Nomadische stamleden (voorouders van joden) migreren vanuit Mesopotamië om zich in het land Kanaän (later Israël genoemd) te vestigen, waar ze een patriarchale samenleving van stamlijnen vormden. Volgens de Bijbel was deze migratie en vestiging gebaseerd op een goddelijke roeping en belofte aan Abraham – een belofte van nationale zegen en milddadigheid voor Abraham en zijn nakomelingen als ze trouw blijven aan de Ene God (het eerste moment dat God de menselijke geschiedenis binnengaat) . Met deze oproep werd het eerste verbond gesloten tussen God en de nakomelingen van Abraham.
De meest vooraanstaande vroege bijbelse archeoloog was William F. Albright, die geloofde dat hij het patriarchale tijdperk in de periode 2100–1800 vGT had geïdentificeerd, de tussenliggende bronstijd, het interval tussen twee perioden van hoogontwikkelde stedelijke cultuur in het oude Kanaän. Albright voerde aan dat hij bewijs had gevonden van de plotselinge ineenstorting van de vorige cultuur uit de vroege bronstijd, en schreef dit toe aan de invasie van migrerende pastorale nomaden uit het noordoosten, die hij identificeerde met de Amorieten die in Mesopotamische teksten worden genoemd. Volgens Albright was Abraham een rondtrekkende Amoriet die met zijn kudden en volgelingen vanuit het noorden naar de centrale hooglanden van Kanaän en de Negev migreerde toen de Kanaänitische stadstaten instortten. Albright, EA Speiser en Cyrus Gordon voerden aan dat, hoewel de door de documentaire hypothese beschreven teksten eeuwen na het patriarchale tijdperk werden geschreven, de archeologie had aangetoond dat ze niettemin een nauwkeurige weerspiegeling waren van de omstandigheden van het 2e millennium voor Christus. Volgens John Bright "kunnen we met het volste vertrouwen beweren dat Abraham, Isaac en Jacob werkelijke historische individuen waren."
Na de dood van Albright kreeg zijn interpretatie van het patriarchale tijdperk steeds meer kritiek: een dergelijke ontevredenheid markeerde zijn hoogtepunt met de publicatie van The Historicity of the Patriarchal Narratives door Thomas L. Thompson en Abraham in History and Tradition door John van Seters. Thompson, een literatuurwetenschapper, beargumenteerde het gebrek aan overtuigend bewijs dat de patriarchen in het tweede millennium v. milieu, en berichten suggereerden sterk dat het creaties uit de ijzertijd waren. De werken van Van Seter en Thompson waren een paradigmaverschuiving in de bijbelwetenschap en archeologie, die er geleidelijk toe leidde dat geleerden de patriarchale verhalen niet langer als historisch beschouwden. Sommige conservatieve geleerden probeerden in de daaropvolgende jaren de patriarchale verhalen te verdedigen, maar dit standpunt werd onder geleerden niet geaccepteerd. Aan het begin van de 21e eeuw hadden archeologen de hoop opgegeven om elke context te vinden die Abraham, Isaac of Jacob geloofwaardige historische figuren zou maken.