De Balfour-verklaring, uitgegeven door de Britse regering in 1917, was een cruciaal moment in de geschiedenis van het Midden-Oosten. Het verklaarde Britse steun voor de oprichting van een ‘nationaal tehuis voor het Joodse volk’ in Palestina, destijds een Ottomaanse regio met een kleine Joodse minderheid. Het werd geschreven door minister van Buitenlandse Zaken Arthur Balfour en gericht aan Lord Rothschild, een leider van de Brits-Joodse gemeenschap. Het was bedoeld om Joodse steun voor de geallieerden in de Eerste Wereldoorlog te verzamelen.
De oorsprong van de verklaring lag in de oorlogsoverwegingen van de Britse regering. Na hun oorlogsverklaring aan het Ottomaanse Rijk in 1914 begon het Britse oorlogskabinet, onder invloed van het zionistische kabinetslid Herbert Samuel, het idee te onderzoeken om de zionistische ambities te steunen. Dit maakte deel uit van een bredere strategie om Joodse steun voor de oorlogsinspanning veilig te stellen. David Lloyd George, die in december 1916 premier werd, was voorstander van de opdeling van het Ottomaanse Rijk, in tegenstelling tot de voorkeur van zijn voorganger Asquith voor hervormingen. De eerste formele onderhandelingen met de zionistische leiders vonden plaats in februari 1917, wat leidde tot het verzoek van Balfour om een ontwerpverklaring van de zionistische leiders.
De context van de vrijgave van de verklaring was cruciaal. Eind 1917 was de oorlog tot stilstand gekomen en waren belangrijke bondgenoten als de Verenigde Staten en Rusland niet volledig betrokken. De Slag om Beersheba in oktober 1917 doorbrak deze patstelling en viel samen met de definitieve goedkeuring van de verklaring. De Britten zagen het als een instrument om wereldwijd Joodse steun voor de geallieerde zaak te winnen.
De verklaring zelf was dubbelzinnig en gebruikte de term ‘nationaal thuis’ zonder duidelijke definitie of gespecificeerde grenzen voor Palestina. Het was bedoeld om de zionistische aspiraties in evenwicht te brengen met de rechten van de bestaande niet-joodse meerderheid in Palestina. Het laatste deel van de verklaring, toegevoegd om tegenstanders gunstig te stemmen, benadrukte het beschermen van de rechten van Palestijnse Arabieren en Joden in andere landen.
De impact ervan was diepgaand en blijvend. Het zorgde voor wereldwijde steun voor het zionisme en werd een integraal onderdeel van het Britse Mandaat voor Palestina. Het legde echter ook de kiem voor het aanhoudende Israëlisch-Palestijnse conflict. De verenigbaarheid van de verklaring met de Britse beloften aan de Sharif van Mekka blijft een controversieel punt. Achteraf gezien heeft de Britse regering erkend dat zij verzuimd heeft rekening te houden met de aspiraties van de lokale Arabische bevolking, een besef dat de historische beoordeling van de verklaring heeft bepaald.