အင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်

နောက်ဆက်တွဲများ

ဇာတ်ကောင်များ

အကိုးအကား


Play button

1642 - 1651

အင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်



အင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်သည် ပါလီမန်အမတ်များ (“ခေါင်းဝိုင်းများ”) နှင့် တော်ဝင်ဝါဒီများ (“ကာဗာလီယာများ”) တို့အကြား အဓိကအားဖြင့် အင်္ဂလန်၏ အုပ်ချုပ်မှုပုံစံနှင့် ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့်ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များအပေါ် အဓိကအားဖြင့် ပြည်တွင်းစစ်နှင့် နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ ပရိယာယ်များဖြစ်သည်။၎င်းသည် ဘုရင့်နိုင်ငံသုံးမျိုး၏ ကျယ်ပြန့်သောစစ်ပွဲများ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။ပထမ (1642-1646) နှင့် ဒုတိယ (1648-1649) စစ်ပွဲများတွင် Charles I ကိုထောက်ခံသူများသည် Long Parliament ကိုထောက်ခံသူများနှင့်တတိယ (1649-1651) တွင် Charles II ကိုထောက်ခံသူများနှင့်ဘုရင်ကိုထောက်ခံသူများအကြားတိုက်ပွဲများဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ Rump လွှတ်တော်။စစ်ပွဲများတွင် စကော့တလန်ပဋိညာဉ်များ နှင့် အိုင်ယာလန် ကွန်ဖက်ဒရိတ်များလည်း ပါဝင်ခဲ့သည်။1651 ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ 3 ရက်နေ့တွင် Worcester တိုက်ပွဲတွင် ပါလီမန်အမတ်များ အောင်ပွဲဖြင့် ပြီးဆုံးခဲ့သည်။မည်သူ့ကို အုပ်စိုးရမည်ကို အဓိကအားဖြင့် တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည့် အင်္ဂလန် ပြည်တွင်းစစ်များနှင့် မတူဘဲ၊ အဆိုပါ ပဋိပက္ခများသည် အင်္ဂလန်၊ စကော့တလန်နှင့် အိုင်ယာလန်နိုင်ငံသုံးခုကို မည်ကဲ့သို့ အုပ်ချုပ်သင့်သည်ကိုလည်း အလေးထားပါသည်။ရလဒ်မှာ သုံးဆဖြစ်သည်- Charles I (1649) ကို စမ်းပြီး ကွပ်မျက်ခြင်း၊သူ၏သား Charles II (1651) ပြည်နှင်ဒဏ်ခံရ။1653 (အင်္ဂလန်၊ စကော့တလန်နှင့် အိုင်ယာလန် ဓနသဟာယအဖွဲ့များအဖြစ်) မှ Oliver Cromwell (1653-1658) ၏ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်မှုအောက်တွင် ဗြိတိသျှကျွန်းစုများကို ပေါင်းစည်းပြီး အင်္ဂလိပ် ဘုရင်စနစ်အား ဓနသဟာယအဖွဲ့နှင့် အစားထိုးပြီး ၎င်း၏သား Richard (1658)၊ -၁၆၅၉)။အင်္ဂလန်တွင် ခရစ်ယာန်ဝတ်ပြုရေးဆိုင်ရာ အင်္ဂလန်ချာ့ခ်ျ၏ လက်ဝါးကြီးအုပ်မှုမှာ ပြီးဆုံးသွားကာ အိုင်ယာလန်တွင် အောင်နိုင်သူများသည် တည်ထောင်ထားသော ပရိုတက်စတင့် ရာထူးကို ပေါင်းစည်းခဲ့သည်။ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံ ဥပဒေအရ စစ်ပွဲများ၏ ရလဒ်သည် ပါလီမန်၏ သဘောတူညီချက်မပါဘဲ အင်္ဂလိပ် ဘုရင်တစ်ပါးကို အုပ်ချုပ်ခြင်း မပြုနိုင်ဘဲ ပါလီမန်၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို 1688 ဘုန်းကြီးတော်လှန်ရေး၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအဖြစ်သာ တရားဝင် ထူထောင်ထားသော်လည်း၊
HistoryMaps Shop

ဆိုင်ကိုအလည်အပတ်

1625 Jan 1

စကားချီး

England, UK
ဘုရင်မကြီး အဲလိဇဘက် အိုင်လီဇဘက်သ် ကွယ်လွန်ပြီး နှစ် ၄၀ မပြည့်မီ 1642 ခုနှစ်တွင် အင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ၎င်း၏ ပထမဝမ်းကွဲ နှစ်ကြိမ် ဖယ်ရှားခံခဲ့ရသော စကော့တလန် ဘုရင် James VI သည် အင်္ဂလန် ၏ ပထမဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်ရေး သမဂ္ဂကို တည်ထောင် ခဲ့သည်။ စကော့တလန်နှင့် အင်္ဂလိပ်နိုင်ငံများ၏ ဘုရင်အဖြစ် စကော့တလန်ဘုရင် James သည် 1583 ခုနှစ်တွင် စကော့တလန်အစိုးရကို ချုပ်ကိုင်ပြီးကတည်းက စကော့တလန်၏ ပျော့ညံ့သောပါလီမန်အစဉ်အလာကို ကျင့်သားရလာသောကြောင့် နယ်နိမိတ်၏တောင်ဘက်တွင် အာဏာရလာသောအခါတွင် အင်္ဂလန်ဘုရင်သစ်သည် ဘုရင်ကို ရန်စခဲ့သည်။ အင်္ဂလိပ်ပါလီမန်က သူ့အား ငွေနှင့်လဲလှယ်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သည်။အကျိုးဆက်အနေဖြင့် James ၏ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး လွန်ကဲမှု ကြောင့် သူသည် နှစ်ရှည်လများ ငွေကြေး ပြတ်လပ်သွားခြင်း ကြောင့် သူသည် ပါလီမန် ၀င်ငွေ အပိုကို အားကိုးရမည်ဟု ဆိုလိုခြင်း ဖြစ်သည်။ထို့အပြင် ဤကာလအတွင်း ငွေကြေးဖောင်းပွမှု တိုးလာခြင်းကြောင့် ပါလီမန်က ဘုရင်အား တူညီသောအမည်ခံ ထောက်ပံ့ကြေးတန်ဖိုးကို ပေးဆောင်သော်လည်း ဝင်ငွေသည် အမှန်တကယ် တန်ဖိုးနည်းပါသည်။ဂျိမ်းစ်၏ ငြိမ်းချမ်းသော စိတ်နေသဘောထားကြောင့် ဤလွန်ကဲမှုအား လွှမ်းမိုးထားသောကြောင့် ၁၆၂၅ ခုနှစ်တွင် သားတော် Charles I ကို ဆက်ခံခြင်းဖြင့် တိုင်းနိုင်ငံနှစ်ခုစလုံးသည် ငြိမ်းချမ်းမှု၊ ပြည်တွင်း၌လည်းကောင်း၊ အချင်းချင်း ဆက်ဆံရေးတွင်လည်းကောင်း တွေ့ကြုံခံစားခဲ့ရသည်။ချားလ်စ်သည် အင်္ဂလန်၊ စကော့တလန်နှင့် အိုင်ယာလန်နိုင်ငံတို့ကို တစ်ခုတည်းသောနိုင်ငံအဖြစ် ပေါင်းစည်းရန် မျှော်လင့်ချက်ဖြင့် ဖခင်၏အိပ်မက်ကို လိုက်နာခဲ့သည်။ဤနိုင်ငံသစ်သည် အင်္ဂလိပ်ဘုရင်စနစ်နှင့် ချည်နှောင်ထားသော အင်္ဂလိပ် ရိုးရာဓလေ့ဟောင်းများကို ဖျက်ဆီးပစ်မည်ကို စိုးရိမ်သောအားဖြင့် အင်္ဂလိပ်ပါလီမန်အမတ် အများအပြားက ထိုသို့သော လုပ်ရပ်ကို သံသယဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ချားလ်စ်သည် သရဖူ၏ တန်ခိုးအပေါ် ဖခင်၏ ရာထူးကို မျှဝေလိုက်သည် (James က ဘုရင်များကို "ကမ္ဘာပေါ်ရှိ နတ်ဘုရားငယ်များ" အဖြစ် ဖော်ပြခဲ့ပြီး "မြင့်မြတ်သော ဘုရင်များ အခွင့်အာဏာ" ၏ အယူဝါဒနှင့်အညီ အုပ်ချုပ်ရန် ဘုရားသခင်က ရွေးချယ်ခဲ့သည်)၊ တရားမျှတမှုအချို့ရှိခဲ့သည်။
ခွင့်ပန်ချက်
အသနားခံလွှာရေးဆွဲတဲ့ ကော်မတီကို ဦးဆောင်ခဲ့တဲ့ တရားသူကြီးချုပ်ဟောင်း Sir Edward Coke ၊ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1628 Jun 7

ခွင့်ပန်ချက်

England, UK
1628 ခုနှစ် ဇွန်လ 7 ရက်နေ့တွင် အတည်ပြုခဲ့သော အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ အဆိုပြုချက်သည် Magna Carta နှင့် The Bill of Rights 1689 တို့ နှင့် တန်းတူညီမျှတန်ဖိုးရှိသော နိုင်ငံတော်အား လူတစ်ဦးချင်း အကာအကွယ်ပေးရေးဆိုင်ရာ အင်္ဂလိပ်ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ စာရွက်စာတမ်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် ပါလီမန်နှင့် လွှတ်တော်ကြားတွင် ပိုမိုကျယ်ပြန့်သော ပဋိပက္ခ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။ 1638 မှ 1651 ခုနှစ်အထိ ဘုရင်သုံးပါး၏ စစ်ပွဲများဆီသို့ ဦးတည်ခဲ့သော စတူးဝပ်ဘုရင်စနစ်သည် နောက်ဆုံးတွင် 1688 ဘုန်းကြီးသောတော်လှန်ရေးတွင် ပြေလည်သွားခဲ့သည်။အခွန်ပေးဆောင်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ ပါလီမန်နှင့် အငြင်းပွားမှုများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားပြီးနောက်၊ ၁၆၂၇ ခုနှစ်တွင် Charles I သည် "အတင်းအကြပ်ချေးငွေများ" ကို ချမှတ်ခဲ့ပြီး ပေးဆောင်ရန်ငြင်းဆိုသူများကို တရားမ၀င်ဘဲ အကျဉ်းချခဲ့သည်။1628 ခုနှစ်တွင် စစ်အုပ်ချုပ်ရေးဥပဒေကို ကျင့်သုံးပြီး ပုဂ္ဂလိကနိုင်ငံသားများအား ကျွေးမွေးရန်၊ ၀တ်ဆင်ရန်နှင့် စစ်သားများနှင့် သင်္ဘောသားများအား ထားရှိရန် အတင်းအကျပ်ခိုင်းစေခြင်းမှာ ဘုရင်သည် တရားမျှတမှုမရှိဘဲ မည်သူ့ကိုမဆို ပိုင်ဆိုင်မှု သို့မဟုတ် လွတ်လပ်မှုကို ဆုံးရှုံးနိုင်သည်ဟု အဓိပ္ပာယ်ဆောင်သည်။စည်းလုံးညီညွတ်သော လူ့အဖွဲ့အစည်း အဆင့်ဆင့်တွင် အထူးသဖြင့် ဘုရင်စနစ်အား ငွေကြေးပံ့ပိုးမှု၊ အခွန်ကောက်ခံမှု၊ တရားမျှတမှု စီမံခန့်ခွဲရေးစသည်ဖြင့် စည်းလုံးညီညွတ်သော ဆန့်ကျင်ဘက်များဖြစ်သည်။Magna Carta နှင့် habeas corpus တို့ကို ပြန်လည်အတည်ပြုနေချိန်တွင် Commons ကော်မတီသည် ယင်းတို့အနက်မှ တစ်ခုစီအား တရားမ၀င်အဖြစ်ကြေညာရန် ဆုံးဖြတ်ချက်လေးရပ်ကို ပြင်ဆင်ခဲ့သည်။ချားလ်စ်သည် ယခင်က ဘုံအာဏာရှင်များကို ဆန့်ကျင်သည့် ထောက်ခံမှုရရှိရန် အောက်လွှတ်တော်ကို မှီခိုခဲ့သော်လည်း အတူတကွ ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်လိုစိတ်က သူ့ကို တောင်းဆိုချက်ကို လက်ခံရန် တွန်းအားပေးခဲ့သည်။လွှတ်တော်နှစ်ရပ်လုံးမှ အများစုသည် ဥပဒေကို အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုရန် မယုံကြည်ကြသောကြောင့် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အကျပ်အတည်း၏ အဆင့်အသစ်ကို အမှတ်အသားပြုခဲ့သည်။
ကိုယ်ပိုင်စည်းကမ်း
Hunt မှာ Charles I၊ c.၁၆၃၅၊ Louvre ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1629 Jan 1 - 1640

ကိုယ်ပိုင်စည်းကမ်း

England, UK
တစ်ကိုယ်ရေ အုပ်ချုပ်မှု (ဆယ့်တစ်နှစ် အာဏာရှင်ဟုလည်း ခေါ်သည်) သည် အင်္ဂလန်၊ စကော့တလန် နှင့် အိုင်ယာလန် ဘုရင် ချားလ်စ် (၁) က ပါလီမန်သို့ အခွင့်မသာဘဲ အုပ်စိုးစဉ် 1629 မှ 1640 အထိ ကာလဖြစ်သည်။ဘုရင်မင်းမြတ်က တော်ဝင် အခွင့်အာဏာအောက်တွင် ဤသို့ပြုလုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိသည်ဟု အခိုင်အမာဆိုသည်။Charles သည် နန်းစံတတိယနှစ်တွင် 1628 ခုနှစ်တွင် ပါလီမန်သုံးခုကို ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ Charles ၏ နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒအပေါ် အပျက်သဘောဆောင်သည်ဟု ယူဆသော ဘက်ကင်ဟမ်မြို့စား George Villiers ကို သတ်ဖြတ်ပြီးနောက် ပါလီမန်သည် ဘုရင်ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဝေဖန်လာခဲ့သည်။ မီ။စစ်ရှောင်နိုင်သရွေ့ ပါလီမန်မပါဘဲ အုပ်ချုပ်နိုင်ကြောင်း Charles က သဘောပေါက်ခဲ့သည်။
ဆရာတော်များစစ်ပွဲများ
Greyfriars Kirkyard, Edinburgh တွင် အမျိုးသားပဋိညာဉ် လက်မှတ်ရေးထိုးခြင်း။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1639 Jan 1 - 1640

ဆရာတော်များစစ်ပွဲများ

Scotland, UK
1639 နှင့် 1640 Bishops' Wars တို့သည် စကော့တလန်၊ အင်္ဂလန် နှင့် အိုင်ယာလန်တို့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော 1639 မှ 1653 စစ်ပွဲများဟု လူသိများသော ပထမဆုံးသော ပဋိပက္ခများဖြစ်သည်။အခြားအိုင်းရစ်ကွန်ဖက်ဒရိတ်စစ်ပွဲများ၊ ပထမ၊ ဒုတိယနှင့်တတိယအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်များနှင့်အိုင်ယာလန် Cromwellian အောင်ပွဲတို့ပါဝင်သည်။စစ်ပွဲများသည် 1580 ခုနှစ်များတွင် စတင်ခဲ့သော စကော့တလန်ချာ့ခ်ျ သို့မဟုတ် kirk ၏ အုပ်ချုပ်မှုဆိုင်ရာ အငြင်းပွားမှုများမှအစပြုကာ Charles I သည် 1637 ခုနှစ်တွင် kirk နှင့် England ဘုရားကျောင်းတို့ကို ယူနီဖောင်းအလေ့အကျင့်များပြုလုပ်ရန် ကြိုးပမ်းသောအခါတွင် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ၎င်းတို့ကို စကော့လူမျိုးအများစုက ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြသည်။ ဝန်ကြီးများနှင့် အကြီးအကဲများ အုပ်ချုပ်သော Presbyterian ဘုရားကျောင်းကို ထောက်ခံအားပေးပြီး 1638 အမျိုးသား ပဋိညာဉ်က ထိုကဲ့သို့သော "ဆန်းသစ်တီထွင်မှုများ" ကို ဆန့်ကျင်ရန် ကတိပြုခဲ့သည်။ပဋိညာဉ်လက်မှတ်ထိုးသူများဟု လူသိများသည်။
လွှတ်တော်တို
Charles I ©Gerard van Honthorst
1640 Feb 20 - May 5

လွှတ်တော်တို

Parliament Square, London, UK
တိုတောင်းသောပါလီမန်သည် အင်္ဂလန်ဘုရင် Charles I မှ ဖေဖော်ဝါရီ 20 တွင် 1640 မှ ဆင့်ခေါ်ပြီး 13 April မှ 1640 မေလ 5 ရက်နေ့အထိ ထိုင်၍ သုံးပတ်မျှသာ သက်တမ်းတိုသောကြောင့် တိုတောင်းသောပါလီမန်ဟု ခေါ်တွင်ခဲ့သည်။၁၆၂၉ နှင့် ၁၆၄၀ အကြား ၁၁ နှစ်ကြာ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရရန် ကြိုးစားပြီးနောက် Charles သည် Lord Wentworth ၏အကြံပေးချက်အရ 1640 ခုနှစ်တွင် ပါလီမန်အား ပြန်လည်ခေါ်ယူခဲ့ပြီး မကြာသေးမီက Earl of Strafford ကို ဖန်တီးခဲ့ပြီး Bishops' Wars တွင် စကော့တလန်နှင့် သူ၏စစ်ရေးတိုက်ပွဲအတွက် ငွေကြေးထောက်ပံ့ရန် အဓိကအားဖြင့် ငွေကြေးရယူခဲ့သည်။သို့သော်လည်း ၎င်း၏ရှေ့ဆက်သူများကဲ့သို့ပင်၊ ပါလီမန်အသစ်သည် တော်ဝင်အုပ်ချုပ်ရေးမှ ခံစားမိသော မကျေနပ်ချက်များကို ပြန်လည်ဖြေရှင်းရန် ဘုရင်အား ဘဏ္ဍာငွေမဲပေးခြင်းထက် စကော့တလန်ပဋိညာဉ်များကို စစ်တိုက်ရန် ပိုမိုစိတ်ဝင်စားခဲ့သည်။Tavistock အတွက် ပါလီမန်အမတ် John Pym သည် စကားစစ်ထိုးရာတွင် အဓိက ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးအဖြစ် လျင်မြန်စွာ ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။တော်ဝင်အလွဲသုံးစားမှုများကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းခြင်းမပြုပါက အောက်လွှတ်တော်မှ ထောက်ပံ့ကြေးများကို မဲပေးရန် ငြင်းဆိုထားကြောင်း ဧပြီလ ၁၇ ရက်နေ့တွင် ၎င်း၏ မိန့်ခွန်းရှည်တွင် ဖော်ပြခဲ့သည်။ဆန့်ကျင်ဘက်အားဖြင့် John Hampden သည် သီးသန့်ဆွဲဆောင်မှုရှိပြီး ကော်မတီ ကိုးခုတွင် သူထိုင်သည်။တော်ဝင်အလွဲသုံးစားမှုတွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အသနားခံစာတွေ တပြည်လုံးက လွှတ်တော်ကို ရောက်လာတယ်။သင်္ဘောငွေကောက်ခံမှုကို ရပ်ဆိုင်းရန် Charles ၏ ကြိုးပမ်းချက်သည် အောက်လွှတ်တော်ကို အထင်ကြီးခြင်းမရှိပေ။သရဖူအခွင့်ထူးနှင့် ပတ်သက်၍ ဆွေးနွေးငြင်းခုံမှုများ ပြန်လည်စတင်ခြင်းနှင့် အဖွဲ့ဝင် ကိုးဦးကို 1629 ခုနှစ်တွင် ဖမ်းဆီးခြင်းဖြင့် ပါလီမန်အခွင့်ထူးကို ချိုးဖောက်ခြင်းအတွက် စိတ်အနှောင့်အယှက်ဖြစ်ပြီး စကော့တလန်တွင် ဆိုးရွားလာသော အခြေအနေနှင့်ပတ်သက်၍ လာမည့်နှစ်တွင် ပြုလုပ်မည့် ဆွေးနွေးပွဲအတွက် စိတ်မသက်မသာဖြစ်ကာ ပါလီမန်ကို 1640 ခုနှစ် မေလ 5 ရက်နေ့တွင် ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ ရက်သတ္တပတ်ထိုင်။၎င်းကို နှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် Long Parliament မှ လိုက်နာခဲ့သည်။
လွှတ်တော်ရှည်
လက်ရှိပါလီမန်ကို ၎င်း၏သဘောဆန္ဒမပါဘဲ ဖျက်သိမ်းသင့်သည်ဟု Charles က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။ ©Benjamin West
1640 Nov 3

လွှတ်တော်ရှည်

Parliament Square, London, UK
ရှည်ပါလီမန်သည် 1640 မှ 1660 အထိကြာမြင့်သော အင်္ဂလိပ်ပါလီမန်ဖြစ်သည်။ ၎င်းသည် 11 နှစ်ကြာပါလီမန်ပျက်ကွက်ပြီးနောက် 1640 နွေဦးရာသီတွင်သုံးပတ်သာကျင်းပခဲ့သော Short Parliament ၏ fiasco ကိုလိုက်နာခဲ့သည်။1640 ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် Charles I သည် 1640 ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ 3 ရက်နေ့တွင် ပါလီမန်ကိုခေါ်ယူရန် ပါလီမန်ကို ဆင့်ခေါ်ခဲ့သည်။ သူသည် စကော့တလန်ရှိ Bishops's Wars အတွက် ကုန်ကျစရိတ်များဖြင့် လိုအပ်သော အဆင့်တစ်ဆင့်ဖြစ်သည့် ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ ဥပဒေကြမ်းများကို အတည်ပြုရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သည်။လွှတ်တော် အက်ဥပဒေ အရ ပါလီမန်အမတ်များ၏ သဘောတူညီချက်ဖြင့်သာ ဖျက်သိမ်းရမည်ဟု ပြဋ္ဌာန်းထား သော ကြောင့် ရှည်ပါလီမန်သည် ၎င်း၏အမည်ကို ရရှိခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်အပြီး အင်တာရီဂနမ်ပိတ်ခါနီး 16 မတ်လ 1660 အထိ ယင်းအဖွဲ့ဝင်များသည် ဖျက်သိမ်းခြင်းကို သဘောမတူခဲ့ပေ။
ပါလီမန်က Ship Money Act ကို အတည်ပြုခဲ့ပါတယ်။
Ship Money အက်ဥပဒေ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1640 Dec 7

ပါလီမန်က Ship Money Act ကို အတည်ပြုခဲ့ပါတယ်။

England, UK
Ship Money Act 1640 သည် အင်္ဂလန်ပါလီမန်၏ ဥပဒေတစ်ခုဖြစ်သည်။သင်္ဘောပိုက်ဆံဟုခေါ်သော အလယ်ခေတ်အခွန်ကို ပါလီမန်၏ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်မှ (ကမ်းရိုးတန်းမြို့များတွင်) စည်းကြပ်နိုင်သည့်အခွန်ကို တားမြစ်ထားသည်။သင်္ဘောငွေကို စစ်ပွဲတွင်အသုံးပြုရန် ရည်ရွယ်ခဲ့သော်လည်း ၁၆၃၀ ပြည့်လွန်နှစ်များတွင် ဘုရင် Charles I ၏ နေ့စဉ်အစိုးရအသုံးစရိတ်အတွက် ရန်ပုံငွေအဖြစ် အသုံးပြုခဲ့ပြီး လွှတ်တော်ကို ဖျက်စီးခဲ့သည်။
တပ်မတော်မြေကွက်များ
Mountjoy Blount (ဘယ်) နှင့်အတူ George Goring (ညာ) သည် First Army Plot ၏အသေးစိတ်အချက်အလက်များကိုဖော်ပြခဲ့သည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1641 May 1

တပ်မတော်မြေကွက်များ

London, UK
1641 Army Plots သည် ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်တွင် ပါလီမန်အတိုက်အခံများကို ချေမှုန်းရန်အတွက် စစ်တပ်ကိုအသုံးပြုရန် အင်္ဂလန်နိုင်ငံ Charles I ကိုထောက်ခံသူများက သီးခြားကြိုးပမ်းမှု နှစ်ခုဖြစ်သည်။အဆိုပါ အစီအစဉ်မှာ စစ်တပ်ကို York မှ လန်ဒန်သို့ ပြောင်းရွှေ့ရန်နှင့် တော်ဝင်အာဏာကို ပြန်လည်ရရှိရန် အသုံးပြုရန် ဖြစ်သည်။ကြံစည်သူများသည် ပြင်သစ်စစ်တပ်အကူအညီကို တောင်းခံနေပြီး တော်ဝင်ဝါဒီများ၏ အမာခံနယ်မြေများဖြစ်လာစေရန် မြို့များကို သိမ်းပိုက်ကာ ခိုင်ခံ့အောင်ပြုလုပ်ရန် စီစဉ်နေကြောင်းလည်း အခိုင်အမာဆိုထားသည်။လုပ်ကြံမှုများ၏ ထိတွေ့မှုသည် John Pym နှင့် အခြားသော အတိုက်အခံခေါင်းဆောင်များကို ဘုရင်၏ထောက်ခံသူအများအပြားကို ဖမ်းဆီးထောင်ချခြင်း သို့မဟုတ် ပြည်နှင်ဒဏ်ပေးခြင်းဖြင့် အသာစီးရစေခဲ့သည်။Conrad Russell ၏ အဆိုအရ "ဘယ်သူက ဘာလုပ်ဖို့ ကြံစည်ခဲ့တာလဲ" နှင့် "Charles I's plots သည် သူ့အဖွား၏ ချစ်သူများကဲ့သို့ ဟောပြောခြင်းတွင် ကြီးထွားနိုင်စွမ်းရှိသည်"မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ လန်ဒန်သို့ တပ်ဖွဲ့ဝင်များ ရွေ့ပြောင်းရေးကို စေ့စပ်ညှိနှိုင်းရန် အမှန်တကယ် ကြိုးပမ်းမှုများ ရှိခဲ့သည် ။
အိုင်ယာလန်ပုန်ကန်မှု
ပုန်ကန်မှုအတွင်း တော်ဝင်စစ်တပ်ကို ကွပ်ကဲခဲ့သည့် အော်မွန်မြို့စား James Butler ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1641 Oct 23 - 1642 Feb

အိုင်ယာလန်ပုန်ကန်မှု

Ireland
1641 ခုနှစ် အိုင်ယာလန်ပုန်ကန်မှုသည် အိုင်ယာလန်နိုင်ငံရှိ အိုင်ယာလန်နိုင်ငံရှိ ကက်သလစ်ဘာသာဝင်များ၏ အုံကြွမှုဖြစ်ပြီး၊ ကက်သလစ်ခွဲခြားမှုကို ဆန့်ကျင်ကာ အိုင်ယာလန်၏ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်နှင့် အိုင်ယာလန်၏ စိုက်ခင်းများကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း သို့မဟုတ် အပြည့်အဝ ပြောင်းပြန်လှန်လိုသော အုံကြွမှုဖြစ်သည်။ကက်သလစ်အင်္ဂလိပ်ပါလီမန်အမတ်များနှင့် စကော့တလန် ပါလီမန်အမတ်များ နှင့် စကော့တလန် ပဋိညာဉ် ပါလီမန်အမတ်များ ၏ ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခြင်း သို့မဟုတ် သိမ်းယူခြင်းကို တားဆီးလိုကြသည်။ ကက်သလစ်လူကြီးမင်းများနှင့် စစ်အရာရှိများက သိမ်းပိုက်ရန် ကြိုးပမ်းသည့် အာဏာသိမ်းရန် ကြိုးပမ်းမှုအဖြစ် စတင်ခဲ့သည်။ အိုင်ယာလန်တွင် အင်္ဂလိပ်အုပ်ချုပ်ရေး၊သို့ရာတွင်၊ ၎င်းသည် အင်္ဂလိပ်နှင့် စကော့တလန် ပရိုတက်စတင့် အခြေချနေထိုင်သူများနှင့် ကျယ်ပြန့်သော ပုန်ကန်မှုနှင့် လူမျိုးရေးပဋိပက္ခအဖြစ်သို့ ဖြစ်ပေါ်လာပြီး စကော့တလန်စစ်တပ်၏ စွက်ဖက်မှုကို ဖြစ်စေသည်။သူပုန်များသည် နောက်ဆုံးတွင် Irish Catholic Confederacy ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။
Grand Remonstrance
အဖွဲ့ဝင်ငါးဦးကို ဖမ်းဆီးရန် ကြိုးပမ်းစဉ် Lenthall သည် Charles အား ဒူးထောက်ထိုင်ခဲ့သည်။Charles West Cope ၏ ပန်းချီကား ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1641 Dec 1

Grand Remonstrance

England, UK
Grand Remonstrance သည် ၁၆၄၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၁ ရက်နေ့တွင် အင်္ဂလန် ဘုရင် Charles I ကို တင်ပြသည့် နစ်နာချက် စာရင်း ဖြစ်သော်လည်း၊ ၁၆၄၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၂၂ ရက်နေ့တွင် အောက်လွှတ်တော်မှ အတည်ပြုခဲ့သည်။ယင်းသည် အင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်ကို အရှိန်အဟုန်မြှင့်ရန် အဓိကဖြစ်ရပ်များထဲမှ တစ်ခုဖြစ်သည်။
အဖွဲ့ဝင်ငါးဦး
အဖွဲ့ဝင်ငါးဦး၏ပျံသန်းမှု။ ©John Seymour Lucas
1642 Jan 4

အဖွဲ့ဝင်ငါးဦး

Parliament Square, London, UK
1642 ခုနှစ် ဇန်န၀ါရီလ 4 ရက်နေ့တွင် ချားလ်စ်ဘုရင် 1642 ခုနှစ် ဇန်န၀ါရီလ 4 ရက်နေ့တွင် ဖမ်းဆီးရန် ကြိုးပမ်းခဲ့သော ပါလီမန်အမတ်ငါးဦး ပါလီမန်အမတ်များဖြစ်သည်။ ချားလ်စ်ဘုရင်သည် ရှည်ပါလီမန်တွင် လက်နက်ကိုင်စစ်သားများနှင့်အတူ ပါလီမန်အတွင်းသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုအချိန်တွင် အိမ်၊အဖွဲ့ဝင်ငါးဦးမှာ- John Hampden (c. 1594–1643) Arthur Haselrig (1601–1661) Denzil Holles (1599–1680) John Pym (1584–1643) William Strode (1598–1645) Charles ၏ ပါလီမန်ကို အတင်းအကျပ် ဖိအားပေးရန် ကြိုးပမ်းမှု၊ မအောင်မြင်ခဲ့ဘဲ အများအပြားက သူ့ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြပြီး ၁၆၄၂ ခုနှစ် နောက်ပိုင်းမှာ ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားဖို့ တိုက်ရိုက်ဖြစ်စေတဲ့ အဖြစ်အပျက်တွေထဲက တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။
ပြည်သူ့စစ်ဥပဒေ
ပြည်သူ့စစ်ဥပဒေ ©Angus McBride
1642 Mar 15

ပြည်သူ့စစ်ဥပဒေ

London, UK
ပြည်သူ့စစ်ဥပဒေအား ၁၆၄၂ ခုနှစ် မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် အင်္ဂလန်ပါလီမန်မှ အတည်ပြုခဲ့သည်။ ဘုရင်၏ခွင့်ပြုချက်မရှိဘဲ စစ်မှုထမ်းများ ခန့်အပ်ခွင့်ကို တောင်းဆိုခြင်းဖြင့် သြဂုတ်လတွင် ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ် ဖြစ်ပွားစေသည့် ဖြစ်ရပ်များတွင် အရေးပါသောခြေလှမ်းတစ်ရပ်ဖြစ်သည်။1641 အိုင်ယာလန်ပုန်ကန်မှုသည် အင်္ဂလန်တွင် ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့်ထောက်ခံမှုရရှိခဲ့သည်ဟုဆိုလိုပြီး ၎င်းအား နှိမ်နင်းရန်အတွက် စစ်ဘက်ဆိုင်ရာတပ်ဖွဲ့များကို တိုးမြှင့်ခဲ့သည်။သို့သော်လည်း Charles I နှင့် လွှတ်တော်ကြား ဆက်ဆံရေး ယိုယွင်းလာသည်နှင့်အမျှ နှစ်ဖက်တပ်များက ၎င်းတို့ကို တိုက်ခိုက်မည်ကို စိုးရိမ်သောကြောင့် တစ်ဖက်က တစ်ဖက်ကို အယုံအကြည်မရှိပေ။တစ်ခုတည်းသော အမြဲတမ်း စစ်အင်အားမှာ ဘုရင်က ခန့်အပ်ထားသော ဗိုလ်မင်းများ ထိန်းချုပ်ထားသော လေ့ကျင့်သင်ကြားထားသော တပ်သားများ သို့မဟုတ် ခရိုင်ပြည်သူ့စစ်များဖြစ်သည်။1641 ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလတွင်၊ Sir Arthur Haselrige သည် ပါလီမန်မှ ၎င်း၏တပ်မှူးများကို ခန့်အပ်ပိုင်ခွင့်ပေးသည့် ပြည်သူ့စစ်ဥပဒေမူကြမ်းကို လွှတ်တော်မှ အတည်ပြုခဲ့ပြီး Charles ကို မဟုတ်ဘဲ၊ဇန်န၀ါရီလ ၅ ရက်နေ့တွင် အဖွဲ့ဝင်ငါးဦးကို ဖမ်းဆီးရန် ပျက်ကွက်ပြီးနောက် Charles သည် လန်ဒန်မှထွက်ခွာကာ မြောက်ဘက်သို့ ဦးတည်သွားခဲ့သည်။လာမည့်ရက်သတ္တပတ်အနည်းငယ်အတွင်း၊ ကွန်မန်များနှင့် သခင်အောက်လွှတ်တော်မှ တော်ဝင်ဝါဒီအဖွဲ့ဝင်အများအပြားက သူနှင့်ပူးပေါင်းခဲ့သည်။ရလဒ်မှာ ၁၆၄၂ ခုနှစ် မတ်လ ၅ ရက်နေ့တွင် ဥပဒေကြမ်းကို အတည်ပြုခဲ့သော Lords မှ ပါလီမန်အများစုဖြစ်ပြီး၊ ထိုသို့ အတည်ပြုခြင်းသည် သစ္စာခံမှုကို ချိုးဖောက်ခြင်းမဟုတ်ကြောင်း အတည်ပြုခဲ့သည်။ထိုဥပဒေကြမ်းအား အတည်ပြုချက်ရယူရန်အတွက် ထိုနေ့တွင်ပင် Commons သို့ ပြန်လည်ပေးပို့ခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက်တွင် တော်ဝင်သဘောတူညီချက်အတွက် Charles ထံသို့ ပေးပို့ခဲ့ပြီး၊ ၎င်းသည် ပါလီမန်၏တရားဝင်စည်းနှောင်မှုအက်ဥပဒေဖြစ်လာရန် လိုအပ်သည်။ငြင်းဆိုသောအခါ ပါလီမန်က ၁၆၄၂ ခုနှစ် မတ်လ ၁၅ ရက်နေ့တွင် “ပြည်သူ့စစ်သည် တော်ဝင်အမိန့်ကို မရရှိသော်လည်း ပြည်သူ့စစ်ဆိုင်ရာ အမိန့်ဖြင့် ချည်နှောင်ထားသည်” ဟု ကြေညာခဲ့သည်။Charles သည် ပါလီမန်၏ အချုပ်အခြာအာဏာကို မကြုံစဖူးသော အခိုင်အမာပြောဆိုချက်ကို Array ကော်မရှင်များထုတ်ပေးခြင်းဖြင့် တုံ့ပြန်ခဲ့သည်၊ ယင်းတို့သည် စစ်တပ်များ ထူထောင်ခြင်းအပေါ် လက်တွေ့ကျသော သက်ရောက်မှုအနည်းငယ်သာရှိသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ထုတ်ပြန်ချက်ဖြစ်သည်။ပါလီမန်သည် 1640 ခုနှစ်များတစ်လျှောက် စည်းမျဥ်းစည်းကမ်းများကို ဆက်လက်အတည်ပြုခဲ့ပြီး အများစုမှာ 1660 ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအပြီးတွင် ပျက်ပြယ်ကြောင်း ကြေညာခဲ့သည်။ခြွင်းချက်မှာ ၁၆၄၃ ယစ်မျိုးခွန်ဖြစ်သည်။
အဆိုပြုချက် ကိုးခု
အဆိုပြုချက် ကိုးခု ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1642 Jun 1

အဆိုပြုချက် ကိုးခု

York, UK
1642 ခုနှစ် ဇွန်လ 1 ရက်နေ့တွင် English Lords and Commons မှ Nineteen Propositions ဟုခေါ်သော အဆိုပြုချက်စာရင်းကို ထိုအချိန်က York တွင်နေထိုင်သော အင်္ဂလန်ဘုရင် Charles I ထံပေးပို့ခဲ့သည်။ယင်းတောင်းဆိုချက်များအရ ရှည်ပါလီမန်သည် နိုင်ငံတော်၏ အုပ်ချုပ်မှုတွင် ပိုမိုကြီးမားသော အာဏာခွဲဝေမှုကို ရယူခဲ့သည်။ပါလီမန်အမတ်များ၏ အဆိုပြုချက်များထဲတွင် နိုင်ငံခြားရေးမူဝါဒနှင့် ပြည်သူ့စစ်များ၏ ကွပ်ကဲမှုတာဝန်၊ တပ်မတော်၏ ကျွမ်းကျင်မှုမရှိသော အဖွဲ့နှင့် ဘုရင်၏ ဝန်ကြီးများကို လွှတ်တော်တွင် တာဝန်ခံရန် တာဝန်ရှိသည်။လမကုန်မီတွင် ဘုရင်သည် အဆိုပြုချက်များကို ပယ်ချခဲ့ပြီး သြဂုတ်လတွင် တိုင်းပြည်သည် ပြည်တွင်းစစ်သို့ ကျရောက်ခဲ့သည်။
1642 - 1646
ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်ornament
ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1642 Aug 1 - 1646 Mar

ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်

England, UK
ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်ကို အင်္ဂလန်နှင့် ဝေလနယ်တို့တွင် ဩဂုတ်လ 1642 မှ 1646 ဇွန်လအထိ တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး 1638 မှ 1651 စစ်ပွဲများ၏ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်လာသည်။အခြားသော ဆက်စပ်ပဋိပက္ခများတွင် Bishops' Wars၊ Irish Confederate Wars၊ ဒုတိယအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်၊ Anglo-Scotland စစ်ပွဲ (1650-1652) နှင့် Cromwellian အိုင်ယာလန်၏ Cromwellian အောင်ပွဲတို့ ပါဝင်သည်။ခေတ်သစ်ခန့်မှန်းချက်များကို အခြေခံ၍ အင်္ဂလန်နှင့် ဝေလပြည်နယ်ရှိ အရွယ်ရောက်ပြီးသူ အမျိုးသားအားလုံး၏ 15% မှ 20% သည် 1638 မှ 1651 အတွင်း စစ်မှုထမ်းခဲ့ပြီး စုစုပေါင်းလူဦးရေ၏ 4% ဝန်းကျင်သည် ပထမကမ္ဘာစစ်အတွင်း 2.23% နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက စစ်ပွဲနှင့်ပတ်သက်သောအကြောင်းတရားများကြောင့် သေဆုံးခဲ့ကြသည်။ ဤကိန်းဂဏန်းများသည် လူ့အဖွဲ့အစည်းအပေါ် ယေဘုယျအားဖြင့် ပဋိပက္ခများ၏ သက်ရောက်မှုနှင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ခါးသီးမှုကို သရုပ်ဖော်သည်။Charles I နှင့် ပါလီမန်တို့ကြား နိုင်ငံရေးပဋိပက္ခသည် သူ့နန်းစံအစောပိုင်းနှစ်များအတွင်းမှ 1629 ခုနှစ်တွင် Personal Rule ကို အဆုံးအဖြတ်ပေးခဲ့သည်။ 1639 မှ 1640 Bishops' Wars ပြီးနောက် Charles သည် သူ့အား ရန်ပုံငွေရရှိရန် မျှော်လင့်ကာ 1640 နိုဝင်ဘာလတွင် ပါလီမန်အား ပြန်လည်ခေါ်ယူခဲ့သည်။ Scots Covenanters က သူ့ရဲ့ရှုံးနိမ့်မှုကို နောက်ပြန်လှည့်ဖို့၊ ဒါပေမယ့် သူတို့ဟာ ကြီးမားတဲ့ နိုင်ငံရေးဆိုင်ရာ လိုက်လျောမှုတွေကို တောင်းဆိုခဲ့ပါတယ်။အများစုသည် ဘုရင်စနစ်အား ထောက်ခံကြသော်လည်း အဆုံးစွန်သော အာဏာကို မည်သူက ချုပ်ကိုင်ထားသည်ကို သဘောမတူကြပေ။တော်ဝင်ဝါဒီများသည် ယေဘူယျအားဖြင့် ပါလီမန်သည် ဘုရင်၏လက်အောက်ခံဖြစ်ကြောင်း စောဒကတက်ကြပြီး ၎င်းတို့၏ပါလီမန်အမတ်အများစုသည် ဘုရင်စနစ်ကို ကျောထောက်နောက်ခံပြုကြသည်။သို့သော်၊ ဤအရာသည် အလွန်ရှုပ်ထွေးသော အဖြစ်မှန်ကို ရိုးရှင်းစေသည်။အများစုသည် အစပိုင်းတွင် ကြားနေ သို့မဟုတ် ပြင်းထန်စွာ တွန့်ဆုတ်မှုဖြင့် စစ်တိုက်ခဲ့ကြပြီး နှစ်ဖက်ရွေးချယ်မှုသည် ပုဂ္ဂိုလ်ရေးအရ သစ္စာစောင့်သိမှုမှ ဆင်းသက်လာတတ်သည်။၁၆၄၂ ခုနှစ် ဩဂုတ်လတွင် ပဋိပက္ခစတင်သောအခါတွင် နှစ်ဖက်လုံးက တိုက်ပွဲတစ်ခုတည်းဖြင့် ပြေလည်သွားလိမ့်မည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့သော်လည်း မကြာမီမှာ ယင်းကိစ္စမဟုတ်ကြောင်း သိသာထင်ရှားလာခဲ့သည်။၁၆၄၃ ခုနှစ်တွင် တော်ဝင်ဝါဒီများ၏ အောင်မြင်မှုများသည် ပါလီမန်နှင့် ၁၆၄၄ ခုနှစ်တွင် တိုက်ပွဲများဆက်တိုက်အနိုင်ရခဲ့သော စကော့တို့ကြား မဟာမိတ်ဖွဲ့ကာ အထင်ရှားဆုံးမှာ Marston Moor တိုက်ပွဲဖြစ်သည်။1645 အစောပိုင်းတွင် ပါလီမန်သည် အင်္ဂလန်တွင် ပထမဆုံးသော ပရော်ဖက်ရှင်နယ်စစ်အင်အားဖြစ်သည့် New Model Army ကိုဖွဲ့စည်းခွင့်ပြုခဲ့ပြီး 1645 ဇွန်လတွင် Naseby တွင် ၎င်းတို့၏အောင်မြင်မှုသည် ပြတ်သားစွာသက်သေပြခဲ့သည်။စစ်ပွဲသည် 1646 ဇွန်လတွင်ပါလီမန်မဟာမိတ်များအတွက်အောင်ပွဲနှင့်ပြီးဆုံးခဲ့ပြီး Charles သည်အကျဉ်းချထားသော်လည်းသူ၏ပြိုင်ဘက်များအကြားလိုက်လျောညီထွေမှုနှင့်သဘောထားကွဲလွဲမှုများကိုညှိနှိုင်းရန်ငြင်းဆိုခဲ့သည် 1648 ခုနှစ်တွင်ဒုတိယအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်ကိုဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။
Play button
1642 Oct 23

Edgehill ၏တိုက်ပွဲ

Edge Hill, Banbury, Warwickshi
ချားလ်ဘုရင်နှင့် ပါလီမန်တို့ကြား ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုင်ရာ အပေးအယူလုပ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုအားလုံးသည် ၁၆၄၂ ခုနှစ်အစောပိုင်းတွင် ပျက်ပြားသွားခဲ့သည်။ ဘုရင်နှင့်ပါလီမန်နှစ်ရပ်စလုံးသည် လက်နက်အင်အားဖြင့် ၎င်းတို့၏လမ်းကိုရယူရန် စစ်တပ်ကြီးများကို ထူထောင်ခဲ့သည်။အောက်တိုဘာလတွင် Shrewsbury အနီးရှိ ၎င်း၏ယာယီအခြေစိုက်စခန်း၌ ဘုရင်သည် Earl of Essex မှ အမိန့်ပေးသော ပါလီမန်၏အဓိကစစ်တပ်နှင့် ပြတ်ပြတ်သားသားထိပ်တိုက်ရင်ဆိုင်ရန် အင်အားသုံးရန် လန်ဒန်သို့ချီတက်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။အောက်တိုဘာ ၂၂ ရက်နှောင်းပိုင်းတွင် နှစ်ဖက်တပ်များက အနီးနားတွင် ရန်သူကို မမျှော်လင့်ဘဲ တွေ့ရှိခဲ့ကြသည်။နောက်တစ်နေ့တွင် တော်ဝင်စစ်တပ်သည် Edge Hill မှ ဆင်းသက်ပြီး တိုက်ပွဲကို တွန်းအားပေးခဲ့သည်။ပါလီမန်အမတ်များက အမြောက်များဖြင့် အမြောက်များဖွင့်ပြီးနောက် တော်ဝင်ဝါဒီများက တိုက်ခိုက်ခဲ့သည်။နှစ်ဖက်တပ်များသည် အတွေ့အကြုံမရှိသူများဖြစ်ပြီး တစ်ခါတစ်ရံတွင် တပ်ဆင်မှုအားနည်းသောတပ်များအများစုပါဝင်သည်။နှစ်ဖက်စလုံးမှ လူအများအပြားသည် ရန်သူ့အိတ်များကို လုယက်ရန် ထွက်ပြေးကြသည်၊ သို့နှင့် စစ်တပ်က ပြတ်ပြတ်သားသား အသာစီးရနိုင်ခြင်း မရှိပေ။တိုက်ပွဲအပြီးတွင် ဘုရင်သည် လန်ဒန်မြို့သို့ ပြန်လည်ချီတက်ခဲ့သော်လည်း Essex ၏စစ်တပ်က ၎င်းတို့အား မဖြည့်မီ ခုခံကာကွယ်သည့် ပြည်သူ့စစ်များကို ကျော်လွှားရန် လုံလောက်သော အင်အားမရှိခဲ့ပေ။Edgehill တိုက်ပွဲ၏ အကျုံးမဝင်သောရလဒ်သည် လေးနှစ်ကြာသည့် စစ်ပွဲတွင် အမြန်အောင်ပွဲမရအောင် တားဆီးခဲ့သည်။
Adwalton Moor ၏တိုက်ပွဲ
အင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်များ- ဘုရင်နှင့်နိုင်ငံအတွက်။ ©Peter Dennis
1643 Jun 30

Adwalton Moor ၏တိုက်ပွဲ

Adwalton, Drighlington, Bradfo
Adwalton Moor တိုက်ပွဲသည် ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း 1643 ဇွန်လ 30 ရက်နေ့တွင် Adwalton, West Yorkshire တွင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။တိုက်ပွဲတွင် Earl of Newcastle ဦးဆောင်သော Charles ဘုရင်ကို သစ္စာခံသော တော်ဝင်ဝါဒီများသည် Lord Fairfax မှ အမိန့်ပေးသော လွှတ်တော်အမတ်များကို နှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက် အနိုင်ယူခဲ့သည်။
Bristol ၏မုန်တိုင်း
Bristol ၏မုန်တိုင်း ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1643 Jul 23 - Jul 23

Bristol ၏မုန်တိုင်း

Bristol, UK
Bristol ၏မုန်တိုင်းသည် ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း ၁၆၄၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၃ ရက်မှ ၂၆ ရက်အထိ ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။မင်းသား Rupert လက်အောက်ရှိ တော်ဝင်စစ်တပ်သည် အားနည်းနေသော ပါလီမန်တပ်စခန်းမှ Bristol ၏ အရေးကြီးသောဆိပ်ကမ်းကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။၁၆၄၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလတွင် ဘရစ်စတို၏ ဒုတိယအကြိမ် ဝိုင်းရံခြင်းခံရသည်အထိ တော်ဝင်ဝါဒီတို့၏ ထိန်းချုပ်မှုအောက်တွင် တည်ရှိခဲ့သည်။
Play button
1643 Sep 20

Newbury ၏ပထမဆုံးတိုက်ပွဲ

Newbury, UK
Newbury ၏ပထမတိုက်ပွဲသည် 1643 စက်တင်ဘာ 20 တွင် တော်ဝင်စစ်တပ်၊ Charles ဘုရင်၏ကိုယ်ရေးကိုယ်တာကွပ်ကဲမှုအောက်နှင့် Earl of Essex ဦးဆောင်သောပါလီမန်အမတ်တပ်ဖွဲ့တို့ကြား ဖြစ်ပွားခဲ့သော ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်တိုက်ပွဲဖြစ်သည်။တော်ဝင်ဝါဒီများ၏ တစ်နှစ်တာအောင်မြင်မှုများကြောင့် ဘရစ္စတိုကိုမဝင်မီ ပဋိပက္ခမရှိဘဲ ဘန်ဘူရီ၊ အောက်စဖို့ဒ်နှင့် ရီဒင်းမြို့တို့ကို သိမ်းပိုက်ပြီးနောက် ပါလီမန်အမတ်များသည် အင်္ဂလန်အနောက်ဘက်တွင် ထိရောက်သောစစ်တပ်မရှိဘဲ ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။Charles သည် Gloucester ကို ဝိုင်းရံထားသောအခါတွင် ပါလီမန်သည် Charles ၏တပ်များကို ချေမှုန်းရန် Essex လက်အောက်ရှိ ပါလီမန်ကို အတင်းအကျပ် စုဆောင်းခိုင်းခဲ့သည်။ခရီးရှည်ချီတက်ပြီးနောက်၊ Essex သည် တော်ဝင်ဝါဒီများကို အံ့အားသင့်စေကာ လန်ဒန်သို့ ပြန်လည်ဆုတ်ခွာခြင်းမပြုမီ Gloucester မှ ထွက်ခွာခိုင်းခဲ့သည်။Charles သည် သူ၏တပ်များကိုစုရုံးပြီး Essex ကိုလိုက်၍ Newbury တွင်ပါလီမန်စစ်တပ်ကိုကျော်ဖြတ်ကာ တော်ဝင်ဝါဒီတပ်ဖွဲ့ကို ကျော်ဖြတ်ကာ ဆုတ်ခွာသွားစေရန် အတင်းအကြပ်ခိုင်းစေခဲ့သည်။တော်ဝင်ဝါဒီများကို ရှုံးနိမ့်ရခြင်း၏ အကြောင်းရင်းများမှာ ခဲယမ်းမီးကျောက် ပြတ်လပ်ခြင်း၊ ၎င်းတို့၏ စစ်သည်များ၏ ကျွမ်းကျင်မှု နည်းပါးခြင်း နှင့် "နည်းဗျူဟာ ထက်မြက်မှု နှင့် ပစ်ခတ်မှု ကြောင့် ရူပါ့၏ မြင်းတပ်၏ ဝမ်းနည်းဖွယ်ရာ အားနည်းမှုအတွက် လျော်ကြေးပေးသော Essex ၏ နည်းဗျူဟာများ" ၊ အစုလိုက်အပြုံလိုက် ခြေလျင်တပ်များဖြင့် ထွက်ခွာခဲ့ကြသည်။အသေအပျောက် အရေအတွက်မှာ အတော်လေးနည်းသော်လည်း (တော်ဝင်ဝါဒီ ၁၃၀၀ နှင့် လွှတ်တော်အမတ် ၁၂၀၀ ) သည် တိုက်ပွဲကို လေ့လာခဲ့သော သမိုင်းပညာရှင်များက ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်၏ အရေးအပါဆုံးဟု မှတ်ယူကြပြီး တော်ဝင်ဝါဒီများ၏ မြင့်မားသောအချက်ကို အမှတ်အသားပြုကာ စစ်ကိုဦးတည်စေသည်။ စကော့တလန် ပဋိညာဉ်ကို ပါလီမန်ဘက်မှ စစ်ပွဲထဲသို့ ယူဆောင်လာခဲ့သည့် Solemn League နှင့် ပဋိညာဉ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးပြီး ပါလီမန်အမတ်များ၏ နောက်ဆုံးအောင်ပွဲသို့ ဦးတည်စေခဲ့သည်။
စကော့ပါလီမန်နှင့် မဟာမိတ်ဖြစ်သည်။
၁၇ ရာစု ဖဲချပ်တစ်ခုတွင် အင်္ဂလိပ် Puritans သည် ပဋိညာဉ်ကို ရယူကြောင်း ပြသသည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1643 Sep 25

စကော့ပါလီမန်နှင့် မဟာမိတ်ဖြစ်သည်။

Scotland, UK
Solemn League and Covenant သည် 1643 ခုနှစ်တွင် စကော့တလန် ပဋိညာဉ်စာချုပ် နှင့် အင်္ဂလိပ် ပါလီမန်အမတ်များ ၏ ခေါင်းဆောင်များ အကြား ပထမ အင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ် အတွင်း 1643 ခုနှစ် တွင် စစ်ပွဲများ ၏ စစ်ပွဲများ ၏ ပြဇာတ် ဖြစ်သော ပထမအင်္ဂလိပ် ပြည်တွင်းစစ် အတွင်း ဖြစ်သည်။၁၆၄၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၁၇ ရက်နေ့တွင် စကော့တလန်ချာ့ချ် (the Kirk) မှ လက်ခံခဲ့ပြီး ၁၆၄၃ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၂၅ ရက်နေ့တွင် အင်္ဂလိပ်ပါလီမန်နှင့် ဝက်မင်စတာ ညီလာခံတို့လည်း ပြုလုပ်ခဲ့သည်။
နယူးကာဆယ်ကို ဝိုင်းထား
©Angus McBride
1644 Feb 3 - Oct 27

နယူးကာဆယ်ကို ဝိုင်းထား

Newcastle upon Tyne, UK
နယူးကာဆယ်မြို့ ဝိုင်းရံခြင်း (3 ဖေဖော်ဝါရီ 1644 – 27 အောက်တိုဘာ 1644) သည် ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည်၊ သခင်ဗိုလ်ချုပ် အလက်ဇန်းဒါးလက်စလီ၊ 1st Earl of Leven သည် မြို့တော်ဝန် ဆာဂျွန်မာလေလက်အောက်ရှိ တော်ဝင်တပ်စခန်းအား ဝိုင်းရံထားချိန်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ .နောက်ဆုံးတွင် Covenanters များသည် Newcastle-on-Tyne မြို့ကို မုန်တိုင်းဖြင့် သိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး ရဲတိုက်ကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားဆဲဖြစ်သော တော်ဝင်တပ်သားများသည် စည်းကမ်းအတိုင်း လက်နက်ချခဲ့ကြသည်။ Newcastle-on-Tyne သည် သုံးနိုင်ငံစစ်ပွဲများအတွင်း လက်ပြောင်းခဲ့သည်မှာ ပထမဆုံးအကြိမ်မဟုတ်ပေ။ .၁၆၄၀ ခုနှစ် ဒုတိယ ဆရာတော်များစစ်ပွဲအတွင်း စကော့တို့သည် မြို့ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။
Play button
1644 Jul 2

Marston Moor ၏တိုက်ပွဲ

Long Marston, York, England, U
Marston Moor တိုက်ပွဲသည် 1644 ခုနှစ် ဇူလိုင်လ 2 ရက်နေ့တွင် 1639 – 1653 ခုနှစ်နိုင်ငံသုံးနိုင်ငံစစ်ပွဲများအတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ Lord Fairfax နှင့် Earl of Manchester လက်အောက်ရှိ အင်္ဂလိပ်ပါလီမန်အမတ်များနှင့် Earl of Manchester နှင့် Earl of Leven လက်အောက်ရှိ စကော့တလန်ပဋိညာဉ်များကို အနိုင်ယူခဲ့သည်။ Rhine of the Prince Rupert နှင့် Marquess of Newcastle တို့မှ တော်ဝင်ဝါဒီများကို အမိန့်ပေးသည်။1644 နွေရာသီတွင်၊ ပဋိညာဉ်များနှင့်ပါလီမန်အမတ်များသည်နယူးကာဆယ်၏ Marquess မှကာကွယ်ထားသော York ကိုဝိုင်းရံထားသည်။Rupert သည် အင်္ဂလန်အနောက်မြောက်ဘက်သို့ ချီတက်ကာ စစ်ကူများနှင့် လူသစ်စုဆောင်းသည့်တပ်များကို စုဆောင်းကာ Pennines မြို့ကို ဖြတ်ကျော်ကာ မြို့ကိုလွတ်မြောက်စေခဲ့သည်။အဆိုပါ အင်အားစုများ ပေါင်းစည်းမှုသည် ပြည်တွင်းစစ်များ အနက် အကြီးမားဆုံး တိုက်ပွဲ ဖြစ်လာခဲ့သည်။ဇူလိုင်လ ၁ ရက်နေ့တွင် ရူးပတ်သည် မြို့ကို သက်သာရာရစေရန် ပါလီမန်အမတ်များနှင့် ပဋိညာဉ်များကို ကျော်လွှားနိုင်ခဲ့သည်။နက်ဖြန်နေ့၌ သူသည် အရေအတွက်ထက် သာလွန်သော်လည်း၊သူသည် ချက်ချင်းတိုက်ခိုက်ခြင်းမှ ကင်းလွတ်ခဲ့ပြီး နေ့တွင် နှစ်ဖက်စလုံးသည် York ၏အနောက်ဘက် တောရိုင်းမြက်ခင်းပြင်ဖြစ်သော Marston Moor တွင် အင်အားအပြည့်စုရုံးခဲ့ကြသည်။ညနေပိုင်းတွင် ပဋိညာဉ်အမတ်များနှင့် လွှတ်တော်ကိုယ်စား လှယ်များကိုယ်တိုင် အံ့အားသင့်စွာ တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။နှစ်နာရီကြာအောင် ရုန်းရင်းဆန်ခတ်ဖြစ်ပြီးနောက်၊ Oliver Cromwell လက်အောက်ရှိ ပါလီမန် မြင်းစီးတပ်သားများသည် Royalist မြင်းတပ်ကို ကွင်းပြင်မှ ဖြတ်ထုတ်ခဲ့ပြီး Leven ၏ ခြေလျင်တပ်ဖြင့် ကျန်တော်ဝင်ခြေလျင်တပ်များကို ချေမှုန်းပစ်ခဲ့သည်။တော်ဝင်ဝါဒီများသည် အင်္ဂလန်မြောက်ပိုင်းကို ထိထိရောက်ရောက် ရှုံးနိမ့်ပြီးနောက် အင်္ဂလန်မြောက်ပိုင်းခရိုင်များမှ လူအင်အားများစွာ ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး (ကိုယ်ချင်းစာစိတ်ပြင်းပြသော တော်ဝင်ဝါဒီများ) နှင့် မြောက်ပင်လယ်ကမ်းရိုးတန်းရှိ ဆိပ်ကမ်းများမှတစ်ဆင့် ဥရောပတိုက်သို့ ဝင်ရောက်ခွင့်လည်း ဆုံးရှုံးခဲ့ရသည်။၎င်းတို့သည် ယခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် အင်္ဂလန်တောင်ပိုင်းတွင် အောင်ပွဲများနှင့်အတူ ၎င်းတို့၏ကံကြမ္မာများကို တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းပြန်လည်ရယူခဲ့သော်လည်း၊ မြောက်ပိုင်း၏ဆုံးရှုံးမှုသည် မွန်ထရို့စ်အောက်ရှိ စကော့တလန်တော်ဝင်ဝါဒီများနှင့် ချိတ်ဆက်ရန် မအောင်မြင်သည့်နောက်နှစ်တွင် အသေအပျောက်အသာစီးဖြစ်ကြောင်း သက်သေပြရန်ဖြစ်သည်။
Newbury ၏ဒုတိယတိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1644 Oct 27

Newbury ၏ဒုတိယတိုက်ပွဲ

Newbury, UK
Newbury ၏ဒုတိယတိုက်ပွဲသည် Berkshire ရှိ Newbury နှင့်ကပ်လျက် Speen တွင် 1644 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလ 27 ရက်နေ့တွင် ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်တိုက်ပွဲဖြစ်သည်။အဆိုပါတိုက်ပွဲသည် ယခင်နှစ်စက်တင်ဘာလနှောင်းပိုင်းတွင်ဖြစ်ပွားခဲ့သော First Battle of Newbury ၏နေရာအနီးတွင် တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ပါလီမန်၏ ပေါင်းစပ်တပ်များသည် တော်ဝင်ဝါဒီများအပေါ် နည်းဗျူဟာပိုင်းအရ ရှုံးနိမ့်ခဲ့သော်လည်း ဗျူဟာမြောက် အသာစီးမရခဲ့ပေ။
ပုံစံသစ်တပ်မတော်
Oliver Cromwell Marston Moor တိုက်ပွဲတွင် ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1645 Feb 4

ပုံစံသစ်တပ်မတော်

England, UK
New Model Army သည် ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း ပါလီမန်အမတ်များက 1645 တွင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး 1660 တွင် Stuart ပြန်လည်ထူထောင်ရေးအပြီးတွင် ဖျက်သိမ်းခဲ့သည်။ ၎င်းသည် 1638 မှ 1651 ခုနှစ်စစ်ပွဲများတွင်အသုံးပြုခဲ့သောအခြားစစ်တပ်များနှင့်ကွဲပြားသည်။ ဧရိယာတစ်ခုတည်း သို့မဟုတ် မြို့စောင့်တပ်အဖြစ် ကန့်သတ်ထားခြင်းထက် နိုင်ငံအတွင်း မည်သည့်နေရာတွင်မဆို ဝန်ဆောင်မှုပေးရန် တာဝန်ရှိသည်။အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း အရာရှိ တပ်ဖွဲ့တစ်ခု ထူထောင်ရန်၊ တပ်မတော် ခေါင်းဆောင်များကို သခင်အောက်လွှတ်တော် သို့မဟုတ် ဘုံလွှတ်တော် တွင် ထိုင်ခုံနေရာများ မထားရှိရန် တားမြစ်ထားသည်။ယင်းအချက်သည် လွှတ်တော်ကိုယ်စား လှယ်များအကြား နိုင်ငံရေး သို့မဟုတ် ဘာသာရေး အစုအဝေးမှ ခွဲထွက်ခြင်းကို အားပေးရန်ဖြစ်သည်။New Model Army သည် ပူရီတန်ဘာသာရေး ယုံကြည်မှုကို နက်နက်ရှိုင်းရှိုင်း စွဲကိုင်ထားပြီးဖြစ်သော ဝါရင့်စစ်သားများထဲမှ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ကြီးပြင်းလာကာ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအားဖြင့် ဘာသာရေး သို့မဟုတ် လူ့အဖွဲ့အစည်းနှင့် ပတ်သက်သော ယုံကြည်ချက်များစွာကို ၎င်းတို့နှင့်အတူ ယူဆောင်လာခဲ့သည့် စစ်မှုထမ်းများမှ တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းဖြစ်သည်။ထို့ကြောင့် ၎င်း၏ ဘုံတပ်သားအများစုသည် အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်များကြားတွင် သဘောထားကွဲလွဲမှုများ သို့မဟုတ် အစွန်းရောက်အမြင်များကို ခံယူထားကြသည်။တပ်မတော်၏ အကြီးတန်း အရာရှိများသည် ၎င်းတို့၏ စစ်သားများ၏ နိုင်ငံရေး သဘောထားများကို အများအပြား မမျှဝေခဲ့ကြသော်လည်း ၎င်းတို့၏ လွတ်လပ်ရေး အရ ပါလီမန်၏ ပါလီမန် အခွင့်အာဏာနှင့် သရဖူကို ဖြုတ်ချရန်နှင့် ၁၆၄၉ ခုနှစ်မှ ၁၆၆၀ ခုနှစ်အထိ ပါလီမန်၏ အခွင့်အာဏာ နှစ်ခုလုံးတွင် ပါဝင်ကူညီလိုသော တပ်မတော်၏ ဆန္ဒကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။ တိုက်ရိုက်စစ်အုပ်ချုပ်ရေးကာလလည်း ပါဝင်သည်။အဆုံးစွန်အားဖြင့်၊ တပ်မတော်၏ဗိုလ်ချုပ်များ (အထူးသဖြင့် Oliver Cromwell) သည် တပ်မတော်၏ပြည်တွင်းစည်းကမ်းနှင့် ၎င်း၏ဘာသာရေးထက်သန်မှုနှင့် အရင်းခံအာဏာရှင်စနစ်အား ထိန်းသိမ်းရန်အတွက် အခြေခံအားဖြင့် စစ်အာဏာရှင်အုပ်ချုပ်ရေးကို ထိန်းသိမ်းရန် နှစ်ဖက်စလုံးအပေါ် အားကိုးနိုင်သည်။
Play button
1645 Jun 14

Naseby ၏တိုက်ပွဲ

Naseby, Northampton, Northampt
Naseby တိုက်ပွဲသည် Northamptonshire ရှိ Naseby ရွာအနီး ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း 1645 ခုနှစ် ဇွန်လ 14 ရက် စနေနေ့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။Sir Thomas Fairfax နှင့် Oliver Cromwell တို့၏ကွပ်ကဲမှုဖြင့် ပါလီမန်ပုံစံသစ်တပ်မတော်သည် Charles I နှင့် Prince Rupert လက်အောက်ရှိ ပင်မတော်ဝင်စစ်တပ်ကို ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။Charles သည် 1646 မေလအထိ နောက်ဆုံးတွင် အရှုံးမပေးခဲ့သော်လည်း တော်ဝင်ဝါဒီများ၏ အောင်ပွဲအတွက် စစ်မှန်သောမျှော်လင့်ချက်မှန်သမျှကို ရှုံးနိမ့်ခြင်းဖြင့် အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။၁၆၄၅ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် အသစ်ဖွဲ့စည်းထားသော New Model Army သည် Taunton ကို သက်သာရာရစေရန် အနောက်ဘက်သို့ ချီတက်လာကာ တော်ဝင်ဝါဒီ စစ်ခေတ်မြို့တော် အောက်စဖို့ဒ်ကို ဝိုင်းရံထားရန် အမိန့်မချမီ ဧပြီလတွင် စတင်ခဲ့သည်။မေလ 31 ရက်နေ့တွင် Royalists များသည် Leicester ကိုဝင်ရောက်စီးနင်းခဲ့ပြီး Fairfax သည်ဝိုင်းရံခြင်းကိုစွန့်လွှတ်ရန်နှင့်၎င်းတို့ကိုပူးပေါင်းရန်ညွှန်ကြားခဲ့သည်။အရေအတွက်များသော်လည်း ချားလ်စ်သည် မတ်တပ်ရပ်ကာ တိုက်ခိုက်ရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပြီး နာရီပေါင်းများစွာ တိုက်ခိုက်ပြီးနောက် သူ၏ အင်အားကို ထိရောက်စွာ ဖျက်ဆီးခဲ့သည်။တော်ဝင်ဝါဒီများသည် အသေအပျောက် ၁,၀၀၀ ကျော်ကို ခံစားခဲ့ရပြီး ၎င်းတို့၏ ခြေလျင်တပ်သား ၄,၅၀၀ ကျော်ကို လန်ဒန်မြို့၏ လမ်းများတစ်လျှောက် သိမ်းပိုက်ကာ ချီတက်ခဲ့ကြသည်။နှိုင်းယှဥ်သော စစ်တပ်ကို ဘယ်တော့မှ ကွင်းဆင်းမှာ မဟုတ်ဘူး။၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့၏ အမြောက်များနှင့် စတိုးဆိုင်များ အားလုံးကို ဆုံးရှုံးခဲ့ရပြီး Charles ၏ ကိုယ်ရေးကိုယ်တာအိတ်များနှင့် သီးသန့်စာရွက်များနှင့်အတူ အိုင်ယာလန် ကက်သလစ် ခရစ်ယာန်အဖွဲ့ချုပ်နှင့် နိုင်ငံခြား ကြေးစားစစ်သားများကို စစ်ပွဲထဲသို့ ယူဆောင်လာရန် ၎င်း၏ ကြိုးပမ်းမှုများကို ထုတ်ဖော်ပြသခဲ့သည်။ယင်းတို့ကို ဘုရင်ကြီး၏ ကက်ဘိနက်အဖွင့် ခေါင်းစဉ်ဖြင့် လက်ကမ်းစာစောင်တွင် ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး အသွင်အပြင်သည် ပါလီမန်ဖြစ်မြောက်ရေးအတွက် ကြီးမားသော တိုးတက်မှုတစ်ခုဖြစ်သည်။
Langport ၏တိုက်ပွဲ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1645 Jul 10

Langport ၏တိုက်ပွဲ

Langport, UK
Langport တိုက်ပွဲသည် ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်နှောင်းပိုင်းတွင် ပါလီမန်အမတ်များ၏အောင်ပွဲဖြစ်ပြီး နောက်ဆုံးတော်ဝင်နယ်မြေစစ်တပ်ကို ဖျက်ဆီးကာ တော်ဝင်ဝါဒီများအတွက် လူအင်အား၊ ကုန်ကြမ်းနှင့် သွင်းကုန်များ အဓိကရင်းမြစ်ဖြစ်သည့် အင်္ဂလန်အနောက်ဘက်ပါလီမန်ကို ပါလီမန်ကို ထိန်းချုပ်ပေးခဲ့သည်။ဘရစ်စတို၏တောင်ဘက်တွင်ရှိသော Langport မြို့ငယ်လေးအနီးတွင် တိုက်ပွဲသည် 10 ဇူလိုင် 1645တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။
ဘရစ်စတိုမြို့ကို ဝိုင်းရံထားသည်။
ဘရစ်စတိုမြို့ကို ဝိုင်းရံထားသည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1645 Aug 23 - Sep 10

ဘရစ်စတိုမြို့ကို ဝိုင်းရံထားသည်။

Bristol, UK
ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်၏ ဒုတိယမြောက် ဘရစ်စတိုမြို့ ဝိုင်းရံမှုသည် ၁၆၄၅ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၃ ရက်မှ ၁၆၄၅ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ ၁၀ ရက်နေ့အထိ တော်ဝင်တပ်မှူး မင်းသားရူးပတ်သည် ပါလီမန်အမတ်များလက်မှ သိမ်းပိုက်ခဲ့သောမြို့ကို ၁၆၄၃ ခုနှစ် ဇူလိုင်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် လက်နက်ချကာ လက်နက်ချခဲ့သည်။ ဘရစ်စတိုကို ဝိုင်းထားတဲ့ တပ်ဖွဲ့တွေက Lord Fairfax ပါ။ချားလ်စ်ဘုရင်သည် ဘရစ်စတို၏ ကပ်ဘေးကြောင့် ရုတ်တရက် အံ့ဩလုနီးပါးဖြစ်ကာ ရူးပတ်ကို ၎င်း၏ရုံးများအားလုံးမှ ထုတ်ပယ်ကာ အင်္ဂလန်မှ ထွက်ခွာရန် အမိန့်ပေးခဲ့သည်။
စကော့က Charles ကို လွှတ်တော်ကို အပ်လိုက်တယ်။
Cromwell ၏စစ်သားများက Charles I ကို စော်ကားခဲ့သည်။ ©Paul Delaroche
1647 Jan 1

စကော့က Charles ကို လွှတ်တော်ကို အပ်လိုက်တယ်။

Newcastle, UK
၁၆၄၆ ခုနှစ် ဧပြီလတွင် Charles မှလွတ်မြောက်ခဲ့သော Oxford ၏တတိယမြောက်ဝိုင်းရံမှုအပြီးတွင်၊ သူသည် Newark ကိုဝိုင်းထားသည့် စကော့တလန်သမ္မတဟောင်းစစ်တပ်၏လက်သို့အပ်နှံခဲ့ပြီး Tyne အပေါ်နယူးကာဆယ်သို့မြောက်ဘက်သို့ခေါ်ဆောင်သွားခဲ့သည်။ကိုးလကြာစေ့စပ်ဆွေးနွေးပြီးနောက်တွင် စကော့တို့သည် အင်္ဂလိပ်ပါလီမန်နှင့် သဘောတူညီမှုရရှိခဲ့ပြီး ပေါင် 100,000 နှင့် လဲလှယ်ကာ အနာဂတ်တွင် ငွေပိုပေးမည်ဟု ကတိပြုသဖြင့် စကော့တို့သည် နယူးကာဆယ်မှနုတ်ထွက်ကာ 1647 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် Charles ပါလီမန်ကော်မရှင်နာများထံ ပေးအပ်ခဲ့သည်။
Charles I သည် အချုပ်အနှောင်မှ လွတ်မြောက်သည်။
1829 ခုနှစ်တွင် Eugène Lami ရေးဆွဲခဲ့သည့် Carisbrooke ရဲတိုက်ရှိ Charles ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1647 Nov 1

Charles I သည် အချုပ်အနှောင်မှ လွတ်မြောက်သည်။

Isle of Wight, United Kingdom
ပါလီမန်သည် Charles အား Northamptonshire ရှိ Holdenby House တွင် Cornet George Joyce အား မော်ဒယ်လ်သစ်တပ်မတော်အမည်ဖြင့် ဇွန်လ 3 ရက်နေ့တွင် Holdenby မှ အင်အားသုံးခြိမ်းခြောက်မှုဖြင့် သိမ်းယူသည်အထိ ပါလီမန်တွင် အကျယ်ချုပ် ချုပ်နှောင်ထားခဲ့သည်။ထိုအချိန်တွင် စစ်တပ်မှ ခွဲထွက်ရေးနှင့် သမယဝါဒကို ဦးစားပေးသော ပါလီမန်နှင့် ပိုမိုကြီးမားသော နိုင်ငံရေး အခန်းကဏ္ဍကို ရှာဖွေခဲ့သည့် လွတ်လပ်သော စံပြတပ်မတော် တို့က အဓိကတာဝန်ယူထားသည့် ပါလီမန်ကြားတွင် အပြန်အလှန်သံသယများ ကြီးထွားလာခဲ့သည်။Charles သည် ကျယ်ပြန့်လာသော ကွဲပြားမှုများကို အသုံးချရန် စိတ်အားထက်သန်နေပြီး Joyce ၏ လုပ်ရပ်များကို ခြိမ်းခြောက်မှုထက် အခွင့်အရေးတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ပုံရသည်။သူ့ကိုယ်ပိုင်အကြံပြုချက်ဖြင့် Newmarket သို့ ဦးစွာခေါ်ဆောင်သွားပြီးနောက် Oatlands သို့ ပြောင်းရွှေ့ပြီးနောက် Hampton တရားရုံးသို့ လွှဲပြောင်းပေးခဲ့ပြီး အသီးအနှံများ ထပ်မံမရရှိဘဲ ညှိနှိုင်းမှုများ ပြုလုပ်ခဲ့သည်။နိုဝင်ဘာလတွင်၊ စကော့တလန်နယ်စပ်အနီးရှိ ပြင်သစ်၊ အင်္ဂလန်တောင်ပိုင်း သို့မဟုတ် Berwick-upon-Tweed မှလွတ်မြောက်ရန် ၎င်း၏အကောင်းဆုံးအကျိုးအမြတ်အဖြစ် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။သူသည် နိုဝင်ဘာလ 11 ရက်နေ့တွင် Hampton တရားရုံးမှထွက်ပြေးခဲ့ပြီး Southampton Water ၏ကမ်းခြေများမှသူကိုယ်ချင်းစာသည်ဟုထင်ရသော Isle of Wight ၏ပါလီမန်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး Colonel Robert Hammond နှင့်ဆက်သွယ်ခဲ့သည်။သို့သော် Hammond သည် Charles ကို Carisbrooke ရဲတိုက်တွင် ချုပ်နှောင်ထားပြီး Charles သည် ၎င်း၏အချုပ်ထဲတွင် ရှိနေကြောင်း လွှတ်တော်ကို အသိပေးခဲ့သည်။Carisbrooke မှ Charles သည် အမျိုးမျိုးသော ပါတီများနှင့် ညှိနှိုင်းရန် ဆက်လက်ကြိုးစားခဲ့သည်။စကော့တလန် Kirk နှင့် သူ၏ယခင်ပဋိပက္ခနှင့် တိုက်ရိုက်ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ပြီး၊ ၁၆၄၇ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် စကော့လူမျိုးများနှင့် လျှို့ဝှက်စာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သည်။"Engagement" ဟုခေါ်သော သဘောတူညီချက်အရ စကော့လူမျိုးများသည် ချားလ်စ်ကိုယ်စား အင်္ဂလန်ကိုကျူးကျော်ကာ ရာဇပလ္လင်ကို သုံးနှစ်ကြာ အင်္ဂလန်တွင် ထူထောင်ထားသည့် အခြေအနေအရ သူ့ကို ထီးနန်းပြန်လည်ပေးအပ်ခဲ့သည်။
1648 - 1649
ဒုတိယအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်ornament
ဒုတိယအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1648 Feb 1 - Aug

ဒုတိယအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်

England, UK
1648 ဒုတိယအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်သည် အင်္ဂလန်၊ ဝေးလ်၊ စကော့တလန်နှင့် အိုင်ယာလန်တို့ကို ပေါင်းစပ်ထားသည့် ဗြိတိသျှကျွန်းစုများတွင် ဆက်စပ်ပဋိပက္ခများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ဘုရင့်နိုင်ငံသုံးခု၏ 1638 မှ 1651 ခုနှစ်အတွင်း စစ်ပွဲများဟု လူသိများသော အခြားနိုင်ငံများတွင် Irish Confederate Wars များ၊ 1638 မှ 1640 Bishops' Wars နှင့် Cromwellian ၏ အိုင်ယာလန်ကို သိမ်းပိုက်ခြင်းတို့ ပါဝင်သည်။ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်တွင် သူရှုံးနိမ့်ပြီးနောက် 1646 ခုနှစ် မေလတွင် Charles I သည် လွှတ်တော်မဟုတ်ဘဲ စကော့ပဋိညာဉ်များထံ လက်နက်ချခဲ့သည်။ထိုသို့လုပ်ဆောင်ခြင်းဖြင့် အင်္ဂလိပ်နှင့် စကော့ပရက်စဘီတဲရီးယန်းများနှင့် အင်္ဂလိပ်လွတ်လပ်သောသူများအကြား ကွဲပြားမှုများကို အသုံးချရန် သူမျှော်လင့်ခဲ့သည်။ဤအဆင့်တွင်၊ ပါတီအားလုံးသည် Charles သည် ၎င်းတို့၏ပြည်တွင်းရေးကွဲလွဲမှုများနှင့်အတူ သိသိသာသာလိုက်လျောမှုများကို ငြင်းဆန်နိုင်စေသည့် ဘုရင်အဖြစ် ဆက်လက်တည်ရှိနေမည်ဟု မျှော်လင့်ရသည်။ပါလီမန်ရှိ Presbyterian အများစုသည် 1647 ခုနှစ်နှောင်းပိုင်းတွင် New Model Army ကိုဖျက်သိမ်းရန်ပျက်ကွက်သောအခါ Charles သည် အင်္ဂလိပ်ထီးနန်းကိုပြန်လည်ရယူရန်အတွက် Scottish Engagers များနှင့်ပူးပေါင်းခဲ့သည်။စကော့တလန်ကျူးကျော်မှုအား South Wales၊ Kent၊ Essex နှင့် Lancashire တွင် တော်ဝင်ရေတပ်အပိုင်းများနှင့်အတူ တော်ဝင်ရေတပ် အပိုင်းများနှင့်အတူ တော်ဝင်ဝါဒီများ မြင့်တက်လာမှုမှ ထောက်ခံအားပေးခဲ့သည်။သို့သော်လည်း ၎င်းတို့သည် ပူးပေါင်းညှိနှိုင်းမှု ညံ့ဖျင်းပြီး ၁၆၄၈ ခုနှစ် သြဂုတ်လကုန်တွင် Oliver Cromwell နှင့် Sir Thomas Fairfax လက်အောက်ရှိ တပ်ဖွဲ့များက ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။ယင်းကြောင့် ၁၆၄၉ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလတွင် Charles I ကို ကွပ်မျက်ပြီး အင်္ဂလန်ဓနသဟာယအဖွဲ့ကို တည်ထောင်ခဲ့ပြီး၊ ထို့နောက် ပဋိညာဉ်များသည် သားတော် Charles II ကို စကော့တလန်ဘုရင်အဖြစ် သရဖူဆောင်းစေပြီး ၁၆၅၀ မှ ၁၆၅၂ အင်္ဂလိပ်-စကော့တလန်စစ်ပွဲကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့သည်။
Maidstone ၏တိုက်ပွဲ
©Graham Turner
1648 Jun 1

Maidstone ၏တိုက်ပွဲ

Maidstone, UK

Maidstone တိုက်ပွဲ ( 1 ဇွန်လ 1648 ) သည် ဒုတိယ အင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်တွင် ဆင်နွှဲခဲ့ပြီး ခုခံကာကွယ်တော်ဝင်တပ်များကို တိုက်ခိုက်နေသော ပါလီမန်တပ်များ အတွက် အောင်ပွဲတစ်ခုဖြစ်သည်။

Play button
1648 Aug 17 - Aug 19

Preston ၏တိုက်ပွဲ

Preston, UK
Preston တိုက်ပွဲ (17-19 ဩဂုတ်လ 1648) သည် Lancashire ရှိ Preston အနီးရှိ Walton-le-Dale တွင် အကြီးအကျယ်တိုက်ခိုက်ခဲ့ပြီး Oliver Cromwell ၏ကွပ်ကဲမှုအောက်တွင် New Model Army အတွက် အောင်ပွဲရခဲ့ပြီး တော်ဝင်ဝါဒီများနှင့် Scots တို့၏ တော်ဝင်ဝါဒီများနှင့် စကော့တို့အပေါ် အောင်ပွဲခံခဲ့သည်။ ဟာမီလ်တန်။ပါလီမန်အမတ်များ၏ အောင်ပွဲသည် ဒုတိယအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်၏ နိဂုံးပိုင်းကို နိဂုံးချုပ်စေခဲ့သည်။
မာန၏ သုတ်သင်ခြင်း။
ဗိုလ်မှူးကြီး မာနသည် ရှည်လျားသော လွှတ်တော်အမတ်များထံ ဝင်ခွင့် ငြင်းဆန်ခဲ့သည်။ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1649 Jan 1

မာန၏ သုတ်သင်ခြင်း။

House of Commons, Houses of Pa
Pride's Purge သည် 1648 ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ 6 ရက်နေ့တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဖြစ်ရပ်တစ်ခုအတွက် စစ်သားများက ပါလီမန်အမတ်များအား New Model Army ကို ရန်လိုသည်ဟု ယူဆသော အင်္ဂလန်လွှတ်တော်ထဲသို့ မ၀င်ရောက်စေရန် တားဆီးပေးသည့် ဖြစ်ရပ်တစ်ခုအတွက် အသုံးများသော အမည်ဖြစ်သည်။ပထမအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်တွင် ရှုံးနိမ့်ခဲ့သော်လည်း Charles I သည် သိသာထင်ရှားသော နိုင်ငံရေးအာဏာကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားသည်။ယင်းကြောင့် သူ့ကို အင်္ဂလိပ်ထီးနန်းကို ပြန်လည်ထူထောင်ရန် စကော့ပဋိညာဉ်အမတ်များနှင့် ပါလီမန်အမတ် အလယ်အလတ်များနှင့် မဟာမိတ်ဖွဲ့နိုင်စေခဲ့သည်။ရလဒ်မှာ ၁၆၄၈ ခုနှစ်တွင် ဒုတိယအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်တွင် ထပ်မံရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။သူဖယ်ရှားလိုက်မှသာလျှင် ပဋိပက္ခကိုအဆုံးသတ်နိုင်မည်ဟု ယုံကြည်သောကြောင့် New Model Army ၏အကြီးတန်းတပ်မှူးများသည် ဒီဇင်ဘာ ၅ ရက်တွင် လန်ဒန်မြို့ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။နောက်တစ်နေ့တွင် Colonel Thomas Pride မှ အမိန့်ပေးသော စစ်သားများသည် Long Parliament မှ အတိုက်အခံများဟု ရှုမြင်သော ပါလီမန်မှ ဖယ်ထုတ်ခဲ့ပြီး 45 ယောက်ကို ဖမ်းဆီးခဲ့သည်။ သုတ်သင်ရှင်းလင်းခြင်းသည် 1649 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ တွင် Charles ကို ကွပ်မျက်ခြင်းအတွက် လမ်းရှင်းပေးခဲ့ပြီး 1653 ခုနှစ်တွင် Protectorate ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်သမိုင်းတွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော တစ်ခုတည်းသော စစ်တပ်အာဏာသိမ်းမှုဟု ယူဆပါသည်။
Charles I ကို ကွပ်မျက်ခြင်း
Charles I ကို ကွပ်မျက်ခြင်း ၁၆၄၉ ©Ernest Crofts
1649 Jan 30

Charles I ကို ကွပ်မျက်ခြင်း

Whitehall, London, UK
Charles I ကို ခေါင်းဖြတ်ကွပ်မျက်ခြင်းသည် Whitehall ရှိ Banqueting House အပြင်ဘက်တွင် အင်္ဂါနေ့ 30 January 1649 တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ကွပ်မျက်ခြင်းမှာ အင်္ဂလန်ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း တော်ဝင်ဝါဒီများနှင့် ပါလီမန်အမတ်များအကြား နိုင်ငံရေးနှင့် စစ်ရေးပဋိပက္ခများ၏ အထွတ်အထိပ်ဖြစ်ပြီး Charles I ကို ဖမ်းဆီးကာ ရုံးတင်စစ်ဆေးခြင်းဆီသို့ ဦးတည်သွားစေခဲ့သည်။ 1649 ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ 27 ရက် စနေနေ့တွင် ပါလီမန်အမတ် တရားလွှတ်တော်ချုပ်က Charles ကို အပြစ်ရှိကြောင်း ကြေငြာခဲ့သည်။ “မိမိအလိုဆန္ဒအတိုင်း အုပ်ချုပ်ရန် အကန့်အသတ်မရှိ ဖိနှိပ်ချုပ်ချယ်သော အာဏာကို သူ့ကိုယ်သူ ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် ပြည်သူများ၏ ရပိုင်ခွင့်နှင့် လွတ်လပ်ခွင့်များကို ဖြုတ်ချရန်” ကြိုးပမ်းမှုကြောင့် သေဒဏ်ချမှတ်ခံခဲ့ရသည်။
အင်္ဂလန်ဓနသဟာယ
©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1649 May 1 - 1660

အင်္ဂလန်ဓနသဟာယ

United Kingdom
ဓနသဟာယသည် 1649 ခုနှစ်မှ 1660 ခုနှစ်အတွင်း အင်္ဂလန်နှင့် ဝေလနယ်များနှင့်အတူ နောက်ပိုင်းတွင် အိုင်ယာလန်နှင့် စကော့တလန်တို့နှင့်အတူ ဒုတိယအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်ကြီးပြီးဆုံးပြီးနောက် ရီပတ်ဘလစ်ကန်အဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့ပြီး Charles I ကို တရားရုံးတင်ကွပ်မျက်ခြင်းကာလ၊ ၁၆၄၉ ခုနှစ် မေလ ၁၉ ရက်နေ့တွင် Rump ပါလီမန်မှ အတည်ပြုခဲ့သော "အင်္ဂလန်ကို ဓနသဟာယအဖြစ်ကြေငြာခြင်းအက်ဥပဒေ" မှတစ်ဆင့် တည်ရှိမှုကို ကြေငြာခဲ့သည်။ အစောပိုင်းဓနသဟာယတွင် အာဏာကို ပါလီမန်နှင့် နိုင်ငံတော်ကောင်စီတွင် အဓိက အပ်နှင်းခဲ့သည်။ထိုကာလအတွင်း၊ အထူးသဖြင့် အိုင်ယာလန်နှင့် စကော့တလန်တွင် ပါလီမန်တပ်ဖွဲ့များနှင့် ဆန့်ကျင်သူများအကြား၊ ယခု တတိယအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်ဟု အများအားဖြင့် ရည်ညွှန်းသည့် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းအနေဖြင့် တိုက်ပွဲများ ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။1653 ခုနှစ်တွင် Rump ပါလီမန်ကိုဖျက်သိမ်းပြီးနောက်တပ်မတော်ကောင်စီသည်စည်းလုံးညီညွတ်သော "အင်္ဂလန်၊ စကော့တလန်နှင့်အိုင်ယာလန်" ဓနသဟာယကိုကာကွယ်စောင့်ရှောက်ပေးသည့် Oliver Cromwell Lord ကိုကာကွယ်ပေးသည့်အစိုးရလက်နက်ကိုအတည်ပြုခဲ့သည်။ခရွမ်ဝဲလ် ကွယ်လွန်ပြီးနောက် သားဖြစ်သူ ရစ်ချတ်ခရွမ်ဝဲလ် လက်ထက် အကျဉ်းချုပ် အုပ်ချုပ်မှုအပြီးတွင် အကာအကွယ်ပါလီမန်ကို 1659 ခုနှစ်တွင် ဖျက်သိမ်းခဲ့ပြီး Rump ပါလီမန်ကို ပြန်လည်ခေါ်ယူခဲ့ပြီး 1660 ခုနှစ်တွင် ဘုရင်စနစ် ပြန်လည်ထူထောင်ရေးကို ဦးတည်သည့် လုပ်ငန်းစဉ်ကို စတင်ခဲ့သည်။ ဓနသဟာယဟူသော ဝေါဟာရသည် တစ်ခါတစ်ရံတွင်၊ 1649 မှ 1660 တစ်ခုလုံးအတွက်အသုံးပြုသည် – အချို့သော Interregnum ဟုခေါ်သော – အခြားသောသမိုင်းပညာရှင်များအတွက်သော်လည်းကောင်း အဆိုပါအသုံးအနှုန်းကို Cromwell ၏တရားဝင်အာဏာအဖြစ် 1653 မတိုင်မီနှစ်များတွင်သာ ကန့်သတ်ထားသည်။
Play button
1649 Aug 15 - 1653 Apr 27

အိုင်ယာလန်၏ Cromwellian အောင်ပွဲ

Ireland
အိုင်ယာလန်၏ Cromwellian အောင်ပွဲ သို့မဟုတ် Cromwellian စစ်ပွဲ (1649-1653) သည် အိုင်ယာလန်နိုင်ငံသုံးနိုင်ငံ စစ်ပွဲအတွင်း Oliver Cromwell ဦးဆောင်သော အင်္ဂလိပ်ပါလီမန်၏ တပ်ဖွဲ့များက အိုင်ယာလန်ကို ပြန်လည်သိမ်းပိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။၁၆၄၉ ခုနှစ် သြဂုတ်လတွင် အင်္ဂလန်၏ Rump လွှတ်တော်ကိုယ်စား New Model Army ဖြင့် အိုင်ယာလန်ကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။1652 မေလတွင်၊ Cromwell ၏ပါလီမန်စစ်တပ်သည် အိုင်ယာလန်ရှိ ကွန်ဖက်ဒရိတ်နှင့် တော်ဝင်ဝါဒီညွန့်ပေါင်းအဖွဲ့ကို အနိုင်ယူပြီး အိုင်ယာလန်နိုင်ငံကို သိမ်းပိုက်ကာ အိုင်ယာလန်ကွန်ဖက်ဒရိတ်စစ်ပွဲများ (သို့မဟုတ် ဆယ့်တစ်နှစ်စစ်ပွဲ) ကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။သို့သော်လည်း ပြောက်ကျားစစ်ဆင်ရေးသည် နောက်ထပ်တစ်နှစ် ဆက်လက်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ခရွမ်ဝဲလ်သည် ရိုမန်ကက်သလစ်ဘာသာဝင်များ (လူဦးရေအများစု) ကို ဆန့်ကျင်သည့် ရာဇသတ်ကြီးဥပဒေများကို ဆက်တိုက်အတည်ပြုခဲ့ပြီး ၎င်းတို့၏မြေအမြောက်အမြားကို သိမ်းယူခဲ့သည်။၁၆၄၁ ခုနှစ် ပုန်ကန်မှုအတွက် ပြစ်ဒဏ်အဖြစ် အိုင်ယာလန် ကက်သလစ်ဘာသာဝင်များ ပိုင်ဆိုင်သော မြေအားလုံးနီးပါးကို ဗြိတိသျှ အခြေချနေထိုင်သူများထံ သိမ်းယူခဲ့သည်။ကျန်ကက်သလစ်မြေပိုင်ရှင်များကို Connacht သို့ အစားထိုး စိုက်ပျိုးခဲ့သည်။မြေယာပိုင်ဆိုင်ခွင့် 1652 သည် မြေယာပိုင်ဆိုင်မှု အပြောင်းအလဲကို တရားဝင်ဖြစ်စေခဲ့သည်။ကက်သလစ်ဘာသာဝင်များကို အိုင်ယာလန်ပါလီမန်တွင် လုံးဝတားမြစ်ထားပြီး မြို့များတွင်နေထိုင်ရန်နှင့် ပရိုတက်စတင့်များနှင့် လက်ထပ်ခြင်းမပြုရန် တားမြစ်ထားသည်။
1650 - 1652
တတိယအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်ornament
အင်္ဂလိပ်-စကော့တလန်စစ်ပွဲ
©Angus McBride
1650 Jul 22 - 1652

အင်္ဂလိပ်-စကော့တလန်စစ်ပွဲ

Scotland, UK
အင်္ဂလိပ်-စကော့တလန်စစ်ပွဲ (၁၆၅၀-၁၆၅၂) သည် တတိယပြည်တွင်းစစ်ဟုလည်း လူသိများသော၊ ပါလီမန်အမတ်များနှင့် တော်ဝင်ဝါဒီများအကြား လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ ဆက်တိုက်ဖြစ်ပွားနေပြီး ဘုရင့်နိုင်ငံသုံးနိုင်ငံ စစ်ပွဲများတွင် နောက်ဆုံးပဋိပက္ခဖြစ်သည်။1650 ခုနှစ် အင်္ဂလိပ်ကျူးကျော်မှုသည် အင်္ဂလိပ်ဓနသဟာယ၏ စံပြသစ်တပ်မတော်မှ ကြိုတင်ကျူးကျော်ခြင်းဖြစ်ပြီး Charles II သည် အင်္ဂလန်ကို စကော့တလန်စစ်တပ်ဖြင့် ကျူးကျော်ခြင်းအန္တရာယ်ကို လျော့ပါးစေရန် ရည်ရွယ်သည်။Charles I ကိုသစ္စာခံသော အင်္ဂလိပ်တော်ဝင်ဝါဒီများသည် ပထမနှင့် ဒုတိယအင်္ဂလိပ်ပြည်တွင်းစစ်များသည် ၁၆၄၂ နှင့် ၁၆၄၈ ကြားတွင် တိုင်းပြည်ကိုထိန်းချုပ်ရန် ပါလီမန်အမတ်များကို တိုက်ခိုက်ခဲ့ကြသည်။ တော်ဝင်ဝါဒီများ ဒုတိယအကြိမ်ရှုံးနိမ့်သောအခါ အင်္ဂလိပ်အစိုးရသည် ချားလ်စ်၏ထပ်တူထပ်မျှကြောင့် ဒေါသထွက်ခဲ့သည်။ စေ့စပ်ညှိနှိုင်းမှုများအတွင်း သူ့ကို ၁၆၄၉ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီ ၃၀ တွင် ကွပ်မျက်ခဲ့သည်။ Charles I သည်လည်း သီးခြားလွတ်လပ်သောနိုင်ငံဖြစ်သည့် စကော့တလန်ဘုရင်လည်းဖြစ်သည်။စကော့တို့သည် ပထမပြည်တွင်းစစ်တွင် ပါလီမန်အမတ်များကို ထောက်ခံရန် တိုက်ခိုက်ခဲ့သော်လည်း ဒုတိယကာလတွင် ဘုရင်အား အင်္ဂလန်သို့ စေလွှတ်ခဲ့သည်။ကွပ်မျက်ခြင်းမပြုမီ မတိုင်ပင်ရသေးသော စကော့တလန်ပါလီမန်က ၎င်း၏သားတော် Charles II ကို ဗြိတိန်ဘုရင်အဖြစ် ကြေညာခဲ့သည်။1650 ခုနှစ်တွင် စကော့တလန်သည် လျင်မြန်စွာ စစ်တပ်ကို ထူထောင်ခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်ဓနသဟာယအစိုးရခေါင်းဆောင်များသည် ခြိမ်းခြောက်မှုကို ခံစားခဲ့ရပြီး ဇူလိုင်လ ၂၂ ရက်နေ့တွင် အိုလီဗာခရွမ်ဝဲလ်လက်အောက်ရှိ စံပြသစ်တပ်မတော်သည် စကော့တလန်ကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။David Leslie မှ အမိန့်ပေးသော စကော့လူမျိုးများသည် Edinburgh သို့ ဆုတ်ခွာပြီး တိုက်ပွဲကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။တစ်လကြာ လေ့ကျင့်ပြီးနောက်၊ ခရွမ်ဝဲလ်သည် အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်ကို စက်တင်္ဘာလ 3 ရက်နေ့တွင် ညတိုက်ခိုက်မှုတစ်ခုတွင် Dunbar မှ မထင်မှတ်ဘဲ ဦးဆောင်ကာ စကော့တို့ကို ပြင်းပြင်းထန်ထန် အနိုင်ယူခဲ့သည်။အသက်ရှင်ကျန်ရစ်သူများသည် Edinburgh ကိုစွန့်ပစ်ပြီး Stirling ၏မဟာဗျူဟာကျသောအပိတ်အပင်သို့ဆုတ်ခွာသွားကြသည်။အင်္ဂလိပ်တို့သည် စကော့တလန်တောင်ပိုင်းကို သိမ်းပိုက်နိုင်ခဲ့သော်လည်း စတာလင်ကို ကျော်ဖြတ်နိုင်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။1651 ခုနှစ် ဇူလိုင်လ 17 ရက်နေ့တွင် အင်္ဂလိပ်တို့သည် Firth of Forth ကို အထူးတည်ဆောက်ထားသော လှေများဖြင့် ဖြတ်ကျော်ပြီး ဇူလိုင်လ 20 ရက်နေ့တွင် Inverkeithing တိုက်ပွဲတွင် စကော့တို့ကို အနိုင်ယူခဲ့သည်။ယင်းကြောင့် စကော့တလန်စစ်တပ်အား ၎င်း၏ ထောက်ပံ့ရေးနှင့် စစ်ကူအရင်းအမြစ်များမှ ဖြတ်တောက်ခဲ့သည်။တစ်ခုတည်းသောနည်းလမ်းမှာ လက်နက်ချခြင်းဖြစ်သည် ဟုယုံကြည်သော Charles II သည် သြဂုတ်လတွင် အင်္ဂလန်ကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ခရွမ်ဝဲလ်ကို လိုက်၍ အင်္ဂလိပ်လူမျိုး အနည်းငယ်သည် တော်ဝင်ဝါဒီများထံ ချီတက်ခဲ့ကြပြီး အင်္ဂလိပ်တို့သည် စစ်တပ်ကြီးတစ်ခုကို ထူထောင်ခဲ့သည်။Cromwell သည် ဆိုးဆိုးရွားရွား သာလွန်သော စကော့များကို စက်တင်ဘာ 3 ရက်နေ့တွင် Worcester တွင် စစ်တိုက်ရန် ခေါ်ဆောင်လာကာ ၎င်းတို့ကို လုံးလုံးလျားလျား အနိုင်ယူပြီး ဘုရင့်သုံးနိုင်ငံ စစ်ပွဲများ ပြီးဆုံးသွားခြင်း ဖြစ်သည်။Charles သည် လွတ်မြောက်ရန် လူနည်းစုထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်သည်။အင်္ဂလိပ်တို့သည် သမ္မတနိုင်ငံကို ခုခံကာကွယ်ရန် ဆန္ဒရှိကြပြီး ထိုသို့လုပ်ဆောင်နိုင်စွမ်းရှိသောကြောင့် အင်္ဂလိပ်အစိုးရသစ်၏ ရပ်တည်ချက်ကို ခိုင်မာအားကောင်းစေသည်။ရှုံးနိမ့်ခဲ့သော စကော့တလန်အစိုးရသည် ဖျက်သိမ်းပြီး စကော့တလန်နိုင်ငံကို ဓနသဟာယအဖြစ်သို့ ရောက်သွားခဲ့သည်။တိုက်ပွဲများစွာဖြစ်ပွားပြီးနောက် ခရွမ်ဝဲလ်သည် သခင်ကာကွယ်သူအဖြစ် အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။သူသေဆုံးပြီးနောက်တွင် နောက်ထပ်တိုက်ပွဲများကြောင့် ချားလ်စ်သည် အင်္ဂလန်ဘုရင်ကို ၁၆၆၁ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၃ ရက်နေ့တွင် သရဖူဆောင်းကာ စကော့လူမျိုးတို့၏ သရဖူကို ဆောင်းပြီး ဆယ့်နှစ်နှစ်အကြာတွင် ဖြစ်သည်။ဤအရာသည် Stuart ပြန်လည်ထူထောင်ခြင်းကို ပြီးမြောက်စေသည်။
Play button
1650 Sep 3

Dunbar ၏တိုက်ပွဲ

Dunbar, Scotland, UK
Dunbar တိုက်ပွဲသည် စကော့တလန်နိုင်ငံ၊ Dunbar အနီးတွင် 1650 ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ 3 ရက်နေ့တွင် Oliver Cromwell နှင့် David Leslie ကွပ်ကဲသော စကော့တလန်စစ်တပ်လက်အောက်ရှိ အင်္ဂလိပ်ပုံစံသစ်တပ်မတော်တို့ကြား တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားခဲ့သည်။တိုက်ပွဲကြောင့် အင်္ဂလိပ်တို့ အဆုံးအဖြတ် အောင်ပွဲရခဲ့သည်။၎င်းသည် 1650 ခုနှစ် စကော့တလန်ကို ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခြင်း၏ ပထမဆုံးသော အဓိကတိုက်ပွဲဖြစ်ပြီး 1649 ခုနှစ် ဇန်န၀ါရီလ 30 ရက်နေ့တွင် ချားလ်စ် (1649) ကို ခေါင်းဖြတ်သတ်ပြီးနောက် စကော့တလန်၏ ချားလ်စ် II ကို ဗြိတိန်ဘုရင်အဖြစ် လက်ခံခြင်းဖြင့် အစပျိုးခဲ့သည်။တိုက်ပွဲအပြီးတွင် စကော့တလန်အစိုးရသည် လီစလီသည် ၎င်း၏စစ်တပ်တွင်ကျန်ရှိနေသည့်အရာများကို စုဝေးရောက်ရှိရာ Stirling တွင် ခိုလှုံခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်တို့သည် Edinburgh နှင့် ဗျူဟာမြောက် အရေးကြီးသော Leith ဆိပ်ကမ်းကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။1651 ခုနှစ် နွေရာသီတွင် အင်္ဂလိပ်တို့သည် Firth of Forth ကိုဖြတ်ကျော်ကာ Fife တွင် အင်အားတစ်ခုချရန်၊သူတို့သည် Inverkeithing တွင်စကော့တို့ကိုအနိုင်ယူပြီး မြောက်ပိုင်းစကော့တလန်အမာခံနယ်မြေများကိုခြိမ်းခြောက်ခဲ့သည်။Leslie နှင့် Charles II တို့သည် အင်္ဂလန်တွင် တော်ဝင်ဝါဒီ ထောက်ခံသူများကို စုဝေးရန် မအောင်မြင်ဘဲ တောင်ဘက်သို့ ချီတက်ခဲ့ကြသည်။စကော့တလန်အစိုးရသည် မတည်မငြိမ်အခြေအနေတွင် ကျန်ရစ်ခဲ့ပြီး စကော့တလန်စစ်တပ်ကို တောင်ပိုင်းတပ်များနောက်သို့ လိုက်ခဲ့သော ခရွမ်ဝဲလ်ထံ လက်နက်ချခဲ့သည်။Worcester တိုက်ပွဲတွင် Dunbar တိုက်ပွဲအပြီး တစ်နှစ်တိတိတွင်၊ Cromwell သည် စကော့တလန်စစ်တပ်ကို ချေမှုန်းခဲ့ပြီး စစ်ပွဲကို အဆုံးသတ်ခဲ့သည်။
Inverkeithing ၏တိုက်ပွဲ
©Angus McBride
1651 Jul 20

Inverkeithing ၏တိုက်ပွဲ

Inverkeithing, UK
၁၆၄၉ ခုနှစ် ဇန်န၀ါရီလတွင် စကော့တလန်နှင့် အင်္ဂလန်တို့၏ ဘုရင်ဖြစ်ခဲ့သော ချားလ်စ် ၁ ကို အင်္ဂလိပ်ပါလီမန်အစိုးရမှ ကြိုးကြိုးစားစား ကွပ်မျက်ခဲ့သည်။ စကော့လူမျိုးများသည် ၎င်း၏သားတော် ချားလ်စ်ကို ဗြိတိန်ဘုရင်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုပြီး စစ်တပ်ကို စုဆောင်းရန် စီစဉ်ခဲ့သည်။Oliver Cromwell လက်အောက်ရှိ အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်သည် 1650 ခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် စကော့တလန်ကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့သည်။ David Leslie မှကွပ်ကဲသော စကော့တလန်စစ်တပ်သည် Dunbar တိုက်ပွဲတွင် ပြင်းထန်စွာရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီး စက်တင်ဘာလ 3 ရက်နေ့အထိ တိုက်ပွဲကို ငြင်းဆိုခဲ့သည်။အင်္ဂလိပ်တို့က Edinburgh ကို သိမ်းပိုက်ပြီး စကော့တို့သည် Stirling ၏ အုတ်မြစ်ဆီသို့ ဆုတ်ခွာသွားကြသည်။Stirling ကိုကျော်ဖြတ်ရန် သို့မဟုတ် စကော့ကို အခြားတိုက်ပွဲတစ်ခုသို့ ဆွဲထုတ်ရန် ကြိုးပမ်းမှုအားလုံးသည် တစ်နှစ်နီးပါးကြာအောင် မအောင်မြင်ခဲ့ပါ။1651 ခုနှစ် ဇူလိုင်လ 17 ရက်နေ့တွင် အင်္ဂလိပ်စစ်သား 1,600 သည် Firth of Forth ကို အထူးတည်ဆောက်ထားသော အောက်ခြေလှေများဖြင့် အကျဉ်းဆုံးနေရာသို့ ဖြတ်ကျော်ပြီး ကူးတို့ကျွန်းဆွယ်ရှိ North Queensferry တွင် ဆင်းသက်ခဲ့သည်။စကော့တို့သည် အင်္ဂလိပ်ကို ကလောင်ထိုးရန် တပ်ဖွဲ့များ စေလွှတ်ပြီး အင်္ဂလိပ်တို့က ၎င်းတို့၏ ဆင်းသက်မှုကို အားဖြည့်ခဲ့သည်။ဇူလိုင်လ 20 ရက်နေ့တွင် စကော့တို့သည် အင်္ဂလိပ်ကို ဆန့်ကျင်ပြီး စေ့စပ်ပွဲ တိုတိုအတွင်း ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။Lambert သည် Burntisland ၏ရေနက်ဆိပ်ကမ်းကိုသိမ်းပိုက်ခဲ့ပြီး Cromwell သည်အင်္ဂလိပ်စစ်တပ်အများစုကိုပို့ဆောင်ခဲ့သည်။ထို့နောက် သူချီတက်ပြီး စကော့တလန်အစိုးရ၏ ယာယီနေရာဖြစ်သည့် Perth ကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သည်။Charles နှင့် Leslie တို့သည် စကော့တလန်စစ်တပ်တောင်ပိုင်းကို သိမ်းပိုက်ပြီး အင်္ဂလန်ကို ကျူးကျော်ခဲ့သည်။ခရွမ်ဝဲလ်သည် ၎င်းတို့ကို လိုက်၍ စကော့တလန်တွင် ကျန်ရှိသော ခုခံမှုကို ချေမှုန်းရန် လူပေါင်း ၆၀၀၀ ကို ချန်ထားခဲ့သည်။ချားလ်စ်နှင့် စကော့တို့သည် စက်တင်ဘာ ၃ ရက်တွင် ဝုစစတာတိုက်ပွဲတွင် ပြတ်ပြတ်သားသား ရှုံးနိမ့်ခဲ့သည်။ထိုနေ့တွင်ပင် နောက်ဆုံးသော စကော့တလန်မြို့ကြီးကို သိမ်းပိုက်ခဲ့သော Dundee သည် လက်နက်ချခဲ့သည်။
Worcester တိုက်ပွဲ
Oliver Cromwell at the Battle of Worcester, 17th century ပန်းချီ, ပန်းချီဆရာ အမည်မသိ ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1651 Sep 3

Worcester တိုက်ပွဲ

Worcester, England, UK
Worcester တိုက်ပွဲသည် 1651 ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ 3 ရက်နေ့တွင် အင်္ဂလန်နိုင်ငံ၊ Worcester မြို့တဝိုက်တွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး 1639 မှ 1653 ခုနှစ်စစ်ပွဲများ၏ နောက်ဆုံးအဓိကတိုက်ပွဲဖြစ်သည်။Oliver Cromwell လက်ထက်တွင် ပါလီမန်အမတ် ၂၈,၀၀၀ ခန့်ရှိသော ပါလီမန်စစ်တပ်သည် အင်္ဂလန်နိုင်ငံ Charles II မှ ဦးဆောင်သော ၁၆,၀၀၀ ရှိသော စကော့တလန် တော်ဝင်ဝါဒီတပ်ဖွဲ့ကို အနိုင်ယူခဲ့သည်။တော်ဝင်ဝါဒီများသည် Worcester မြို့နှင့် အနီးတစ်ဝိုက်တွင် ခံစစ်ရာထူးများ ရယူခဲ့သည်။တိုက်ပွဲ၏ ဧရိယာအား Severn မြစ်မှ ဝိုင်းရံထားပြီး၊ Teme မြစ်သည် Worcester ၏ အနောက်တောင်ဘက်တွင် နောက်ထပ် အတားအဆီးတစ်ခု ဖြစ်လာသည်။ခရွမ်ဝဲလ်သည် ၎င်း၏စစ်တပ်ကို အရှေ့နှင့် အနောက်တောင် နှစ်ဖက်စလုံးမှ တိုက်ခိုက်ရန်အတွက် Severn မှ ပိုင်းခြားထားသည်။မြစ်ကူးဒေသများတွင် တိုက်ပွဲများ ပြင်းထန်စွာ ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး အရှေ့ဘက် ပါလီမန် အင်အားစုကို ဆန့်ကျင်သည့် တော်ဝင်ဝါဒီများ၏ အန္တရာယ်ရှိသော အုပ်စုနှစ်စုကို ပြန်လည် ချေမှုန်းခဲ့သည်။မြို့တော်အရှေ့ဘက်သို့ ကြီးမားသောသံသယဝင်မှုတစ်ခုဝင်ရောက်ပြီးနောက် ပါလီမန်အမတ်များသည် Worcester သို့ဝင်ရောက်ကာ တော်ဝင်တော်ဝင်တော်လှန်ရေးများ ပြိုလဲသွားခဲ့သည်။Charles II သည် အဖမ်းအဆီးမှ လွတ်မြောက်နိုင်ခဲ့သည်။
အကာအကွယ်ပေးသည်။
Oliver Cromwell ©Image Attribution forthcoming. Image belongs to the respective owner(s).
1653 Dec 16 - 1659

အကာအကွယ်ပေးသည်။

England, UK
Barebone ၏ပါလီမန်ကို ဖျက်သိမ်းပြီးနောက်၊ John Lambert သည် အဆိုပြုချက်များ၏ အကြီးအကဲများကို အနီးကပ် စံနမူနာပြုထားသည့် အစိုးရတူရိယာဟု လူသိများသော ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေသစ်ကို တင်ပြခဲ့သည်။၎င်းသည် Cromwell Lord Protector ကို "တရားသူကြီးချုပ်နှင့် အစိုးရ၏အုပ်ချုပ်မှု" ကို ထမ်းဆောင်ရန် တစ်သက်တစ်ကျွန်းဖြစ်စေခဲ့သည်။ပါလီမန်များကို ဖျက်သိမ်းရန် အခွင့်အာဏာရှိသော်လည်း နိုင်ငံတော်ကောင်စီ၏ မဲအများစုကို ရယူရန် စာရွက်စာတမ်းအောက်တွင် တာဝန်ရှိသည်။သို့သော်လည်း၊ ပြည်တွင်းစစ်အတွင်း သူတည်ဆောက်ခဲ့သော စစ်တပ်များကြားတွင် ဆက်လက်ရေပန်းစားလာကာ နောက်ပိုင်းတွင် သူသတိထားစောင့်ထိန်းခဲ့သော Cromwell ၏ ပါဝါကိုလည်း လွှမ်းမိုးထားသည်။ခရွမ်ဝဲလ်သည် ၁၆၅၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၁၆ ရက်တွင် သခင်ကာကွယ်သူအဖြစ် ကျမ်းသစ္စာကျိန်ဆိုခဲ့သည်။
1660 Jan 1

ဇာတ်လမ်းတို

England, UK
စစ်ပွဲများသည် အင်္ဂလန်၊ စကော့တလန်နှင့် အိုင်ယာလန်တို့ကို ဥရောပတိုက်ရှိ ဘုရင်မရှိသော နိုင်ငံအနည်းငယ်တွင် ချန်ထားခဲ့သည်။အောင်ပွဲရပြီးနောက်တွင်၊ စံနမူနာများစွာကို ဘေးဖယ်ထားခဲ့သည်။အင်္ဂလန် ဓနသဟာယ ၏ ရီပတ်ဘလစ်ကန် အစိုးရသည် အင်္ဂလန် (နောက်ပိုင်း စကော့တလန် နှင့် အိုင်ယာလန် အားလုံးကို 1649 မှ 1653 နှင့် 1659 မှ 1660 အထိ) အုပ်ချုပ်ခဲ့သည်။ ထိုခေတ် နှစ်ခုကြား နှင့် ပါလီမန် အတွင်းရှိ အဖွဲ့ခွဲ အသီးသီး အကြား တိုက်ပွဲများ ကြောင့် Oliver Cromwell က အုပ်ချုပ် ခဲ့သည် ။ ၁၆၅၈ ခုနှစ် ကွယ်လွန်ချိန်အထိ အကာအကွယ်ပေးသူ (စစ်အာဏာရှင်အဖြစ် ထိထိရောက်ရောက်) အကာအကွယ်ပေးခဲ့သည်။Oliver Cromwell ကွယ်လွန်ချိန်တွင် သားဖြစ်သူ Richard သည် Lord Protector ဖြစ်လာသော်လည်း တပ်မတော်က သူ့အပေါ် ယုံကြည်မှုအနည်းငယ်သာရှိခဲ့သည်။ခုနစ်လကြာပြီးနောက် တပ်မတော်မှ Richard ကို ဖယ်ရှားခဲ့သည်။မေလ 1659 တွင် Rump ကို ပြန်လည်တပ်ဆင်ခဲ့သည်။သိပ်မကြာခင်မှာပဲ စစ်တပ်က ဒါကို ဖျက်သိမ်းလိုက်ပါတယ်။စည်းလုံးညီညွတ်ရေး ဟန်ဆောင်မှုဖြင့် ဂိုဏ်းခွဲများ ပြိုကွဲသွားသဖြင့် 1659 ခုနှစ် အောက်တိုဘာလတွင် စည်းလုံးညီညွတ်ရေး ပျက်ပြားသွားမည့် အလားအလာ ပေါ်လာသည်။Cromwells လက်အောက်ရှိ စကော့တလန်အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ဗိုလ်ချုပ်ကြီး George Monck သည် ၎င်း၏စစ်တပ်နှင့်အတူ စကော့တလန်မှ တောင်ဘက်သို့ ချီတက်ခဲ့သည်။၁၆၆၀ ခုနှစ် ဧပြီလ ၄ ရက်နေ့တွင် ဘရီဒါကြေညာစာတမ်းတွင် ချားလ်စ် ၂ က အင်္ဂလန်သရဖူကို လက်ခံခြင်းဆိုင်ရာ အခြေအနေများကို သိရှိစေခဲ့သည်။Monck သည် 1660 ခုနှစ် ဧပြီလ 25 ရက်နေ့တွင် ပထမဆုံးအကြိမ် တွေ့ဆုံခဲ့သည့် ကွန်ဗင်းရှင်းပါလီမန်ကို ဖွဲ့စည်းခဲ့သည်။1649 ခုနှစ် ဇန်န၀ါရီလ 1649 ခုနှစ် ချားလ်စ် 1649 ကွပ်မျက်ပြီးကတည်းက ချားလ်စ် II သည် တရားဝင် ဘုရင်အဖြစ် စိုးစံခဲ့ကြောင်း ကြေငြာခဲ့သည်။ Charles သည် 23 မေလ 1660 တွင် ပြည်နှင်ဒဏ်မှ ပြန်လာခဲ့သည်။ 1660 မေလ 29 ရက်နေ့တွင် လန်ဒန်ရှိ လူထုများက ဘုရင်အဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခဲ့ကြသည်။၁၆၆၁ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၃ ရက်နေ့တွင် Westminster Abbey တွင် နန်းတက်ပွဲကျင်းပခဲ့ပါသည်။ ဤဖြစ်ရပ်များကို ပြန်လည်ထူထောင်ခြင်းဟု လူသိများသည်။ဘုရင်စနစ်ကို ပြန်လည်ထူထောင်ခဲ့သော်လည်း ပါလီမန်၏သဘောတူချက်ဖြင့် ဆက်လက်တည်ရှိနေခဲ့သည်။ထို့ကြောင့် ပြည်တွင်းစစ်များသည် အင်္ဂလန်နှင့် စကော့တလန်တို့ကို ပါလီမန်ဘုရင်စနစ်၏ အစိုးရပုံစံဆီသို့ ဦးတည်သွားစေသည်။ဤစနစ်၏ ရလဒ်မှာ ပြည်ထောင်စု အက်ဥပဒေအရ ၁၇၀၇ ခုနှစ်တွင် တည်ထောင်ခဲ့သော ဂရိတ်ဗြိတိန်နိုင်ငံသည် ယေဘူယျအားဖြင့် ၎င်းတို့၏ ဘုရင်စနစ်ကို လုံးလုံးလျားလျား ဖျက်သိမ်းစေသည့် ဥရောပ ရီပတ်ဗလစ်ကန် လှုပ်ရှားမှုများ၏ ပုံမှန် တော်လှန်ရေး အမျိုးအစားကို တားဆီးနိုင်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ထို့ကြောင့် ယူနိုက်တက်ကင်းဒမ်းသည် 1840 ခုနှစ်များတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့သော ဥရောပတော်လှန်ရေးလှိုင်းများကို နှမြောခဲ့သည်။အထူးသဖြင့်၊ အနာဂတ်ဘုရင်များသည် ပါလီမန်ကို ပြင်းထန်စွာတွန်းလှန်ရန်သတိထားလာခဲ့ကြပြီး ပါလီမန်သည် ဘုန်းကြီးတော်လှန်ရေးနှင့်အတူ 1688 တွင် တော်ဝင်ဆက်ခံမည့်လိုင်းကို ထိထိရောက်ရောက်ရွေးချယ်ခဲ့သည်။

Appendices



APPENDIX 1

The Arms and Armour of The English Civil War


Play button




APPENDIX 2

Musketeers in the English Civil War


Play button




APPENDIX 7

English Civil War (1642-1651)


Play button

Characters



John Pym

John Pym

Parliamentary Leader

Charles I

Charles I

King of England, Scotland, and Ireland

Prince Rupert of the Rhine

Prince Rupert of the Rhine

Duke of Cumberland

Thomas Fairfax

Thomas Fairfax

Parliamentary Commander-in-chief

John Hampden

John Hampden

Parliamentarian Leader

Robert Devereux

Robert Devereux

Parliamentarian Commander

Alexander Leslie

Alexander Leslie

Scottish Soldier

Oliver Cromwell

Oliver Cromwell

Lord Protector of the Commonwealth

References



  • Abbott, Jacob (2020). "Charles I: Downfall of Strafford and Laud". Retrieved 18 February 2020.
  • Adair, John (1976). A Life of John Hampden the Patriot 1594–1643. London: Macdonald and Jane's Publishers Limited. ISBN 978-0-354-04014-3.
  • Atkin, Malcolm (2008), Worcester 1651, Barnsley: Pen and Sword, ISBN 978-1-84415-080-9
  • Aylmer, G. E. (1980), "The Historical Background", in Patrides, C.A.; Waddington, Raymond B. (eds.), The Age of Milton: Backgrounds to Seventeenth-Century Literature, pp. 1–33, ISBN 9780389200529
  • Chisholm, Hugh, ed. (1911), "Great Rebellion" , Encyclopædia Britannica, vol. 12 (11th ed.), Cambridge University Press, p. 404
  • Baker, Anthony (1986), A Battlefield Atlas of the English Civil War, ISBN 9780711016545
  • EB staff (5 September 2016a), "Glorious Revolution", Encyclopædia Britannica
  • EB staff (2 December 2016b), "Second and third English Civil Wars", Encyclopædia Britannica
  • Brett, A. C. A. (2008), Charles II and His Court, Read Books, ISBN 978-1-140-20445-9
  • Burgess, Glenn (1990), "Historiographical reviews on revisionism: an analysis of early Stuart historiography in the 1970s and 1980s", The Historical Journal, vol. 33, no. 3, pp. 609–627, doi:10.1017/s0018246x90000013, S2CID 145005781
  • Burne, Alfred H.; Young, Peter (1998), The Great Civil War: A Military History of the First Civil War 1642–1646, ISBN 9781317868392
  • Carlton, Charles (1987), Archbishop William Laud, ISBN 9780710204639
  • Carlton, Charles (1992), The Experience of the British Civil Wars, London: Routledge, ISBN 978-0-415-10391-6
  • Carlton, Charles (1995), Charles I: The Personal Monarch, Great Britain: Routledge, ISBN 978-0-415-12141-5
  • Carlton, Charles (1995a), Going to the wars: The experience of the British civil wars, 1638–1651, London: Routledge, ISBN 978-0-415-10391-6
  • Carpenter, Stanley D. M. (2003), Military leadership in the British civil wars, 1642–1651: The Genius of This Age, ISBN 9780415407908
  • Croft, Pauline (2003), King James, Basingstoke: Palgrave Macmillan, ISBN 978-0-333-61395-5
  • Coward, Barry (1994), The Stuart Age, London: Longman, ISBN 978-0-582-48279-1
  • Coward, Barry (2003), The Stuart age: England, 1603–1714, Harlow: Pearson Education
  • Dand, Charles Hendry (1972), The Mighty Affair: how Scotland lost her parliament, Oliver and Boyd
  • Fairfax, Thomas (18 May 1648), "House of Lords Journal Volume 10: 19 May 1648: Letter from L. Fairfax, about the Disposal of the Forces, to suppress the Insurrections in Suffolk, Lancashire, and S. Wales; and for Belvoir Castle to be secured", Journal of the House of Lords: volume 10: 1648–1649, Institute of Historical Research, archived from the original on 28 September 2007, retrieved 28 February 2007
  • Gardiner, Samuel R. (2006), History of the Commonwealth and Protectorate 1649–1660, Elibron Classics
  • Gaunt, Peter (2000), The English Civil War: the essential readings, Blackwell essential readings in history (illustrated ed.), Wiley-Blackwell, p. 60, ISBN 978-0-631-20809-9
  • Goldsmith, M. M. (1966), Hobbes's Science of Politics, Ithaca, NY: Columbia University Press, pp. x–xiii
  • Gregg, Pauline (1981), King Charles I, London: Dent
  • Gregg, Pauline (1984), King Charles I, Berkeley: University of California Press
  • Hibbert, Christopher (1968), Charles I, London: Weidenfeld and Nicolson
  • Hobbes, Thomas (1839), The English Works of Thomas Hobbes of Malmesbury, London: J. Bohn, p. 220
  • Johnston, William Dawson (1901), The history of England from the accession of James the Second, vol. I, Boston and New York: Houghton, Mifflin and company, pp. 83–86
  • Hibbert, Christopher (1993), Cavaliers & Roundheads: the English Civil War, 1642–1649, Scribner
  • Hill, Christopher (1972), The World Turned Upside Down: Radical ideas during the English Revolution, London: Viking
  • Hughes, Ann (1985), "The king, the parliament, and the localities during the English Civil War", Journal of British Studies, 24 (2): 236–263, doi:10.1086/385833, JSTOR 175704, S2CID 145610725
  • Hughes, Ann (1991), The Causes of the English Civil War, London: Macmillan
  • King, Peter (July 1968), "The Episcopate during the Civil Wars, 1642–1649", The English Historical Review, 83 (328): 523–537, doi:10.1093/ehr/lxxxiii.cccxxviii.523, JSTOR 564164
  • James, Lawarance (2003) [2001], Warrior Race: A History of the British at War, New York: St. Martin's Press, p. 187, ISBN 978-0-312-30737-0
  • Kraynak, Robert P. (1990), History and Modernity in the Thought of Thomas Hobbes, Ithaca, NY: Cornell University Press, p. 33
  • John, Terry (2008), The Civil War in Pembrokeshire, Logaston Press
  • Kaye, Harvey J. (1995), The British Marxist historians: an introductory analysis, Palgrave Macmillan, ISBN 978-0-312-12733-6
  • Keeble, N. H. (2002), The Restoration: England in the 1660s, Oxford: Blackwell
  • Kelsey, Sean (2003), "The Trial of Charles I", English Historical Review, 118 (477): 583–616, doi:10.1093/ehr/118.477.583
  • Kennedy, D. E. (2000), The English Revolution, 1642–1649, London: Macmillan
  • Kenyon, J.P. (1978), Stuart England, Harmondsworth: Penguin Books
  • Kirby, Michael (22 January 1999), The trial of King Charles I – defining moment for our constitutional liberties (PDF), speech to the Anglo-Australasian Lawyers association
  • Leniham, Pádraig (2008), Consolidating Conquest: Ireland 1603–1727, Harlow: Pearson Education
  • Lindley, Keith (1997), Popular politics and religion in Civil War London, Scolar Press
  • Lodge, Richard (2007), The History of England – From the Restoration to the Death of William III (1660–1702), Read Books
  • Macgillivray, Royce (1970), "Thomas Hobbes's History of the English Civil War A Study of Behemoth", Journal of the History of Ideas, 31 (2): 179–198, doi:10.2307/2708544, JSTOR 2708544
  • McClelland, J. S. (1996), A History of Western Political Thought, London: Routledge
  • Newman, P. R. (2006), Atlas of the English Civil War, London: Routledge
  • Norton, Mary Beth (2011), Separated by Their Sex: Women in Public and Private in the Colonial Atlantic World., Cornell University Press, p. ~93, ISBN 978-0-8014-6137-8
  • Ohlmeyer, Jane (2002), "Civil Wars of the Three Kingdoms", History Today, archived from the original on 5 February 2008, retrieved 31 May 2010
  • O'Riordan, Christopher (1993), "Popular Exploitation of Enemy Estates in the English Revolution", History, 78 (253): 184–200, doi:10.1111/j.1468-229x.1993.tb01577.x, archived from the original on 26 October 2009
  • Pipes, Richard (1999), Property and Freedom, Alfred A. Knopf
  • Purkiss, Diane (2007), The English Civil War: A People's History, London: Harper Perennial
  • Reid, Stuart; Turner, Graham (2004), Dunbar 1650: Cromwell's most famous victory, Botley: Osprey
  • Rosner, Lisa; Theibault, John (2000), A Short History of Europe, 1600–1815: Search for a Reasonable World, New York: M.E. Sharpe
  • Royle, Trevor (2006) [2004], Civil War: The Wars of the Three Kingdoms 1638–1660, London: Abacus, ISBN 978-0-349-11564-1
  • Russell, Geoffrey, ed. (1998), Who's who in British History: A-H., vol. 1, p. 417
  • Russell, Conrad, ed. (1973), The Origins of the English Civil War, Problems in focus series, London: Macmillan, OCLC 699280
  • Seel, Graham E. (1999), The English Wars and Republic, 1637–1660, London: Routledge
  • Sharp, David (2000), England in crisis 1640–60, ISBN 9780435327149
  • Sherwood, Roy Edward (1992), The Civil War in the Midlands, 1642–1651, Alan Sutton
  • Sherwood, Roy Edward (1997), Oliver Cromwell: King In All But Name, 1653–1658, New York: St Martin's Press
  • Smith, David L. (1999), The Stuart Parliaments 1603–1689, London: Arnold
  • Smith, Lacey Baldwin (1983), This realm of England, 1399 to 1688. (3rd ed.), D.C. Heath, p. 251
  • Sommerville, Johann P. (1992), "Parliament, Privilege, and the Liberties of the Subject", in Hexter, Jack H. (ed.), Parliament and Liberty from the Reign of Elizabeth to the English Civil War, pp. 65, 71, 80
  • Sommerville, J.P. (13 November 2012), "Thomas Hobbes", University of Wisconsin-Madison, archived from the original on 4 July 2017, retrieved 27 March 2015
  • Stoyle, Mark (17 February 2011), History – British History in depth: Overview: Civil War and Revolution, 1603–1714, BBC
  • Trevelyan, George Macaulay (2002), England Under the Stuarts, London: Routledge
  • Upham, Charles Wentworth (1842), Jared Sparks (ed.), Life of Sir Henry Vane, Fourth Governor of Massachusetts in The Library of American Biography, New York: Harper & Brothers, ISBN 978-1-115-28802-6
  • Walter, John (1999), Understanding Popular Violence in the English Revolution: The Colchester Plunderers, Cambridge: Cambridge University Press
  • Wanklyn, Malcolm; Jones, Frank (2005), A Military History of the English Civil War, 1642–1646: Strategy and Tactics, Harlow: Pearson Education
  • Wedgwood, C. V. (1970), The King's War: 1641–1647, London: Fontana
  • Weiser, Brian (2003), Charles II and the Politics of Access, Woodbridge: Boydell
  • White, Matthew (January 2012), Selected Death Tolls for Wars, Massacres and Atrocities Before the 20th century: British Isles, 1641–52
  • Young, Peter; Holmes, Richard (1974), The English Civil War: a military history of the three civil wars 1642–1651, Eyre Methuen