
Een paar dagen na de dood van keizer Theodore Laskaris in 1258 pleegde Michael Palaiologos een staatsgreep tegen de invloedrijke bureaucraat George Mouzalon, waarbij hij de voogdij over de achtjarige keizer John IV Doukas Laskaris van hem overnam. Michael kreeg de titels van megas doux en, op 13 november 1258, van despotēs. Op 1 januari 1259 werd Michael VIII Palaiologos in Nymphaion uitgeroepen tot medekeizer (basileus), hoogstwaarschijnlijk zonder Johannes IV.