Генпей согушуЯпониянын соңку Хейан мезгилиндеги Тайра менен Минамото кландарынын ортосундагы улуттук жарандык согуш болгон.Бул Тайранын кулашы жана 1192-жылы өзүн Шогун кылып дайындаган Минамото но Йоритомонун тушунда Камакура сегунатынын түптөлүшүнө алып келип, Японияны чыгыштагы Камакура шаарынан аскердик диктатор катары башкарган.
Генпей согушуЯпониянын Хейан мезгилиндеги Тайра менен Минамото кландарынын ортосундагы ондогон жылдарга созулган чыр-чатактын туу чокусу болгон Императордук соттун үстөмдүгү жана андан ары Япониянын көзөмөлү.Хоген козголоңунда жана мурунку ондогон жылдардагы Хэидзи көтөрүлүшүндө Минамото Тайрадан көзөмөлдү кайтарып алууга аракет кылып, ийгиликке жеткен жок.1180-жылы Император Такакура тактыдан түшкөндөн кийин Таира но Кийомори өзүнүн небереси Антоку (анда 2 гана жашта) тактыга отургузган.
Император Го-Ширакаванын уулу Мочихито тактыга өзүнүн татыктуу ордун бербей жатканын сезип, Минамото но Йоримасанын жардамы менен май айында Минамото кланына жана буддист монастырларына куралдуу чакырык жиберген.
Министр Кийомори Киотодон качууга жана Мии-дера монастырына баш калкалоого аргасыз болгон принц Мочихитону камакка алууга ордер чыгарган.Миңдеген Тайра аскерлери монастырды көздөй басып баратканда, ханзаада жана 300 Минамото жоокери түштүктү көздөй Нараны көздөй чуркашты, ал жерде кошумча жоокер монахтар аларды бекемдейт.Алар Нарадан кечилдер келип, Тайра армиясынан мурун аларды бекемдейт деп үмүт кылышкан.Болгондо да дарыянын аркы өйүзүндөгү жалгыз көпүрөнүн тактайларын Бёдо-инге тытып салышты.
20-июнда биринчи жарыкта Тайра армиясы коюу туманга жашырылган Бёдо-инге чейин акырын басып барышты.Минамото күтүлбөгөн жерден Тайранын согуш үнүн угуп, өздөрү да жооп беришти.Артынан катуу салгылашуу жүрүп, монахтар менен самурайлар тумандын арасынан бири-бирине ок атышты.Тайранын шериктештери Ашикаганын жоокерлери дарыядан өтүп, чабуулга басышты.Принц Мочихито башаламандыкта Нарага качууга аракет кылган, бирок Тайра аны кууп жетип, аны өлтүргөн.Бёдо-инди көздөй бара жаткан Нара кечилдери Минамотого жардам берүүгө кечиккенин угуп, артка бурулду.Минамото Йоримаса болсо тарыхта биринчи классикалык сеппуку жасап, согуш күйөрманына өлүм ырын жазып, анан курсагын өзү кескен.Уджинин биринчи согушу белгилүү жана Генпей согушун ачкандыгы үчүн маанилүү.
Бул Минамото козголоңу жана ошентип Генпей согушу капысынан аяктады окшойт.Өч алуу үчүн Тайра Минамотого жардам берген монастырларды талкалап, өрттөп жиберишти.Монахтар жолдорго арыктарды казып, импровизацияланган коргонуунун көптөгөн түрлөрүн курушкан.Алар негизинен жаа жана жебе жана нагината менен салгылашкан, ал эми Тайра ат үстүндө жүрүп, аларга чоң артыкчылык берген.Монахтардын саны жогору болгонуна жана стратегиялык коргонуусуна карабастан.Миңдеген монахтар дээрлик өлтүрүлүп, шаардагы ар бир храм, анын ичинде Кофуку-джи жана Тодай-джи өрттөлгөн.Шосоин гана аман калган.
Дал ушул учурда Минамото но Йоритомо Минамото кланынын жетекчилигин колго алып, союздаштары менен жолугуу үчүн өлкөнү кыдыра баштаган.Иззу провинциясынан чыгып, Хаконе ашуусун көздөй бет алып, Ишибашиямадагы согушта Тайрадан жеңилип калат.Йоритомо жанын кыйып, Тайра куугунчулары менен токойго качып кетти.Бирок ал Кай жана Козуке провинцияларына ийгиликтүү жетип, ал жерде Такеда жана башка ынтымактуу үй-бүлөлөр Тайра армиясынын мизин кайтарууга жардам беришкен.
Йоритомо аны Минамото аймагы болгон Камакура шаарына жетти.Камакураны штаб катары колдонуп, Минамото но Йоритомо өзүнүн кеңешчиси Ходжо Токимасаны Кайдагы Такеда менен Коцукенин Ниттасын Таирага каршы басып бараткан Йоритомонун буйругун аткарууга көндүрүү үчүн жиберди.Йоритомо Фудзи тоосунун ылдый жагындагы аймакты жана Суруга провинциясын көздөй бара жатып, ал Такеда кланы жана түндүктөгү Кай жана Козуке провинцияларынын башка үй-бүлөлөрү менен жолугушууну пландаштырган.Бул союздаштар Минамото жеңишин камсыз кылуу үчүн Тайра армиясынын артына өз убагында келишти.
Тайра но Кийомори 1181-жылы жазында оорудан каза болуп, анын ордуна уулу Тайра но Томомори келген.Болжол менен ошол эле мезгилдеЯпония 1180 жана 1181-жылдары күрүч менен арпа эгиндерин жок кылган бир катар кургакчылык жана суу ташкындарына туш болгон. Ачарчылык жана оору айылды каптады;болжол менен 100,000 өлгөн.
1182-жылы июлда кайрадан салгылашуулар башталып, Минамотодо Йоритомонун бир тууган аталаш бир тууганы, бирок мыкты генерал Йошинака аттуу жаңы чемпион пайда болду.Йошинака Генпей согушуна аскер топтоп, Эчиго провинциясын басып кирген.Андан кийин ал аймакты тынчтандыруу үчүн жөнөтүлгөн Тайра күчтөрүн талкалады.
Йоритомо аталаш бир тууганынын амбицияларына көбүрөөк тынчсыздана баштады.Ал 1183-жылы жазында Йошинакага каршы Шинаного аскер жиберген, бирок эки тарап бири-бири менен согушпай, сүйлөшүүгө жетишти.Андан кийин Йошинака уулун Камакурага барымтага жөнөтөт.Бирок, уятка калган Йошинака эми Йоритомону Киотого жеңип, Тайраны өз алдынча жеңип, Минамотону өзү башкарууга чечкиндүү болду.
Тайра 1183-жылдын 10-майында аттанган эбегейсиз чоң армияны чакырышкан, бирок алардын тамак-ашы Киотодон тогуз миль чыгыш тарапта түгөнөт.Ачкачылыктан жаңы эле айыккан өз провинцияларынан өтүп бара жаткан аскерге чакырылгандарга офицерлер тамак-ашты талап-тоноого буйрук беришкен.Бул массалык дезертирлерге түрткү болгон.Алар Минамото аймагына киргенде, Тайра аскерлерин экиге бөлүшкөн.Йошинака акылдуу стратегия менен утуп алды;түн жамынып, анын аскерлери Тайранын негизги бөлүгүн курчап алышып, аларды бир катар тактикалык күтүлбөгөн окуялар менен деморализациялашты жана башаламандыктарын каргашалуу, баш аламандыкка айландырышты.Бул Минамото кланынын пайдасына Генпей согушундагы бурулуш учурду далилдейт.
Тайра бала император Антокуну ээрчитип, борбордон чегинген.Йошинаканын армиясы монастырьга салынган император Го-Ширакава менен борборго кирди.Йошинака көп өтпөй Киото шаарынын жарандарынын жек көрүүсүнө ээ болуп, анын аскерлерине саясий көз карашына карабастан адамдарды талап-тоноого жана тоноого жол берген.
Минамото но Йошинака ички деңизди кесип өтүү үчүн Яшимага аскер жиберди, бирок аларды Битчу провинциясынын Хонсю провинциясынын кичинекей аралы болгон Мизусима (水島) жээгиндеги Тайра кармап алды.Тайра кемелерин бири-бирине байлап, тегиз согуштук бетти түзүү үчүн алардын үстүнө тактайларды коюшкан.Согуш жаачылардын Минамото кайыктарына жебелерди түшүрүшү менен башталды;кайыктар жакындап калганда канжарлар менен кылычтар тартылып, эки тарап кол кармашты.Акыры, кемелери менен толук жабдылган аттарды алып келген Тайра аттары менен жээкке сүзүп, калган Минамото жоокерлерин талкалап салышты.
Минамото но Юкиие Мизусимадагы салгылашуудагы жоготуулардын ордун толтурууга аракет кылат.Тайра күчтөрү беш дивизияга бөлүнүп, ар бири катары менен чабуул жасап, Юкиенин кишилерин кыйратышты.Акыры курчоого алынган Минамото качууга аргасыз болушкан.
Йошинака дагы бир жолу Йоритомого кол салууну пландаштырып, Минамото кланын көзөмөлдөөгө аракет кылып, ошол эле учурда батыш тарапты көздөй Тайраны көздөй умтулган.Тайра Мизусима салгылашында Йошинаканын кууган күчтөрүнүн чабуулун ийгиликтүү жеңген.Йошинака борборду жана императорду басып алуу үчүн Юкиие менен сүйлөшүп, түндүктө жаңы сот түзүшү мүмкүн.Бирок, Юкиие бул пландарын императорго ачып берген, ал аларды Йоритомого билдирген.Yukiie тарабынан чыккынчылык кылып, Йошинака Киотонун буйругун колго алып, 1184-жылдын башында императорду камоого алып, Хожуджидону өрттөп жиберет.
Минамото но Йошицуне бир тууганы Нориори жана бир топ аскери менен Йошинаканы шаардан айдап келди.Бул төрт жыл мурун болгон биринчи Уджи салгылашынын ирониялык өзгөрүшү эле.Йошинаканын жубайы, атактуу аял самурай Томое Гозен трофей катары башын алып качып кеткени айтылат.
Минамото но Йошинака аталаштарынын аскерлеринен качкандан кийин Авазуда акыркы турун жасады.Түн кирип, көптөгөн душман аскерлери анын артынан кууп баратканда, ал өзүн өлтүрүү үчүн обочолонгон жерди табууга аракет кылган.Бирок аңгемеде анын аты жарым-жартылай тоңгон баткакка камалып калгандыктан, душмандары ага жакындап келип өлтүрүшкөнү айтылат.
Болгону 3000дей Тайра Яшимага качып кеткен, ал эми Таданори өлтүрүлүп, Шигехира колго түшкөн.Ичи-но-Тани Генпей согушунун эң атактуу салгылашууларынын бири болуп саналат, негизинен бул жерде болгон жеке салгылашуулар.Бенкей, кыязы, бардык жоокер монахтардын эң атактуусу, бул жерде Минамото Йосицуне менен бирге согушкан жана Тайранын эң маанилүү жана күчтүү жоокерлери да катышкан.
Бирдиктүү Минамото күчтөрү Киотодон чыгып кеткенде, Тайра ички деңиздеги жана анын айланасындагы бир катар жерлерде өз позицияларын бекемдей башташты, бул алардын ата-бабаларынын мекени болгон.Ава провинциясындагы Цубаки булуңуна келгенден кийин.Йосицуне андан кийин Сануки провинциясына түнү менен Яшимадагы Император сарайы жана Муре менен Такамацудагы үйлөр менен булуңга жеткен.Тайра деңиз күчтөрүнүн чабуулун күткөндүктөн, Йосицуне Сикокуда от жагып, негизинен алардын арт жагында, Тайраны алдап, кургактыкта чоң күч келе жатат деп ишендирди.Алар сарайын таштап, император Антоку жана императордук регалия менен бирге кемелерине түшүштү.Тайра флотунун көпчүлүк бөлүгү Дан-но-урага качып кетти.Минамото жеңишке жетишти жана дагы көптөгөн кландар аларга колдоо көрсөтүштү жана алардын кемелери да көбөйдү.
Согуштун башталышы негизинен алыс аралыкка жаа атуудан турган, Тайра демилгени колго алганга чейин, толкунду пайдаланып, душмандын кемелерин курчоого алууга аракет кылган.Алар Минамото менен беттешип, алыстан жаа атуу акырында кемелердин экипаждары бири-бирине отургузулгандан кийин кылыч жана канжар менен кол кармашууга орун бошотту.Бирок, толкун өзгөрүп, артыкчылык Минамотого кайра берилди.Минамотонун согушта жеңишке жетишине шарт түзгөн маанилүү факторлордун бири Тайра генералы Тагучи Шигеёши тарап кетип, Тайрага арт жактан кол салган.Ал ошондой эле Минамотого алты жашар император Антоку кайсы кемеде болгонун ачып берди.Алардын жаачылары императордун кораблинин штурвалчыларына жана кайыкчыларына, ошондой эле душмандын калган флотуна көңүл буруп, кемелерин башкаруудан чыгарып жиберишти.Тайралардын көбү согуштун аларга каршы бурулганын көрүп, өз жанын кыйышты.
▲
●
1192 Dec 1
Эпилог
Kamakura, Japan
Негизги жыйынтыктар:Тайра аскерлеринин жеңилүүсү Тайранын «борбордогу үстөмдүгүнүн» бүтүшүн билдирген.Минамото Йоритомо биринчи бакуфу түзгөн жана Камакурадагы борборунан Япониянын биринчи сегуну катары башкарган.Бул Японияда феодалдык мамлекеттин башталышы болгон, азыр чыныгы бийлик Камакурада болгон.Жоокер классынын (самурайлардын) бийликке келиши жана императордун бийлигинин акырындык менен басылышы - Бул согуш жана анын натыйжасы кызыл жана ак түстөрдү, тиешелүүлүгүнө жараша Тайра жана Минамото стандарттарынын түстөрүн Япониянын улуттук түстөрү катары белгилешти.
▲
●
Characters
Taira Commander
Taira Military Leader
Emperor of Japan
Minamoto Warrior
Prince of Japan
Minamoto Samurai
Emperor of Japan
Shogun of Kamakura Shogunate
Minamoto Military Commander
Taira Commander
Minamoto Military commander
Warrior Monk
References
Sansom, George (1958). A History of Japan to 1334. Stanford University Press. pp. 275, 278–281. ISBN 0804705232.
The Tales of the Heike. Translated by Burton Watson. Columbia University Press. 2006. p. 122, 142–143. ISBN 9780231138031.
Turnbull, Stephen (1977). The Samurai, A Military History. MacMillan Publishing Co., Inc. pp. 48–50. ISBN 0026205408.
Turnbull, Stephen (1998). The Samurai Sourcebook. Cassell & Co. p. 200. ISBN 1854095234.