бандари дар нимсолаи соҳили ҷанубии Сицилия, аз ҷониби Карфагиниён ҳамчун маркази стратегии худ интихоб карда шуд.Румиён соли 262 пеш аз милод ба он ҳамла карда, онро муҳосира карданд.Румиён системаи нокифояи таъминот доштанд, ки қисман бартарии баҳрии Карфаген ба онҳо аз интиқоли мавод тавассути баҳр монеъ мешуд ва онҳо ба ҳар ҳол одат надоштанд, ки артиши то 40 000 нафарро ғизо диҳад.Дар вакти чамъоварии хосил кисми зиёди армия барои чамъоварии хосил ва барои хошоктайёркунй дар майдони васеъ пароканда карда мешуд.Карфагиниён, ки ба он Ҳаннибал Гиско фармондеҳӣ мекард, бо қувваи худ гурӯҳбандӣ карда, румиёнро ногаҳонӣ гирифта, ба лагери онҳо ворид шуданд;румиён гирд омада, Карфагениёнро торумор карданд;баъди ин тачриба хар ду тараф бештар посбонй шуданд.

Ҷанг дар Сицилия ба бунбаст расид, зеро Карфагениён ба ҳимояи шаҳракҳо ва шаҳрҳои мустаҳками худ диққат медоданд;инҳо асосан дар соҳил буданд ва аз ин рӯ метавонистанд таъмин ва мустаҳкам карда шаванд, бе Румиён лашкари бартарии худро барои пешгирӣ кардан истифода баранд.Диққати ҷанг ба баҳр, ки румиён таҷрибаи кам доштанд;дар чанд мавриде, ки онҳо қаблан эҳтиёҷоти ҳузури баҳриро эҳсос мекарданд, онҳо одатан ба эскадрильяҳои хурде, ки иттифоқчиёни лотинӣ ё юнонӣ дода буданд, такя мекарданд.Ба гуфтаи Полибий, румиён як квинкеремаи киштии Карфагиниро дастгир карда, онро ҳамчун нақшаи киштиҳои худ истифода бурданд.Флотҳои нав аз ҷониби магистратҳои ҳарсола интихобшудаи румӣ фармондеҳӣ мекарданд, аммо экспертизаи баҳриро афсарони поёнӣ, ки аз ҷониби ҷомеа, асосан юнониҳо идома медоданд, таъмин мекарданд.Ин таҷриба то ба император идома дода шуд, чизе инчунин бо қабули мустақими истилоҳҳои сершумори баҳрии юнонӣ тасдиқ карда шуд.Ҳамчун киштисозони навкор, румиён нусхаҳоеро сохтанд, ки нисбат ба зарфҳои Карфаген вазнинтар буданд ва аз ин рӯ сусттар ва камтар идорашаванда буданд.

Дар ҳамин ҳол, Карфаген артишро ҷалб кард, ки дар Африқо ҷамъ омада, ба Сицилия фиристода шуд.Он аз 50 000 пиёда, 6 000 аскари савора ва 60 фил иборат буд ва ба он Ҳанно писари Ҳаннибал фармондеҳӣ мекард;қисман аз лигуриҳо, келтҳо ва ибериён иборат буд.Пас аз панҷ моҳи саршавии муҳосира, Ҳанно ба кӯмаки Акрагас рафт.Вақте ки ӯ омад, ӯ танҳо дар баландӣ қарор гирифт, ба задухӯрдҳои харобиовар машғул шуд ва лашкарашро таълим дод.Пас аз ду моҳ, дар баҳори соли 261 то эраи мо, ӯ ҳамла кард.Карфагениён дар чанги Акрагас бо талафоти калон маглуб шуданд.Румиён зери ҳарду консул - Лусий Постумий Мегелл ва Квинт Мамилиус Витулус - филҳо ва қатори бағоҷи Карфагениёнро дастгир карданд.Он шаб гарнизони Карфаген гурехт, ки румиён парешон буданд.Рӯзи дигар румиён шаҳр ва сокинони онро забт карда, 25 000 нафари онҳоро ба ғуломӣ фурӯхтанд.

Ҷанги Ҷазираҳои Липари ё Ҷанги Липара як вохӯрии баҳрӣ буд, ки дар соли 260 пеш аз милод дар давраи Ҷанги Якуми Пуни ҷанг карда буд.Эскадрилья иборат аз 20 киштии Карфагинӣ таҳти фармондеҳии Будес 17 киштии румӣ таҳти роҳбарии консули калони сол Гней Корнелиус Сципио дар бандари Липара ба ҳайрат омад.Румиён, ки бетаҷриба нишон доданд, бо тамоми 17 киштии онҳо бо фармондеҳи худ асир гирифта шуданд.Румиён ба наздикӣ як флотро сохтанд, то ба назорати баҳрии Карфагениён дар Баҳри Миёназамини ғарбӣ мубориза баранд ва Скипио бо эскадраи пешқадам ба Липарас шитобон рафт.Ҷанг каме бештар аз як задухӯрд буд, аммо ҳамчун аввалин вохӯрии баҳрии Ҷангҳои Пуни ва бори аввал киштиҳои ҷангии Рум дар ҷанг иштирок карданд.Скипио пас аз ҷанг фидя шуд ва баъд аз он бо номи Асина (лотинӣ барои "хари зан") маълум шуд.

Ҷанги Майлае дар соли 260 пеш аз милод дар давраи Ҷанги Якуми Пуни сурат гирифт ва аввалин ҷанги воқеии баҳрӣ байни Карфаген ва Ҷумҳурии Рум буд.Ин ҷанг дар ғалабаи Рум дар Майлае (Милазцои имрӯза) ва инчунин худи Сицилия калид буд.Он инчунин аввалин ғалабаи баҳрии Рум ва инчунин аввалин истифодаи корвусро дар ҷанг қайд кард.

Пас аз ин муваффақияти румиён, ҷанг дар тӯли якчанд сол пароканда шуд, бо муваффақиятҳои ночиз барои ҳар як тараф, аммо таваҷҷӯҳи дақиқ надошт.Қисман ин аз он сабаб буд, ки румиён бисёре аз захираҳои худро ба маъракаи ниҳоят бенатиҷа бар зидди Корсика ва Сардиния ва сипас ба экспедитсияи бенатиҷа ба Африқо равона карданд.Пас аз гирифтани Акрагас, румиён ба самти ғарб барои муҳосираи Митистратон ҳафт моҳ пеш рафтанд, аммо муваффақ набуд.Дар соли 259 пеш аз милод онҳо ба сӯи Терме дар соҳили шимолӣ пеш рафтанд.Баъди чанчол аскарони румй ва шарикони онхо лагерьхои алохида барпо карданд.Хамилкар аз ин истифода бурда, ҳамлаи ҷавобиро оғоз кард ва яке аз контингентҳоро ногаҳон гирифт, зеро он лагерро вайрон мекард ва 4,000-6,000 нафарро куштааст.Ҳамилкар идома дод, ки Энна дар маркази Сицилия ва Камарина дар ҷанубу шарқро, ки ба Сиракузи хатарнок наздик аст, забт кунад.Хамилкар ба назар мерасад, ки тамоми Сицилияро ишғол кунад.Соли дигар румиён Эннаро гирифтанд ва ниҳоят Митистратонро забт карданд.Он гоҳ онҳо ба Панормус (Палермои муосир) ҳаракат карданд, аммо маҷбур шуданд, ки Гиппанаро забт карданд.Соли 258 пеш аз милод онҳо пас аз муҳосираи тӯлонӣ Камаринаро дубора забт карданд.Дар давоми чанд соли оянда дар Сицилия рейдҳои хурд, задухӯрдҳо ва гоҳ-гоҳ аз як тараф ба тарафи дигар гурехтани шаҳраки хурдтар идома ёфтанд.

Ҷанги Сулси як ҷанги баҳрӣ буд, ки дар соли 258 пеш аз милод байни флоти Рум ва Карфагинӣ дар соҳили наздикии шаҳри Сулси Сардиния меҷангид.Ин як ғалабаи Рум буд, ки онро консул Гайус Сулпиций Патеркул ба даст овардааст.Флоти Карфагин асосан ғарқ шуд ​​ва боқимондаи киштиҳо дар хушкӣ партофта шуданд.Фармондеҳи Карфагинӣ Ҳаннибал Гиско аз ҷониби артиши шӯришии худ маслуб ё сангсор карда шуд. Баъдан румиён аз ҷониби як Ҳанно дар Сардиния шикаст хӯрданд ва кӯшиши румиён барои забт кардани ҷазира ноком шуд.Талафоти киштиҳо ба Карфагиниён аз Сардиния бар зидди румиён амалиёти калон гузаронанд.

Ҷанги Тиндарис як ҷанги баҳрии Ҷанги Якуми Пуни буд, ки дар наздикии Тиндарис (Тиндари муосир) дар соли 257 пеш аз милод ба вуқӯъ пайваст.Тиндарис як шаҳраки Сицилия буд, ки ҳамчун колонияи юнонӣ дар соли 396 пеш аз милод таъсис ёфтааст, ки дар баландии манзари баҳри Тиррения дар халиҷи Патти ҷойгир аст.Хиеро II, золими Сиракуз, иҷозат дод, ки Тиндарис ба пойгоҳи Карфагиниён табдил ёбад.Ҷанг дар обҳои байни Тиндарис ва ҷазираҳои Эолӣ сурат гирифт, ки Гай Атилиус Регул фармондеҳи флоти Рум буд.Баъдтар, шаҳр ба Рум афтод.

Ҷанги Кейп Экномус ё Экномос як ҷанги баҳрӣ буд, ки дар ҷануби Сицилия дар соли 256 то милод байни флотҳои Карфаген ва Ҷумҳурии Рум, дар давраи Ҷанги Якуми Пуни (264–241 то милод) меҷангид.Ба флоти Карфагенй Ханно ва Гамилкар фармондехй мекарданд;флоти Рум якҷоя бо консулҳо барои сол, Маркус Атилиус Регулус ва Люсиус Манлиус Вулсо Лонгус.Ин ба ғалабаи равшани румиён оварда расонд.Флоти румӣ иборат аз 330 киштии ҳарбӣ ва шумораи номаълуми нақлиёт аз Остия, бандари Рум парвоз карда, тақрибан 26,000 легионерони интихобшударо чанде пеш аз ҷанг савор карда буд.Онҳо нақша доштанд, ки ба Африқо гузаранд ва ба ватани Карфагениён, дар ҳудуди Туниси ҳозира ҳамла кунанд.Карфагиниён аз ниятҳои румиён огоҳ буданд ва тамоми киштиҳои ҷангии 350-ро дар наздикии соҳили ҷанубии Сицилия ҷамъ карданд, то онҳоро боздошт.Бо ҷамъи тақрибан 680 киштии ҷангӣ, ки то 290 000 экипаж ва пиёдагарди баҳрӣ доштанд, ин набард эҳтимолан бузургтарин ҷанги баҳрӣ дар таърих аз рӯи шумораи ҷанговарон буд.Вақте ки флотҳо вохӯрданд, Карфагениён ташаббусро ба дасти худ гирифтанд ва ҷанг ба се муноқишаи ҷудогона табдил ёфт, ки дар он ҷо Карфагениҳо умедвор буданд, ки малакаҳои барҷастаи киштии онҳо дар ин рӯз пирӯз мешаванд.Пас аз як рӯзи тӯлонӣ ва печидаи ҷанг, Карфагениён ба таври қатъӣ мағлуб шуданд, 30 киштии ғарқшударо аз даст доданд ва 64 киштии асирро аз даст доданд, то 24 киштии ғарқшудаи Румӣ талаф ёфт.

Асосан ба сабаби ихтирои румиён корвус, дастгоҳе, ки ба онҳо имкон медод, ки ба киштиҳои душман муқовимат кунанд ва савор шаванд, Карфагениён дар набардҳои бузурги баҳрӣ дар Майла (260 то милод) ва Сулси (257 то милод) шикаст хӯрданд.Румиён аз ин рӯҳафтода ва аз бунбасти идомаёфта дар Сицилия рӯҳафтода шуданд, румиён диққати худро ба стратегияи баҳрӣ иваз карданд ва нақшаи ҳамла ба маркази Карфаген дар Африқои Шимолӣ ва таҳдид ба Карфагенро (наздикии Тунис) таҳия карданд.Хар ду тараф азму иродаи кавй доштанд, ки бартарии флоти харбии бахрй баркарор кунанд ва барои нигох доштан ва зиёд кардани микдори флотхои худ ба маблаги калон ва кувваи коргарй сарф карданд.Флоти румӣ иборат аз 330 киштии ҷангӣ ва шумораи номаълуми киштиҳои нақлиётӣ аз Остия, бандари Рум, дар ибтидои соли 256 пеш аз милод, бо фармони консулҳои сол Маркус Атилиус Регулус ва Люсиус Манлиус Вулсо Лонгус парвоз мекарданд.Онҳо тақрибан 26,000 легионерҳои интихобшударо аз қувваҳои Рум дар Сицилия оғоз карданд.Онҳо нақша доштанд, ки ба Африқо гузаранд ва ба қаламрави Туниси ҳозира ҳамла кунанд.

Муҳосираи Аспис ё Клупея дар соли 255 то милод байни Карфаген ва Ҷумҳурии Рум ҷангида буд.Ин аввалин ҷанг дар замини Африқо дар давраи Ҷанги Якуми Пуни буд.Румиён барои муҳосира кардани Аспис тавассути сохтани хандак ва палисада барои муҳофизати киштиҳои худ ҳаракат карданд.Карфаген ҳанӯз ба ҷанг дар хушкӣ омода набуд ва баъд аз муқовимати кӯтоҳе гарнизон шаҳр фурӯ ғалтид.Бо гирифтани Клупея, румиён майдони замини муқобили Карфагенро назорат карданд ва ақибашонро таъмин карданд, то душманро пеш аз онҳо пош диҳанд.Румиён Асписро маҷбур карданд, ки таслим шавад ва дар ҷои худ як гарнизони мувофиқ гузошта, чанд нафар фиристодагони худро ба Рум фиристоданд, то онҳоро аз муваффақияти худ огоҳ созанд ва дар бораи чораҳои минбаъда дастур гиранд.Он гоҳ онҳо бо тамоми қувваҳои худ лагерь зада, барои ғорат кардани он дар саросари кишвар ҳаракат карданд.Пас аз мағлуб кардани Карфагениён, Румиён қисми зиёди флоти худро ба Рум фиристоданд, ба истиснои шумораи 15,000 пиёда ва 500 савора.Қисми боқимондаи артиш таҳти фармондеҳии Маркус Атилиус Регулус дар Африқои Шимолӣ боқӣ монд.Дар дохили рох пеш рафта, территорияро горат карда, дар шахри Адис истод.Дар натиҷаи муҳосираи Адис ба Карфагениён вақт дод, ки артиш ҷамъ кунанд, танҳо он артиш дар ҷанги Адис шикаст хӯрд.

Ҷанги Адис байни лашкари Карфагинӣ, ки якҷоя бо Бостар, Гамилкар ва Ҳасдрубал фармондеҳӣ мекард ва артиши Рум таҳти роҳбарии Маркус Атилиус Регулус буд.Дар аввали сол, флоти нави Рум бартарии баҳриро таъсис дод ва аз ин бартарият барои забт кардани ватани Карфагин, ки тақрибан бо Туниси муосир дар Африқои Шимолӣ мувофиқ буд, истифода бурд.Пас аз фуруд омадан ба нимҷазираи Кейп Бон ва анҷом додани як маъракаи муваффақ, флот ба Сицилия баргашт ва Регулусро бо 15,500 нафар барои нигоҳ доштани манзил дар Африқо дар фасли зимистон гузошт.Ба ҷои нигоҳ доштани мавқеи худ, Регул ба пойтахти Карфаген, Карфаген пеш рафт.Артиши Карфагин дар теппаи санглохи наздикии Адис (Утинаи муосир), ки Регул ин шаҳрро муҳосира мекард, қарор гирифт.Регул ба қувваҳои худ маҷбур кард, ки як марши шабона анҷом диҳанд, то ҳамлаҳои субҳи барвақт ба лагери мустаҳками теппаи Карфагиниёнро оғоз кунанд.Як кисми ин кувваро зада дафъ карда, аз теппа ба поён таъкиб карданд.Он гоҳ қисми дигар ба Карфагениён дар ақиб ҳамла карда, онҳоро бо навбат торумор кард.Дар ин маврид карфагениён, ки дар лагерь монда буданд, ба воҳима афтода гурехтанд.Румиён ба Тунис, ҳамагӣ 16 километр (10 мил) аз Карфаген пеш рафта, забт карданд.

Румиён аз паси он рафта, Тунисро, ки ҳамагӣ 16 км (10 мил) дуртар аз Карфаген буд, забт карданд.Румиён аз Тунис ҳуҷум карда, минтақаи наздики Карфагенро хароб карданд.Дар ноумедӣ, Карфагениён барои сулҳ даъво карданд, аммо Регул чунин шартҳои сахт пешниҳод кард, ки Карфагениён тасмим гирифтанд, ки мубориза баранд.Масъулияти таълими артиши онҳо ба ихтиёри фармондеҳи зархаридони спарта Ксантипп гузошта шуд.

Дар баҳори соли 255 пеш аз милод Ксантипп артиши пурқуввати савора ва филҳоро бар зидди қувваҳои пиёдагардии Румӣ роҳбарӣ кард.Румиён ба филҳо ҷавоби муассир надоштанд.Чанговарони савораи шуморашон аз онҳо аз майдон ронда шуданд ва савораи Карфагенӣ баъдан аксари румиёнро иҳота карда, онҳоро несту нобуд карданд;500 нафар зинда монданд ва асир шуданд, аз ҷумла Регул.Нерӯи 2000-нафарии румиён аз иҳота кардан худдорӣ карда, ба Аспис ақибнишинӣ карданд.Ҷанг 14 соли дигар идома кард, асосан дар Сицилия ё дар обҳои наздик, пеш аз он ки бо ғалабаи Рум анҷом ёфт;Шартҳои ба Карфаген пешниҳодшуда нисбат ба шартҳои пешниҳодкардаи Регул саховатмандтар буданд.

Баъдтар дар соли 255 то эраи мо румиён як флоти иборат аз 350 квинкерем ва зиёда аз 300 нақлиётро фиристоданд, то наҷотёфтагони худро, ки дар Аспис дар муҳосира буданд, эвакуатсия кунанд.Ҳарду консули сол, Сервиус Фулвиус Паэтинус Нобилиор ва Маркус Аемилиус Пауллус, флотро ҳамроҳӣ карданд.Онхо дар рох чазираи Коссираро ишгол карданд.Карфагиниён кушиш карданд, ки ба эвакуация бо 200 квинкерем мукобил бароянд.Онҳо румиёнро аз Кейп Ҳермеум (Кейп Бон ё Рас-ед-Дари муосир), каме дар шимоли Аспис боздошт карданд.40 киштии румӣ, ки барои дастгирии қувваҳои Регулус дар зимистон гузошта шуда буданд, аз Аспис ба ҷанг ҳамроҳ шуданд.Чанд ҷузъиёти ҷанг боқӣ мондааст.Карфагиниён хавотир буданд, ки онҳо аз ҷониби флоти калонтари Рум иҳота карда мешаванд ва аз ин рӯ ба соҳил наздик мешаванд.Бо вуҷуди ин, киштиҳои Карфагин аз манёврҳо гузаштанд ва ба соҳил овезон карда шуданд, ки дар он ҷо бисёриҳо тавассути корвус савор шуда, асир шуданд ё маҷбур шуданд, ки ба соҳил ворид шаванд.Карфагиниён торумор карда шуданд ва 114 киштии онхо хамрохи экипажашон асир ва 16 киштии онхо гарк карда шуд.Агар талафоти румӣ чӣ бошад, маълум нест;аксари муаррихони муосир тахмин мезананд, ки вуҷуд надоштанд.Муаррих Марк ДеСантис пешниҳод мекунад, ки набудани сарбозоне, ки дар киштиҳои Карфагинӣ ба ҳайси аскарони баҳрӣ хидмат мекарданд, дар муқоиса бо римиҳо, шояд омили шикасти онҳо ва шумораи зиёди киштиҳои асиршуда бошад.

Флоти Рум ҳангоми бозгашт ба Италия дар натиҷаи тӯфон хароб шуд ва 384 киштӣ аз 464 нафарашон ғарқ шуданд ва 100,000 нафар, аксарияти иттифоқчиёни лотинии ғайрирумӣ талаф шуданд.Мумкин аст, ки мавҷудияти корвус киштиҳои Румро ба таври ғайриоддӣ ғайриоддӣ карда бошад;ки баъди ин офати табий истифода шудани онхо сабт нашудааст.

Соли 253 то эраи мо румиён диққати худро дубора ба Африқо иваз карданд ва якчанд рейдҳо анҷом доданд.Онҳо 150 киштии дигарро аз флоти 220-нафара то тӯфон ҳангоми бозгашт аз ҳамла ба соҳили Африқои Шимолӣ дар шарқи Карфаген аз даст доданд.Боз аз нав сохтанд.

Дар охири тобистони соли 251 пеш аз милод фармондеҳи Карфагинӣ Ҳасдрубал, ки бо Регулус дар Африқо рӯ ба рӯ шуда буд, шунид, ки як консул барои зимистон бо нисфи артиши Рум Сицилияро тарк карда, ба Панормус ҳаракат кард ва деҳотро хароб кард.Артиши Рум, ки барои чамъоварии хосил пароканда шуда буд, ба Панормус акиб шуд.Хасдрубал кисми зиёди лашкари худ, аз чумла филхоро далерона ба суи деворхои шахр пеш гирифт.Фармондеҳи румӣ Люсиус Кесилий Метеллус ҷанговаронро фиристод, то ки Карфагениёнро таъқиб кунанд ва онҳоро ҳамеша бо найза аз захираҳои дохили шаҳр таъмин кунанд.Замин бо корҳои заминкание, ки дар давраи муҳосираи Рум сохта шуда буд, пӯшонида шуда буд, ки пешравии филҳоро душвор мегардонд.Филҳо бо мушакҳо печонида шуда натавонистанд, ки интиқом гиранд, аз паси онҳо аз аскарони пиёдагарди Карфаген гурехтанд.Металлус ба таври оппортунистӣ як қувваи калонро ба канори чапи Карфагин кӯчонида буд ва онҳо ба рақибони бетартиби худ ҳамла карданд.Карфагениён гурехтанд;Метеллус даҳ филро дастгир кард, аммо ба таъқиб иҷозат надод.Ҳисоботи муосир дар бораи талафоти ҳарду ҷониб гузориш намедиҳанд ва муаррихони муосир иддаои баъдӣ дар бораи 20,000-30,000 талафоти Карфагиниро ғайриимкон медонанд.

Муҳосираи Лилибейум нӯҳ сол, аз соли 250 то 241 пеш аз милод давом кард, вақте ки артиши Рум дар замони Ҷанги Якуми Пуни шаҳри Сицилияи Лилибеум (Марсалаи ҳозира)-и Карфагинро муҳосира кард.Рум ва Карфаген аз соли 264 пеш аз милод дар ҷанг буданд ва асосан дар ҷазираи Сицилия ё дар обҳои атрофи он меҷангиданд ва румиён оҳиста-оҳиста Карфагениёнро ба ақиб мекашиданд.То соли 250 пеш аз милод Карфагениён танҳо шаҳрҳои Лилибей ва Дрепанаро дар ихтиёр доштанд;инҳо мустаҳкам буданд ва дар соҳили ғарбӣ ҷойгир буданд, ки дар он ҷо онҳо метавонистанд тавассути баҳр таъмин ва мустаҳкам карда шаванд, бе Румиён лашкари бартарии худро барои дахолат кардан истифода бурда натавонистанд.Дар миёнаи соли 250 пеш аз милод румиён бо зиёда аз 100 000 нафар Лилибейумро муҳосира карданд, аммо кӯшиши ҳамла ба Лилибейум ноком шуд ва муҳосира ба бунбаст табдил ёфт.Пас аз он румиён кӯшиш карданд, ки флоти Карфагиниро нест кунанд, аммо флоти Рум дар Ҷангҳои баҳрии Дрепана ва Финтиас нобуд карда шуд;карфагениён аз бахр таъмин кардани шахрро давом медоданд.Пас аз нӯҳ сол, дар соли 242 пеш аз милод, румиён флоти нав сохтанд ва интиқоли боркашонии Карфагиниро қатъ карданд.Карфагиниён флоти худро аз нав ташкил карда, онро ба Сицилия фиристоданд, ки бо лавозимот пур шуд.Румиён онро дар наздикии Лилибаум вохӯрданд ва дар ҷанги Аегатҳо дар соли 241 то эраи мо румиён флоти Карфагиниро мағлуб карданд.Карфагиниён барои сулҳ даъво карданд ва ҷанг пас аз 23 сол бо пирӯзии Рум ба анҷом расид.Карфагениён то ҳол Лилибаумро нигоҳ медоштанд, аммо тибқи шартҳои Аҳдномаи Лутатий, Карфаген маҷбур шуд, ки нерӯҳои худро аз Сицилия хориҷ кунад ва ҳамон сол шаҳрро эвакуатсия кунад.

Ҷанги Панормус дар Сицилия дар соли 250 пеш аз милод дар давоми Ҷанги Якуми Пуни байни артиши Рум бо роҳбарии Лусиус Кесилий Метеллус ва қувваи Карфагинӣ таҳти роҳбарии Ҳасдрубал, писари Ҳанно меҷангид.Нерӯҳои римии ду легион, ки шаҳри Панормусро муҳофизат мекарданд, артиши хеле калонтари Карфагинии иборат аз 30 000 нафар ва аз 60 то 142 филҳои ҷангиро мағлуб карданд.Ҷанг дар соли 264 пеш аз милод бо Карфаген дар зери назорати қисми зиёди Сицилия, ки аксари ҷангҳо дар он ҷо сурат мегирифтанд, оғоз ёфт.Солҳои 256–255 пеш аз милод румиён кӯшиш карданд, ки ба шаҳри Карфаген дар Африқои Шимолӣ зарба зананд, аммо аз артиши Карфагенӣ, ки аз аскарони савора ва фил иборат буд, шикасти сахт гирифтанд.Вақте ки маркази ҷанг ба Сицилия баргашт, румиён дар соли 254 пеш аз милод шаҳри калон ва муҳими Панормусро забт карданд.Пас аз он, онҳо аз тарси филҳои ҷангие, ки Карфагениён ба Сицилия фиристода буданд, аз ҷанг канорагирӣ карданд.Дар охири тобистони соли 250 то эраи мо Ҳасдрубал артиши худро барои хароб кардани зироатҳои шаҳрҳои иттифоқчиёни Рум берун овард.Румиён ба Панормус рафтанд ва Ҳасдрубал ба деворҳои шаҳр фишор оварданд.Вақте ки ӯ ба Панормус расид, Метеллус ба ҷанг рӯ овард ва ба филҳо бо жолаи найза аз корҳои заминканӣ дар назди деворҳо муқобилат кард.Дар зери ин мушак филҳо ба воҳима афтода, аз байни аскарони пиёдагарди Карфаген гурехтанд.Пас аз он аскарони пиёдагарди вазнини румӣ ба канори чапи Карфагенӣ ҳамла карданд, ки он бо ҳамроҳии боқимондаи карфагениён шикаст.Филҳоро дастгир ва баъдтар дар Сирки Максимус куштанд.Ин охирин ҷанги муҳими заминии ҷанг буд, ки пас аз нӯҳ сол бо ғалабаи Рум ба анҷом расид.

Муҳосираи Дрепана тақрибан аз соли 249 то 241 пеш аз милод дар давраи Ҷанги Якуми Пунӣ сурат гирифт.Дрепана (Трапани имрӯза) ва Лилибаум (Марсалаи имрӯза) ду пойгоҳи баҳрии Карфагин дар охири ғарби Сицилия буданд, ки таҳти ҳамлаи тӯлонии Рум қарор гирифтанд.Дар оғози муҳосира, пирӯзии дарёии Карфагениён бар Ҷумҳурии Рум дар ҷанги Дрепана муҳосираи баҳрии Румро хароб кард ва ба Карфагиниён имкон дод, ки ду бандари муҳосирашударо тавассути баҳр дастгирӣ кунанд.Дастрасии хушкӣ ба Дрепана бо ҳузури кӯҳи Эрикс маҳдуд буд.Ҳамин тавр, дастрасии замин ба Дрепана аз ҷониби ҳарду артиш бо румиён дар ниҳоят бартарӣ доштанд.Дар соли 241 пеш аз милод, румиён таҳти роҳбарии Гай Лутатий Катулус флоти худро барқарор карданд ва муҳосираи Дрепанаро пурзӯр карданд ва Карфагиниёнро маҷбур карданд, ки флотро барои дастгирии шаҳр фиристанд.Флоти Карфаген аз ҷониби флоти навбунёди Рум ҳангоми ҷанги ҷазираҳои Аегетс боздошт ва нобуд карда шуд, ки ҷанги якуми Пуниро ба таври муассир хотима дод.

Ҷанги баҳрии Дрепана (ё Дрепанум) дар соли 249 пеш аз милод дар давоми Ҷанги Якуми Пуни дар наздикии Дрепана (Трапани муосир) дар ғарби Сицилия, байни флоти Карфагинӣ таҳти роҳбарии Адгербал ва флоти румӣ, ки Публиус Клавдий Пулчер фармондеҳӣ мекард, сурат гирифт.Пулчер қалъаи Карфагинии Лилибаумро (Марсалаи муосир) муҳосира мекард, вақте ки ӯ тасмим гирифт, ки ба флоти онҳо, ки дар бандари шаҳри Дрепанаи ҳамсоя буд, ҳамла кунад.Флоти румӣ шабона барои ҳамлаи ногаҳонӣ шино мекард, аммо дар торикӣ пароканда шуд.Adherbal тавонист флоти худро пеш аз он ки дар бандар банд шавад, ба баҳр барорад;ки утоқи баҳриро ба даст овард, ки дар он манёвр кунад, сипас ба ҳамлаи ҷавобӣ гузашт.Румиён дар соҳил маҳкам карда шуданд ва пас аз як рӯзи ҷанг аз ҷониби киштиҳои Карфагинии манёври бештар бо экипажҳои беҳтар таълимёфтаашон сахт мағлуб шуданд.Ин бузургтарин ғалабаи баҳрии Карфаген дар ҷанг буд;онҳо пас аз Дрепана ба ҳамлаи баҳрӣ рӯ оварданд ва ҳама румиёнро аз баҳр ғарқ карданд.Ҳафт сол пеш аз он буд, ки Рум бори дигар кӯшиш кард, ки флоти назаррасро ба вуҷуд орад, дар ҳоле ки Карфаген аксари киштиҳои худро барои сарфаи пул ва озод кардани қувваи корӣ ба захира гузошт.

Ҷанги баҳрии Финтиас дар соли 249 пеш аз милод дар давоми Ҷанги Якуми Пуни дар наздикии Ликатаи муосир, ҷануби Сицилия байни флотҳои Карфаген таҳти Картало ва Ҷумҳурии Рум таҳти роҳбарии Лусиус Юниус Пуллус сурат гирифт.Флоти Карфагин флоти Румро дар назди Финтиас боздошта, онро мачбур кард, ки панох ҷӯяд.Картало, ки ба огоҳии халабонҳои худ дар бораи тӯфонҳои дарпешистода гӯш дод, барои пешгирӣ аз ҳавои оянда ба самти шарқ истироҳат кард.Флоти Рум ягон чораи эҳтиётӣ надидааст ва баъдан бо талафоти ҳама ба ҷуз ду киштӣ нобуд карда шуд.Карфагениён аз галабаи худ истифода бурда, то соли 243 пеш аз милод ба соҳилҳои Италияи Рум ҳамла карданд.Румиён то соли 242 пеш аз милод кӯшиши бузурги баҳрӣ накарданд.

Румиён аз ғалабаи худ дар Панорм рӯҳбаланд шуда, дар соли 249 пеш аз милод бар зидди пойгоҳи асосии Карфагин дар Сицилия, Лилибаум ҳаракат карданд.Артиши калон таҳти фармондеҳии консулҳои сол Публиус Клавдий Пулчер ва Люсиус Юниус Пуллус шаҳрро муҳосира карданд.Онхо флоти худро аз нав сохтанд ва 200 киштй бандарро мухосира кард.Дар аввали муҳосира, 50 квинкереми Карфагинӣ дар ҷазираҳои Аегат, ки дар 15-40 км (9-25 мил) дар ғарби Сицилия ҷойгиранд, ҷамъ омаданд.Вақте ки шамоли сахти ғарб вазид, онҳо пеш аз он ки румиён вокуниш нишон дода тавонанд, ба Лилибаум шино карданд ва қувваҳои иловагӣ ва миқдори зиёди лавозимотро холӣ кунанд.Онҳо аз румиён гурехта, шабона рафтанд ва аскарони савораи Карфагинро эвакуатсия карданд.Румиён наздикии хушкӣ ба Лилибаумро бо лагерҳо ва деворҳои заминӣ ва чӯбӣ мӯҳр заданд.Онҳо борҳо кӯшиш карданд, ки даромадгоҳи бандарро бо гулӯлаҳои сангин банд кунанд, аммо аз сабаби шароити обу ҳавои баҳр онҳо муваффақ нашуданд.Гарнизони Карфагин аз ҷониби давандагони блокада, квинкеремҳои сабук ва манёвр бо экипажҳои баландихтисоси баланд ва лётчикҳои ботаҷриба таъмин карда мешуданд.

То соли 248 пеш аз милод Карфагениён дар Сицилия танҳо ду шаҳр доштанд: Лилибейум ва Дрепана;инҳо мустаҳкам буданд ва дар соҳили ғарбӣ ҷойгир буданд, ки дар он ҷо онҳо метавонистанд таъмин ва мустаҳкам карда шаванд, бе Румиён лашкари бартарии худро барои дахолат кардан истифода бурда натавонистанд.Пас аз беш аз 20 соли ҷанг, ҳарду давлат аз ҷиҳати молиявӣ ва демографӣ хаста шуданд.Далелҳои вазъи молиявии Карфаген дархости онҳо барои гирифтани қарзи 2000 талант азМисри Птолемейро дар бар мегирад, ки рад карда шуд.Рум низ ба муфлисшавӣ наздик буд ва шумораи шаҳрвандони марди болиғ, ки нерӯи кориро барои флот ва легионҳо таъмин мекарданд, аз оғози ҷанг 17 дарсад коҳиш ёфт.Голдсвортӣ талафоти нерӯи кории Румро "даҳшатнок" тавсиф мекунад.

Гамилькар тобистони соли 247 пеш аз милод ба фармондеҳӣ даромад, зархаридони исёнгарро (ки бо сабаби пардохтҳои таъхиршуда исён карда буданд) ҷазо дод, ки баъзеи онҳоро шабона кушта ва боқимондаро дар баҳр ғарқ карда, бисёре аз онҳоро ба қисматҳои гуногуни Африқои Шимолӣ раҳо кард.Бо кам шудани артиш ва флот, Ҳамилкар амалиёти худро оғоз кард.Румиён қувваҳои худро тақсим карда буданд, консул L. Caelius Metellus дар наздикии Лилибаум буд, дар ҳоле ки Нумериус Фабиус Бутео дар он вақт Дрепанумро муҳосира мекард.Эҳтимол, Ҳэмилкар дар Дрепанум ҷанги бефосила кардааст, аммо ба ин шубҳа вуҷуд дорад.Хамилкар дар соли 247 пеш аз милод ба Локри дар Бруттиум ва гирду атрофи Бриндиси ҳамла кард ва пас аз бозгашт ӯ дар кӯҳи Эркте (Монте Пеллегрино, дар шимоли Палермо ё кӯҳи Кастелласио, 7 мил шимолу ғарби Палермо) мавқеи қавӣ гирифт ва на танҳо худро дар муқобили ҳама ҳамлаҳо нигоҳ дошт, балки рейдҳои баҳрии худро аз Катана дар Сицилия то Кумае дар маркази Италия идома дод.Вай инчунин ба такмили рУхияи армия машгул шуда, ба барпо намудани кувваи хеле боинтизом ва серсоха муваффак шуд.Ҳангоме ки Ҳэмилкар дар ҷанги васеъмиқёс ғолиб наомад ё ягон шаҳреро, ки ба румиён аз даст дода буд, бозпас нагирифт, вай бар зидди душман як маъракаи беамон бурд ва боиси резиши доимии захираҳои Рум гардид.Аммо, агар Гамилкар умед дошт, ки Панормусро бозпас гирад, вай дар стратегияи худ ноком шуд.Нерӯҳои румӣ таҳти сарварии консулҳо Маркус Отацилиус Крассус ва Маркус Фабиус Лисинус бар зидди Гамилкар дар соли 246 то пеш аз милод каме ба даст овардаанд ва консулҳои соли 245 пеш аз милод Марк Фабиус Буэто ва Атилиус Булбус аз ин беҳтар набуданд.

Дар соли 244 пеш аз милод Ҳамилкар лашкари худро шабона тавассути баҳр ба як мавқеъ дар нишебиҳои кӯҳи Эрикс (Монте Сан Ҷулиано) интиқол дод, ки аз он ҷо ӯ тавонист ба гарнизони муҳосирашуда дар шаҳри ҳамсояи Дрепанум (Трапани) кумак кунад. .Ҳэмилкар пас аз нобуд кардани гарнизони Рум шаҳри Эриксро, ки соли 249 пеш аз милод аз ҷониби румиён забт карда шуда буд, забт кард ва артиши худро дар байни нерӯҳои румӣ, ки дар қулла ва лагери онҳо дар пояи кӯҳ ҷойгир буд, ҷойгир кард.Хамилкар ахолиро ба Дрепана баровард.Гамилькар фаъолияти худро дар давоми ду соли дигар бидуни монеа аз мавқеъаш идома дод, ки тавассути роҳи автомобилгард аз Дрепана таъмин карда мешуд, гарчанде ки то ин вақт киштиҳои Карфаген аз Сицилия бароварда шуда буданд ва ҳеҷ гуна ҳамлаи баҳрӣ оғоз карда нашудааст.Ҳангоми яке аз рейдҳо, вақте ки аскарон таҳти фармондеҳи тобеъ бо номи Бодостор бар зидди фармони Ҳамилкар ба ғорат машғул буданд ва вақте ки румиён ба онҳо расиданд, талафоти вазнин доданд, Ҳамилкар талаб кард, ки барои дафни мурдаҳои ӯ созиш пайдо кунад.Консули Рум Фунданиус (243/2 пеш аз милод) бо такаббур ҷавоб дод, ки Гамилкар бояд барои наҷоти зиндагии худ созиш талаб кунад ва ин дархостро рад кард.Дере нагузашта ба Гамилкар муяссар шуд, ки ба румиён талафоти вазнин расонад ва вақте ки консули Рум барои дафни мурдаи ӯ созиш талаб кард, Ҳамилкар ҷавоб дод, ки ҷанҷоли ӯ танҳо бо зиндаҳо аст ва мурдагон аллакай ҳаққи худро адо кардаанд ва сулҳро ба даст оварданд.Амалҳои Ҳамилкар ва дахлнопазирии ӯ барои мағлубият ва инчунин бунбаст дар муҳосираи Лилибаум водор карданд, ки румиён дар соли 243 пеш аз милод ба сохтани флот шурӯъ кунанд, то дар баҳр тасмим гиранд.Бо вуҷуди ин, задухӯрдҳои доимӣ бидуни ғалабаи ниҳоӣ шояд рӯҳияи баъзе сарбозони Ҳамилкарро хароб карда бошанд ва 1,000 зархаридони келтӣ кӯшиш карданд, ки лагери Пуниро ба румиён таслим кунанд, ки ин ноком шуд.Ҳамилкар бояд барои нигоҳ доштани рӯҳияи артиши худ, ки баъдтар барои Карфаген мушкилоти марговар ба вуҷуд меовард, мукофотҳои зиёде ваъда мекард.

Дар охири соли 243 то эраи мо, фаҳмиданд, ки онҳо Дрепана ва Лилибаумро забт нахоҳанд кард, агар онҳо муҳосираи худро ба баҳр дароз накунанд, Сенат тасмим гирифт, ки флоти нав созад.Бо тамом шудани хазинаи давлат, Сенат ба сарватмандтарин шаҳрвандони Рум муроҷиат кард, ки барои маблағгузории сохтмони як киштии ҳар кадоме, ки аз ҷуброни товоне, ки пас аз ғалабаи ҷанг ба Карфаген ситонида мешавад, баргардонида шавад.Дар натича парки кариб 200 квинкеремй ба вучуд омад, ки бе харочоти давлат сохта, тачхизонида ва экипажи он иборат буд.Румиён киштиҳои флоти нави худро дар як давандаи муҳосираи дастгиршуда бо сифатҳои махсусан хуб модел мекарданд.Дар айни замон, румиён дар киштисозӣ таҷриба доштанд ва бо як киштии собитшуда ҳамчун намуна квинкеремҳои баландсифат истеҳсол мекарданд.Муҳим он аст, ки корвус партофта шуд, ки суръат ва коркарди киштиҳоро беҳтар кард, аммо маҷбур шуд, ки тактикаи румиёнро тағир диҳад;ба онҳо лозим меомад, ки маллоҳони олӣ бошанд, на аскарони олӣ, то Карфагениёнро мағлуб кунанд.

Ҷанги Агейтҳо як ҷанги баҳрӣ буд, ки 10 марти соли 241 пеш аз милод байни флотҳои Карфаген ва Рум дар давраи Ҷанги Якуми Пуни.Он дар байни чазирахои Аегетс, дар наздикии сохили гарбии чазираи Сицилия ба амал омад.Ба Карфагиниён Ҳанно фармондеҳӣ мекард ва румиён зери ҳокимияти умумии Гай Лутатий Катулус буданд, аммо дар давоми ҷанг Квинт Валерий Фалто фармондеҳӣ мекард.Ин ҷанги ниҳоӣ ва ҳалкунандаи Ҷанги Якуми Пуни 23 сола буд.Артиши Рим чанд сол боз Карфагениёнро дар охирин истгоҳҳои худ дар соҳили ғарбии Сицилия муҳосира карда буд.Қариб муфлис шуда, румиён барои сохтани флоти баҳрӣ пул қарз гирифтанд, ки онҳо барои муҳосира ба баҳр дароз карданд.Карфагиниён флоти калонтареро ҷамъ карданд, ки онҳо ният доштанд, ки барои интиқоли мавод ба Сицилия истифода баранд.Он гоҳ он қисми зиёди артиши Карфагиниро, ки дар он ҷо ҳамчун пиёдагарди баҳрӣ ҷойгир буданд, ворид мекунад.Он аз ҷониби флоти румӣ боздошта шуд ва дар як ҷанги сахт, румҳои беҳтар омӯзонидашуда флоти камсафар ва бадтарбияшудаи Карфагиниро мағлуб карданд, ки он аз пурбор шудани лавозимот ва то ҳол пурра ба аскарони баҳрӣ наомадааст.

Пас аз ба даст овардани ин ғалабаи ҳалкунанда, римиҳо амалиёти заминии худро дар Сицилия ба муқобили Лилибаум ва Дрепана идома доданд.Сенати Карфаген аз чудо кардани ресурсхое, ки барои сохтан ва таъмин кардани флоти дигар заруранд, намехостанд.Ба ҷои ин, он ба Ҳэмилкар амр дод, ки бо румиён шартномаи сулҳро баррасӣ кунад, ки онро ба зердасти худ Гиско гузоштааст.Шартномаи Лутатий ба имзо расид ва чанги якуми Пуниро ба охир расонд: Карфаген Сицилияро эвакуация кард, хамаи асирони дар давоми чанг гирифташударо супурд ва дар давоми дах сол ба маблаги 3200 талант чубронпулй дод.

Ҷанг 23 сол давом кард, ки тӯлонитарин ҷанг дар таърихи роману юнонӣ ва бузургтарин ҷанги баҳрии ҷаҳони қадим буд.Дар пайи он Карфаген кӯшиш кард, ки аз пардохти пурраи нерӯҳои хориҷӣ, ки дар ҷанги он ҷангида буданд, худдорӣ кунад.Оқибат онҳо исён бардоштанд ва ба онҳо гурӯҳҳои зиёди норозии маҳаллӣ ҳамроҳ шуданд.Онҳо бо душвориҳои зиёд ва ваҳшии зиёд ба хок супурда шуданд.Дар соли 237 пеш аз милод Карфаген экспедитсия омода кард, то ҷазираи Сардинияро, ки аз дасти шӯришгарон гум шуда буд, баргардонад.Румиён бо таассуф изҳор доштанд, ки ин амали ҷангро меҳисобанд.Шартҳои сулҳи онҳо додани Сардиния ва Корсика ва пардохти ҷуброни иловагии 1200 талант буд.Карфаген дар натиҷаи ҷанги 30-сола заиф шуда, розӣ шуд, ки дубора бо Рум ба низоъ ворид шавад;музди иловагй ва даст кашидан аз Сардиния ва Корсика ба шартно-ма хамчун кодицил илова карда шуд.Ин амалҳои Рум боиси хашмгинии Карфаген шуданд, ки бо дарки Рум дар бораи вазъияти он оштӣ набуд ва омилҳои мусоидаткунанда дар сар заданиҶанги дуюми Пуни ҳисобида мешаванд.Нақши пешбарии Ҳамилкар Барса дар шикасти нерӯҳои шӯришии хориҷӣ ва шӯришиёни африқоӣ обрӯ ва қудрати оилаи Барсидро хеле баланд бардошт.Дар соли 237 пеш аз милод Ҳамилкар бисёре аз собиқадорони худро дар экспедитсия барои васеъ кардани моликияти Карфагин дар ҷануби Иберия (Испанияи муосир) роҳбарӣ кард.Дар тӯли 20 соли минбаъда ин бояд як деҳаи ниммухтори Барсид мешуд ва манбаи қисми зиёди нуқрае, ки барои пардохти ҷуброни калоне, ки ба Рум буд, истифода мешуд.Барои Рум, анҷоми Ҷанги Якуми Пуни оғози густариши он берун аз нимҷазираи Италия буд.Сицилия аввалин музофоти румӣ ҳамчун Сицилия гардид, ки аз ҷониби претор собиқ идора карда мешавад.Сицилия барои Рум ҳамчун манбаи ғалла муҳим хоҳад буд. Ардиния ва Корсика, дар якҷоягӣ, инчунин як вилояти Рум ва манбаи ғалла дар зери претор шуданд, гарчанде ки ҳадди аққал дар ҳафт соли оянда ҳузури пурқуввати низомӣ лозим буд, зеро Румиён барои пахш кардани сокинони маҳаллӣ мубориза мебурданд.Ба Сиракуз истиқлолияти номиналӣ ва мақоми иттифоқчӣ барои тамоми умри Ҳиро II дода шуд.Минбаъд Рум қудрати пешбари ҳарбӣ дар ғарби Баҳри Миёназамин ва дар маҷмӯъ дар минтақаи Баҳри Миёназамин буд.Румиён дар давоми ҷанг беш аз 1000 галле сохта буданд ва ин таҷрибаи сохтан, таъмин кардан, омӯзиш, таъмин ва нигоҳдории ин миқдор киштиҳо барои 600 сол бартарии баҳрии Рум асос гузошт.Саволе, ки кадом давлат бояд Баҳри Миёназамини Ғарбиро назорат кунад, боз боқӣ монд ва вақте ки Карфаген дар соли 218 пеш аз милод шаҳри таҳти ҳимояти Румӣ Сагунтумро дар Иберияи шарқӣ муҳосира кард, ҷанги дуюми Пуниро бо Рум оғоз кард.